Genesis

2 CORINTHIANS


1

1 Sikamma sari'battangku, anggota jama'aNa Allata'ala ri Korintus, kammayatompa sikontu Umma'Na Allata'ala niaka ri sikontu butta Akhaya. Inakke Paulus, le'baka niangka' a'jari tunisuroNa Isa Almasi lanri ero'Na Allata'ala, kammayatompa sari'battanta Timotius; 2 ma'minasa' mae ri Allata'ala Manggea siagang mae ri Isa Almasi, sollannu nibarakkaki ngaseng, siagang nisare ngaseng kasalewangang. 3 Nipujimi Allata'ala, ManggeNa Batarata Isa Almasi. Mangge sannaka baji'na pa'mai'Na, Allata'ala assarea panynyaleori mae ri rupataua. 4 Iami ansaleori pa'mai'na ikambe ilalang sikamma kasukkaranna ikambe. Sollanna lanri panjarrekkinNa, nakkulle tommo ikambe ansaleori tongi sikontu tau natujua susa. 5 Sikamma passessa le'baka antujui Almasi, jai tommi tattuju mae ri kambe. Siagang tete ri KalenNa tommi Almasi nasanna'mo nipakajarre'na pa'mai'na ikambe. 6 Punna nituju ikambe ri kasukkarang, nikellaimi sollanna nipakajarre' pa'mai'nu, na nunipasalama'. Punna nipakajarre' pa'mai'na ikambe, nipakajarre' tommi pa'mai'nu. Jari akkulle mako sa'bara' lalang sikontu kasukkarang antujuako, sangkamma kasukkarang le'baka todong tattuju mae ri kambe. 7 Tuli jarre'na panrannuanna ikambe tena niranggasela mae ri kau ngaseng, lanri naassenna ikambe angkanaya nukasia' tommi kasukkaranna ikambe. Lanri kammana, lanugappa tommi panjarreki nagappaya ikambe. 8 Sikamma sari'battangku ngaseng! Kukellai nanuasseng ngaseng todong kasukkarang le'baka antujui ikambe ri butta Asia. Teai sipato' battala'na anjo kasukkarang antujuai ikambe, sa'genna tappu' panrannuang maki' angkanaya lattallasa' ijaki'; 9 sanrapang mamaki' tau le'bakamo nitappuki lanihukkung mate. Mingka nania' anjo kajariang kammaya lanri nikellaina ikambe tanjeng mae ri Allata'ala, akkullea ampattallasaki tau matea; jari tena nakitanjeng mae ri batangkalenta. 10 Iami le'baka ampasalamaki ikambe battu ri bahaya lompona anjo kamateanga. Kammayatompa Ia tommi sallang lampasalamaki ikambe ri allo-allo labattua. Nasaba' Iami panrannuanna ikambe. 11 Tappaki ikambe angkanaya lanri pappala' doangannu ngaseng, tena tanipasalama'na pole ikambe ri Allata'ala battu ri bahayaya. Najaimo tau appala' sukkuru' ri Allata'ala, iamintu sikontu tau le'baka appala' doang, nasaba' nitarimana pappala' doanna, iamintu lanri nibarakkakinamo ikambe ri Allata'ala. 12 Lompomi pa'mai'na ikambe lanri tappa'na ikambe, angkanaya sikamma apa nagaukanga ikambe ri anne linoa, la'biangampa pole nagaukanga ikambe mae ri kau ngaseng, akkullemi nagaukang ikambe siagang lambusu' pa'mai' kammayatompa ati maci'nong. Yangasenna anjo nagaukangi ikambe, teai lanri kacara'dekanna ikambe, mingka lanri pakkulle Napassareanga Allata'ala mae ri kambe. 13 Naia anne natulisika ikambe, iaji bawang apa-apa akkullea nubaca siagang akkullea nupahang. Anne kamma takkulleapi nupahang baji', mingka kuminasai sollanna akkulle sallang nupahang baji' anne apa napakkanaya ikambe. Sollanna, punna battu sallang Batara Isa, akkulle mako angkalompoang pa'maiki ikambe, sangkamma todong ikambe angkalompoang pa'mai' ngasengko. 15 Lanri tappakkumo ri anne passalaka nakuero'mo pirangalloang battu angkunjungi ngasengko, sollanna a'lappi rua barakka' nugappaya. 16 Erokka' battu angkunjungiko punna a'lampa' mange ri butta Makedonia, siagang nakuassengka pole punna ammoterekka'; sollangku akkulle nubantu punna kupannarrusu' lampaku mange ri pa'rasangang Yudea. 17 Mingka kupinrami anjo wattu pa'lampangku. Jari punna kamma, maka tena nattantu nawa-nawangku? Maka ero' kalengku pirangalloang ri wattunna kunawa-nawa eroka a'lampa, na uru-uruna kukana, “Iyo,” mingka sinampekang kukanaseng “Tena”? 18 Lanri Allata'ala akkullea nipatappa', sitojeng-tojenna anjo janjingku mae ri kau teai passala' “Iyo” yareka “Tena”. 19 Nasaba' anjo Isa Almasi, Ana'Na Allata'ala, nabirittakanga sari'battanta Silas, Timotius, kammayatompa kalengku, teai passala' “Iyo” yareka “Tena”. Passangalinna passala' pappiali Iyo battu ri Allata'ala. 20 Nasaba' le'ba'mi Allata'ala angkana “Iyo” mae ri sikontu janjinNa, tete ri KalenNa Isa Almasi. Lanri kammanami anjo nakiangkanamo “Aming” mae ri Allata'ala, tete ri KalenNa Isa Almasi. Kammami anjo nagaukanga ikambe sollanna nipakala'biri' Allata'ala. 21 KalenNa Allata'ala ampakajarre' ngasengki' a'jari se're mae ri KalenNa Almasi; Iatommi KalenNa ampileki' Napamae ri KalenNa. 22 Untu' iaminjo nakile'ba'mo Nasare pammatei a'jari taunNa, siagang Napassareang RohNa antama' ri atinta. Iaminjo a'jari pammatei pannanggongi angkanaya laNapassareang ngasengi Allata'ala sikontu apa le'baka Napa'janjiang. 23 Allata'alami a'jari sa'bingku — nasaba' Naassengi bonena atingku — angkanaya nakutanjaria mange ri Korintus, lanri tenana nakuero' ampakasi'nai pa'mai'nu. 24 Tena nakuero' ampassako ri passala' apa siratanga nupatappa', lanri jarre'namo tappa'nu mae ri Isa. Erokkuji bawang angngagangko sipanjamang, sollannu pila' mate'ne ri tallasa'nu.



2

1 Lanri kammanami anjo nale'ba'mo kutappuki angkanaya tenamo nakulabattu poleang angkunjungiko sa'genna a'jari si'na pa'mai'nu. 2 Nasaba' punna kupakasi'na pa'mai'nu, inaimi lakkulle ansaleoria', punna teai anjo tau le'baka kupakasi'na pa'mai'na? 3 Iaminjo saba'na nakutulisi' anne suraka mae ri kau. Taeroka' angkunjungiko, nampa nupakasi'na pa'maikku. Sikontutojenna musti nupakarannui pa'maikku. Nasaba' tappaka' angkanaya punna rannua', amminawang ngaseng todong mako rannu. 4 Sanna' si'nana siagang sanna' battala'na pa'maikku, kammayatompa ammatti'-mattiki je'ne' matangku ri wattunna kutulisi' anne suraka. Mingka teai lanri kukellainu si'na nakupau anne, passangalinna sollanna akkulle nuasseng angkanaya sanna' ngaseng kukarimangnginnu. 5 Punna nia' tau a'jari passabakkang ri anne si'naya, teai kalengku bawang napitujui, mingka ikau ngaseng, yareka kaminang sike'de'na attawa ruako napitujui. Anne kulammai sike'de' bicarangku mae ri anjo taua. 6 Anjo tau kammaya angganna'mi hukkungang nagappaya ri tangnga-tangnganu. 7 Anne kamma musti nupammopporammi, siagang parallui nupakajarre' pa'mai'na sollanna tena nasi'na dudu pa'mai'na sa'genna tappu' panrannuang. 8 Jari kupalaki ri kau ngaseng, sollanna nupappicinikang pole mae ri ia, angkanaya ma'nassa sanna' tojeng nukarimangnginna. 9 Nakukiring anne suraka mae ri kau, lanri ero'na kuasseng angkanaya maka ero' jako tuli anturuki apa-apa kupaua mae ri kau. 10 Punna nupammopporang tau le'baka kasalang mae ri kau, inakke pole kupammopporang tongi anjo taua. Nasaba' apa le'baka kupammopporang — punna nia' memang todong parallu nipammopporang — kupammopporangi ri dallekanNa Almasi, untu' kabajikannu ngaseng. 11 Nakugaukang anjo kammaya, sollanna takkullea Billisika anggappa kasampatang angkoasaiki'; nasaba' niassemmi sikamma ero'na anjo Billisika. 12 Ri wattungku battu mange ri Troas ero' ambirittakangi Kabara' Baji' ri passala'na Almasi, Nasungkeamma' oloang Batara anggaukangi anjo jama-jamanga anjoreng. 13 Mingka tena nasannang nyawaku, nasaba' tena nakusibuntulu' siagang sari'battanta Titus anjoreng. Jari appala' kanama' mae ri taua anjoreng, nampa annarrusu' a'lampa mange ri butta Makedonia. 14 Mingka appala' sukkurukki' mae ri Allata'ala! Lanri Iami tuli ampimpingi ikambe amminawang lalang ri barrisi' passua'-suarrang pammetanNa Almasi lanri asse'rena ikambe mae ri Ia. Nipakemi ikambe ri Allata'ala ampa'la'bangi biritta ri passala'na Almasi, sanrapang bau' a'la'banga rasanna ri kere-keremae. 15 Nasaba' ikambemi sanrapang kamanynyang mabauka rasanna, nitunua ri Almasi untu' mae ri Allata'ala. Ri tau a'jappa mangea ri possoka, ikambe anne sanrapangki' a'rasa botto' angngeranga kamateang; mingka ri tau nieranga mange ri kasalamakkanga, sanrapangki' rasa mabau' angngeranga katallassang. Jari, maka inai akkulle anggaukangi anne jamanga? 17 Ikambe tena kisangkamma taua, ampare' kammai danggangang biritta battua ri Allata'ala. Ikambe ci'nongi pattujunta, nasaba' Allata'ala assareki' jama-jamang. Siagang KalenNa Allata'ala anciniki angkanaya nipa'jari atanNami Isa kalenta ampabattui anjo birittaya.



3

1 Maka sangkammai angkanaya napuji kalenna ikambe ilalanna anne passalaka? Yareka nakulle parallui ikambe sura' pammuji untu' ikau, yareka battu ri kau, sangkamma naparalluanga sikamma tau maraenga? 2 Kalennu ngasemmi sura' pammujina ikambe tattulisika lalang ri atinna ikambe, akkullea naasseng siagang nabaca sikontu taua. 3 Kalennami ke'nanga akkulle anciniki, angkanaya sanrapangko sura' Natulisika Almasi, nikiringa siagang napabattua ikambe. Anjo suraka teai dawa' nipatulisi' mingka Roh mattallasa'Na Allata'ala; tena todong nalalang ri karattasaka nitulisi', passangalinna lalangi ri atinna rupataua. 4 Akkana kammami anjo ikambe, lanri tappa'na ikambe mae ri Allata'ala tete ri Almasi. 5 Tena manna sirupa kagassingang ri kalenna ikambe nakkulle ikambe anggaukangi anne jama-jamanga; mingka Allata'ala assarei pakkulle ikambe. 6 Iami assarei pakkulle ikambe a'jari palayang untu' parjanjiang berua; iamintu parjanjiang tatta'galaka ri RohNa Allata'ala, jari teai ri hukkung tattulisika. Nasaba' anjo tattulisika angngerangi kamateang, mingka anjo RohNa Allata'ala angngerangi katallassang. 7 Ri wattunna nipare' siagang niukiri' anjo parjanjiang angngeranga kamateang ri batua, accayami singara' kalompoanNa Allata'ala ri rupanna Musa. Teai sipato' accayana anjo singaraka, sa'genna takkulleai bansa Israelka anciniki rupanna Musa; manna pole nappakkaramulamo a'jari kurang accaya ammotere' rupanna Musa anjo wattua. Jari, punna kamma anjo lompona singaraka nipake ampareki anjo parjanjiang appamatea, 8 mattantu la'bi lompoangangi singara'na anjo parjanjiang Napassareanga RohNa Allata'ala ri wattunna nipare'. 9 Punna kamma anjo lompona cayana parjanjiang anghukkungai rupataua, tantu la'bi lompoangangi pole cayana anjo parjanjiang akkullea ampakabajiki ammotere' passisambunganna rupataua mae ri Allata'ala. 10 Akkulle nikana anjo apa-apa lompoa cayana ri pirangalloang tenamo nalompo cayana ri kamma-kammaya anne, lanri nia'mi battu caya malompoanganga. 11 Punna kamma anjo lompona cayana apa-apa tenaya nasallo attahang, tantu la'bi lompoangangi cayana apa-apa akkullea attahang sa'genna satunggu-tungguna. 12 Lanri nia'namo anne panrannuang kammaya ri kambe, nabaranimo ikambe a'bicara kamma anjo. 13 Ikambe tena kisangkamma Musa antongkokai rupanna sollanna takkullea nacini' bansa Israel ri wattunna mate siagang lanynya' anjo cayaNa Batara ri rupanna. 14 Katongkokammi pikkiranna ke'nanga. Na sa'genna ri kamma-kammaya anne sanrapangi tuli natongko' iji bongong pikkiranna ke'nanga ri wattunna nabaca anjo kitta'-kitta' parjanjiang salloa. Iapa nakkulle tassungke anjo bongonga punna a'jari se're taua mae ri KalenNa Almasi. 15 Manna ri kamma-kammaya anne, punna nabaca ke'nanga kitta'-kitta'na Musa, sanrapang nitongko' iji pikkiranna ke'nanga ri anjo bongonga. 16 Mingka punna battu taua andallekang ri Batara, sanrapang nisungkemi anjo bongonga battu ri rupanna anjo taua. 17 Jari, nikanaya Batara anrinni iamintu Roh. Na kere-keremae nia' RohNa Batara, anjoremmi nia' kalappassang. 18 Kamma-kamma anne tenamo nanitongkoki bongong rupanta. Sanrapang maki' tau angngeranga caya malompoNa Batara Isa. Na lanri kammana minjo nakituli pila' nipinramo a'jari sangkamma KalenNa; pila' sallo pila' accaya maki'. Anjo caya malompoa, caya battu ri RohNa Batara.



4

1 Lanri pangngamaseanNa Allata'ala nakkulle nagaukang ikambe anne jama-jamanga. Iaminjo saba'na natena natappu' panrannuang ikambe. 2 Tena nakiaccokko-cokko siagang tena nakiappakasiri' bateta anggaukangi anne jama-jamanga. Tena nakiero' jekkong anggaukangi anne jama-jamanga, yareka tena nakiero' amputara' baleki kananNa Allata'ala. Silambusu'na bawang ero'Na Allata'ala nabirittakang ikambe. Lanri kammana, naminasai ikambe nanabilang baji' ngaseng ri pa'mai'na taua anjo apa nagaukanga ikambe. 3 Punna tena ijapa napahangi taua anjo Kabara' Baji' nabirittakanga ikambe, tau eroka mamo a'lampa mange ri possoka takkullea ampahangi. 4 Barhala ja'dala' niaka ri lino antongkoki pikkiranna tau tenaya natappa' ri anjo Kabara' Bajika. Iaminjo barhalaya anrompa-rompai ke'nanga sollanna tanacinika singara' battua ri anjo Kabara' Bajika, ri sese kalompoanNa Almasi, a'jaria pammatei rupanNa Allata'ala. 5 Anjo biritta napabattua ikambe teai biritta ri sesena ikambe. Anjo birittaya, biritta ri sesena Isa Almasi, angkanaya Iami Batara; na ikambemi anne a'jari atannu ngaseng lanri Isa. 6 Nakana Allata'ala, “Nikellai ammumba singaraka battu lalang ri sassanga,” na KalenNa tommi Allata'ala ampamumbai anjo singaraka lalang ri atinta, sollanna a'jari singara' pikkiranta, nakkulle nipahang caya malompoNa Allata'ala niaka accaya ri rupanNa Almasi. 7 Mingka anjo pa'barang-barangang rohani ga'gaya, ikambemi anne angngerangi, iami antu tubu tenaya anggaranna lanri buttaji nipare'. Lanri kammana, ma'nassami angkanaya anjo koasa malompoa niaki ri Allata'ala, jari tena nania' ri kambe. 8 Sanrapang nibundukimi ikambe battu ri kere-keremae, mingka tena nakasepekang ikambe. Kala'busang akkala' maki', mingka tena nitappu' panrannuang. 9 Jai tau ammusuki', mingka tena nakile'ba' nibokoi kale-kalenta. Siagang manna ki'mole-mole sanrapang nipatappasa' naung ri buttaya, mingka tena nakikkulle mate. 10 Tuli niaki nikasia' kamateanNa Isa ri kalenna ikambe. Sollanna a'nyata todong katallassanNa ri tubuna ikambe. 11 Ilalang ri tallasa'na ikambe, tuli niondangi ikambe ri kamateanga lanri Isa, sollanna ilalang ri kammana anjo na'batemo katallassanNa Isa ri anne kalenna ikambe akkullea mate. 12 Iami anne a'jari pammatei angkanaya niaki a'gio' kamateanga lalang ri tubuna ikambe; mingka rannui pa'mai'na ikambe lanri nia'na katallassanga a'gio' lalang ri massing tubunu. 13 Nia' lalang ri Kittaka angkanaya, “Lanri tappakku, iaminjo saba'na naku'bicara.” Jari, lanri tappa' lompo kammaya tomminjo na'bicara todong ikambe lanri tappa'na ikambe. 14 Tappa'mi ikambe angkanaya le'ba'mi nipattallasa' poleang ammotere' Isa ri Allata'ala; jari tappa' tommi ikambe angkanaya lanipattallasa' tommi ikambe tete ri Isa. Na Iami langngerang ngasengki' mange ri dallekang mala'biri'Na. 15 Yangasenna anjo, untu' kaparalluannu ngaseng. Nasaba' punna pila' jai tau angkasiaki pangngamaseanNa Allata'ala, pila' jai tommi pappala' sukkuru' nipanai' ri Allata'ala; jari nipakala'biri'mi Allata'ala. 16 Lanri kammanami anjo natena natappu' panrannuang ikambe. Manna pole pila' panra' katallassang lahere'na ikambe, mingka tuli beruna allo-allo katallassang lalanga ri atinna ikambe. 17 Na anne kasusaang tenaya nasiapa jaina, le'baka nakasia' ikambe siagang tenaya nasiapa sallona, iami langngerang wassele' katallassang mate'nea, wassele' sannaka lompona anggaranna siagang akkullea mannannungang. Bella lompona anjo kate'neanga na anjo kasusaanga ri kamma-kammaya anne. 18 Nasaba' teai apa-apa kacinikanga napacciniki ikambe, passangalinna apa-apa tenaya nakacinikang. Anjo apa-apa kacinikanga poro sinampe'ji akkulle attahang; mingka anjo apa-apa tenaya nakacinikang attahangi sa'genna satunggu-tungguna.



5

1 Nasaba' naassemmi ikambe angkanaya punna nibongkara' anne balla' nipammantangia ri lino, iamintu pangngebarranna tubuta, le'ba' memammi Napasadia Allata'ala balla' niaka ri suruga; iamintu balla' Napareka KalenNa Allata'ala siagang akkullea attahang sa'genna satunggu-tungguna. 2 Ilalang ri anne balla' kamma-kammaya anne, akkunrarengki' lanri sanna' nakkutta ero' mange ammantang ri anjo ballatta niaka ri suruga. 3 Iaminjo ballaka sanrapang tubu beruta. 4 Lalang ammantanta ija lalang ri anne balla' battua ri lino, musti akkunrarengki' lanri battala'na tanggonganta. Teai lanri erotta ta'lappasa' battu ri tubu battuta ri anne linoa, passangalinna lanri erottamo ampakei anjo tubu battua ri suruga, sollanna akkulle nikoasai ri katallassang anne tubuta akkullea mate. 5 NaKalenNa Allata'ala ampasadiaki', siagang Iami assareki' RohNa a'jari pammatei pannanggonginNa ri katte. 6 Lanri kammanami anjo natuli jarre' pa'mai'na ikambe. Naassengi ikambe angkanaya lalang ammantanna ija ikambe ilalang ri anne tubuna ikambe, bella iji ikambe battu ri anjo balla' lanipammantangia siagang Batara. 7 Nasaba' lanri tappa' bawang mae ri Almasi nattallasa' ikambe, teai lanri apa-apa niaka nicini'; 8 iaminjo saba'na nakisa'bara' ri pa'maitta. Erokangangki' ta'lappasaka battu ri anne tubua, sollanna nikkulle sipammantangang siagang Batara. 9 Lanri kammanami anjo nattojeng-tojemmo ikambe ampakasannangi atinNa, baji' na ri wattunna anrinni ija ri balla'na ikambe ri kamma-kammaya anne, yareka anjorengang sallang. 10 Nasaba' attantumi angkanaya lanierangki' mange andallekang ri pangadelanNa Almasi; siagang massing langgappa maki' pa'balasa' situru' apa le'baka nigaukang ri linoa anne, iamintu panggaukang baji' yareka panggaukang ja'dala'. 11 Naassemmi ikambe angkana apa battuanna nikanaya malla' mae ri Batara; iaminjo saba'na nausahamo ikambe ampakatappaki taua ri sesena kalenna ikambe. Baji' niassenna ikambe ri Allata'ala, naminasai sollanna nanuasseng todong ikambe lalang ri atinnu ngaseng. 12 Mingka teai lanri ero'na ikambe appala' pammuji battu ri kau ngaseng. Passangalinna lanri ero'naji bawang ikambe assareko alasang baji', sollanna lompo pa'mai'nu mae ri kambe; sollannu angngasseng appiali mae ri tau angngalleangangai apa-apa nacinika ri tanja'na taua, na ia sipa'-sipa'na. 13 Punna sanrapammo nucini' tau pongoroka ikambe, anjo lanri kaparalluang lamae ri Allata'ala. Na punna baji' nucini' jappana pikkiranna ikambe, anjo lanri kaparalluannu ngaseng. 14 PangngamaseanNami Almasi makoasa mae ri kambe; nanaassemmo ikambe angkanaya punna matemo tau se'rea untu' kaparalluanna sikontu rupataua, anjo battuanna angkanaya mate ngasemmi sikontu rupataua. 15 Matemi Almasi untu' sikontu rupataua, sollanna punna attallasa' rupataua, tenamo nauntu' kaparalluang kalenna bawang punna attallasa'; passangalinna untu' Almasi, iamintu le'baka mate siagang nipattallasa' poleanga ammotere' untu' kaparalluanna ke'nanga. 16 Lanri kammanami anjo, nataerokamo ikambe ambakuki se'rea tau situru' pa'baku'na rupataua. Memang, le'baki ikambe ambakuki Almasi situru' pa'baku'na rupataua, mingka kamma-kamma anne tenamo. 17 Inai-nai ampakase'remi kalenna mae ri KalenNa Almasi, a'jarimi tau le'ba' niberui taba sikali tallasa'na. Tenami apa-apa salloa ri kalenna, lanri le'ba' ngasemmi niberui. 18 Yangasenna anjo sangnging Allata'ala anggaukangi. Tete ri Isa Almasi Napa'jari assibajiki maki' mae ri KalenNa, nampa Nasareki' tugasa' sollanna akkulle todong tau maraenga assibajiki siagang Allata'ala. 19 Ia biritta napabattua ikambe iamintu angkanaya Napa'jari assibajikimi Allata'ala rupataua mae ri KalenNa, tete ri Almasi. TaNabilangai sikontu kasalang le'baka nagaukang rupataua mae ri KalenNa. Na ikambemi Nasuro Allata'ala ambirittakangi anjo kabaraka. 20 Jari ikambemi anne tunisuroNa Almasi. A'bicarami ikambe sangkamma angkanaya KalenNa Allata'ala a'bicara mae ri kau ngaseng lalang ri kalenna ikambe. Lalang arenNa Almasi, nanapala' dudumo ikambe sollanna nujamakkimo limanNa Allata'ala assareako oloang nukkulle assibajiki siagang KalenNa. 21 Tena dosaNa Almasi, mingka nipipisangiangi ri Allata'ala sikontu dosata mae ri Ia, sollanta akkulle assibajiki siagang KalenNa, lanri asse'retamo mae ri KalenNa Almasi.



6

1 Lanri assiaganNa Allata'ala ikambe anggaukangi anjo jama-jamanga, iami anjo nanapala' tojeng-tojemmo ikambe sollanna tena nanubawang-bawangangi anjo kabajikang pa'mai'Na Allata'ala. 2 Nakana Allata'ala lalang ri Kittaka, “Ri wattu pangngellaingKu, Kupilangngerimi pappala'nu, siagang ri wattu allo kasalamakkanga, Kupasalama' mako.” U'rangi baji'-baji'! Iaminne wattua, wattu pangngellaiNa Allata'ala. Kammayatompa iaminne alloa, allo pappasalama'Na Allata'ala. 3 Taerokai ikambe angkanaya nibilang salai palayanang nagaukanga ikambe. Jari usahami ikambe sollanna tena manna sitau akkulle ampasalai jama-jamang nagaukanga ikambe. 4 Jari ilalang ri sikontu apa nagaukanga ikambe napa'nyatami ikambe angkanaya ikambe anne atanNaki' Allata'ala. A'rupa-rupami kasukkarang le'ba' nakasia' ikambe siagang sa'bara': 5 nisessa maki', nitarungku maki', siagang niborongi maki' niba'ji; anjama terasa' maki', masarro maki' tattinroa, kammayatompa masarro tommaki' tamangnganrea. 6 Tulusu' pa'mai' maki', mangngasseng baji' maki', sa'bara' maki', kammayatompa baji' pa'mai' maki' mae ri kau ngaseng, sollanna nuasseng angkanaya ikambe anne ma'nassa atanNaki' Allata'ala. Kammayatompa tanjeng maki' mae ri Roh pannulunNa Allata'ala, mangngamaseang maki' situlusu' pa'maitta; 7 lalang koasaNa Allata'ala nanibirittakang kabara' battua ri Allata'ala; na lanri kammanami anjo nanapappicinikammo ikambe angkanaya ikambe anne ma'nassa atanNaki' Allata'ala. Anna'gala' jarre' maki' mae ri ero'Na Allata'ala. Iaminjo a'jari kagassinganna ikambe untu' langngewa yareka lanjagai kalenta punna battu mae musu lammanrakia. 8 Nipakala'birikki' mingka nihina tongki'; nipujiki' mingka nipa'boyang tongki' kodi. Manna kilambusu' pa'mai', nipakkanai tonjaki' paballe-balle. 9 Nikanamo tau tena angngassengki', mingka niasseng ngasengki' ri tau jaia. Nikana mate maki', mingka ma'nassa attallasa' ijaki'. Manna kinisessa, mingka tamateajaki'. 10 Manna nanipakasi'na pa'maitta, mingka tuli rannujaki'. Kasi-asi maki' nicini', mingka jaimi tau nipa'jari kalumanynyang. Tena nicini' apa-apanta, mingka sikontutojenna nia' ngasemmi ri katte sikontu apa-apaya. 11 Sikamma sari'battang kukarimangngia ri Korintus! A'bicara maki' silambusu'na mae ri kau ngaseng. Sikontu bonena atinta nipauang ngaseng mako. 12 Nasungke luara'mi atinna ikambe mae ri kau, mingka ikau ngaseng mami antongkoki atinnu mae ri kambe. 13 Jari boli'mi kamma naku'bicaramo mae ri kau sanrapang mae ri ana' kalengku. Kupalaki sollanna nusungke tommo atinnu mae ri kambe, sangkamma nasungkenamo atinna ikambe mae ri kau. 14 Teako eroki sipa'rappungang siagang tau tenaya naero' tappa' mae ri Isa; tena nacoco' anjo kammaya. Antekamma olona lakkulle a'jari se're kabajikanga siagang kaja'dallanga? Tena olona lakkulle a'jari se're singaraka siagang sassanga. 15 Tena olona lakkulle assamaturu' Almasi siagang Billisika. Apa sangkammanna tu Karistenga siagang tu tenaya na Karisteng? 16 Apa passisambunganna Balla'Na Batara siagang balla'na barhalaya? Ikattemi anne sanrapang Balla'Na Batara, iamintu Allata'ala attallasaka. KalenNa Allata'ala angkana, “LammantangA' ri tangnga-tangngana ke'nanga, na Kusikatallassang siagang ke'nanga. La'jariMa' Allata'ala mae ri ke'nanga, na la'jarimo ke'nanga ummakKu. 17 Lanri kammana, bokoimi anjo tau tenaya namangngasseng ri Allata'ala, siagang pakabellami kalennu battu ri ke'nanga. Tea' laloko sikarapiki siagang apa-apa ra'masaka, nampa Kutarimako mae ri KalengKu. 18 La'jariMa' Manggenu, nula'jari ana'-anakKu, kammami anjo kananNa Batara Kaminang Makoasaya.”



7

1 Sikamma sari'battangku kukarimangngia! Sikontu anjo janjia untu' ikatte ngaseng. Lanri kammana, parallui nitangkasi kalenta battu ri sikamma apa-apa akkullea anra'massi tubuta siagang nyawata. Paralluki' malla' mae ri Allata'ala. Sollanta akkulle attallasa' baji' siagang matangkasa' untu' Allata'ala. 2 Tarima maki' antama' ri atinnu ngaseng. Tena salana ikambe mae ri se'reang tau, siagang manna sitau tena le'ba' nipa'jari rugi ri kambe. Tena manna sitau le'ba' nipassawalli ri kambe. 3 Teai lanri ero'nu kusalakang nakuakkana kamma anne mae ri kau ngaseng. Nasaba', kamma le'bakamo kupau, sanna' kikamaseannu, kammayatompa sanrapang maki' tau assari'battang, sikatallassang sikamateang. 4 Sanna' sikali kupatappa'nu ngaseng. Ba'lalo sanna' lompona pa'maikku lanri ikau ngaseng! Manna mamo najai kasukkarang antujui ikambe, mingka sanna'mi nisaleorinna atingku lanri ikau ngaseng. Sanna' tojeng rannuna atingku! 5 Ri wattunna battu ikambe mange ri butta Makedonia, tena sikali nakisawe ammari-mari poso. Battu iraya ilau'mi kasukkaranga antujuki'; pa'beseranna taua mae ri kambe, kammayatompa malla'-malla' tommaki' ilalang ri atinta. 6 Mingka sukkurukki', lanri tuli nipakalompona ri Allata'ala atinna tu tappu' panrannuanga; Iami ampakasannangi atinna ikambe ri wattu battuna Titus mae ri kambe. 7 Teai lanri battuna bawang Titus nanisaleori atinna ikambe; mingka lanri napauna todong antekamma nisaleorinna pa'mai'na lanri ikau ngaseng. Napabattui mae ri kambe angkanaya teai sipato' nakku'nu ngaseng ero' angngaganga' assicini'; angkanaya assesse' lalang mako ri panggaukannu riolo, nanuero'mo angngaganga' sipammentengang. Iaminjo pila' ampakarannui atingku. 8 A'jari si'nai atinnu lanri anne surakku. Mingka tena nakuassesse' lalang antulisiki anne suraka. Memang sangkamma assesse' lalang tonja' sike'de' ri wattunna kuasseng angkanaya a'jari si'nai pa'mai'nu lanri anne surakku, manna nusinampe'ja si'na. 9 Mingka kamma-kamma anne sannamma' — teai lanri si'nami pa'mai'nu, passangalinna lanri amminranamo sipa'nu passabakkang si'nana pa'mai'nu. Memang, Nakellai memang tongi Allata'ala sollanna nukasia' anjo si'na kammaya. Jari tena nakipa'jari rugiko. 10 Nasaba' anjo si'na kammaya akkullei appa'nia' katobakkang siagang kasalamakkang; kammayatompa tena nala'jari sesse' lalang taua lanri passabakkang anne passalaka. Mingka punna si'na passabakkang anne linoa, lanaerangi taua mange ri kamateanga. 11 Alle sai cini' wassele'na si'na situruka ero'Na ri Allata'ala! Iamintu attojeng-tojengko ampakabajiki apa kodia! A'jari numusui dosaya, a'jari mallakko, a'jari nakkukko, a'jari lompoi sumanga'nu, kammayatompa rellako anghukkungi tau salaya! Ilalang yangasenna anjo nupa'buttimi ri kalennu angkanaya tena nanusala mae ri anjo passalaka. 12 Jari, punna kutulisi' anjo suraka, teai passabakkang anjo tau salaya, teai tongi lanri nakasia'namo ke'nanga passessaya passabakkang anjo kasalanga. Mingka nakutulisi' anjo suraka, sollanna nanuasseng ri dallekanNa Allata'ala, antekamma lompona panjampanginnu ngaseng mae ri kambe. 13 Iaminjo saba'na nanisaleorimo atinna ikambe. Pantaranganna panynyaleoria, ba'lalo sanna'mo rannuta anciniki karannuanna Titus; ikau ngasemmi le'ba' ansaleori atinna. 14 Memang, le'ba'mi kucarita mae ri ia antekamma baji'nu ngaseng. Sukkuru'ma', lanri tenaja nanupakasirika'. Ma'nassa kontutojeng ngasengi anjo apa-apa le'baka nacarita ikambe mae ri kau ngaseng. Kammayatompa anjo apa-apa le'baka nacarita ikambe mae ri Titus ma'nassa kontutojeng ngasengi. 15 Kamma-kamma anne pila' lompomi pangngamaseanna mae ri kau ngaseng. Nasaba' nau'rangi antekamma ero'nu ngaseng ampilangngeri kananna. Kammayatompa lompona ngaseng pangngali'nu mae ri ia ri wattunna nutarima. 16 Sannang sikali pa'maikku, lanri akkullenu nirannuang.



8

1 Sari'battangku ngaseng; kukellai nanuasseng todong antekamma baji'Na Allata'ala mae ri jama'aka ri butta Makedonia. 2 Le'ba'mi ke'nanga niso'ri siagang kasukkarang lompo. Mingka ri tangnga-tangngana anjo kasukkaranga, tuli rannuna pa'mai'na ke'nanga. Manna nakasi-asi ke'nanga, mingka lammoro' pa'maiki ke'nanga assare sumbangang, untu' antulungi tau maraenga. 3 Kalengku anciniki antekamma batena napikulle-kullei ke'nanga assare, ba'lalo la'biangampa pole na ri pakkullena ke'nanga. 4 Tanisuroai, nakalenna tonji ke'nanga ampala' dudui sollanna akkulle todong ke'nanga amminawang turu' ansarei sumbangang Umma'Na Allata'ala ri pa'rasangang Yudea. 5 Assaremi ke'nanga la'biangang ri naminasaia ikambe. Uru-uruna napassareammi kalenna ke'nanga mae ri Batara. Le'baki anjo napassareang tommi kalenna ke'nanga mae ri kambe, situru' ero'Na Allata'ala. 6 Iaminjo nasanna' kukellaina Titus — le'baka ampakaramulai anne jama-jamanga — sollanna napannarrusu' todong anne jama-jamang bajika ri tangnga-tangnganu ngaseng. 7 Baji' ngaseng mako lalang ri sikontu katallassannu. Sanna' baji'nu lalang ri tappa'nu, lalang ri pau-paunu, lalang ri pangngissengannu, lalang ri sikontu usahanu, siagang pangngamaseannu mae ri kambe. Lanri kammana bajiki punna baji tommako lalang ri anne jama-jamang bajika. 8 Tena nakuero' amparentakangi anne nakupauangko. Mingka eroki kupappicinikang mae ri kau antekamma attojeng-tojenna tau maraenga antulungi paranna tau. Na ero' tongi kuasseng angkanaya sa'ge kemae tongi bellana pangngamaseannu. 9 Nasaba' baji' ngaseng nuassenna angkanaya teai sipato' nikarimangnginta ri Isa Almasi Batarata: Kalumanynyangi, mingka Napa'jari kasi-asimi KalenNa untu' kaparalluannu ngaseng; sollanna battu ri kakasi-asianNa nukkulle a'jari kalumanynyang. 10 Turu' ri panggappaku, kamma-kamma anne siratang memang tommi nupa'le'ba' anjo apa-apa le'baka nupakaramulai ri taung allaloa. Nasaba' ikaumi uru-uru annawa-nawai siagang ampakaramulai anne jama-jamanga. 11 Jari, kamma-kamma anne pannarrusu'mi anne jama-jamanga situru' pakkullenu. Parallui nulompoi sumanga'nu ampa'le'baki anne jama-jamanga, sangkamma lompona todong sumanga'nu ri wattunna nampa nunawa-nawa anne jama-jamanga. 12 Punna rellako assare, ma'nassa laNatarimai Allata'ala anjo passarenu. Lanatarimai situru' pakkullenu, tena nasituru' apa tenaya ri kau. 13 Mingka tena sikali nakuero' ampalili tau maraenga ri anne passalaka, nampa ikau kubattalli. Passangalinna parallui massing sambattala'. Nasaba' kamma-kamma anne massing ganna'-ganna' ngaseng mako ri kaparalluannu; jari siratang mako ampa'gannaki kakuranganna ke'nanga. Punna ikau kakurangang sallang, na ke'nanga massing ganna'-ganna', ke'nanga tosseng ambantuko. Jari lanri kammana anjo, para silayani mako. 15 Nia' tattulisi' lalang ri Kittaka angkanaya, “Tau jaia panggappana, tena nakala'biang, na tau sike'deka panggappana, tena nakakurangang.” 16 Teai sipato' sukkuru'na ikambe mae ri Allata'ala nasaba' nisarena todong pakkulle Titus attojeng-tojeng ambantu ngasengko! 17 Nasaba' tena naporo rella bawang anggaukangi apa napassuroanga ikambe. Mingka battu ri ero' kalenna tonji nattojeng-tojeng ero' ambantuko. Kalenna tonji ero' a'lampa mae ri kau ngaseng. 18 Nia' todong sitau naagang a'rurung kusuro mae ri kau. Iamintu tau sannaka nipakalompona ri sikamma jama'aka, lanri jama-jamanna ambirittakangi Kabara' Baji' battua ri Allata'ala. 19 Pantarangannaya pole, anjo taua ngaseng le'ba' tommi nipile siagang nipattantu ri jama'aka untu' amminawang ri kambe lalang ri pa'lampanna ikambe. Nasaba' eroki ikambe a'lampa ampabattui anjo sumbanganga; sollanna nipakala'biri' Batara, kammayatompa nanuasseng ngaseng angkanaya rella tongi ikambe annulung. 20 Parallui tutu ikambe ri passala'na anne sumbanganga. Sollanna tenanniakka tau ampasalai ikambe ri nipabattuna anne sumbangang jai kammaya. 21 Nasaba' paralluki' a'gau' lambusu' ri dallekanNa Batara siagang ri dallekanna rupataua. 22 Nia' pole sitau sari'battang maraeng kusuro todong amminawang ri Titus siagang anjo sari'battanga. A'mole-molemi niuji anjo sari'battanga, na'buttimo angkanaya nangai annulunga. Na kamma-kamma anne, la'bi-la'bi pole ero'na ambantu ngasengko, nasaba' nia'na panrannuang lompona mae ri kau ngaseng. 23 Na passala'na Titus, iami agang bajikku, kuaganga sipanjama-jamang ambantu ngasengko. Kammayatompa anjo sari'battanga ruaya, niaka anrurungangi Titus, iami ke'nanga tau nisuroa ri sikamma jama'aka, siagang nikarannuanga untu' Almasi. 24 Kiminasai nanupappicinikang ngaseng pangngarimanginnu mae ri ke'nanga. Sollanna naasseng ngaseng jama'aka angkanaya nukarimangngi ke'nanga. Kammayatompa na'buttimo angkanaya kontutojengi apa nakalompoang pa'maika ikambe ri sesena ikau ngaseng.



9

1 Sikontutojenna tenamo naparallu kutulisi' mae ri kau ngaseng lalang sura' anjo passala' sumbangang nikiringa mae ri Umma'Na Allata'ala niaka ri Yudea. 2 Kuassengi angkanaya nungai annulunga; na anne le'ba'mi kucarita mae ri taua ri butta Makedonia. Le'ba'mi kupau kalompoang pa'maikku mae ri ke'nanga angkanaya battu ri taung allaloaji nasadiamo sari'battanga ri butta Akhaya assare sumbangang. Na iaminjo sumanga'nu ampakalompo tongi sumanga'na ke'nanga. 3 Kamma-kamma anne kusuromi Titus siagang anjo rua sari'battanga battu mae ri kau ngaseng. Sollanna akkulle a'butti anjo kalompoang pa'mai' le'baka nacarita ikambe teai poro carita bawang. Jari, paralluko sadia, nasaba' le'ba'mi kupau ri ke'nanga angkanaya sadia ngaseng mako. 4 Kubata-batai gassingka nia' todong tu battu ri butta Makedonia amminawang ri nakke punna battua' mae ri kau sallang. Na punna narapikangko tena nusadia, teaimi sipato' siri'-siri'na ikambe. Nasaba' le'ba'mi nipau angkanaya sanna' akkullenu nipatappa'! Nampa ikau pole lasanna' todong siri'-siri'nu. 5 Iaminjo saba'na naparallu kusuro a'lampa riolo anjo ke'nanga mae ri kau, angngurusuki anjo sumbangang le'baka nupa'janjiang. Kammami anjo kugaukang sollanna punna battua' sallang, sadiami anjo sumbangannu. Lanri kammana, a'nassami angkanaya tena nabattala' passangalinna te'nei pa'mai'nu ampassareangi anjo sumbanganga. 6 U'rangi laloi! Angkanaya inai-nai a'lamung sike'de', sike'de' tonji wassele' lanagappa. Mingka inai a'lamung jai, lajai tongi wassele' nagappa. 7 Parallui taua massing assare siagang te'ne pa'mai'na. Teako assarei siagang bata-bata yareka battala' pa'mai'. Nasaba' nikarimangngi ri Allata'ala tau te'nea pa'mai'na assare. 8 Makoasai Allata'ala assareko barakka' allumpa-lumpa, sollanna tena nukakurangang ri apa-apa nuparalluanga. Ba'lalo lakala'biangko, sollannu akkulle a'gau' baji' siagang appare' amala'. 9 Ri passala'na Allata'ala nia' tattulisi' lalang ri Kittaka angkanaya, “Appakio'-kioroki mae ri tu kasi-asia; mannannungangi kabajikang pa'mai'Na.” 10 Allata'ala ampasadiai bine napakioroka taua siagang kanre niparalluia. Ia tommi ampasadiai siagang ampa'jari jai anjo bine le'baka nupakioro', sa'genna katambang todong wassele'na anjo apa le'baka nupa'lammorang. 11 Lanri kammana, laganna' mako ri sikontu kaparalluannu, sa'gennu tuli akkulle malammoro' assare. Na anjo passarenu ngaseng, napa'bage-bageanga ikambe, la'jari passabakkammi najai tau lappala' sukkuru' mae ri Allata'ala. 12 Nasaba' anne gau' baji' nugaukanga, tena naporo lappa'ganna' bawang mae ri kakuranganna Umma'Na Allata'ala. Passangalinna la'jari tongi passabakkang najai tau lappala' sukkuru' mae ri Allata'ala. 13 Na battu ri iami anjo kabajikang nupappicinikanga, najaimo tu Karisteng ri Yudea lamammuji mae ri Allata'ala. Lanri nacini'na ke'nanga antekamma jarre'nu mae ri Kabara' Baji' nupinawanga, iamintu ri sesena Almasi. Kammayatompa mammujimi ke'nanga ri Allata'ala lanri lammoro'na pa'mai'nu ambage-bagei ke'nanga siagang tau maraenga, apa-apa niaka ri kau. 14 Na lanapappala' doangangko siagang pa'mai' mangngarimangngi mae ri kau, lanri sanna' baji'Na Allata'ala mae ri kau. 15 Paralluki' appala' sukkuru' mae ri Allata'ala, lanri teai sipato' lompona anjo passareNa!



10

1 Kamma-kamma anne, kalengku Paulus, nia' ero' kupabattuangko. Inakke anne, turu' kananna taua, sanna' tunana kana-kanangku punna sidallekanga' siagang ikau ngaseng. Mingka punna sikabellaiki' sanna' baraniku. Jari, lanri tunaNa siagang kabajikanNa Almasi, 2 kupala' dudui ri kau ngaseng, tea' laloko passaia' sa'gengku a'bicara terasa' punna battua' sallang mae ri kau. Nasaba' eroki kuterassi sikamma tau angkanaya untu' pakkalinoanga nanagaukangi ikambe anne jama-jamanga. 3 Memang lalang ijaki' ri linoa attallasa', mingka teai lanri untu' anne linoa nabarjuang ikambe. 4 Kagassinganna ikambe lalang anggaukangi anne jama-jamanga teai kagassingang battu ri anne linoa, passangalinna kagassingang battu ri Allata'ala. Iaminjo kagassinganga napake ikambe angngancuruki kagassinganna linoa, antepoki bicara pa'geakkanga, 5 kammayatompa anruntungi pa'ballakang katampoanna ke'nanga, eroka angngewai katojenganNa Allata'ala. Iami nipake ampadundui pikkiranna sikamma rupataua, sa'genna amminawang turu' mae ri Almasi. 6 Na punna amminawang turu' ngaseng mako, sadiami ikambe untu' anghukkungi sikamma tau tenaya namminawang turu'. 7 Parallui nupahang baji' apa-apa niaka nucini' kajariang. Punna nia' tau tappa' tojeng-tojeng angkanaya ma'nassa taunNami Almasi, parallui napakainga' kalenna na nasadari todong angkanaya ikambe anne taunNa tongki' Almasi, sangkamma ia. 8 Tena nakusiri'-siri' tuli angkalompoang pa'maiki kakoasang le'baka Napassareang Batara mae ri kambe. Nasaba' anjo kakoasanga eroki nipake untu' ambangungko. Teai untu' anruntungko. 9 Tena nakukellaiko angkana kupakamalla'-mallakko lalang ri sura'-surakku. 10 Lanakana kapang taua, “Sanna' terasa'na siagang sanna' baji'na sura'-sura'na Paulus. Mingka punna kalenna nia' ri tangnga-tangngata, lamma sikaliji siagang tena nasiapa pau-pauna!” 11 Parallui nasadari tau kammaya anjo, angkanaya punna battu sallang ikambe ri tangnga-tangnganu, tena sisalana apa lanagaukanga sallang ikambe siagang anjo apa napaua ikambe ilalang ri sikamma sura'-sura'na ikambe. 12 Tantu tena nakibarani ampasangkammai yareka ampasantinggi kalenta siagang tau nakanaya kalenna tinggi. Teai sipato' dongo'na ke'nanga! Appareki pa'baku' untu' kalenna ke'nanga, nampa napake anjo pa'bakuka mae ri kalenna. 13 Ikambe tena nakikamma anjo. Punna lompo pa'maitta, tena nita'liwa'-liwa'. Ikatte ilalang tonjaki' anjama-jama ri daera le'baka Napattantuangki' Allata'ala. Na ikau ngaseng, niakko lalang ri daera panjama-jamanna ikambe. 14 Jari, ri wattunna battu ikambe angkunjungiko angngerang Kabara' Baji' ri sesena Almasi, sitojenna tena nakiassulu' battu ri daera panjama-jamanna ikambe. 15 Tena nakipuji kalenta passabakkang wassele' jama-jamanna tau maraenga pantarang daera le'baka Napattantu Allata'ala untu' ikambe. Mingka tuli lalang tonji ikambe ri daera le'baka Napattantuangki' Allata'ala, na ma'minasa ikambe angkanaya pila' tappa' mako mae ri Almasi, sollanna akkulle ikambe anggaukangi jama-jamang lompoanganga. 16 Jari, akkulle maki' pole ambirittakangi anjo Kabara' Bajika ri sikamma butta maraenga, mingka tena nanipalecei kalenta passabakkang wassele' jama-jamang le'baka nagaukang tau maraenga ri anjo daeraya. 17 Nia' tattulisi' lalang ri Kittaka angkanaya, “Inai-nai ero' angkalompoang pa'maiki apa-apaya, parallui apa-apa le'baka Nagaukang Batara nakalompoang pa'mai'.” 18 Nasaba' tau akkullea nipuji iamintu tau nipujia ri Batara; teai tau ampaleceai kalenna.



11

1 Boli'mi kamma kupa'jari dongo' rolong kalengku sike'de'. Sai akkulleji? 2 Nakkuka' mae ri kau ngaseng, sangkamma KalenNa Allata'ala nakku' tongi mae ri kau ngaseng. Sanrapangko se're tulolo, le'bakamo kujanji lakupa'nikka siagang sitau bura'ne, iamintu Almasi. 3 Mingka ranggaselai pa'maikku, gassingka nigodai pikkirannu sa'genna tenamo nujarre' ri janjinnu mae ri Almasi. Sangkamma todong Hawa riolo, nigoda tongi ri kacara'dekanna ularaka. 4 Nasaba' kamma kusa'ring tuli sannangko antarima ngasengi tau battua mae ri kau angngajara' ri sesena Isa maraengannaya; jari teai Isa kipangngajarranga mae ri kau napangngajarrang ke'nanga. Na nuero' todong antarimai anjo roh siagang “kabara' baji'” sanna' sikali simmaraenna siagang RohNa Allata'ala yareka Kabara' Baji' le'baka nutarima battu ri kambe. 5 Tena sikali nakurapang kalengku la'bi tunaangngang na anjo sikamma anjo “tunisuro” nukanaya sannaka heba'na! 6 Nakkulle kapang tena nakucara'de' a'bicara; mingka ri passala' pangngassengang mae ri Allata'ala, teaiya' tau dongo'. Anjo le'ba'mi kupa'butti mae ri kau lalang a'rupa-rupa passala'. 7 Ri wattunna kubirittakang Kabara' Baji' battua ri Allata'ala mae ri kau ngaseng, tena nakuppala' ongkoso' mae ri kau manna sike'de'; na lanri kammanami anjo nakupa'jari tuna kalengku. Kammami anjo kugaukanga, sollannu akkulle kupakatinggi. Maka salai anjo kugaukanga mae ri kau? 8 Ri wattunnu kulayani, jama'ah-jama'ah maraengang angngongkosia'. Akkulle nikana kupakarugi anjo jama'ah-jama'ah maraenga sollannu akkulle nibantu. 9 Punna kakuranganga' anjo wattua, tena le'bakai nia' tau battu ri kau kususai manna sitau. Sikamma apa-apa kuparalluanga napa'ganna' ngasengi sari'battang battua ri jama'ah Makedonia. Kukatutui sollanna tena nakususaiko, manna na passala' kaparalluang apa-apa mamo. Na tuli kukatutuina anjo kammaya. 10 Takkulleai nipattaena anne apa nakalompoanga pa'maikku, manna pole ri kere-keremae ri sikontu butta Akhaya, lanri nia'na ri nakke pangngajarang annabaya, battua ri Almasi. 11 Angngapa nakuakkana kamma? Maka lanri tenana nakukamaseangko? Naassengi Allata'ala angkanaya kukamaseangko! 12 Anne apa kugaukanga ri kamma-kammaya anne, tuli lakugaukangi situlusu'na. Sollanna tena alasanna sikamma “tunisuro” maraenganga ampakalompoi kalenna, angkana anjama tongi sangkamma ikambe. 13 Anjo tau kammaya sangnging suro a'balle-balle. Anjo ke'nanga sangnging pajama ero' apa'lingu-lingu tau, assara-saraia a'jari tunisuroNa Almasi. 14 Takkulleaki' lannasa' punna appakamma anjo ke'nanga, nasaba' manna Billisika ammakeang kamma tonji malaeka' singaraka! 15 Jari tena nappakalannasa' punna ammakeang kamma todong palayanNa Allata'ala anjo sikamma palayanna Billisika. Mingka kale'bakkanna lanagappa ngaseng tonji pa'balasa'na sikontu panggaukanna ke'nanga. 16 Sikalipi pole kukana: Gassingka nia' tau ampakkanaia' dongo'. Mingka punna kamma tonji lanupakkanaingku dongo', boli'mi kamma nakupakalompo sike'de' pa'maikku. 17 Eroki kupau sike'de' apa nakalompoanga pa'maikku. Mingka teai Batara assuroa' ampakalompoi anne pa'maikku. Anne a'bicara' sanrapang tojeng-tojeng tau dongoka. 18 Memang, jai tau ampakalompoi pa'mai'na passabakkang pakkalinoanga; jari ero' tongi kupakalompo sike'de' pa'maikku. 19 Akkulleko sa'bara' mae ri tau dongoka, lanri nukanana kalennu tau cara'de'! 20 Nubalang parekangi kalennu punna nipare' atako ri taua, yareka napaccokko siagang napassawalliko, kammayatompa nakana kalenna tinggiangangi na ikau, nampa barani antempaka'rangko! 21 Siri'-sirika' angngakui angkanaya tena sikali nakkulle ikambe anggaukangi anjo panggaukang kammaya. Mingka apa barania nakalompoang pa'mai' taua, inakke barani tonja'! (Anne a'bicara tau dongokka'.) 22 Maka tu Ibrani anjo ke'nanga? Inakke tu Ibrani tonja'. Tu Israel ke'nanga? Inakke tu Israel tonja'. Turungannai Abraham ke'nanga? Inakke pole kamma tonja'! 23 PalayanNai Almasi ke'nanga? Kammama' kapang nilangngere' tau kala'busang akkala'; mingka inakke palayang memanga', iamintu palayang bajikanganga na yangasenna anjo ke'nanga! Inakke terassangangi bateku anjama. A'mole-moleanganga' nipantama' ri tarungkua. Jaiangangi passessa kukasia' siagang a'mole-molema' sike'de' mate. 24 Pillimama' nisessa ri tu Yahudia, nicambo' tappintallumpulo assalapang. 25 Pintalluma' nicambo' manuru' hukkunna tu Romaya; le'ba' tonga' nimanang-manangngi nisambila batu. Pintallunga' anggappa bala ri tamparanga sike'de' tallang. Siagang le'baka' sikali ammawang-mawang ri tamparanga siallo sipattang. 26 A'mole-molema' andallekang bala ri pa'lampangku: andallekang bala a'ba lompo, bala paella', bala battu ri tu Yahudia yareka bansa-bansa maraenga, bala ri kotaya, bala ri pantarangang kota, bala ri tamparang kammayatompa bala battu ri tau nakanaya kalenna Karisteng nampa tenaja na Karisteng. 27 Sitangnga matea' akkareso: a'mole-molea' tattinroa, tangnganrea, tangnginunga; a'mole-molea' naalle cipuru', naalle dinging lanri kuranna care-careku siagang tenana pammantangangku. 28 Pantarangannaya anjo, allo-alloku todong lussa' napakamma sikontu jama'aka. 29 Punna nia' tau lamma, amminawang tonga' lamma kusa'ring. Punna nia' tau tu'guru' naung ri dosaya, posso' tongi nyawaku kusa'ring. 30 Jari, punna nia' apa-apa musti nakalompoang pa'maikku, iaminjo kapa'risangku nakalompoang pa'maikku. 31 Nasaba' tena nakua'balle-balle; Allata'ala, ManggeNa Batarata Isa a'jari sa'bi mae ri nakke! Nipujimi arenNa satunggu-tungguna. 32 Ri wattungku nia' ri kota Damsyik, guburnur ammarentaya anjo wattua iamintu Karaeng Aretas; iami assuroi tantaraya anjagai pakke'bu'na kotaya lanri erokku nasuro jakkala'. 33 Mingka nipantamama' ri karanjenga nampa niolorokka' naung ri se'reang kali'bonna tembo' pa'rinrinna kotaya. Kammami anjo nakuta'lappasa'mo battu ri limanna anjo guburnurka.



12

1 Memang, tena passawallang nigappa punna nipakalompo pa'maika. Mingka kamma tonji erokku angkalompoang pa'maiki apa-apa le'baka Napappicinikang Allata'ala mae ri nakke. 2 Nia' kuasseng se're tu Karisteng sampulo angngappa' taung allaloa, niangkaka nai' ri lonjo' kaminang tinggina surugaya. (Takuassengai angkanaya maka tubuna tojeng-tojeng niangka' nai' ri suruga yareka paccinikkuji bawang. Allata'alaji bawang angngassengi.) 3 Sikalipi pole kupau: Anne taua kuassengi angkanaya niangkaki mae ri Firdaus. (Takuassengai angkanaya maka tubuna tojeng-tojeng niangka' nai' ri suruga yareka paccinikkuji bawang. Allata'alaji bawang angngassengi.) Anjoreng nia' nalangngere' anjo taua apa-apa tenaya nakkulle napau rupataua siagang tenaya nipa'biangi napau rupataua. 5 Iaminjo taua ero' lakukalompoang pa'mai', teai kalengku. Ri sesena kalengku, iaji bawang anjo apa-apa kukalammanga, ero' kukalompoang pa'mai'. 6 Alarapanna nia' todong apa-apa ero' lakukalompoang pa'mai', tena nakuero' a'jari tu lompo bicara, tenaya bonena; mingka apa-apa kontutojengaji bawang lakupau. Mingka kujagai kalengku, lanri tenana kuero' punna nia' tau la'bi dudu batena ambakuki apa-apa le'baka nacini' kugaukang, yareka apa-apa le'baka nalangngere' kupau. 7 Mingka sollanna tena nakua'jari tampo dudu lanri ri anjo pappicini' lompoa, le'baka kucini', nisarema' sirupa garring antama' ri kalengku. Anjo garringa akkullei napake Billisika. Nisarea' anjo garringa a'jari pa'ba'bala' ri kalengku, sollanna tena nakua'jari tampo. 8 Pintallunga' appala' doang mae ri Batara sollanna akkulle nipasulu' anjo garringa battu ri kalengku. 9 Mingka appialimi Batara angkana, “MangngarimangngiA' mae ri kau, naganna'mo anjo mae ri kau; nasaba' punna lammai nukasia' kalennu, iaminjo wattua napila' magassing koasaKu.” Lanri kammanami anjo nakula'bi sannang angkalompoang pa'maiki apa-apa kukalammanga; nasaba' punna lammai kusa'ring kalengku, iaminjo wattua nakukasia' pannulunNa siagang kakoasanNa Almasi mae ri nakke. 10 Jari kukarannuang tongi anjo sikamma kalammangku. Kukarannuang tongi punna lanri Almasi nakunitudu tarigaukku, punna natujua' susa, punna niondanga' ri kere-keremae, kammayatompa punna natujua' kasukkarang lanri Almasi. Nasaba' punna lamma kukasia', iaminjo wattua nakugassing. 11 A'gau' sanrapang tojemma' tau dongoka — mingka passabakkang ikaumi naku'jari kamma anjo. Sikontutojenna ikau ngasemmi siratang ampujia'. Nasaba' manna tena sikali anggarangku, mingka tena nakunibeta ri sikamma anjo suro balle-balle nukanaya sannaka porena! 12 Le'ba'mi kupappicinikang mae ri kau siagang sa'bara' sikamma gau' appakalannasaka siagang gau' malompoa, yareka jama-jamang sannaka lompona; sollanna a'buttimo mae ri kau angkanaya inakke ma'nassa tunisuroNa' Allata'ala. 13 Ri passala apaya nukurang nijampangi sangkamma jama'ah-jama'ah maraenga? Kaminang jaina ri passala' iaji anne: Angkanaya tena nakususaiko untu' angngongkosia'. Pammopporanga' ri anjo kasalangku! 14 Kamma-kamma anne maka pintallungkumi apparuru ero' battu angkunjungiko. Natena nakuero' ansusaiko. Nasaba' teai barang-barannu kukaeroki, passangalinna kalennu. Nasaba' teai ana'-anaka ampa'boyangi katallassang tau toana, passangalinna tau toanaji musti ampa'boyangi katallassang ana'-ana'na. 15 Lanri kammana, rellami nyawaku ero' angkoro'bangkangi sikontu katallassangku untu' ikau ngaseng. Ba'lalo manna sa'genna batangkalengku rella tonja' angkoro'bangkangi untu' ikau. Punna kamma anjo batenu kukarimangngi, maka siratangi punna kurang nukarimangngia'? 16 Jari, nupahammi angkanaya tena nakule'ba' ansusaiko. Mingka nia' tau ampakkanaia' la'bu akkala'; angkanaya kupanggappaiko passawallang, lanri kuakkaliko siagang akkala' la'bu. 17 Antekamma lakkulle! Maka battu ri anjo sikamma tu kusuroa mae ri kau nakupanggappaiko passawallang? 18 Kusuromi Titus a'lampa angkunjungiko, siagang kusuro tongi anjo sari'battang Karisteng maraenga anrurungangi. Maka nia' passawallang naalle Titus battu ri kau? Inakke siagang Titus a'julu pa'maikka' anjama-jama, siagang sangkamma-kammai bateku anjama! 19 Gassingka nukana ngaseng anne siapa sallona erokka' alliliangi kasalangku mae ri kau. Sala pahang sikaliko antu. Naassengi Allata'ala angkanaya yangaseng anjo napaua ikambe situruki ero'Na Almasi. Sikontu anjo apa kigaukanga iamintu untu' ambangung ngasengi tappa'nu. 20 Ranggaselai nyawaku gassingka punna battua' sallang angkunjungiko nakurapikangko tasangkammaya apa kuminasaia. Kammayatompa nurapikang tonga' tasangkammaya pa'minasanu. Gassingka nia' sallang kurapikang passiba'jiang, sereati, pa'bambangang, kaparalluang kalennaji bawang naboyai, sipitina, sikompa-kompa sala, katampoang siagang karicuang. 21 Kukamallakkangi gassingka Napakatuna' Allata'alaku sallang ri dallekannu punna battua' angkunjungiko. Ranggasela tonga' gassingka jaiko sallang lampakarruka', lanri tenana nuero' ampinrai gau' dosanu allaloa, anggaukangi gau' bawanga, gau' ra'masaka, kammayatompa gau' tenaya nasiratang.



13

1 Iaminne makapintallungku battu angkunjungiko. Nia' tattulisi' lalang ri Kittaka angkanaya, “Punna nia' parkara musti nia' rua yareka tallu tau a'jari sa'bi nampa a'jari assa anjo parkaraya.” 2 Sikamma tau le'baka a'gau' dosa ri wattu allaloa, le'ba'mi kupakainga' pirangalloang, ri wattungku makapinruang battu angkunjungiko. Kamma-kamma anne, ri wattu sikabellainta, kupakainga' poleang mako angkanaya punna battua' pole sallang, tena manna sitau ri ke'nanga lata'lappasa' battu ri hukkunganga. 3 Jari lanucini'mi butti nukaerokia angkanaya ma'nassa a'bicara tojeng-tojengi Almasi tete ri kalengku. Punna Nahukkungko Almasi, tena nalamma, passangalinna laNapappicinikangi kakoasanNa ri tangnga-tangnganu. 4 Memang, ri wattunna nisalli' lammai; mingka kamma-kamma anne attallasa' poleammi lanri kakoasanNa Allata'ala. Ikambe tulamma tonjaki' lalang assileo'na katallassanta siagang Almasi; mingka punna sidallekangki' siagang ikau ngaseng, a'jari majarre' tommaki' lanri koasaNa Allata'ala. 5 Coba sai paressa kalennu, maka attallasa' tojeng-tojeng mako situru' matappa'nu mae ri Almasi? Ma'nassa langngu'rangiko angkanaya niaki Isa Almasi lalang ri kalennu! Simmaraengi punna tena nutappa' tojeng-tojeng. 6 Kuminasai nanuasseng angkanaya ikambe anne teaiki' tau akkullea antahangi paccobaya. 7 Appala' doangki' mae ri Allata'ala sollannu Natulung, natena nugaukangi salaya. Teai lanri erotta ampappicinikangi angkanaya ikambe anne tau cara'dekki' anjama-jama. Mingka sollanna nugaukang ero'Na Allata'ala — manna nakamma nucini' tena wassele' jama-jamanna ikambe. Tena nangngapa-apa! 8 Nasaba' manna sike'de', takkulleaki' anggaukangi apa-apa tenaya Nakaerokangi Allata'ala; musti nigaukangi ero'Na Allata'ala. 9 Rannu maki', punna ikambe lamma na ikau majarre'. Appala' doangki', sollannu a'jari sukku' baji' ri tallasa'nu. 10 Iaminjo saba'na nakutulisi' anne suraka, lalang tenanapa nakunia' ri tangnga-tangnganu. Jari, punna battua' sallang, tenamo naparallu kupake katerassanga mae ri kau siagang kakoasang Napassareanga Batarata mae ri nakke. Anjo kakoasanga Napassareangi mae ri nakke Batara untu' ambangungko. Teai untu' lanruntungko. 11 Kala'busang kana, sari'battangku ngaseng, paralluko a'rannu-rannu, siagang usahakangi nu'jari sukku'. Tarima ngasemmi pappakaingakku. Paralluko a'julu ati siagang assiama' lalang tallasa'nu. Allata'ala Kaminang Mangngarimangngia siagang mappasiamaka lanrurungangko. 12 Massing sipasalamakko nusikajarreki salaku tu Karisteng assari'battanga. Appikatui sallang sikontu Umma'Na Allata'ala mae ri kau ngaseng. 13 Poro Nabarakkakiko Batara Isa Almasi, naNakarimangngiko Allata'ala, kammayatompa Narurungang ngasengko RohNa Allata'ala! Sallangku, Paulus



AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE