Luke
लुका1 आदाङ्बा तुम्म्याङ्हाङ् थियोफिलसे, 2 खे़न् हिन्दोःक्हाॽग कुहेःक्सिङ्माआङ्धो आबाङे मिक्किल्ले़ के़निःबाहाॽ नु बा कल्ले़ कुयाःम्बेओ सुनाइङ् के़से़बाहाॽरे़ आनिगे़ मे़जे़क्तिगे़आङ् वाॽ॥ 3 हे़क्केःल्ले़ आनिगे़ लुम्मो पोःक्खे़बा के़रे़क् पाःन्हाॽ कोःम्भो चोगुङ्ङाङ् वाॽआ हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽ के़लागि साप्मा नुःबा पोःङ् के़लॽबान् इङ्गाॽआङ् इःत्तुङ्लो, हे़क्केःल्ले़ खे़ने़ॽ के़हुॽसिङ्बा काक् पाःन्हाॽ से़क्खाए लॽरिक् कुसिङ् के़निःत्तुर फाॽआङ् थे़प्पे़त् साप्तुङ् पिने़आङ् वाॽआरो॥ 5 यहुदियास्मा हे़रोद हाङ्ङिल्ले़ कुये़म्मो अबिया निङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ कुधाःक्को लत्छा जकरिया मे़प्मनाबा निङ्वाॽफुसाम्बाधिक् वये़॥ खे़ल्ले़ मेलिङ्गे़न् कुमेःत् इलिसिबाःन्नाङ् हारुनरे़ कुमुॽइदाङ्सा वये़रो॥ 6 खे़ङ्हाॽ ने़प्माङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिःमाओ साम्योनिबा वये़त्छिआङ् नुःरिक्काङ् साम्योथिम् के़इःप्पा के़नाःप्पा नु यहवे दाङ्बाल्ले़ के़रे़क् कुइङ्जाःङ् के़घे़म्बा वये़त्छिरो॥ 7 कर खे़ङ्हाॽरे़ खुन्छिॽ सा-ए मे़होःप्ते़, थेआङ्भे़ल्ले़ इलिसिबारे़ कुसामुॽइ खक्सिङ्ङाङ् वये़, हे़क्क्याङ् ने़प्माङ् काप्पोबा काप्मोमा तुम्से़त्छिआङ् वये़त्छिरो॥ 8 थिक्ले़ङ् जकरियारे़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुदगि निङ्वाॽफुसाम्बा पोःङ्माआङ् सेवा चोःक्मा लक् खोःसु, थेआङ्भे़ल्ले़ कन् खुने़ॽ वये़बा लक्किल्ले़न् सेवा चोःक्मा ये़म् वये़रो॥ 9 निङ्वाॽफुसाम्बा थिम् कुइसिःक् यहवे दाङ्बाल्ले़ कुमाङ्हिम्मो पेःक्माआङ् साङ्सिङ् हाःम्मा लक्रे़ लागि निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरे़ तॽयाःन्सोःन् मे़गे़ःसुल्ले़ खुने़ॽ खोःसुआङ् वये़रो॥ 10 हे़क्क्याङ् साङ्सिङ् हाःन्दुल्ले़ लाःक्कात् यरिक् मनाहाॽ सेवा चोःक्से़ मे़जुप्से़आङ् तुवा चोःक्नु मे़ये़बे़॥ 11 हे़क्क्याङ् साङ्सिङ् हाःम्मादे़न्निल्ले़ चुप्साङ् ले़प्माङ् माङ्लाइङ्बाधिक् 12 हे़क्केःल्ले़ जकरियारे़ कुयङ्मा के़रे़आङ् कुगिःमाल्ले़ युम्सुङ्मा पोःक्खे़, 13 कर खे़न् माङ्लाइङ्बाल्ले़ खुने़ॽ मे़त्तु,“मे़गिसे़न्ने़ॽओ जकरियाए! आल्लो खे़ने़ॽ के़जोगुबा तुवाःन् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़प्सुआङ् वाॽरो॥ आल्ल मेलिङ्गे़न् के़मेःत् इलिसिबारे़ ये़म्बित्छाॽसाःधिक् के़गत् के़बिॽरो॥ खे़न् अङे़ःक्वाःन् युहुन्ना मिङ् वाःत्ते़ॽओ॥ 14 खे़ने़ॽ के़सःत्ताङ् ये़ये़ के़लॽरो॥ हे़क्क्याङ् अङे़ःक्वा साःगे़वाःन्छिङ्बा पोःङ्बाल्ले़ चोगुल्ले़ यरिक् मनाहाॽआङ् मे़सःत्लो॥ 15 थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ दाङ्बाल्ले़ कुनिःमाओ यम्बा पोःङ्लो॥ खुने़ॽ चे़ल्ले़क्सेॽ थिः नु वेॽ आममबा थुङ्मा मे़नुॽने़न्लो॥ हे़क्क्याङ् सावाःन्छिङ्ङाङ्धोए सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुधिम् पोःङ्लो॥ 16 खुने़ॽग यरिक् इस्राइलिहाॽ खुनिॽ निङ्वाॽफुमाङ् दाङ्बाओ नुःक्तु तारुसिॽरो॥ 17 खुने़ॽ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा एलियाःन् 18 हे़क्क्याङ् जकरियारे़ माङ्लाइङ्बान् सेःन्दोसु, “आक्खेआङ् कन् कुसिङ् निःत्तुङ्बाबे? इङ्गाॽआङ् काप्पोबा तुम्साङ्ङाङ् वाॽआ॥ हे़क्क्याङ् आमेःत्तिन्नाङ् काप्मो तुम्से़आङ् वाॽरो॥” 19 खुने़ॽ मे़त्तु, “इङ्गाॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुदगि के़ये़प्पा गाब्रिएल माङ्लाइङ्बाॽआरो॥ खे़ने़ॽओ कन् सुनाइङ्ङिन् ताःप्मारे़ लागि निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ इङ्गाॽ पाङ्घाङ्बारो॥ 20 कन् पाःत्तुङ्बा माङ्हे़क्किन् कुये़म्मो के़त्लो, कर खे़ने़ॽ नसाःन् के़न्जोगुम्बाल्ले़ चोगुल्ले़ के़स्साःन् सामे़न्वाःन्छिङ्ङे थारिक् के़बाःन् मे़लःन्ने़न्लो॥” 21 हे़क्केलॽरिक् माङ्हिम् लाःक्कात् के़ये़प्पा मनाहाॽरे़ थेआङ् जकरियाःन् सुःसे़बे फाॽआङ् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़र मे़हाङ्घुर मे़ये़बे़रो॥ 22 हे़क्क्याङ् जकरियाःन् लाःक्कात् लःन्दे़, कर खुने़ॽ पाःप्माए मे़सुक्ते़न्लो, हे़क्केःल्ले़ हुक्चाःल्किल्ले़ मिक्सेःन् चोगुर पारे़, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खे़ल्ले़ माङ्हिम् सिगाङ् सुफोःन् निःसुबिला लॽरिक् निङ्वाॽ मे़इःत्तुरो॥ 23 हे़क्क्याङ् जकरियाःल्ले़ माङ्सेवा याःम्बक् चोःक्मा कुये़म् चुरे़आङ् खुने़ॽ कुहिम्मो नुःक्खे़ पे॥ 24 याङ्सि मेलिङ्गे़न् कुमेःत्तिन् मे़न्छुक्मा पोःक्खे़आङ् ला ङासि थारिक् हिम्मोए याःक्ते़॥ 25 खे़ल्ले़ पाःत्तु, “दाङ्बाल्ले़ इङ्गाॽ लुङ्माॽ तुक्ताङ्ङाङ् वाॽआ, थेआङ्भे़ल्ले़ साःमे़ङ्गप्मनामा लॽरिक् ताप्फे़ःम्बा आमिङ्ङिन् खे़त्तुदेःसु पिराङ्लो॥” 26 हे़क्क्याङ् इलिसिबाःन् मे़न्छुक्मा पोःक्खे़बा ला तुक्सि के़रे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमाङ्लाइङ्बा गाब्रिएले़न् गालिल थुम्मोबा नासरत पाङ्जुम्मो पाङ्घुरो॥ खे़न् मरियम मे़प्मनामा सिसादिङ् मे़न्छुमाओ पे॥ खे़न् सिसादिङ् मे़न्छुमाॽइल्ले़ कुमेःक्खिम् पाःन्निन् दाउदरे़ कुधाःक् युसुफ मे़प्मनाबा मनाःन्नु पुॽरे़आङ् वये़रो॥ 28 खे़न् माङ्लाइङ्बाल्ले़ मे़त्तु, “आसेवारो, खे़ने़ॽग दाङ्बाल्ले़ साॽरिक् कुसिराॽ के़धाङे़आङ् के़वाॽरो॥ खुने़ॽ खे़ने़ॽनु वाॽरो॥” 29 मरियम्मिन् साॽरिक् कुनिङ्वाॽ मये़आङ् आक्तङ्बा परिक्ले़न् सेवा इ फाॽआङ् निङ्वाॽ इःत्छिङ्॥ 30 हे़क्क्याङ् माङ्लाइङ्बाल्ले़ खुने़ॽ मे़त्तु, “मरियम्मे, मे़गिसे़न्ने़ॽओ! निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़ने़ॽग साॽरिक् कुसिराॽ के़धाङे़आङ् के़वाॽरो॥ 31 आल्ल खे़ने़ॽ ये़म्बित्छाॽसाःधिक् के़गत्तुॽ॥ खे़ल्ले़ कुमिङ् ये़सु वाःत्ते़ॽओ॥ 32 खुने़ॽ पयम् यम्बा पोःङ्ङाङ् के़रे़क्नुःल्ले़ पयम् यम्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुस्साः फाॽआङ् मे़मे़त्तुॽरो॥ दाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽ कुधाःक्थे़बा दाउदरे़ 33 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ इस्राइल सम्दाङ् सदादिङ् हाङ् चोगुॽरो॥ खुने़ॽ कुहाङ्जुम्मिन् आप्फाल्ले़आङ् मे़नुप्ने़न्लो॥” 34 मरियम्मिल्ले़ माङ्लाइङ्बान् सेःन्दोसु, “कन् आक्खेलॽरिक् पोःङ्बाबे? इङ्गाॽग सिसागे़न् मे़न्छियाॽआरो॥” 35 माङ्लाइङ्बाल्ले़ नोगप् पिरु, “सेसेमाङ्ङिन् के़सम्दाङ् ताआङ् के़रे़क्नुःल्ले़ पयम् यम्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्मिल्ले़ के़घुःक्लो, हे़क्केलॽरिक् खे़ने़ॽओलाम् सागे़वाःन्छिङ्बाङ्ग निङ्वाॽफुसाः 36 खे़प्से़ॽओ, खे़ने़ॽ के़गाॽइ इलिसिबाःन् खुने़ॽ कुगाप्मो तुम्मो मे़न्छुक्मा पोःक्खे़आङ् वाॽ॥ आल्लो मनाहाॽरे़ खुने़ॽ साःमे़ङ्गप्मनामा मे़मे़त्तुसाङ् मे़न्छुक्मा पोःक्खे़बा ला तुक्सि के़रे़आङ् वाॽरो॥ 37 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ चोःक्मा मे़सुक्तुम्बा याःम्बक् थेआङ् होःप्लो॥” 38 मरियमरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽग दाङ्बाल्ले़ कुसेवारोमाआरो॥ खे़ने़ॽ के़बाःत्तुबा हे़क्केए के़त्लरो॥” हे़क्क्याङ् माङ्लाइङ्बे़न् पे॥ 39 याङ्सि मरियम्मिन्नाङ् यहुदिया थुम्मोबा कोःक्माओ के़ने़बा पाङ्जुम्मो थासिङ्॥ 40 खे़प्मो जकरियारे़ कुहिम्मो के़रे़आङ् इलिसिबाःन् सेवा मे़त्तुरो॥ 41 इलिसिबारे़ मरियम्मिन् सेवा मये़बा खे़प्सुनामे़ःन्ने कुसाप्पोःक्को के़याक्पा अङे़ःक्वाःन् मुन्जिङ् लॽरे़रो॥ इलिसिबाःन् सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुधिम् पोःक्खे़, 42 हे़क्क्याङ् यम्बा इक्लाओ पारे़, “खे़ने़ॽग मे़न्छुमाहाॽओ के़रे़क्नुःल्ले़ मुॽइसामाने़रो, हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽ सागे़वाःन्दुबा अङे़ःक्वाःङ्ग मुॽइसाबा पोःङ्लो॥ 43 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ आदाङ्बाल्ले़ कुम्माए आदुम्से़ ताःमा कन् आक्तङ्बा मिङ्सो इङ्धाःङ्ने़ इङ्गाॽ खोःसुङ्बे? 44 खे़ने़ॽ सेवा के़मे़त्ताङ्बा पाःन्निन् खे़प्सुङ्नुमे़ःन्ने इङ्गाॽ आसाप्पोःक्पो के़याक्पा अङे़ःक्वाःन् सःत्ते़र मुन्जिङ् लॽरे़रो॥ 45 खे़ने़ॽग के़रे़क्नुःल्ले़ मुॽइसामाने़रो, थेआङ्भे़ल्ले़ दाङ्बाल्ले़ खे़ने़ॽ के़हिङ्मन्नो पोःङ् पाःत्तुबा पाःन्हाॽ कुना के़साॽरुरो॥” 46 हे़क्क्याङ् मरियमरे़ पाःत्तु,“इङ्गाॽ आसिक्लुङ्मोलाम्मे दाङ्बाल्ले़ कुनारा फोःसुङ्लो, 47 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ आसे़न्लप्दाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्नु साॽरिक् सःत्ताङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 48 थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ हे़क्तङ्मा चुङ्जिगे़न् कुसेवारोमान् निङ्वाॽ इःत्ताङ्ङाङ् वाॽआरो॥आल्लआङ्धो थाःक्थाःक्को इङ्गाॽ मुॽइसामा फाॽआङ् मे़मे़त्तारो, 49 थेआङ्भे़ल्ले़ मुक्साम्दाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ यम्लाबा याःम्बक्हाॽ इङ्गाॽ चोगाङ् पिराङ्ङाङ् वाॽआरो॥खुने़ॽ कुमिङ्ङिङ्ग सेसे चोःक्लो॥ 50 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ मिङ्सो इङ्धाःङ् के़बिबाहाॽ के़रे़क् थाःक्थाःक्को खुने़ॽ कुलुङ्गुम्मिन् ओसेःन्धाक्तुसिॽरो॥ 51 खुने़ॽ मुक्साम्बा कुहुक्हाॽरे़ याःम्बक् चोगुआङ् वाॽ, हे़क्क्याङ् आङ्दिङ् के़लॽबाहाॽ के़रे़क् इदिवदिॽ चोगुसिआङ् वाॽरो॥ 52 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ हाङ् के़जोःक्पाहाॽ खुनिॽ हाङ् युक्नाओलाम् यो थाःसुसिआङ् वाॽ, कर चुङ्जिगे़म्बाहाॽ थाःङ्धाःङ् फोःक्खुसिआङ् वाॽरो॥ 53 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ साक्किल्ले़ तरुसिबाहाॽ नुःबा चिगःक्वाहाॽ पिरुसिआङ् वाॽ, कर याङ्साकुन्धेसाबाहाॽ कुघाले़म् पाङ्घुसिआङ् वाॽरो॥ 54 खुने़ॽ अब्राहामखुने़ॽ आनिगे़ थाःक्हाॽ मे़त्तुसिबा हे़क्के कुसेवारोबा इस्राइले़न् 56 मरियम्मिन् ला सुम्सि थारिक् इलिसिबाःन्नु वये़, हे़क्क्याङ् कुहिम्मो नुःक्खे़रो॥ 57 हे़क्क्याङ् इलिसिबारे़ कुसावाःम्मा ये़म् त्ये़आङ् ये़म्बित्छाॽसाःधिक् सावाःन्दुरो॥ 58 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुहिम्बेसाङ्बाहाॽ नु कुगाॽइबाहाॽरे़ कन् दाङ्बाल्ले़ खुने़ॽ लुङ्माॽ तुक्तुबा पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् खे़ङ्हाॽ खुने़ॽनु मे़सःत्ते़रो॥ 59 हे़क्क्याङ् अङे़ःक्वासाःन् ये़त्छि (८) ये़न्नो हर्दो मे़हे़गु मे़बिरुबा थिम्मो 60 कर कुम्मारे़ मे़त्तुसि “मे़ःन्लो! कल्ले़ कुमिङ्ग युहुन्ना वाःप्मा पोःङ्लो॥” 61 खे़ङ्हाॽरे़ कुम्माःन् मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽ के़गाॽइहाॽओ अक्तङ्बा मिङ् के़वाःप्पा मनाहाॽ मे़होःप्लो॥” 62 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ जकरियाःन् हुक्चाःल्किःल्ले़ सेःन्मे़दोसु, “कल्ले़ कुमिङ् थे वाःप्मा निङ्वाॽ के़जोगुआङ् के़वाॽबे?” 63 खे़ल्ले़ साप्मा सामाःन् नाःक्तुसिआङ् कल्ले़ कुमिङ् युहुन्ना लॽरिक् साप्तु पिरुसि॥ हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ मये़रो॥ 64 खिमो खे़न् पाःप्मा हेःक्ते़आङ् खे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःमा हेःक्तुरो॥ 65 खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ हिम्बेसाङ्बाहाॽ खुनिॽ निङ्वाॽ मये़र मे़गिसे़रो॥ यहुदियास्मा काक् कोःक्मा फाङ्जङ्बा पाङ्भेॽ खाराक् कन् पाःन्निन् से़ःरे़रो॥ 66 हे़क्क्याङ् कन् पाःन्निन् के़घे़म्बा के़रे़क्ले़ खुनिॽ निङ्वाॽ मये़आङ् खे़ङ्हाॽरे़ अक्खे मे़बाःत्तु, “आल्ल कन् अङे़ःक्वाःन् ताःन्दि थे पोःङ्बाइरो?” थेआङ्भे़ल्ले़ दाङ्बाल्ले़ कुहुक्किन् खे़न् अङे़ःक्वाःल्ले़ कुसम्दाङ् वये़रो॥ 67 युहुन्नारे़ कुम्बा जकरियाःन् सेसेमाङ्ङिल्ले़ थुक्तुआङ् माङ्निङ्वाॽपाःन् पारे़, 68 “इस्राइलिहाॽरे़ खुनिॽ दाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःसुम्लो,थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ कुमनाहाॽ कम्ब्राङ् मे़त्तुसिआङ् चोःक्युम्भो पिरुसिरो॥ 69 खुने़ॽ कुसेवारोबा दाउदरे़ कुहिम्सयङ्लाम्याप्मि से़न्लप् के़बिबा मुक्के़गुबा से़न्लप्दाङ्बाधिक् फोःक्खुरो॥ 70 आनिॽ निङ्मिहाॽ नु याप्मि के़जिःप्पाहाॽरे़ खुनिॽ हुक्कोलाम्ताङ्आसे़ःप्लो के़लॽबा पाःन्निन्यरिक् तङ्बे तगि सेसे माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ मे़बाःत्तुआङ् वये़॥ 72 आनिॽ थाःक्थे़बाहाॽ लुङ्गुम् ओसेःन्धाक्मासि फाॽआङ्माङ्हुप्पिन् निङ्वाॽ इःत्तु॥ 73 खे़न् माङ्हुप्पिन् खुने़ॽ आनिॽ थाःक्थे़बा अब्राहाम्मिन्नु माङ्हे़क् चोगुआङ् वये़रो॥ 74 कन् माङ्हे़क्किन् आनिॽ निङ्मिहाॽरे़ खुनिॽ हुक्कोलाम् ताङ्से़ःप्मा आघोःसुम्ल,हे़क्क्याङ् मे़ङ्गिए मे़न्यङ्ङे आनिॽ हिङ्मन् खाराक् सेसे नु साम्योनिबा पोःङ्माआङ् खुने़ॽ कुसेवा चोःक्मा आसुक्तुम्ल फाॽआङ् पोःक्खे़बारो॥” 76 “आस्साःए, खे़ने़ॽ के़रे़क्नुःल्ले़ पयम् यम्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़न् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा के़म्मे़त्लो॥थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ने़ॽ दाङ्बाल्ले़ कुदगि लाम् यारिप् चोःक्से़ के़बेःक्लो॥ 77 हे़क्क्याङ् कुमनाहाॽ लायोलाम् ले़प्मि नु से़न्लप्रे़ सिक्कुम्दिङ् निङ्वाॽ ओसे़ःन्गे़धाक्तुसिॽरो॥ 78 हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ चुङ्जिगे़न् कुलुङ्गुम्मिल्ले़ चोगुल्ले़साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् नाम्साङ्ङिन् आनिॽओ चुक्मा इःत्ते़रो॥ 79 हे़क्क्याङ् खादाम्मा नु सिःमे़ल्ले़न् साम्म्रिःप्पो के़वाॽबाहाॽओ खे़न् नाम्साङ्ङिन् ओःत्लो,हे़क्क्याङ् आनिॽ लाङ्भोःन् सनारुङ् लाम्मो तोःन्छिङ्लो॥” 80 हे़क्क्याङ् अङे़ःक्वा युहुन्नाःन् पोःरे़र याम्साम्मो के़धुम्बा पोःक्खे़र पेआङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुधिम् पोःक्खे़आङ् खुने़ॽ इस्राइलिहाॽओ ओसेःन्मे़न्धाक्सिङ्ङे थारिक् एःक्सादे़न्नोए वये़॥1 खे़न् ये़म्मो रोमि पयम् हाङ् अगस्तसे़ल्ले़ के़रे़क् रोमि हाङ्जुम्मो याम्नाःत्निःत् चोःक्मा फाॽआङ् इङ्दत् पिरुसि॥ 2 कन् थिक्सिगेःक्पा याम्नाःत्निःत् मे़जोगुल्ले़ सिरिया थुम्मोबा सुहाङ्गे़म्बा कुरेनियस वये़॥ 3 के़रे़क् मनाहाॽ याम्नाःत्निःत्तो मिङ् साप्से़ आबाङे पाङ्जुम्मो मे़बे॥ 4 हे़क्केःल्ले़ युसुफे़न्नाङ् गालिल थुम्मोबा नासरत पाङ्भेॽओलाम् यहुदियास्मा दाउदरे़ कुबाङ्जुम् बे़थलेहे़म्मो मिङ् साप्से़ थासिङ्, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ दाउद हाङ्ङिल्ले़ कुमुॽइदाङ्सा वये़॥ खुने़ॽ कुमेःक्खिम् पाःन् के़बुॽमाआङ् के़वाॽमा मरियम्मिन्नु पे॥ खे़न् ये़म्मो खुने़ॽ मे़न्छुक्मा वये़रो॥ 6 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ खे़प्मो वये़त्छिल्ले़ मरियमरे़ कुसागप्मा ये़म् त्ये़आङ् 7 सादुङ्ङिल्ले़ तरु, हे़क्क्याङ् तुम्बा ये़म्बित्छाॽसाःन् सावाःन्दुआङ् खे़न् अङे़ःक्वाःन् तेःत्तिल्ले़ सुङुआङ् वाघोःङ्ङो ने़स्सु, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ चे़याङ्धोःक्को याङ्धोःक्मा मे़घोःसे़त्छुन्लो॥ 8 खे़न् ये़म्मो लाःक्कात् चौरिओ कुभा मे़ल्लुक्कम्बाहाॽ खुनिॽ मे़ल्लुक्हाॽ मे़गोःस्सुसिर से़न्दिक् मे़युङे़॥ 9 खे़प्मो दाङ्बाल्ले़ कुमाङ्लाइङ्बाधिक् ओसेःन्धाक्सिङ्, हे़क्क्याङ् दाङ्बाल्ले़ कुमिमिदिङ्ङिन् से़न्दाङ्गे़न् ओःत्ति कुइसिःक् खुनिॽ खिरि ले़क्ते़रो॥ खे़ङ्हाॽ साॽरिक् मे़गिसे़, 10 कर माङ्लाइङ्बाल्ले़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ मे़गिसे़म्मिन्ने़ॽओ! काक् मनाहाॽ साॽरिक् मे़सःत्ल फाॽआङ् इङ्गाॽ खिनिॽ लागि सुनाइङ् तारुङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 11 थेआङ्भे़ल्ले़ आइन् दाउदरे़ कुबाङ्जुम्मो से़न्लप्दाङ्बान् सावाःन्छिङ्ङाङ् वाॽ॥ खुने़ॽए निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्त दाङ्बारो॥ 12 अङे़ःक्वाःन् तेःत्तिल्ले़ मे़सुङुआङ् वाघोःङ्ङो मे़इप्तुआङ् ने़बा के़निःसुम्लो॥ खिनिॽ लागि बा खे़न्निन्ने़ मिक्सेःन् पोःङ्लो॥” 13 खे़प्मो हक्चघत् यरिक् माङ्लाइङ्बाहाॽ मे़धाःम्सिङ्ङाङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा मे़भोःसुर अक्खे मे़बाःत्तु, 14 “साङ्ग्राम्पेदाङ्ङोबा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमिमिदिङ् पोःङ्ल,हे़क्क्याङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो लुङ्माॽ तुक्तुसिबा मनाहाॽरे़ सनारुङ् मे़घोःसुररो॥” 15 हे़क्क्याङ् खे़न् माङ्लाइङ्बाहाॽ याङ्धो साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो मे़नुःक्खे़ मे़बे, हे़क्क्याङ् खे़न् मे़ल्लुक्कम्बाहाॽ अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “आल्ल आनिॽ माङ्लाइङ्बाहाॽरे़ आम्मे़त्ते़बा हे़क्के बे़थलेहे़म्मो के़बोःङ्बा पाःन्निन् पेगिआङ् ओमे़त्तुम्लो॥” 16 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ हारा मे़जात्ते़र बे़थलेहे़म्मो मे़बे॥ खे़प्मो युसुफ नु मरियम हे़क्क्याङ् वाघोःङ्ङो मे़इप्तुआङ् ने़स्से़बा अङे़ःक्वाःन् मे़दुमुरो॥ 17 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ कन् मे़निःसुआङ् खे़ङ्हाॽ अङे़ःक्वाःल्ले़ कुयाःम्बेओ माङ्लाइङ्बाहाॽरे़ मे़मे़त्तुसिबा पाःन्निन् मे़जे़क्तुसिरो॥ 18 मे़ल्लुक्कम्बाहाॽरे़ मे़बाःत्तुबा पाःन्निन् मनाहाॽरे़ मे़घे़प्सुआङ् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़रो॥ 19 कर मरियम्मिल्ले़ कन् के़रे़क् पाःन्हाॽ कुनिङ्वाॽ सिगाङ् युक्खुआङ् निङ्वाॽ इःत्छिङ्ल वये़रो॥ 20 हे़क्क्याङ् खे़न् मे़ल्लुक् कम्बाहाॽरे़ माङ्लाइङ्बाल्ले़ पाःत्तुबा कुइसिःक् पोःक्खे़बा मे़निःसुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमिमिदिङ् मे़जोगुर कुनारा मे़भोःसुर मे़नुःक्खे़ मे़बेरो॥ 21 ये़त्छि ये़न् के़रे़ल्ले़ अङे़ःक्वाःन् हर्दो मे़हे़गु मे़बिरुआङ् ये़सु मिङ् मे़वाःत्तुरो॥ खे़न् मिङ्ङिन् खुने़ॽ हाङ्सिङ्मानुःल्ले़ तगिए माङ्लाइङ्बाल्ले़ पिरुसिआङ् वये़रो॥ 22 आल्ल मोसारे़ साप्तुबा साम्योथिम् साप्लाःल्ले़ पाःत्तुबा कुइसिःक् याङ्दाङ् फोःङ्मा ये़न् त्ये़आङ् युसुफ नु मरियमरे़ यरुसले़म्मो अङे़ःक्वाःन् दाङ्बाल्लो तोःम्मा फाॽआङ् तारे़त्छु 23 थेआङ्भे़ल्ले़ यहवे दाङ्बाल्ले़ कुसाम्योथिम्मो तुम्बासाहाॽ के़रे़क् दाङ्बाओ सेसे लॽरिक् तोःम्मासिए पोःङ्॥ 24 हे़क्क्याङ् यहवे दाङ्बाल्ले़ कुसाम्योथिम् कुइसिःक् कुगाप्थिक् पुत्तुःक्के इग्र ने़त्छि पेरवासाहाॽ सिदुङ्जभा चोःक्मा फाॽआङ् माङ्हिम्मो तारे़त्छु॥ 25 आल्ल यरुसले़म्मो सिमियोन मे़प्मनाबा मनाधिक् वये़॥ खे़न् साम्योनिबा नु निङ्वाॽफुसाम्बा वये़॥ खे़ल्ले़ इस्राइलिहाॽरे़ खुनिॽ मिक्वा के़दुःक्पे़न् हाङ्घुर वये़आङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुधिम् थिम्सुआङ् 26 इस्राइलिहाॽरे़ खुनिॽ से़न्लप्दाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़न् के़निःसुआङ्लक् के़मासिङ्लो लॽरिक् सेसेमाङ्ङिल्ले़ ओसेःन्धाक्तुआङ् वये़रो॥ 27 सेसेमाङ्ङिल्ले़ लाम्लोसुआङ् खुने़ॽ माङ्हिम्मो तेॽरु॥ खे़प्मो युसुफ नु मरियमरे़ साम्योथिम् कुइसिःक् अङे़ःक्वा ये़सुःन् तोःम्मा फाॽआङ् तारे़त्छुल्ले़ 28 सिमियोनरे़ कुहुक्को अङे़ःक्वाःन् पक्खुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःसुर अक्खे पाःत्तु, 29 “मुक्साम्दाङ्बा आदाङ्बाए, आल्ल खे़ने़ॽ के़मे़त्ताङ्बा कुइसिःक् इङ्गाॽ के़सेवारोबान् सनारुङ्ङो सिःआनिरो, 30 थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ने़ॽ के़रे़क् मनाहाॽरे़ खुनिॽ तगि यारिप् के़जोगुबा के़से़न्लप्पिन् इङ्गाॽ आबाङे आमिक्किल्ले़ निःसुङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 32 खुने़ॽ थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ लागिओःत्ति ओसेःन्गे़धाक्पाहे़क्क्याङ् खुने़ॽग के़रे़क् इस्राइलिहाॽरे़ खुनिॽ मिमिदिङ् पोःङ्लो॥” 33 अङे़ःक्वाःल्ले़ कुमे़न्नो कुम्बा कुम्मासिरे़ कन् पाःन्निन् खे़प्से़त्छुआङ् साॽरिक् खुन्छिॽ निङ्वाॽ मये़रो॥ 34 हे़क्क्याङ् सिमियोनरे़ खे़ङ्हाॽ मुॽइसाम् थाःसु पिरुसिर मरियम्मिन् मे़त्तु, “कन् अङे़ःक्वाःन् इस्राइल्बा यरिक् मनाहाॽरे़ खुनिॽ पोगे़ङ्मा नु सबप्मारे़न् मिक्सेःन् पोःङ्ल फाॽआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेगुआङ् वाॽ, हे़क्क्याङ् यरिक् मनाहाॽ कुदक्ले़ङ्वाओ मे़बाःत्लो॥ 35 हे़क्केःल्ले़ खुनिॽ निङ्वाॽ सिगाङ्बा पाःन्हाॽ थाःप्लो॥ हे़क्क्याङ् तुक्खेरे़ खागे़सुक्पा ताभेःल्ले़ कुइसिःक् के़लुङ्माॽइन् लस्सुॽरो॥” 36 हे़क्क्याङ् खे़प्मो आसेर सुवाङ्बा फनुए़लरे़ कुस्साः हन्ना मे़प्मनामा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्मा साम्योनिमा नु सेवारोमाधिक् वये़॥ खे़न् कुमेःक्खिम् पोःक्खे़आङ् नुसि (७) तङ्बे थारिक् कुये़म्बाःन्नु सोरिक् वये़त्छि हे़क्क्याङ् कुये़म्बाॽइन् मासिङ्ङाङ् मेमेदुमा पोःक्खे़आङ् वये़रो॥ 37 खुने़ॽ तङ्बे ये़त्-लि (८४) के़गे़प्मा काप्मोमा वये़रो॥ खे़ल्ले़ माङ्हिम्मिन् आप्फाल्ले़आङ् मे़ल्ले़त्ते से़न्दिक् ले़न्दिक् चाःने़त् युङे़र तुवा चोगे़र निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुसेवा चोगुर वये़रो॥ 38 खे़न् ये़म्मो खे़प्मो त्ये़आङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नोगे़न् पिरुर इस्राइलिहाॽरे़ खुनिॽ चोःक्युम्भो के़हाङ्बा मनाहाॽ अङे़ःक्वाःल्ले़ कुमे़न्नो मे़त्तुसिरो॥ 39 दाङ्बाल्ले़ साम्योथिम् साप्लाओ पाःत्तुबा कुइसिःक् मरियम नु युसुफरे़ चोगे़त्छुआङ् खे़ङ्हाॽ आबाङे पाङ्भेॽ गालिल थुम्बा नासरत पाङ्जुम्मो नुःक्खे़त्छि पेसिरो॥ 40 खे़प्मो अङे़ःक्वाःन् पोःरे़र पेआङ् के़धुम्बा पोःक्खे़रो॥ खुने़ॽ सिक्कुम्दिङ् निङ्वाॽरे़ कुधिम् वये़, हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमुॽइसाम्मिन् खुने़ॽ सम्दाङ् वये़रो॥ 41 तङ्बे थप्मा ये़सुरे़ कुम्बा कुम्मासि यरुसले़म्मो यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्मो पेःक्मा थिम् कत्ते़त्छुरो॥ 42 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् थिक्-ने़त् (१२) तङ्बे के़रे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ याम्मो तङ्नाम्मो मे़बे॥ 43 खे़न् तङ्नाम्मिन् पेआङ् खे़ङ्हाॽ हिम्मो नुःङ्मा मे़हेःक्ते़, कर ये़सुःन् यरुसले़म्मोए वये़लारे़॥ कन् पाःन्निन् ये़सुरे़ कुम्बा कुम्मासिरे़ निङ्वाॽ मे़घोःसे़त्छुन्लो॥ 44 खे़ङ्हाॽरे़ तगि के़बेःक्पा लाम्दिःक्साबाहाॽनु पेबिला फाॽआङ् इःत्ते़त्छु॥ थिक् ये़न्बा लाम्दिःक् मे़जोगे़आङ् खुन्छिॽ काॽइ सोॽधोःक् नु तेःङ्जुम्हाॽओ ये़सुःन् कोःप्मा हेःक्ते़त्छु, 45 कर मे़दुमे़त्छुन्नाङ् ने़प्माङ् कुगोःत्छे़ यरुसले़म्मो नुःक्खे़त्छि॥ 46 सुम् ये़न्नो ये़सुःन् माङ्हिम्मो यहुदि सिक्साम्बाहाॽ खे़प्सुसिर पाःन् सेःन्दोसुसिर युङे़बा तुमे़त्छुरो॥ 47 खुने़ॽ कुइःत्छिङ्साम् नु पिरुसिबा नोगप् के़घे़म्बा मनाहाॽरे़ साॽरिक् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़॥ 48 हे़क्क्याङ् कुम्बा कुम्मासिरे़ खुने़ॽ निःसे़त्छुआङ् खुन्छिॽ निङ्वाॽ मये़॥ कुम्मारे़ खुने़ॽ मे़त्तु, “आस्साःए, खे़ने़ॽ थेआङ् अक्खे याप्मि के़जोगे़बाबे? आन्छिगे़ निङ्साम्मो थ्ये़सिगे़आङ् कोःत्ने़त्छिगे़ मे़ःम्बि?” 49 ये़सुरे़ सेःन्दोसुसि, “पानुदिङ् आम्बौ आम्मौ, थेआङ् याप्मि के़गोःत्छिबाबे? इङ्गाॽ पानुदिङ् आम्बारे़ कुहिम्मो वाॽमा पोःङ् फाॽआङ् खिन्छिॽ के़न्निःसे़त्छुन्बि?” 50 कर कन् पाःन्निन् खे़ङ्हाॽरे़ कुसिङ् मे़निःत्ते़त्छुन्लो॥ 51 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुम्बा कुम्मासिनु नासरतओ पे॥ खुने़ॽग कुम्बा कुम्मासिरे़ खुन्छिॽ पाःन् के़घे़म्बा वये़॥ कुम्मारे़ कन् के़रे़क् पाःन्हाॽ कुनिङ्वाॽ सिगाङ् युक्खुरो॥ 52 अक्खेलॽरिक् ये़सुःन् सिक्कुम्दिङ् निङ्वाॽ नु नासिङ्गे़न् थक्को निङ्वाॽफुमाङ् हे़क्क्याङ् मे़न्छाम् याप्मिरे़ खुनिॽ लुङ्गुम्मो पोःरे़र पेरो॥ 1 आल्ल रोमि पयम् हाङ् तिबेरियसे़ल्ले़ हाङ् चोगुबा तङ्बे थिक्-ङा (१५) के़रे़आङ् वये़ल्ले़ पन्तियस पिलातसे़न् यहुदियाबा सुहाङ्गे़म्बा वये़॥ खे़न् ये़म्मो हे़रोदे़न गालिलस्मा सुहाङ्गे़म्बा, कुन्साॽ फिलिप्पे़न् इतुरिया नु त्राकोनितिस थुम्मोबा सुहाङ्गे़म्बा, हे़क्क्याङ् लिसानियासे़न् एबिलेनि थुम्मोबा सुहाङ्गे़म्बा मे़वये़, 2 हे़क्क्याङ् हन्नासे़न् नु कैयाफासे़न् मानिङ्वाॽफुसाम्बा वये़त्छि॥ खे़न् ये़म्मो एःक्सादे़न्नो जकरियारे़ कुस्साः युहुन्नाःल्लो निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् त्ये़आङ् 3 खुने़ॽ यर्दन यङ्घङ् खिरिबा लाजेॽओ खाराक् लाम्दिःक् चोगे़र लायोलाम् हिन्दे़म्मे़ॽआङ् बप्तिस्मा पोःक्खे़म्मे़ॽ, हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खिनिॽ लायोःन् ले़प्मि के़बिरिॽ लॽरिक् इङ्भन् चोगुरो॥ 4 हे़क्केलॽरिक् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा यसैयाःल्ले़ कुसाप्पन्नो युहुन्नारे़ कुयाःम्बेओ साप्ते़आङ् पत्,“खुने़ॽ एःक्सादे़न्नो अक्खेलॽरिक् के़अःक्पा इक्लारो,‘दाङ्बाल्ले़ कुमाराम्मिन् यारिप् चोगे़म्मे़ॽआङ्कुलाम्हाॽ तोःन्दोःन् चोगे़म्मे़ॽ! 5 के़रे़क् ने़वालाहाॽ लुप्सिङ्ल,कोःक्मा फाङ्जङ्हाॽ तङ्ङाङ्ते़ःम्बे पोःङ्ल हे़क्क्याङ् इःलाम्हाॽ तोःन्छिङ्ल ताप्फे़ःम्बा लाम्हाॽ नुःबा पोःङ्ल॥ 6 हे़क्केलॽरिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पिरुसिबा कुसे़न्लप्पिन् के़रे़क् मे़न्छाम्गे़न् याप्मिहाॽरे़ मे़निःसुॽरो॥’ ” 7 मनाहाॽ युहुन्नालाम् बप्तिस्मा पोःङ्से़ खे़ॽयो मे़द्ये़॥ युहुन्नारे़ खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़त्तुसिर फे़ःक्तुसि, “असेःक्सासे, खिनिॽ कन् के़दाःबार के़बप्पा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुघुम्दिङ्लाम् खे़त्छिङ्ङे़म्मे़ॽ फाॽआङ् हाःत्ले़ के़मे़त्तिबे? 8 लायोलाम् के़हिन्दिबा पाःन्निन् ओसेःन्दाङ् चोःक्से़ नुःबा याःम्बक् चोगे़म्मे़ॽओ॥ आनिगे़ग अब्राहामरे़ कुस्साःसिगे़, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खुम्दिङ्लाम् खे़त्छिङ्मा सुक्तिगे़ॽ फाॽआङ् निङ्वाॽ मे़इःत्ते़म्मिन्ने़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ग कन् लुङ्हाॽआङ् अब्राहामरे़ कुस्साः चोःक्मा सुक्तुसिॽरो॥ 9 आल्लोसा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुघासे़न्निल्ले़ तःन्दिङ्ग सिङ्बुङ्मो खा चुक्मा इःत्ते़आङ् वाॽ॥ नुःबा सिङ्सेॽ मे़न्धोःक्मनाबा सिङ्बुङ्हाॽ के़रे़क् ताङ्माआङ् मिओ लाप्फुमा पोःङ्लो॥” 10 मनाहाॽरे़ खुने़ॽ सेःन्मे़दोसु, “हे़क्केग्र आल्लो आनिगे़ थे चोगुम्बे़बाबे?” 11 युहुन्नारे़ नोगप् पिरुसि, “हाःत्ले़ ने़त्छि चाङ् कत्तुॽ, खे़ल्ले़ मे़ङ्गप्मनाबान् लत्छा पिरुर, हे़क्क्याङ् हाःत्ले़ चामा कत्तुॽ, खे़ल्ले़ चामा मे़ङ्गप्मनाबान्नु हाःसु चर॥” 12 हे़क्क्याङ् एःङ्याङ् के़भोःङ्बाहाॽआङ् खे़ॽयो बप्तिस्मा पोःङ्से़ मे़द्ये़आङ् युहुन्नाःन् सेःन्मे़दोसु, “सिक्साम्बे, आल्ल आनिगे़ग थे चोगुम्बे़बाबे?” 13 युहुन्नारे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ रोमि थिम्मो साप्ते़आङ् के़बप्पाआङ्धो मनाहाॽलाम् यरिक् एःङयाङ् मे़भोःक्खे़म्मिन्ने़ॽ॥” 14 हे़क्क्याङ् थक्सुबाहाॽआङ् खे़ॽयो मे़द्ये़आङ् “आनिगे़ग?” फाॽआङ् सेःन्मे़दोसुरो॥खे़ङ्हाॽ युहुन्नारे़ अक्खे मे़त्तुसि, “खिनिॽआङ् वेॽ मनाहाॽलाम् साक्के़ल्ले़क् नु इङ्ले़क्लाम् याङ् मे़भोःक्खे़म्मिन्ने़ॽ, कर के़घोःसुम्बा फाॽयाङ्ङो खिनिॽ निङ्वाॽ तासे़म्मे़ॽ॥” 15 हे़क्क्याङ् मनाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽबो ताः लॽरिक् मे़हाङ्घुर निङ्साङ् मे़जोगुबा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़ङ्ग बा कन् मे़ःम्बि फाॽआङ् खुनिॽ निङ्वाॽबो मे़मे़त्छिङ्लो॥ 16 युहुन्नारे़ खे़ङ्हाॽ के़रे़क् नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽग खिनिॽ च्वाःत्तिल्ले़ बप्तिस्मा पिनिङ्, कर इङ्गाॽनुःल्ले़ मुक्साम्साबाधिक् तार पत्॥ इङ्गाॽग योःक् कुइसिःक् कुलाङ्सुःप् नाम्हाॽ फाःङ्माआङ् मे़लाॽआन्लो॥ खुने़ॽग सेसेमाङ् नु मिःल्ले़ बप्तिस्मा के़बिरिॽरो॥ 17 कुभॽएःत्तिल्ले़ सिःन् आःम्मा फाॽआङ् खुने़ॽ यारिप् वाॽ, हे़क्क्याङ् खुने़ॽ तुगुर सुप्सुआङ् सिःन् चाधोःक्लाओ चिक्खुॽ हे़क्क्याङ् कुहक्हाॽ आप्फाल्ले़आङ् मे़न्छिःमनाबा मिओ हाःन्दुदेःसुॽरो॥” 18 हे़क्केलॽरिक् खुने़ॽ यरिक् परिक्ले़न् सिक्कुम्दिङ् खाहुन्हाॽ पिरुसिर सुनाइङ् इङ्भन् से़ःसुरो॥ 19 कर युहुन्नारे़ सुहाङ्गे़म्बा हे़रोदे़न फे़ःक्तु, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ कुअङे़ःक्मा हे़रोदियासे़न् मेःक्खिम् मे़त्तुआङ् वये़, हे़क्क्याङ् वेॽ यरिक् फे़न् याःम्बक्हाॽआङ् चोगुआङ् वये़रो॥ 20 हे़रोदरे़ युहुन्नाःन् पुङ्लाहिम्मो साक्तुआङ् आल्लसाङ् यरिक् फे़न् याःम्बक्किन् योॽरुरो॥ 21 थिक्ये़न् काक् मनाहाॽ बप्तिस्मा मे़बोःक्खे़ल्ले़ ये़सुःन्नाङ् बप्तिस्मा पोःक्खे़॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ तुवा चोगुर पत्छे़ल्ले़ ताङ्साक्पे़न् हरे़आङ् 22 सेसेमाङ्ङिन् पुत्तुःक्के हे़क्के ये़आङ् खुने़ॽ कुसम्दाङ् चुक्ते़, हे़क्क्याङ् साङ्ग्राम्पेदाङ्ङोलाम् इक्लाधिक् ये़, “खे़ने़ॽ इङ्गाॽ आमिःम् आस्साःने़रो॥ खे़ने़ॽनु इङ्गाॽ साॽरिक् सःत्ताङ्ङाङ् वाॽआरो॥” 23 आल्ल ये़सुरे़ माङ्सेवा याःम्बक् चोःक्मा हेःक्तुल्ले़ खुने़ॽ तङ्बे सुम्बोःङ् (३०) के़रे़आङ् वये़॥ खुने़ॽ मे़न्छाम् याप्मिहाॽरे़ मे़इःत्तुबा कुइसिःक् युसुफरे़ कुस्साः वये़रो॥ 24 युसुफे़न् हे़लिरे़ कुस्साः, हे़लिःन् मतातरे़ कुस्साः, माताते़न् ले़बिरे़ कुस्साः, ले़बिःन् मे़ल्चिरे़ कुस्साः, मे़ल्चिःन् जन्नैरे़ कुस्साः, जन्नैःन् युसुफरे़ कुस्साः वये़रो॥ 25 युसुफे़न् मत्ताथियासरे़ कुस्साः, मत्ताथियासे़न् आमोसरे़ कुस्साः, आमोसे़न् नाहुमरे़ कुस्साः, नाहुम्मिन् इस्लिरे़ कुस्साः, इस्लिःन् नग्गाइरे़ कुस्साः, 26 नग्गाइन् माथरे़ कुस्साः, माथे़न् मत्ताथियासरे़ कुस्साः, मत्ताथियासे़न् सेमैनरे़ कुस्साः, सेमैने़न् योसे़खरे़ कुस्साः, योसे़खे़न् योदारे़ कुस्साः वये़॥ 27 योदाःन् योआनरे़ कुस्साः, योआने़न् रेसारे़ कुस्साः, रेसाःन् यरुबाबे़लरे़ कुस्साः, यरुबाबे़ल्ले़न् सालतिएलरे़ कुस्साः, साल्तिएल्ले़न् नेरिरे़ कुस्साः वये़रो॥ 28 हे़क्क्याङ् नेरिःन् मे़ल्किरे़ कुस्साः, मल्किःन् अद्दिरे़ कुस्साः, अद्दिःन् कोसामरे़ कुस्साः, कोसाम्मिन् एलमातमरे़ कुस्साः, एलमातम्मिन् एरे़ल्ले़ कुस्साः वये़रो॥ 29 हे़क्क्याङ् एरे़न् यहोसुरे़ कुस्साः, यहोसुःन् एलिएजरले़ कुस्साः, एलिएजरे़न् योरिम्रे़ कुस्साः, योरिम्मिन् मातातरे़ कुस्साः, माताते़न् ले़बिरे़ कुस्साः वये़रो॥ 30 हे़क्क्याङ् ले़बिःन् सिमियोनरे़ कुस्साः, सिमियोने़न् यहुदाःल्ले़ कुस्साः, यहुदाःन् युसुफरे़ कुस्साः, युसुफे़न् योनामरे़ कुस्साः, योनाम्मिन् एलियाकिमरे़ कुस्साः वये़रो॥ 31 एलियाकिम्मिन् मलेआरे़ कुस्साः, मलेआःन् मिन्नारे़ कुस्साः, मिन्नाःन् मत्ताथारे़ कुस्साः, मत्ताथाःन् नातानरे़ कुस्साः, नाताने़न् दाउदरे़ कुस्साः वये़रो॥ 32 हे़क्क्याङ् दाउदे़न् यिसैरे़ कुस्साः, यिसैःन् ओबेदरे़ कुस्साः, ओबेदे़न् बोअजरे़ कुस्साः, बोअजे़न् सल्मोनरे़ कुस्साः, साल्मोने़न् नहसोनरे़ कुस्साः वये़रो॥ 33 नहसोने़न् अम्मिनादाबरे़ कुस्साः, अम्मिनादाबे़न् आरामरे़ कुस्साः, आराम्मिन् हे़स्रोनरे़ कुस्साः, हे़स्रोने़न् पेरेजरे़ कुस्साः, पे़रे़जे़न् यहुदाःल्ले़ कुस्साः वये़रो॥ 34 यहुदाःन् याकुबरे़ कुस्साः, याकुबे़न् इसहाकरे़ कुस्साः, इसहाक्किन् अब्राहामरे़ कुस्साः, अब्राहाम्मिन् तेरहरे़ कुस्साः, तेरहःन् नाहोरले़ कुस्साः वये़रो॥ 35 हे़क्क्याङ् नाहोरे़न् सरुगरे़ कुस्साः, सरुग्गे़न् रउरे़ कुस्साः, रउःन् पेलेगरे़ कुस्साः, पेले़गे़न् एबे़ररे़ कुस्साः, एबे़रे़न् से़लहरे़ कुस्साः वये़रो॥ 36 हे़क्क्याङ् से़लहःन् कैनानरे़ कुस्साः, कैनाने़न् आर्पक्छदरे़ कुस्साः, आर्पक्छदे़न् से़मरे़ कुस्साः, से़म्मिन् नुहारे़ कुस्साः, नुहाःन् ले़मे़खरे़ कुस्साः वये़रो॥ 37 हे़क्क्याङ् ले़मे़क्खे़न् मतुसेलहरे़ कुस्साः, मतुसेलहःन् हनोकरे़ कुस्साः, हनोक्के़न् ये़रे़दरे़ कुस्साः, ये़रे़दे़न् महलाले़लरे़ कुस्साः, महलाले़न् कैनानरे़ कुस्साः वये़रो॥ 38 केनाने़न् एनोसरे़ कुस्साः, एनोसे़न् सेतरे़ कुस्साः, सेते़न् आदमरे़ कुस्साः, आदम्मिन् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुस्साः वये़रो॥ 1 ये़सुःन् सेसेमाङ्ङिल्ले़ थुक्तुआङ् यर्दन यङ्घङ्लाम् पे, हे़क्क्याङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़ एःक्सादे़न्नो लाम्लोसुआङ् तेॽरुरो॥ 2 खे़प्मो लिबोःङ् ये़न् (४०) थारिक् वये़ल्ले़ माफे़न्साम्मिल्ले़ खुने़ॽ लायो चोःक्पाङ्मा फाॽआङ् कुनिङ्वाॽ साॽरु॥ खे़न् ये़म् खाराक् खुने़ॽ थेआङ् मे़जने़न्, हे़क्क्याङ् खे़न् एगाङ् कुसे़त्लाःक्ते़॥ 3 खे़प्मो माफे़न्साम्मिन् त्ये़आङ् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ निङ्वाॽफुसाःने़ फाॽग्र कन् लुङ्ङिन् खरे़ःङ् पोःक्खे़ॽ फाॽआङ् मे़त्ते़ॽ॥” 4 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “हे़क्के मे़जोःक्कान्, थेआङ्भे़ल्ले़ साम्योसाप्लाओ मोसारे़ अक्खेलॽरिक् साप्तुआङ् पत्, ‘मे़न्छाम् याप्मिःङ्ग कुजाःल्ले़रक् मे़हिङ्ने़न्॥’ ” 5 हे़क्क्याङ् माफे़न्साम्मिल्ले़ खुने़ॽ थाःङ् कोःक्माल्ले़ कुसम्मो तेॽरुआङ् मिक्चिराप्पो इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा के़रे़क् हाङ्जुम्हाॽ ओसेःन्धाक्तुआङ् 6 मे़त्तु, “कन् याङ्साकुन्धेहाॽ नु के़रे़क् युक्हाॽ इङ्गाॽ पिमा सुक्ने़ॽरो, थेआङ्भे़ल्ले़ कन् सम्दाङ् युक् खोःसुङ्ङाङ् वाॽआ, हे़क्क्याङ् आसिराॽ के़धाङ्बे़न् आत्तिन्छाङ् पिमा सुक्तुङ्लो॥ 7 खे़ने़ॽ साम्बोःन् के़भन्छिङ्ङाङ् सेवा के़मे़त्ताने़ फाॽग्र के़रे़क् खे़ने़ॽइन् पोःङ्लो॥” 8 ये़सुरे़ खुने़ॽ मे़त्तु, “साम्योसाप्लाओ अक्खेलॽरिक् साप्ते़आङ् पत्, ‘खे़ने़ॽ दाङ्बा के़निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्लक् सेवा चोगे़ॽ हे़क्क्याङ् खुने़ॽइन्लक् माङ्सेवा याःम्बक् चोगे़ॽओ॥’ ” 9 हे़क्क्याङ् माफे़न्साम्मिल्ले़ खुने़ॽ यरुसले़म्मो तेॽरुआङ् माङ्हिम्मोबा काक्नुःल्ले़ केःम्बा चम्जम्बा ते़न्नो ये़प्सुआङ् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ से़क्खाए निङ्वाॽफुसाःने़ फाॽग्र, कप्मोलाम् यो पिन्दे़ थ्ये़ॽ, 10 थेआङ्भे़ल्ले़ साम्योसाप्लाओ अक्खेलॽरिक् साप्ते़आङ् पत्,‘निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमाङ्लाइङ्बाहाॽ इङ्जाःङ् पिरुसिआङ् खे़ङ्हाॽरे़ खे़ने़ॽ कम्ब्राङ् के़म्मे़त्लो॥’ 11 हे़क्क्याङ् ‘खे़ङ्हाॽरे़ खे़ने़ॽ थाःङ् थाःङ्ङे खुनिॽ हुक्को के़म्दाःक्काङ्खे़ने़ॽ के़लाङ्ङिन् लुङ्ङो मे़धाम्सिङ्ङिन्लो॥’ ” 12 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “कर साम्योसाप्लाओ अक्खेलॽरिक् साप्ते़आङ् पत्, ‘दाङ्बा के़निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिङ्वाॽ मे़साॽरे़न्ने़ॽओ॥’ ” 13 हे़क्क्याङ् माफे़न्साम्मिल्ले़ कुनिङ्वाॽ साॽरु सुरुआङ् सप्फारे़ लागि याम्मो सुये़म् मे़ङ्घोए थारिक् खुने़ॽ ले़रुधआङ् पेरो॥ 14 सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्मिल्ले़ कुधिम् पोःक्खे़आङ् ये़सुःन् गालिल थुम्मो नुःक्खे़॥ खुने़ॽ खे़प्मो त्ये़बा इङ्घङ्ङिन् खिरिबा काक् लाजेॽओ से़ःरे़रो॥ 15 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ खे़न् थुम्मोबा यहुदि चुम्लुङ्हिम्हाॽओ पेर हुॽरुसिल्ले़ के़रे़क्ले़ कुनारा मे़भोःसुरो॥ 16 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् पोःरे़आङ् थाङ्बे़न् के़रे़बा नासरत पाङ्जुम्मो त्ये़॥ खुने़ॽ कुये़प्ले़क् कुइसिःक् नाःम्सिङ् ये़न्नो यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो पेआङ् साम्योसाप्लाःन् निःप्मा फाॽआङ् ये़म्सिङ्॥ 17 खे़प्मो के़वाॽबा साम्योसाप्ला के़गप्पाहाॽरे़ खुने़ॽ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा यसैयाःल्ले़ साप्तुबा साम्योसाप्लाःल्ले़ कुगित्नाःन् मे़बिरु, हे़क्क्याङ् खुने़ॽ खे़न् फाःक्खुआङ् अक्खेलॽरिक् के़बप्पे़न् खोःसुआङ् निःरु– 18 “दाङ्बाल्ले़ कुसेसेमाङ्ङिन् इङ्गाॽ आसम्दाङ् वाॽ,थेआङ्भे़ल्ले़ याङ्गे़साॽबाहाॽ सुनाइङ् इङ्भन् चोःक्से़ माङ्धोःक्ना पिराङ्ङाङ् वाॽआरो॥खुने़ॽ साक्पा के़धाःबाहाॽ चोःक्युम्भोरे़न् इङ्भन् चोःक्से़, मिक्फःम्बाहाॽरे़ खुनिॽ मिक्साःन् वेःम्मा इङ्भन् चोःक्से़,हे़क्क्याङ् एप्ले़क्खे़ओ के़वाॽबाहाॽ चोःक्युम्भो पिसे़ नु दाङ्बाल्ले़ कुलुङ्गुम्मिल्ले़ तङ्बेल्ले़न् इङ्भन् चोःक्से़ इङ्गाॽ पाङ्घाङ्ङाङ् वाॽआरो॥” 20 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ खे़न् साम्योसाप्लाःन् सुबुआङ् खे़प्मो के़ये़प्पे़न् पिरु, हे़क्क्याङ् खुने़ॽ युङ्सिङ्॥ हे़क्क्याङ् के़रे़क्ले़ खुने़ॽ ओमे़मे़त्तुल्ले़ 21 खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़त्तुसि, “आइन् कन् के़घे़प्सुम्मिल्ले़ साम्योसाप्लाओ के़बप्पा पाःन्हाॽ खिनिॽओ के़रे़आङ् वाॽरो॥” 22 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ पाःत्तुबा कुघे़म् के़नुॽबा पाःन्हाॽ मे़घे़प्सुआङ् के़रे़क्ले़ कुनारा मे़भोःसु, हे़क्क्याङ् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़र अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “कङ्ग युसुफरे़ कुस्साः मे़ःम्बि?” 23 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “निस्सेसाङ् खिनिॽ कन् खे़दाॽइन् इङ्गाॽ आमे़न्नो के़बाःत्तुम्बिला, ‘सिदाॽसाम्बे, तगि खे़ने़ॽ नुसिङ्ङे़ॽओ॥’ हे़क्केलॽरिक् कपर्नहुम्मो के़जोगुबा आनिगे़ खे़प्सुम्बे़बा हे़क्केए कन् के़बाङ्जुम्मोआङ् चोगे़ॽओ॥ 24 कर खुने़ॽ मे़त्तुसि, इङ्गाॽ मे़त्निङ्, आत्तिन् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पे़न्नाङ् कुबाङ्भेॽसाबाहाॽरे़ मे़न्दाःक्तुन्लो॥ 25 से़क्खाए माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा एलियाःल्ले़ कुये़म्मो इस्राइलओ यरिक् मेमेदुमाहाॽ मे़वये़॥ खे़न् ये़म्मो ताङ्साक्पे़न् तङ्बे सुम्सिआङ् कुभ्रे़ःङ् थारिक् सुप्सिङ्ङाङ् पाङ्गे़न्दिङ् वाहिःत् मे़ध्ये़ने़न्नाङ् खे़न् लाजेॽओ किप्मा के़घुःबा यम्बा साक् पोगे़रो॥ 26 खे़प्मो यरिक् मेमेदुमाहाॽ मे़वये़साङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ एलियाःन् इस्राइलओ मे़ःन्, कर सिदोन थुम्मोबा सारफत पाङ्जुम्मोबा मेमेदुमाल्लोरक् पाङ्घुरो॥ 27 हे़क्केलॽरिक् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा एलिसाःल्ले़आङ् इस्राइलओ यरिक् लोगेॽरे़ तरुसिबा मनाहाॽ मे़वये़साङ् आत्तिन्नाङ् मे़नुसुन्, कर सिरियास्मा नामाने़न्लक् नुसुरो॥” 28 कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो के़वाॽबा के़रे़क् मनाहाॽरे़ खुनिॽ सिक् पोगे़॥ 29 खे़ङ्हाॽ मे़बोगे़आङ् ये़सुःन् मे़दे़म्सुआङ् पाङ्जुम् लाःक्कात् मे़उःक्खु मे़लःत्तु॥ हे़क्क्याङ् पाङ्जुम्मिल्ले़ कुबेसाङ्बा याक्केःक्कोलाम् लाप्फुमा थाःमा फाॽआङ् मनाहाॽरे़ मे़देॽरु, 30 कर मनालुम्मोलाम् खुने़ॽ फिःन्छिङ्ङाङ् लःन्दे़ पेरो॥ 31 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ गालिल थुम्मोबा कपर्नहुम पाङ्जुम्मो पेआङ् नाःम्सिङ् ये़न्नो खे़प्मोबा यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो मनाहाॽ हुॽमा हेःक्तुसि॥ 32 खुने़ॽ कुनिसाम्मिन् मे़घे़प्सुआङ् खे़प्मोबा मनाहाॽरे़ साॽरिक् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़, थेआङ्भे़ल्ले़ ये़सुःन् युक् के़गप्पा कुइसिःक् पारे़रो॥ 33 खे़प्मो यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो फे़न्साम्मिल्ले़ याङ्घुबा मनाधिक् वये़॥ खे़ल्ले़ यम्बा इक्लाओ अःक्ते़र अक्खे पाःत्तु, 34 “नासरतबा ये़सुए, खे़ने़ॽ आनिगे़नु थे के़गोःत्तुबाबे? खे़ने़ॽ आनिगे़ मे़ङ्से़ के़द्ये़बाबि? खे़ने़ॽ हाःत्ने़बे फाॽआङ् निःसुम्बे़रो–खे़ने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ के़बाङ्घे़बा सेसे कुमनाने़रो॥” 35 ये़सुरे़ खे़न् फे़न्साम्मिन् फे़ःक्तु, “स्वाःत्! खे़न् मनाःन् ले़रे़ॽआङ् पेगे़ॽ!” हे़क्क्याङ् खे़न् फे़न्साम्मिल्ले़ खे़न् मनाःन् खुनिॽ तगिए पिर्धाप् थाप्सुआङ् मे़ङ्घाःन्ने ले़रुधःरो॥ 36 हे़क्क्याङ् काक् मनाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ मये़आङ् अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “कङ्ग आक्तङ्बा निसाम्बे? कन् मनाःल्ले़ग युक् नु मुक्साम्मिल्ले़ फे़न्साम्हाॽ इङ्जाःङ् पिरुसिल्ले़ मे़लःन् मे़बेःक्लो!” 37 कन् इङ्घङ्ङिन् खे़न् थुम्मो के़रे़क् पिसाङ् से़ःरे़रो॥ 38 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् यहुदि चुम्लुङ्हिम्मोलाम् सिमोनरे़ कुहिम्मो पे॥ सिमोनरे़ कुन्नोःप्मे़न् तुङ्ङिल्ले़ तरुआङ् ने़स्से़, हे़क्क्याङ् मनाहाॽरे़ खे़ल्ले़ कुमे़न्नो ये़सुःन् मे़मे़त्तु॥ 39 ये़सुःन् के़दुक्माल्ले़ कुने़त्नाःल्ले़ कुबेसाङ् पेआङ् खे़न् तुङ् तुक्मान् फे़ःक्तु, हे़क्क्याङ् खिमो सिमोनरे़ कुन्नोःप्मे़न् नुरे़आङ् खे़ङ्हाॽ तरे तोःसुसिरो॥ 40 हे़क्क्याङ् नाम्ध्ये़आङ् मनाहाॽरे़ यरिक् परिक्पा तुक्माल्ले़ तरुसिबा मनाहाॽ ये़सुओ मे़दारुसि॥ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ सम्दाङ् हुक् ने़स्सुबिरुसिआङ् नुसुसिरो॥ 41 हे़क्क्याङ् फे़न्साम्हाॽग अक्खे मे़बाःत्तुर मे़लःन्दे़ मे़बेरो, “खे़ने़ॽग निङ्वाॽफुसाःने़रो॥” कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ फे़ःक्तुसिर पाःप्मा मे़बाङ्घुन्सिन्, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽए निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तरो फाॽआङ् मे़निःसुआङ् मे़वये़रो॥ 42 हे़क्क्याङ् तानाम्सा ये़सुःन् एःक्सादे़न्नो पे, कर मनाहाॽरे़ खुने़ॽ आत्तो वाॽबे फाॽआङ् मे़गोःत्तु॥ खुने़ॽ मे़दुमुआङ् खुनिॽनुए वाॽर फाॽआङ् साक्मा मे़गोःत्तुरो, 43 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽग कन् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिल्ले़न् सुनाइङ्ङिन् वेॽस्मा पाङ्जुम्हाॽओआङ् इङ्भोःमाए पोःङ्लो॥ इङ्गाॽग बा खे़ल्ले़ लागिए निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पाङ्घाङ्बारो॥” 44 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ यहुदिया थुम्मोबा यहुदि चुम्लुङ्हिम्हाॽओ पेआङ् सुनाइङ् से़ःसुरो॥ 1 थिक् ये़न् ये़सुःन् गने़सरे़त वाहङ्ङिल्ले़ कुयाओ सुनाइङ् से़ःसुर ये़बे़ल्ले़ खे़प्मो मनाहाॽ निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् खे़म्से़ मे़द्ये़आङ् खुने़ॽ चिबुःत् मे़बन्छुरो॥ 2 खे़प्मो कुयाओ ने़त्छि खःङ्बेहाॽ ये़सुरे़ निःसुसि, कर कुबेसाङ् योःङ्गे़ले़प्पाहाॽ खुनिॽ योःङ् वाहप्नु मे़यागे़॥hk00207c.tifयोःङ्गे़ले़प्पाहाॽ योःङ् वाहप्नु मे़याक् 3 ये़सुःन् सिमोनरे़ कुघःङ्बेओ लाःसे़आङ् मिसाक् कुदिःम्बे केःम्बाओ तेॽबाङ्घु, हे़क्क्याङ् खे़प्मो युङ्सिङ्ङाङ् मनाहाॽ हुॽरुसि॥ 4 खुने़ॽ पाःप्मा सुरुआङ् सिमोने़न् मे़त्तु, “खःङ्बेन् ना कुदिःम्बे केःम्बाओ तेॽरे़आङ् योःङ्ङिन् ले़प्ते़ॽ॥” 5 हे़क्केःल्ले़ सिमोनरे़ नोगप् पिरु, “आदाङ्बे, आनिगे़ग नाम्दाःत्ताःत् योःङ् ले़प्मनासाङ् ङाधिक्काङ् मे़याङ्घुम्बे़न्लो, हे़क्केसाङ् खे़ने़ॽ के़बाःत्तुबा हे़क्के ले़प्तुङ्साॽरुङ्लो॥” 6 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ पाःत्तुबा हे़क्के योःङ्ङिन् ले़प्तुल्ले़ यरिक् ङाहाॽ मे़ध्ये़आङ् योःङ्ङिन्ने ते़ःङ्मा इःत्ते़रो॥ 7 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ वेॽ खुनिॽ तेःङ्जुम्हाॽ वेॽ खःङ्बेन् फे़त्ते़म्मे़ॽआङ् आभाॽरे़म्मे़ॽओ लॽरिक् हुक्चाःल्किःल्ले़ मे़उःत्तुसि॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ मे़भे़रे़आङ् ने़प्माङ् खःङ्बेहाॽ ङाःल्ले़ तिम्से़आङ् निःम्मा इःत्ते़॥ 8 सिमोन पत्रुसरे़ कन् निःसुआङ् ये़सुरे़ कुदगि थुङ्बोहजॽ युङ्सिङ्ङाङ् मे़त्तु, “आदाङ्बे, इङ्गाॽग साॽरिक् लायोबा मनाआरो, खे़ने़ॽनु वाॽमा मे़लाॽआन्लो, ले़राङ् थ्याङ्ङे़ॽओ॥” 9 थेआङ्भे़ल्ले़ सिमोन नु कुन्जुम्हाॽरे़ मे़धासुसिबा ङाहाॽ मे़इःत्तुआङ् साॽरिक् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़रो॥ 10 सिमोनरे़ कुन्जुम् जब्दियारे़ कुस्साःहाॽ याकुब नु युहुन्नासिरे़आङ् खुन्छिॽ निङ्वाॽ मये़॥ ये़सुरे़ सिमोने़न् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ मे़गिसे़न्ने़ॽ, ङा के़दे़म्सुबा हे़क्केए आल्लआङ्धो निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो मना के़दे़म्बा के़दाःप्पा के़बोःङ्लो॥” 11 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खःङ्बेहाॽ कुयाओ मे़देॽरुसि, हे़क्क्याङ् के़रे़क् मे़ले़रु मे़धःआङ् ये़सुःन् मे़नाःत्तुरो॥ 12 थिक् ये़न् ये़सुःन् लत्छा पाङ्जुम्मो वये़ल्ले़ लोगेॽरे़ तरुबा मनाधिक् खे़प्मो त्ये़॥ खे़ल्ले़ ये़सुःन् निःसुआङ् कुदगि साम्बोःन् फन्छिङ्ल पेलि फाक्तु, “आदाङ्बे, खे़ने़ॽ निङ्वाॽ के़जोगुने़ फाॽग्र लोगेॽलाम् वेःम्मा के़सुक्कारो॥” 13 ये़सुरे़आङ् कुहुक्किन् सन्छुआङ् सुःसुर खे़न् मनाःन् अक्खे मे़त्तु, “इङ्गाॽ के़नुॽर फाॽआङ् निङ्वाॽ चोगुङ्लो॥” हे़क्क्याङ् खिमो खे़न् लोगेॽरे़ तरुबा मनाःन् नुःरे़रो॥ 14 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़न् मनाःन् मे़त्तु, “कन् पाःन्निन् हाःत्ताङ् मे़मे़त्ते़न्ने़ॽ, कर निङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ के़साॽर फाॽआङ् ओसेःन्धाक्सिङ्ङे़ॽ, हे़क्क्याङ् मोसारे़ कुसाम्योथिम् कुइसिःक् मनाहाॽ नुःराङ् फाॽआङ् ओसेःन्धाक्मासिरे़ लागि सिदुङ्जभा चोगे़ॽओ॥” 15 करसाङ् कन् पाःन्निन् काक् पिसाङ् से़ःरे़आङ् ये़सुरे़ कुबाःन् खे़म्से़ नु खुनिॽ तुक्मा यॽमालाम् नुसिङ्से़ यरिक् मनाहाॽ ये़सुओ मे़द्ये़॥ 16 कर ये़सुःन् ए़त्ले़ङ् मनालुम्मोलाम् से़न्छिङ्ङाङ् तुवा चोःक्से़ एःक्सादे़न्नो पेरो॥ 17 थिक् ये़न् ये़सुःन् मनाहाॽ खाहुन् हुॽरुसिर युङे़ल्ले़ खे़प्मो गालिल नु यहुदियास्मा यरिक् पाङ्जुम्मोलाम् हे़क्क्याङ् यरुसले़मलाम् फरिसिहाॽ नु साम्योथिम्साम्बाहाॽआङ् मे़द्ये़आङ् खाहुन् मे़घे़प्सुर मे़युङे़॥ ये़सुरे़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ वेःम्मा कुमुक्साम्मिन् कत्तुआङ् वये़, 18 हे़क्क्याङ् कुभा मनाहाॽरे़ लङ्ले़ःङ्वा मनाःन् कुने़त्नाःन्नुए खे़प्मो मे़दारुआङ् ये़सुरे़ कुदगि तेॽमाआङ् ने़मा के़लॽबा निङ्वाॽ मे़जोगु, 19 कर खे़प्मो ये़सुःन् वये़बा हिम्मो यरिक् मनाहाॽरे़ सधे़क् मे़धिम्सुआङ् मे़युङे़बाल्ले़ चोगुल्ले़ सिगाङ् तेॽमा मे़न्छुक्तुन्॥ हे़क्केःल्ले़ थो खाम्बुओ मे़लाःसे़आङ् खाम्बुःन् मे़हन्दु॥ हे़क्क्याङ् लङ्ले़ःङ्वाःन् कुने़त्नानुए मनाहाॽरे़ खुनिॽ लुम्मो ये़सुरे़ कुदगि यो मे़होसु मे़धासुरो॥lb00305c.tifलङ्ले़ःङ्वाःन् खाम्बुओलाम् यो मे़होसु मे़धासुॽ 20 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ नसाःन्निन् निःसुआङ् खे़न् लङ्ले़ःङ्वा मनाःन् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ के़लायोहाॽ ले़प्मि पोःक्खे़रो॥” 21 हे़क्केःल्ले़ खे़प्मो फरिसिहाॽ नु साम्योथिम्साम्बाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽबो अक्खेलॽरिक् मे़इःत्तु, “कन् मनाःन् हाःप्पे? अक्खेलॽरिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ माङ्चे़ॽया पाःन् के़बाःप्पा कन् मनाःन् हाःप्पे? लायोलाम् ले़प्मि पिमाग निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्नुःल्ले़ वेॽ हाःत्ले़आङ् मे़सुक्तुन्लो॥” 22 खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽबो थे़मा मे़इःत्तुर मे़युङ् के़लॽबान् ये़सुरे़ निःसुआङ् मे़त्तुसि, “खिनिॽ अक्तङ्बा थेआङ् के़इःत्तुम्बाबे? 23 कन् लङ्ले़ःङ्वाःन् ‘के़लायोहाॽ ले़प्मि पोःक्खे़’ मे़प्मा उसुरु चोःक्पि? इ ‘पोगे़ॽआङ् के़ने़त्नाःन् खप्से़ॽआङ् थासिङ्ङे़ॽ’ मे़प्मा उसुरु चोःक्? 24 कर इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो मे़न्छाम्साःल्ले़ लायो ले़प्मि पिमा युक् कत्तुॽ फाॽआङ् खिनिॽ कुसिङ् निःत्ते़म्मे़ॽओ,” हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़न् लङ्ले़ःङ्वा मनाःन् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ पोगे़ॽआङ् के़ने़त्नाःन् याङ्सिङ्ङे़ॽआङ् के़हिम्मो थासिङ्ङे़ॽ॥” 25 खिमो खे़न् खुनिॽ तगिए मुत्थ्रिक् पोगे़आङ् कुने़त्नाःन् याङ्सिङ् हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःसुर कुहिम्मो थासिङ्लो॥ 26 के़रे़क्ले़ खुनिॽ साॽरिक् निङ्वाॽ मये़आङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् इङ्धाःङ् मे़बिरुर मे़बाःत्तु, “अक्तङ्बाग आनिगे़ आप्फाल्ले़आङ् मे़न्निए वयिगे़रो॥” 27 याङ्सि ये़सुःन् खे़प्मोलाम् लःन्दे़ पेआङ् एःङ्याङ् के़भोःङ्बा ले़बि मिङ् के़वाःप्पा मनाःन् एःङ्याङ् फोःङ्मा ते़न्नो युङे़बा निःसुआङ् मे़त्तु, “इङ्गाॽ तिम्दाङ्ङे़ॽओ॥” 28 हे़क्क्याङ् खे़न्नाङ् मुत्थ्रिक् पोगे़आङ् के़रे़क् पाःन्हाॽ ले़रुधआङ् खुने़ॽनु थासिङ्लो॥ 29 याङ्सि ये़सुरे़ कुलागि ले़बिःल्ले़ कुहिम्मो यम्बा चामुक् थिमुक् से़ःसु॥ खे़प्मो यरिक् एःङ्याङ् के़भोःङ्बाहाॽ नु वेॽ तरेबाहाॽ मे़वये़रो॥ 30 खे़प्मो फरिसिहाॽ नु खुनिॽ साम्योथिम्साम्बाहाॽ मे़द्ये़आङ् ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मने़ मे़धिक्ते़र अक्खे मे़मे़त्तुसि, “एःङ्याङ् के़भोःङ्बाहाॽ हे़क्क्याङ् लायोबाहाॽनु थेआङ् खिनिॽ के़दङ्ङासिआङ् चा के़जाम्बाबे?” 31 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “सिदाॽसाम्बे़ङ्ग मे़न्दुक्मनाहाॽरे़ लागि मे़ःन्, कर के़दुक्पाहाॽरे़ लागिरो॥ 32 हे़क्केलॽरिक्के इङ्गाॽआङ् साम्योनिबाहाॽ मे़ःन्, कर लायोबाहाॽ लायोलाम् मे़हिन्ल फाॽआङ् उःत्छे़ त्याङ्बारो॥” 33 कुभारे़ खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “युहुन्नारे़ कुहुॽसाम्बाहाॽग ए़त्ले़ङ् चाःने़त्तो नु तुवा चोःक्कि मे़युङ्, फरिसिहाॽरे़ खुनिॽ हुॽसाम्बाहाॽआङ् हे़क्के मे़जोःक्, कर खे़ने़ॽ के़हुॽसाम्बाहाॽग चाःने़त्तोआङ् मे़न्युङ्ने़न्, मे़जर मे़धुङुर मे़वाॽइङ्ग!” 34 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “मेःक्खिम्साबे़न् कुन्जुम्हाॽनु वाॽर थारिक् खे़ङ्हाॽ चाःने़त्तो मे़युङ्बि? 35 कर खे़ङ्हाॽलाम् मेःक्खिम्साबे़न् साक्के़ल्ले़क् मे़दे़म्सुआङ् मे़देॽरुल्ले़ खे़ङ्हाॽ चाःने़त्तो मे़युङ्लो॥” 36 हे़क्क्याङ् याम्मो खुने़ॽ कन् खे़दाॽइन् खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “हाःत्ले़आङ् कुसङ् चाङ्ङिन् थे़ःक्खुआङ् कुद्रे़क् चाङ्ङिन् मे़ले़म्दुन्, ले़म्दुने़ फाॽग्र कुसङ् चाङ्ङिन् ते़ःङ्बेःक्लो, हे़क्क्याङ् कुसङ् चाङ्ङिल्ले़ कुद्रे़क् चाङ्ङिन् मे़घे़म्दुन्नाङ्लो॥ 37 हे़क्केलॽरिक् आत्तिल्ले़आङ् कुसङ् चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन् कुद्रे़क् से़होबा सुःक्वाओ मे़युक्खुन्॥ युक्खुने़ फाॽग्र कुसङ् चे़ल्ले़क्सेॽ थिःल्ले़ कुद्रे़क् से़होबा सुःक्वाःन् थे़ःक्खुदेःसुॽरो॥ हे़क्क्याङ् थिःन् वे़त् पेःक्काङ् चासोःक्लो॥ 38 कर कुसङ् चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन् कुसङ् से़होबा सुःक्वाओए याक्मा पोःङ्लो॥ 39 हे़क्क्याङ् आत्तिल्ले़आङ् के़दुम्बा चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन् थुङुआङ् कुसङ् चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन् थुङ्मा निङ्वाॽ मे़जोगुन्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ अक्खे पाःत्तु, ‘के़दुम्बा चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन्ने कुजा नुॽरो॥’ ” 1 थिक् नाःम्सिङ् ये़न्नो ये़सुःन् नु कुहुॽसाम्बाहाॽ प्याङ्सिगे़न् इक्ताप्लुम्मोनु मे़बेर मे़बत्छे़ल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ चासम्मिन् मे़दुबुआङ् हुक्को मे़नुगुर चामा मे़हेःक्तुरो॥ 2 हे़क्केःल्ले़ कुभा फरिसिहाॽरे़ खे़ङ्हाॽ सेःन्मे़दोसुसि, “थेआङ् नाःम्सिङ् ये़न्नो चोःक्मा मे़न्नुॽमनाबा याःम्बक्किन् के़जोगुम्बाबे?” 3 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “खिनिॽ साम्योसाप्लाःन् मे़न्निःत्ते के़वयिबि? थिक्ले़ङ् दाउद नु कुमनाहाॽरे़ खुनिॽ से़त्लाःक्ते़ल्ले़ 4 खुने़ॽ निङ्वाॽफु साःङ्गाहिम्मो लाःसे़आङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् तोःम्मनाबा सेसे खरे़ःङ्ङिन् चआङ् कुमनाहाॽआङ् पिरुसि॥ खे़ङ्ग आनिॽ साम्योथिम् कुइसिःक् निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरे़रक् चामा के़नुॽबा वये़रो॥” 5 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ याम्मो मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ मे़न्छाम्साःङ्ग नाःम्सिङ् ये़न्निल्ले़न्नाङ् कुन्दाङ्बाआरो॥” 6 वेॽस्मा थिक् नाःम्सिङ् ये़न्नो खुने़ॽ यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो पेआङ् हुॽरुसिर यागे़॥ खे़प्मो चुप्साङ् कुहुक् के़हेबा मनाधिक् वये़॥ 7 आल्ल कुभा फरिसिहाॽ नु साम्योथिम्साम्बाहाॽरे़ ये़सुरे़ खे़न् मनाःन् नाःम्सिङ् ये़न्नो वेःन्दुल्ले़ आप्तिक् कुःप्मा फाॽआङ् खे़प्मो मे़सुगुआङ् मे़वये़रो॥ 8 कर ये़सुरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ मे़इःत्तुबा पाःन्निन् निङ्वाॽ खोःसुआङ् खे़न् कुहुक् के़हेबा मनाःन् मे़त्तु, “फे़रे़ॽआङ् के़रे़क्ले़ खुनिॽ तगि ये़बे़ॽ॥” खे़न्नाङ् फे़रे़आङ् खे़प्मो ये़बे़॥ 9 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽआङ् पाःन्धिक् सेःन्दोःनिङ्लो–नाःम्सिङ् ये़न्नो नुःबा नु ताप्फे़ःम्बा याःम्बक्को, साम्योथिम्मिल्ले़ आत्तिन् चोःक्मा आबिॽबे? हिङ्मन् से़ःप्माबि मे़ङ्माबि?” 10 खुने़ॽ खिरि ओमे़त्तुसि हे़क्क्याङ् खे़न् कुहुक् के़हेबा मनाःन् मे़त्तु, “के़हुक्किन् सन्छे़ॽ॥” हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ कुहुक्किन् सन्छुल्ले़ खिमो वेःत्ते़रो॥ 11 कर खे़प्मो के़वाॽबा फरिसिहाॽ नु साम्योथिम्साम्बाहाॽ साॽरिक् खुनिॽ सिक् पोगे़आङ् कन् ये़सुःन् थे मे़प्माबे फाॽआङ् पाःन् थक्मा मे़हेःक्ते़रो॥ 12 थिक् ये़न् ये़सुःन् कोःक्माओ तुवा चोःक्से़ पेआङ् नाम्दाःत्ताःत् निङ्वाॽफुमाङ्ङो तुवा चोगे़रो॥ 13 हे़क्क्याङ् खाओःत्ते़आङ् ये़सुरे़ काक् कुहुॽसाम्बाहाॽ उःत्तुसिआङ् खे़ङ्हाॽओलाम् थिक्-ने़त् (१२) कुहुॽसाम्बाहाॽ सेगुसि॥ खे़ङ्हाॽ सेःक्युक्मिबासि मे़त्तुसिरो॥ 14 खे़ङ्हाॽओ सिमोन (खुने़ॽ पत्रुस लॽरिक् मिङ् वाःत्तु), हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ कुन्साॽ आन्द्रियास, याकुब, युहुन्ना, फिलिप, बारथोलोमाइ, 15 मत्ति, थोमा अल्फायसरे़ कुस्साः याकुब, सिमोन (खुने़ॽ हाङ्बिफ्युङ् के़जोःक्पा जिलति मे़प्मनाबा वये़), 16 याकुबरे़ कुस्साः यहुदा वये़, हे़क्क्याङ् यहुदा इस्करियोति वये़, खे़न् ताःन्दि नसाःन् के़ले़ङ्बा पोःक्खे़रो॥ 17 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ खे़ङ्हाॽनु यो थ्ये़आङ् ने़ने़बा ते़न्नो ये़म्सिङ्लो॥ खे़प्मो यरिक् कुहुॽसाम्बाहाॽ नु काक् यहुदिया थुम्, यरुसले़म, हे़क्क्याङ् वरक्किल्ले़ कुयाओ के़ने़बा तायर नु सिदोन ये़क्यक्कोलाम् यरिक् मनाहाॽ मे़द्ये़आङ् मे़वये़॥ 18 खे़ङ्हाॽ खुने़ॽ कुघे़म्से़ नु खुनिॽ तुक्मा यॽमालाम् वेःत्छे़ मे़द्ये़आङ् मे़वये़॥ खे़प्मो फे़न्साम्मिल्ले़ तुक्खे चाःत्तुसिबा मनाहाॽआङ् मे़वेःत्ते़रो॥ 19 खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुःन् सुःमा मे़गोःत्तु थेआङ्भे़ल्ले़ के़वेःम्बा मुक्साम् खुने़ॽओलाम् लःन्दे़र पत्छे़, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ के़रे़क् वेःन्दुसिरो॥ 20 ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ ओमे़त्तुसिर मे़त्तुसि,“याङ्के़साॽबासे, खिनिॽ मुॽइसाबानिङ्लो,थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् खिनिॽइन्ने़रो॥ 21 आल्ल साक्किल्ले़ तरुसिबासे, खिनिॽ मुॽइसाबानिङ्लो,थेआङ्भे़ल्ले़ ताःन्दि खिनिॽ के़घासिआङ् खिनिॽ निङ्सम्लो॥आल्लो मेरिङ् थक्नु के़हाःप्पासे, खिनिॽ मुॽइसाबानिङ्लो,थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽ के़एरिॽरो॥ 22 मे़न्छाम्साःल्ले़ चोगुल्ले़ मनाहाॽरे़ के़म्जिःत्तिॽबा, के़म्नाॽरिबा हे़क्क्याङ् खिनिॽ नामे़धासुआङ् ताप्फे़ःल्लिक् के़म्मे़त्तिबाहाॽ मुॽइसाबानिङ्लो॥ 23 खे़न् ये़म्मो सःत्ते़म्मे़ॽओ, ओमु लॽरे़म्मे़ॽआङ् लाःक्खे़म्मे़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽ थुम्घोःन् साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो पयम् यम्बा चोःक्लो॥ खुनिॽ थाःक्थे़बाहाॽरे़आङ् उन्छोःन्बा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ हाबा हे़क्केए मे़मे़त्तुसिआङ् मे़वये़रो॥ 24 कर आल्लो याङ्साकुन्धेसाबासे, चिःत्ताङ्लक् स्ये़रो,थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽ सःप्मान् नु निङ्वाॽ ताःमान् खिनिॽ हिङ्मन्नोए के़घोःसुम्माङ् के़वयिॽरो॥ 25 आल्लो के़घाबाआङ् के़वाॽबासे,चिःत्ताङ्लक् स्ये़रो, थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽ साक्मे़न्जा के़बोःक्खिॽरो॥आल्लो के़एःप्पार के़वाॽबासे, चिःत्ताङ्लक् स्ये़रो, थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽ मेरिङ् थक्नु के़हाबिॽरो॥ 26 आल्लो मनाहाॽरे़ नुःरिक् मे़मे़त्तुसिबासे, चिःत्ताङ्लक् स्ये़रो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुनिॽ थाःक्थे़बाहाॽरे़आङ् इङ्ले़क्पा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ बा हे़क्केए मे़मे़त्तुसिरो॥” 27 “कर इङ्गाॽ आबाःन् के़घे़म्बासे, खिनिॽ निङ्मिहाॽ लुङ्माॽ तुक्ते़म्सिम्मे़ॽओ॥ याप्मि के़जिःप्पाहाॽ नुःरिक् मे़त्ते़म्सिम्मे़ॽओ॥ 28 खिनिॽ साङ्ग्रा के़मे़प्पाहाॽ मुॽइसाम् थासे़म् पिरे़म्सिम्मे़ॽओ॥ खिनिॽ ताप्फे़ःल्लिक् के़मे़प्पाहाॽ तुवा चोगे़म् पिरे़म्सिम्मे़ॽओ॥ 29 हाःत्ले़ के़ने़दे़ङ्बान् के़ले़ङ् के़बिॽ, खे़ने़ॽ वेॽ ले़प्माङ्बा के़ने़दे़ङ्बान्नाङ् खे़न् तोःन्दे़ पिरे़ॽ॥ हाःत्ले़ साक्के़ल्ले़क् के़सुङ्घेःक्वाःन् के़नाप्पाङ् तेॽरुॽ, खे़न्निन् के़जाङ्मा तेःत्तिन्नाङ् पिरे़देःसे़ॽओ॥ 30 हे़क्क्याङ् के़नाःक्पाहाॽ पिरे़से़ॽओ॥ हे़क्क्याङ् के़जिगःक्वाहाॽ के़देॽबाहाॽ याम्मो याङ्ना मे़नाःक्ते़से़न्ने़ॽओ॥ 31 हे़क्क्याङ् वेॽ मनाहाॽरे़ आक्खे के़म्मे़त्तिबा निङ्वाॽ के़इःत्तुम्, खिनिॽआङ् बा हे़क्के मे़त्ते़म्सिम्मे़ॽओ॥ 32 खिनिॽ लुङ्माॽ के़दुक्पाहाॽरक् लुङ्माॽ के़दुक्तुम्सिम्ने़ फाॽग्र खिनिॽ थे यम्बा याःम्बक् के़जोगुम्माङ्बे? खे़ङ्ग लायोबाहाॽरे़आङ् बा हे़क्के मे़जोगुॽरो॥ 33 हे़क्क्याङ् खिनिॽ नुःरिक् के़मे़प्पाहाॽरक् नुःरिक् के़मे़त्तुम्सिम्ने़ फाॽग्र थे यम्बा याःम्बक् के़जोगुम्माङ्बे! खे़ङ्ग लायोबाहाॽरे़आङ् बा हे़क्के मे़मे़त्तुसिॽरो॥ 34 हे़क्क्याङ् खिनिॽ याम्मो मे़नुःक्तुर फाॽआङ् मनाहाॽ थे़ॽला के़बिरुम्सिम्ने़ फाॽग्र थे यम्बा याःम्बक् के़जोगुम्माङ्बे! खे़ङ्ग लायोबाहाॽरे़आङ् बा हे़क्के मे़जोगुॽरो॥ 35 कर खिनिॽ निङ्मिहाॽ लुङ्माॽ तुक्ते़म्सिम्मे़ॽ, खे़ङ्हाॽ नुःरिक् मे़त्ते़म्सिम्मे़ॽ, हे़क्क्याङ् मे़नुःक्तुर फाॽआङ् मे़न्इःत्ते थे़ॽला पिरे़म्सिम्मे़ॽ, हे़क्केःल्ले़ खिनिॽ थुम्घोःन् यरिक् पोःङ्लो॥ हे़क्क्याङ् खिनिॽ के़रे़क्नुःल्ले़ पयम् यम्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुस्साः के़बोःक्खिॽरो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽग ताप्फे़ःम्बा मनाहाॽ नु फोत्याबा मनाहाॽआङ् लुङ्माॽ तुक्तुसिॽरो॥ 36 खिनिॽ पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् याप्मि लुङ्माॽ के़दुक्पा चोःक्, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खिनिॽआङ् मनाहाॽ लुङ्माॽ तुक्ते़म्सिम्मे़ॽओ॥” 37 “मनाहाॽ पाःन् मे़धिक्ते़म्सिम्मे़न्ने़ॽ, हे़क्केलॽरिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खिनिॽआङ् पाःन् के़न्धिक्तिन्लो॥ मनाहाॽ चे़ॽया इङ्दो मे़मे़त्ते़म्सिम्मे़न्ने़ॽओ, हे़क्केलॽरिक् खिनिॽआङ् चे़ॽया इङ्दो के़मे़म्मे़त्तिन्लरो॥ मनाहाॽ ले़प्मि पिरे़म्सिम्मे़ॽओ, हे़क्केलॽरिक् खिनिॽआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ ले़प्मि के़बिरिॽरो॥ 38 मनाहाॽ पिरे़म्सिम्मे़ॽ हे़क्क्याङ् खिनिॽआङ् के़म्बिरिॽरो॥ नुःरिक् सिःक्ते़म्मे़ॽ नुःरिक् थे़क्ते़म्मे़ॽर नुःरिक् मुन्दे़म्मे़ॽर कुधिम् पोःङ्ङाङ् कुवे़त्वे़त् मनाहाॽ सिःक्ते़म् पिरे़म्सिम्मे़ॽ, बा हे़क्केलॽरिक्के खिनिॽआङ् के़म्बिरिॽरो॥ खिनिॽ आक्खेलॽरिक् के़सिःक्तुम् के़बिरुम्सिम्, बा हे़क्केलॽरिक् खिनिॽआङ् के़म्सिःक्ति के़म्बिरिॽरो॥” 39 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ कन् खे़दाॽइन् खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “मिक्फःम्बाल्ले़ वेॽ मिक्फःम्बे़न् लाम्लोमा मे़सुक्तुन्लो, लाम्लोसुने़ फाॽग्र ने़प्माङ् लुम्बाःत्तो के़ङ्सि लाःत्छिॽरो॥ 40 हुॽसाम्बे़न् कुसिक्साम्बे़न्नुःल्ले़ यम्बा मे़ःन्लो॥ कर खुने़ॽ नुःरिक् हुॽसिङ् सुःत्छिङ्ङाङ् खुने़ॽ कुसिक्साम्बे़न् कुइसिःक् पोःङ्लो॥ 41 आबाङे थक्को साःङ्वे़त् चाराम्बा मे़न्निःमनाबाल्ले़ आक्खेलॽरिक् के़न्साॽरे़ कुधक्कोबा वाम्सिक्किन् के़निःसुबे? 42 खे़ने़ॽ आबाङे के़धक्को साःङ्वे़त् चाराम्बा के़न्निःसुन्निल्ले़ आक्खेलॽरिक् के़न्साॽइन् के़धक्कोबा वाम्सिक्किन् खे़क्खुङ् पिने़ लॽरिक् मे़प्मा के़सुक्तुबे? कुनिङ्वाॽ के़जिःप्पाए, के़रे़क्नुःल्ले़ तगि आबाङे के़धक्कोबा साःङ्वे़त्तिन् नाःत्ते़देःसे़ॽओ, हे़क्क्याङ्लक् के़न्साॽरे़ कुधक्कोबा वाम्सिक्किन् उसुरु के़निःसुआङ् खे़ङ्मा के़सुक्तुॽरो॥” 43 आत्तिन् नुःबा सिङ्बुङ्ङोआङ् ताप्फे़ःम्बा सिङ्सेॽ मे़धोःक्ने़न्लो, हे़क्केलॽरिक् आत्तिन् ताप्फे़ःम्बा सिङ्बुङ्ङोआङ् नुःबा सिङ्सेॽ मे़धोःक्ने़न्लो॥ 44 खे़न् सिङ्बुङ्हाॽग सिङ्सेहाॽ ओमे़प्माआङ्साङ् कुसिङ् निःत्मे़दे़त्लो॥ आप्फाल्ले़आङ् तिङ्ग्रेःक् पोःक्लाओलाम् मनाहाॽरे़ पःत्छेॽइन् मे़न्दुबुन्लो॥ हे़क्केलॽरिक् तिङ्वासेक् पोःक्लाओलाम् चे़ल्ले़क्सेॽइन् मे़न्छुप्सुन्लो॥ 45 नुःबा मनाःल्ले़ कुनिङ्वाॽ सिगाङ् के़याक्पा नुःबा पाःन्नोलाम् नुःबा याःम्बक् चोगुॽरो॥ हे़क्केलॽरिक्के ताप्फे़ःम्बा मनाःल्ले़आङ् कुनिङ्वाॽ सिगाङ् के़याक्पा ताप्फे़ःम्बा पाःन्नोलाम् फे़न् याःम्बक् चोगुॽरो॥ हे़क्क्याङ् निङ्वाॽ सिगाङ् के़याक्पा पाःन्हाॽए मनाहाॽरे़ खुनिॽ मुरालाम् मे़बाःत्तु मे़लःत्तुॽरो॥ 46 “इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा पाःन् कुइसिःक् के़न्जोगुम्मिन्निल्ले़, थेआङ् इङ्गाॽ ‘आदाङ्बे, आदाङ्बे,’ याप्मि के़मे़त्तिॽबे? 47 इङ्गाॽ आबाःन् के़घे़म्बाआङ् कुइसिःक् के़जोःक्पा मनाःन् आक्तङ्बा चोःक् फाॽआङ् मे़त्निङ्लो– 48 खे़न् नुःबा पाङ्यक्को हिम् के़जोःक्पा मना कुइसिःक्लो॥ खे़ल्ले़ हिम् चोःक्मा फाॽआङ् यो खाम् सिगाङ्बा यम्बा लुङ्ङिन् मे़न्याङ्ङे थारिक् तयु॥ हे़क्क्याङ् यम्बा लुङ्सम्दाङ् पाङ्यक् नेम्भो ने़स्सुआङ् लुङ्धाक् से़त्तुर हिम् चोगुॽ॥ हे़क्क्याङ् यम्बा वाहिप्मान् थ्ये़आङ् वाकुक्से़ ये़आङ् च्वाःत्तिल्ले़ खे़न् हिम्मिन् लक्तु, कर थेआङ् मे़बोःक्खे़न्, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़न् हिम्मिल्ले़न् नुःरिक्काङ् पाङ्यक् युक्खुआङ् वये़रो॥ 49 हे़क्क्याङ् आबाःन् के़घे़म्बाआङ् पाःत्तुङ्बा पाःन् कुइसिःक् मे़न्जोःक्मनाबा मनाःन् आक्तङ्बा चोःक् फाॽआङ् मे़त्निङ्लो–खे़ल्ले़आङ् हिम् चोःक्मा फाॽआङ् पाङ्यक् तयु, कर नुःबा पाङ्यक् नेम्भो मे़न्ने़ए लुङ्धाक् से़त्तुआङ् हिम् चोगु॥ हे़क्क्याङ् यम्बा वाहिप्मान् थ्ये़, वाकुक्खु ये़आङ् च्वाःत्तिल्ले़ खे़न् हिम्मिन् लक्तु, हे़क्क्याङ् लुःन्दुदेःसुरो॥ हे़क्क्याङ् खे़न् हिम्मिन् चोःन्दे़बेआङ् यम्बा मे़म्भै पोःक्खे़रो॥” 1 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ मनाहाॽ के़रे़क् सिवादिङ् खाहुन्हाॽ मे़त्तु सुरुसिआङ् खुने़ॽ कपर्नहुम पाङ्जुम्मो लाःसे़॥ 2 खे़प्मोबा रोमि थक्तुम्बाल्ले़ के़रे़क्नुःल्ले़ कुनिङ्वाॽइरे़ खोःप्तुबा कुयोःक्पे़न् तुगे़आङ् सिःमालिङ्धोओ के़रे़आङ् ने़स्से़रो॥ 3 खे़न् थक्तुम्बाल्ले़ ये़सुःन् पाङ्जुम्मो त्ये़आङ् वाॽ के़लॽबा खे़प्सुआङ् हाराॽ फे़न्नाङ् कुयोःक्पे़न् वेःन्दुर फाॽआङ् यहुदि तुम्लाम्लोःबाहाॽ ये़सुरे़ कुलाःसे़ पाङ्घुसिरो॥ 4 खे़ङ्हाॽआङ् ये़सुरो मे़द्ये़आङ् अक्खे मे़मे़त्तुर पेलि मे़भाक्तु, “आदाङ्बे, खे़न् थक्तुम्बे़न् खे़ने़ॽलाम् कुभाॽ खोःमा लाॽरुरो, 5 थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ल्ले़ आनिॽ यहुदि सुवाङ्हाॽ साॽरिक् लुङ्माॽ आदुक्॥ हे़क्क्याङ् आनिॽ लागि यहुदि चुम्लुङ्हिम्धिक् आजोगे़ आबिरे़आङ् वाॽरो॥” 6 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् खे़ङ्हाॽनु थासिङ्॥ खे़ङ्हाॽ खे़न् थक्तुम्बाल्ले़ कुहिम्मो के़प्मानुःल्ले़ तगि खे़न् थक्तुम्बाल्ले़ अक्खे पाःत्तुआङ् कुन्जुम्हाॽ पाङ्घुसि, “आदाङ्बे, तुक्खे मे़जे़न्ने़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ खे़ने़ॽ आहिम्मो लाङ्दाःक्मा मे़लाॽआन्लो॥ 7 हे़क्केलॽरिक् इङ्गाॽ आबाङेआङ् खे़ने़ॽओ ताःमा मे़लाॽआन्लो॥ खे़ने़ॽ पाःन् सुत्लाधिक्लक् के़बाःत्तुसाङ् आयोःक्पे़न् वेःत्लो॥ 8 थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽआङ् आधुङ्धोबा सुहाङ्युक्पाहाॽरे़ खुनिॽ युक्को के़वाॽबा मनाआरो, हे़क्क्याङ् इङ्गाॽआङ् आयुक्को थक्सुबाहाॽ मे़वाॽरो॥ इङ्गाॽ थक्सुबाधिक्किन् ‘पेगे़ॽ’ मे़त्तुङ्ङिल्ले़ पेःक्, हे़क्क्याङ् वेॽ थक्सुबान् ‘फे़रे़ॽ’ मे़त्तुङ्ङिल्ले़ फे़न्॥ हे़क्केलॽरिक्के आयोःक्पे़न् ‘कन् चोगे़ॽ’ मे़त्तुङ्ङिल्ले़ चोगुॽरो॥” 9 ये़सुरे़ कन् खे़प्सुआङ् साॽरिक् कुनिङ्वाॽ मये़आङ् खिरि हिसिङ्ङाङ् खुने़ॽ के़दिम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “अक्तङ्बा यम्बा नसाःन् के़गप्पा मनाःङ्ग इस्राइलओआङ् इङ्गाॽ मे़ङ्घोए वाॽआरो! 10 हे़क्क्याङ् थक्तुम्बाल्ले़ पाङ्घुसिबा मनाहाॽ मे़नुःक्खे़आङ् हिम्मो मे़गे़रे़ल्ले़ खे़न् योःक्पे़न् वेःत्ते़आङ् युङे़बा मे़दुमुरो॥” 11 हे़क्क्याङ् कुभा ये़न् एगाङ् ये़सुःन् नाइन् पाङ्जुम्मो पे॥ खुने़ॽनुए कुहुॽसाम्बाहाॽ नु यरिक् मनाहाॽआङ् मे़बेरो॥ 12 खुने़ॽ पाङ्जुम्मोबा यम्बा ताःक्हन्नो के़रे़ल्ले़ मेमेदुमाधिक्ले़ लत्छारक् के़वाॽबा कुस्साः ये़म्बित्छाॽइन् स्ये़आङ् कुजेधाःप्पिन् पाङ्जुम्मोबा मनाहाॽरे़ मे़भे़त्तुर मे़बत्छे़बा तुमु॥ खे़न् मेमेदुमान्नु यरिक् मनाहाॽ मे़वये़रो॥ 13 ये़सुरे़ खे़न् मेमेदुमान् ओमे़त्तुल्ले़ कुलुङ्माॽ सियोःन् योःन्दे़आङ् खे़ने़ॽ मे़हाबे़न्ने़ॽओ मे़त्तुर आःन्छिङ्मा पिरुरो॥ 14 हे़क्क्याङ् पेआङ् चेधाःप्पिन् सुःसुल्ले़ खे़न् चेधाःप् के़बङ्बाहाॽ मे़ये़म्सिङ्॥ ये़सुरे़ मे़त्तु, “लाजे, पोगे़ॽओ॥” 15 हे़क्क्याङ् खे़न् के़सिःबा थाङ्बे़न्निन्नाङ् पोगे़आङ् पाःप्मा हेःक्ते़॥ हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़न् कुम्मा हुक्सुप्तुरो॥ 16 हे़क्क्याङ् मनाहाॽ के़रे़क् मे़गिसे़आङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा मे़भोःसुर अक्खे मे़बाःत्तु, “आनिॽ लुम्मोआङ् यम्बा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पे़न् वाॽरो॥” हे़क्क्याङ् याम्मो खे़ङ्हाॽरे़ मे़बाःत्तु, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् कुमनाहाॽ कुभाॽ पिसे़ नु कम्ब्राङ् मे़त्छे़ ये़रो॥ 17 हे़क्क्याङ् कन् हिन्दोःक्किन् के़रे़क् पिसाङ् यहुदिया नु खे़न् खिरिबा थुम्मो से़ःरे़रो॥” 18 बप्तिस्मा के़बिबा युहुन्नाःल्ले़आङ् कुहुॽसाम्बाहाॽरोलाम् कन् पाःन्निन् खे़प्सु॥ 19 हे़क्क्याङ् ने़प्फु कुहुॽसाम्बाहाॽ उःत्तुसिआङ् दाङ्बाल्लो कन् इङ्घङ्ङिन् हाङुदेःसु–“आल्ल के़दाःबा ख्रिस्ते़न् बा खे़ने़ॽएबि? इ आनिगे़ वेॽस्मान् हाङ्घुम्बे़बाबि?” 20 हे़क्क्याङ् खे़न् इङ्साबाहाॽआङ् ये़सुरो पेसे़त्छिआङ् मे़त्ते़छु, “बप्तिस्मा के़बिबा युहुन्नाःल्ले़ अक्खे पाःत्तुआङ् याप्मि पाङ्घे़त्छिगे़आङ् वाॽसिगे़रो, ‘आल्ल के़दाःबा ख्रिस्ते़न् बा खे़ने़ॽएबि, इ आनिगे़ वेॽस्मान् हाङ्घुम्बे़बाबि?’ ” 21 हे़क्क्याङ् हाबा खे़न् ये़म्मो ये़सुरे़ के़दुक्पा के़यॽबाहाॽ नु फे़न्साम्मिल्ले़ तरुसिबाहाॽ नुसुसि हे़क्क्याङ् यरिक् मिक्फःम्बाहाॽआङ् खानिःमा के़सुक्पा चोगुसिरो॥ 22 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ युहुन्नालाम् के़दाःबाहाॽ मे़त्तुसि, “पेसे़त्छे़ॽआङ् कन् के़निःसे़त्छु, के़घे़प्से़त्छुबा पाःन्निन् युहुन्नाःन् मे़त्ते़छे़ॽ–अक्खेलॽरिक् मिक्फःम्बाहाॽरे़ निःमा मे़सुक्तुॽ, हे़क्क्याङ् लाङ्सक्पाहाॽ लाङ्मे़घेःक्, लोगेॽरे़ तरुसिबाहाॽ मे़वेःत्, हे़क्क्याङ् नाधे़क्क्रे़ङ्हाॽरे़ मे़घे़प्सु, के़सिःबाहाॽ याम्मो मे़हिङ्, हे़क्क्याङ् याङ्गे़साॽबाहाॽरे़ सुनाइङ्ङिन् मे़घे़प्सुॽरो॥ 23 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽनु कुनिङ्वाॽ मे़न्दुक्मनाबाआङ् याप्मि चप्चि मे़न्जोःक्मनाबान् मुॽइसाबारो॥” 24 हे़क्क्याङ् युहुन्नारे़ कुइङ्साबाहाॽ पेसे़त्छिआङ् ये़सुरे़ खे़न् मनाहाॽ युहुन्नारे़ कुमे़न्नो मे़त्तुसि, “खिनिॽ एःक्सादे़न्नो थे़मा ओमे़त्छे़ के़बेगिबा? सुरित्माल्ले़ वाःन्दुबा थिङ्ने़ःत्ते़न्बि?” 25 नुःबा चाङ् तेःत् के़जाङ्बा मनाःन् ओमे़त्छे़ लाःक्कात् के़बेगिबि? हे़क्तङ्बाहाॽ नु हाङ्हाङ् लॽरिक् के़युङ्बाहाॽग हाङ्हिम्मोरक् मे़वाॽरो॥ 26 थे़मा ओमे़त्छे़ के़बिगिबा? माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पे़न्बि? से़क्खाःल्ले़ इङ्गाॽ मे़त्निङ्, माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पे़न्नुःल्ले़ यम्बा मनाःन् के़निःसुम्लो॥ 27 बप्तिस्मा के़बिबा युहुन्नाःल्ले़ कुमे़न्नो, साम्योसाप्लाओ अक्खेलॽरिक् साप्ते़आङ् पत्,“इङ्गाॽ आइङ्साबे़न् के़लागि लाम् यारिप् चोःक्से़खे़ने़ॽनुःल्ले़ तगि पाङ्घुङ्लो॥ 28 हे़क्क्याङ् के़रे़क् मे़न्छाम् याप्मिलुम्मो बप्तिस्मा के़बिबा युहुन्नाःन्नुःल्ले़ यम्बा हाःत्ताङ् होःप्लो॥ हे़क्केसाङ् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो काक्नु चुक्पे़न् युहुन्नाःन्नुःल्ले़ यम्बा चोःक् फाॽआङ् मे़त्निङ्लो॥” 29 अक्खेलॽरिक् के़रे़क् मनाहाॽरे़ हे़क्क्याङ् एःङ्याङ् के़भोःङ्बाहाॽरे़आङ् ये़सुरे़ कुबाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुलाम्मिन् नुःबा फाॽआङ् ते़न्दिङ् मे़जोगु, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ युहुन्नालाम् बप्तिस्मा मे़जोःक्सिङ्ङाङ् मे़वये़रो॥ 30 कर फरिसिहाॽ नु साम्योथिम्साम्बाहाॽरे़ खुनिॽ लागि निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिङ्सेःक्किन् मे़नाॽरु, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ युहुन्नालाम् बप्तिस्मा मे़न्जोःक्सिङ्ङिन्लो॥ 31 ये़सुरे़ याम्मो पाःत्तु, “आल्ल कन् ये़म्मोबा मनाहाॽ आक्तङ्बा मे़जोःक् फाॽआङ् थे़माःन्नु तङ्घुङ्सिङ्बाबे? 32 खे़ङ्हाॽग पाङ्जुम्मो के़वाॽबा हिन्जाॽबित्छा कुइसिःक् मे़जोःक्लो॥खे़ङ्हाॽ अक्खेलॽरिक् मे़मे़त्छिङ्, ‘आनिगे़ मुॽफ्रामा हिप्मना, कर खिनिॽ के़न्लाःक्खिन्॥आनिगे़ मेरिङ् थक्मना, कर खिनिॽ के़न्हाबिन्॥’ 33 थेआङ्भे़ल्ले़ बप्तिस्मा के़बिबा युहुन्नाःन् तःक्ने़त्तो युङे़र आममबान् मे़न्धुङ्ङे त्ये़, कर ‘खे़ल्ले़ फे़न्साम् कत्तुॽ’ के़मे़त्तुम्लो॥ 34 मे़न्छाम्साःन् चर थुङुर त्ये़, हे़क्क्याङ् ‘खे़न् तःक्थे़ःक्के़हाॽ, थिःमसाङ्हाॽ, एःङ्याङ् के़भोःङ्बाहाॽ नु लायोबाहाॽरे़ खुनिॽ तेःङ्बारो’ के़मे़त्तुम्लो॥ 35 निङ्वाॽफु सिक्कुम्दिङ् निङ्वाॽइन् ते़न्दिङ् के़जोःक्पाआङ् के़इःप्पा के़नाःप्पाहाॽरे़ खे़न् निस्से चोःक् फाॽआङ् ओसेःन्आम्धाक्लो॥” 36 फरिसिधिक्ले़ ये़सुःन् युःन्छिक् चाजासे़ उःत्तु, हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुहिम्मो पेआङ् चाजासे़ युङ्सिङ्लो॥ 37 खे़न् पाङ्जुम्मो के़त्निमा याःम्बक् के़जोःक्मा मे़न्छुमाॽधिक् वये़॥ खे़न् मे़न्छुमाॽइल्ले़ ये़सुःन् फरिसिःल्ले़ कुहिम्मो चाजासे़ त्ये़आङ् वाॽ के़लॽबा खे़प्सुआङ् खे़ल्ले़ इमे़ल्लुङ्बा पर्यामाधिक् कुले़म् फुङ्नाम् याङ्सिङे़आङ् 38 ये़सुरे़ कुएगाङ् ले़प्माङ् त्ये़आङ् हाबे़र ये़सुरे़ कुलाङ्ङो कुमिक्वाःल्ले़ वारक्खुरो॥ हे़क्क्याङ् कुधे़गेःक्इःल्ले़ तुगुआङ् हेःसुर कुलाङ्ङिन् चुप् मे़त्तुआङ् खे़न् फुङ्नाम्मिन् हुःत्तुरो॥ 39 हे़क्केःल्ले़ खे़न् फरिसिःल्ले़ निःसुआङ् निङ्वाॽ इःत्छिङ्, “कन् मनाःन् से़क्खाए माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा वये़ल्ले़ग खुने़ॽ के़सुमा मे़न्छुमाॽइन् हाःप्पे फाॽआङ् कुसिङ् निःत्तुबामे़न्, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़न् से़क्खाए लायो के़जोःक्माएरो॥” 40 ये़सुरे़ खे़न् फरिसिःन् मे़त्तु, “सिमोने, इङ्गाॽ खे़ने़ॽनु लत्छा पाःन्धिक् पाःप्मा कत्तुङ्लो॥”सिमोनरे़आङ् नोगप् पिरु, “सिक्साम्बे, मे़त्ताङ्ङे़ॽओ॥” 41 ये़सुरे़ मे़त्तु, “थिक् ते़न्नो ने़प्फु मनाहाॽ वये़त्छि॥ खे़ङ्हाॽरे़ सिङ्नाःत् याङ् के़गे़बाल्लोलाम् लत्छारे़ ङागिप् (५०) युप्पायाङ् नु वेॽस्माल्ले़ कुगिप् ङासि (५००) युप्पायाङ् तेॽरे़त्छुआङ् वये़त्छि॥ 42 कर खे़न् ने़प्माङ्ले़ हुङ्मा मे़न्छुक्के वये़त्छि॥ खे़न् सिङ्नाःत् याङ् के़गे़बाल्ले़ ने़प्माङ्ले़ खुन्छिॽ सिङ्नाःत्तिन् ले़रु पिरुसि॥ हे़क्केःल्ले़ आत्तिल्ले़ खे़न् सिङ्नाःत् याङ् ले़प्मि के़बिबान् यरिक् लुङ्माॽ तुक्तुबिला?” 43 सिमोनरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽ आनिङ्वाॽओ खे़न् यरिक् सिङ्नाःत् ले़प्मि के़घोःबान्ने यरिक् लुङ्माॽ तुक्तुबिलारो॥”ये़सुरे़ मे़त्तु, “खे़ने़ॽ से़क्खाए के़बाःत्तुरो॥” 44 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् खे़न् मे़न्छुमाॽइन् ले़प्माङ् हिसिङ्ङाङ् सिमोन्निन् मे़त्तु, “सिमोने, इङ्गाॽ खे़ने़ॽ के़हिम्मो त्याङ्ङिल्ले़ लाङ् वाहप्मा च्वाःत् के़म्बिराङ्ङिन्, कर कन् मे़न्छुमाॽइल्ले़ आलाङ्ङिन् कुमिक्वाःल्ले़ वाहप्तुआङ् कुधे़गेःक्इःल्ले़ तुगुआङ् वाॽरो॥ 45 खे़ने़ॽ इङ्गाॽ चुप् के़मे़त्ताङ्ल सेवा के़म्मे़त्ताङ्ङिन्, कर कन् मे़न्छुमाॽइल्ले़ इङ्गाॽ त्याङ्ङाङ्धोए आलाङ्ङो चुप् मे़त्तुर वाॽरो॥ 46 हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽ आधे़गेःक्पो निःङ्गे़ॽ के़न्हुःत्ताङ्ङिन् के़म्बिराङ्ङिन्, कर कन् मे़न्छुमाॽइल्ले़ आलाङ्ङो फुङ्नाम्मिन् हुःत्ताङ् पिराङ्ङाङ् वाॽरो॥ 47 कन् मे़न्छुमाॽइल्ले़ साॽरिक् लुङ्माॽ तुक्ताङ्बाल्ले़ यरिक् लायोलाम् ले़प्मि खोःसुॽ के़लॽबा ओसेःन्आधाक्लो॥ खे़न् चुःत्छिक् लायोलाम् ले़प्मि के़घोःबाल्ले़ सुःल्लिक्लक् लुङ्माॽ तुक्तुसिॽ फाॽआङ् मे़त्ने़ॽरो” 48 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़न् मे़न्छुमाॽइन् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ के़लायोलाम् ले़प्मि के़घोःसुआङ् के़वाॽरो॥” 49 हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽनु चा के़जाबार के़युङ्बा वेॽ मनाहाॽ लायोलाम् ले़प्मि के़बिबा कन् याप्मिःन् हाःप्पे फाॽआङ् मे़मे़त्छिङ्लो॥ 50 कर ये़सुरे़ खे़न् मे़न्छुमाॽइन् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ के़नसाःन्निल्ले़ ताङ्गे़से़ःप्ते़आङ् के़वाॽरो॥ नुःरिक्काङ् पेगे़ॽओ॥” 1 खे़न् एगाङ् ये़सुःन् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ सुनाइङ् से़ःसुर ये़क्यक् नु पाङ्भेॽहाॽओ लाम्दिःक् चोगे़॥ खुने़ॽनु थिक्-ने़त् कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़वये़, 2 हे़क्क्याङ् फे़न्साम्हाॽ नु तुक्मा यॽमालाम् वेःन्दुसिमा कुभा मे़न्छुमाहाॽआङ् मे़वये़॥ खे़ङ्हाॽओ ये़सुरे़ मग्दलिनि मे़प्मनामा मरियमओलाम् नुसि फे़न्साम्हाॽ लःत्तुसिआङ् वये़॥ 3 हे़क्क्याङ् हे़रोदरे़ कुघारात् के़युङ्बा चुजासरे़ कुमेःत् योआन्ना, सुजना, नु यरिक् मे़न्छुमाहाॽरे़ खुनिॽ याङ्साकुन्धेःल्ले़ ये़सुःन् नु कुहुॽसाम्बाहाॽ कुभाॽ मे़बिरुसिरो॥ 4 थिक् ये़न् यरिक् ये़क्यक्कोलाम् यरिक् मनाहाॽ ये़सुओ मे़द्ये़॥ हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ कन् खे़दाॽइन् मे़त्तुसि– 5 “लत्छा याःन्के़मःबाधिक् याॽरिःम्बा ले़प्से़ पेरो॥ खे़ल्ले़ याॽरिःम्बे़न् ले़प्तुल्ले़ कुभा याॽरिःम्बे़न् लाम्मो मक्थ्ये़आङ् मनाहाॽरे़ मे़दोॽरु, हे़क्क्याङ् पुहाॽ मे़द्ये़आङ् मे़घप्सु मे़जरो॥ 6 हे़क्क्याङ् कुभा याॽरिःम्बे़न् लुङ्घाराक्को चुक्ते़, हे़क्क्याङ् खे़न् लिङ्माग लिङे़, कर नाम्मिल्ले़ हेरे़बे, थेआङ्भे़ल्ले़ के़से़ःम्बा खाम् मे़ने़स्से़न्लो॥ 7 हे़क्क्याङ् कुभा याॽरिःम्बे़न् तिङ्ग्रेःक् के़लिङ्बा खाम्मो चुक्ते़, तिङ्ग्रेःक्किन् नु याॽरिःम्बान् सोसोरिक् लिङे़, कर तिङ्ग्रेःक्हाॽरे़ खे़न् सुःप्तु से़रुरो॥ 8 हे़क्क्याङ् कुभा याॽरिःम्बे़न् नुःबा खाम्मो चुक्ते़आङ् लिङे़, हे़क्क्याङ् कुजाॽइ कुजाॽ थोःक्ते़॥ खे़न् याॽरिःम्बाल्ले़ किप्थिक् ले़ङ्ङाङ्धो कुजाॽ थोःक्ते़रो॥” ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खे़म्मा ने़क्खोॽ के़गप्पाहाॽरे़ कन् पाःन्निन् नुःरिक् खे़प्से़म्मे़ॽआङ् कुसिङ् निःत्ते़म्मे़ॽओ!” 9 कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ ये़सुःन् सेःन्मे़दोसु, “कन् खे़दाॽइल्ले़ कुबेःन् थे़माबे?” 10 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिल्ले़न् सिगाङ्बा पाःन्हाॽ खिनिॽरक् कुसिङ् निःप्मा के़घोःसुम्माङ् के़वयिॽरो, कर वेॽ मनाहाॽनु इङ्गाॽ खे़दाॽओरक् पाःत्तारो॥ हे़क्केःल्ले़‘कङ्हाॽरे़ ओमे़मे़त्तुसाङ् मे़न्निःसुन्,मे़घे़प्सुसाङ् कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्लो॥’ 11 कन् खे़दाॽइल्ले़ कुबेःन् अक्तङ्बा चोःक्–याॽरिःम्बा फाॽइन् निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन्लो॥ 12 हे़क्क्याङ् लाम्मो मक्के़धाःबा याॽरिःम्बाहाॽ पाःन्जाक् के़घे़म्बा मनासिरो॥ माफे़न्साम्मिन् ताआङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽओलाम् पाःन्जाक्किन् लःत्तु तेॽरु॥ हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ नसाःन् चोःक्मा मे़ङ्घोःसुन्नाङ् से़न्लप् खोःमा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 13 हे़क्क्याङ् लुङ्घाराक्को मक्के़धाःबा याॽरिःम्बाहाॽग पाःन्जाक्किन् के़घे़म्बाआङ् के़सःप्पार के़दाःक्पासिरो, कर खे़ङ्हाॽरे़ नसाःन् मे़जोगु मे़गत्तुबान् तुक्खे लाक्खे ताःल्ले़ मे़ले़रु मे़देःसु, थेआङ्भे़ल्ले़ पाःन्जाक्किन् खुनिॽ लुङ्माॽ सिगाङ् मे़ङ्गे़त्ते वये़रो॥ 14 हे़क्क्याङ् तिङ्ग्रेःक् के़लिङ्बा खाम्मो के़जुक्पा याॽरिःम्बाहाॽग पाःन्जाक् के़घे़म्बा मनाहाॽ कुइसिःक् मे़जोःक्, कर निङ्साम्, याङ्साकुन्धे नु कन् हिङ्मन्बा याम्दादाबा पाःन्निल्ले़ खे़ङ्हाॽ सुःप्तुसिआङ् खे़ङ्हाॽरे़ कुजाॽ फम्मा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 15 कर नुःबा खाम्मो मक्के़धाःबा याॽरिःम्बाहाॽग नुःबा नु सेसे निङ्वाॽ के़गप्पा मनाहाॽ कुइसिःक् मे़जोःक्॥ खे़ङ्हाॽरे़ पाःन्जाक्किन् मे़घे़प्सुर निङ्वाॽओ मे़युक्खु हे़क्क्याङ् नासि मे़धःत्तुआङ् कुजाॽ मे़भत्छुरो॥” 16 “हाःत्ले़आङ् सेमिःन् हाःन्दुआङ् खप्प्या सिगाङ् मे़युक्खुन् हे़क्क्याङ् ने़त्ना सिगाङ्ङाङ् मे़युक्खुन्, कर के़दाःबाहाॽरे़ मे़निःसुर फाॽआङ् थो चन्जम्बा ते़न्नो युक्खुॽ॥ 17 आल्ल मे़न्धाःप्मनाबा काक् चिगःक्वाहाॽ ओःत्तिओ निमे़धाःप् हे़क्क्याङ् सिबिॽबा पाःन्हाॽ के़रे़क् कुसिङ् निःत्ते़त्लो॥ 18 हे़क्केःल्ले़ के़घे़प्सुम्बा पाःन्निन् निङ्वाॽओ नुःरिक्काङ् युक्खे़म्मे़ॽओ॥ इङ्गाॽ आनिसाम्मिन् ते़न्दिङ् के़जोःक्पाहाॽरे़ग आल्लसाङ् यरिक् कुसिङ् निःप्मान् मे़घोःसुरो, कर आनिसाम्मिन् मे़ङ्घे़म्मनाबाहाॽरे़ कत्तुम्बे़ फाॽआङ् मे़इःत्तुबान्नाङ् मे़नाप्तुसिरो॥” 19 आल्ल ये़सुरे़ कुम्मा नु कुन्साॽसि कुदुम्से़ मे़द्ये़आङ् मे़वये़, कर यरिक् मनाहाॽरे़ मे़जोगुल्ले़ कुबेसाङ् पेःक्मा मे़न्छुक्ते़न्लो॥ 20 हे़क्केःल्ले़ लत्छा मनाधिक्ले़ के़म्मा नु के़न्साॽसि के़दुम्से़ मे़द्ये़आङ् लाःक्कात् के़म्हाङ्ल मे़ये़प्लो लॽरिक् ये़सुःन् मे़त्तु॥ 21 कर ये़सुरे़ नोगप् पिरुसि, “निङ्वाॽफु पाःन्जाक् के़घे़म्बाहाॽ हे़क्क्याङ् खे़न् कुइसिःक् के़जोःक्पाहाॽ के़रे़क् इङ्गाॽ आम्मा नु आन्साॽसिरो॥” 22 थिक्ये़न् ये़सुःन् कुहुॽसाम्बाहाॽनु खःङ्बेओ लाःसे़आङ् वरक्किल्ले़ नाहाङ्दाङ् पिगि मे़त्तुसि, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ मे़धासिङ्लो॥ 23 खे़ङ्हाॽ मे़बेर मे़बत्छे़ल्ले़ ये़सुःन् इप्से़॥ हक्चघत् वरक्को यम्बा सुरित् केजङ् हुःमा हेःक्ते़आङ् वाभे़ल्ले़ङ्ङिन् खःङ्बेओ लाःसे़आङ् खा खःङ्बेन्ने़ तिम्से़आङ् के़साक्पो मे़ध्ये़रो॥ 24 कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़बेआङ् ये़सुःन् मे़भोःक्खुर अक्खे मे़मे़त्तु, “आदाङ्बे, आदाङ्बे, आनिगे़ग हुम्मा सिःमा इःत्तिगे़रो॥”हे़क्क्याङ् ये़सुःन् पोगे़आङ् खे़न् सुरित् केजङ्ङिन् नु वाभे़ल्ले़ङ्ङिन् फे़ःक्तु॥ हे़क्क्याङ् सुरित् केजङ्ङिन् हुःमा चक्थासु हे़क्क्याङ् वाभे़ल्ले़ङ्ङिन्नाङ् चिजि ये़म्ये़म् लॽरे़रो॥ 25 हे़क्क्याङ् कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ नसाःन्निन् आत्तो वाॽबे?” हे़क्क्याङ् कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़गिसे़र खुनिॽ यङ्मा के़रे़आङ् निङ्वाॽ मये़र अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “मे़ःन् कङ्ग आक्तङ्बा मनाने़बे? खुने़ॽ इङ्जाःङ् पिरुसिल्ले़ सुरित् केजङ्ङिन् नु वाभे़ल्ले़ङ्ङिल्ले़आङ् खे़प्सुङ्ग!” 26 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ गालिल वरक्किल्ले़ नाहाङ्दाङ्बा गेरासेनस लाजेॽओ मे़गे़रे़॥ 27 खे़ङ्हाॽ खे़प्मो मे़गे़रे़आङ् ये़सुःन् खःङ्बेओलाम् लाःक्कात् लःन्दे़नुमे़ःन्ने पाङ्जुम्लाम् के़भे़म्बा फे़न्साम्मिल्ले़ याङ्घुबा मनाधिक् खे़प्मो तुमु॥ खे़न् मनाःन् यरिक् ये़म्माङ्धो हिम्मो मे़न्वाॽए तेःत्फुङ्ङाङ् मे़न्जाङ्ङे इप्पुङ्दे़न्हाॽओरक् वये़गत्ते़रो॥ 28 खे़ल्ले़ ये़सुःन् निःसुआङ् ये़सुरे़ कुलाङ्जक्को पिर्धाप् थाम्सिङ्ल यम्बा इक्लाओ अःक्ते़र अक्खे मे़त्तु, “के़रे़क्नुःल्ले़ पयम् यम्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुस्साः ये़सुए, खे़ने़ॽ इङ्गाॽनु थे के़गोःत्तुबाबे? इङ्गाॽ तुक्खे मे़जाःत्ताङ्ङिन्ने़ॽ फाॽआङ् पेलि फाक्ने़ॽरो॥” 29 थेआङ्भे़ल्ले़ ये़सुरे़ खे़न् फे़न्साम्मिन् खे़न् मनाओलाम् आन्दे़ःन्छा लाःक्कात् लःन्दे़ॽ फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिरुआङ् वये़॥ खे़न् मनाःन् यरिक्ले़ङ् खे़न् फे़न्साम्मिल्ले़ तुक्खे चाःत्तुआङ् वये़॥ मनाहाॽरे़ यरिक्ले़ङ् कुहुक् कुलाङ्ङो इमे़घेःक्खुआङ् के़बप्पा फे़न्जेॽ थक्क्रङ्हाॽ फुॽरुआङ् फे़न्साम्हाॽरे़ एःक्सादे़न्नो साक्के़ल्ले़क् मे़देॽरुआङ् वये़रो॥ 30 ये़सुरे़ खे़न् सेःन्दोसु, “के़मिङ् थे़माबे?”खे़ल्ले़ आमिङ् तुरारो लॽरिक् नोगप् पिरु॥ थेआङ्भे़ल्ले़ यरिक् फे़न्साम्हाॽ खे़न् मनाओ मे़लाःसे़आङ् मे़वये़रो॥ 31 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुःन् आनिगे़ कुद्रोःम् मे़ःन्नेबा लुम्बाःत्तो याप्मि आम्बाङ्घे़न्ने़ॽ फाॽआङ् पेलि मे़भाक्तु॥ 32 आल्ल खे़न् कोःक्माओ यरिक् फाक्हाॽ चामे़रामे़र मे़ये़बे़॥ हे़क्केःल्ले़ खे़न् फे़न्साम्हाॽरे़ आनिगे़ खे़न् फाक्हाॽओ लाःप्मा आबाङ्घे़ॽ लॽरिक् ये़सुःन् पेलि मे़भाक्तु॥ हे़क्क्याङ् ये़सुरे़आङ् लाःप्मा पाङ्घुसिआङ् 33 खे़न् मनाओलाम् मे़लःन्दे़ मे़बेआङ् खे़ङ्हाॽ फाक्हाॽओ मे़लाःसे़॥ हे़क्क्याङ् खे़न् फाक्हाॽ सङ्माङ्ङे सङ्माङ् मे़लोःक्ते़र याक्पे़ओनु मक्मे़ध्ये़आङ् वरक्को मे़हुमे़ मे़स्ये़रो॥ 34 हे़क्क्याङ् फाक् के़गम्बाहाॽरे़ कन् पोःक्खे़बा पाःन्निन् मे़निःसुआङ् खिमो मे़लोःक्ते़र मे़बेआङ् पाङ्जुम्मो नु खे़न् खिरिबा पाङ्भेॽहाॽओ कन् इङ्घङ्ङिन् मे़से़ःसुरो॥ 35 हे़क्क्याङ् मनाहाॽ थे़मानि पोःक्खे़बे फाॽआङ् ओमे़त्छे़ खे़प्मो मे़द्ये़॥ खे़ङ्हाॽरे़ माफे़न्साम्मिल्ले़ तरुबा मनाःन् नुरे़आङ् तेःत् चाक्सिङ्ङाङ् कुनिङ्वाॽ सेःरे़आङ् ये़सुरे़ कुलाङ्जक्पो युङे़बा मे़निःसुआङ् खे़ङ्हाॽ के़रे़क् मे़गिसे़॥ 36 हे़क्क्याङ् खे़न् हिन्दोःक् के़निःबाहाॽरे़ खे़प्मो के़दाःबा मनाहाॽ आक्खेलॽरिक् तगि फे़न्साम्मिल्ले़ याङ्घुबा कन् मनाःन् वेःत्ते़बे फाॽआङ् मे़जे़क्तुसि॥ 37 हे़क्केःल्ले़ गेरासेनस लाजेॽओबा मनाहाॽरे़ ये़सुःन् कप्मोलाम् पेगे़ॽओ फाॽआङ् पेलि मे़भाक्तु, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ साॽरिक् मे़गिसे़आङ् मे़वये़॥ हे़क्केःल्ले़ ये़सुःन् पेःक्मा फाॽआङ् खःङ्बेओ लाःसे़रो॥ 38 फे़न्साम्हाॽरे़ मे़ले़रुबा खे़न् मनाःन् खे़ॽयो त्ये़आङ् ये़सुःन् आदाङ्बे, इङ्गाॽआङ् खे़ने़ॽनुए तेॽराङ्ङे़ॽओ फाॽआङ् पेलि फाक्तु, कर ये़सुरे़ अक्खे मे़त्तुर नुःक्तुदेःसु, 39 “खे़ने़ॽ के़हिम्मो पेगे़ॽआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़ने़ॽ के़लागि चोगु के़बिरे़बा पाःन्निल्ले़ कुयाःम्बेओ इङ्घङ् से़ःसे़ॽओ॥” हे़क्क्याङ् खे़न् मनाःन् पेआङ् ये़सुरे़ खुने़ॽ कुलागि चोगुबा काक् पाःन्निन् काक् पाङ्जुम्मो से़ःसुरो॥ 40 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् याम्मो वरक्किल्ले़ नाहाङ्दाङ् के़रे़ल्ले़ खे़प्मो यरिक् मनाहाॽरे़ खुने़ॽ लाङ्दाःक्मा मे़बिरु, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ मे़हाङ्घुर मे़युङे़रो॥ 41 हे़क्क्याङ् याइरस मिङ् के़वाःप्पा मनाधिक् खे़प्मो त्ये़॥ खुने़ॽ पाङ्तिबा यहुदि चुम्लुङ्हिम्मोबा सुहाङ्युक्पा वये़॥ खे़ल्ले़ ये़सुरे़ कुलाङ्जक्को हबत् फन्छिङ्ल आहिम्मो फे़रे़ॽओ फाॽआङ् पेलि फाक्तु, 42 थेआङ्भे़ल्ले़ तङ्बे थिक्-ने़त् (१२) के़गे़प्मा थिक्लक् कुस्साः मे़न्छुमाॽइन् सिःमा लिङ्धोओ के़रे़आङ् ने़स्से़॥ हे़क्क्याङ् ये़सुःन् खे़न्नुए थासिङ्॥ हे़क्क्याङ् पेर पत्छे़ल्ले़ यरिक् मनाहाॽरे़ खुने़ॽ चिबुःत् मे़बुःत्तुरो॥ 43 खे़प्मो तङ्बे थिक्-ने़त्ताङ्धो (१२) आत्तिल्ले़आङ् वेःम्मा मे़न्छुक्तुम्मा माक्खिॽ वयुःमाल्ले़ तरुमा मे़न्छुमाॽधिक् वये़रो॥ 44 खे़न् ये़सुरे़ कुएगाङ् त्ये़आङ् कुदेःत्तिल्ले़ कुयाःन् सुःसुनुमे़ःन्ने माक्खिॽ वयुःमान् चिबे़रो॥ 45 ये़सुरे़ सेःन्दोसुसि, “इङ्गाॽ हाःत्ले़ सुःसाङ्बे?”हे़क्क्याङ् के़रे़क्ले़ इङ्गाॽ मे़ःन् लॽरिक् मे़बाःत्तुआङ् पत्रुसरे़ मे़त्तु, “आदाङ्बे, अक्खेलॽरिक् के़रे़क् पिसाङ्लाम् मनाहाॽरे़ चिभिःत् के़म्भिःत्ते़आङ् के़म्एःप्ल मे़बत्लो॥” 46 कर ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽ हाःत्ले़इग सुःसाङ्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ आधक्कोनु मुक्साम् लःन्दे़बा निङ्वाॽ खोःसुङ्लो॥” 47 खे़न् मे़न्छुमाॽइल्ले़आङ् इङ्गाॽ चिङ्सिङ्मा मे़सुक्कान् के़लॽबा निङ्वाॽ खोःसुआङ् कुगिःमाल्ले़ यक्खे़र ये़सुरे़ कुलाङ्जक्को हबत् फन्छिङ्लो॥ खे़ल्ले़ के़रे़क् मनाहाॽरे़ खुनिॽ तगिए खुने़ॽ सुःसुल्ले़ आक्खेलॽरिक् खिमो वेःत्ते़बा पाःन्निन् ये़सुःन् चे़क्तुरो॥ 48 ये़सुरे़ खे़न् मे़न्छुमाॽइन् मे़त्तु, “मामुए, खे़ने़ॽ नसाःन् के़जोगुबाल्ले़ चोगुल्ले़ के़वेःत्ते़आङ् के़वाॽरो॥ आल्ल नुःरिक्काङ् पेगे़ॽओ॥” 49 अक्खेलॽरिक् पारे़र पत्छे़ल्ले़ खे़न् लाम्लोःबा याइरसरे़ कुहिम्मोलाम् मनाधिक् त्ये़आङ् मे़त्तु, “आदाङ्बे, के़स्साःङ्ग स्ये़रो, आल्ल सिक्साम्बे़न् तुक्खे चाःत्तुम् मे़ःन्लो॥” 50 कर ये़सुरे़ खे़न् खे़प्सुआङ् याइरसे़न् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ मे़गिसे़न्ने़ॽओ, नसाःन्लक् चोगे़ॽ॥ खुने़ॽ वेःत्लो॥” 51 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् याइरसरे़ कुहिम्मो के़रे़आङ् पत्रुस, याकुब नु युहुन्नाःन् हे़क्क्याङ् खे़न् चुक्माल्ले़ कुम्बा कुम्मासिनुःल्ले़ वेॽ आत्तिन्नाङ् खे़न् चुक्मे़न् ने़स्से़बा ते़न्नो पेःक्मा मे़बाङ्घुन्सिन्॥ 52 खे़प्मो मनाहाॽ मे़हाबे़र, मेरिङ् थक्नु मे़युङे़॥ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ मे़हाबे़म्मिन्ने़ॽ, खुने़ॽ मे़न्छिॽए वाॽ, इप्से़आङ्लक् ने़रो॥” 53 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुःन् मे़एःत्तु, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़न् चुक्मे़न् स्ये़बा मे़निःसुआङ् मे़वये़॥ 54 ये़सुरे़ खे़न् चुक्मे़न् कुहुक्को ते़म्सुआङ् “मामुए, पोगे़ॽओ” मे़त्तु॥ 55 खिमो साःङ्गुगे़न् कुसक्मा नुःक्खे़ त्ये़आङ् मुत्थ्रिक् पोगे़आङ् युङ्सिङ्॥ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ “खे़न् थे़माइ चामा पिरे़म्मे़ॽ” मे़त्तुसि॥ 56 कुम्बा कुम्मासिरे़ खुन्छिॽ निङ्वाॽ मये़, कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ कन् पाःन्निन् हाःत्ताङ् मे़मे़त्ते़म्मिन्ने़ॽ फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिरुसिरो॥ 1 आल्ल ये़सुरे़ थिक् ने़त् (१२) कुहुॽसाम्बाहाॽ कुबेसाङ् उःत्तुसिआङ् के़रे़क् फे़न्साम्हाॽ नाःप्मा लःप्मा नु के़दुक्पाहाॽ वेःम्मा मुक्साम् नु युक् पिरुसिआङ् 2 खे़ङ्हाॽ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओबा सुनाइङ् से़ःसे़ नु के़दुक्पाहाॽ वेःन्छे़ पाङ्घुदेःसुसिरो॥ 3 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़त्तुसि, “खिनिॽ लाम्दिःक्को के़बेगिल्ले़ तक्काःत्, सुःक्वा, चामा चा, याङ्, हे़क्क्याङ् वेॽ ले़क्सिङ्मा चाङ् थेआङ् मे़याङ्ङासिम्मे़न्ने़ॽओ॥ 4 खिनिॽ आत्तिन् हिम्मो लाङ्दाःक्मा के़म्बिरिॽ, खे़न् पाङ्जुम्मिन् मे़ल्ले़त्ते थारिक् खे़न् हिम्मोए याःक्ते़म्मे़ॽ, 5 कर मनाहाॽरे़ खिनिॽ लाङ्दाःक्मा के़मे़म्बिरिन्ने़ फाॽग्र खे़न् पाङ्जुम्मिन् के़ले़रुम्मिल्ले़ खिनिॽ लाङ्ङो के़घिप्पा खाम् हिःक्किन् थाप्से़म् थ्ये़म्मे़ॽ॥ कङ्ग खुनिॽ तक्ले़ङ्वाओ के़बोःङ्बा मिक्सेःन्लो॥” 6 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ पाङ्भेॽ पाङ्भेॽओ मे़बेआङ् सुनाइङ् मे़से़ःसुआङ् के़दुक्पा के़यॽबाहाॽ मे़वेःन्दुसिरो॥ 7 आल्ल गालिल थुम्मोबा सुहाङ्गे़म्बा हे़रोद एन्तिपासरे़ कन् के़रे़क् पोःक्खे़बा पाःन्हाॽ खे़प्सुआङ् खुने़ॽ कुनिङ्वाॽ मये़, थेआङ्भे़ल्ले़ कुभारे़ “बप्तिस्मा के़बिबा युहुन्नाःन् याम्मो हिङे़आङ् वाॽरो” मे़बाःत्तु॥ 8 वेॽहाॽरे़ “माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा एलियाःन् याम्मो लःन्दे़आङ् वाॽ” मे़बाःत्तु, हे़क्क्याङ् आल्लसाङ् वेॽ मनाहाॽरे़ “उन्छोःन्बा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाधिक् याम्मो हिङे़आङ् वाॽ” मे़बाःत्तुरो॥ 9 हे़क्केःल्ले़ हे़रोदरे़ पाःत्तु, “बप्तिस्मा के़बिबा युहुन्नाःङ्ग कुनिःङ्मान् खक् पाङ्घुङ्सिङ्ङाङ् वये़, कर आक्खेलॽरिक् याम्मो हिङे़बे? इङ्गाॽ कन् थेःन्ने़ खे़प्सुङ्बे?” हे़क्क्याङ् खुने़ॽए ओमे़प्मा निङ्वाॽ चोगु॥ 10 हे़क्क्याङ् सेःक्युक्मिबाहाॽ मे़नुःक्खे़ मे़द्ये़आङ् खे़ङ्हाॽरे़ मे़जोगुबा याःम्बक्हाॽ ये़सुःन् मे़जे़क्तु॥ हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ बे़थसेदा पाङ्जुम् ले़प्माङ् स्वाःत्ताङ् तेॽरुसिआङ् पे, 11 कर यरिक् मनाहाॽरे़ खे़न् निङ्वाॽ मे़घोःसुआङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ एगाङ् एगाङ् मे़धासिङ्॥ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ के़रे़क् लाङ्दाःक्मा पिरुसिआङ् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्बा पाःन्हाॽ चे़क्तुसि, हे़क्क्याङ् के़दुक्पा के़यॽबाहाॽ वेःन्दुसि॥ 12 हे़क्क्याङ् नाम्ध्ये़र पत्छे़ल्ले़ थिक् ने़त् कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़द्ये़आङ् मे़मे़त्तु, “आदाङ्बा सिक्साम्बे, कन् मनाहाॽ पाङ्घे़देःसे़से़ॽओ॥ हे़क्क्याङ् खे़न् खिरिबा पाङ्जुम्मो मे़बेःक्काङ् चामा थुङ्मा नु याङ्धोःक्मारे़न् तङ्गाम् मे़जोगुररो, थेआङ्भे़ल्ले़ आनिॽग एःक्सादे़न्नो आवाॽरो॥” 13 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽए कङ्हाॽ कुजा पिरे़म्सिम्मे़ॽओ”कर खे़ङ्हाॽरे़ मे़बाःत्तु, “आनिगे़ग ङासि खरे़ःङ् नु ने़त्छि ङारक् कत्तुम्बे़रो॥ वेॽ थेआङ् होःप्॥ वेॽ खरे़ःङ् मे़न्इङ्ङे कन् मनाहाॽ आक्खेलॽरिक् योमासिबे?” 14 (खे़प्मो हे़न्छिङ् ङासि (५०००) यारिक् ये़म्बित्छाॽहाॽ मे़वये़रो॥)ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “खे़ङ्हाॽ ङागिप्रे़न् (५०) लुप्पो थे़ःक्पे़त्ताङ् युङ्मा पाङ्घे़म्सिम्मे़ॽ॥” 15 हे़क्क्याङ् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ बा हे़क्केलॽरिक् के़रे़क् मनाहाॽ मे़युक्खुसि॥ 16 ये़सुरे़ ङासि खरे़ःङ्हाॽ नु ने़त्छि ङाहाॽ पक्खुआङ् थो साङ्ग्राम्पेदाङ् ले़प्माङ् ओमये़र निङ्वॽफुमाङ्ङिन् नोगे़न् पिरुआङ् खे़न् खरे़ःङ्हाॽ नु ङाहाॽ खे़ःक्खुआङ् कुहुॽसाम्बाहाॽ खे़न् मनाहाॽ मे़हाःत्तुसिर फाॽआङ् पिरुसि॥ 17 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खाघा मे़जआङ् मे़नन्छुबा कुजिहाॽ मे़सुप्सुल्ले़ थिक्-ने़त् (१२) नइमा योरे़रो॥ 18 थिक् ये़न् ये़सुःन् एःक्सादे़न्नो तुवा चोःक्नु वये़ल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽ खे़प्मो मे़द्ये़॥ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ सेःन्दोसुसि, “इङ्गाॽ हाःत्आबे फाॽआङ् मनाहाॽरे़ मे़बाःत्तुॽबे?” 19 हे़क्केःल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “कुभारे़ खे़ने़ॽ बप्तिस्मा के़बिबा युहुन्ना नु वेॽहाॽरे़ग एलिया फाॽआङ् के़म्मे़त्लो॥ कुभारे़ग उन्छोःन्बा वेॽ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाधिक् सिःमे़न्लाम् याम्मो हिङे़आङ् वाॽ फाॽआङ् के़म्मे़त्लो॥” 20 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ याम्मो सेःन्दोसुसि, “कर खिनिॽग, इङ्गाॽ हाःत्आबे फाॽआङ् याप्मि के़मे़त्तिॽबे?”पत्रुसरे़ नोगप् पिरु, “खे़ने़ॽग निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तने़ॽरो॥” 21 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ कन् पाःन्निन् आत्तिन्हाॽआङ् मे़मे़त्ते़म्सिम्मे़न्ने़ॽ फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिरुसि॥ 22 खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ मे़न्छाम्साःल्ले़ यरिक् तुक्खेहाॽ तुम्मा पोःङ्॥ हे़क्क्याङ् यहुदि तुम्लाम्लोःबाहाॽरे़, तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरे़ नु साम्योथिम्साम्बाहाॽरे़ मे़नाॽआ, हे़क्क्याङ् मे़से़त्ताआङ् सुम् ये़न् एगाङ् सिःमे़न्लाम् याम्मो हिङ्ङारो॥” 23 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ याम्मो मे़त्तुसि, “आत्तिल्ले़ इङ्गाॽ तिम्मा निङ्वाॽ चोगुॽ, हाराॽ खे़ल्ले़ इङ्गाॽरक् चाङ् थुङुङ् के़लॽबा कुनिङ्वाॽइन् से़रुआङ् थिक्याःन्धक् सिलाम्साक्मा कुसिङ्ङिन् पक्खुआङ् इङ्गाॽ तिम्माररो॥ 24 थेआङ्भे़ल्ले़ आत्तिल्ले़ कुहिङ्मन्निन् ताङ्से़ःप्तुङ् लॽरिक् निङ्वाॽ चोगुॽ, खे़ल्ले़ खे़न्नाङ् मासुॽ, कर आत्तिल्ले़ कुहिङ्मन्निन् आलागि मासुॽ, खे़ल्ले़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् खोःसुॽरो॥ 25 मे़न्छाम् याप्मिःल्ले़ काक् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मान् खुने़ॽइन् चोगुसाङ् कुहिङ्मन्निन् माःसुने़ फाॽग्र नुःबा पोःङ्बि? 26 आत्तिन् मनाःन् इङ्गाॽनु हे़क्क्याङ् आबाःन्जाक्किन्नु सिरिङ् मःॽ, इङ्गाॽ मे़न्छाम्साःन्नाङ् आमिमिदिङ्नु, आम्बारे़ कुमिमिदिङ्नु हे़क्क्याङ् सेसे माङ्लाइङ्बाहाॽरे़ खुनिॽ मिमिदिङ्नु युःआल्ले़ खे़न्निन् आमना पाःप्मा सिरिङ् मःआरो॥ 27 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, कप्मो के़ये़प्पा कुभा मनाहाॽरे़ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् युःबा मे़न्निए थारिक् मे़न्छिःने़न्लो॥” 28 खे़न् पाःन्निन् पाःत्तुबा ये़त्छि (८) ये़न् एगाङ् ये़सुरे़ पत्रुस, युहुन्ना नु याकुबे़न् तेॽरुसिआङ् कोःक्माओ थो तुवा चोःक्से़ पे॥ 29 खुने़ॽ तुवा चोःक्नु पत्छे़ल्ले़ कुनाराःन् ले़क्सिङ्ल पेआङ् खुने़ॽ कुदेःत्हाॽ मिक् के़जे़म्बा फःगे़लॽबा पोःक्खे़र ले़क्ते़रो॥ 30 हे़क्क्याङ् खे़प्मो ने़प्फु मनाहाॽ साङ्ग्राम्गे़न् ओःत्तिबा मिमिदिङ्ङो थाःम्ने़त्छिआङ् ये़सुःन्नु ताॽजे़क्खे़त्छि॥ खे़ङ्हाॽ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा एलियाःन् नु मोसाःन् वये़त्छिरो॥ खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुरे़ कुसिःमे़न् नु यरुसले़म्मो चोःक्मा सुःप्मा इःत्ते़बा याःम्बक्किल्ले़ कुयाःम्बेओ ताॽमे़जे़क्खे़॥ 32 पत्रुस नु कुन्जुम्हाॽ मे़इप्से़आङ् मे़ने़स्से़, कर खे़ङ्हाॽ तादाप् लॽरिक् मे़सोरे़ल्ले़ ये़सुरे़ कुमिमिदिङ्ङिन् हे़क्क्याङ् खे़न् ने़प्फु मनाहाॽ खुने़ॽनु ये़बे़त्छिबा मे़निःसु॥ 33 हे़क्क्याङ् खे़न् मनाहाॽरे़ ये़सुःन् पक्थ्ये़सुआङ् पेसिर पत्छे़त्छिल्ले़ पत्रुसरे़ ये़सुःन् मे़त्तु, “सिक्साम्बे, आनिॽग कप्मोए आवाॽइल्ले़ नुःबा पोःङ्लो॥ आनिगे़ कप्मो सुम्सि याक्साहाॽ चोगुम्बे़ॽ, थिक् खे़ने़ॽइन् हे़क्क्याङ् मोसाःन् नु एलियारे़ खुन्छिॽ लागिआङ् थिक् थिक् चोगुम्बे़ॽरो!” (कर खुने़ॽ थेःन् पाःत्तुङ्बे फाॽआङ् थेआङ् कुनिङ्वाॽ मे़यागे़न्॥) 34 खुने़ॽ पारे़र पत्छे़ल्ले़सा खे़प्मो खाप्मिःत्तिल्ले़ खे़ङ्हाॽ ते़प्तुसि, हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽ साॽरिक् मे़गिसे़रो॥ 35 खाप्मिःत्तोलाम् इक्लाधिक् त्ये़, “कन् आस्साःरो, खुने़ॽए सेगुङ्ङाङ् वाॽआरो! खुने़ॽ पाःत्तुबा पाःन्निन् खे़प्से़म्मे़ॽओ॥” 36 खे़न् इक्लाःन् पारे़ चुरे़आङ् खे़प्मो ये़सुःन्लक् मे़निःसुरो॥ हुॽसाम्बाहाॽरे़ कन् पाःन्निन् खुनिॽ निङ्वाॽ सिगाङ् मे़युक्खुआङ् खे़न् ये़म्मो आत्तिन्हाॽआङ् मे़म्मे़त्तुन्छिन्लो॥ 37 कुदाःन्दिक्मा खे़ङ्हाॽ कोःक्माओनु यो मे़ध्ये़, हे़क्क्याङ् यरिक् मनाहाॽरे़ मे़दुमुसिरो॥ 38 खे़न् मनाहाॽओ थिक्ले़ कुस्साः चुक्पे़न् फे़त्तुआङ् यम्बा इक्लाओ अःक्ते़र मे़त्तु, “सिक्साम्बे, इङ्गाॽ आस्साःन् ओमे़त्ताङ् पिराङ्ङे़ॽ फाॽआङ् पेलि फाक्ने़ॽरो॥ कन् लत्थिक्लक् आस्साःरो॥ 39 ए़त्ले़ङ् फे़न्साम्मिल्ले़ फत्तु, तुक्खे चाःत्तुआङ् खाम्मो पिर्धाप् थाप्सु, हे़क्क्याङ् सल्लिक् सन्छिङ्लो॥ हे़क्क्याङ् कुमुराओलाम् कुध्याःत् लःत्तुरो॥ फे़न्साम्मिल्ले़ सप्फा सप्फारक् ले़रुआङ् खुने़ॽग मे़ङ्मा इःत्तुआङ् वाॽरो॥ 40 इङ्गाॽ के़हुॽसाम्बाहाॽ कन् फे़न्साम्मिन् आस्साःल्लोलाम् नाःत्ते़म् आबिरे़म्मे़ॽ फाॽआङ् पेलि फाक्तुङ्सिङ्, कर मे़न्छुक्तुन्लो॥” 41 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “नसाःन् के़होःप्पा नु ताक्के़भे़ॽबा मनासे, आप्फाल्ले़ थारिक् इङ्गाॽ खिनिॽनु वाॽआआङ् नासि थःत्निङ्बाबे? खे़न् चुक्पे़न् कत्ना फे़त्ते़म्मे़ॽ॥” 42 हे़क्क्याङ् खे़न् चुक्पे़न् ये़सुःन् ले़प्माङ् पेर पत्छे़ल्ले़ फे़न्साम्मिल्ले़ फत्तुआङ् पिर्धाप् थाप्सु, कर ये़सुरे़ खे़न् फे़न्साम्मिन् खे़न् चुक्पे़ल्लोलाम् लःन्दे़ पेगे़ॽ फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिरु हे़क्क्याङ् खे़न् चुक्पे़न् वेःन्दुआङ् कुम्बा पिरुरो॥ 43 हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ यम्बा कुमुक्साम्मिन् मे़निःसुआङ् के़रे़क् मनाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ मये़॥ये़सुरे़ चोगुबा के़रे़क् याःम्बक्को मनाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ मये़ल्ले़ ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, 44 “आबाःन्निन् खे़प्से़म्मे़ॽओ-आल्ल मे़न्छाम्साःन् इङ्मे़ले़क्त्तुॽ हे़क्क्याङ् मनाहाॽरे़ खुनिॽ हुक्को हुक् मे़सुप्तु मे़बिरुॽरो॥” 45 कर ये़सुरे़ पाःत्तुबा पाःन्निन् कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़न् पाःन्निन् खुनिॽओलाम् माॽरे़आङ् वये़॥ खे़ङ्हाॽरे़ याम्मो सेःन्दोःमाआङ् मे़गिसे़रो॥ 46 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ आनिॽओ के़रे़क्नुःल्ले़ यम्बा हाःप्पे फाॽआङ् पाःन् मे़धक्ते़॥ 47 कर ये़सुरे़ खुनिॽ निङ्वाॽइन् निःसुआङ् चुक्पा हिन्जाॽधिक् फे़त्तुआङ् खुनिॽ तगि ये़प्सुरो॥ 48 हे़क्क्याङ् कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “आत्तिल्ले़ आमिङ्ङो अक्तङ्बा चुक्सा हिन्जाॽइन् लाङ्दाःक्तुॽ, खे़ल्ले़ इङ्गाॽ लाङ्दाःक्कारो॥ इङ्गाॽ याप्मि लाङ्गे़दाःक्पाल्ले़ इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्नाङ् लाङ्दाःक्तुॽ॥ आत्तिन् खिनिॽओ के़रे़क्नुःल्ले़ चुक्सा चोःक्, खे़न्ने के़रे़क्नुःल्ले़ यम्बारो॥” 49 हे़क्क्याङ् युहुन्नाःल्ले़ खुने़ॽ मे़त्तु, “आदाङ्बा सिक्साम्बे, आनिगे़ लत्छा मनाधिक्ले़ खे़ने़ॽ के़मिङ्ङो फे़न्साम्हाॽ नाःत्तु लःत्तुसिर पत्छे़बा निःसुम्बे़आङ् आनिगे़ खे़न् हे़क्के चोःक्मा मे़बाङ्घुम्बे़न्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़न् आनिगे़नु थिक् हुप्पो मे़वाॽने़न्लो॥” 50 ये़सुरे़ खे़न् नोगप् पिरु, “खे़न् हे़क्के चोःक्मा मे़साक्ते़म्मिन्ने़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ हाःत् खिनिॽ तक्ले़ङ्वाओ होःप्, खे़न् खिनिॽ ले़प्माङ् वाॽरो॥” 51 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो कुबेःक्मा ये़म् त्ये़र पत्छे़बाल्ले़ खुने़ॽ यरुसले़म ले़प्माङ् पेःक्मा निङ्वाॽ चोगु॥ 52 खुने़ॽ इङ्साबाहाॽ तगि पाङ्घुसिरो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽआङ् सामरिहाॽरे़ खुनिॽ पाङ्भेॽओ चामा थुङ्मा नु से़न्दिक् याङ्धोःक्से़ मे़बे, 53 कर सामरिहाॽरे़ खुने़ॽ लाङ्दाःक्मा मे़म्बिरुन्, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ यरुसले़म ले़प्माङ् पेर पत्छे़॥ 54 हे़क्केःल्ले़ खे़न् निःसे़त्छुआङ् कुहुॽसाम्बाहाॽ याकुब नु युहुन्नारे़ ये़सुःन् सेःन्दोःसे़त्छु, “आदाङ्बे, आनिगे़ साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् मिराःक् थाःसुम्बे़आङ् कन् पाङ्भेॽइन् खाप्पु थ्यःङ् चोगुम्बे़ॽ के़लॽबा निङ्वाॽ के़जोगुबि?” 55 कर ये़सुरे़ हिसिङ्ङाङ् फे़ःक्तुसिर ((अक्खे मे़त्तुसि, “खिनिॽ आक्तङ्बा याम्साम् के़गत्तुम् फाॽआङ् के़न्निःसुम्मिन्॥ 56 हे़क्केलॽरिक् मे़न्छाम्साःन् हिङ्मन् मे़ङ्से़ मे़ःन्, कर ताङ्से़ःप्से़ त्ये़बारो॥”)) हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ वेॽस्मा पाङ्भेॽओ मे़बेरो॥ 57 हे़क्क्याङ् लाम्मो लाङ्मे़घेगे़र मे़बत्छे़ल्ले़ मनाधिक् त्ये़आङ् मे़त्तु, “सिक्साम्बे, खे़ने़ॽ आत्ति के़बेःक्साङ् खे़ने़ॽनु पेःक्कारो॥” 58 कर ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “किदिःप्पाहाॽरे़ लुङ्घुरि मे़गत्तुॽ, पुसाहाॽरे़ हाप् मे़गत्तुॽ, कर इङ्गाॽ मे़न्छाम्साःल्ले़ग थे़गेःक् ने़मा ते़न्नाङ् मे़गत्तान्लो॥ 59 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ वेॽस्मा मनाःन् मे़त्तु, ‘इङ्गाॽ तिम्दाङ्ङे़ॽओ॥’ ”कर खे़न् मनाःल्ले़ नोगप् पिरु, “आदाङ्बे, तगि इङ्गाॽ के़सिःबा आम्बाःन् इप्पुङ्ङो चिङ्से़ पेःक्मा पाङ्घाङ्ङे़ॽओ” 60 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “हाराॽ याम्साम्मो के़सिःबा मनाहाॽरे़ खुनिॽ आबाङे चेहाॽ इप्पुङ्ङो मे़जिक्खुसिर, कर खे़ने़ॽ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ इङ्भन् से़ःसे़ॽओ॥” 61 हे़क्क्याङ् वेॽस्मा मनाःन् त्ये़आङ् ये़सुःन् मे़त्तु, “आदाङ्बे, इङ्गाॽ खे़ने़ॽ नाःत्ने़ॽरो, कर के़रे़क्नुःल्ले़ तगि इङ्गाॽ आहिम्सयङ्हाॽनु से़म्मुॽइ चोःक्से़ पाङ्घाङ्ङे़ॽओ॥” 62 कर ये़सुरे़ खे़न् नोगप् पिरु, “हाःत्ले़ कुहुक्किन् के़क्चुओ फत्छुआङ् एगाङ् ओमे़त्तु, खे़न् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो माङ्सेवा याःम्बक् चोःक्मा मे़लाॽरुन्लो॥” 1 खे़न् एगाङ् दाङ्बारे़ वेॽ नु-ने़त् (७२) मनाहाॽ सेगुसिआङ् पेर पत्छे़बा पाङ्जुम्हाॽ नु पाङ्भेॽहाॽओ ने़प्फु ने़प्फु लॽरिक् इङ्भन् से़ःसे़ पाङ्घुसिरो॥ 2 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़त्तुसि, “सुम्मा के़बोःङ्बा चाःन् यरिक् ने़ःॽ, कर चा के़सुम्बा याःलिक्हाॽ मे़सुःन्लो॥ हे़क्केःल्ले़ सुम्मा के़बोःङ्बा चाःल्ले़ कुन्दाङ्बान् यरिक् याःलिक्हाॽ चा सुम्से़ पाङ्घुसिर फाॽआङ् खिनिॽ तुवा चोगे़म्मे़ॽओ॥ 3 मे़ल्लुक्साःहाॽ पराबाहाॽरे़ खुनिॽ लुम्मो पाङ्मनाबा कुइसिःक् इङ्गाॽ पाङ्निङ्लो॥ आल्ल पेगे़म्मे़ॽओ॥ 4 खिनिॽ लाम्दिःक्को साब्रिहाॽ, सुःक्वाहाॽ हे़क्क्याङ् लाङ्सुःप्हाॽ थेआङ् मे़याङ्ङासिम्मे़न्ने़ॽओ, हे़क्क्याङ् लाम्मो मनाहाॽनु सेवा मये़म्मे़ॽर मे़हम्सिङ्ङे़म्मिन्ने़ॽओ॥ 5 खिनिॽ आत्तिन् हिम्मो के़लाःस्सि के़रे़क्नुःल्ले़ तगि कन् हिम्मो हाराॽ सनारुङ् तानिरो लॽरिक् पाःत्ते़म्मे़ॽ॥ 6 खे़न् हिम्मो सनारुङ् खोःमा लाॽरुबा मना वाॽने़ फाॽग्र खिनिॽ सनारुङ्ङिन् खे़प्मो वाॽ लाःत्लो, कर हे़क्तङ्बा मनाःन् होःप्ने़ फाॽग्र खिनिॽ सनारुङ्ङिन् खिनिॽओए याङ्ना नुःङ् ताःरो॥ 7 आत्तिन् हिम्मो खिनिॽ के़वयिॽ, बा खे़प्मोए वये़म्मे़ॽआङ् खिनिॽ के़म्बिरिबा चामा थुङ्माहाॽ चे़म्मे़ॽ थुङे़म्मे़ॽ, थेआङ्भे़ल्ले़ याःलिक्किन् नाम्याक् खोःमा लाॽरुरो॥ खिनिॽ हिम् थप्मे ताक्मे़गन्दे़म्मिन्ने़ॽओ॥ 8 खिनिॽ आत्तिन् पाङ्जुम्मो के़लाःस्सिल्ले़ लाङ्दाःक्मा के़म्बिरिॽ हे़क्क्याङ् खिनिॽ के़म्दोःन्दिॽ के़म्बिरिबा चाहाॽ चे़म्मे़ॽ, 9 के़दुक्पा के़यॽबाहाॽ वेःन्दे़म्सिम्मे़ॽआङ् अक्खे मे़त्ते़म्सिम्मे़ॽ, ‘निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् खिनिॽ निःत्ताङ् त्ये़आङ् वाॽरो॥’ 10 कर आत्तिन् पाङ्जुम्मो खिनिॽ लाङ्दाःक्मा के़मे़म्बिरिन्, खे़न् पाङ्जुम्हाॽओबा लाम् हे़ङ्घाःत्ति लःन्दे़म्मे़ॽआङ् खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़त्ते़म्सिम्मे़ॽ, 11 ‘आनिगे़ लाङ्ङो खिप्तुआङ् के़बप्पा खिनिॽ पाङ्जुम्मोबा खाम्हिःक्हाॽ खिनिॽ तक्ले़ङ्वाओ आनिगे़ थाप्सुम्बे़रो॥ हे़क्केसाङ् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् खिनिॽ निःत्ताङ् त्ये़आङ् वाॽ के़लॽबा कुसिङ् निःत्ते़म्मे़ॽओ॥ 12 खासे़न् ये़न्नो खे़न् पाङ्जुम्मिल्ले़ कुदुक्खेःङ्ग सादोमरे़ कुदुक्खेःन्नुःल्ले़आङ् के़साक्पा पोःङ् फाॽआङ् मे़त्निङ्लो॥’ ” 13 “खोराजिन नु बे़थसेदा पाङ्जुम्मोबा मनासे, चिःत्ते़आङ्लक् स्ये़रो! खिनिॽ पाङ्जुम्मो पोःक्खे़बा निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ ताक्के़भे़ॽबाहाॽरे़ खुनिॽ ये़क्यक् तायर नु सिदोन्नो पोःक्खे़आङ् वये़ल्ले़ग उन्छोःन्छा खे़प्मोबा मनाहाॽ लायोलाम् हिन्दिगे़ फाॽआङ् सगि तेःत् मे़जाक्सिङ्ङाङ् खाप्पु मे़जुःत्छिङ्बामे़न्॥ 14 कर खासे़न् ये़न्नोग खिनिॽ तुक्खेनुःल्ले़ तायर नु सिदोनबा मनाहाॽरे़ खुनिॽ तुक्खेःन् थम्मा सुक्के़दे़प्पा पोःङ्लो॥ 15 हे़क्क्याङ् खिनिॽ कपर्नहुम पाङ्जुम्मोबा मनासे, साङ्ग्राम्पेदाङ् थारिक् पेगिगे़ॽ के़लॽरिबि? मे़ःन्लो! खिनिॽग खे़मायङ्सङ् थारिक् के़ध्ये़ॽइरो॥ 16 आत्तिल्ले़ खिनिॽ पाःन् खे़प्सुॽ, खे़ल्ले़ आबाःन्निन्नाङ् खे़प्सुॽ॥ आत्तिल्ले़ के़नाॽरिॽ, खे़ल्ले़ इङ्गाॽआङ् नाॽआरो॥ हे़क्क्याङ् आत्तिल्ले़ इङ्गाॽ नाॽआ, खे़ल्ले़ याप्मि के़बाङ्बे़न्नाङ् नाॽरुॽरो॥” 17 नु-ने़त् (७२) हुॽसाम्बाहाॽ मे़सःत्ते़र मे़द्ये़आङ् ये़सुःन् मे़मे़त्तु, “आदाङ्बे, खे़ने़ॽ के़मिङ्ङोग फे़न्साम्हाॽ आनिगे़ युक्को मे़द्ये़रो॥” 18 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “माफे़न्साम्मिन् साःम्भे ले़क्ते़बा कुइसिःक् साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् मक्थ्ये़र पत्छे़बा इङ्गाॽ निःसुङ्॥ 19 निङ्मिःल्ले़ कुमुक्साम् सम्दाङ् इङ्गाॽ युक् पिनिङ्ङाङ् वाॽ, हे़क्क्याङ् असेःक्पाहाॽ सम्दाङ् खिनिॽ लाङ्के़घेगिॽ, ताङ्साङ् खे़बक्हाॽ के़दोॽरुम्सिम्, कर थेआङ् के़मे़म्मे़त्तिन्लो॥bk00058c.tifताङ्साङ् खे़बक् 20 हे़क्केसाङ् फे़न्साम्हाॽ खिनिॽ युक्को मे़वाॽ फाॽआङ् मे़ःन्, कर साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो खिनिॽ मिङ् साप्ते़आङ् पप्पाल्ले़ चोगुल्ले़ सःत्ते़म्मे़ॽओ॥” 21 खे़न् ये़म्मो ये़सुःन् सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुधिम् पोःक्खे़आङ् सःत्ते़र पारे़, “आम्बे, साङ्ग्राम्पेदाङ् नु इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़ कुन्दाङ्बाए, इङ्गाॽ नोगे़न् पिने़, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ने़ॽग सिक्कुम्साबाहाॽ हे़क्क्याङ् चाःप्पाहाॽनु के़माॽरुबा पाःन्निन् हिन्जाॽ हे़क्तङ्बाहाॽ ओसेःन्गे़धाक्तुसिरो॥ आम्बे, बा अक्खे चोःक्माए खे़ने़ॽ के़सिराॽ थाङे़रो॥” 22 “आम्बारे़ काक् पाःन्हाॽ पिराङ्ङाङ् वाॽरो॥ कुस्साःन् हाःप्पे फाॽआङ् कुम्बारे़रक् कुसिङ् निःत्तुॽ, वेॽहाॽरे़ कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्लो॥ हे़क्क्याङ् पानुदिङ् पाःन् हाःप्पे फाॽआङ् कुसिङ् मे़निःत्तुर फाॽआङ् कुस्साःल्ले़ ओसेःन्धाक्तुसिबा मनाहाॽरे़रक् कुसिङ् मे़निःत्तुॽरो॥” 23 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुहुॽसाम्बाहाॽ ले़प्माङ् हिसिङ्ङाङ् स्वाःत्ताङ् मे़त्तुसि, “खिनिॽग मुॽइसाबानिङ्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽ मिक्किल्ले़ कन् पाःन्हाॽ निःसुॽरो॥ 24 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, यरिक् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ नु हाङ्हाॽरे़ खिनिॽ के़निःसुम्बा के़घे़प्सुम्बा पाःन्हाॽ निःमा नु खे़म्मा साॽरिक् निङ्वाॽ मे़जोगुआङ् वये़, कर मे़ङ्घोःसुन्लो॥” 25 थिक् ये़न् साम्योथिम्साम्बाधिक् ये़म्सिङ्ङाङ् ये़सुःन् पाःन्नो थाःमा फाॽआङ् सेःन्दोसु, “सिक्साम्बे, इङ्गाॽ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् खोःमा थे चोःक्मा पोःङ्बे?” 26 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़आङ् खे़न् सेःन्दोसु, “मोसारे़ साप्तुबा साम्योथिम् साप्लाओ थे साप्ते़आङ् पत्? खे़न् आक्खेलॽरिक् कुसिङ् के़निःत्तुबे?” 27 खे़ल्ले़ नोगप् पिरु, “ ‘खे़ने़ॽ के़न्दाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् के़रे़क् के़सिक्लुङ्माल्ले़, के़रे़क् के़सक्मासाम्मिल्ले़, के़रे़क् के़धुम्मिल्ले़ हे़क्क्याङ् के़रे़क् के़निङ्वाॽइल्ले़, मिःम्जि मे़त्ते़ॽ,’ हे़क्क्याङ् ‘आप्फेःक् लुङ्माॽ के़दुक्सिङ्बा कुइसिःक्के के़हिम्बेसाङ्बाहाॽआङ् लुङ्माॽ तुक्ते़से़ॽओ॥’ ” 28 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ के़दङ्बा नोगप् के़बिरुरो॥ हे़क्क्याङ् बा हे़क्के चोगे़ॽआङ् मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन्निन् के़घोःसुॽरो॥” 29 कर खे़ल्ले़ साम्योनिबा थाःम्सिङ्मा निङ्वाॽ इःत्तुआङ् नुःबा ले़ङ्सिङ्ल सेःन्दोसु, “इङ्गाॽ आहिम्बेसाङ्बाहाॽ हाःत्छिबे?” 30 ये़सुरे़ खे़न् नोगप् पिरुआङ् मे़त्तु, “थिक्ये़न् लत्छा मनाःन् यरुसले़मलाम् यो ये़रिहोओ पेर पत्छे़ल्ले़ फाःन्दाहाॽरे़ मे़याङ्घुआङ् कुदेःत्हाॽ मे़भे़न्दु मे़बिरुआङ् सिःमालिङ्धो के़रे़र हाम्ब्रे़क् मे़हिप्तुआङ् लाम्मो लाप्मे़भुसु मे़ध॥ 31 हाबा खे़न् लाम्मोलाम् निङ्वाॽफुसाम्बाधिक् ये़ःर पत्छे़॥ खे़ल्ले़ खे़न् मनाःन् निःसुसाङ् मे़न्निःमना ले़ङ्सिङ्ङाङ् लाम् कबुधआङ् पेरो॥ 32 हे़क्क्याङ् हाबा खे़न् लाम्मो माङ्हिम्मो के़भाॽबा ले़बिधिक्काङ् ये़ःर पत्छे़ खे़ल्ले़आङ् खे़न् मनाःन् निःसुसाङ् मे़न्निःमना ले़ङ्सिङ्ङाङ् लाम् कबुधआङ् पेरो॥ 33 कर सामरियास्मा मनाधिक् हाबा खे़न् लाम्मोलाम् पेरबत्छे़ल्ले़ खे़न् मनाःन् निःसुआङ् लुङ्माॽ तुक्तुरो॥ 34 खे़न् सामरिःन् पेआङ् काःन्दे़बा कुयाङ्घेःक्को सिदाॽइन् हुःत्तु पिरुआङ् तेःत् चिरिक्हाॽरे़ इभुत्तु पिरु, हे़क्क्याङ् कुअदङ् सम्दाङ् युक्खुआङ् चे़याङ्धोःक्को तेॽरुआङ् नुःरिक्काङ् कम्ब्राङ् मे़त्तुरो॥ 35 कुदाःन्दिक्मा खे़न् सामारिःल्ले़ चे़याङ्धोःक् दाङ्बान् ने़त्छि युप्पायाङ् पिरुआङ् मे़त्तु, ‘कन् मनाःन् नुःरिक्काङ् कम्ब्राङ् मे़त्ते़ॽओ, इङ्गाॽ नुःङ्ङा ताआल्ले़ कन्नाङ्धो के़लाःप्पा याङ्ङिन् हुङुङ् पिने़रो॥’ ” 36 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़न् सेःन्लाप्तु, “कन् सुम्सि मनाहाॽओ आत्तिन् मनाःन् फाःन्दाहाॽरे़ मे़याङ्घुबाल्ले़न् के़नुॽबा कुहिम्बेसाङ्बा पोःक्खे़ फाॽआङ् के़इःत्तुबे?” 37 खे़न् साम्योथिम्साम्बाल्ले़ नोगप् पिरु, “खुने़ॽ कम्ब्राङ् के़मे़प्पे़न्लो॥”हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “पेगे़ॽआङ् खे़ने़ॽआङ् बा हे़क्केए चोगे़ॽओ॥” 38 आल्ल ये़सुःन् नु कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़बेर मे़बत्छे़ल्ले़ थिक् पाङ्भेॽओ मे़गे़रे़आङ् खे़प्मो मार्था मे़प्मनामाल्ले़ कुहिम्मो लाङ्दाःक्मा पिरुसिआङ् खे़ङ्हाॽ कुहिम्मो मे़बे॥ 39 हे़क्क्याङ् मार्थारे़ कुन्साॽ मरियम मे़प्मनामान् वये़॥ खुने़ॽ दाङ्बाल्ले़ कुलाङ्जक्पो युङ्सिङ्ङाङ् ये़सुरे़ पाःत्तुबा सिक्कुम्दिङ् खाहुन्हाॽ खे़प्सुरो॥ 40 कर मार्थारे़ तरे तोमा यरिक् याःम्बक् चोःक्मा के़बोःङ्बा पोःक्खे़बाल्ले़ कुसक्मा हुॽरु हे़क्क्याङ् पेआङ् दाङ्बान् मे़त्तु, “आदाङ्बे, याप्मि कम्ब्राङ् के़म्मे़त्तान्बि? इङ्गाॽ आन्साॽरे़ग कॽयो याःम्बक् चोःक्मा मे़भाॽआन्बे़॥ इङ्गाॽ याःम्बक्को हाराॽ फाॽआनि फाॽआङ् मे़त्ताङ् पिराङ्ङे़ॽना॥” 41 कर ये़सुरे़ मे़त्तु, “मार्थाए, खे़ने़ॽग यरिक् पाःन्हाॽओ निङ्वाॽ के़बिरुआङ् आबाङे तुक्खे के़जाःत्छिङ्ङाङ् के़वाॽरो, 42 कर के़ये़क्पा लक् थिक्लक् वाॽरो, हे़क्क्याङ् मरियमरे़ग खे़न् नुःबा लक्किन् सेगुआङ् वाॽरो॥ खुने़ॽनु खे़न् लक्किन् नाप्मा सुक्मे़दे़त्ने़न्लो॥” 1 थिक् ये़न् ये़सुःन् थिक् ते़न्नो तुवा चोगे़र युङे़॥ खुने़ॽ तुवा चोगु सुरुल्ले़ कुहुॽसाम्बाधिक् खे़ॽयो त्ये़आङ् मे़त्तु, “युहुन्नारे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ तुवा चोःक्मा हुॽरुसिबा हे़क्केए आदाङ्बारे़ आनिगे़आङ् तुवा चोःक्मा आहुॽरे़ॽओ॥” 2 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ तुवा के़जोगुम्मिल्ले़ अक्खे पाःत्ते़म्मे़ॽ,आनिगे़ पाःए,मनाहाॽरे़ के़मिङ्ङिन् सेसे मे़इःत्तुर मिङ्सो इङ्धाःङ् के़म्बिररो॥के़हाङ्जुम्मिन् ताररो॥ 3 हे़क्क्याङ् थिक्याःन्धक्पा कुजाःन् आबिरे़ॽओ॥ 4 आनिगे़ लायोलाम् ले़प्मि आबिरे़ॽओ॥हे़क्केलॽरिक्के आनिगे़आङ् आनिगे़ तक्ले़ङ्वाओ लायो के़जोःक्पाहाॽ के़रे़क् ले़प्मि पिरुम्सिम्बे़ॽरो॥हे़क्क्याङ् निङ्वाॽसाॽमाओ आन्धाःसे़न्ने़ॽओ॥” 5 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ याम्मो मे़त्तुसि, “आल्ल खे़ने़ॽ थिक् से़न्दिक् से़त्लुम्भक्किल्ले़ तेःङ्बाल्लो के़बेःक्काङ् अक्खे के़मे़त्तु, ‘तेःङ्बे इङ्गाॽ सुम्सि खरे़ःङ्धिक् थे़ॽला पिराङ्ङे़ॽओ॥ 6 थेआङ्भे़ल्ले़ माःङ्घानु आन्जुम्धिक् त्ये़आङ् वाॽ॥ खुने़ॽ पिमारे़ लागि चामा थुङ्मा इङ्गाॽ थेआङ् मे़गत्तान्लो॥’ 7 हे़क्केःल्ले़ हिम् सिगाङ्लाम् खे़ल्ले़ नोगप् के़बिॽ, ‘इङ्गाॽ तुक्खे मे़जाःत्ताङ्ङिन्ने़ॽओ! आन्दे़ःन्छा लाम्धेःप्पे़न् ए़त्ते़आङ् पत्, हे़क्क्याङ् याम्मो हिन्जाॽबित्छाहाॽआङ् इङ्गाॽनुए ने़त्नाओ मे़ने़॥ इङ्गाॽ पोःक्माआङ् खे़ने़ॽ थे़माआङ् पिमा मे़सुक्ने़न्लो॥’ 8 कर खे़प्से़म्मे़ॽ, खे़न् आबाङे कुन्देःङ्बासाङ् खुने़ॽ पोःक्काङ् थेआङ् मे़बिरुन्लो, कर खुने़ॽ कुना मे़धाने़न्ल फाॽआङ् पोःक्काङ् चाहाबा चोःक्पा यारिक्के खे़न् पिरुॽरो॥ 9 हे़क्केःल्ले़ इङ्गाॽ मे़त्निङ्लो–नाःक्ते़म्मे़ॽ, हे़क्क्याङ् खिनिॽ के़म्बिरिॽरो, कोःत्ते़म्मे़ॽ, हे़क्क्याङ् खिनिॽ के़घोःसुम्लो, लाम्धेःप्पे़न् खक् खक् मे़त्ते़म्मे़ॽ, हे़क्क्याङ् खिनिॽ लागि लाम्धेःप्पे़न् हन्लो॥ 10 थेआङ्भे़ल्ले़ हाःत्ले़ नाःक्तुॽ, खे़ल्ले़ खोःसुॽ, हे़क्क्याङ् हाःत्ले़ कोःत्तुॽ, खे़ल्ले़ याङ्घुॽ, हे़क्क्याङ् हाःत्ले़ लाम्धेःप्पे़न् खक् खक् मे़त्तुॽ, खे़ल्ले़ कुलागि लाम्धेःप्पे़न् हन्लो॥ 11 खिनिॽओ आत्तिन् पाःल्ले़ कुस्साःन् ङा नाःक्किल्ले़ असेःक्पे़न् पिरुबे? 12 हे़क्क्याङ् वाधिःन् नाःक्किल्ले़ ताङ्साक्खे़बक्पे़न् पिरुबे? 13 खिनिॽ फे़न् निङ्वाॽ के़गत्तुम्साङ् आबाङे साःहाॽ नुःबा चिगःक्वाहाॽ पिमासि के़ले़स्सुम्मिल्ले़, खिनिॽ साङ्ग्राम्पेदाङ्ङोबा पाःल्ले़आङ् सेसेमाङ्ङिन् खिनिॽ के़नाःक्तुम्मिल्ले़ से़क्खासाङ् के़बिरिॽएरो॥” 14 थिक्ये़न् ये़सुरे़ थिक् कुबाःन् मे़न्लःम्मनाबा के़बा मनालाम् फे़न्साम्मिन् नाःत्तु लःत्तुर पत्छे़॥ खे़न् फे़न्साम्मिन् नाःत्तुदेःसुआङ् खे़न् मनाःन् पाःप्मा हेःक्ते़॥ हे़क्क्याङ् मनाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ मये़, 15 कर कुभारे़ मे़मे़त्तु, “कल्ले़ग फे़न्साम्हाॽरे़ खुनिॽ हाङ् बालजिबुलरे़ कुमुक्साम्मिल्ले़ फे़न्साम्हाॽ नाःत्तु लःत्तुसिॽरो॥” 16 हे़क्क्याङ् वेॽहाॽरे़ खुने़ॽ “साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़ये़बा फाॽआङ् निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन्धिक् याप्मि ओसेःन्आधाक्ते़ॽओ” मे़मे़त्तुर ये़सुरे़ कुनिङ्वाॽ मे़साॽरु॥ 17 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽइन् निःसुआङ् अक्खे मे़त्तुसि, “आप्फेःक् लुम्मो के़घेबा के़धक्पाआङ् के़से़म्बा के़रे़क् हाङ्जुम्हाॽ मे़मे़क्लो॥ हे़क्क्याङ् आप्फेःक् लुम्मो के़घेबा के़धक्पाआङ् के़से़म्बा हिम्सयङ्हाॽआङ् मे़मे़क्लो॥ 18 हे़क्क्याङ् माफे़न्साम्मिन् आबाङे कुहाङ्जुम्मिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ पोःक्ने़ फाॽग्र आक्खेआङ् कुहाङ्जुम्मिल्ले़ थरुबे? कर इङ्गाॽ बालजिबुलरे़ कुमुक्साम्मिल्ले़ फे़न्साम्हाॽ नाःत्तुङ् लःत्तुङ्सिङ् फाॽआङ् खिनिॽ के़बाःत्तुम्लो॥ 19 इङ्गाॽ बालजिबुललाम् फे़न्साम्हाॽ लःत्तुङ्सिङ्ने़ फाॽग्र खिनिॽ साःहाॽरे़ थे़माःल्ले़ कुमुक्साम्लाम् मे़लःत्तुसिबे? खे़ङ्हाॽरे़ मे़जोगुबा याःम्बक्किल्ले़ए खिनिॽ पिर्बेःम्बो के़ध्ये़ॽइआङ् के़वयिॽ फाॽआङ् ओसेःन्आधाक्लो॥ 20 कर इङ्गाॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्लाम् फे़न्साम्हाॽ नाःत्तुङ् लःत्तुङ्सिङ्लो, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् खिनिॽ लुम्मो त्ये़ चुरे़आङ् वाॽ फाॽआङ् कुसिङ् निःत्ते़म्मे़ॽओ॥” 21 “लत्छा के़धुम्बा मनाःल्ले़ फे़जा-फे़युम्हाॽ काप्सिङ्ङाङ् कुहिम्मिन् कोसुल्ले़ कुजिगःक्वाहाॽ से़ःप्तुसिॽरो॥ 22 कर खुने़ॽनुःल्ले़ के़धुम्बा मनाःन् ताःआङ् खुने़ॽ नाःन्दुॽ, हे़क्क्याङ् से़ःप्मा सुक्का लॽरिक् इःत्तुबा फे़जा-फे़युम्हाॽ नु कुजिगःक्वाहाॽ नाप्तुदेॽरुआङ् कुमनाहाॽनु हास्सुरो॥ 23 हाःत् इङ्गाॽ ले़प्माङ् होःप्, खे़न् आदक्ले़ङ्वाओ वाॽ॥ हाःत्ले़ इङ्गाॽनु मे़सुप्सुन्, खे़ल्ले़ से़ःसुरो॥” 24 “फे़न्साम्मिन् मनाओलाम् लःन् पेःक्किल्ले़ नाःम्सिङ् ते़न् कोःत्छे़ से़ङ्से़ङ्बा ते़न् हे़ङ्घाःत्ति पेःक्लो, कर खे़ल्ले़ आत्तान्नाङ् मे़घोःसुन्नाङ् अक्खे मे़त्छिङ्, ‘इङ्गाॽ ले़रुङ्बा मनाःल्लोए नुःङ्ङा पेःक्कारो॥’ 25 हे़क्क्याङ् खे़न् खे़प्मो नुःङ् ताःल्ले़ तगि यागे़बा ते़न्निन् मे़दुगुआङ् नुःबा मे़जोगुबा निःसुरो॥ 26 हे़क्क्याङ् खे़न् पेःक्काङ् आप्फेःक्नुःल्ले़आङ् साॽरिक् कुॽइ के़भे़ॽबा वेॽ नुसि फे़न्साम्हाॽ तारुसिआङ् खे़ङ्हाॽ सिगाङ् मे़लाःत्ताङ् मे़युङ्सिङ्लो॥ खे़न् मनाःल्ले़ कुयाक्नाम्मिन् तगिबानुःल्ले़आङ् ताप्फे़ःम्बा पोःङ्लो॥” 27 खुने़ॽ पारे़र पत्छे़ल्ले़ खे़प्मो मनालुम्मोलाम् थिक् मे़न्छुमाॽइन् यम्बा इक्लाओ पारे़, “खुने़ॽ सागे़वाःम्मान् हे़क्क्याङ् नुगे़धुक्माङ्ग मुॽइसामारो॥” 28 कर ये़सुरे़ पाःत्तु, “हे़क्केग मे़ःन्, कर निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् के़घे़म्बा नु के़इःप्पा के़नाःप्पाहाॽए मुॽइसाबासिरो॥” 29 मनाहाॽ खे़प्मो यरिक् मे़बोःरे़र मे़बेःल्ले़ ये़सुरे़ याम्मो मे़त्तुसि, “कन् ये़म्मोबा मनाहाॽ कुॽइगे़भे़ॽबासिरो॥ कङ्हाॽरे़ निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन् मे़गोःत्तुॽ, कर माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा योनारे़ कुमिक्सेःन्नाङ्धो वेॽ मिक्सेःन् मे़ङ्घोःसुन्लो॥ 30 आक्खेलॽरिक् योनाःन् निनबे ये़क्यक्पा मनाहाॽरे़ लागि मिक्सेःन् पोःक्खे़आङ् वये़, खे़न् हे़क्केए मे़न्छाम्साःन्नाङ् कन् थाःक्किल्ले़ लागि मिक्सेःन् पोःङ्लो॥ 31 लाङ्गे़त् पिसाङ्बा सिवा लाजेॽस्मा हाङ्मान् 32 निनबेओ के़वाॽबा मनाहाॽरे़आङ् कन् थाःक्हाॽ खासे़न् ये़न्नो पाःन्मे़धिक्तुसिॽरो, थेआङ्भे़ल्ले़ योनारे़ इङ्भन् से़ःसुल्ले़ खे़ङ्हाॽ खुनिॽ लायोलाम् मे़हिन्दे़आङ् मे़वये़, कर कप्मो योनाःन्नुःल्ले़आङ् पयम् यम्बान् वाॽसाङ् खिनिॽ के़न्हिन्दिन्लो॥” 33 “आत्तिल्ले़आङ् सेमिःन् हाःन्दुआङ् नइमाल्ले़ मे़सुःप्तुन् हे़क्क्याङ् मे़जिक्खुन्नाङ्, कर हिम् सिगाङ् के़लाःप्पाहाॽरे़ मे़निःसुर फाॽआङ् चम्जम्बा ते़न्नो युक्खुॽरो॥ 34 खे़ने़ॽ के़मिक्किन् नासिङ्गे़न् के़धक्कोबा सेमिरो॥ खे़ने़ॽ के़मिक्कन् नुॽने़ फाॽग्र, काक् नासिङ्गे़न् के़धक्किन् ओःत्लो॥ कर के़मिक्कन् फे़न्ने़ फाॽग्र, काक् नासिङ्गे़न् के़धक्किन् खादाम्लो॥ 35 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खिनिॽओबा ओःत्तिःन् खादाम्माल्ले़ मे़सुःप्तुन्ल फाॽआङ् सिङ्सिङ् लॽरे़म्मे़ॽओ॥ 36 खे़ने़ॽ के़निङ्वाॽसाम्मिन् ओःत्तिल्ले़ कुधिम् वाॽआङ् खादाम्मान् होःप्ने़ फाॽग्र, सेमिःल्ले़ थोॽरुबा हे़क्केए खे़ने़ॽ के़निङ्वाॽसाम्मिन्नाङ् ओःत्लो॥” 37 ये़सुरे़ पाःप्मा सुरुल्ले़ खे़प्मो फरिसिधिक् त्ये़आङ् खुने़ॽ चाजासे़ उःत्तुरो॥ हे़क्केःल्ले़ ये़सुःन् कुहिम्मो पेआङ् चाजासे़ युङ्सिङ्॥ 38 चामानुःल्ले़ तगि ये़सुरे़ कुहुक्किन् चोःक्थिम् कुइसिःक् वामे़हप्तुम्बा निःसुल्ले़, खे़न् फरिसिःल्ले़ कुनिङ्वाॽ मये़रो॥ 39 दाङ्बाल्ले़ खे़न् मे़त्तु, “खिनिॽ फरिसिहाॽरे़ खोर्याःन् नु चे़त्थ्याःन् लाःक्कात्लक् वागे़हप्तुम्, कर खिनिॽ सिगाङ्ग मनाहाॽ के़नाप्तुम् के़दाःरुम्सिबा पाःन्हाॽ नु ताप्फे़ःम्बा पाःन्निल्ले़ के़दिम्सिआङ् के़वयिॽरो॥ 40 अदङ्से, लाःक्कात् के़जोःक्पाल्ले़ सिगाङ्बान्नाङ् चोगुबा मे़ःम्बि? 41 कर के़घिःप्सिर के़गत्तुम्बा पाःन्हाॽ याङ्गे़साॽबाहाॽ पिरे़म्देःसे़म्सिम्मे़ॽ, हे़क्केःल्ले़ खिनिॽ सुत्थोए के़बोःक्खिॽरो॥ 42 कर के़जिःत्ति के़स्ये़ॽइरो फरिसिसे, थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽग चुजुक्सा मारुक्किल्ले़न् थिबोःङ्लक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् के़बिरुम्, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् मिःम्जि के़म्मे़त्तुम्मिन्, हे़क्क्याङ् वेॽहाॽआङ् नुःरिक्काङ् खासे़न् के़न्लोःन्दुम्सिम्मिन्लो॥ खिनिॽ तगिस्मान् के़जोगुम्मिल्ले़ एगाङ्स्मान्नाङ् के़जोगुम्मिल्ले़ पोःक्खे़बारो॥ 43 फरिसिसे, के़जिःत्ति के़स्ये़ॽइरो! खिनिॽग यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो तुम्म्याङ्हाङ् युक्नाहाॽओ युङ्मा खिनिॽ सिराॽ थाङ्लो, हे़क्क्याङ् पाङ्जुम्हाःत्ति मनाहाॽरे़ सेवा मे़मे़त्तिगे़र के़लॽरिॽरो॥ 44 के़जिःत्ति के़स्ये़ॽइरो! खिनिॽग सुत्लुङ् मे़ःन्नेबा इःप्पुङ् हे़क्के के़लरिॽरो॥ मनाहाॽरे़ निङ्वाॽए मे़ङ्घोए खे़न् इःप्पुङ् सम्दाङ् लाङ्मे़घेःक्काङ् आसुत्थो मे़बोःङ्लो॥” 45 खे़प्मो थिक् साम्योथिम्साम्बाल्ले़ खुने़ॽ मे़त्तु, “सिक्साम्बे, खे़ने़ॽ अक्खेलॽरिक् के़बाःत्तिल्ले़ग आनिगे़आङ् चाःत्थिरक् के़देःसुरो॥ 46 कर ये़सुरे़ नोगप् पिरु, खिनिॽ साम्योथिम्साम्बाहाॽआङ् के़जिःत्तिरो, थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽग के़लिःप्पा कक् हे़क्तङ्बा के़साक्पा थिम्हाॽ के़जोगुम्माङ् मनाहाॽ के़गुःत्तुम्सिम्, कर खिनिॽग कक् याङ्याङ् लॽर फाॽआङ् आबाङे हुक्चोधिक्किल्ले़आङ् खे़न् के़न्छुसुम्मिन्लो॥ 47 के़जिःत्ति के़स्ये़ॽइरो, थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽ पाधे़बाहाॽरे़ मे़से़रुसिबा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़न् इप्पुङ्ङिन् के़जोगुम्लो॥ 48 खिनिॽग खिनिॽ पाधे़बाहाॽरे़ खुनिॽ याःम्बक्किन्नु ते़न्दिङ् के़जोगुम्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ मे़से़रुसि, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ इप्पुङ्ङिन् खिनिॽ के़जोगुम्लो॥ 49 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़न् सिक्कुम्दिङ् कुनिङ्वाॽइल्ले़ अक्खे पाःत्तुआङ् पत्, ‘खिनिॽओ इङ्गाॽ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ नु सेःक्युक्मिबाहाॽ पाङ्घुङ्सिङ्, कर खिनिॽ कुभा के़से़रुम्सिम्, कुभा निङ्घुम् के़मे़त्तुम्सिम्॥’ 50 हे़क्केःल्ले़ इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़न् नावागे़न् चइःत् ने़स्से़आङ्धो के़रे़क् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ के़से़प्पाहाॽरे़ खोःमा के़बोःङ्बा खुम्दिङ्ङिन् कन् थाःक्हाॽरे़ मे़घोःसुॽरो– 51 मे़से़रुबा हाबिलरे़ कुमाक्खिॽआङ्धो ले़त्तिङ् तोःम्मादे़न् नु माङ्हिम्मिल्ले़ कुलुम्मो मे़से़रुबा जकरियारे़ कुमाक्खिॽ थारिक्पा खुम्दिङ्ङिन् कन् थाःक्हाॽरे़ मे़घोःसुॽरो॥ 52 खिनिॽ साम्योथिम्साम्बासे, खिनिॽ के़जिःत्ति के़स्ये़ॽइरो, थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् कुसिङ् निःप्मा ने़हिनिङ्वाॽ हम्मा तिमिक्किन् के़देॽरुम्साङ् खिनिॽ आबाङेग के़न्लासिन्लो॥ हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो लाःप्मा के़गोःप्पा वेॽ मनाहाॽआङ् लाःप्मा के़म्बाङ्घुम्सिम्मिन्लो॥” 53 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ खे़ॽयोलाम् पेआङ् साम्योथिम्साम्बाहाॽ नु फरिसिहाॽरे़ खुने़ॽ कुदक्ले़ङ्वाओ पाःप्मा मे़हेःक्तुरो॥ खे़न् ये़म्माङ्धो खुने़ॽ ताप्फे़ःल्लिक् मे़मे़त्तुर यरिक् सेःन्दोहाॽ सेःन्मे़दोसु॥ 54 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुबाःन्नो ते़म्मा फाॽआङ् खे़ङ्हाॽरे़ इङ् तङ्मा मे़हेःक्तुरो॥ 1 खे़प्मो निःत्मे़न्दे़त्ते हे़न्छिङ्ङाङ्धो मनाहाॽ चिए़त् चिए़त् मे़ए़त्छिङ्ल मे़जुप्से़॥ हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ अक्खेलॽरिक् मे़त्तुसि, “फरिसिहाॽरे़ खुनिॽ खरे़ःङ् के़भङ्बा सिदाॽलाम् सिङ्सिङ् लॽरे़म्मे़ॽओ! खे़न् सिदाॽ फाॽइन् खुनिॽ निङ्वाॽ चिःप्मान्लो॥ 2 मे़धाःप्ने़न्ल फाॽआङ् ते़प्ते़आङ् के़वाॽबा पाःन् इग्र कुसिङ् निःत्मे़दे़त्ने़न्ल फाॽआङ् माॽरे़आङ् के़वाॽबा पाःन् थेआङ् होःप्लो॥ 3 खे़ने़ॽ खागे़माक्पाओ के़बाःत्तुबा पाःन्निन् खागे़ओःप्पाओ इङ्भन् चोःक्लो॥ हे़क्क्याङ् स्वाःत्ताङ् हिम् सिगाङ् के़बाःत्तुबा पाःन्हाॽ हिम् सम्दाङ्लाम् यम्बा इक्लाओ इङ्भन् चोःक्लो॥” 4 “आन्जुम्से, हाःत्ले़ खिनिॽ नासिङ्गे़न् थक्किन्लक् से़प्माआङ्धो थेआङ् चोःक्मा मे़सुक्तुन्, खे़न्नु मे़गिसे़म्मिन्ने़ॽओ॥ 5 कर हाःत्नु किःमा पोःङ् के़लॽबा पाःन्निन् इङ्गाॽ मे़त्निङ्लो–हाःत्ले़ नासिङ्गे़न् थक्किन् से़रुआङ् खे़मायङ्सङ्ङो लाप्फुमा सुक्तुॽ, खुने़ॽनुए किःसे़म्मे़ॽओ! 6 ङासि चुजुक्सा पुहाॽरे़ याङ्ने़त्छि मे़ले़क्ने़न्बि? हे़क्केसाङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़ङ्हाॽ आत्तिन्नाङ् निङ्वाॽ मे़भेःत्छुन्लो॥ 7 खिनिॽ थे़गेःक्कोबा काक् थे़गेःक्इहाॽ खुने़ॽ निःरुआङ् वाॽरो॥ हे़क्केःल्ले़ मे़गिसे़म्मिन्ने़ॽओ! खिनिॽग यरिक् चुजुक्सा पुहाॽनुःल्ले़आङ् इमे़ल्लुङ्बा के़जोगिरो॥” 8 “आल्ल खे़प्से़म्मे़ॽओ, हाःत्ले़ मना तगि ये़सुःन् नसाःन् चोगुङ् लॽरिक् पाःत्तुॽ, इङ्गाॽ मे़न्छाम्साःल्ले़आङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमाङ्लाइङ्बाहाॽरे़ खुनिॽ तगि खे़न् ताःक्तुङ्लो॥ 9 कर हाःत्ले़ मनाहाॽरे़ खुनिॽ तगि इङ्गाॽ नाॽआ, इङ्गाॽआङ् खे़न् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमाङ्लाइङ्बाहाॽरे़ खुनिॽ तगि नाॽरुङ्लो॥ 10 हे़क्क्याङ् हाःत्ले़ मे़न्छाम्साःल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ फे़न् पाःन्हाॽ पाःत्तुॽ, खे़ल्ले़ ले़प्मि खोःमा सुक्तुॽ, कर सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ माङ्चे़ॽया पाःन् पाःत्तुबा पाःन्निल्ले़न् ले़प्मि मे़घोःसुन्लो॥ 11 मनाहाॽरे़ खिनिॽ यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो हे़क्क्याङ् सुहाङ्युक्पाहाॽ नु हाङ्हाॽरे़ खुनिॽ तगि खासे़न् लोःम्मारे़ लागि के़म्देॽरिल्ले़, से़ःप्सिङ्मारे़ लागि थे़मा पाःप्माबे फाॽआङ् निङ्साम्मो मे़ध्ये़म्मिन्ने़ॽओ॥ 12 हाबा खे़न् ये़म्मो थे पाःप्मा पोःङ् फाॽआङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़ खिनिॽ के़हुॽरिॽरो॥” 13 हे़क्क्याङ् खे़न् मनालुम्मोलाम् थिक् मनाःल्ले़ ये़सुःन् मे़त्तु, “सिक्साम्बे, आम्भुॽरे़ याङ्साकुन्धेओबा इङ्गाॽ आलक्किन् पिआर फाॽआङ् मे़त्ताङ् पिराङ्ङे़ॽओ॥” 14 ये़सुरे़ खे़न् नोगप् पिरु, “लुङ्ङाए, हाःत्ले़ इङ्गाॽ खिन्छिॽ लुम्मो याङ्साकुन्धे के़हाबा के़बिबा चोगाङ् इग्र खासे़न्लोःम्बा चोगाङ्बे?” 15 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ याम्मो खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “काक् खिःम्यक् चोःक्मोलाम् सिङ्सिङ् लॽरे़म्मे़ॽओ॥ थेआङ्भे़ल्ले़ मनाःल्ले़ कत्तुबा मुल्लुक् याङ्साकुन्धेओ खुने़ॽ से़क्खाबा कुहिङ्मन्निन् मे़वाॽने़न्लो॥” 16 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ खे़दाॽओ मे़त्तुसि, “थिक् याङ्साकुन्धेसाबा मनाःल्ले़ यरिक् पोगुगे़न् कुजाहाॽ सुप्सुॽरो॥ 17 हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ अक्खेलॽरिक् निङ्वाॽ इःत्तु, ‘आल्ल इङ्गाॽ थे चोगुङ्बे? कन् चाहाॽ युङ्मादे़न्ने होःप्लो॥’ 18 हे़क्क्याङ् अक्खेलॽरिक् इःत्तु, ‘आल्ल इङ्गाॽ अक्खे चोगुङ्–उन्छोःन्बा चा युङ्दे़न्हाॽ यःसुङ्ङाङ् कुसङ् यम्बा चा युङ्दे़न्हाॽ चोगुङ्सिङ्॥ हे़क्क्याङ् काक् चाहाॽ नु आजिगःक्वाहाॽ खे़प्मो युक्खुङ्सिङ्लो॥ 19 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ आबाङे अक्खे मे़त्छिङ्ङा, तेःङ्बे, यरिक् तङ्बे थारिक् के़योबा चा नु चिगःक्वाहाॽ सुप्सुङ्सिङ्ङाङ् वाॽआरो॥ आल्ल कुसानुःरिक् युङे़ॽ, चे़ॽ, थुङे़ॽआङ् सःत्ते़ॽओ!’ 20 कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़न् मे़त्तु, ‘कुनिङ्वाॽ के़बाःक्पे, आइन् से़न्दिक्सा खे़ने़ॽ के़हिङ्मन्निन् नुप्पाङ् खे़ने़ॽ के़सिःरो॥ हे़क्केःल्ले़ खे़ने़ॽ के़लुप्सुबा याङ्साकुन्धेहाॽ हाःत्ले़न् पोःङ्बाबे?’ ” 21 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ मे़त्तु, “आबाङे लागिरक् याङ्साकुन्धेहाॽ के़लुम्बाआङ् निङ्वाॽफुमाङ् ले़प्माङ् याङ्साकुन्धेसाबा मे़म्बोःङ्मनाबे़न्नाङ् बा हे़क्केए पोःङ्लो॥” 22 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “हे़क्केःल्ले़ खे़प्से़म्मे़ॽओ, खिनिॽ हिङ्मन्नो थे चामा नु नासिङ्गे़न् थक्को थे चाङ्मा वाःप्मा फाॽआङ् निङ्साम् मे़जोगे़म्मिन्ने़ॽओ॥ 23 थेआङ्भे़ल्ले़ ने़त्तिगे़न् हिङ्मन्निन् चामा थुङ्मानुःल्ले़ यम्बारो॥ हे़क्क्याङ् नासिङ्गे़न् थक्किन् चाङ्मा वाःप्मानुःल्ले़आङ् यम्बारो॥ 24 आःक्वाहाॽ ओमे़त्ते़म्सिम्मे़ॽओ–खे़ङ्हाॽरे़ चा मे़न्देःसुन् मे़न्छुप्सुन्, चायुङ्दे़न्नोआङ् याङ्मे़ङ्घोःत्तुन्॥ हे़क्केसाङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ चाःत्तुसिॽ हिङ्घुसिॽरो॥ खिनिॽग पुहाॽनुःल्ले़आङ् आक्खे़न् इमे़ल्लुङ्साबा के़जोगिॽ के़लॽबा निङ्वाॽ इःत्ते़म्मे़ॽओ॥ 25 निङ्साम्मो के़ध्ये़ॽइआङ् खिनिॽ हिङ्मन्नो कुमुक्थिक्काङ् फोःमा के़न्छुक्तुम्मिन्॥ 26 अक्तङ्बा चुक्सा याःम्बक्काङ् चोःक्मा के़न्छुक्तुम्मिन्निल्ले़ थेआङ् खिनिॽ निङ्वाॽबाल्ले़ के़ये़ःक्खिबाबे? 27 आल्ल लि-लि फुङ्ङिन् पोःबान् ओमे़त्ते़म्मे़ॽओ, खे़ङ्हाॽरे़ खिः मे़न्देःसुन् खिःआङ् मे़न्लःन्ने़न्, हे़क्केसाङ् खे़ङ्हाॽ सोलोमन हाङ्ङिल्ले़ कुनुॽमा कुदाःमाओ कन् लि-लि फुङ्ङिन् यारिक्काङ् नुःबा तेःत् मे़जाक्सिङ्ङिन्लो! 28 आइन् ताःन्दिक् मिओ लाप्के़भुसिङ्बा प्याङ्सिगे़न् इक्ताप्पोबा सुङ्फुङ्हाॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ हे़क्केलॽरिक् तेःत् चाक्तुसिल्ले़ खिनिॽ तेःत् के़न्जाक्तिन्बि? नसाःन् के़सुःम्बासे! 29 चामा थुङ्माओरक् खिनिॽ निङ्वाॽ मे़बिरे़म्मिन्ने़ॽओ! खे़ल्ले़ लागिग निङ्साम्मोआङ् मे़ध्ये़म्मिन्ने़ॽओ, 30 थेआङ्भे़ल्ले़ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा काक् सुवाङ्हाॽरे़आङ् बा हे़क्के मे़इःत्तुॽरो, कर साङ्ग्राम्पेदाङ्बा खिनिॽ पाःल्ले़ कन् के़रे़क् पाःन्हाॽ खिनिॽ चाहाबा के़जोगिबान् निःसुरो॥ 31 कर खुने़ॽ कुहाङ्जुम्मिन्लक् कोःत्ते़म्मे़ॽ, हे़क्क्याङ् काक् कन् चिगःक्वाहाॽ खिनिॽ के़म्बिरिॽरो॥” 32 “चुक्सा मे़ल्लुक् सुम्से, मे़गिसे़म्मिन्ने़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ साङ्ग्राम्पेदाङ्बा खिनिॽ पाःल्ले़ कुहाङ्जुम्मिन् पिमा कुसिराॽ थाङे़आङ् वाॽरो॥ 33 खिनिॽ के़गत्तुम्बा चिगःक्वाहाॽ सङ्घे़म्मे़ॽआङ् याङ्गे़साॽबाहाॽ पिरे़म्देःसे़म्सिम्मे़ॽओ॥ हे़क्केलॽरिक् आप्फाल्ले़आङ् मे़न्दे़ःङ्मना, मे़न्हङ्मनाबा सुःक्वाओ आप्फाल्ले़आङ् मे़म्मे़क्मनाबा साङ्ग्राम्पेदाङ्ङोबा याङ्साकुन्धेहाॽरे़ थिम्से़म्सिम्मे़ॽओ॥ खे़प्मो के़घुःम्बाहाॽरे़आङ् मे़न्घुःत्तुन्, हे़क्क्याङ् कुबुःल्ले़आङ् मे़जने़न्लो॥ 34 थेआङ्भे़ल्ले़ आत्तो खे़ने़ॽ याङ्साकुन्धेहाॽ के़युक्खुॽ, खे़प्मोए खे़ने़ॽ के़निङ्वाॽबे़न् पेःक्लो॥” 35 “खिनिॽ फॽइःन् नुःरिक्काङ् युप्से़म्मे़ॽ, हे़क्क्याङ् खिनिॽ सेमिःन् हाःन्दे़म्मे़ॽआङ् युक्खे़म्मे़ॽओ॥ 36 हे़क्क्याङ् निङ्वाॽ इरे़ चसिबा सेवारोबाहाॽ हे़क्के खिनिॽ पोःक्खे़म्मे़ॽओ॥ खुनिॽ दाङ्बान् मेःक्खिम् साभाङ्जा चासे़ पेःक्काङ् नुःङ् ताःल्ले़ खिमो लाम्धेःप्पे़न् हम्मा फाॽआङ् खे़ङ्हाॽ मे़न्इम्मे बा मे़युङ्लो॥ 37 हे़क्क्याङ् दाङ्बान् नुःङ् ताःइल्ले़, मे़न्इम्मे खुने़ॽ के़हाङ्बार के़युङ्बा सेवारोबाहाॽरे़ मुॽइसाम् मे़घोःसुॽ, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ल्ले़ आबाङे यारिप् चोःक्सिङ्ङाङ् सेवारोबाहाॽ चामादे़न्नो युक्खुसिॽ हे़क्क्याङ् चामा थुङ्माहाॽ थाबु पिरुसिॽरो॥ 38 हे़क्क्याङ् खे़न् हिम्दाङ्बे़न् से़त्लुम्भक् खिरि तासाङ् खे़ङ्हाॽ मे़न्इम्मे मे़युङ्बा तुमुसिॽरो॥ हे़क्केःल्ले़ से़क्खाए मे़त्निङ्, खे़न् कुसेवारोबाहाॽग मुॽइसाबासिरो॥ 39 हिम्दाङ्बाल्ले़ खुःन्द्रिक्पे़न् खुःन्छे़ ताः के़लॽबा ये़म्मिन् निङ्वाॽ खोःसुने़ फाॽग्र से़क्खासाङ् खुःप्मा मे़बाङ्घुन् के़लॽबा पाःन्निन् कुसिङ् निःत्ते़म्मे़ॽओ॥ 40 खिनिॽआङ् आप्फाल्ले़साङ् यारिप् वये़म्मे़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ मे़न्छाम्साःन् युः फाॽआङ् मे़न्इःत्ते के़वयिल्ले़ खुने़ॽ युःरो॥” 41 पत्रुसरे़ सेःन्दोसु, “आदाङ्बे, कन् खे़दाॽइन् आनिगे़ लागि के़बाःत्तुबाबि, इ वेॽ के़रे़क्ले़ लागिआङ् के़बाःत्तुबाबि?” 42 दाङ्बाल्ले़ मे़त्तुसि, आत्तिन् सेवारोबान् नसाःन्साबा नु सिक्कुम्साबा चोःक्, खे़न्निन् हिम्दाङ्बाल्ले़ कुहिम्धाःङ्हाॽ ओमे़प्मा युक् पिरुॽ हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ वेॽ सेवारोबाहाॽ ये़म्ये़म्मो चामा थुङ्मा पिरुसिॽरो॥ 43 खे़न् हिम्दाङ्बान् नुःङ् ताःल्ले़ खे़न् सेवारोबाल्ले़ बा हे़क्केए चोगुर वाॽबा तुमुने़ फाॽग्र खे़न् थुम्घो पिरुॽरो॥ 44 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, खे़न् हिम्दाङ्बाल्ले़ खे़न् सेवारोबान् के़रे़क् कुयाङ्साकुन्धे सम्दाङ् युक् पिरुॽरो॥ 45 कर आत्तिन् सेवारोबाल्ले़ खुने़ॽ कुनिङ्वाॽबो इङ्गाॽ आन्दाङ्बान् हारा मे़दाने़न् लॽरिक् इःत्तुर चः थुङुॽ, हे़क्क्याङ् मःसिङ्ङाङ् वेॽ सेवारोबा नु सेवारोमाहाॽ हिप्तुसिॽ लःप्सुसिॽर वाॽइल्ले़ 46 मे़न्इःत्तेबा नु निङ्वाॽ मे़ङ्घोएबा ये़न्नो हिम्दाङ्बे़न् हिम्मो नुःङ् ताआङ् खे़न् साॽरिक् ते़ःम्भुक् याक्तुॽ॥ हे़क्क्याङ् नसाःन् मे़न्जोःक्मनाबाहाॽनु सोरिक् खुम्दिङ् पिरुॽरो॥ 47 “हे़क्क्याङ् आत्तिन् सेवारोबाल्ले़ खुने़ॽ कुन्दाङ्बाल्ले़ कुनिङ्वाॽइन् निःसुसाङ् खे़न् कुइसिःक् यारिप् मे़म्बोःङ्ङे कुन्दाङ्बाल्ले़ कुनिङ्वाॽ हे़क्के मे़जोगुन्निल्ले़ खे़ल्ले़ साॽरिक् ते़ःम्भुक् खोःसुॽरो॥ 48 कर हाःत्ले़ कुन्दाङ्बाल्ले़ कुनिङ्वाॽइन् मे़निःसुन्नाङ् ते़ःम्भुक् चामा याःम्बक् चोगुॽ, खे़ल्ले़ मिसाक्लक् ते़ःम्भुक् चरो॥ हाःत्ले़ यरिक् खोःसुॽ, खे़ल्लोलाम् यरिक्के नाःक्लो, हे़क्क्याङ् हाःत्ले़ यरिक् लक्पे़न् खोःसुॽ खे़ल्लोलाम्माङ् यरिक्के नाःक्लो॥” 49 “इङ्गाॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो मि केःत्छे़ त्याङ्बारो, कर तगिसा मि लाःसे़ल्ले़ नुःबा पोःक्खे़बारो॥ 50 इङ्गाॽआङ् इनोगे़न् तुक्खेःल्ले़न् बप्तिस्मा पोःङ्मा कत्तुङ्लो॥ खे़न् मे़न्जुःत्ते थारिक् आसक्मा हुॽसिङ्ङाङ् वाॽरो॥ 51 इङ्गाॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो सनारुङ् ताःत्छे़ त्याङ्बा फाॽआङ् के़इःत्तुबि? मे़ःन्लो! इङ्गाॽग मनाहाॽ से़म्मासि फाॽआङ् त्याङ्बारो॥ 52 आल्लआङ्धो ङासि मना के़वाॽबा हिम्सयङ्ङो सुम्भुरे़ तक्ले़ङ्वाओ ने़प्फु, हे़क्क्याङ् खे़न् ने़प्फुरे़ खुन्छिॽ तक्ले़ङ्वाओ सुम्भु मे़बोःक्काङ् खे़ङ्हाॽ मे़से़रो॥ 53 कुम्बाःन् कुस्साःल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ पोःक्, हे़क्केलॽरिक्के कुस्साःन् कुम्बारे़ कुदक्ले़ङ्वाओ, हे़क्क्याङ् कुम्माःन् कुस्साः मे़न्छुमाॽइल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ, हे़क्क्याङ् कुस्साः मे़न्छुमाॽइन् कुम्मारे़ कुदक्ले़ङ्वाओ पोःक्लो॥ हे़क्क्याङ् नोःप्मे़न् कुम्बाङ्लिःल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ, हे़क्क्याङ् पाङ्लिमे़न् कुन्नोःप्माल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ पोःक्लो॥” 54 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ याम्मो यरिक् मनाहाॽ मे़त्तुसि, “नाम्धा पिसाङ् खाप्मिःप्पान् के़निःसुम्मिल्ले़ आल्लोसा वाहित् थाःॽ फाॽआङ् के़बाःत्तुम्, हे़क्क्याङ् हे़क्केलॽरिक् वाहित् थाःॽ॥ 55 लाङ्गे़न्बा सुरित् केजङ्ङिन् हुःल्ले़ आल्ल साॽरिक् हाङ्वा लॽरिक् के़बाःत्तुम्, हे़क्क्याङ् हे़क्केए पोःङ्॥ 56 खिनिॽ कुनिङ्वाॽ के़जिःप्पासे, अक्खेलॽरिक् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो नु तरःङ्दिङ् ताङ्साङ्ङोबा पाःन्निन् ओगे़मे़त्तुम्माङ् ताःन्दिक् के़बोःङ्बा पाःन्निन् के़बाःत्तुम्, कर कन् ये़म्मो के़दाःबा मिक्सेःन्हाॽ थेआङ् कुसिङ् के़न्निःत्तुम्मिन्बाबे?” 57 “खिनिॽ इङ्गाॽ चोगुङ्बा याःम्बक्किन् नुःबा बि मे़ःम्बि फाॽआङ् थेआङ् आबाङे के़न्छे़न्दुम्मिन्बाबे? 58 खे़ने़ॽ आप्तिक् के़गुःप्पे़न्नु खासे़न्हिम्मो के़बेःक्किल्ले़, लाम्मोसा फोत्या के़गुःप्पे़न्नु नादङ् चोगे़ॽओ॥ मे़ःन्ने़ फाॽग्र खे़ल्ले़ खे़ने़ॽ खासे़न्लोःम्बाल्लो के़देॽआङ् खे़न् खासे़न्लोःम्बाल्ले़ तिलिङ्गाहाॽरो हुक्के़सुप् हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ पुङ्लाहिम्मो के़म्धे़क्लो॥ 59 हे़क्क्याङ् हुङ्मा के़बोःङ्बा काक् साम्बाःन् याङ् मे़न्हुङ्ङे थारिक् खे़प्मोए के़याक्लो॥” 1 खे़न् ये़न्नो खे़प्मो के़वाॽबा कुभा मनाहाॽरे़ ये़सुःन् मे़मे़त्तु, “अक्खेलॽरिक् गालिलिहाॽ सिदुङ्जभा चोःक्कि मे़यागे़ल्ले़ रोमि सुहाङ्गे़म्बा पिलातसरे़ खे़न् सिदुङ्जभा के़जोःक्पाहाॽ से़प्मा पाङ्घुसिरो॥” 2 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “हे़क्के पोःक्खे़ फाॽले़ खे़न् गालिलिहाॽ साॽरिक् लायोबा मे़जोगे़ फाॽआङ् के़इःत्तुम्बि? 3 मे़ःन्लो! खिनिॽआङ् खिनिॽ लायोलाम् के़न्हिन्दिन्ने़ फाॽग्र बा हे़क्केए के़बोःक्खिॽआङ् के़मे़गिॽरो॥ 4 हे़क्क्याङ् सिलोआम जङ्हिम्मिल्ले़ के़ःप्तु से़रुसिबा थिक्-ये़त् (१८) मनाहाॽ यरुसले़म्मो काक्नुःल्ले़ साॽरिक् लायोबा मे़जोगे़ फाॽआङ् के़इःत्तुम्बि? 5 मे़ःन्लो! खिनिॽआङ् खिनिॽ लायोलाम् के़न्हिन्दिन्ने़ फाॽग्र बा हे़क्केए के़बोःक्खिॽआङ् के़मे़गिॽरो॥” 6 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ खे़दाॽओ मे़त्तुसि, “थिक् मनाःल्ले़ पःत्छेॽबुङ्माधिक् लेःत्तु॥ खुने़ॽ पःत्छेॽबुङ्मो कुजाॽ कोःत्छे़ त्ये़, कर मे़घोःसुन्॥ 7 खे़ल्ले़ इक्के़गोःबान् उःत्तुआङ् मे़त्तु, ‘इङ्गाॽ तङ्बे सुम्सिआङ्धो कन् पःत्छेॽबुङ्मो कुजाॽइन् ओमे़त्तुङ्ल वाॽआ, हे़क्केसाङ् इङ्गाॽ मे़ङ्घोःबान्लो॥ आल्ल कन् ताङे़ॽआङ् से़रे़ॽ॥ थेआङ् खाम्मिन् आम्भा चासोःक्खुबाबे॥’ 8 खे़न् इक्के़गोःबाल्ले़ मे़त्तु, ‘आदाङ्बे, आइलाम्बा पःत्छेॽबुङ्मान् ले़राङ् पिराङ्ङे़ॽआङ् इङ्गाॽ कुघिरि तःयुङ्ङाङ् मल याक्तुङ्॥ 9 हे़क्क्याङ् आन्ने़म्माॽ कुजाॽ थोःक्ते़ने़ फाॽग्र नुःबा पोःक्खे़, मे़धोःक्ते़न्ने़ फाॽग्र ताङे़देःसे़ॽओ॥’ ” 10 हे़क्क्याङ् थिक् नाःम्सिङ् ये़न्नो ये़सुरे़ यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो निसाम् हुॽरुसिर यागे़ल्ले़ 11 खे़प्मो तङ्बे थिक्-ये़त्ताङ्धो (१८) उधुक्के फे़न्साम्मिल्ले़ याङ्घुआङ् कुएःक् उःक्खुॽ के़लॽमा मे़न्छुमाॽधिक् वये़॥ खे़ल्ले़ कुएःक् सल्लिक् सम्मा मे़सुक्तुन्नाङ् वये़रो॥ 12 ये़सुरे़ खे़न् मे़न्छुमाॽइन् निःसुआङ् उःत्तुआङ् मे़त्तु, “आल्लो उधुक्के फे़न्साम्मिल्ले़ खे़ने़ॽ के़ले़रे़ के़ध्ये़रो॥” 13 हे़क्क्याङ् खे़न् उःक्खुॽबा कुएःक्को हुक्किन् ने़स्सु पिरु॥ खिमो खे़न् मे़न्छुमाॽइन् नुरे़आङ् कुएःक्किन् सल्लिक् सन्छुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःसुरो॥ 14 कर नाःम्सिङ् ये़न्नो ये़सुरे़ खे़न् मे़न्छुमाॽइन् नुसुबाल्ले़ चोगुल्ले़ यहुदि चुम्लुङ्हिम्मोबा लाम्लोःबान् कुसाक्के़न् पोगे़आङ् खे़प्मो मनाहाॽ मे़त्तुसि, “ये़त्नाम्धिक्को तुक्सि (६) ये़न् थारिक् याःम्बक् चोःक्मा सुक्ते़त्॥ हे़क्केःल्ले़ नाःम्सिङ् ये़न्नो मे़ःन्, कर वेॽ ये़न्हाॽओ नुसिङ्से़ त्ये़म्मे़ॽ॥” 15 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ कुनिङ्वाॽ के़जिःप्पासे, नाःम्सिङ् ये़न्नो खिनिॽ थाःङ्ङोलाम् पित्हाॽ इग्र अदङ्हाॽ के़ले़रुम्सिम्माङ् च्वाःत् थुङ्से़ के़देॽरुम्सिम्बि मे़ःम्बि? 16 कन् अब्राहामरे़ कुहिम्सयङ्बा मे़न्छुमाॽइन् तङ्बे थिक्-ये़त्ताङ्धो (१८) माफे़न्साम्मिल्ले़ थुःन्दुआङ् वये़॥ कन् नाःम्सिङ् ये़न्नो खे़न् माफे़न्साम्मिल्ले़ कुइघेःङ्ङोलाम् ले़प्मा नुःबाबि मे़ःम्बि?” 17 ये़सुरे़ हे़क्के पाःत्तुल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ के़बाःप्पाहाॽ के़रे़क् मे़नुःन्दे़रो॥ कर मनाहाॽ ये़सुरे़ चोगुबा निङ्वाॽ के़माबा पाःन्निल्ले़ चोगुल्ले़ मे़सःत्ते़रो॥ 18 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् आक्तङ्बा चोःक् फाॽआङ् थे़माःन्नु तङ्घुङ्बाबे? 19 कङ्ग यःङ्गेॽ याॽरिःम्बा हे़क्के चोःक्लो॥ खे़न् इक्ताप्पो ले़प्माआङ् लिङ् हे़क्क्याङ् सिङ्बुङ् हे़क्के यम्बा पोःङ्लो॥ हे़क्क्याङ् कुबोराःक्को पुसाहाॽरे़ हाप् मे़जोगुॽरो॥” 20 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ याम्मो सेःन्दोसुसि, “निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् इङ्गाॽ थे़माःन्नु तङ्घुङ्बाबे? 21 कङ्ग फे़ॽरुम्मो याक्मनाबा सिदाॽ हे़क्दङ्बा चोःक्लो॥ थिक् मे़न्छुमाॽइल्ले़ यरिक् फे़ॽरुम्मो मिसाक् सिदाॽइन् याक्तु हे़क्क्याङ् सिदाॽइल्ले़ मे़न्युक्के थारिक् सॽरु युक्खुरो॥” 22 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् यरुसले़म पेर पत्छे़ल्ले़ लाम्मो के़ने़बा पाङ्जुम्हाॽओ निसाम्हाॽ हुॽरुसिर पेरो॥ 23 कुभारे़ खुने़ॽ सेःन्मे़दोसु, “दाङ्बे, सुःल्लिक् मनाहाॽरे़रक् से़न्लप् मे़घोःसुॽबि?”ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, 24 “चिभिःत्फिःप्पा लाम्धेःप्पोलाम् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो लाःप्मा तम्सिन् चोगे़म्मे़ॽओ॥ यरिक् मनाहाॽरे़ तम्सिन् मे़जोगुॽ, कर लाःप्मा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 25 हे़क्क्याङ् हिम्दाङ्बाल्ले़ लाम्धेःप्पे़न् सुबुॽ॥ हे़क्केःल्ले़ खिनिॽ लाःक्कात्लाम् लाम्धेःप्पे़न् के़हिप्तुम्ल के़मे़त्तुम्, ‘आनिगे़ लागिआङ् लाम्धेःप्पे़न् हन्दे़ आबिरे़ना!’ कर खुने़ॽ अक्खेलॽरिक् नोगप् के़बिरिॽ, ‘खिनिॽ आत्तोलाम् के़द्ये़ॽइबे? इङ्गाॽ कुसिङ् मे़निःत्निङ्ङिन्लो॥’ ” 26 हे़क्केःल्ले़ खिनिॽ याम्मो के़बाःत्तुम्, “आनिगे़ग खे़ने़ॽनुए सोरिक् युङ्मनाआङ् चाःमना थुङ्मनारो, खे़ने़ॽग आनिगे़ लाम्मो निसाम् के़हुॽरुसिरो॥ 27 कर खुने़ॽ नोगप् के़बिरिॽ, ‘से़क्खाए इङ्गाॽ कुसिङ् मे़निःत्निङ्ङिन्लो, आत्तोलाम् के़द्ये़ॽइबाबे? ताक्के़भे़ॽबासे, कप्मोलाम् पेगे़म्मे़ॽओ!’ 28 हे़क्केःल्ले़ खिनिॽ अब्राहाम, इसहाक, याकुब, नु माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो मे़युङ्बा के़निःसुम्सिम्, कर आबाङेग लाःक्कात् लाप्के़म्भुसिआङ् के़हाबिर के़भिःक्तिर ये़त्तुक्खेःल्ले़ हाबोॽबान् के़ये़ःक्खुम्लो॥ 29 काक् पिसाङ्लाम् नु काक् लाजेॽलाम् मनाहाॽ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो मे़दाआङ् साभाङ्जा चासे़ मे़युङ्सिङ्लो॥ 30 खे़प्मो आल्लो यम्लाबा मनाहाॽ ताःन्दि चुक्सा मे़बोःङ्, हे़क्क्याङ् चुक्सा मनाहाॽ यम्लाबा मे़बोःङ्लो॥” 31 बा खे़न् ये़म्मो खे़ॽयो कुभा फरिसिहाॽ मे़द्ये़आङ् ये़सुःन् मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽ कप्मोलाम् हारा लःन्दे़ पेगे़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ हे़रोद हाङ्ङिल्ले़ खे़ने़ॽ से़प्मा निङ्वाॽ चोगुआङ् वाॽरो॥” 32 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “पेगे़म्मे़ॽआङ् खे़न् किदिःप्पान् अक्खे मे़त्ते़म्मे़ॽओ–‘आइन् नु ताःन्दिक् इङ्गाॽ फे़न्साम्हाॽ नाःत्तुङ् लःत्तुङ्सिङ्ङाङ् मनाहाॽ नुसुङ्सिङ् हे़क्क्याङ् सुम्सिगेःक्पा ये़न्नो इङ्गाॽ आयाःम्बक्किन् सुरुङ्लो॥ 33 कर इङ्गाॽ आइन्, ताःन्दिक् नु आत्छे़न्दाःन् खे़त्थोए पेःक्कार पत्ता, थेआङ्भे़ल्ले़ यरुसले़म लाःक्कात् वेॽ दे़न्नो माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ से़प्मासि मे़नुॽने़न्लो॥’ 34 यरुसले़म्मोबा मनासे, यरुसले़म्मोबा मनासे, खिनिॽग माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ के़से़रुम्सिम्, निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खिनिॽओ पाङ्घुसिबा इङ्साबाहाॽ लुङ्ङिल्ले़ के़बःत्तुम्सिम्लो॥ आक्खे़न् ले़ङ् खिनिॽ मुॽइदाङ्साहाॽ वामाःप्माल्ले़ वाज्याःक्हाॽ कुप्तुसिबा कुइसिःक् खिनिॽ साःहाॽ सुम्मासि निङ्वाॽ चोगुङ्, कर खिनिॽ के़न्दे़न्दिन्लो॥ 35 ओमे़त्ते़म्मे़ॽओ, निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ के़हिम्मिन् लाम्धेःप् चिए़त् ए़त्तुॽरो॥ थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, ‘दाङ्बाल्ले़ कुमिङ्ङो के़दाःबान् मुॽइसाबारो’ 1 थिक् नाःम्सिङ् ये़न्नो ये़सुःन् लत्छा फरिसि लाम्लोःबाल्ले़ कुहिम्मो चाजासे़ पे॥ खे़प्मो मनाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़धोःप्सुआङ् मे़वये़, 2 थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ कुदगि कुलाङ् कुहुक् हःप्सुबा मनाधिक् त्ये़॥ 3 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ साम्योथिम्साम्बाहाॽ नु फरिसिहाॽ सेःन्दोसुसि, “नाःम्सिङ् ये़न्नो के़दुक्पा मनाहाॽ वेःम्मासि नुॽबि?” 4 कर खे़ङ्हाॽरे़ थेआङ् नोगप् मे़म्बिरुन्॥ हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ खे़न् मनाःन् सम्दाङ् कुहुक् ने़स्सुर नुसुआङ् पाङ्घुदेःसुरो॥ 5 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “नाःम्सिङ् ये़न्नो खिनिॽ साः इग्र पित्थिक् केःम्बा लुम्बाःत्तो मक्था लाःत्तिल्ले़ खिनिॽ खिमो लाःक्कात् के़उःक्खुम् के़लःत्तुम्बि मे़ःम्बि?” 6 कर खे़ङ्हाॽरे़ थेआङ् नोगप् पिमा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 7 ये़सुरे़ खे़न् साभाङ्जाओ उःप्मनाबा मनाहाॽरे़ तुम्म्याङ्हाङ् युक्नाहाॽ मे़सेगुर मे़युङे़बा निःसुआङ् खे़ङ्हाॽ कन् खे़दाॽइन् मे़त्तुसि– 8 “खिनिॽ मेःक्खिम् साभाङ्जाओ तरे के़म्उःत्तिने़ फाॽग्र तुम्म्याङ्हाङ् युक्नाओ मे़युङे़म्मिन्ने़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽनुःल्ले़आङ् मिङ्सोदाङ्बा मनाःन् तरे उःत्ते़आङ् वाॽने़ फाॽग्र 9 खे़न् हिम्दाङ्बान् ताआङ् ‘खे़ने़ॽ कन् युक्नाःन् खुने़ॽ ले़रे़बिरे़ॽआङ् यो खाम्लोओ युङे़ॽओ’ के़मे़त्ने़ फाॽग्र के़नाधारो॥ 10 खे़ल्ले़ कुले़क्वा तरे के़म्उःत्ने़ फाॽग्र खे़ने़ॽ यो खाम्लोओ युङ्सिङ्ङे़ॽओ॥ हे़क्केलॽरिक् हिम्दाङ्बे़न् ताआङ् ‘मे़ःन् आदाङ्बे, खे़ने़ॽ थो तुम्म्याङ्हाङ् युक्नाओ युङे़ॽओ’ के़मे़त्ने़ फाॽग्र खे़ॽयो खिरि के़वाॽबा तरेबाहाॽरे़ खुनिॽ तगि खे़ने़ॽ के़मिङ्सो पोःरो॥ 11 थेआङ्भे़ल्ले़ हाःत् यम्बा ले़ङ्सिङ् खे़न् चुङ्जिगे़न्साः पोःङ्लो, हे़क्क्याङ् हाःत् चुङ्जिगे़न्साः ले़ङ्सिङ् खे़न् यम्लाबा पोःङ्लो॥” 12 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ हिम्दाङ्बान् अक्खे मे़त्तु, “खे़ने़ॽ अक्खेलॽरिक् चामुक् थिमुक् के़से़ःसुल्ले़ के़न्जुम्हाॽ, के़म्भुॽ के़न्साॽहाॽ, के़गाॽइ सोधोःक्हाॽ नु याङ्साकुन्धे के़गप्पा पाङ्भेॽसाबाहाॽ मे़उःत्ते़से़न्ने़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़आङ् खे़ने़ॽ के़म्उःत्ताङ् चामुक् थिमुक् के़म्बिर याङ्ना के़म्नुःक् के़म्बिॽरो॥ 13 कर खे़ने़ॽ चामुक् थिमुक् के़से़ःसुल्ले़ याङ्गे़साॽबाहाॽ, के़दुक्पाहाॽ, लाङ्सक्पाहाॽ नु मिक्फःम्बाहाॽ उःत्ते़से़ॽओ॥ 14 हे़क्के के़जोगुल्ले़ खे़ने़ॽ मुॽइसाम् के़घोःसुॽ, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ थेआङ् मे़न्गत्तुन्नाङ् खे़न् याङ्ना हुङ्मा मे़न्छुक्तुन्लो॥ कर साम्योनिबा मनाहाॽ सिःमे़न्लाम् याम्मो मे़हिङ्ङिल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़ने़ॽ काक् नुःक्तु के़बिॽरो॥” 15 खुने़ॽनुए सोरिक् के़युङ्बा थिक्किल्ले़ कन् पाःन्निन् खे़प्सुआङ् पाःत्तु, “निङ्वाॽफुहाङ्जुम्बा चामुक् थिमुक्को चा के़जाबाहाॽग मुॽइसाबासिरो॥” 16 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “थिक् मनाःल्ले़ यम्बा साभाङ्जा से़ःमा निङ्वाॽ चोगुआङ् यरिक् तरेहाॽ उःत्तुसि॥ 17 हे़क्क्याङ् काक् यारिप् पोःक्खे़आङ् कुसेवारोबाधिक्किन् चामा थुङ्मा यारिप् पोःक्खे़, आल्ल त्ये़म्मे़ॽओ फाॽआङ् तरे उःत्छे़ पाङ्घुदेःसुरो॥” 18 कर खे़न् मनाहाॽ साभाङ्जाओ मे़म्बेःक्मना मेलाम्सिङ्लो॥ थिक्सिगेःक्पाल्ले़ मे़त्तु, “इङ्गाॽ प्याङ्सिगे़न् इक्ताप् इङुङ्ङाङ् वाॽआ, हे़क्क्याङ् खे़न् ओमे़त्छे़ पेःक्मा पोःङ्, हे़क्केःल्ले़ साभाङ्जाओ ताःमा मे़सुक्कान्लो॥ ले़प्मि पिराङ्ङे़ॽओ॥” 19 वेॽ मनाःल्ले़ मे़त्तु, “इङ्गाॽ कुगाप् ङासि पित्पाहाॽ इङुङ्सिङ्ङाङ् वाॽआ॥ खे़ङ्हाॽ थोःङ्मा साॽमासि पोःङ्, हे़क्केःल्ले़ इङ्गाॽ साभाङ्जाओ ताःमा मे़सुक्कान्लो॥ ले़प्मि आबिरे़ॽओ॥” 20 हे़क्क्याङ् आल्लसाङ् वेॽ मनाःल्ले़ अक्खे मे़त्तु, “इङ्गाॽग खारक् मेःक्खिम् चोगुङ्ङाङ् वाॽआ, हे़क्केःल्ले़ साभाङ्जाओ ताःमा मे़सुक्कान्लो॥ 21 हे़क्क्याङ् सेवारोबाल्ले़ पेआङ् कुन्दाङ्बान् बा हे़क्के खे़न् पाःन्निन् मे़त्तु॥ हे़क्केःल्ले़ खे़न् मनाःल्ले़ साॽरिक् कुसिक् पोगे़आङ् खे़न् कुसेवारोबान् मे़त्तु, ‘हारा पेगे़ॽआङ् पाङ्जुम्मोबा लाम् लाम् के़वाॽबा याङ्गे़साॽबाहाॽ, के़दुक्पाहाॽ, लाङ्सक्पाहाॽ नु मिक्फःम्बाहाॽ उःत्ते़ तारे़से़ॽ॥’ 22 हे़क्क्याङ् खे़न् सेवारोबान्नाङ् पेआङ् बा हे़क्के चोगुआङ् नुःक्खे़ त्ये़आङ् मे़त्तु, ‘आदाङ्बे, खे़ने़ॽ के़बाःत्तुबा हे़क्केए इङ्गाॽ चोगुङ्, आल्लसाङ् यरिक् युङ्मा ते़न्हाॽ ने़रो॥’ 23 हे़क्केःल्ले़ कुन्दाङ्बाल्ले़ खे़न् मे़त्तु, ‘हे़क्केने़ फाॽग्र खे़ने़ॽ पाङ्भेॽओ पेगे़ॽआङ् लाम् लाम्मो के़वाॽबा मनाहाॽ हारा साभाङ्जाओ मे़दारए पोःङ् फाॽआङ् उःत्ते़ तारे़से़ॽओ॥ हे़क्केलॽरिक् कन् आहिम्मिन् सधे़क् तिम्लरो॥’ 24 उःप्मनाबा तरेबा आत्तिल्ले़आङ् इङ्गाॽ से़ःसुङ्बा साभाङ्जाओ चामा मे़घोःसुन्लो॥” 25 थिक्ले़ङ् यरिक् यरिक् मनाहाॽरे़ ये़सुरे़ कुएःक् कुएःक् मे़नाःत्तुर मे़वये़ल्ले़ खुने़ॽ खिरि हिसिङ्ङाङ् मे़त्तुसि, 26 “इङ्गाॽ याप्मि के़दिम्बाल्ले़ कुम्मा-कुम्बासि, कुमेःत्-कुस्साःहाॽ, कुम्भुॽ कुन्साॽसि, कुन्ने़ॽ कुन्साॽसि, हे़क्क्याङ् कुहिङ्मन्निन् इङ्गाॽनुःल्ले़आङ् साॽरिक् मिःम्जि मे़त्तुने़ फाॽग्र खे़ङ्ग इङ्गाॽ आहुॽसाम्बा पोःङ्मा मे़सुक्ने़न्लो॥ 27 हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽ के़सिलाम्साक्मा सिङ्ङिन् आबाङे के़बङ्सिङ्ङाङ् इङ्गाॽ के़न्दिम्मान्ने़ फाॽग्र आहुॽसाम्बा पोःङ्मा के़न्छुक्ने़न्लो॥ 28 आल्ल निङ्वाॽ इःत्ते़म्मे़ॽ, खिनिॽओ थिक्किल्ले़ यम्बा चङ्हिम् चोःक्मा निङ्वाॽ चोगुल्ले़, चोःक्मानुःल्ले़ तगि खे़न् सुःप्माल्ले़ आक्खे़न् याङ्साकुन्धे चाहाबा चोःक् लॽरिक् निङ्सेःक् चोगुबि मे़ःम्बि? 29 मे़ःन्ने़ फाॽग्र हिम् पाङ्यक् ने़माग सुक्तु, कर खे़न् चोःक्मा सुःप्मा मे़सुक्तुन्लो॥ हे़क्क्याङ् कन् के़निःबा के़घे़म्बा मनाहाॽरे़ खे़न् अक्खे मे़मे़त्तुर किनाःन्दि मे़बिरुरो, ‘खे़ने़ॽ हेःक्माग के़हेःक्तु, कर सुःप्मा के़न्छुक्तुन्लो!’ 31 आल्ल लत्छा थिबोःङ् हे़न्छिङ् (१०,०००) थक्सुबा के़गप्पा हाङ्ङिल्ले़ वेॽस्मा निबोःङ् हे़न्छिङ् (२०,०००) थक्सुबा के़गप्पा हाङ्ङिन्नु थङ् चोःक्से़ पेःक्मानुःल्ले़ तगि खे़ल्ले़ युङ्सिङ्ङाङ् खे़न् वेॽस्मा हाङ्ङिन् नाःम्मा सुक्तु बि मे़ःम्बि फाॽआङ् नुःरिक्काङ् निङ्वाॽ इःत्तुॽरो॥ 32 खे़ल्ले़ खे़न् हाङ्ङिन् नाःम्मा मे़सुक्तुन्बा निःन्धो चोगुने़ फाॽग्र खे़ल्ले़ खे़न् हाङ्ङिन् लाम्मो थङ् चोःक्से़ फे़न्ल पत्तिल्ले़सा हाङ्लाइङ्बान् पाङ्घुआङ् नादङ् चोगुॽरो॥ 33 हे़क्केलॽरिक्के खे़ने़ॽ के़गत्तुबा काक् पाःन्हाॽ के़न्ले़रुन्ने़ फाॽग्र इङ्गाॽ आहुॽसाम्बा पोःङ्मा के़न्छुक्ने़न्लो॥ 34 युम्मिङ्ग नुःबाए चोःक्, कर युम्मिल्ले़ कुलिम्मे़न् माःबेःक्ने़ फाॽग्र याम्मो के़लिम्बा चोःक्मा सुक्मे़दे़त्ने़न्लो॥ 35 हे़क्क्याङ् खे़ङ्ग इक्ताप्पो मःल्लाङ् मे़बोःङ्ने़न् मनाहाॽरे़ बा हे़क्केए लाप्मे़भुसु मे़देःसुरो॥ हे़क्क्याङ् आबाःन्निन् नुःरिक्काङ् खे़प्से़म्मे़ॽआङ् कुसिङ् निःत्ते़म्मे़ॽओ!” 1 थिक्ये़न् यरिक् एःङ्याङ् के़भोःङ्बाहाॽ नु वेॽ लायोबाहाॽ ये़सुरे़ कुबाःन् खे़म्से़ खुने़ॽ कुघिरि मे़जुप्से़ल्ले़ 2 फरिसिहाॽ नु साम्योथिम्साम्बाहाॽ कानाक्नाक् मे़लॽरे़र अक्खे मे़बाःत्तु, “कन् मनाःल्ले़ग लायोबाहाॽआङ् ताःक्तुसिआङ् सोरिक् युङ्ङाङ् चाजारो॥” 3 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ खे़दाॽधिक् मे़त्तुसि– 4 “खिनिॽओ किप्थिक् (१००) मे़ल्लुक्हाॽ के़गप्पा मनाःल्ले़ लत्छाःन् मासुल्ले़ फाङ्-फाङ् (९९) मे़ल्लुक्हाॽ चाराम्मादे़न्नो ले़रुधसिआङ् खे़न् के़माबे़न् मे़ङ्घोए थारिक् मे़गोःत्तुन्बि? 5 खुने़ॽ खे़न् के़माबा मे़ल्लुक्किन् खोःसुआङ् कुभक्ताङ्ङो पक्खुर सःत्ल नुःङ् ताःरो॥ हे़क्क्याङ् कुन्देःङ् कुन्जुम्हाॽ नु कुबाङ्भेॽसाबाहाॽ अक्खे मे़त्तुसिरो, ‘हौ! आल्ल आनिॽ सःत्तिरो, थेआङ्भे़ल्ले़ के़माबा आमे़ल्लुक्किन् याम्मो खोःसुङ्ङाङ् वाॽआरो॥’ 7 खे़प्से़म्मे़ॽओ, हे़क्केलॽरिक्के साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो लायोलाम् हिम्मा मे़म्बोःङ्मनाबा फाङ्-फाङ् (९९) साम्योनिबाहाॽनुःल्ले़आङ् लायोलाम् के़हिम्बा लायोबाधिक्किल्ले़ लागि यम्बा सःप्मान् पोःङ्लो॥” 8 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ वेॽस्मा खे़दाॽधिक् मे़त्तुसि, “आल्ल थिबोःङ् युप्पा याङ्इत्छि के़गप्मा मे़न्छुमाॽधिक्ले़ याङ्धिक् मासुल्ले़ खे़ल्ले़ सेमि हाःन्दुआङ् खे़न् याङ्इत्छिःन् मे़ङ्घोए थारिक् हिम्मिन् तुगुर मे़गोःत्तुम्बि? 9 हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ खोःसुआङ् कुन्देःङ् कुन्जुम्हाॽ, कुबाङ्भेॽसाबाहाॽ उःत्तुसिआङ् अक्खे मे़त्तुसि, ‘आल्ल आनिॽ सःत्तिरो, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ मासुङ्बा आयाङ्इत्छिःन् इङ्गाॽ खोःसुङ्ङाङ् वाॽआरो॥’ 10 खे़प्से़म्मे़ॽओ, हे़क्केलॽरिक्के थिक् लायोलाम् के़हिम्बाल्ले़ लागि निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमाङ्लाइङ्बाहाॽआङ् मे़सःत्लो॥” 11 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ याम्मो वेॽस्मा खे़दाॽआङ् मे़त्तुसि, “उन्छेःन् ने़प्फु ये़म्बित्छाॽसा के़गप्पा लत्छा मनाधिक् वये़॥ 12 हे़क्क्याङ् थिक्ये़न् फोॽबाल्ले़ कुम्बाःन् अक्खे मे़त्तु, ‘आम्बे, इङ्गाॽ के़याङ्साकुन्धेःन् फःक्खे़आङ् आलक्को के़धाःबान् पिराङ्ङे़ॽओ॥’ हे़क्क्याङ् खे़न् मनाःल्ले़आङ् कुयाङ्साकुन्धेःन् खे़ङ्हाॽ हाःत्तुसिरो॥ 13 थिक्ये़न् निये़न् एगाङ् कुस्साः फोॽबाल्ले़ कुलक्को के़धाःबा याङ्साकुन्धेहाॽ के़रे़क् कक् मे़त्छिङ्ङाङ् माःङ्घा लाजेॽओ पेरो॥ खे़प्मो खे़ल्ले़ कुयाङ्साकुन्धेहाॽ हने़ ए़ःत्ले़ले़ लॽमा नु चामा थुङ्माओ चः माःन्दुरो॥ 14 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुयाङ्साकुन्धेहाॽ माःन्दुआङ् वये़ल्ले़ खे़प्मो यम्बा साक् थ्ये़आङ् खे़ल्ले़ चामा थुङ्मा थेआङ् मे़घोःसुन्लो॥ 15 हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽ हाबा खे़न् लाजेॽओबा थिक् मनाःल्लो याःम्बक् चोःक्से़ पेआङ् खे़न् मनाःल्ले़ खुने़ॽ फाक्चा पिमा याःम्बक्को फत्छु॥ 16 हे़क्क्याङ् खे़न् आत्तिल्ले़आङ् चामा थुङ्मा मे़म्बिरुन्निल्ले़ खे़ल्ले़ फाक्चाःन् चामा निङ्वाॽ चोगुरो॥ 17 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुनिङ्वाॽ सेःरे़आङ् अक्खेलॽरिक् इःत्छिङ्, ‘आम्बारे़ कुहिम्मोग कुसेवारोबाहाॽरे़ खाघा मे़ज मे़धुङुर मे़नन्छुॽ, कर इङ्गाॽग कप्मो साक्किल्ले़ सिःमा इःत्ताङ्लो॥ 18 इङ्गाॽ आल्लो आम्बारे़ कुहिम्मोए नुःङ्ङा पेःक्काआङ् मे़त्तुङ्, आम्बे, साङ्ग्राम्पेदाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नु के़दक्ले़ङ्वाओ इङ्गाॽ लायो चोगुङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 19 आल्ल इङ्गाॽ के़स्साःआ पाःप्माआङ् मे़लाॽआन्लो॥ खे़ने़ॽ के़सेवारोबा कुइसिःक् के़हिम्मो कत्ताङ्ङे़ॽओ॥’ 20 हे़क्क्याङ् खे़न् मुत्थ्रिक् पोगे़आङ् कुम्बारो नुःक्खे़ पे॥ खे़न् फे़रे़र पत्छे़बा माःङ्घालाम्नुए कुम्बारे़ निःसुआङ् मिःम्जिरे़ कुलुङ्माॽ कुधिम् पोःक्खे़, हे़क्क्याङ् लोःक्ते़र पेआङ् खे़न् हे़प्प्रे़क् हे़प्तुआङ् चुप् मे़त्तुरो॥ 21 कुस्साः फोॽबे़ल्ले़ कुम्बा मे़त्तु, ‘आम्बे, साङ्ग्राम्पेदाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नु के़दक्ले़ङ्वाओ इङ्गाॽ लायो चोगुङ्ङाङ् वाॽआरो॥ आल्ल इङ्गाॽ के़स्साःआ पाःप्माआङ् मे़लाॽआन्लो॥ खे़ने़ॽ के़सेवारोबा कुइसिःक् के़हिम्मो कत्ताङ्ङे़ॽओ॥’ 22 कर कुम्बारे़ खे़प्मो के़वाॽबा कुसेवारोबाहाॽ मे़त्तुसि, ‘हारा पेगे़म्मे़ॽआङ् कन् आस्साः फोॽबान् काक्नुःल्ले़ नुःबा तेःत्तिन् फे़त्ते़म्मे़ॽआङ् चाक्ते़म्मे़ॽ, कुहुक्चोओ स्वागे़प् वाःत्ते़म्मे़ॽ, हे़क्क्याङ् कुलाङ्ङो लाङ्सुःप् चाक्ते़म्मे़ॽओ॥ 23 हे़क्क्याङ् थाःङ्ङो चालुप्मनाबा थक्साधिक् फे़त्ते़म्मे़ॽआङ् से़रे़म्मे़ॽ, हे़क्क्याङ् चामुक् थिमुक् यारिप् चोगुम्माङ् सःत्तिरो॥ 24 थेआङ्भे़ल्ले़ कन् आस्साःन् स्ये़आङ् वये़, कर याम्मो हिङे़॥ खुने़ॽ मये़आङ् वये़, कर याम्मो इङ्गाॽ खोःसुङ्ङाङ् वाॽआरो॥’ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ यम्बा साभाङ्जा से़ःमा मे़हेःक्तुरो॥ 25 आल्ल खे़न् ये़म्मो कुस्साः तुम्बे़न् प्याङ्सिगे़न् इक्ताप्पो याःम्बक् चोःक्नु यागे़॥ खे़न् आक्खो नुःक्खे़आङ् हिम्बेसाङ् के़रे़ल्ले़ हिम्मो मुक्लाहाॽ मुक्ते़बा नु मनाहाॽ मे़लाःक्खे़बा खे़प्सुसि॥ 26 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कन् थे पोःङ्ल पत्पे? फाॽआङ् खे़प्मो के़वाॽबा सेवारोबान् सेःन्दोसु॥ 27 हे़क्क्याङ् खे़न् सेवारोबाल्ले़आङ् नोगप् पिरु, ‘खे़ने़ॽ के़न्साॽ फोॽबे़न् थेआङ् मे़म्बोःङ्ङे नुःरिक्काङ् नुःक्खे़ त्ये़आङ् वाॽ, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ के़म्बारे़ चालुप्मनाबा थक्साधिक् से़प्मा पाङ्घुसिआङ् कप्मो चामुक् थिमुक् से़ःसुबारो॥’ 28 कर खुने़ॽ कुयाःक्ले़ॽरे़आङ् हिम् सिगाङ् लाःप्माए मे़दे़न्दे़न्लो॥ हे़क्केःल्ले़ कुम्बा लाःक्कात् लःन्दे़आङ् खे़न् हिम् सिगाङ् पित्छि फाॽआङ् ले़मु॥ 29 हे़क्केःल्ले़ खे़न् कुस्साः तुम्बाल्ले़ कुम्बा अक्खे मे़त्तु, ‘ओमे़त्ते़ॽ, इङ्गाॽ कम्भे़रिक् तङ्बे थारिक् खे़ने़ॽ के़सेवा चोगुङ्, के़बाःत्तुबा पाःन् आप्फाल्ले़आङ् इङ्गाॽ मे़न्अप्पे़न्, हे़क्केसाङ् खे़ने़ॽ आन्देःङ् आन्जुम्हाॽनु चामुक् थिमुक् चोगुङ्नि फाॽआङ् मे़न्दाक्साधिक्काङ् के़म्बिराङ्ङिन्लो॥ 30 कर कन् के़स्साःल्ले़ खे़ने़ॽ के़याङ्साकुन्धेहाॽ के़त्निमाहाॽनु ए़ःत्ले़ले़ लॽमाओ के़रे़क् माःन्दु॥ कर खुने़ॽ नुःक्खे़ त्ये़ःल्ले़ खे़ने़ॽ चालुप्मनाबा थक्साधिक् के़से़रुआङ् चामुक् थिमुक् के़से़ःसुरो॥’ 31 हे़क्केःल्ले़ कुम्बारे़ कुस्साःन् मे़त्तु, ‘आमिःम् आस्साःए, खे़ने़ॽग सदादिङ् इङ्गाॽनुए के़वाॽरो, हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ कत्तुङ्बा काक् आयाङ्साकुन्धेहाॽ खे़ने़ॽइन्नेरो॥ 32 कर के़न्साॽ नुःक्खे़ त्ये़बाओ आनिॽ सःप्मा पोःङ्लो॥ थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ स्ये़आङ् वये़, याम्मो हिङे़आङ् वाॽ॥ खुने़ॽ मये़बेआङ् वये़, कर याम्मो आनिॽ आघोःसुम्माङ् आवाॽरो॥’ ” 1 ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ कन् खे़दाॽइन्नाङ् मे़त्तुसि, “याङ्साकुन्धेसाबा मनाधिक् वये़॥ खे़ल्ले़ कुहिम् कुधाःङ् ओमे़प्मा खाराःत् के़युङ्बाधिक् कत्तु॥ कर हाराए मनाहाॽरे़ खे़ल्ले़ कुन्दाङ्बान् कन् खाराःत् के़युङ्बाल्ले़ के़याङ्साकुन्धेहाॽ पिर्बेःन् चोगुर पत् लॽरिक् चे़ॽया पाःन् मे़जे़क्तु॥ 2 हे़क्क्याङ् कुन्दाङ्बाल्ले़ खे़न् खाराःत् के़युङ्बान् उःत्तुआङ् मे़त्तु, ‘खे़ने़ॽ के़याःम्बेओ फे़न् पाःन्हाॽ खे़प्सुङ्ल पत्तारो॥ खे़ने़ॽ के़युक्खुबा खाराःत्तिन् काक् ओसेःन्धाक्ताङ्ङे़ॽ, थेआङ्भे़ल्ले़ आल्लआङ्धो खे़ने़ॽ खाराःत् युङ्मा याःम्बक्किन् के़ङ्घोःसुन्लो॥’ 3 हे़क्क्याङ् खे़न् खाराःत् के़युङ्बाल्ले़ कुनिङ्वाॽबो आबाङे अक्खे मे़त्छिङ्, ‘आल्ल इङ्गाॽ कन् खाराःत् युङ्मा याःम्बक्कोलाम् लःत्तादेःआल्ले़ थे चोगुङ्बाबे? इङ्गाॽ याःन्मःमाआङ् मे़सुक्कान्, चानाःक्मा चामाआङ् नुःन्नाॽरो॥ 4 कर कन् खाराःत् युङ्मा याःम्बक्कोलाम् लःत्ताल्ले़ आक्खेलॽरिक् मनाहाॽरे़ खुनिॽ हिम्मो मे़उःत्ता मे़दाःक्कार फाॽआङ् चोःक्मासि के़लॽबा पाःन्निन् इङ्गाॽ निःन्धो चोगुङ्ङाङ् वाॽआ॥’ 5 हे़क्केःल्ले़ खे़ल्ले़ कुन्दाङ्बे़ल्ले़ कुसिङ्नाःत् के़बप्पा मनाहाॽ थिक् थिक् लॽरिक् उःत्तुसि, हे़क्क्याङ् थिक्सिगेःक्पे़न् सेःन्दोसु, ‘खे़ने़ॽ आक्खे़म्म्याक् आन्दाङ्बाल्ले़ कुसिङ्नाःत् के़बप्पे?’ 6 खे़न् मनाःल्ले़ ‘इङ्गाॽ कुगिप् ये़त्छि (८००) फोलक् निःङ्गेॽ पत्तारो’ मे़त्तु॥ खे़न् खाराःत् के़युङ्बाल्ले़ खे़न् मे़त्तु, ‘के़दे़म्सक्किन् कत्ना फे़त्ते़ॽ! हारा, कुगिप् ये़त्छिरे़ कुले़क्वा कुगिप् लिसि (४००) फोलक् लॽरिक् साप्ते़ॽ॥’ 7 खे़न् खाराःत् के़युङ्बाल्ले़ वेॽस्मा मनाःन् सेःन्दोसु, ‘खे़ने़ॽ आक्खे़म्म्याक् सिङ्नाःत् के़बत्?’ खे़ल्ले़ नोगप् पिरु, ‘इङ्गाॽग फोलक् हे़न्छिङ् (१०००) सिः सिङ्नाःत् हुङ्मा कत्तुङ्लो॥’ हे़क्क्याङ् खे़न् मनाःल्ले़ खे़न् मे़त्तु, ‘खे़ने़ॽ के़दे़म्सक्को हारा हे़न्छिङ्धिक्ले़ कुले़क्वा कुगिप् ये़त्छि (८००) साप्ते़ॽ॥’ 8 हे़क्केलॽरिक् कुन्दाङ्बाल्ले़ खे़न् ताप्फे़ःम्बा खाराःत् के़युङ्बाल्ले़ इस्वाबा कुयाःम्बक्किन् निःसुआङ् कुनारा फोःसुरो॥ हे़क्केलॽरिक्के कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबाहाॽ से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिःल्ले़ कुस्साःहाॽनुःल्ले़ चाःप्पा मे़जोःक्लो॥ 9 हे़क्क्याङ् खिनिॽ मे़त्निङ्लो, कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा याङ्साकुन्धेरे़ तेःङ्जुम् चोगे़म्सिम्मे़ॽओ॥ हे़क्केलॽरिक् कन् याङ्साकुन्धेःन् माःत्तिल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खिनिॽ मे़न्नुप्मनाबा हिम्मो लाम्दाःक्मा के़म्बिरिॽरो॥ 10 हे़क्क्याङ् आत्तिन् मनाःन् चुक्सा पाःन्नो लक्पे़न्साबा चोःक्, खे़ल्ले़ यम्बा पाःन्नो लक्पे़न् खोःसुॽरो॥ हे़क्क्याङ् आत्तिन् मनाःन् चुक्सा पाःन्नो नसाःन्साबा मे़जोःक्ने़न्, खे़न् यम्बा पाःन्नोआङ् नसाःन्साबा मे़बोःङ्ने़ल्लो॥ 11 आत्तिन् मनाःन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा याङ्साकुन्धेओए नसाःन्साबा मे़बोःङ्ने़न्, खे़न् हाःत्ले़ से़क्खास्मा याङ्साकुन्धेओ लक्पे़न् पिरुबे? 12 खिनिॽ वेॽ मनाहाॽरे़ खुनिॽ चिगःक्वाओए नसाःन्साबा के़म्बोःक्खिन्ने़ फाॽग्र, खिनिॽ आबाङेइन्नाङ् हाःत्ले़ के़बिरिॽबे? 13 आत्तिन् सेवारोबाल्ले़आङ् ने़प्फु दाङ्बाहाॽरे़न् थिक्ले़ङ्मो सेवा चोःक्मा मे़सुक्तुन्लो॥ खे़ल्ले़ थिक्किन् चिःत्तुआङ् वेॽस्मान् मिःम्जि मे़त्तुॽ इग्र थिक्किन् इङ्धाःङ् पिरुआङ् वेॽस्मान् हिनाःम् मे़त्तुरो॥ खिनिॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नु याङ्साकुन्धेःन् थिक्ले़ङ्मो सेवा चोःक्मा के़न्छुक्तुम्मिल्लो॥” 14 खे़प्मो फरिसिहाॽरे़ ये़सुरे़ कुबाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् किनाःन्दि मे़बिरु, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ खिःम्यक्पा मे़वये़॥ 15 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽग सदादिङ् लाःक्कात्लक् नुःबा थाःम्सिङ्मा निङ्वाॽ के़जोगुम्, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खिनिॽ सिक्लुङ्मोबा पाःन्निन् निःसुॽरो॥ आत्तिन् पाःन्निन् मे़न्छाम्गे़न् याप्मिरे़ खुनिॽ निःमाओ यम्लाबा चोःक्, खे़न् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिःमाओ सिक्के़ले़ःङ्बा चोःक्लो॥ 16 हे़क्क्याङ् बप्तिस्मा के़बिबा युहुन्नाःल्ले़ कुये़म् थारिक् मोसारे़ कुसाम्योथिम् नु माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ खुनिॽ इङ्जाःङ्हाॽ इङ्भन् पोःक्खे़, कर निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिल्ले़न् सुनाइङ्ङिन् से़ःरे़आङ्धो मे़न्छाम्गे़न् याप्मिहाॽ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो साक्के़ल्ले़क् लाःप्मा मे़गोःत्लो॥ 17 इक्सादिङ् खाम्बेःक्मान् नु ताङ्साक्पे़न् ले़क्मा पेःक्मा उसुरु चोःक्पिला, कर साम्योथिम् साप्लाओ के़बप्पा चुक्सा कुसाप्थिक्काङ् मे़माःने़न्लो॥ 18 हाःत्ले़ कुमेःत्तिन् नाॽरुआङ् वेॽ मे़न्छुमाॽइन्नु मेःक्खिम् चोगुॽ, खे़ल्ले़ चाराम्मा याःम्बक् चोगुॽरो॥ हे़क्क्याङ् आत्तिन् मनाःल्ले़ कुये़म्बाःल्ले़ नाॽरुमा मे़न्छुमाॽइन्नु मेःक्खिम् चोगुॽ, खे़ल्ले़आङ् चाराम्मा याःम्बक् चोगुॽरो॥” 19 ये़सुरे़ याम्मो मे़त्तुसि, “उन्छेःन् थिक्ले़ङ् याङ्साकुन्धेसाबाधिक् वये़॥ खे़ल्ले़ परान्ला तेःत् चाक्खुर थिक्याःन्धक् चामुक् थिमुक् चर वये़॥ 20 मनाहाॽरे़ लाजरस मे़प्मनाबा याङ्घेःक् इसेःङ्बा याङ्गे़साॽबा मनाःन् मे़दारुआङ् कुलाम्धेःप्पो मे़युक्खुरो॥ 21 खे़ल्ले़ चामादे़न्नोलाम् मक्के़धाःबा कुजिहाॽ चामाआङ् खाःत्छिङ्मा निङ्साङ् चोगुआङ् वये़रो॥ कोःत्चोहाॽरे़आङ् कुयाङ्घेःक्किन् मे़लागु मे़बिरुरो॥ 22 खे़न् याङ्के़साॽबा लाजरसे़न् स्ये़आङ् माङ्लाइङ्बाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़बक्खु मे़देॽरुआङ् अब्राहामरे़ कुबेसाङ् मे़युक्खु॥ खे़न् याङ्साकुन्धेसाबे़न्नाङ् स्ये़आङ् मे़लुप्तु, 23 हे़क्क्याङ् खे़न् खे़मायङ्सङ्ङो पेआङ् साॽरिक् तुक्खे च्ये़॥ खे़न् माःङ्घा ओमये़ल्ले़ लाजरसे़न् अब्राहामरे़ कुभक्तुङ्ङो युङे़बा निःसुरो॥ 24 हे़क्क्याङ् खे़न् याङ्साकुन्धेसाबाल्ले़ अःक्ते़र मे़त्तु, ‘पानुदिङ् आम्बे, इङ्गाॽ लुङ्माॽ तुक्ताङ्ङे़ॽआङ् लाजरसे़न् कॽयो पाङ्घे़ युःसे़ॽओ॥ कुहुक्चोःन् च्वाःत्तो निःप्सुआङ् आल्सोःप्पाल्ले़ कुसम्मो थाःसु पिआनिरो, थेआङ्भे़ल्ले़ कन् मिराःक्को इङ्गाॽ साॽरिक् तुक्खे चाआर याःक्कारो॥’ 25 कर अब्राहाम्मिल्ले़ खुने़ॽ मे़त्तु, ‘आस्साःए, निङ्वाॽ इःत्ते़ साॽरे़, खे़ने़ॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो के़वये़ल्ले़ सुक्खेवाओ के़वये़, हे़क्क्याङ् कन् लाजरसे़न् तुक्खेवाओए वये़, कर आल्लो खुने़ॽ सुक्खेवाओ वाॽ, खे़ने़ॽ तुक्खे के़जर के़याक्लो॥ 26 खे़न्नुःल्ले़आङ् खिनिॽ के़वयिबादे़न्नो आनिगे़ युःमा मे़सुक्तुम्बान्, हे़क्क्याङ् खिनिॽआङ् आनिगे़ वयिगे़बादे़न्नो थाङ्मा के़न्छुक्तुम्मिन्ल फाॽआङ् आनिॽ लुम्मो कुद्रोःम् मे़ःन्नेबा लुम्बाःत् ने़रो॥’ 27 हे़क्केःल्ले़ खे़ल्ले़ पाःत्तु, ‘आम्बे, हे़क्केने़ फाॽग्र खे़न् आम्बारे़ कुहिम्मो पाङ्घे़ आबिरे़ॽओ फाॽआङ् पेलि फाक्ने़ॽरो॥ 28 खे़प्मो ङासि आम्भुॽ आन्साॽसि मे़वाॽ, हाराॽ खे़ङ्हाॽ कन् तुक्खेवादे़न्नो मे़न्दाःने़न्ल फाॽआङ् साम्दिङ् पिरुसिनिरो॥’ 29 कर अब्राहामरे़ खे़न् नोगप् पिरु, ‘खे़ङ्हाॽरे़ मोसा नु माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़न् साप्पन्हाॽ मे़गत्तुॽ, हाराॽ खे़न् मे़घे़प्सुनिरो॥’ 30 कर खे़ल्ले़ नोगप् पिरु, ‘हे़क्के मे़ःन् आम्बे, कुभा मनाहाॽ के़सिःबोलाम् कुहिङ्वे़त् मे़बोःङ्ङाङ् मे़बेःक्ने़ फाॽग्र खे़ङ्हाॽरे़ नसाःन् मे़जोगुआङ् खुनिॽ लायोलाम् मे़हिन्नाङ् मे़हिङ्लो॥’ 31 कर अब्राहामरे़ खे़न् नोगप् पिरु, ‘मोसा नु माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ खुनिॽ साप्पन्हाॽ मे़घे़प्सुआङ् नसाःन् मे़न्जोगुन्ने़ फाॽग्र, कुभा मनाहाॽ के़सिःबोलाम् कुहिङ्वे़त् मे़बोःङ्ङाङ् मे़बेःक्साङ् नसाःन् मे़न्जोगुन्लो॥’ ” 1 ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “लायोओ के़धाःबा पाःन्हाॽ ताःएरो, कर खे़न् पाःन्हाॽ के़दाःप्पा मनाहाॽग मे़जिःत्ते़ मे़स्ये़रो॥ 2 कन् चुक्सा हिन्जाॽधिक् लायो चोःक्मा के़बाङ्बाङ्ग कुनिःङ्मो लुम्सुम्मिन् फोःम्माआङ् वरक्को लाप्फुमाल्ले़ए नुःबा पोःङ्लो॥ 3 सिङ्सिङ् लॽरे़म्मे़ॽओ! के़न्साॽरे़ खे़ने़ॽ के़दक्ले़ङ्वाओ लायो चोगुने़ फाॽग्र खे़न् फे़ःक्ते़ॽ, हे़क्क्याङ् कुलायोलाम् हिन्छिङ्ने़ फाॽग्र ले़प्मि पिरे़ॽओ॥ 4 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ थिक् ये़न्नो नुसि ले़ङ् के़दक्ले़ङ्वाओ लायो चोगुआङ् नुसिले़ङ्ङे इङ्गाॽ हिन्दाङ् फाॽआङ् पाःत्तुॽने़ फाॽग्र ले़प्मि पिरे़ॽओ॥” 5 सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ दाङ्बा ये़सुःन् मे़मे़त्तु, “आदाङ्बे, आनिगे़ नसाःन्निन् फोःसे़ आबिरे़ॽओ॥” 6 हे़क्केःल्ले़ दाङ्बाल्ले़ मे़त्तुसि, “खिनिॽ नसाःन्निन् यःङ्गेॽ याॽरिःम्बाधिक् याःत्छाङ् कन् खःक्सेॽबुङ्मान् ‘हाॽयाक् आगे़ॽआङ् वाहङ्ङो लाप्फुसिङ्ङे़ॽ’ के़मे़त्तुम्ने़ फाॽग्र खे़ल्ले़ के़मे़त्तुम्बा कुइसिःक् चोगुॽरो॥” 7 “खिनिॽओ हाःत्ले़ के़क्चु के़धोःङ्बा सेवारोबान् इग्र मे़ल्लुक् चागे़राम्बे़न् याःम्बक्कोलाम् नुःङ् ताःल्ले़ ‘हाराॽ फे़रे़ॽआङ् चाजासे़ युङ्सिङ्ङे़ॽ’ ” के़मे़त्तुम्बे? 8 खे़ल्ले़ कुले़क्वा “चामा थुङ्मा यारिप् चोगे़ॽ हे़क्क्याङ् फॽइ युप्सिङ्ङे़ॽआङ् इङ्गाॽ चामा थुङ्मा मे़न्छुःत्ते थारिक् हाङ्घाङ्ङे़ॽ हे़क्क्याङ्लक् खे़ने़ॽ चे़ॽ के़म्मे़त्तुम्मिम्बि? 9 कुसेवारोबाल्ले़ नुःरिक् याःम्बक् चोगु फाॽआङ् कुन्दाङ्बाल्ले़ कुसेवारोबान् ओबे़ नुःरिक् सेवा के़मे़त्ताङ्लो फाॽआङ् मे़त्तुबि?” 10 “खिनिॽआङ् मे़प्मनाबा याःम्बक् के़जोगुम् के़सुरुम्ने़ फाॽग्र अक्खे पाःत्ते़म्मे़ॽ, ‘आनिगे़ग कुसुम् मे़न्दम्मनाबा के़सेवारोबासिगे़रो॥ आनिगे़ग के़बाःत्तुबा हे़क्केरक् चोगुम्बे़आङ् वयिगे़रो॥’ ” 11 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् यरुसले़म्मो पेर पत्छे़ल्ले़ गालिल नु सामरियारे़ कुलुम्मो पोःक्खे़र पे॥ 12 हे़क्क्याङ् थिक् पाङ्भेॽ कुबेसाङ् के़रे़ल्ले़ खे़प्मो थिबोःङ् लोगेॽ तुक्माल्ले़ याङ्घुसिबाहाॽ तुमुसि॥ खे़ङ्हाॽ माःङ्घा मे़ये़म्सिङ्ङाङ् 13 यम्बा इक्लाओ मे़अःक्ते़, “दाङ्बा ये़सुए, आनिगे़ लुङ्माॽ आदुक्ते़ॽआङ् आनुःसे़ॽओ॥” 14 ये़सुरे़आङ् खे़ङ्हाॽ ओमे़त्तुसिर मे़त्तुसि, “पेगे़म्मे़ॽआङ् निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरो ओसेःन्धाक्कासिम्मे़ॽओ॥” हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ मे़बेर मे़बत्छे़ल्ले़सा लोगेॽ तुक्मोलाम् मे़नुःरे़रो॥ 15 हे़क्क्याङ् थिक् के़दुक्पाल्ले़ खुने़ॽ नुःरे़बा निङ्वाॽ खोःसुआङ् यम्बा इक्लाओ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःसुर नुःक्खे़ त्ये़रो॥ 16 खे़न् ये़सुरे़ कुलाङ्जक्पो साम्बोःन् फन्छिङ्ल नोगे़न् पिरुरो॥ खे़ङ्ग सामरि सुवाङ्स्मा वये़रो॥ 17 ये़सुरे़ पाःत्तु, “कन् तुक्मोलाम् के़वेःप्पाहाॽग थिबोःङ्ने़ (१०) मे़वये़, कर वेॽ फाङ्सिहाॽ (९) आत्तान् मे़बेबे? 18 आक्खेआङ् कन् लत्छा थिम्मे़न्दङ् मनाःन्लक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् मिमिदिङ् पिसे़ नुःक्खे़ त्ये़बे?” 19 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “पोगे़ॽआङ् पेगे़ॽओ॥ के़नसाःन्निल्ले़ खे़ने़ॽ के़नुःसे़रो॥” 20 थिक् ये़न् फरिसिहाॽरे़ ये़सुःन् सेःन्मे़दोसु, “निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् आप्फाल्ले़ ताःबे?”ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् निःमनाबा मिक्सेःन्नु मे़दाने़न्॥ 21 हाःत्ले़आङ् ‘खे़न् खे़त्ना वाॽ, कत्ना वाॽ’ फाॽआङ् पाःप्मा मे़सुक्तुन्॥ ओमे़त्ते़म्मे़ॽ, निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिङ्ग खिनिॽ लुम्मोए वाॽरो॥” 22 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “आल्ल अक्तङ्बा ये़म्मिन् ताःर पत्लो, खे़न् ये़म्मोग मे़न्छाम्साःन् कुये़न्नो हे़क्केए खिनिॽ ओमे़प्मा निङ्वाॽ के़जोगुम्, कर के़ङ्घोःसुम्मिन्लो॥ 23 मनाहाॽरे़ खुने़ॽ खे़त्ना वाॽ, खुने़ॽ कत्ना वाॽ लॽरिक् के़म्मे़त्तिल्ले़ खुने़ॽ कुओमे़त्छे़ मे़बेगे़म्मिन्ने़ॽओ॥ 24 थेआङ्भे़ल्ले़ मे़न्छाम्साःल्ले़ कुये़म्मिङ्ग साःम्भे ले़क्किल्ले़ ताङ्साक्पाल्ले़ थिक् कुयाओनु वेॽस्मा कुयाओ थारिक् थोॽरुबा कुइसिःक् के़रे़क्ले़ मे़निःसुॽरो॥ 25 कर काक्नु तगि मे़न्छाम्साःन् साॽरिक् तुक्खे चाःॽ, हे़क्क्याङ् कन् ये़म्मोबा मनाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़नाॽरुरो॥ 26 हे़क्क्याङ् मे़न्छाम्साःन् नुःङ् युःल्ले़ नुहारे़ कुये़म् 27 नुहाःन् वालाधाओ लाःसे़आङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो यम्बा वादोःक्मा थाङे़आङ् काक् मे़न्छाम्गे़न् याप्मिहाॽ मे़निःबे़ मे़स्ये़, कर खुने़ॽ वालाधाओ लाःसे़बा ये़न् थारिक् मनाहाॽ मे़जर मे़धुङुर हे़क्क्याङ् मेःक्खिम् मे़जोगुर मे़वये़॥ 28 हे़क्क्याङ् लुते़ल्ले़ कुये़म्मोआङ् 29 कर लुतरे़ सदोम ये़क्यक्किन् ले़रुआङ् पेःल्ले़ ताङ्साक्पोलाम् मिराःक् नु थाबुःन् थ्ये़आङ् काक् मनाहाॽ मे़क्खुसिरो॥ 30 हे़क्केलॽरिक्के मनाहाॽ यारिप् मे़बोःङ्ङे मे़वाॽइल्ले़ मे़न्छाम्साःन् ओसेःन्दाङ् पोःङ्लो॥ 31 खे़न् ये़म्मो हिम् सम्दाङ् के़वाॽबा मनाःन् चिगःक्वा लाःसे़ हिम् सिगाङ् मे़लाःत्ने़न्ल, हे़क्क्याङ् प्याङ्सिगे़न् इक्ताप्पो के़वाॽबा मनाःन् चिगःक्वा लाःसे़ हिम्मो मे़नुःङ्ने़न् मे़बेःक्ने़न्लरो॥ 32 लुतरे़ कुमेःत्तिन् युम् सित्लाङ् पोःक्खे़बा पाःन्निन् निङ्वाॽ इःत्ते़म्मे़ॽओ! 33 हाःत्ले़ कुहिङ्मन्निन् से़ःप्तुङ् लॽ, खे़ल्ले़ खे़न्नाङ् मासुॽरो, कर हाःत्ले़ कुहिङ्मन्निन् मासुॽ, खे़ल्ले़ से़ःप्तुॽरो॥ 34 खे़न् से़न्दिक् ने़प्फु मनाहाॽ सोरिक् ने़सिॽ, थिक्किन् तेॽ, वेॽस्मान् ने़ लाःत्लो॥ 35 हे़क्क्याङ् ने़प्फु मे़न्छुमाहाॽ लुङ्सुम्मो याॽयुःत्नु युङ्सिल्ले़ थिक्किन् तेॽ, वेॽस्मान् युङ् लाःत्लो॥ 36 ((ने़प्फु मनाहाॽ प्याङ्सिगे़न् इक्ताप्पो याःम्बक् चोःक्सिर याक्सिॽ, थिक्किन् तेॽ, वेॽस्मान् वाॽ लाःत्लो॥))” 37 हे़क्क्याङ् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ ये़सुःन् मे़मे़त्तु, “आदाङ्बे, कन् आत्तो पोःङ्बाबे?”ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “किदाबाहाॽ मे़जुम्मिल्ले़ खे़प्मो सिनुःन् ने़ के़लॽबा पाःन्निन् कुसिङ् निःप्मनाबा हे़क्के, कन् मिक्सेःन्हाॽ पोःङ्ङिल्ले़ कुनुप्मा ये़म्मिन् निःत्ताङ् वाॽ फाॽआङ् के़निःसुम्लो॥” 1 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ चक्मे़ल्लॽए तुवा चोःक्मा पोःङ्, आप्फाल्ले़आङ् निङ्वाॽ सोःम्मा मे़नुॽने़न् लॽरिक् हुॽमासि फाॽआङ् लत्छा खे़दाॽ मे़त्तुसि॥ 2 “थिक् ये़क्यक्को लत्थिक् निङ्वाॽफुमाङ्नु मे़ङ्गिःमनाबा, आत्तिन् मनाःन्नाङ् इङ्धाःङ् मे़म्बिमनाबा खासे़न्लोःम्बाधिक् वये़रो॥ 3 हे़क्क्याङ् हाबा खे़न् ये़क्यक्को मेमेदुमाधिक्काङ् वये़॥ खे़न् ए़त्ले़ङ् खासे़न्लोःम्बाल्लो त्ये़र आप्तिक् याप्मि के़गुःप्पाल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ खासे़न् लोःन्दाङ् पिराङ्ङे़ॽ फाॽआङ् मे़त्तुर वये़रो॥ 4 हे़क्केःल्ले़ तगिग खे़न् खासे़न्लोःम्बाल्ले़ कोजाक् मे़मे़त्तुन्, कर याङ्सि अक्खेलॽरिक् कुनिङ्वाॽओ इःत्छिङ्, ‘इङ्गाॽग निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्नुआङ् मे़गिआन्, आत्तिन् मनाहाॽआङ् इङ्धाःङ् मे़बिरुङ्सिङ्ङिन्, 5 कर कन् मेमेदुमान् खासे़न् मे़लोःन्दुङ्ङिन् मे़बिरुङ्ङिन्ने़ फाॽग्र ए़त्ले़ङ् साॽरिक् तुक्खे चाःत्ताआङ् से़त्ताबा पोःक्खे़॥ आल्ल खे़न् खासे़न् लोःम्मा पिमा पोःक्खे़रो॥’ ” 6 दाङ्बाल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “खे़न् ताप्फे़ःम्बा खासे़न्लोःम्बाल्ले़ पाःत्तुबा पाःन्निन् खे़प्से़म्मे़ॽओ॥ 7 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेगुसिबा कुमनाहाॽ से़न्दिक् ले़न्दिक् मे़हाःप्ल तुवा चोःक्कि पेलि मे़भाक्किल्ले़, खुने़ॽ से़क्खासाङ् कुमनाहाॽ खासे़न् मे़लोःन्दुन् मे़बिरुन्सिन्नाङ् खुने़ॽ खे़ङ्हाॽ खे़म्घे़म्लक् लाप्तुसिॽबि? 8 हे़क्के मे़ःन्लो, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमनाहाॽ हाराए खासे़न् लोःन्दुबिरुसिॽरो॥ कर मे़न्छाम्साःन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो ताःल्ले़ कप्मो नसाःन् के़जोःक्पाहाॽ तुमुसिॽबि?” 9 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ इङ्गाॽरक् साम्योनिबा के़लॽबाआङ् वेॽ मनाहाॽ हिनाःम् के़मे़प्पा मनाहाॽ कन् खे़दाॽइन् मे़त्तुसि– 10 “ने़प्फु मनाहाॽ माङ्हिम्मो तुवा चोःक्से़ पेसि॥ खे़ङ्हाॽओ लत्थिक्किन् फरिसि नु वेॽस्मान् एःङ्याङ् के़भोःङ्बा वये़॥ 11 खे़न् फरिसिःन् एःक् ये़म्सिङ्ङाङ् तुवा चोगु, ‘निङ्वाॽफुमाङ्ङे, इङ्गाॽ नोगे़न् पिने़रो, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ वेॽस्मा मनाहाॽ हे़क्के, साक्के़ल्ले़क्काङ् याङ् के़भोःङ्बा, मना ताप्फे़ःल्लिक् के़मे़प्पा, चाराम्मा याःम्बक् के़जोःक्पा, हे़क्क्याङ् कन् एःङ्याङ् के़भोःङ्बा हे़क्के इङ्गाॽ मे़जोःक्कान्लो॥ 12 इङ्गाॽ ये़त्नाम्ले़ निले़ङ् चाःने़त्तो युङ्ङाॽ, हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ खोःसुङ्बा थगुङ्बा के़रे़क्ले़न् थिबोःङ्लक् पिने़रो॥’ 13 कर खे़न् एःङ्याङ् के़भोःङ्बे़ङ्ग माःङ्घा ये़म्सिङ्ङाङ् साङ्ग्राम्पेदाङ् ले़प्माङ्ङाङ् ओमे़म्मए कुसङ्बे़न् हिप्तुर हाबे़र अक्खे पाःत्तु, ‘निङ्वाॽफुमाङ्ङे, इङ्गाॽ लुङ्माॽ तुक्ताङ्ङे़ॽओ, इङ्गाॽग लायोबाआरो॥’ 14 ओमे़त्ते़म्मे़ॽओ, कन् एःङ्याङ् के़भोःङ्बे़ङ्ग फरिसिःन्नुःल्ले़ साम्योनिबा पोःक्खे़आङ् कुहिम्मो पेरो॥ थेआङ्भे़ल्ले़ आत्तिन् मनाःन् थाःङ्धाःङ् यम्बा ले़ङ्सिङ्, खे़न् चुङ्जिगे़न् पोःङ्लो॥ आत्तिन् चुङ्जिगे़न् ले़ङ्सिङ् खे़न्निन् यम्बलाबा पोःङ्लो॥” 15 आल्ल खे़प्मो मनाहाॽरे़ हिन्जाॽबित्छाहाॽआङ् हाराॽ खुनिॽ सम्दाङ् ये़सुरे़ हुक् ने़स्सुआङ् मुॽइसाम् पिरुसिर फाॽआङ् मे़दारुसि, कर कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ खे़न् मे़निःसुआङ् खे़न् के़दाःप्पाहाॽ मे़भे़ःक्तुसि॥ 16 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ उःत्तुसिआङ् मे़त्तुसि, “कन् हिन्जाॽबित्छाहाॽ इङ्गाॽओ ताःमा फाःक्ते़म्सिम्मे़ॽओ, खे़ङ्हाॽ मे़साक्ते़म्सिम्मिन्ने़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिङ्ग कन् हिन्जाॽबित्छा हे़क्तङ्बाहाॽरे़न्नेरो॥ 17 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, हाःत्ले़ हिन्जाॽबित्छाहाॽ हे़क्के कुदोःप्मा निङ्वाॽइल्ले़ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् मे़दाःक्तुन्, खे़न् खे़प्मो लाःप्मा मे़घोःने़न्लो॥” 18 खे़प्मो सुहाङ्युक्पाधिक् त्ये़आङ् ये़सुःन् सेःन्दोसु, “के़नुॽबा सिक्साम्बे, आक्तङ्बा नुःबा याःम्बक् चोगुङ्ङिल्ले़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् खोःसुङ्बे?” 19 ये़सुरे़ खे़न् नोगप् पिरु, “थेआङ् इङ्गाॽ के़नुॽबा के़मे़त्ताबे? के़नुॽबाग निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्लक् वाॽरो॥ 20 खे़ने़ॽ साम्योथिम् इङ्जाःङ्हाॽ के़ले़स्सुआङ् के़वाॽ–‘याप्मि से़प्मा मे़नुॽने़न्, चाराम्मा याःम्बक् चोःक्मा मे़नुॽने़न्, खुःम्मा मे़नुॽने़न्, इङ्ले़क् पाःप्मा मे़नुॽने़न्, हे़क्क्याङ् पा-मा इङ्धाःङ् पिमासिए पोःङ्॥’ ” 21 खे़न् मनाःल्ले़ नोगप् पिरु, “सिक्साम्बे, कन् के़रे़क् साम्योथिम् इङ्जाःङ्हाॽग इङ्गाॽ हिन्जाॽ वयाङ्ङाङ्धोए इःत्तुङ् नाःत्तुङ्ल वाॽआरो॥” 22 ये़सुरे़ खे़न् खे़प्सुआङ् मे़त्तु, “आल्लसाङ् खे़ने़ॽ याःम्बक्थिक् चोःक्मा के़गत्तुॽरो॥ खे़ने़ॽ के़गत्तुबान् के़रे़क् सङ्घे़देःसे़ॽ हे़क्क्याङ् याङ्गे़साॽबाहाॽ पिरे़से़ॽओ॥ हे़क्केलॽरिक् साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो याङ्साकुन्धे के़घोःसुॽरो॥ हे़क्क्याङ् फे़रे़ॽआङ् इङ्गाॽ तिम्दाङ्ङे़ॽओ॥” 23 कर खुने़ॽ खे़न् पाःन्निन् खे़प्सुल्ले़ साॽरिक् कुनिङ्वाॽ तुगे़, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽग आत्तात्तान्ने याङ्साकुन्धेसाबा वये़रो॥ 24 ये़सुरे़ खे़न् ओमे़त्तुआङ् पाःत्तु, “याङ्साकुन्धेसाबाहाॽग निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो लाःप्मा साॽरिक् साक्लो! 25 से़क्खाए याङ्साकुन्धेसाबे़न् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो लाःप्मानुःल्ले़ उमेःन् सम्मेःत्तिल्ले़ कुहङ्ङो लाःप्मा उसुरु चोःक्लो॥” 26 कन् पाःन् के़घे़म्बाहाॽरे़ खुने़ॽ सेःन्मे़दोसु, “हे़क्केःल्ले़ हाःत् ताङ्से़ःप्मा सुक्पाबे?” 27 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “मे़न्छाम् याप्मिरे़ लागि सुक्मे़न्दे़प्मनाबा पाःन्हाॽग, निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सुक्तुॽरो॥” 28 हे़क्केःल्ले़ पत्रुसरे़ पाःत्तु, “आनिगे़ हिम्धाःङ् ले़रुम्बे़आङ् खे़ने़ॽ तिम्मासिगे़आङ् वयिगे़रो॥” 29 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, निङ्वाॽफुहाङ्जुम्रे़ लागि हिम्धाःङ्, मेःत्, फुॽनुसाॽहाॽ, मा-बाहाॽ, इग्र हिन्जाॽबित्छाहाॽ के़ले़प्पाहाॽरे़ 30 कन् हिङ्मन्नो खे़न्नुःल्ले़आङ् यरिक् मे़घोःसुॽ, हे़क्क्याङ् के़दाःबा ये़म्मो मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् मे़घोःसुॽरो॥” 31 ये़सुरे़ थिक्-ने़त् (१२) कुहुॽसाम्बाहाॽ थिक्ले़प्माङ् तेॽरुसिआङ् मे़त्तुसि, “आल्ल खे़प्से़म्मे़ॽओ, आनिॽग यरुसले़म थो आबेःक्ल आबत्लो॥ खे़प्मो उन्छेःन्बा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ मे़न्छाम्साःल्ले़ कुयाःम्बेओ मे़साप्तुबा के़रे़क् पाःन्निन् के़त्लो॥ 32 खुने़ॽ मे़दे़म्सुआङ् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ खुनिॽ हुक्को मे़बिरुॽ, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ किनाःन्दि मे़बिरुॽ, कुनामे़धासुॽ, थ्याःत् मे़धोःक्तुॽ, ताप्फे़ःल्लिक् मे़मे़त्तुॽ, हे़क्क्याङ् खुने़ॽ ते़ःम्भुक् मे़याक्तुआङ् मे़से़रुॽ, 33 हे़क्केसाङ् सुम् ये़न् एगाङ् खुने़ॽ सिःमे़न्लाम् याम्मो हिङ्लो॥” 34 कर खे़ङ्हाॽरे़ कन् पाःन्निन् थेआङ् कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्, थेआङ्भे़ल्ले़ कन् पाःन्निल्ले़ कुबेःन् खे़ङ्हाॽरोलाम् माॽरे़आङ् वये़रो॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ कन् पाःन्निन् खुनिॽ निङ्वाॽ सिगाङ् मे़बेने़न्लो॥ 35 ये़सुःन् ये़रिहो ये़क्यक्किल्ले़ कुबेसाङ् के़रे़ल्ले़ खे़प्मो मिक्फःम्बाधिक् चानाःक्कि लाम्मिल्ले़ कुबेसाङ् युङे़॥ 36 खे़ल्ले़ कुबेसाङ्नु मनाहाॽ मे़बेःक्ल मे़बत् के़लॽबा निङ्वाॽ खोःसुआङ् थेःन्ने़ पोःङ्ल पप्पे फाॽआङ् मनाहाॽ सेःन्दोसुसि॥ 37 खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् नोगप् मे़बिरु, “नासरतस्मा ये़सुःन् पेःक्ल पत्लो॥” 38 खे़ल्ले़ अःक्ते़र अक्खे पाःत्तु, “दाउदरे़ कुस्साः 39 हे़क्केःल्ले़ खे़न् लाम्लो के़बेःक्पा मनाहाॽरे़ “स्वाःत् युङे़ॽ” मे़मे़त्तुर खे़न् मे़भे़ःक्तु, कर खे़ल्ले़ आल्लसाङ् साॽरिक् “दाउदरे़ कुस्साःए, इङ्गाॽ लुङ्माॽ तुक्ताङ्ङे़ॽओ” पाःत्तुर अःक्ते़॥ 40 ये़सुःन् खे़प्मो ये़म्सिङ्ङाङ् खे़न् चागे़नाःक्पे़न् कुबेसाङ् मे़दारुनि फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिरुसि॥ हे़क्क्याङ् खे़न्नाङ् ये़सुरे़ कुबेसाङ् त्ये़आङ् 41 ये़सुरे़ खे़न् सेःन्दोसु, “इङ्गाॽ खे़ने़ॽ थे़मा चोगुङ् पिने़ फाॽआङ् निङ्वाॽ के़इःत्तुबे?”खे़ल्ले़ नोगप् पिरु, “आदाङ्बे, इङ्गाॽ निःमा के़सुक्पा पोःङ्ङार॥” 42 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ निःमा के़सुक्पा पोःक्खे़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ने़ॽ के़नसाःन्निल्ले़ के़नुसे़आङ् के़वाॽरो॥” 43 खिमो खे़न् निःमा के़सुक्पा पोःक्खे़आङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नोगे़न् पिरुर ये़सुरे़ कुएगाङ् थासिङ्लो॥ मनाहाॽरे़आङ् खे़न् मे़निःसुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा मे़भोःसुरो॥ 1 ये़सुःन् ये़रिहो ये़क्यक्लाम् पोःक्खे़र पेर पत्छे़॥ 2 खे़न् ये़क्यक्को जक्कै मिङ् के़वाःप्पा याङ्साकुन्धेसाबा तुम्एःङ्याङ् के़भोःङ्बाधिक् वये़॥ 3 ये़सुःन् पेर पत्छे़ल्ले़ खुने़ॽआङ् ओमे़प्मा निङ्वाॽ चोगुआङ् ये़सुरे़ कुओमे़त्छे़ पे, कर ताङ्सा चोगे़बाल्ले़ मनाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़धेःक्तुआङ् निःमा मे़सुक्तुन्॥ 4 हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽ तगि पेआङ् ये़सुरे़ कुओमे़त्छे़ लाम्मिल्ले़ कुबेसाङ्बा पःत्छेॽबुङ्मो लाःसे़आङ् युङ्सिङ्॥ 5 ये़सुःन् खे़प्मो के़रे़ल्ले़ थो ओमये़आङ् मे़त्तु, “जक्कैए, खे़ने़ॽ हारा थ्ये़ॽओ॥ आइन् इङ्गाॽ के़हिम्मो ने़आबारो॥” 6 हे़क्केःल्ले़ जक्कैन् यो थ्ये़आङ् कुसिराॽ पधाङ्थाङे़र ये़सुःन् कुहिम्मो लाङ्दाःक्मा पिरु॥ 7 खे़प्मो के़वाॽबा मनाहाॽरे़ ये़सुःन् लायोबाल्ले़ कुहिम्मो याङ्धोःक्से़ पेरो फाॽआङ् कानाक्नाक् मे़लॽरे़रो॥ 8 याङ्सि जक्कैःन् ये़म्सिङ्ङाङ् दाङ्बान् अक्खे मे़त्तु, “इङ्गाॽ कत्तुङ्बा याङ्साकुन्धेःन् कुभ्रे़ःङ् याङ्गे़साॽबाहाॽ हाःत्तुङ्सिङ्लो॥ हे़क्क्याङ् आत्तिन्हाॽ इङ्ले़क् मे़त्तुङ्सिङ्ङाङ् यरिक् याङ् फोःक्खुङ्सिङ्ङाङ् वाॽआ, खे़ङ्हाॽ इङ्गाॽ लिसि ले़ङ् थारिक् नुःक्तुङ् पिरुङ्सिङ्लो॥” 9 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ पाःत्तु, “आइन् कन् हिम्सयङ्ङिल्ले़ से़न्लप् खोःसुआङ् वाॽरो, थेआङ्भे़ल्ले़ जक्कैःन्नाङ् अब्राहामरे़न्ने कुमुॽइदाङ्सारो॥ 10 मे़न्छाम्साःन् लायोओ के़माबाहाॽ कोःप्मा नु हिङ्मासि फाॽआङ् त्ये़बारो॥” 11 कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् ये़सुरे़ वेॽस्मा खे़दाॽधिक् मे़त्तुसि, थेआङ्भे़ल्ले़ खुनिॽ यरुसले़म निःत्ताङ् मे़गे़रे़आङ् मे़वये़, हे़क्क्याङ् कुभारे़ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् खिमो ताः फाॽआङ् मे़इःत्तुआङ् मे़वये़रो॥ 12 “हाङ्गे़म्बासाःधिक् माःङ्घा लाजेॽओ हाङ् चोःक्मा युक् खोःमा फाॽआङ् लाम्दिःक् चोगे़रो॥ 13 खुने़ॽ पेःक्मानुःल्ले़ तगि थिबोःङ् कुसेवारोबाहाॽ उःत्तुसिआङ् लत्छा लत्छा साम्म्याङ् याङ् 14 कर कुयक्युङ्बाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़जिःत्तुआङ् कुएगाङ् कुएगाङ् “कन् मनाःल्ले़ आनिगे़ सम्दाङ् हाङ् चोगुबा सिराॽ मे़धाङ्ङिन्लो” मे़बाःत्तुर इङ्साबाहाॽ मे़बाङ्घुसि॥ 15 हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ हाङ्युक् खोःसुआङ् नुःक्खे़ त्ये़रो॥ आल्ल खुने़ॽ याङ् पिरुसिबा कुसेवारोबाहाॽ उःत्तुसिआङ् ले़ङ्हङ् के़जोगुम्माङ् आक्खे़म्म्याक् याङ् के़धगुम् फाॽआङ् सेःन्दोसुसि॥ 16 थिक्सिगेःक्पा सेवारोबाल्ले़ मे़त्तु, “आदाङ्बे, इङ्गाॽ के़याङ्धिक्किल्ले़ वेॽ थिबोःङ् याङ् थगुङ्ङाङ् वाॽरो॥” 17 हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ मे़त्तु, “नुःरे़रो आसेवारोबे, साॽरिक् नुःबा के़जोगुरो! खे़ने़ॽ थिबोःङ् ये़क्यक् सम्दाङ् सुहाङ्गे़म्बा के़बोःङ्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ चुक्सा पाःन्नो नसाःन्साबा के़बोःक्खे़रो॥” 18 हे़क्क्याङ् निसिगेःक्पा सेवारोबाल्ले़ मे़त्तु, “आदाङ्बे, इङ्गाॽ के़याङ्धिक्किल्ले़ वेॽ ङासि याङ् थगुङ्ङाङ् वाॽरो॥” 19 हे़क्क्याङ् खे़न् मे़त्तु, “खे़ने़ॽआङ् ङासि ये़क्यक् सम्दाङ् सुहाङ्गे़म्बा के़बोःङ्लो॥” 20 हे़क्क्याङ् सुम्सिगेःक्पा सेवारोबाल्ले़ मे़त्तु, “आदाङ्बे, के़याङ्धिक्किन् बा कप्मो वाॽरो, के़याङ्ङिन् इङ्गाॽ तेःत्तो सुङुङ् चिक्खुङ्ङाङ् कत्तुङ्लो॥ 21 खे़ने़ॽनु इङ्गाॽ किसाङ्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ने़ॽ के़जिःप्पा के़जोःक्॥ खे़ने़ॽ के़म्बिरुन्सिन्बान् के़नाःक्तुसिॽ, के़न्देःसुम्बान् के़सुप्सुॽरो॥” 22 हे़क्केःल्ले़ हाङ्ङिल्ले़ खे़न् सेवारोबान् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ ताक्के़भे़ॽबा सेवारोबे! आल्ल बा खे़ने़ॽ के़बाःन्नोलाम् आप्तिक् कुःत्ने़ॽरो॥ इङ्गाॽ थे मे़बिरुङ्ङिन् बा खे़न् नाःक्तुङ्, थे़मा मे़देःसुङ्ङिन् खे़न् सुप्सुङ् फाॽआङ् खे़ने़ॽए निङ्वाॽ के़गत्तुरो॥ 23 हे़क्केःल्ले़ खे़न् आयाङ्ङिन् थेआङ् सिङ्नाःत् के़गे़बाहाॽरो के़न्युक्खुन्? इङ्गाॽ त्याङ्ङिल्ले़ आयाङ्ङिल्ले़ कुस्साग खोःसुङ्बा वये़॥” 24 खे़न् हाङ्ङिल्ले़ खे़प्मो के़ये़प्पाहाॽ मे़त्तुसि, “खे़ल्ले़ कत्तुबा याङ्इत्छिःन् नाप्ते़म्मे़ॽआङ् थिबोःङ् याङ्इत्छि के़गप्पे़न् पिरे़म्मे़ॽओ॥” 25 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “आदाङ्बे, खे़ल्ले़ग आन्दे़ःन्छा थिबोःङ् याङ् कत्तुङ्ग!” 26 हे़क्केःल्ले़ हाङ्ङिल्ले़ नोगप् पिरुसि, “खे़प्से़म्मे़ॽओ, के़गप्पाल्ले़ आल्लसाङ् यरिक् खोःसुॽरो, कर हाःत्ले़ मे़गत्तुन्, खे़ल्ले़ कत्तुबान्नाङ् नाप्लो॥ 27 आल्ल इङ्गाॽ खुनिॽ सम्दाङ् हाङ् चोगुङ्नि फाॽआङ् खुनिॽ सिराॽ मे़न्धाङ्मनाबा आनिङ्मिहाॽ कप्मो तारे़म्सिम्मे़ॽआङ् इङ्गाॽ आदगिए से़रे़म्सिम्मे़ॽओ॥” 28 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ हे़क्के पाःत्तु सुरुआङ् यरुसले़म ले़प्माङ् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ खुनिॽ तगि तगि थासिङ्लो॥ 29 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ बे़थफागे नु बे़थानि पाङ्जुम्हाॽरे़ निःत्ताङ् के़रे़ल्ले़ जैतुन कोःक्माओ ने़प्फु कुहुॽसाम्बाहाॽ उःत्तुसिआङ् अक्खे मे़त्तुसिर पाङ्घुसि, 30 “खिन्छिॽ तगाङ्बा पाङ्भेॽओ पेसे़ॽ॥ खे़प्मो के़लाःत्छिल्ले़ आप्फाल्ले़आङ् मे़न्युक्के के़वाॽबा अदङ्साधिक् इमे़घेःक्खुआङ् ये़प्पा के़दुम्सुॽ॥ खे़न् ले़रे़त्छे़ॽआङ् कत्ना फे़त्ते़त्छे़ॽ॥ 31 मनाहाॽरे़ थेआङ् कन् अदङ्साःन् के़ले़त्छुबाबे फाॽआङ् सेःन्गे़म्लाप्सिने़ फाॽग्र कङ्ग दाङ्बान् चाहाबा चोगे़आङ् वाॽ फाॽआङ् मे़त्ते़से़ॽओ॥” 32 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ पेसिल्ले़ ये़सुरे़ पाःत्तुबा हे़क्के से़क्खाए अदङ्साःन् निःसे़त्छु॥ 33 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् ले़रे़त्छुर पत्छे़त्छिल्ले़ खे़प्मो कुन्दाङ्बाहाॽ मे़द्ये़आङ् सेःन्मे़दोसुसि, “थेआङ् कन् अदङ्साःन् के़ले़त्छुबाबे?” 34 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् पिरे़त्छु, “कङ्ग दाङ्बान् चाहाबा चोगे़आङ् वाॽरो॥” 35 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् अदङ्साःन् ये़सुरो तारे़त्छुआङ् अदङ्साःल्ले़ कुएःक्को खुनिॽ तेःत्हाॽ मे़भे़सु, हे़क्क्याङ् ये़सुःन् खे़न् सम्दाङ् मे़युक्खुरो॥ 36 खे़न् युक्तुआङ् पेःल्ले़ मनाहाॽरे़ खुनिॽ तेःत्हाॽ लाम्मो मे़भे़सुर खुने़ॽ लाङ्दाःक्मा मे़बिरुरो॥ 37 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् जैतुन कोःक्माओलाम् सङ्माङ् थाःमा के़बोःङ्बा ते़न्नो के़प्मा इःत्ते़आङ् वये़ल्ले़ यरिक् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ मे़निःसुबान् मे़इःत्तुआङ् मे़सःत्ते़र यम्बा इक्लाओ अक्खेलॽरिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःमा मे़हेःक्तु– 38 “यहवे दाङ्बाल्ले़ कुमिङ्ङो के़दाःबा हाङ्ङिन्मुॽइसाबा पोःङ्लरो॥साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो सनारुङ् पोःङ्लरो,निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमिमिदिङ् पोःङ्लरो॥” 39 कर खे़प्मो मनालुम्मो के़वाॽबा कुभा फरिसिहाॽरे़ ये़सुःन् मे़मे़त्तु, “सिक्साम्बे, खे़ने़ॽ के़हुॽसाम्बाहाॽ हे़क्के मे़बाःत्ते़म्मिन्ने़ॽ फाॽआङ् फे़ःक्ते़से़ॽओ॥” 40 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “खे़प्से़म्मे़ॽओ, खे़ङ्हाॽ स्वाःत् मे़युङ्ङिल्ले़ग कन् लुङ्हाॽआङ् मे़सःत्ताङ् मे़बाःत् मे़लःन्लो॥” 41 कर ये़सुःन् यरुसले़म ये़क्यक्किल्ले़ कुबेसाङ् के़रे़ल्ले़ खे़न् ये़क्यक्किन् ओमे़त्तुआङ् हाबे़, हे़क्क्याङ् अक्खे पाःत्तु, 42 “आल्ल खिनिॽग सनारुङ् खोःमा माराम्मिन् कुसिङ् के़निःत्तुम्मिल्ले़ पोःक्खे़बारो, कर कन् के़रे़क्ग के़मिक्साओलाम् थेःक्सिङ्बेआङ् वाॽरो॥ 43 आल्ल के़निङ्मिहाॽरे़ खे़ने़ॽ काक् पिसाङ्लाम् के़म्गप्पाङ् खिरि के़म्धेःक्काङ् चिहुॽ के़म्हुॽबा ये़म् तार पत्लो॥ 44 खे़ने़ॽ के़म्य के़म्लुःन्नाङ् के़स्साःहाॽनु खाम्मो के़म्दङ्लो॥ थिक् लुङ् सम्दाङ् वेॽ लुङ्ङिन्ने पक्मे़न्धने़न्, थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् खे़ने़ॽ के़से़ःप्से़ ये़बा सुये़म्मिन् के़नाॽरुरो॥” 45 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् माङ्हिम्मो लाःसे़आङ् खे़प्मो ले़ङ्हङ्बाहाॽ अक्खे मे़त्तुसिर नाःप्मा लःप्मा हेःक्तुसि, “साम्योसाप्लाओ साप्ते़आङ् पत्, ‘इङ्गाॽ आहिम्मिङ्ग तुवा चोःक्मा हिम् पोःङ्,’ 47 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ थिक्याःन्धक् माङ्हिम्मो निसाम् हुॽरुसिरो॥ कर तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ, साम्योथिम्साम्बाहाॽ नु लाम्लोःबाहाॽरे़ खुने़ॽ से़प्मा निङ्वाॽ मे़जोगु, 48 कर आप्तिक् कुःप्मा पाःन् थेआङ् खे़ङ्हाॽरे़ मे़ङ्घोःसुन्, थेआङ्भे़ल्ले़ मनाहाॽरे़ग खुने़ॽ हुॽरुसिबा निसाम्हाॽ खुनिॽ सिराॽ थाङे़र मे़घे़प्सुरो॥ 1 थिक् ये़न् ये़सुरे़ माङ्हिम्मो निसाम् हुॽरुसिर सुनाइङ् इङ्भन् चोगुर यागे़॥ खे़प्मो तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ, साम्योथिम्साम्बाहाॽ हे़क्क्याङ् यहुदि तुम्लाम्लोःबाहाॽ मे़द्ये़आङ् 2 खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ अक्खे मे़मे़त्तुर सेःन्मे़दोसु, “खे़ने़ॽ थे़मा युक्किल्ले़ अक्तङ्बा याःम्बक्हाॽ के़जोगुर के़वाॽ? कन् युक्किन् हाःत्ले़ के़बिरे़? आमे़त्ते़ॽ॥” 3 ये़सुरे़आङ् खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽआङ् लत्छा सेःन्लाप्थिक् सेःन्दोःनिङ्लो॥ 4 युहुन्नारे़ बप्तिस्मा पिमा कुयुक्किन् आत्तोलाम् त्ये़बाबे? निङ्वाॽफुमाङ्लाम् त्ये़बाबि, इ मनालाम्बि? आमे़त्ते़म्मे़ॽ!” 5 खे़ङ्हाॽ खुनिॽ लुम्मो पाःन् मे़धक्ते़र अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “आल्ल आनिॽ ‘निङ्वाॽफुमाङ्लाम्’ आमे़त्तुम्ने़ फाॽग्र, थेआङ् नसाःन् के़न्जोगुम्मिन् फाॽआङ् सेःन्आलाप्॥ 6 कर ‘मनाहाॽलाम्’ आमे़त्तुम्ने़ फाॽग्र, मनाहाॽरे़ आनिॽ लुङ्ङिल्ले़ आम्बःत्, थेआङ्भे़ल्ले़ मनाहाॽरे़ युहुन्नाःङ्ग माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा फाॽआङ् निस्सेए मे़इःत्तुॽरो॥” 7 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुःन् मे़मे़त्तु, “आनिगे़ मे़निःसुम्बे़न्लो॥” 8 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “हे़क्केने़ फाॽग्र थे़मा युक्किल्ले़ अक्तङ्बा याःम्बक्हाॽ चोगुङ् खे़न् इङ्गाॽआङ् मे़मे़त्निङ्ङिन्लो॥” 9 ये़सुरे़ मनाहाॽ कन् खे़दाॽइन् मे़त्तुसि, “उन्छेःन् मनाधिक्ले़ लत्छा इक्को चे़ल्ले़क्सेॽ लेःत्तुआङ् कुभ्रे़ःङ् लक्को खे़न् चे़ल्ले़क्सेॽ इक्किन् इक्मसाबाहाॽ पिरुसिआङ् खुने़ॽ यरिक् ये़म् थारिक् वेॽ लाजेॽओ पे॥ 10 हे़क्क्याङ् चे़ल्ले़क्सेॽ तुप्मा ये़म् त्ये़ःल्ले़ कुलक् लाःसे़ कुसेवारोबाधिक् इक्मःबाहाॽरो पाङ्घुरो॥ कर खे़न् इक्मसाबाहाॽरे़ खुने़ॽग मे़हिप्तुआङ् थेआङ् मे़म्बिए हाबा मे़बाङ्घु मे़देःसुरो॥ 11 हे़क्क्याङ् याम्मो निसिगेःक्पा सेवारोबान् लक् ताःक्से़ पाङ्घु, कर खे़न्नाङ् खे़न् इक्मसाबाहाॽरे़ मे़हिप्तुर कुजाःत्थि मे़देःसुआङ् कुघाले़म् मे़बाङ्घु मे़देःसुरो॥ 12 याम्मो आल्लसाङ् सुम्सिगेःक्पा कुसेवारोबान् लक् ताःक्से़ पाङ्घु, कर खे़न्नाङ् खे़न् इक्मसाबाहाॽरे़ मे़घाःन्दुआङ् मे़नाःत्तु मे़देःसुरो॥ 13 आल्ल चे़ल्ले़क्सेॽ इक्के़ल्ले़ कुन्दाङ्बान् निङ्वाॽ इःत्छिङ्, ‘इङ्गाॽ थे चोगुङ्बाबे? आल्ल इङ्गाॽ लुङ्माॽ तुक्तुङ्बा आस्साःन् पाङ्घुङ्॥ खुने़ॽ मे़निःसुआङ्ग कुना मे़साॽरुबिला॥’ 14 कर खे़न् इक्मसाबाहाॽरे़ खे़न् कुस्साःन् मे़निःसुआङ् इङ्मे़दङ्घु, ‘कन् कुम्बारे़ कुलक् के़घोःबारो, कन् से़रुम्माङ् कुलाजेॽ सिङ्बुङ्हाॽ आनिॽ हुक्काप्पासिरो॥’ 15 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् कुस्साःन् चे़ल्ले़क्सेॽ इक्कोलाम् लाःक्कात् मे़लःत्तु मे़देॽरुआङ् मे़से़रुरो॥”ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ सेःन्दोसुसि, “आल्ल चे़ल्ले़क्सेॽ इक्के़ल्ले़ कुन्दाङ्बाल्ले़ खे़न् इक्मसाबाहाॽ आक्खे मे़त्तुसिॽबे? 16 खुने़ॽ ताआङ् खे़ङ्हाॽ के़रे़क् से़रुसिआङ् खे़न् चे़ल्ले़क्सेॽ इक्किन् वेॽ मनाहाॽ पिरुसिॽरो॥”मनाहाॽरे़ खे़न् मे़घे़प्सुआङ् मे़बाःत्तु, “आप्फाल्ले़आङ् अक्खे मे़बोःङ्ङिल्लरो॥” 17 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ अदक्तक्काङ् ओमे़त्तुसिर याम्मो सेःन्दोसुसि, “हे़क्केने़ फाॽग्र कन् साम्योसाप्लाओ साप्ते़बान् थे़माबे?‘लुङ् के़गाम्बाहाॽरे़ मे़नाॽरुबा लुङ्ङिन् कुम्मालुङ् पोःक्खे़आङ् वाॽरो॥’ 18 आत्तिन्हाॽ खे़न् लुङ् सम्दाङ् मक्मे़धाः, खे़ङ्हाॽ मे़भक् मे़सिःरो॥ हे़क्क्याङ् आत्तिन् सम्दाङ् खे़न् लुङ्ङिन् मक्था, खे़न् फे़क् सिःरो॥” 19 साम्योथिम्साम्बाहाॽ नु तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरे़ ये़सुःन् बा खे़प्मोए ते़म्मा निङ्वाॽ मे़जोगु, थेआङ्भे़ल्ले़ ये़सुरे़ पाःत्तुबा खे़दाॽओ फे़न् इक्मसाबाहाॽनु तङ्घुसिबान् खे़ङ्हाॽरे़ निङ्वाॽ मे़घोःसु, कर मनाहाॽ मे़गिरुसि॥ 20 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुःन् ते़म्मा फाॽआङ् सुये़म् कोःप्मा मे़हेःक्तु॥ खे़ङ्हाॽरे़ मनाहाॽ याङ् मे़बिरुसिआङ् साम्योनिबा मे़ले़ङ्सिङ्ङाङ् ये़सुरे़ कुधोःम्से़ मे़बाङ्घुसि॥ खे़ङ्हाॽरे़ कुबाःन्नो ते़म्माआङ् रोमि युक्साबाहाॽ नु सुहाङ्गे़म्बाहाॽ पिमासि के़लॽबा निङ्वाॽ मे़जोगुरो॥ 21 खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुःन् कुबाःन्नो थाःमा फाॽआङ् सेःन्मे़दोसु, “सिक्साम्बे, से़क्खासाङ् खे़ने़ॽग कुदोःप्मा पाःन्लक् के़बाःत्तुॽ, हे़क्क्याङ् कुदोःप्मारक् के़हुॽरुसिॽ॥ खे़ने़ॽग आत्तिन् मनाहाॽआङ् के़न्छे़न्दुन्छिन्, हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुलाम्मिन् से़क्खाए के़हुॽरुसिरो॥ 22 हे़क्केःल्ले़ कन् पाःन्निन् आमे़त्ते़ॽ–रोमि पयम् हाङ् सिजरे़न् एःङ्याङ् हुङ्मा आनिॽ साम्योथिम्मिल्ले़ आबिॽबि आम्बिने़न्बि?” 23 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ चिःप्मान् निःसुआङ् खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, 24 “इङ्गाॽ याङ्इत्छिःन् ओसेःन्आधाक्ते़म्मे़ॽ॥ कप्मो हाःत्ले़ कुइत्छाप् नु कुबाःन्साप् पप्पे?”खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “सिजरे़ल्ले़न् पत्लो॥” 25 ये़सुरे़ मे़त्तुसि, “हे़क्केने़ फाॽग्र सिजरले़ कुबाःन्हाॽ सिजरे़न् पिरे़म्मे़ॽ, हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुबाःन्हाॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्ने पिरे़म्मे़ॽओ॥” 26 मना तगि खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ कुबाःन्नो ते़म्मा मे़न्छुक्तुन्॥ ये़सुरे़ पिरुसिबा नोगप्पिल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ मये़आङ् स्वाःत् मे़युङे़॥ 27 हे़क्क्याङ् सिःमे़न्लाम् याम्मो हिङ्मन् होःप् लॽरिक् नसाःन् के़जोःक्पा कुभा सदुकिहाॽ ये़सुरो मे़द्ये़आङ् 28 सेःन्मे़दोसु, “सिक्साम्बे, मोसारे़ग अक्खेलॽरिक् साप्तु आबिरे़आङ् पत्–‘आत्तिल्ले़ कुम्भुॽइन् कुस्साः कुए मे़न्वाॽए सिःॽ, खे़ल्ले़ कुन्साॽरे़ मेमेदुमा कुन्ने़ॽद्रेमान्नु मेःक्खिम् चोःक्माए पोःङ्॥ हे़क्क्याङ् कुम्भुॽरे़ कुलागि सागप्मा पोःङ्लो॥’ 29 आल्ल नुसि फुॽनुसाॽहाॽ मे़वये़॥ तुम्बाल्ले़ मेःक्खिम् चोगुआङ् कुस्साः कुए मे़न्वाॽए स्ये़रो॥ 30 हे़क्केलॽरिक् सरुम्बान् नु याङ्सरुम्बाल्ले़आङ् खुन्छिॽ ने़ॽद्रेमान्नु मेःक्खिम् चोगे़त्छु, हे़क्क्याङ् खुन्छिॽ हे़क्केए के़रे़क् नुसि फुॽनुसाॽहाॽरे़ खुनिॽ ने़ॽद्रेमान्नु मेःक्खिम् मे़जोगुआङ् सामे़न्वाॽए मे़स्ये़रो॥ 32 के़रे़क्नुःल्ले़ एगाङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ ने़ॽद्रेमान्नाङ् स्ये़रो॥ 33 आल्ल खे़ङ्हाॽ सिःमे़न्लाम् याम्मो मे़हिङ्ङिल्ले़ आत्तिल्ले़ कुमेःत् पोःङ्बाबे? खे़न्नुग नुसि फुॽनुसाॽहाॽरे़ए मेःक्खिम् मे़जोगुआङ् मे़वये़॥” 34 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मनाहाॽ कप्मोरक् मेःक्खिम् मे़जोःक्लो॥ 35 कर ताःन्दि के़दाःबा ये़म्मोग हे़क्के मे़बोःङ्ने़ल्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ सिःमे़न्लाम् याम्मो हिङ्मा लाॽरुसिबा मनाहाॽ मेःक्खिम् मे़न्जोःक्ने़न्लो॥ 36 खे़ङ्हाॽग याम्मो मे़न्छिःने़न्, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ माङ्लाइङ्बा कुइसिःक् मे़बोःङ्लो॥ खे़ङ्हाॽ सिःमे़न्लाम् याम्मो मे़हिङे़बाल्ले़ चोगुल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुस्साःसिरो॥ 37 हे़क्केलॽरिक् के़सिःबाहाॽ मे़हिङ् के़लॽबा पाःन्निन् मि के़दिःप्पा पोःक्लाओबा हिन्दोःक्को मोसारे़ ओसेःन्आधाक्लो॥ 38 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खुने़ॽग कुसिवे़त्हाॽरे़न् मे़ःन्, कर कुहिङ्वे़त्हाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽफुमाङ्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ कुलागिग के़रे़क् कुहिङ्वे़त्ते मे़वाॽरो॥” 39 हे़क्क्याङ् कुभा साम्योथिम्साम्बाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “सिक्साम्बे, खे़ने़ॽग साॽरिक् नुःरिक्काङ् याप्मि के़मे़त्ते़रो॥” 40 हे़क्क्याङ् आत्तिन्हाॽरे़आङ् खुने़ॽ पाःन् सेःन्दोःमा आःन्छिङ्माआङ् मे़न्छुक्तुन्लो॥ 41 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “आक्खेलॽरिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़न् दाउद हाङ्ङिल्ले़ कुस्साःरो फाॽआङ् मे़मे़त्तुबाबे?” 42 थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुसाम्लो सुम्मो दाउदरे़ आबाङे अक्खे पाःत्तुआङ् पत्,“यहवे दाङ्बाल्ले़ इङ्गाॽ आदाङ्बान् अक्खे मे़त्तु, ‘के़निङ्मिहाॽ के़युक्को इङ्गाॽ मे़न्दाःत्छिङ्ङे थारिक् आजुप्साङ् ले़प्माङ् खे़ने़ॽ युङे़ॽओ॥’ 44 दाउद हाङ्ङिल्ले़ए खुने़ॽ आदाङ्बे लॽरिक् मे़त्तुने़ फाॽग्र आक्खेलॽरिक् ख्रिस्ते़न् दाउदरे़ कुस्साः पोःङ्बाबे?” 45 हे़क्क्याङ् के़रे़क् मनाहाॽरे़ मे़घे़प्सुर कुहुॽसाम्बाहाॽ अक्खे मे़त्तुसि, 46 “साम्योथिम्साम्बाहाॽनु सिङ्सिङ् लॽरे़म्मे़ॽओ! खे़ङ्हाॽ केःम्ब् केःम्बा लगेप् मे़जाक्खुआङ् नानुगत्ना लाङ्मे़घेःक्लो, हे़क्क्याङ् पाङ्जुम् लुम्मो सेवा मे़मे़त्तिगे़र के़लॽबा निङ्वाॽ मे़जोगुआङ् यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो नु साभाङ्जाओ तुम्म्याङ्हाङ् युक्नाहाॽओ युङ्मा खुनिॽ सिराॽ थाङ्लो॥ 47 खे़ङ्हाॽरे़ मेमेदुमाहाॽ इङ्मे़ले़क्तुसिआङ् खुनिॽ हिम्धाःङ्हाॽ मे़लरुरो, कर नुःबा ओसेःन्धाक्सिङ्मारे़ लागि केःम्ब् केःम्बा तुवा मे़जोगुॽ॥ खे़ङ्हाॽरे़ग से़क्खाए साक्ल खुम्दिङ् मे़घोःसुॽरो॥” 1 ये़सुरे़ माङ्हिम्मो हुक्सोयाङ् तोःम्मादे़न्नो याङ्साकुन्धेसाबाहाॽरे़ खुनिॽ हुक्सोयाङ्ङिन् मे़गेःत्तुर मे़बत्छे़बान् ओमे़त्तुसिर युङे़॥ 2 खे़प्मो लत्छा याङ्गे़साॽमा मेमेदुमाधिक्ले़ याङ् ने़त्छि 3 पाःत्तु, “से़क्खाए कन् याङ्गे़साॽमा मेमेदुमाल्ले़ वेॽहाॽनुःल्ले़ यरिक् हुक्सोयाङ् केःत्तुआङ् वाॽरो, 4 थेआङ्भे़ल्ले़ कन् याङ्साकुन्धेसाबाहाॽरे़ग खुनिॽ के़योबाआङ् के़नम्बा याङ्हाॽए मे़याक्तु, कर याङ्गे़साॽमा मेमेदुमाल्ले़ग खुने़ॽ कुयाङ्साॽमो कत्तुबा चामा थुङ्मालाम् याक्तुआङ् वाॽरो॥” 5 हे़क्क्याङ् कुभा हुॽसाम्बाहाॽरे़ माङ्हिम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ खे़न् नुःब् नुःबा लुङ्हाॽ नु मनाहाॽरे़ निङ्वाॽफुमाङ्ङो मे़दोःन्दुबा के़घे़म्बा के़लाॽबा पाःन्हाॽरे़ कुयाःम्बेओ मे़बाःत्तुरो॥ हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, 6 “खिनिॽ आल्लो के़निःसुम्बान् थिक् लुङ्सम्दाङ् वेॽ लुङ्धिक्काङ् मे़न्ने़ए यःमा ये़म् तार पत्लो॥” 7 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुःन् सेःन्मे़दोसु, “सिक्साम्बे, कन् आप्फाल्ले़ पोःङ्बाबे? कन् पोःङ्मानुःल्ले़ तगि थे मिक्सेःन् पोःङ्बे?” 8 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “सिङ्सिङ् लॽरे़म्मे़ॽओ, आत्तिल्ले़आङ् खिनिॽ इङ्गे़न्ले़क्तिल्लरो, थेआङ्भे़ल्ले़ यरिक् मनाहाॽ इङ्गाॽ आमिङ्ङो निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़न् इङ्गाॽएरो, हे़क्क्याङ् आल्लो ये़म्मिन् त्ये़आङ् वाॽ फाॽआङ् मे़बाःत्तुॽ, कर खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ पाःन्निन् मे़घे़प्से़म्मिन्ने़ॽओ॥ 9 हे़क्क्याङ् खिनिॽ थङ्हाॽ नु के़जिहाॽरे़ कुयाःम्बेओ के़घे़प्सुम्, कर निङ्वाॽ मे़मये़म्मिन्ने़ॽओ॥ कङ्हाॽग पोःङ्माए पोःङ्, कर बा खे़न् ये़म्मोएग इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़ कुनुप्मान् मे़दाने़न्लो॥” 10 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “मे़न्छाम् सुवाङ्हाॽ नु लाजेॽहाॽ लुम्मो थङ् पोःक्॥ 11 हे़क्क्याङ् यरिक् ते़न्नो पयम् यम्बा लुप्लि थाङ्, यम्बा साक् पोःक् हे़क्क्याङ् यम्बा मिन्देॽहाॽ पोःक्काङ् किप्मा के़घुःबा नु निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन्हाॽ ताङ्साक्पो मे़धाःप्लो॥ 12 कन् पोःङ्मानुःल्ले़ तगिग खिनिॽ हुक् के़म्याक्तिआङ् निङ्घुम् के़म्मे़त्तिॽरो॥ हे़क्क्याङ् यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो खासे़न् के़म्लोःन्दिआङ् पुङ्लाहिम्मो के़म्धे़क्तिॽरो॥ आमिङ्ङिल्ले़ चोगुल्ले़ हाङ्हाॽ नु सुहाङ्गे़म्बाहाॽरे़ खुनिॽ तगि के़म्ये़प्सिॽरो॥ 13 कङ्ग इङ्गाॽ आयाःम्बेओ पाःप्मा के़घोःसुम्बा सुये़म्लो॥ 14 हे़क्क्याङ् खिनिॽ से़ःप्सिङ्मारे़ लागि थे़मा पाःप्माबे फाॽआङ् तगिसा निङ्साम्मो मे़ध्ये़म्मिन्ने़ॽओ॥ 15 थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ खिनिॽ पाःप्मा के़बोःङ्बा सुत्लाहाॽ नु सिक्कुम्दिङ् निङ्वाॽ पिनिङ्लो॥ हे़क्केःल्ले़ आत्तिन्नाङ् खिनिॽ बिफ्युङ्हाॽरे़ अप्मा नु पाःन्धक्मा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 16 खिनिॽ पा-माहाॽ, फुॽनुसाॽहाॽ, काॽइ सोॽधोःक्हाॽ नु तेःङ्जुम्हाॽरे़ इङ्गे़म्ले़क्तिआङ् ते़म्मा के़म्बाङ्घिॽरो॥ खे़ङ्हाॽरे़ खिनिॽ कुभाग के़म्से़रिॽ॥ 17 खिनिॽ याप्मि नसाःन् के़जोगिबाल्ले़ के़रे़क् मनाहाॽरे़ खिनिॽ के़म्जिःत्तिॽ, 18 हे़क्केसाङ् खिनिॽ थे़गेःक्इधिक्काङ् मक्मे़धाने़न्लो॥ 19 खिनिॽ कन् के़रे़क् पाःन्हाॽ के़धरुम्मिल्ले़ए खिनिॽ हिङ्मन्निन् ताङ्लो॥” 20 आल्ल यरुसले़म्मिन् निङ्मि थक्सुबाहाॽरे़ मे़गबुबा के़निःसुम्मिल्ले़ आल्ल कुमे़क्मान् निःत्ताङ्ङे वाॽ फाॽआङ् कुसिङ् निःत्ते़म्मे़ॽओ॥ 21 हे़क्क्याङ् यहुदियाबा मनाहाॽ कोःक्मा फाङ्जङ् हे़ङ्घाःत्ति मे़घे़त्छिङ् मे़बेःक्ल, ये़क्यक्को के़वाॽबाहाॽ लाःक्कात् मे़घे़त्छिङ् मे़बेःक्ल, हे़क्क्याङ् पाङ्भेॽओ के़युङ्बाहाॽ याम्मो ये़क्यक्को मे़न्दाने़न्लरो॥ 22 थेआङ्भे़ल्ले़ साम्यो साप्लाओ कन् साप्ते़आङ् पप्पा पाःन्निन् के़त्ल फाॽआङ् कङ्ग खुम्दिङ्ले़न् ये़न्हाॽ पोःङ्लो॥ 23 कन् ये़म्मिङ्ग मे़न्छुक्मा के़वाॽमा नु सावामाहाॽरे़ लागि आक्खे़न् किप्मा के़घुःबा पोःङ्ङि! इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो यम्बा तुक्खे थाःरो, हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुघुम्दिङ्ङिन् कन् मनाहाॽओ चुक्लो॥ 24 खे़ङ्हाॽ ताभेःल्ले़ मे़जे़प्तु मे़से़रुसिॽ हे़क्क्याङ् यरिक् लाजेॽओ पुङ्लाधाबा मे़बोःङ्ङाङ् मे़बेःक्लो॥ थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ खुनिॽ ये़म् मे़ङ्गे़त्ते थारिक् खे़ङ्हाॽरे़ यरुसले़म्मिन् मे़दोॽरु मे़सॽरुॽरो॥ 25 “हे़क्क्याङ् नाम्, लाबा नु खेःम्सिक्हाॽओ यम्बा मिक्सेःन्हाॽ मे़धाःप्लो॥ हे़क्क्याङ् वाहङ्ङिल्ले़ कुसःक्मान् नु यम्ब् यम्बा वाभे़ल्ले़ङ्ङिल्ले़ चोगुल्ले़ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मे़न्छाम् सुवाङ्हाॽ साॽरिक् किःमाओ नु निङ्साम्मो मे़धाःरो॥ 26 आल्ल इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो के़दाःबार के़बप्पा इनोगे़न् तुक्खेःन् मे़इःत्तुआङ् मनाहाॽ खुनिॽ साम् मिक्किल्ले़ पक्थसि, थेआङ्भे़ल्ले़ ताङ्साक्पोबा मुक्साम्हाॽ नु खेःम्सिक्हाॽ मे़यङ्लो॥ 27 हे़क्क्याङ् मे़न्छाम्साःन् खाप्मिःत्तो यम्बा मुक्साम् हे़क्क्याङ् मिमिदिङ्नु युःर पप्पा मे़न्छाम् याप्मिहाॽरे़ मे़निःसुॽरो॥ 28 आल्ल कन् के़रे़क् पोःङ्ङिल्ले़ खिनिॽ थे़गेःक्पे़न् फोःक्खे़म्मे़ॽआङ् थाःङ् ओमये़म्मे़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽ से़न्लप्पिन् निःत्ताङ् तार पत्लो॥” 29 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ कन् खे़दाॽइन् मे़त्तुसि, “आल्ल पःत्छेॽबुङ्मान् नु वेॽ सिङ्बुङ्हाॽ ओमे़त्ते़म्मे़ॽ॥ 30 आल्ल कुसङ् कुभे़क्वा लःन्निल्ले़ हाङ्वाःम्मा ये़म्मिन् निःत्ताङ् तार पत् फाॽआङ् खिनिॽ कुसिङ् के़निःत्तुम्लो॥ 31 हे़क्केलॽरिक्के इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा कन् काक् पाःन्हाॽ के़त्ल पेःक्पा के़निःसुम्मिल्ले़ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् निःत्ताङ् वाॽ फाॽआङ् कुसिङ् के़निःत्तुम्लो॥ 32 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, कन् के़रे़क् पाःन्हाॽ मे़म्बोःङ्ङे थारिक् कन् मे़न्छाम् थाःक्हाॽ मे़न्छिःने़न्लो॥ 33 ताङ्साक्पान् नु खाम्बेःक्मान् ले़क्काङ् पेःक्, कर इङ्गाॽ आबाःन्जाक्हाॽ आप्फाल्ले़आङ् मे़ले़क्ने़न् मे़बेःक्ने़न्लो॥ 34 खिनिॽ याम्दादा सुक्खेवा नु चामा थुङ्मा हे़क्क्याङ् कन् हिङ्मन्ले़न् निङ्साम् चोःक्मो सिङ्सिङ् लॽरे़म्मे़ॽओ, मे़ःन्ने़ फाॽग्र हक्चघत् थक्सा पुसा इजोओ मे़धाःबा हे़क्के कन् ये़न्हाॽओ खिनिॽआङ् के़ध्ये़ॽइरो॥ 35 थेआङ्भे़ल्ले़ कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो के़वाॽबा मनाहाॽनुआङ् हे़क्केलॽरिक्के पोःङ्लो॥ 36 के़रे़क् ये़म्मो आप्फाल्ले़साङ् कन् के़दाःबा पाःन्नोलाम् खे़त्छिङ्मा पेःक्मा मुक्साम् के़घोःसुम्ल हे़क्क्याङ् मे़न्छाम्साःल्ले़ कुदगि ये़प्मा के़सुक्पा के़बोःक्खिर फाॽआङ् सिङ्सिङ् लॽरे़म्मे़ॽर तुवा चोगे़म्मे़ॽओ॥” 37 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ थिक्याःन्धक् माङ्हिम्मो हुॽरुसिर वये़, कर से़न्दिक् याङ्धोःक्से़ जैतुन कोःक्माओ पेर वये़रो॥ 38 हे़क्क्याङ् तानाम्सा माङ्हिम्मो खुने़ॽ कुबाःन्जाक् खे़म्से़ मनाहाॽ मे़द्ये़रो॥ 1 आल्ल सिदाॽ मे़म्भःन्नेबा खरे़ःङ्ङिल्ले़ तङ्नाम्मिन् निःत्ताङ् त्ये़र पत्छे़॥ खे़न् यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्माङ् मे़मे़त्तुॽ॥ 2 हे़क्क्याङ् तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु साम्योथिम्साम्बाहाॽरे़ ये़सुःन् से़प्मा सुये़म् मे़गोःत्तुर मे़वये़, कर मनाहाॽरे़ हयङ्किल्लिङ् मे़जोगुॽ फाॽआङ् मे़गिसे़बाल्ले़ चोगुल्ले़ स्वाःत्ताङ् से़प्मा निङ्वाॽ मे़जोगु॥ 3 हे़क्क्याङ् माफे़न्साम्मिन् थिक्-ने़त् (१२) हुॽसाम्बाहाॽओ यहुदा इस्करियोत मे़प्मनाबाल्ले़ कुनिङ्वाॽओ लाःसे़॥ 4 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु माङ्हिम् के़गोःबाहाॽरे़ खुनिॽ थक्तुम्बाहाॽरो पेआङ् ये़सुःन् खिनिॽ हुक्को थाःमा सुक्तुङ् फाॽआङ् चे़क्तुसि॥ 5 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ साॽरिक् मे़सःत्ते़र हे़क्के के़जोगुल्ले़ खे़ने़ॽ याङ् पिआसिगे़ॽरो लॽरिक् मे़मे़त्तुरो॥ 6 खुने़ॽआङ् खे़न् पाःन्नो ते़न्दे़आङ् मनाहाॽ मे़होःप्पिल्ले़ इङ्ले़क्माआङ् ते़म्मा पाङ्मासि फाॽआङ् सुये़म् कोःप्मा हेःक्तुरो॥ 7 हे़क्क्याङ् सिदाॽ मे़न्भःन्नेबा खरे़ःङ् चामा तङ्नाम्मिल्ले़ थिक्सिगेःक्पा ये़न्नो चोःक्युम्भो तङ्नाम्रे़न् मे़ल्लुक्साःन् सिदुङ्जभा चोःक्मा थिम् वये़॥ 8 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ पत्रुस नु युहुन्नाःन् अक्खे मे़त्तुसिर पाङ्घुसि, “खिन्छिॽ पेगे़त्छे़ॽआङ् आनिॽ लागि यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्रे़न् चामा थुङ्मा यारिप् चोगे़त्छे़ॽओ॥ हे़क्केलॽरिक्के आनिॽ सोरिक् चाम्लो॥” 9 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ सेःन्दोःसे़त्छु, “हे़क्केःल्ले़ आत्तान् पेःक्माआङ् यारिप् चोःक्माबे?” 10 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “आल्ल ओमे़त्ते़त्छे़ॽओ, खिन्छिॽ ये़क्यक्को के़लाःत्छिर के़बत्छिल्ले़ च्वाःत् कुःन्दा के़बङ्बा मनाधिक्ले़ के़दुम्सिॽ॥ खे़न् लाःप्पा हिम्मो थारिक् तिम्दे़त्छे़ॽ॥” 11 हे़क्क्याङ् हिम्दाङ्बान् मे़त्ते़छे़ॽ, “आनिगे़ सिक्साम्बाल्ले़ खे़ने़ॽ अक्खे के़मे़त्ते़आङ् के़वाॽरो, ‘तरे युङ्मा याक्फाङ्ङिन् आत्तो ने़बे? खे़प्मो इङ्गाॽ आहुॽसाम्बाहाॽनु यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्रे़न् चामा थुङ्मान् चाङ्लो॥’ 12 हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ खिन्छिॽ थोःस्मा खाम्लोओ यारिप् चोःक्मनाबा लत्छा यम्बा याक्फाङ्ङिन् ओसेःन्गे़धाक्सिॽ॥ खे़प्मोए आनिॽ चामा थुङ्मान् यारिप् चोगे़त्छे़ॽओ॥” 13 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ पेसे़त्छिल्ले़ ये़सुरे़ पाःत्तुबा हे़क्केए तुमे़त्छुआङ् खे़ङ्हाॽरे़ यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्रे़न् चामा थुङ्मान् यारिप् चोगे़त्छु॥ 14 आल्ल चाजामा ये़म् पोःक्खे़आङ् ये़सुःन् कुसेःक्युक्मिबाहाॽनु चामा ते़न्नो युङ्सिङ्॥ 15 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ तुक्खे चामानुःल्ले़ तगि कन् यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्बा साभाङ्जाःन् खिनिॽनु सोरिक् चामा साॽरिक् निङ्वाॽ चोगुङ्ङाङ् वयाङ्, 16 थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो कन् आजाम्ल आबप्पा चोःक्युम्भो तङ्नाम्बा साभाङ्जाःल्ले़ कुबेःन् मे़ङ्गे़त्ते थारिक् इङ्गाॽ याम्मो मे़जाआन्लो॥” 17 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ चल्लङ्ना खोर्याःन् खप्सुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नोगे़न् पिरुर अक्खे पाःत्तु, “कन् ताःक्ते़म्मे़ॽआङ् खिनिॽ लुम्मो हाःत्तासिम्मे़र चे़म्मे़ थुङे़म्मे़ॽओ॥ 18 खिनिॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् याम्मो मे़न्दाए थारिक् चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन् इङ्गाॽ याम्मो मे़धुङ्ङान्लो॥” 19 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ खरे़ःङ्ङिन् खप्सुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नोगे़न् पिरु हे़क्क्याङ् खे़ःक्खुआङ् कुहुॽसाम्बाहाॽ पिरुसिर अक्खे मे़त्तुसि, “कन् खिनिॽ लागि पिरे़बा आधक्लो॥ इङ्गाॽ आनिङ्वाॽसोओ अक्खे चोगे़म्मे़ॽओ॥” 20 बा हे़क्केलॽरिक्के मे़ज मे़सुरुआङ् चल्लङ्ना खोर्याःन् ये़सुरे़ पक्खुर अक्खे मे़त्तुसि, “कन् खिनिॽ लागि आमाक्खिॽइन् वदेःन्दे़आङ् निःन्धो पोःक्खे़बा कुसङ् माङ्हुप्पिन्लो॥ 21 कर ओमे़त्ते़म्मे़ॽ! इङ्गाॽ याप्मि इङ्गे़ले़क्पान् बा कन् चामा ते़न्नो इङ्गाॽनुए चर युङ्लो॥” 22 आल्ल निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ निङ्वाॽ चोगुबा कुइसिःक्के मे़न्छाम्साःङ्ग सिःमाए पोःङ्लो, कर खुने़ॽ इङ्गे़ले़क्पे़ङ्ग चिःत्ते़ स्ये़रो॥ 23 खे़ङ्हाॽरे़ आनिॽ लुम्मो अक्तङ्बा याःम्बक् हाःत्ले़ चोगुॽबिला लॽरिक् सेःन्दोःसिङ्मा मे़हेःक्सिङ्लो॥ 24 हे़क्क्याङ् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ के़रे़क्नुःल्ले़ यम्बा हाःत्निबे फाॽआङ् पाःन्धक्मा मे़हेःक्तुरो॥ 25 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “कन् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ खुनिॽ हाङ्हाॽरे़ मनाहाॽ पाःप्पाःत् मे़मे़त्तुसि हे़क्क्याङ् खुनिॽ युक्साबाहाॽरे़ आनिगे़ मनाहाॽरे़ खुनिॽ तेःङ्सिगे़ फाॽआङ् मे़मे़त्छिङ्लो॥ 26 कर खिनिॽओग अक्खे मे़बोःङ्ने़ल्लो॥ खिनिॽओग आत्तिन् यम्बा चोःक्, खे़न् चुक्सा पोःङ्मा पोःङ् हे़क्क्याङ् लाम्लोःबान् सेवारोबे़न् हे़क्के पोःङ्मा पोःङ्लो॥ 27 आल्ल चाजामादे़न्नो के़युङ्बे़न् नु सेवा के़जोःक्पे़न् आत्तिन् यम्बाबे? खे़न् चाजामादे़न्नो के़युङ्बे़न् यम्बा मे़ःम्बि? कर खिनिॽओग इङ्गाॽ सेवा के़जोःक्पा हे़क्के वाॽआ फाॽआङ् मे़त्निङ्लो॥ 28 खिनिॽग चक्मे़ल्लॽए इङ्गाॽ आदुक्खेओ तेःङ् याप्मि के़मे़त्तिआङ् के़वयिॽरो॥ 29 पानुदिङ् आम्बारे़ इङ्गाॽ हाङ् चोःक्मा युक् पिराङ्बा हे़क्केए खिनिॽआङ् पिनिङ्लो॥ 30 खिनिॽ आहाङ्जुम्मो इङ्गाॽनुए सोरिक् के़युङिॽआङ् के़जाम् के़धुङुम्लो॥ हे़क्क्याङ् हाङ्युक्नाओ के़युङिआङ् इस्राइलबा थिक्-ने़त् सुवाङ्हाॽ सम्दाङ् हाङ् के़जोगिॽरो॥” 31 ये़सुरे़ मे़त्तु, “सिमोने, सिमोने, खे़प्से़ॽओ! इक्मसाबाल्ले़ चाःन्नु कुहःक्किन् से़म्मारे़ लागि ए़प्तुआङ् से़न्दुबा कुइसिःक् माफे़न्साम्मिल्ले़आङ् खिनिॽ नसाःन्निन् ले़ङ्मा फाॽआङ् इङ्जाःङ् नाःक्तुआङ् वाॽरो॥ 32 कर इङ्गाॽ खे़ने़ॽ के़नसाःन्निन् मे़ले़ङ्ने़न्ल फाॽआङ् तुवा चोगुङ् पिने़आङ् वाॽआरो॥ खे़ने़ॽ याम्मो नसाःन्नो के़धुम्बा पोःक्खे़आङ् के़म्भुॽ के़न्साॽसिआङ् खुनिॽ नसाःन्नो के़धुम्बा चोगे़से़ॽओ॥” 33 सिमोनरे़ नोगप् पिरु, “आदाङ्बे, इङ्गाॽग खे़ने़ॽनु पुङ्लाहिम्मो थारिक्लक् मे़ःन्, कर सिःमा पोःङ्साङ् यारिप् वाॽआरो॥” 34 कर ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “पत्रुसे, इङ्गाॽ पाःन्धिक् मे़त्ने़ॽरो, आइन् से़न्दिक् इङ्वा काःमानुःल्ले़ तगि खुने़ॽ कुसिङ् मे़निःत्तुङ्ङिन् के़बाःत्तुर सुम्ले़ङ् के़नाॽआरो॥” 35 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ खिनिॽ सुनाइङ् इङ्भन् चोःक्से़ सुःक्वा, साब्रि नु लाङ्सुःप् थेआङ् मे़ःन्ने पाङ्निङ्ङिल्ले़ खिनिॽ के़साक्पो के़ध्ये़ॽइबि?”खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “मे़ध्ये़ॽइगे़न्लो॥” 36 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “कर आल्लो खिनिॽ सुःक्वा साब्रिहाॽ याङ्सिङ्ङे़म्मे़ॽओ हे़क्क्याङ् ताभेःन् मे़ङ्गप्मनाबाल्ले़ हाराॽ कुसुङ्घे़ॽवाःन् सङ्घुआङ् लत्थिक् ताभेधिक्काङ् इङुररो॥ 37 अक्खेलॽरिक् साम्योसाप्लाओ साप्ते़आङ् पत्, ‘खुने़ॽग हाङ्बिफ्युङ्बाहाॽनु मे़दङ्घुरो॥’ कन् पाःन्निन् नु माङ्निङ्वाॽपाःन्नो इङ्गाॽ आमे़न्नो साप्ते़आङ् पप्पा पाःन्हाॽ के़रे़क् इङ्गाॽओ के़त्लो॥” 38 खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “आदाङ्बे, आनिगे़ ने़त्छि ताभे कत्तुम्बे़रो॥”ये़सुरे़ मे़त्तुसि, “हे़क्केने़ फाॽग्र खे़म्म्याक्काङ् पोःङ्लो॥” 39 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् थोःस्मा याक्फाङ्ङोनु लःन्दे़आङ् सदादिङ् हे़क्के जैतुन कोःक्माओ पेःल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽआङ् खुने़ॽनुए सोरिक् मे़बेरो॥ 40 खे़प्मो ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “हङ्साॽमाओ मे़ध्ये़ॽइगे़न्ल फाॽआङ् तुवा चोगे़म्मे़ॽओ॥” 41 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ मिसाक् नानाक् पेआङ् थुङ्बोहजॽ युङ्सिङ्ङाङ् अक्खेलॽरिक् तुवा चोगु, 42 “पानुदिङ् आम्बे, खे़ने़ॽ निङ्वाॽ के़जोगुने़ फाॽग्र कन् इनोगे़न् तुक्खेरे़न् खोर्याःन् इङ्गाॽओलाम् खे़त्ते़देःसे़ॽओ॥ हे़क्केसाङ् इङ्गाॽ आनिङ्वाॽ हे़क्केग मे़ःन्, कर के़निङ्वाॽ हे़क्केए पोःङ्लरो॥” 43 ((हे़क्क्याङ् खे़प्मो माङ्लाइङ्बाधिक् साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् थाःम्सिङ्ङाङ् खुने़ॽ कुभाॽ पिरुरो॥ 44 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ निङ्साम्गे़न् निङ्वाॽरे़ नायो पोःक्खे़आङ् साॽरिक् निङ्वाॽ पिरुआङ् तुवा चोगु, हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुहाःम्ब्रिक्वाःन् यम्ब् यम्बा माक्खिॽ ते़प्पक्वा कुइसिःक् खाम्मो मक्थ्ये़रो॥)) 45 ये़सुःन् तुवाओलाम् पोगे़आङ् कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़युङे़बा ते़न्नो पे॥ खे़ङ्हाॽ के़रे़क् मिङ्वाःल्ले़ मे़नाःसे़आङ् मे़इप्से़बा तुमुसि॥ 46 खे़ङ्हाॽ फोःक्खुसिर अक्खे मे़त्तुसि, “थेआङ् के़इप्सिर के़ने़स्सिबाबे? पोगे़म्मे़ॽआङ् हङ्साॽमो मे़ध्ये़ॽइगे़न्ल फाॽआङ् तुवा चोगे़म्मे़ॽ॥” 47 कर ये़सुरे़ हे़क्के पाःत्तुर पत्छे़ल्ले़सा, थिक्-ने़त् कुहुॽसाम्बाहाॽओबा लत्छा यहुदा मे़प्मनाबे़ल्ले़ मनाहाॽ लाम्लोसुसिर खे़प्मो तारुसि॥ हे़क्क्याङ् ये़सुःन् चुप् मे़प्माआङ् सेवा मे़त्छे़ कुबेसाङ् पे॥ 48 कर ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “यहुदाए, अक्खेलॽरिक् इङ्गाॽ मे़न्छाम्साःन् चुप् के़मे़त्ताआङ् खे़ने़ॽ इङ्गे़ले़क्काबाबि?” 49 हे़क्क्याङ् आल्ल खे़प्मो थे पोःङ् के़लॽबा निङ्वाॽ मे़इःत्तुआङ् ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “आदाङ्बे, आल्लो आनिगे़ ताभेःल्ले़ कङ्हाॽ चे़प्त्तुम्सिम्बे़ॽबि?” 50 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽओ थिक्किल्ले़ग ताभेःन् तरप् फिःक्खुआङ् मानिङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ कुसेवारोबाल्ले़ कुजुप्साङ् ले़प्माङ्बा कुने़क्खोॽबान् पे़त्तु थाःसुरो॥ 51 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “आल्ल नाॽरे़म्मे़ॽओ॥” हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ कुने़क्खोॽबान् सुःसुआङ् नुसुरो॥ 52 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खुने़ॽ कुदे़म्से़ के़दाःबा तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ, माङ्हिम् के़गोःबाहाॽरे़ खुनिॽ थक्तुम्बाहाॽ नु यहुदि तुम्लाम्लोःबाहाॽ अक्खे मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ हाङ्बिफ्युङ् के़जोःक्पाआबि? थेआङ् इङ्गाॽ आदे़म्से़ ताभेनु तक्काःत्नु के़द्ये़ॽइबे? 53 इङ्गाॽग थिक्याःन्धक्सा माङ्हिम् लक्खुम्मो निसाम् हुॽइसे़ वयाङ्बा हे़क्केसाङ् याप्मि के़न्दे़म्सिन्, कर खादाम्मा मुक्साम्मिल्ले़ युक्तुल्ले़ए खिनिॽ याःम्बक् चोःक्मा ये़म् पोःङ्लो॥” 54 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ मे़दे़म्सुआङ् मानिङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ कुहिम्मो मे़दारु॥ पत्रुसे़न्नाङ् माःङ्घालाम् खे़ङ्हाॽ तिम्दुसिर खे़प्मो त्ये़रो॥ 55 खे़ङ्हाॽरे़ लक्खुम्लुम्मो मि मे़दुप्तुआङ् मिजाॽनु मे़युङे़ल्ले़ पत्रुसे़न्नाङ् खुनिॽ लुम्मो पेआङ् युङ्सिङ्॥ 56 हे़क्क्याङ् खे़प्मो सेवारोमा चुक्माधिक्ले़ खुने़ॽ खागे़ओःप्पाओ युङे़ल्ले़ नुःरिक् ओमे़त्तुआङ् अक्खे पाःत्तु, “कन् मनाःन्नाङ् ये़सुःन्नुए वये़बा हे़क्के लॽरो॥” 57 कर पत्रुसरे़ खे़न् नाॽरुर मे़त्तु, “कन् मे़न्छुमाॽइल्ले़ थेःन्ने़ पाःत्तुबे? इङ्गाॽ खुने़ॽ कुसिङ् मे़निःत्तुङ्ङिन्लो॥” 58 सप्फा एगाङ् वेॽस्मा थिक्ले़ खुने़ॽ निःसुआङ् मे़त्तु, “खे़ने़ॽग खे़ङ्हाॽनुए के़वये़रो॥”कर पत्रुसरे़ पाःत्तु, “मे़ःन्लो, इङ्गाॽग मे़वयाङ्ङिन्लो!” 59 याङ्सि कुमुक् थिक् एगाङ् कुभाधिक्ले़ खुने़ॽ निःसुआङ् अक्खे पाःत्तु, “से़क्खासाङ् खुने़ॽग ये़सुःन्नुए वये़रो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ गालिललाम् के़दाःबारो॥” 60 कर पत्रुसरे़ पाःत्तु, “मे़ःम्बे़ हौ! थे़मानि के़बाःत्तुबे? इङ्गाॽग खुने़ॽ कुसिङ् मे़निःत्तान्लो॥” खिमो खुने़ॽ पारे़र पत्छे़ल्ले़सा इङ्वाःन् काःसे़॥ 61 ये़सुरे़ खिरि हिसिङ्ङाङ् पत्रुसे़न् ओमे़त्तु॥ हे़क्क्याङ् दाङ्बाल्ले़, “आइन् इङ्वा काःमानुःल्ले़ तगि खे़ने़ॽ सुम्ले़ङ् के़नाॽआरो” पाःत्तुबा पाःन्निन् पत्रुसरे़ कुनिङ्वाॽ सुम् लॽरे़॥ 62 हे़क्क्याङ् पत्रुसे़न् लक्खुम्मोनु लःन्दे़पेआङ् उःक्काङ्-उःक् हाबे़रो॥ 63 आल्ल ये़सुःन् के़गोःबा थक्सुबाहाॽरे़ खुने़ॽ किनाःन्दि पिमा मे़हेःक्तुर मे़हिप्तु॥ 64 कुमिक्किन् तेःत्तिल्ले़ मे़दे़प्तुर मे़हिप्तुआङ् खुने़ॽ सेःन्मे़दोसु, “खे़ने़ॽ हाःत्ले़ के़हिप्ते़बे? माङ्निङ्वाॽपाःन् पाःत्ते़ॽओ!” 65 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ किनाःन्दि मे़बिरुर वेॽस्मा यरिक् ताप्फे़ःम्बा पाःन्हाॽ ये़सुरे़ कुदक्ले़ङ्वाओ मे़बाःत्तुरो॥ 66 हे़क्क्याङ् खाओःत्ते़आङ् यहुदि तुम्लाम्लोःबाहाॽ, तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु साम्योथिम्साम्बाहाॽ मे़जुप्से़॥ हे़क्क्याङ् ये़सुःन् ये़जुम्भोओ मे़देॽरुआङ्lb00284c.tifयहुदिहाॽरे़ खुनिॽ ये़जुम्भो 67 खे़ङ्हाॽरे़ मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तने़न्बि? याप्मि आमे़त्ते़ॽ॥कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, ‘इङ्गाॽ पाःत्तुङ्साङ् याप्मि नसाःन् के़न्जोगिन्लो॥ 68 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ सेःन्दोःनिङ्साङ् नोगप् याप्मि के़म्बिरिन्॥ 69 कर आल्लोआङ्धो इङ्गाॽ मे़न्छाम्साःन् मुक्साम्दाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुजुप्साङ् ले़प्माङ् युङ्लो॥’ ” 70 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ सेःन्मे़दोसु, “खे़ने़ॽए निङ्वाॽफुसाःने़बि?”हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “खिनिॽ के़बाःत्तुम्बान् से़क्खारो॥” 71 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ मे़बाःत्तु, “आल्ल आनिॽ वेॽ मनाहाॽरे़ खुनिॽ तोःन्दि थेआङ् चाहाबा आजोगे़बे? खुने़ॽ कुमुरालाम्बाए आनिॽ खा आघे़प्सुम्लो!” 1 ये़जुम्भोबा के़रे़क् मनाहाॽ मे़बोगे़आङ् ये़सुःन् रोमि सुहाङ्गे़म्बा पिलातसरो मे़दारुआङ् 2 फोत्या कुःप्मा मे़हेःक्तु, “आनिगे़ कन् मनाःल्ले़ कन् सुवाङ्हाॽ इङ्गाॽए निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्त हाङ्आ मे़त्तुसिर पयम् हाङ् सिजरे़न् एःङ्याङ् पिमा मे़ःन् फाॽआङ् हुसुसिबा तुमुम्बे़रो॥” 3 हे़क्क्याङ् पिलातसरे़ ये़सुःन् सेःन्दोसु, “से़क्खा खे़ने़ॽ यहुदि हाङ्ने़बि?”ये़सुरे़ खे़न् नोगप् पिरु, “खे़ङ्ग खे़ने़ॽए के़बाःत्तुर के़बत्लो॥” 4 हे़क्क्याङ् पिलातसरे़ तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु खे़न् मनाहाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽग कन् मनाःल्ले़ थेआङ् फे़न् याःम्बक् चोगुबा मे़ङ्घोःबान्लो॥” 5 कर खे़ङ्हाॽरे़ याम्मो ये़सुःन् अक्खे मे़मे़त्तुर आप्तिक् मे़गुःत्तु, “कन् मनाःल्ले़ कुनिसाम्मिल्ले़ कन् के़रे़क् मनाहाॽ के़रे़क् यहुदिया नु गालिललाम् कप्मो थारिक् हाङ्बिफ्युङ् चोःक्मा हुसुसिर वाॽरो॥” 6 हे़क्क्याङ् पिलातसरे़ खे़न् खे़प्सुआङ् कन् मनाःन् गालिलस्माबि? फाॽआङ् सेःन्दोसुसि॥ 7 पिलातसरे़ कन् पाःन्निन् हे़रोद हाङ्ङिल्ले़ 8 हे़रोदरे़ ये़सुःन् निःसुआङ् साॽरिक् सःत्ते़, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ चोगुबा पाःन्निन् खे़प्सुआङ् तगिआङ्धो तुम्मा निङ्वाॽ चोगुआङ् वये़॥ आल्ल खुने़ॽ कुदगि ये़सुरे़ निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ चोगुबा ओमे़प्मा कुसिराॽ थाङे़आङ् वये़रो॥ 9 हे़रोदरे़ खुने़ॽ यरिक् पाःन्हाॽ सेःन्दोसु, कर ये़सुरे़ थेआङ् नोगप् मे़बिरुन्लो॥ 10 हे़क्क्याङ् तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु साम्योथिम्साम्बाहाॽ मे़बोगे़आङ् खुने़ॽ ये़क्कप् फोत्या कुःप्मा मे़हेःक्तु॥ 11 हे़रोदे़न नु कुधक्सुबाहाॽरे़ ये़सुःन् किनाःन्दि मे़बिरुर कुजाःत्थि मे़देःसु, हे़क्क्याङ् परान्ला हाङ्तेःत्तिन् मे़जाक्तु मे़बिरुआङ् याङ्ना पिलातसरो मे़बाङ्घु मे़देःसुरो॥ 12 बा खे़न् ये़न्नाङ्धो हे़रोद हाङ्ङिन् नु पिलातसे़न् याम्मो तङे़त्छिरो॥ खे़न्नुःल्ले़ तगि खुन्छिॽ ने़प्माङ् निङ्मि वये़त्छिरो॥ 13 हे़क्क्याङ् पिलातसरे़ तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ, यहुदि लाम्लोःबाहाॽ नु मनाहाॽ उःत्तुसिआङ् 14 खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ कन् हाङ्बिफ्युङ् के़जोःक्पा फाॽआङ् फोत्या के़गुःत्तुम्माङ् के़दारुम्बा मनाःन् खिनिॽ तगिए इङ्गाॽ यरिक् पाःन् सेःन्दोसुङ्, कर इङ्गाॽ थेआङ् याःम्बक् फेःन्दुबा मे़ङ्घोःबान्लो॥ 15 हे़क्क्याङ् हे़रोद हाङ्ङिल्ले़आङ् थेआङ् मे़घोःसुन्नाङ् याङ्ना इङ्गाॽओ नुःक्तु फे़न्छुआङ् वाॽरो॥ ओमे़त्ते़म्मे़ॽ, कल्ले़ सिःमे़ल्ले़ खुम्दिङ् खोःमा के़बोःङ्बा याःम्बक् थे़माआङ् मे़न्जोःक्के वाॽरो॥ 16 हे़क्केःल्ले़ इङ्गाॽ खुने़ॽ ते़ःम्भुक् याक् पाङ्घुङ्सिङ्ङाङ् ले़रुङ्देःसुङ्लो॥” 17 ((आल्ल तङ्नाम्मो पुङ्लाहिम्मो साक्पा के़धाःबाधिक् ले़प्मा थिम् वये़रो॥)) 18 कर खे़ङ्हाॽ थिक्हुप् मे़बोःक्खे़आङ् मे़अःक्ते़, “कन् मनाःन् खुम्दिङ् पिरे़ॽआङ् आनिगे़ लागि बरब्बासे़न ले़रे़ आबिरे़ॽ!” 19 (खे़न् मनाःन् ये़क्यक्को हाङ्बिफ्युङ् चोगुबा नु मना से़रुसिबा आप्तिक्को पुङ्लाहिम्मो साक्पा थ्ये़आङ् यागे़रो॥) 20 पिलातसरे़ ये़सुःन् ले़प्मा निङ्वाॽ चोगुर खे़ङ्हाॽ याम्मो ताॽजे़क्तुसि, 21 कर खे़ङ्हाॽ मे़अःक्ते़, “खे़न् सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् फोःन्दे़ॽ! सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् फोःन्दे़ॽ!” 22 हे़क्क्याङ् सुम्ले़ङ्ङो पिलातसरे़ खे़ङ्हाॽ याम्मो मे़त्तुसि, “थेआङ्बे? खे़ल्ले़ थे याःम्बक् फेःन्दुआङ् वाॽबे? खुने़ॽ सिःमे़ल्ले़ खुम्दिङ् खोःमा याःम्बक् चोगुबा इङ्गाॽ मे़ङ्घोःबान्लो, हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽ ते़ःम्भुक् याक्पाङ्घुङ्सिङ्ङाङ् ले़रुङ्देःसुङ्लो॥” 23 कर खे़ङ्हाॽ अयाक् मे़ल्लॽए यम्बा इक्लाओ मे़अःक्ते़, “सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् फोःन्दे़ॽ॥” खे़ङ्हाॽ थिक्हुप् मे़बोःक्खे़आङ् साॽरिक् मे़अःक्ते़बाल्ले़ खुनिॽ पाःन्निन् के़रे़रो॥ 24 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ मे़बाःत्तुबा पाःन्निन् कुइसिःक् पिलातसरे़ खुम्दिङ् पिरुरो॥ 25 खुने़ॽ खे़न् ये़क्यक्को हाङ्बिफ्युङ् चोःक्मा नु मना से़प्मा आप्तिक्को पुङ्लाहिम्मो साक्पा के़धाबे़न् ले़प्मा पाङ्घुसि, कर ये़सुःन् खे़ङ्हाॽरे़ मे़इःत्तुबा हे़क्के मे़जोगुर फाॽआङ् ले़रु पिरुसिरो॥ 26 हे़क्क्याङ् थक्सुबाहाॽरे़ खुने़ॽ लाःक्कात् मे़लःत्तु मे़देॽरुआङ् खे़ङ्हाॽरे़ पाङ्भेॽओनु के़भे़म्बार के़बप्पा सिमोन मे़प्मनाबा साइरेनि ये़क्यक्को के़युङ्बे़न् मे़दे़म्सु, हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ कुसिलाम्साक्मा सिङ्ङिन् पङ्माआङ् ये़सुःन् तिम्मा मे़बाङ्घुरो॥ 27 हे़क्क्याङ् खे़प्मो यरिक् मनाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़दिम्दुरो॥ खे़प्मो के़हाःप्मार मेरिङ् के़धक्मा मे़न्छुमाहाॽआङ् मे़वये़रो॥ 28 कर ये़सुरे़ खिरि हिसिङ्ङाङ् खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “यरुसले़म्मिल्ले़ कुस्साः मे़न्छुमाॽसे, खिनिॽ आलागि मे़हाबे़म्मिन्ने़ॽ, कर खिनिॽ आबाङे लागि नु खिनिॽ साःहाॽरे़ लागि हाबे़म्मे़ॽओ, 29 थेआङ्भे़ल्ले़ मनाहाॽरे़ आप्फाल्ले़आङ् साःमे़ङ्गप्मनामाहाॽ हे़क्क्याङ् अङे़ःक्वा नुमे़न्धुक्नामाहाॽ मुइॽसामासिरो लॽरिक् पाःप्मा ये़म् तार पत्लो॥ 30 खे़न् ये़म्मो मनाहाॽरे़ नाङ्जङ्हाॽ आनिगे़ सम्दाङ् मक्थ्ये़ॽओ! हे़क्क्याङ् कोःक्माहाॽ याप्मि आलुप्ते़ओ! फाॽआङ् मे़मे़त्तुसिरो॥ 31 थेआङ्भे़ल्ले़ सरिःत्क्याःप्पा कुहिङ्वे़त् सिङ्ङिन्ने अक्खे मे़मे़त्तुल्ले़, के़हेबा सिङ्ङिङ्ग आक्खे मे़मे़त्तुइरो?” 32 खुने़ॽनुए ने़प्फु कुभाङ् के़भेःम्बाहाॽआङ् सिःमे़ल्ले़ खुम्दिङ् पिमासि फाॽआङ् मे़देॽरुसि॥ 33 खे़ङ्हाॽ मिक्खोःक्पा मे़प्मनाबा कोःक्माओ मे़गे़रे़आङ् ये़सुःन् सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् मे़भोःन्दुरो॥ खे़न् ने़प्फु कुभाङ् के़भेःम्बाहाॽ ये़सुरे़ कुजुप्साङ् नु कुभे़न्छाङ्बा सिलाम्साक्मा सिङ्हाॽ सम्दाङ् मे़भोःन्दुसिरो॥ 34 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ पाःत्तु, “पानुदिङ् आम्बौ, कङ्हाॽ ले़प्मि पिरे़से़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ कङ्हाॽरे़ थे़मा मे़जोगुर मे़बत् थेआङ् मे़न्निःसुन्लो॥” हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुरे़ कुदेःत्हाॽ हाःत्छिङ्मा फाॽआङ् तॽयाःन्सोःन् मे़गे़सुरो॥ 35 माःङ्घालाम् मनाहाॽ ओमे़मये़र मे़ये़बे़, कर यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ खुने़ॽ किनाःन्दि मे़बिरुर अक्खे मे़मे़त्तु, “खे़ल्ले़ वेॽ मनाहाॽग से़ःप्तुसि, आल्ल निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तने़ फाॽग्र आबाङे से़ःप्सिङ्ल!” 36 हे़क्क्याङ् थक्सुबाहाॽरे़ मे़धाङे़आङ् किनाःन्दि मे़बिरु हे़क्क्याङ् के़सुःप्पा चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन् मे़धुङ्घुर 37 मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽ यहुदि हाङ्ने़ फाॽग्र आबाङे से़ःप्सिङ्ङे़ॽओ॥” 38 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ कुधे़गेःक् सम्दाङ् कङ्ग यहुदिहाॽरे़ खुनिॽ हाङ्लो लॽरिक् आप्तिक् सक्किन् मे़साप्तुआङ् मे़भत्छु॥ 39 खे़प्मो सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् मे़भोःन्दुबा कुभाङ् के़भेःम्बाधिक्ले़ खुने़ॽ पाःन्निल्ले़ लक्तुर अक्खे मे़त्तु, “खे़ने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तने़ मे़ःम्बि? खे़ने़ॽ से़ःप्सिङ्ङे़ॽआङ् आन्छिगे़आङ् याप्मि आसे़ःप्ते़ॽ॥” 40 कर वेॽस्मा कुभाङ् के़भेःम्बाल्ले़ खे़न् फे़ःक्तुर अक्खे मे़त्तु, “खे़ने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् के़ङ्गिरुन्बि? आनिॽ सुम्ब्राङ्ङे़ लत्छा परिक्पा खुम्दिङ्ङो आध्ये़आङ् आवाॽ, 41 च्यासाङ् आन्छिॽग आजोगे़त्छुबा याःम्बक् कुइसिःक् सिःमे़ल्ले़ खुम्दिङ् आघोःसे़त्छुबारो, कर खुने़ॽग थेआङ् फे़न् याःम्बक् मे़न्जोःक्के वाॽरो॥” 42 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ ये़सुःन् मे़त्तु, “ये़सुए, खे़ने़ॽ के़हाङ्जुम्मो के़युःल्ले़ इङ्गाॽआङ् निङ्वाॽ इःत्ताङ्ङे़ॽओ॥” 43 ये़सुरे़ खुने़ॽ मे़त्तु, “इङ्गाॽ खे़ने़ॽ मे़त्ने़ॽ, से़क्खाए खे़ने़ॽ आइन्छा साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो इङ्गाॽनु सोरिक् के़वाॽरो॥” 44 आल्ल कुमुक् थिक्-ने़त् (१२) खिरि पोःक्खे़आङ् वये़ल्ले़ नाम्मिन् मे़ओःत्ते़न्नाङ् कुमुक् सुम्सि थारिक् खादाम्माल्ले़ खे़न् लाजेॽइन् सिदे़प् ते़प्तुरो॥ हे़क्क्याङ् माङ्हिम्मो फोःम्मनाबा फोःन्दाःन् थोनु यो थारिक् कुलुम्मो ते़रे़ॽ ते़ःक्खे़रो॥ 46 ये़सुःन् यम्बा इक्लाओ अःक्ते़र अक्खे पाःत्तु, “पानुदिङ् आम्बे, इङ्गाॽ आयाम्साम्मिन् हुक्सुप्ने़ॽरो॥” हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुसक्मा पेरो॥ 47 हे़क्क्याङ् खे़प्मो के़ये़प्पा रोमि थक्तुम्बाल्ले़ कन् हिन्दोःक्हाॽ निःसुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःसुर अक्खे पाःत्तु, “से़क्खासाङ् कन् मनाःन् साम्योनिबा वये़रो॥” 48 हे़क्क्याङ् खे़प्मो कन् हिन्दोःक् ओमे़त्छे़ के़जुम्बाआङ् के़वाॽबाहाॽरे़ कन् मे़निःसुआङ् खुनिॽ सङ्बेन् मे़हिप्तुर मेरिङ् थक्नु हिम्मो मे़नुःक्खे़ मे़बेरो॥ 49 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ काक् कुन्देःङ्-कुन्जुम्हाॽ नु खुने़ॽ गालिललाम् के़दिम्मार के़दाःमा मे़न्छुमाहाॽरे़ माःङ्घालाम् कन् हिन्दोःक्किन् ओमे़मे़त्तुर मे़ये़बे़रो॥ 50 आल्ल आरिमाथिया पाङ्जुम्बा युसुफ मे़प्मनाबा मनाधिक् वये़॥ खे़न् यहुदि ये़जुम्भोबा पासिङ्पादाङ्लाआङ् वये़रो॥ खुने़ॽ निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् के़हाङ्बा नुःबा नु साम्योनिबा मना चोगे़, हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽ कन् याःम्बक्को थेआङ् ते़न्दिङ् मे़म्बिए वये़रो॥ 52 खुने़ॽ पिलातसरो पेआङ् ये़सुरे़ कुधक्किन् नाःक्तु॥ 53 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ ये़सुरे़ कुधक्किन् सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ्लाम् थाःसुआङ् नुःबा चेदेःत्तिल्ले़ कित्तुआङ् खोःम्मनाबा लुङ् इप्पुङ्ङो ने़स्सुरो॥ खे़न् इप्पुङ्ङो तगि आत्तिन्नाङ् मे़न्ने़ए वये़रो॥ 54 आल्ल कन् नाःम्सिङ् ये़न् यारिप् चोःक्मा ये़न् वये़ हे़क्क्याङ् नाःम्सिङ् ये़न् ताःमा इःत्ते़आङ् वये़॥ 55 हे़क्क्याङ् गालिललाम् खुने़ॽनु सोरिक् के़दाःमा मे़न्छुमाहाॽरे़ युसुफे़न् मे़दिम्दुर ये़सुरे़ कुधक्किन् मे़ने़स्सुबा इप्पुङ्ङिन् मे़निःसुआङ् 56 खे़ङ्हाॽ हिम्मो मे़नुःक्खे़ मे़बेआङ् ये़सुरे़ कुधक्को हुःप्मा फाॽआङ् मारुक् नु सिदाॽहाॽ यारिप् मे़जोगुरो॥ हे़क्क्याङ् कन् साम्यो इङ्जाःङ्ङिन् कुइसिःक् नाःम्सिङ् ये़न्नो खे़ङ्हाॽ मे़नाःम्सिङ्लो॥
1 ते़ने़बा ये़न्नो खाओःत्ते़र पत्छे़ल्ले़ खे़न् मे़न्छुमाहाॽरे़ ये़सुरे़ कुधक्को हुःप्मा फाॽआङ् यारिप् मे़जोगुबा मारुक् नु सिदाॽहाॽ मे़याङ्सिङ्ङाङ् इप्पुङ्दे़न्नो मे़बे॥ 2 खे़ङ्हाॽरे़ इप्पुङ्ङिल्ले़ कुमुराओ मे़ये़प्सुबा यम्बा लुङ्ङिन् थिक्ले़प्माङ् मे़इसुआङ् ने़स्से़बा मे़निःसु, 3 कर खे़ङ्हाॽ सिगाङ् मे़लाःस्से़ल्ले़ दाङ्बा ये़सुरे़ कुधक्किन् मे़ङ्घोःसुन्लो॥ 4 खे़ङ्हाॽ खे़प्मो खुनिॽ निङ्वाॽ मये़र मे़ये़बे़ल्ले़ खुन्छिॽ पेसाङ् मिक्किन्ने के़जे़म्बा फसुःत्क्याःप्पा तेःत् के़जाङ्बा ने़प्फु मनाहाॽ ये़बे़त्छिबा मे़निःसुसि॥ 5 खे़ङ्हाॽ खुनिॽ यङ्मा के़रे़आङ् खाम्मो साम्बोःन् हबत् मे़बोःक्खे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् मे़न्छुमाहाॽ थेआङ् खिनिॽ कुहिङ्वे़त् मनाःन् कुसिवे़त् मनालुम्मो के़गोःत्तुम्बाबे फाॽआङ् सेःन्मे़दोसुसि॥ 6 “खुने़ॽग कप्मो होःप्लो! खुने़ॽग याम्मो हिङे़आङ् वाॽरो॥ गालिलओ खिनिॽनु वये़ल्ले़ खुने़ॽ पाःत्तुबा पाःन्निन् निङ्वाॽ इःत्ते़म्मे़ॽओ– 7 ‘मे़न्छाम्साःन् लायोबा मनाहाॽरे़ खुनिॽ हुक्को इङ्मे़ले़क्तुॽआङ् खुने़ॽ सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् मे़भोःन्दु मे़से़रुॽ, कर सुम्सिगेःक्पा ये़न्नो याम्मो हिङ्लो॥’ ” 8 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ कन् ये़सुरे़ कुबाःन्निन् निङ्वाॽ मे़इःत्तुर 9 इप्पुङ्लाम् मे़नुःक्खे़आङ् थिक्-थिक् (११) कुहुॽसाम्बाहाॽ नु वेॽ मनाहाॽ के़रे़क् मे़जे़क्तुसिरो॥ 10 आल्ल खे़न् मे़न्छुमाहाॽग मरियम मग्दलिनि, योआन्ना, याकुबरे़ कुम्मा मरियम हे़क्क्याङ् वेॽ मे़न्छुमाहाॽआङ् मे़वये़रो॥ 11 कर खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् मे़न्छुमाहाॽरे़ खुनिॽ पाःन्निन् नामे़न्छाॽरुन्॥ कङ्ग मे़न्वाॽमना पाःन्लक् फाॽआङ् मे़इःत्तुरो॥ 12 कर पत्रुसे़न् मुत्थ्रिक् पोगे़आङ् इप्पुङ्ङो लोःक्ते़र पे॥ खे़प्मो अःक्खुम् फन्छिङ्ङाङ् ओमे़त्तुल्ले़ग खे़प्मो फःगे़लॽबा चेदेःत्तिन् से़ःरे़आङ् ने़स्से़बा निःसु॥ खुने़ॽग थेःन्ने़ पोःक्खे़बे फाॽआङ् साॽरिक् कुनिङ्वाॽ मये़र नुःक्खे़ पेरो॥ 13 आल्ल बा खे़न् ये़म्मो ये़सुरे़ ने़प्फु कुहुॽसाम्बाहाॽ यरुसले़म्लाम् थिक्-थिक् (११) किलोमितर माःङ्घा इम्माउस पाङ्भेॽबा लाम्मो 14 खे़ङ्हाॽरे़ आइन् पोःक्खे़बा हिन्दोःक्किल्ले़ कुयाःम्बेओ ताॽजे़क्खे़त्छिर पेसिरो॥ 15 खे़ङ्हाॽ हे़क्केलॽरिक् ताॽजे़क्खे़सिल्ले़ खे़प्मो ये़सुःन् त्ये़आङ् खे़ङ्हाॽनु सोरिक् लाङ्घेःक्मा हेःक्ते़, 16 कर खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ कुसिङ् मे़निःत्छुन्ल फाॽआङ् खुन्छिॽ मिक्किन् थेःक्तु पिरुसिआङ् वये़रो॥ 17 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ सेःन्दोसुसि, “मे़ःम्बे़, खिन्छिॽ थे़मा पाःन्निन्ने़ के़जे़ङ्सुर लाङ्गे़घेःक्सिबे?”हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽ खुन्छिॽ मिङ्वा कुधिम् थप्पे़त् ये़बे़त्छिरो॥ 18 खे़ङ्हाॽओ क्लिओपास मे़प्मनाबा थिक्ले़ खुने़ॽ सेःन्दोसु, “मे़ःम्बे़, खे़ने़ॽ यरुसले़म्मो के़न्युङ्ने़न्बि? आइन् ताःन्दिक् खे़प्मो पोःक्खे़बा पाःन्निन् खे़ने़ॽ निङ्वाॽ के़ङ्घोःसुन्बि?” 19 ये़सुरे़ मे़त्तुसि, “मे़ःम्बे़, थे़मा पाःन्निन्बे?”खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् पिरे़त्छु, “नासरतबा ये़सुरे़ कुयाःम्बेओआ, खुने़ॽग माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा वये़, हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नु मे़न्छाम्गे़न् याप्मि लुम्मो खुने़ॽ पेलिगे़न् पाःन्जाक्को नु याःम्बक्को मुक्साम्साबा चोगे़रो॥ 20 तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु आनिगे़ हाङ्युक्पाहाॽरे़ खुने़ॽग सिःमे़ल्ले़न् खुम्दिङ् मे़बिरुर फाॽआङ् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ हुक्मे़सुप्तुसि, हे़क्क्याङ् खुने़ॽ सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् मे़भोःन्दुरो, 21 कर खुने़ॽ इस्राइलिहाॽ चोःक्युम्भो के़बिबा मना फाॽआङ् आनिगे़ग कुलाम् ओमे़त्तुम्बे़आङ् वयिगे़रो॥ खे़न्नाङ्धो आल्लो कन् हिन्दोःक् पोःक्खे़बा सुम् ये़न् के़रे़रो॥ 22 आनिगे़ लुम्मो कुभा मे़न्छुमाहाॽरे़ आनिगे़ निङ्वाॽ मे़मासुरो॥ आइन् तानाम्सा खे़ङ्हाॽ इप्पुङ्ङो मे़बे, कर खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुरे़ कुधक्किन् खे़प्मो मे़ङ्घोःसुन्॥ खे़ङ्हाॽ मे़नुःक्खे़ मे़द्ये़आङ् खे़ङ्हाॽरे़ माङ्लाइङ्बाहाॽ मे़निःसुसिबा पाःन्निन् नु खे़न् माङ्लाइङ्बाहाॽरे़ खुने़ॽग कुहिङ्वे़त् पोःक्खे़आङ् हिङे़रो फाॽआङ् पाःत्ते़त्छुबा पाःन्निन् मे़जे़क्तिगे़रो॥ 24 हे़क्क्याङ् आनिगे़ कुभा तेःङ्जुम्हाॽ इप्पुङ्दे़न्नो मे़बेःल्ले़ खे़न् मे़न्छुमाहाॽरे़ मे़बाःत्तुबा हे़क्केए खे़प्मो मे़निःसु, कर खे़ङ्हाॽरे़आङ् ये़सुःन् मे़न्निःसुन्लो॥” 25 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिन्छिॽ निङ्वाॽइन् आक्खे़न् साॽरिक् थुङ्बाबे! हे़क्क्याङ् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ मे़बाःत्तुबा पाःन्निन् नसाःन् चोःक्मा आक्खे़न् खिनिॽ निङ्वाॽ पाःक्पाबे? 26 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़न् तुक्खे चामाआङ् कुमिमिदिङ्ङो पेःक्मा के़बोःङ्बा वये़ बि मे़ःम्बि?” 27 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ आबाङे कुयाःम्बेओ मोसारे़ कुसाप्पन्हाॽ हे़क्क्याङ् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ खुनिॽ साप्पन्नो थारिक् कुबेःन् पोधक् चोगु पिरुसिरो॥ 28 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ मे़बेर मे़बत्छे़बा पाङ्भेॽइल्ले़ कुबेसाङ् मे़गे़रे़आङ् ये़सुःन् मिसाक् माःङ्घा के़बेःक्पा लाम्सिङ्लो, 29 कर खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ अक्खे मे़त्ते़छुर पेलि फाक्ते़त्छु, “खे़ने़ॽ आन्छिगे़नुए आइन् से़न्दिक् याङ्धोःक्ते़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ आल्लो नाम्ध्ये़आङ् खादाम्ल पत्लो॥” हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽ खे़ङ्हाॽनु याङ्धोःक्से़ पेरो॥ 30 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ चामादे़न्नो युङ्सिङ्ङिल्ले़ खरे़ःङ्ङिन् खप्सु हे़क्क्याङ् नोगे़न् पिरुआङ् फुॽरुर खे़ङ्हाॽ पिरुसि॥ 31 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुन्छिॽ मिक्किन् हरे़आङ् खुने़ॽ कुसिङ् निःत्ते़त्छु, कर खे़प्मोए खुन्छिॽ तगिलाम् खुने़ॽ आलाप् पोःक्खे़ पेरो॥ 32 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़त्ने़त्छि, “मे़ःम्बे़, लाम्मो आनिॽ ताॽआजे़क्खे़र आभे़रे़र आबत्छे़ल्ले़ खुने़ॽ साम्योसाप्लाःन् पोधक् आजोगे़त्छि आबिरे़त्छिल्ले़ आन्छिॽ सिक् पसम्समे़आङ् वये़बि मे़ःम्बि?” 33 हे़क्क्याङ् खिमो ने़प्माङ् बा खे़न् ये़म्मो पोगे़त्छिआङ् यरुसले़म ले़प्माङ् थाने़त्छिरो॥ खे़प्मो थिक्-थिक् (११) हुॽसाम्बाहाॽ नु वेॽहाॽ सोरिक् मे़युङे़बा तुमे़त्छुसि॥ 34 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुन्छिॽ मे़मे़त्तुसि, “दाङ्बान् से़क्खाए स्ये़आङ् याम्मो हिङे़रो, हे़क्क्याङ् सिमोने़ल्लो ओसेःन्धाक्सिङ्बाएरो!” 35 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ अक्खेलॽरिक् लाम्मो ये़सुःन् तुमे़त्छुआङ् पोःक्खे़बा पाःन्निन् नु चाजामा ये़म्मो खुने़ॽ खरे़ःङ्ङिन् फुॽरुल्ले़ कुसिङ् निःत्ते़त्छुबान् के़रे़क् चे़क्खे़त्छुरो॥ 36 हे़क्क्याङ् आल्लसाङ् मे़बारे़र मे़बत्छे़ल्ले़ ये़सुःन् आबाङे खुनिॽ लुम्मो थाःम्सिङ्ङाङ् मे़त्तुसि, “खिनिॽ सनारुङ् के़घोःसुम्लरो॥” 37 हे़क्क्याङ् के़रे़क्ले़ खुनिॽ निङ्वाॽ मये़आङ् साॽरिक् मे़गिसे़॥ खे़ङ्हाॽरे़ग आल्ल सिःसाम्मिन्ने़ आनिःसुम् फाॽआङ् मे़इःत्तु॥ 38 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “थेआङ् खिनिॽ यङ्मा के़रे़बा? हे़क्क्याङ् खिनिॽ निङ्वाॽबो थेआङ् चप्चि के़जोगुम्बाबे? 39 आहुक् आलाङ्हाॽ ओमे़त्ते़म्मे़ॽ! से़क्खाए कङ्ग इङ्गाॽएरो॥ इङ्गाॽ आसुःसे़म्मे़ॽआङ् ओआमे़त्ते़म्मे़ॽ! सिःसाम्मिल्ले़न् इङ्गाॽ कत्तुङ्बा हे़क्के ने़क्सा नु ये़प् होःप्लो॥” 40 हे़क्के मे़त्तुसिर खुने़ॽ कुलाङ् कुहुक्हाॽ ओसेःन्धाक्तुसिरो॥ 41 खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ सिक् पसम्समे़आङ् कन् पाःन्निन् से़क्खाबि मे़ःम्बि फाॽआङ् हःन्दा मे़ले़क्ते़आङ् मे़ये़बे़रो॥ हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ चामा कुजाधिक् के़गत्तुम्बि?” 42 खे़ङ्हाॽरे़ ओॽमनाबा कुले़प्थिक् ङा मे़बिरुआङ् 43 ये़सुरे़ खुनिॽ तगाङ्ङे़ खे़न् ताःक्तुआङ् चदेःसुरो॥ 44 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ अक्खे पाःत्तु, “इङ्गाॽ खिनिॽनु वयाङ्ङिल्ले़साए मोसारे़ साप्तुबा साम्योथिम् साप्लाओ, माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ खुनिॽ साप्पन्हाॽओ नु साम्लो सुम् साप्पन्नो इङ्गाॽ आयाःम्बेओ साप्ते़बा के़रे़क् पाःन्हाॽ के़त्लो फाॽआङ् मे़त्निङ्ङाङ् वयाङ्लो॥” 45 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽरे़ साम्योसाप्लाःन् कुसिङ् मे़निःत्तुर फाॽआङ् खुनिॽ निङ्वाॽ हन्दुबिरुसिआङ् 46 खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़त्तुसि, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़ङ्ग तुक्खे चामाए पोःङ्, हे़क्क्याङ् सिःमाआङ् सुम् ये़न्नो याम्मो हिङ्माए पोःङ् फाॽआङ् साप्ते़आङ् पत्लो॥ 47 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुमिङ्ङो लायोलाम् हिन्छिङ्मा नु ले़प्मिरे़न् सुनाइङ्ङिन् यरुसले़म्मो हेःक्माआङ् के़रे़क् मे़न्छाम् सुवाङ्हाॽओ इङ्भोःमाए पोःङ्लो॥ 48 हे़क्क्याङ् खिनिॽ के़रे़क् कन् पाःन्निल्ले़न् हिन्धोःक्मिबा के़वयिॽरो॥ 49 आल्ल खे़प्से़म्मे़ॽओ, इङ्गाॽ पानुदिङ् आम्बारे़ चोगुबा माङ्हे़क्किन् खिनिॽओ पाङ्घुङ् युःसुङ्लो, कर निङ्वाॽफुमाङ्लाम् मुक्साम्मिल्ले़ कुधिम् मे़म्बोःङ्ङे थारिक् बा कन् ये़क्यक्कोए वये़म्मे़ॽओ॥” 50 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ बे़थानि थारिक् तेॽरुसिआङ् कुहुक्हाॽ थाःङ् फोःक्खुर खे़ङ्हाॽ मुॽइसाम् थाःसु पिरुसिरो॥ 51 खे़ङ्हाॽ मुॽइसाम् थाःसु पिरुसिर पत्छे़ल्ले़ खुने़ॽ थाःङ्धाःङ् साङ्ग्राम्पेदाङ् ले़प्माङ् पक्खे़र पेरो॥ 52 हे़क्क्याङ् कुहुॽसाम्बाहाॽ साॽरिक् खुनिॽ सिक् समे़र खुने़ॽ सेवा मे़जोगुआङ् यरुसले़म्मो मे़नुःक्खे़ मे़बे, 53 हे़क्क्याङ् चक्मे़ल्लॽए माङ्हिम्मो निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा मे़भोःसुर मे़वये़रो॥
|