Galatians

Galatia

Galatia 1

1:1-2 Sura toi ngkai aku' Paulus, suro Pue' Yesus, kupakatu hi koi' ompi'-ompi' to Galatia to mepangala'-mi hi Pue' Yesus. Aku' pai' hawe'ea ompi' hampepangalaa' to dohe-ku hi rehe'i mpo'uli' wori' tabe! Bela manusia' to mposuro-a, pai' bela wo'o manusia' to mpo'ongko'-a jadi' suro Pue' Yesus. Yesus Kristus moto-hana to mpopajadi'-a suro-na, hante Alata'ala to Tuama to mpotuwu' nculii'-i ngkai kamatea. 1:3 Wori' tabe: mekakae-a hi Alata'ala Tuama-ta pai' hi Pue' Yesus Kristus bona nagane'-koi ngkai kabula rala-na pai' nawai'-koi kalompea' tuwu'. 1:4 Pue' Yesus mpewai' woto-na rapatehi mpotolo' jeko'-ta, bona nabahaka-ta ngkai kuasa dunia' to dada'a toi. Nababehi toe ntuku' konoa Alata'ala Tuama-ta. 1:5 Une'-imi Alata'ala duu' kahae-hae-na! Amin. 1:6 Mekehele-a mpokehele-koi ompi'! Ko'ia-di mahae Alata'ala mpokio'-koi hante kabula rala Kristus bona mepangala'-koi hi Kareba Lompe'-e, meleli' lau-mokoi ngkai Alata'ala pai'-koi mpotuku' ohea to ntani'-na. 1:7 Kakoo-kono-na, uma ria ohea ntani'-na mporata kalompea' ngkai Alata'ala, muntu' Kareba Lompe' to kiparata-mikokoi toe-wadi. Tapi' ria-ra hi retu to mpaka'ingu'-koi hante tudui'-ra to boa'. Patuju-ra doko' mpohala'weo Kareba Lompe' Kristus-ra. 1:8 Aga ku'uli'-kokoi, hema-hema to mpokeni kareba to ntani'-na to uma hibalia hante Kareba Lompe' to mpolia' kiparata-mikokoi, Alata'ala mpototowi-ra! Nau' ba kai' moto-mi ba paiana mala'eka ngkai suruga mpu'u-i, bate kana natotowi Alata'ala-ra! 1:9 Bula-kai hi retu-pidi dohe-ni, ria-mi ki'uli'-kokoi hewa toe, pai' kuhulii' tena toe-e lau: ane ria to mpokeni kareba to ntani'-na ngkai to nitarima-mi, bate natotowi Alata'ala-i! 1:10 Jadi', beiwa-mi ompi'? Ha mpope'une' hi manusia'-a mpo'uli' lolita-ku toe-e we'i? Uma-e'. Doko' mporata pe'une' ngkai Alata'ala-a-wadi-kuna. Ba ni'uli'-koina wae-e ompi', doko' ngala' nono manusia'-a-wadi? Ane ke rapa'-na doko' ngala' nono manusia'-a-wadi, ke uma-a jadi' batua Kristus! 1:11 Bona ni'inca mpu'u ompi', Kareba Lompe' to kukeni-e, bela ngkai pekiri manusia'. 1:12 Uma kutarima Kareba Lompe' toe ngkai manusia', uma wo'o ria tauna to mpotudui'-a. Yesus Kristus moto-mi to mpopo'incai-a Kareba Lompe' toe. 1:13-14 Tantu ni'inca moto ompi' dala ngkatuwu'-ku ri'ulu, bula-ku mpotuku' agama Yahudi-pidi. Wori' moto doo to hingkala'ia-ku mpotuku' agama Yahudi, aga kudagi omea-ra, apa' kutuku' hawe'ea ada totu'a-ku ngkai nono-ku mpu'u. Nto'u toe ngasa'-a-damo mpobalinai'-ra topetuku'-na Yesus to mepue' hi Alata'ala, doko' kuropuhi-ra. 1:15 Aga nau' wae gau'-ku, napelihi ami'-ama Alata'ala kako'ia-ku putu, pai' hi tempo to napakatantu nakio'-ama hante kabula rala-na jadi' suro-na. 1:16 Nto'u toe, napopo'incai-a kahema-na Ana'-na, bona ma'ala kuparata kareba Ana'-na toe hi tauna to bela-ra to Yahudi. Nto'u kanakio'-ku Alata'ala toe, uma-a momewai' ngkalolita hante manusia'. 1:17 Uma wo'o-a hilou ncala' hi ngata Yerusalem mpopetudui' hi tauna to jadi' suro Pue' Yesus ri'ulu ngkai aku'. Pe'ongko'-kumi hilou hi tana' Arab, pai' ngkai ria nculii' wo'o-ama hilou hi ngata Damsyik. 1:18 Tolu mpae ngkai ree, pai' lako' hilou-ada hi Yerusalem bona mpencuai' Petrus, mo'oha'-a dohe-na romingku kahae-na. 1:19 Nto'u toe, hirua' wo'o-a hante Yakobus ompi'-na moto Pue' Yesus. Aga suro Pue' Yesus to ntani'-na, uma-ra kuhiloi. To rodua toera-wadi to kuhilo. 1:20 Napa to ku'uki' toe we'i ompi' bate makono. Alata'ala to mpotiroi nono-ku! 1:21 Ngkai ree, hilou-ama hi tana' Siria pai' Kilikia. 1:22 Kahae-ku hilou tohe'e, uma-a me'onga-onga hi tana' Yudea, topetuku' Kristus hi ria uma mpohiloi lence-ku. 1:23 Lolita doo-wadi to ra'epe to mpo'uli': "Tauna to mpobalinai'-taele wengi, hi'a lau-mi to mpopalele agama to doko' naropuhi-e wengi." 1:24 Toe pai' mpo'une' Alata'ala-ramo, apa' ra'epe napa to jadi' hi aku'.

Galatia 2

2:1 Hampulu' opo' mpae ngkai ree, hilou wo'o-ama hi Yerusalem hante Barnabas. Pai' Titus wo'o kupo'ema' hilou. 2:2 Pai'-a hilou hi Yerusalem nto'u toe, apa' ria lolita ngkai Alata'ala to mpo'uli'-ka kana hilou-a. Karata-ku hi Yerusalem, ku'uli'-raka pangkeni to Kristen hi ria napa ihi' Kareba Lompe' to kukeni hi tauna to bela-ra to Yahudi. Koro'-a, nee-neo' mpai' ria to mposalai' tudui'-ku, duu'-na uma ria kalaua-na bago-ku mpotudui' tauna Kareba Lompe', lompe' to mpolia' kupobago-mi, lompe' to bula-na kupobago-pidi. Toe pai' moromu-a muntu' hante pangkeni to Kristen hi Yerusalem. 2:3 Ka'omea-na, Titus, to kupo'ema' toei, nau' to Yunani-i, uma-i rapewuku bona ratini' ntuku' Atura Musa. 2:4 Ria moto-ra to mpo'uli' Titus kana ratini'. Tauna toera mpo'uli' katoKristen-ra, ntaa' boa'-ra-wadi. Mesua' bongo-ra hi rala poromua-kai doko' mpolelemata-kai. Apa' patuju-ra bona hawe'ea to Kristen kana mengkoru hi Atura Musa. Tapi' uma mingki' tapengkorui Atura Musa bona jadi' monoa'-ta hi poncilo Alata'ala-e. Tebahaka-tamo ngkai Atura Musa sabana posidaia'-ta hante Kristus Yesus. 2:5 Uma-kai mengkoru hangkedia' hi tudui'-ra to boa' toe. Bate metantida-kai, bona Kareba Lompe' neo' ragalo hante tudui'-ra to boa' toe, bona Kareba Lompe' to nitarima ompi' bate makono mpu'u. 2:6 Jadi', pangkeni hi Yerusalem to ra'uli' bohe pangka'-ra toe uma mpotampai ba napa-napa hi tudui'-ku. (Ba bohe mpu'u pangka'-ra ba uma, hibaliawadi- kuna, apa' Alata'ala uma mpelence tauna.) 2:7 Uma-ra mpotampai napa-napa hi tudui'-ku, rapangaku' lau-mi ka'aku'-nami to nasarumaka Alata'ala mpokeni Kareba Lompe' hi tauna to bela-ra to Yahudi, hewa Petrus wo'o nasarumaka Alata'ala mpokeni Kareba Lompe' hi to Yahudi. 2:8 (Apa' Alata'ala mpowai' karohoa hi Petrus jadi' suro Pue' Yesus hi to Yahudi. Pai' Alata'ala wo'o-wadi-kuwo to mpowai'-a karohoa jadi' suro-na hi tauna to bela-ra to Yahudi.) 2:9 Jadi', Yakobus, Petrus pai' Yohanes toera-e, to lence-na mpototu'ai hawe'ea to Kristen hi Yerusalem, hira' toe mpo'uli': "Makono mpu'u, Paulus nakio' mpu'u-imi Pue' Yesus jadi' suro-na." Toe pai' momekamu ngkapale-kai, kai' Barnabas hante hira' Yakobus, Petrus pai' Yohanes. Pomekamu ngkapale-kai toe jadi' tanda kahintuwu'-kai. Hibalia lolita kai: kahira'-nami to mpokarebai-ra to Yahudi, pai' kai'-kaiwo, to mpokarebai to bela-ra to Yahudi. 2:10 Sampale to raperapi', bona uma-kai putu mpotulungi tokabu. Ane toe-hana, bate to kubabehi ami'-mi. 2:11 Hangkani, nto'u Petrus rata hi ngata Antiokhia, uma kudiki'-diki' mpokamaro-i, apa' sala' mpu'u gau'-na. 2:12 Lomo'-na uma-i mpelence to Yahudi ba to bela-ra to Yahudi, ngkoni' moto-i hangkaa-ngkania hante topetuku' Yesus to bela-ra to Yahudi. Aga nto'u karata-ra ba hangkuja dua doo-na Yakobus ngkai Yerusalem, mengkawulaa-imi ngkai topetuku' Yesus to bela-ra to Yahudi. Uma-ipi daho' ngkoni' dohe-ra, apa' me'eka'-i mpai' rakehele to Yahudi to lako' rata toera. 2:13 Pai' to Yahudi to ntani'-na hi Antiokhia to mepue' hi Pue' Yesus, metuku' wo'o-ramo-rawo mpotuku' gau'-na Petrus toe, nau' ra'inca moto ka'uma-na-hawo natao. Duu'-na Barnabas wo'o-hawo mehina loe', uma-ipi ngkoni' dohe-ra to bela-ra to Yahudi. 2:14 Kuhilo gau'-ra toe uma hintotoa hante tudui' to makono to tarata hi Kareba Lompe'. Toe pai' kukamaro-imi Petrus hi nyanyoa hawe'ea to morumpu, ku'uli'-ki: "Iko to Yahudi-ko, tapi' biasa-na mpotuku' ada-ra to bela-ra to Yahudi-moko, uma-pi mingki' nutuku' ada to Yahudi. Jadi', napa-di pai' doko' nupewuku topetuku' Pue' Yesus to bela-ra to Yahudi mpotuku' ada to Yahudi-e!" 2:15 Ane kai' Petrus, to Yahudi ami'-ka-kaina ngkai kaputu-kai, uma-kaiwo dada'a gau'-kai hewa tauna to uma mpo'incai Alata'ala. 2:16 Aga nau' wae, ki'inca kabela-na kehi-kai to lompe' pai'-kai jadi' monoa' hi poncilo Alata'ala. Nau' kituku' lia hawe'ea parenta hi rala Atura Musa, bela tetu to mpomonoa'-kai hi poncilo Alata'ala. Ohea bona jadi' monoa' hi poncilo Alata'ala-le, muntu' mepangala' hi Kristus Yesus-wadi. Toe pai' mepangala'-makai hi Kristus Yesus bona jadi' monoa'-kai hi poncilo-na Alata'ala sabana pepangala'-kai hi Kristus. Uma-pi kisarumaka petuku'-kai hi Atura Musa, apa' uma ria haduaa tauna to jadi' monoa' hi poncilo Alata'ala ngkai kampotuku'-ra parenta to hi rala Atura Musa. 2:17 Jadi', kai' to Yahudi, doko' jadi' monoa'-ka-kaina hi poncilo Alata'ala ngkai posidaia'-kai hante Kristus. Tapi' meka' ria mpai' tauna to mpo'uli' hewa toi: "Ane mepangala'-wadi-koi hi Kristus pai' uma-pi mengkoru-koi hi Atura Musa, batua-na topojeko' wo'o-wadi-ko-koiwo hibalia hante tauna to bela-ra to Yahudi. Jadi', mojeko' lau-mokoi sabana petuku'-ni hi Kristus tetu." Uma-e' makono lolita toe ompi'! 2:18 Ane rapa'-na kubahakai-mi mpotuku' Atura Musa pai' oti toe kukanculihii wo'o-mi mpotuku' Atura toe, mojeko' mpu'u-ama ompi'. 2:19 Apa' mogaa'-mi posidaia'-ku hante Atura Musa. Ngkai Atura Musa toe pai' alaa-na masala'-ama hi poncilo Alata'ala pai' natao rahuku' mate-a. Toe pai' alaa-na mogaa'-mi posidaia'-ku hante Atura Musa, bona mpotuku' konoa Alata'ala-a-damo. Ma'ala-mi ta'uli' hewa toi: nto'u Kristus mate hi kaju parika', hewa aku'-midie to mate dohe-nae. 2:20 Bela-pi aku' to tuwu' toi-e, Kristus-mi-hanale to tuwu' hi rala katuwu'-kue. Jadi', kahae-ku hi rala dunia' toi, bate mepangala'-a hi Ana' Alata'ala to mpoka'ahi'-a pai' to mpewai' woto-na rapatehi mposampei-a. 2:21 Alata'ala mpomonoa'-ta hi poncilo-na ngkai kabula rala-na. Uma-hana lompe' ane tasapuaka kabula rala-na toe. Ane rapa'-na ria mpu'u ohea-ta jadi' monoa' hi poncilo Alata'ala ngkai petuku'-ta hi Atura Musa, ke uma ria kalaua-na Kristus mate.

Galatia 3

3:1 Wojo mpu'u-koi, ompi'-ompi' to Galatia! Napa-di pai' nipelele' tauna mpobagiu-koi, alaa-na uma-pi nituku' tudui' to makono-e? Tudui'-ku wengi hi koi' ompi' monoto lia, mpakanoto patuju Yesus Kristus mate hi kaju parika'. 3:2 Kiwoi-e' ompi' napa to jadi' hi koi' moto wengi. Ha mpotarima-koi Inoha' Tomoroli' ngkai petuku'-ni hi Atura Musa? Uma-hawoe'! Nitarima Inoha' Tomoroli'-le apa' ni'epe Kareba Lompe' alaa-na mepangala'-mokoi hi Yesus. 3:3 Jadi', napa pai' wojo rahi-koi! Lomo' pepangala'-ni hi Yesus, mporata-koi katuwua' to bo'u ngkai kuasa Inoha' Tomoroli'. Ha ni'uli'-koina wae, ma'ala-koi jadi' moroli' wae lau hante pakulea'-ni moto? Uma-e'! 3:4 Nee-neo' mpai' meleli' mpu'u-koi ngkai petuku'-ni hi Pue' Yesus. Nee-neo' uma-pi ria kalaua-na hawe'ea pegane' Alata'ala to nirasai-mi. Kusarumaka bate ria kalaua-na! 3:5 Alata'ala mpowai'-koi Inoha' Tomoroli' hante uma ria huka'-na pai' nababehi tanda-tanda to mobaraka' hi laintongo'-ni. Ha nababehi toe sabana kampotuku'-ni Atura Musa? Uma-hawoe'! Nababehi toe apa' kampo'epe-ni Kareba Lompe' mepangala'-mokoi hi Pue' Yesus. 3:6 Ria lolita Buku Tomoroli' to mpotompo'wiwi Abraham, hewa toi moni-na: "Abraham mpopangala' Alata'ala, pai' ngkai pepangala'-na toe Alata'ala mpotarima-i napomonoa'-i hi poncilo-na." 3:7 Jadi', monoto-mi tahilo: hema to mepangala', hira' toe-mi to jadi' muli Abraham. 3:8 Ngkai owi ria ami'-mi patuju Alata'ala mpomonoa' tauna to bela-ra to Yahudi ngkai pepangala'-ra. Toe pai' hi rala Buku Tomoroli' nalowa ami'-mi Kareba Lompe' hi Abraham, na'uli'-ki: "Ngkai iko mpai' kugane' hawe'ea tauna hi dunia'." 3:9 Batua-na, hewa Alata'ala mpogane' Abraham sabana pepangala'-na, wae wo'o hema-hema to mepangala' hi Yesus bate nagane' Alata'ala hangkaa-ngkania hante Abraham. 3:10 Hi rala Buku Tomoroli' owi te'uki' hewa toi: "Hema to uma tida mpotuku' butu nyala parenta to te'uki' hi rala Atura Musa, bate natotowi-ra Alata'ala." Jadi', hema to doko' jadi' monoa' hi poncilo Alata'ala hi kampotuku'-ra Atura Musa, natotowi Alata'ala lau-ra mpai', apa' uma hema to mpokule' mpotuku' omea. 3:11 Jadi', monoto-mi tahilo: uma ria haduaa to monoa' hi poncilo Alata'ala ngkai petuku'-ra hi Atura Musa. Apa' ria wo'o lolita Buku Tomoroli' to mpo'uli' hewa toi: "Tauna to monoa' hi poncilo Alata'ala mporata katuwua' to lompe' ngkai pepangala'-ra." 3:12 Ane doko' jadi' monoa'-ta hi poncilo Alata'ala hante petuku'-ta hi Atura Musa, batua-na mposarumaka po'ingku-ta moto, uma-ta mepangala' hi Alata'ala. Apa' ria te'uki' hi rala Buku Tomoroli' to mpo'uli': "Hema to mpobabehi hawe'ea atura toe, hira'-mi to mporata katuwua' ngkai atura toe." 3:13 Kita' omea masipato' natotowi Alata'ala apa' tatiboki Atura-na. Aga nau' wae, Kristus mpobahaka-tamo ngkai totowi toe. Te'uki' hi rala Buku Tomoroli' owi hewa toi: "Tauna to ratoe hi kaju bona rapatehi, tauna toei natotowi Alata'ala." Jadi', nto'u Kristus mate hi kaju parika', Hi'a-mi to mposampei-ta mporata petotowi Alata'ala. 3:14 Patuju Yesus mate raparika' toe, bona tauna to bela-ra to Yahudi wo'o ma'ala mporata rasi' to najanci Alata'ala hi Abraham. Mporata-ra rasi' toe ngkai posidaia'-ra hante Yesus Kristus. Jadi', ane mepangala'-ta hi Yesus Kristus to mate raparika', mporata-tamo Inoha' Tomoroli' to najanci Alata'ala owi. 3:15 Ompi'-ompi', ku'ala' tonco ngkai katuwu'-ta eo-eo-na. Rapa'-na ria hadua tauna to mpo'uki' sura pojanci. Ane sura-na toe mpolia' nateke-mi pai' rasaa' ntuku' ada topoparenta, tau ntani'-na uma ma'ala mpodonihii ihi'-na ba mpolawa' kadupa'-na. 3:16 Wae wo'o hante pojanci Alata'ala-e ompi'. Alata'ala mpobabehi janci-na hi Abraham pai' hi muli-na. (Penotohi lompe' lolita tohe'e we'i. Uma ria te'uki' hewa toi: Alata'ala mpobabehi janci-na "hi muli-muli Abraham" to wori'. To te'uki' hewa toi: Alata'ala mpobabehi janci-na "hi muli Abraham," hewa to hadua-wadi, apa' to ratoa' hante lolita toe, muli Abraham to hadua-wadi, Hi'a-mi Kristus.) 3:17 Jadi', poko batua lolita rapa'-ku we'i hewa toi: Pojanci Alata'ala hi Abraham mpolia' nasaa'-mi Alata'ala. Opo' atu tolu mpulu' mpae oti toe, Alata'ala mpowai' wo'o-mi Atura-na hi manusia'. Tapi' uma-i mo'ungkere' ngkai pojanci-na hi Abraham alaa-na uma-pi oko. Pojanci-na hi Abraham toe bate kana madupa'. 3:18 Ane rapa'-na muli Abraham kana mpotuku' Atura Musa bona mporata napa to najanci Alata'ala, batua-na uma raratai rasi' toe ngkai pojanci Alata'ala. Tapi' Alata'ala mpowai' Abraham rasi' toe sabana pojanci-na. Rasi' toe pewai' mara ngkai kabula rala-na Alata'ala. 3:19 Jadi', meka' ria mpai' tauna to mpo'uli' hewa toi: "Ane wae-di, napa lau-mi patuju-na Atura Musa-e?" Alata'ala mpowai' Atura Musa ngkabokoa' ngkai pojanci-na hi Abraham, pai' patuju-na bona mpakanoto hi manusia' kamojeko'-ra mpotiboki konoa-na. Patuju Alata'ala, bona manusia' mpotuku' Atura Musa toe duu'-na rata muli-na Abraham to ralowa hi rala pojanci Alata'ala owi, Hi'a-mi Kristus. Alata'ala mpopahawa' mala'eka-na mpoparata Atura-na hi Musa, pai' Musa toei to jadi' tauntongo' to mpoparata Atura Pue' hi ntodea. 3:20 Jadi', Atura Musa rata hi ntodea mpake' tauntongo'. Tapi' nto'u-na Alata'ala mpobabehi janci-na hi Abraham, uma-hana ria tauntongo'. Alata'ala hadudua-na-wadi to mpobabehi janci toe. 3:21 Jadi', ha mosisala Atura Musa pai' pojanci Alata'ala? Uma-hawo. Ane rapa'-na ma'ala tatuku' atura-atura to matantu bona tarata katuwua' to lompe', tantu atura toe-mi-hawo jadi' ohea-ta jadi' monoa' hi poncilo Alata'ala. 3:22 Tapi' hi rala Buku Tomoroli' te'uki' hewa toi: hawe'ea manusia' masala' hi poncilo Alata'ala sabana jeko'-ra. Jadi', uma ria ohea ntani'-na jadi' monoa' hi poncilo-na, muntu' pepangala'-ta hi Yesus Kristus-wadi. Katuwua' to lompe' to najanci Alata'ala, bate nawai' hi hema-hema to mepangala'. 3:23 Owi, kako'ia-ta mpo'incai mepangala' hi Yesus, mengkoru-ta hi atura pai' parenta. Katuwu'-ta nto'u toe ma'ala rarapai'-ki tauna to ratarungku', apa' tehoo'-ta hante wori' nyala atura pai' parenta. Tehoo'-ta hante atura pai' parenta toe, duu'-na rata-mi tempo-na Alata'ala mpopo'incai-ta kahema-nai Kristus pai'-ta mepangala' hi Hi'a. 3:24 Atura Musa ma'ala rarapai'-ki guru to mpotete'-ta, duu'-na ta'inca-imi Kristus, bona kita' jadi' monoa' hi poncilo Alata'ala sabana pepangala'-ta hi Kristus. 3:25 Jadi' hewa too-toi, uma-pi ria kalaua-na tapengkorui Atura Musa bona ke jadi' monoa'-ta hi poncilo Alata'ala. Apa' mpolia' monoa'-tamo hi poncilo-na sabana pepangala'-ta hi Kristus. 3:26 Jadi', ana' Alata'ala omea-mokoi ompi' sabana pepangala'-ni hi Kristus Yesus. 3:27 Apa' raniu' omea-mokoi jadi' topetuku' Kristus, pai' hi poncilo Alata'ala, hibalia hante Kristus-mokoi. 3:28 Alata'ala uma mpelence ba to'apa-ta: to Yahudi ba bela to Yahudi, to tuwu' batua ba to tuwu' maradika, tomane ba tobine--hi poncilo Alata'ala hibalia omea-koi sabana posidaia'-ni hante Kristus Yesus. 3:29 Jadi', apa' lawi' mosidai' hante Kristus-mokoie, muli Abraham wo'o-moko-koiwo, pai' mporata wo'o-moko-koiwo napa to najanci Alata'ala hi Abraham.

Galatia 4

4:1 Hewa toe, ompi': rapa'-na ria hadua ana' maradika. Hawe'ea rewa tuama-na mpai', hi'a omea pue'-na. Aga ane nto'u kakedia'-na-pidi, raponcawa hewa hadua batua-i-pidi. 4:2 Ria tauna to mpewili'-i pai' mpo'urusi rewa-na, duu'-na rata-mi tempo-na to napakatantu tuama-na. 4:3 Wae wo'o hante kita' ompi': kako'ia-ta mpo'incai Alata'ala, kita' hewa ana' toei, apa' mengkoru-ta hi ada pai' atura to hi dunia' toi. 4:4 Aga karata-na tempo to napakatantu Alata'ala, napahawa'-mi Ana'-na tumai hi dunia'. Ana'-na toei putu ngkai hadua tobine, pai'-i mewali to Yahudi to mengkoru hi Atura Musa. 4:5 Alata'ala mpopahawa' Ana'-na tumai bona mpobahaka-ta ngkai Atura Musa, bona kita' wo'o ma'ala napajadi' ana'-na. 4:6 Jadi', apa' lawi' ana' Alata'ala-tamoe, Alata'ala mpohubui Inoha' Ana'-na mo'oha' hi rala nono-ta. Ngkai pobago Inoha' Tomoroli' hi rala nono-ta toe, mekio'-ta hi Alata'ala, ta'uli'-ki: "O Mama! O Tuama-ku!" 4:7 Jadi', uma-pi tapengkorui Atura Musa bona ke jadi' monoa'-ta hi poncilo Alata'ala. Ana' Alata'ala-tamo! Pai' ane ntoa' napo'ana'-tamo, bate nawai'-ta mpai' hawe'ea to naporodo hi ana'-na. 4:8 Owi kako'ia-ni mpo'incai Alata'ala, mengkoru-koi hi pue'-pue' to mobaraka', aga to bela-ra Alata'ala. 4:9-10 Tapi' tempo toi ni'inca-imi Alata'ala--hiaa' kakono-na Alata'ala-di-hawo to ri'ulu mpo'inca-koi! Jadi', napa-di-koina pai' doko' nikanculihii ada pai' atura to hewa toe-e? Nituku' lau-mi ada agama Yahudi hewa eo palia, tempo mosusa', wula bo'u pai' eo bohe ntani'-na. Ada pai' atura tetu-le uma mpokeni rasi', pai' uma-koi mpai' tebahaka ngkai huku' jeko'-ni ngkai petuku'-ni hi atura tetu-e. Jadi', napa pai' doko' mengkoru nculii' wo'o-mokoi hi ada pai' atura to hewa tetu-e! 4:11 Koro'-a nee-neo' mpai' uma ria kalaua-na lenge'-ku mpokeni Kareba Lompe' hi koi'. 4:12 Ompi'-ku to Galatia! Kuperapi' bona nituku' mpu'u ingku-ku. Apa' nau' to Yahudi-a, kubahakai-mi mpotuku' ada to Yahudi bona aku' jadi' hewa koi' to bela-koi to Yahudi. Lompe' lia kehi-ni hi aku' wengi. 4:13 Tantu nikiwoi-pidi karata-ku hi ngata-ni wengi mpokeni Kareba Lompe' hi koi'. Nto'u toe peda'-a. 4:14 Haki'-ku toe mpakasusa'-koi. Aga nau' wae, uma-a nipokarungku ba nipoka'oja'. Nitarima lau-ada, niponcawa mala'eka ngkai Alata'ala, niponcawa hewa Kristus Yesus lau-ada. 4:15 Goe' mpu'u nono-ni nto'u toe ompi'. Jadi' napa pai' mobali'-mi nono-ni tempo toi? Nto'u toe wengi, ku'inca mpu'u ompi', ane ria ba napa-napa to kuparaluu, uma nipekabosi'; kira-kira ane ke bisa-wadi, nau' mata-ni moto-mi nijungki' pai' niwai'-ka, ba ke uma nipekabosi'. 4:16 Ha ni'uli'-koina, aku' jadi' bali'-ni tempo toi apa' ku'uli'-kokoi napa to makono? 4:17 Tauna to hantongo' tetura ria, doko' mpu'u-ra ngala' nono-ni. Tapi' patuju-ra uma-hana lompe'. Patuju-ra doko' mpogaa'-koi ngkai aku', bona nituku'-ra hante nono-ni mpu'u. 4:18 Lompe' lau-di ane ria to doko' ngala' nono-ni. Uma muntu' bula-ku dohe-ni, lingku'-ku wo'o, lompe' oa' ane ria to doko' ngala' nono-ni, asala patuju-ra lompe'. 4:19 Ompi'-ompi', kuponcawa ana'-ku moto-mokoi. Aga susa'-mi nono-ku toi-e mpopenonoi-koi, pai' bate susa' oa' mpai' nono-ku ane ko'ia-koi jadi' hewa Kristus. 4:20 Doko' lia-ama hi retu dohe-ni ompi', bona lolita-ku to karapo' ma'ala kubalii'. Apa' tuhu-mi nono-ku toi-e ompi'. 4:21 Ee koi' to doko' mengkoru hi Atura Musa, pe'epei-kae' lolita-ku! Ku'uli'-kokoi napa to te'uki' hi rala Buku Atura Musa. 4:22 Te'uki' hewa toi: Abraham, rodua-ki ana'-na. Ana'-na to hadua putu ngkai Hagar, to tuwu' batua-i. Pai' ana'-na to hadua putu ngkai Sara, bela-i-hana batua. 4:23 Ana' to putu ngkai tobine to tuwu' batua, putu hewa ana' biasa ntuku' konoa manusia'. Tapi' ana' to putu ngkai tobine to bela-i batua, putu ntuku' janci Alata'ala hi Abraham. 4:24-25 Tutura tohe'e ma'ala jadi' tudui' hi kita'. Tobine to rodua toera mpobatuai ronyala ohea jadi' monoa' hi poncilo Alata'ala. Hagar ma'ala rarapai'-ki tauna to doko' jadi' monoa' hi poncilo Alata'ala hi kampotuku'-ra Atura Musa. Apa' hawe'ea tauna to mpotuku' Atura Musa tuwu' hewa batua, apa' mengkoru-ra hi Atura Musa hewa batua mengkoru hi maradika-na. Jadi', Hagar toei ma'ala rarapai'-ki Bulu' Sinai hi tana' Arab. Pai' Hagar toei ma'ala rarapai'-ki ngata Yerusalem to hi dunia' toi. Apa' pue' ngata Yerusalem tuwu' hewa batua, napobatua Atura Musa. 4:26 Sara ma'ala rarapai'-ki Yerusalem to hi suruga. Sara toe-imile to tapotina kita' toi-e ompi', apa' uma-i tuwu' batua, pai' kita' uma-ta napobatua Atura Musa. 4:27-28 Tohe'e hewa lolita Buku Tomoroli' to mpo'uli': "Goe'-ko-kona iko tobine to lalo, to uma-ko-kona hangkania mo'ana'. Goe' pai' mohahelo'-ko, to uma hangkania ntodohaka mpo'ote ana'. Apa' nau' lalo-ko, meliu mpai' kawori' muli-nu ngkai tobine to mo'anai' ami'." * Kita' toi-mile ompi' to jadi' ana' Alata'ala-e, ntuku' janci Alata'ala. Kita' hewa Ishak, ana' Abraham to putu ntuku' janci Alata'ala. 4:29 Nto'u toe owi, ana' Abraham to putu hewa ana' biasa mpobalinai' tu'ai-na to putu ntuku' janci Alata'ala. Wae wo'o to jadi' tempo toi-e: tauna to doko' mpewuku-ta mpotuku' Atura Musa mpobalinai'-ta to mpotuku' konoa Inoha' Tomoroli'. 4:30 Tapi' napa to te'uki' hi rala Buku Tomoroli'? Te'uki' hewa toi: "Popalai-i tobine to tuwu' batua tetui hante ana'-na! Apa' ana' batua toe uma ma'ala mpotarima sosora tuama-na hangkaa-ngkania hante ana' to putu ngkai tobine to uma tuwu' batua." 4:31 Jadi', kita' toi-e ompi', uma-ta-tana hewa ana' Hagar, to tuwu' batua. Kita' toi-e hewa ana' Sara, to uma tuwu' batua.

Galatia 5

5:1 Kristus mpobahaka-tamo ngkai Atura Musa bona tebahaka mpu'u-tamo. Toe pai' pakatida nono-ni, neo'-pi dota rapobatua nculii'! 5:2 Epe-dile! Aku' Paulus mpo'uli'-kokoi: ane doko' jadi' monoa'-koi hi poncilo Alata'ala hante mpotuku' ada petini' Atura Musa, batua-na, Kristus uma-pi mokalaua hi koi'. 5:3 Ku'uli' wo'o: hema to mpopetini' ntuku' Atura Musa, kana mpotuku' wo'o-ra hawe'ea parenta ntani'-na hi rala Atura Musa. 5:4 Ane doko' jadi' monoa'-koi hi poncilo Alata'ala hi kampotuku'-ni Atura Musa, niputuhi lau-mi posidaia'-ni hante Kristus. Alata'ala doko' mpomonoa' mara-koi ngkai kabula rala-na. Jadi', ane doko' nipomonoa' moto woto-ni, nihuna lau-mi pewai'-na toe. 5:5 Aga ane kai' ompi', ngkai petete' Inoha' Tomoroli' kisarumaka Alata'ala-wadi mpomonoa'-kai sabana pepangala'-kai hi Kristus Yesus. Pai' bate toe-mi to kipopea hante nono mpu'u. 5:6 Ane mosidai'-ta-damo hante Kristus Yesus, ba ratini'-ta ba uma, uma-pi beiwa. Poko-nale, mepangala' hi Yesus, pai' pepangala'-ta toe incana ane ma'ahi'-ta hi doo. 5:7 Owi, lompe' petuku'-ni hi Kareba Lompe'. Hiaa' napa pai' uma-pi nituku' tudui' to makono-e? Hema-ra to mpohala'tara-koie? 5:8 Tudui'-ra tetu bela ngkai Alata'ala, to mpokio'-koi jadi' topetuku'-na. 5:9 Ria lolita bulawa to mpo'uli' hewa toi: "Ragi to hangkedi' mpakawoke' lunu to wori'." Pai' tudui'-ra tetu-mi to hewa ragi. 5:10 Aga nau' wae, apa' hintuwu'-tamo hi rala Pue', bate kuparasaya ka'uma-na mpai' nipangalai'-ra to mpokeni tudui' to boa' tetu. Pai' tauna to mpaka'ingu'-koi tetura lou, bate nahuku'-ra mpai' Alata'ala, uma napenara' ba hema-ra. 5:11 Ompi'-ompi', ria tauna to mpo'uli' aku' moto mpotudui' tauna mpotuku' ada petini' Atura Musa. Uma-hanae' makono lolita toe! Ane ke hewa toe tudui'-ku, ke uma-a ra'ewa to Yahudi. Tudui'-kule: kita' kana mepangala' hi Kristus, apa' muntu' ngkai kamate-na Kristus raparika' pai'-ta jadi' monoa' hi poncilo Alata'ala-e. Ngkai tudui'-ku toe-die pai' alaa-na ngasa'-ra to Yahudi mpo'ewa-ae. 5:12 Agina-pi tauna to mpolengo pepangala'-ni tetu-rae ria uma muntu' ratini', agina rapentolui lau-ramo! *5:12 tafsiran ntani'-na: Agina-pi tauna to mpolengo pepangala'-ni tetu-rae ria rapohu lau-mi ngkai kahintuwuaa'-ni.* 5:13 Alata'ala mpokio'-ta jadi' ana'-na, bona tebahaka-tamo. Aga neo' ta'uli' hewa toi: "Ane tebahaka mpu'u-ta ngkai Atura Musa, ma'ala-ta mpobabehi napa konoa-ta." Neo' ompi'! Kana momepoka'ahi' pai' mometulungi-ta hadua bo hadua. 5:14 Ria parenta to mpo'uli': "Kana tapoka'ahi' doo-ta hewa pompoka'ahi'-ta woto-ta moto." Ane tatuku' parenta to hanyala toe, hibali tatuku'-mi hawe'ea parenta to hi rala Atura Pue'. 5:15 Hiaa' ane ntora motuda' pai' momehingki'-koi, pelompehi-e', himpau silaka-koi mpai'. 5:16 Hewa toi patuju-ku: kana tatuku' petete' Inoha' Tomoroli' bona neo' tatuku' kahinaa nono to dada'a. 5:17 Apa' kahinaa nono to dada'a mosisala hante konoa Inoha' Tomoroli', pai' konoa Inoha' Tomoroli' mosisala hante kahinaa nono to dada'a. Ane tatuku' to hanyala, uma tatuku' to hanyala-na. Ane tatuku' konoa Inoha' Tomoroli', uma tababehi kada'aa to hi rala nono-ta. 5:18 Jadi', ane natete' Inoha' Tomoroli'-ta-damo, uma mingki' tapengkorui Atura Pue' to naparata Musa. 5:19 Incana lia kehi to tababehi ane tatuku' kahinaa nono to dada'a. Rapa'-na: mobualo' ba mogau' sala'-ta hante tobine ba tomane, ba kehi ntani'-na to uma tumotoa, 5:20 mepue' hi pue'-pue' ntani'-na ngkai Alata'ala, medoti, mohuku' hi doo, motuda', mohiri', moroe, mpopeliu woto-ta moto, doko' mogaa' pai' doko' me'ewa, 5:21 mohingi', mengkakalangu-langu, ntora mosusa', pai' wori' nyala wo'o-pi ntani'-na. Kupopo'ingai' ami'-mokoi wengi, pai' kupopo'ingai' tena-koi wae lau: hema to mogau' hewa toe, uma-ra mpai' jadi' ntodea Alata'ala hi rala Kamagaua'-na. 5:22 Tapi' ane natete'-ta Inoha' Tomoroli', kehi-ta hewa toi: mpoka'ahi' doo-ta, goe'-ta, rodo nono-ta, mosabara, mo'olu pai' lompe' kehi-ta, tida pepangala'-ta, 5:23 dingki' nono-ta, pai' mpokuasai woto-ta moto. Uma ria atura napa-napa to mpotagi po'ingku to hewa toe. 5:24 Ma'ala ta'uli' hewa toi: kita' to napobagia Kristus Yesus, raparika'-tamo hangkaa-ngkania hante Hi'a--batua-na, mogaa'-mi posidaia'-ta hante kahinaa nono-ta to dada'a, uma-pi tatuku' konoa-ta moto. 5:25 Ane Inoha' Tomoroli' mpowai'-ta tuwu' to bo'u, wae-pi, bate mpotuku' Inoha' Tomoroli' toe-ta-damo. 5:26 Neo' molangko nono-ta, neo' momepedahi ngkanono ba momepohingii'.

Galatia 6

6:1 Ompi'-ompi', ane mpohilo-ta ompi' hampepangalaa'-ta mpobabehi gau' to sala', kita' to nakuasai Inoha' Tomoroli' kana mpotete' nculii'-i-hawo hi ohea to makono. Aga neo'-hawo ngkerepa' lolita-ta, kana tapololitai-i hante ka'olu-olu-na. Pai' pelompehi, bona neo' mpai' kita' wo'o rasori mpobabehi jeko'. 6:2 Kana mometulungi-ta hadua bo hadua, ba hema-ta to hi rala kasusaa', bona ngkai kehi-ta toe, tatuku'-mi atura Kristus. 6:3 Ane ria hadua tauna to mpo'uli' meliu-i ngkai doo-na, hiaa' uma-di, batua-na mpopakawa' woto-na moto-imi-hawo. 6:4 Agina butu dua-ta mpetonoi kehi-ta, ba lompe'-di ba uma. Ane lompe', ma'ala tapokagoe'. Neo'-ta mponaa kehi doo. 6:5 Apa' butu dua-nata hore-hore mpotangku kehi-ta moto. 6:6 Tauna to ratudui' Lolita Alata'ala kana mpobagii to mpotudui'-i ngkai rasi' ba napa-napa to ria hi hi'a. 6:7 Mo'inga'-inga'-ta ompi'! Ane ta'uli' ma'ala-ta mpopakawa' Alata'ala, bate mpopakawa' woto-ta moto-tamo. Napa to tahu'a, tetu wo'o mpai' to tapepae. 6:8 Ane tauna ntora mpobabehi kehi to ntuku' kahinaa nono-na to dada'a, wua'-na mpai': ragaa'-i ngkai Alata'ala duu' kahae-hae-na. Tapi' ane tauna mpobabehi kehi to mpotuku' konoa Inoha' Tomoroli', wua'-na mpai' ngkai Inoha' Tomoroli' toe: mporata-i katuwua' to lompe' dohe Alata'ala duu' kahae-hae-na. 6:9 Toe-mi ompi' pai' neo' taka'ohai mpobabehi kehi to lompe', apa' ane tida-ta mpobabehi kehi to lompe', bate rata mpai' tempo-na tarata wua'-na. 6:10 Jadi', bula-ta mologa-pidi, kana mpobabehi to lompe'-ta hi hawe'ea tauna, peliu-liu-nami hi ompi' hampepangalaa'-ta. 6:11 Petonoi-e'! Bagia sura tohe'i-e ku'uki' hante pale-ku moto. Nihilo moto kabohe ntanii' ukia'-ku. 6:12 Guru to mpokeni tudui' to boa' tetura ria mpotuku' ada to kahiloa hi mali-na-wadi, apa' doko' mpope'une'-ra hi doo. Toe pai' ra'uli' kana ratini'-koi ntuku' Atura Musa. Patuju-ra bona neo'-ra mpai' rabalinai' to Yahudi. Me'eka'-ra ane mepangala'-ra hi Kristus to mate raparika' pai' uma-ra mpotuku' ada toe, to Yahudi mpobalinai'-ra. 6:13 Hiaa' kakookono- na tauna to mpotuku' ada petini' tetura, uma wo'o-ra-wadi-rawo mpotuku' hawe'ea Atura Musa. Patuju-ra, ke ratini'-koi bona bohe nono-ra hi kampotuku'-ni hawa'-ra. 6:14 Aga aku'-e-kuna, uma-a dota mpomobohe nono-ku, muntu' mpomobohe Pue'-ta Yesus Kristus-a, to mate raparika'. Ma'ala-mi ta'uli': nto'u Yesus raparika', aku' wo'o raparika' dohe-na, apa' mogaa'-mi posidaia'-ku hante hawe'ea to hi dunia' toi, uma-pi ria to kusarumaka ntani'-na ngkai Hi'a. 6:15 Ratini' ba uma, bela toe poko-na. Poko-nale, katuwua' to bo'u ngkai Alata'ala. 6:16 Mekakae-a hi Alata'ala bona kalompea' tuwu' pai' ahi'-na nawai' hi hawe'ea tauna to mpotuku' tudui' toi, duu'-na hi tauna to Israel to napobagia Alata'ala. *6:16 duu'-na hi tauna to Israel to napobagia Alata'ala. tafsiran ntani'-na: batua-na, hi hawe'ea tauna to mpu'u-mpu'u napobagia Alata'ala.* 6:17 Ka'omea-na, kuperapi' bona neo'-pi ria tauna to mposusai'-a. Apa' rari' webaa' to hi woto-kue, tanda ka'aku'-nami batua Pue' Yesus. 6:18 Ompi', kusarumaka Pue'-ta Yesus Kristus mpogane'-koi ngkai kabula rala-na. Hudu rei.





AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE