John
युहुन्ना1 तोलिङ्सोमुओ इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़न् नावागे़न् चइःत् ने़मानुःल्ले़ तगिए, निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् 2 खुने़ॽग तोलिङ्सोमुओ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्नु वये़रो॥ 3 खुने़ॽलाम्मे नावागे़न् चइःत्तोबा काक् पाःन्हाॽ पोःक्खे़बारो॥ हे़क्क्याङ् कन् के़बोःङ्बाहाॽओ खुने़ॽ मे़ःन्ने थेधिक्काङ् मे़बोःक्खे़न्॥ 4 ने़त्तिगे़न् हिङ्मन्निन् खुने़ॽनु वये़रो॥ हे़क्क्याङ् खे़न् ने़त्तिगे़न् हिङ्मन्निल्ले़ काक् मे़न्छाम् याप्मिहाॽ से़न्दाङ्गे़न् ओःत्ति पिरुसिरो॥ 5 खे़न् से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिःङ्ग माक्चिगे़न् खादाम्मो ओःत्लो, कर माक्चिगे़न् खादाम्माल्ले़ आप्फाल्ले़आङ् से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिःन् मे़न्नाःन्ने वाॽरो॥ 6 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पाङ्घुबा मनाधिक् वये़॥ खे़ल्ले़ कुमिङ्ङिङ्ग युहुन्ना वये़रो॥ 7 काक् मे़न्छाम्गे़न् याप्मिहाॽरे़ खे़न् से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिःन् नसाःन् मे़जोगुर फाॽआङ् खे़न् ओःत्तिःल्ले़ कुयाःम्बेओ तोःन्दि पिसे़ खुने़ॽ त्ये़बारो॥ 8 युहुन्नाःन् आबाङेग से़न्दाङ्गे़न् ओःत्ति मे़वये़न्, खुने़ॽग से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिःल्ले़ कुयाःम्बेओ मनाहाॽ मे़त्छे़रक् त्ये़बारो॥ 9 के़रे़क् मे़न्छाम् सुवाङ्हाॽ ओःत्ति के़बिबा खे़न् से़क्खादिङ् से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिःन् 10 खुने़ॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो वये़ हे़क्क्याङ् खुने़ॽए इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़न् नावागे़न् चइःत् ने़स्सुसाङ् खे़प्मो त्ये़ःल्ले़ खे़ल्ले़ कुसिङ् मे़निःत्तुन्लो॥ 11 अक्खेलॽरिक् खुने़ॽ आबाङे कुमनाहाॽओ त्ये़साङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ मे़न्दाःक्तुन्लो॥ 12 कर खुने़ॽ नसाःन् के़जोःक्पाहाॽ नु निङ्वाॽओ के़दाःक्पाहाॽ के़रे़क् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमुॽइदाङ्साः पोःङ्मा युक् पिरुसिरो॥ 13 खे़ङ्हाॽग मा-बालाम् सामे़वाःन्छिङ्बा नु मे़न्छाम् निङ्वाॽलाम्बा सा-ए मे़बोःक्खे़बा मे़ःन्, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़ङ्हाॽ आबाङे कुस्साः चोगुसिबारो॥ 14 निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् नासिङ्गे़न् थक्लादिङ् पोःक्खे़आङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो आनिॽ लुम्मो वये़रो॥ 15 युहुन्नाःल्ले़ खुने़ॽ कुयाःम्बेओ मनाहाॽ यम्बा इक्लाःल्ले़ अक्खे मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ खुने़ॽ कुयाःम्बेओ अक्खेलॽरिक् पाःत्तुङ्ङाङ् वये़, ‘आएगाङ् के़दाःबाङ्ग इङ्गाॽनुःल्ले़ पयम् यम्बारो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ इङ्गाॽनुःल्ले़आङ् तगिसा वये़रो॥’ ” 16 खुने़ॽ कुलुङ्गुम् कुधिम्लाम् हाङ्वासाम्मे हाङ्वासाम् आघोःसुम्माङ् आवाॽरो॥ 17 थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ साम्योथिम्मिन् मोसालाम्बा आबिरे़, कर लुङ्गुम्मिन् नु से़क्खाःङ्ग ये़सु ख्रिस्तलाम्बाए त्ये़बारो॥ 18 निङ्वाॽफुमाङ्ङिङ्ग आत्तिल्ले़आङ् आप्फाल्ले़आङ् मे़न्निए वाॽरो, कर पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्नु सोरिक् के़वाॽबा थिक्लक् कुस्साःल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् ओसेःन्दाङ् चोगुआङ् वाॽरो॥ 19 यरुसले़म्बा यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु माङ्हिम्मो सेवा के़जोःक्पा ले़बिहाॽ युहुन्नाओ खे़ने़ॽ हाःत्ने़न्बे? लॽरिक् सेःन्दोःसे़ मे़बाङ्सुसिल्ले़ युहुन्नाःल्ले़ कुदोःन्दिन् अक्तङ्बा चोगे़रो॥ 20 युहुन्नाःल्ले़ इङ्गाॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्त मे़ःन्नारो लॽरिक् कुदोःप्मा नोगप् पिरुसि॥ 21 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ सेःन्मे़दोसु, “हे़क्केने़ फाॽग्र खे़ने़ॽ हाःत्ने़बे? खे़ने़ॽ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा एलियाःन्ने़न्बि?” 22 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ याम्मो सेःन्मे़दोसु, “हे़क्केने़ फाॽग्र खे़ने़ॽ हाःत्ने़बे? आनिगे़ याप्मि के़बाङ्बाहाॽ थे नोगप् पिरुम्सिम्बे़बाबे? खे़ने़ॽ हाःत्ने़बे फाॽआङ् से़क्खा याप्मि आमे़त्ते़ॽओ?” 23 युहुन्नारे़ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा यसैयाःल्ले़ कुबाःन् सुत्लाओ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि,“इङ्गाॽग दाङ्बाल्ले़ कुलाम्मिन् तोःन्दोःन् चोगे़म्मे़ॽ लॽरिक् एःक्सादे़न्नो के़अःक्पा इक्लाआरो॥” 24 हे़क्क्याङ् यहुदिहाॽरे़ मे़बाङ्घुसिबा खे़न् फरिसिहाॽरे़ 25 खे़ने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ के़सेःन्दे़बा ख्रिस्त, एलिया हे़क्क्याङ् आनिगे़ हाङ्घुम्बे़बा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पे़न्नाङ् मे़ःन्ने़ फाॽग्र थेआङ् बप्तिस्मा के़बिरुसिबाबे लॽरिक् सेःन्मे़दोसु॥ 26 हे़क्केःल्ले़ युहुन्नारे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽग च्वाःत्तिल्ले़ बप्तिस्मा पिरुङ्सिङ्लो, कर खिनिॽ लुम्मो कुसिङ् के़न्निःत्तुम्मिन्बा मनाधिक् वाॽरो॥ 27 इङ्गाॽ आएगाङ् के़दाःबाङ्ग खुने़ॽएरो॥ इङ्गाॽग योःक् कुइसिःक् कुलाङ्सुःप् नाम्हाॽ फाःङ्माआङ् मे़लाॽआन्लो॥” 28 कन् पाःन्निङ्ग यर्दन यङ्घङ्ङिल्ले़ नाधाःम्बिबा बे़थानि पाङ्भेॽओ पोःक्खे़आङ् वये़, खे़प्मोए युहुन्नाःल्ले़ बप्तिस्मा पिरुसिर यागे़रो॥ 29 कुदाःन्दिक्मा युहुन्नाःल्ले़ ये़सुःन् खुने़ॽ ले़प्माङ् फे़रे़र पत्छे़बा निःसुआङ् अक्खे पाःत्तु, “ओमे़त्ते़म्मे़ॽ, इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा लायो लासोःत्हाॽ के़गुबाआङ् के़देॽबा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमे़ल्लुक्साःन् 30 आएगाङ् के़दाःबाङ्ग इङ्गाॽनुःल्ले़ पयम् यम्बारो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ इङ्गाॽनुःल्ले़आङ् तगिसा वये़रो लॽरिक् इङ्गाॽ खुने़ॽ कुयाःम्बेओए पाःत्तुङ्ङाङ् वये़बारो॥ 31 तगिग इङ्गाॽ आबाङेआङ् खुने़ॽ कुसिङ् मे़न्निःत्ते वयाङ् कर खुने़ॽ इस्राइल लाजेॽओ ओसेःन्धाक्सिङ्ल फाॽआङ् च्वाःत्तो बप्तिस्मा पिरुङ्सिङ्ल त्याङ्बारो॥” 32 हे़क्क्याङ् युहुन्नाःल्ले़ याम्मो पाःत्तु, “इङ्गाॽ सेसेमाङ्ङिन् साङ्ग्राम्पेदाङ्ङोलाम् पुत्तुःक्के हे़क्के खुने़ॽओ चुक्ते़आङ् युङे़बा निःसुङ्लो 33 खुने़ॽए ख्रिस्तरो फाॽआङ् कुसिङ् मे़न्निःप्पे़न्लो, कर च्वाःत्तो बप्तिस्मा पिसे़ याप्मि के़बाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ आत्तिन् सम्दाङ् सेसेमाङ्ङिन् युःआङ् चुक्पा के़निःसुॽ, खे़ने़ॽ के़हाङ्घुबाङ्ग खुने़ॽएरो, हे़क्क्याङ् खुने़ॽए सेसेमाङ्ङिल्ले़ बप्तिस्मा पिरुसिॽ फाॽआङ् मे़त्ताङ्लो॥ 34 हे़क्क्याङ् कन् पाःन्हाॽ ये़सुओ पोःक्खे़बा निःसुङ्ङाङ् खुने़ॽए निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले कुस्साः 35 कुदाःन्दिक्मा याम्मो युहुन्नाःन् ने़प्फु कुहुॽसाम्बाहाॽनु खे़प्मो वये़ल्ले़, 36 ये़सुःन् खुनिॽ पेसाङ्लाम् पेर पत्छे़बा निःसुआङ् युहुन्नाःल्ले़ खुने़ॽ ओमे़त्तुर अक्खे पाःत्तु, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमे़ल्लुक्साःन् ओमे़त्ते़म्मे़ॽ!” 37 युहुन्नाःल्ले़ हे़क्के पाःत्तुबा कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ खे़प्से़त्छुआङ् ये़सुःन् तिम्दे़सुरो॥ 38 ये़सुःन् एगाङ् हिसिङ्ङिल्ले़ खे़ङ्हाॽ कुएगाङ् फे़रे़त्छिबा निःसुसिआङ् सेःन्दोसुसि, “खिन्छिॽ थे़माःन् के़गोःत्छुर के़वाॽसिबाबे?”खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् पिरे़त्छु, “रब्बि (खे़न् फाॽइङ्ग ‘सिक्साम्बे’ पोःङ्लो) खे़ने़ॽ आत्तो के़याःक्पे?” 39 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “फे़रे़त्छे़ॽआङ् ओमे़त्ते़त्छे़ॽ॥” हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ कुमुक् लिसि (४) मुक्ते़आङ् वये़ल्ले़ पेसिआङ् खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुःन् युङे़बा ते़न्निन् ओमे़त्ते़त्छु॥ खे़ङ्हाॽ खे़न् ये़न् ये़सुःन्नुए याःक्ते़त्छिरो॥ 40 खे़न् ने़प्फुहाॽओ थिक्किङ्ग सिमोन पत्रुसरे़ कुन्साॽ आन्द्रियासे़न् वये़रो॥ खुने़ॽग बप्तिस्मा के़बिबा युहुन्नाःल्ले़ पाःत्तुबा के़घे़म्बा नु ये़सुःन्नु लाङ्गे़घेःक्पा वये़रो॥ 41 अन्द्रियासरे़ काक्नु तगि कुम्भुॽ सिमोने़न् तुमुआङ् मे़त्तु, “आन्छिगे़ मसिह मे़प्मनाबा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़न् तुमे़त्छुगे़रो” (ग्रिक पाःन्दाङ्ङो “ ‘ख्रिस्त’ पोःङ्, हिब्रु पाःन्दाङ्ङो ‘मसिह’ ” पोःङ्लो)॥ 42 हे़क्क्याङ् अन्द्रियासरे़ सिमोने़न् ये़सुरो तारुल्ले़ ये़सुरे़ नुःरिक् ओमे़त्तुर अक्खे मे़त्तु, “खे़ने़ॽग युहुन्नाःल्ले़ कुस्साः सिमोन्ने़रो, हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽग के़फास लॽरिक् के़म्मे़त्लो” (खे़न् फाॽइङ्ग “पत्रुस” पोःङ्)॥ 43 हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक्मा ये़सुरे़ गालिल थुम्मो पेःक्मा निङ्वाॽ चोगु॥ खुने़ॽ फिलिप्पे़न् तुमुआङ् अक्खे मे़त्तु, “इङ्गाॽ तिम्दाङ्ङे़ॽओ॥” 44 आल्ल फिलिप्पे़ङ्ग, आन्द्रियास नु पत्रुसरे़ खुन्छिॽ बे़थसेदा पाङ्जुम् के़युङ्बा वये़रो॥ 45 फिलिपरे़ नाथाने़ल्ले़न् तुमुआङ् मे़त्तु, “आनिगे़ग मोसा नु माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़आङ् साम्योसाप्लाओ मे़साप्तुआङ् के़बप्पा युसुफरे़ कुस्साः नासरतबा ये़सुःन् तुमुम्बे़रो॥” 46 हे़क्केःल्ले़ नाथाने़लरे़ कुनिङ्वाॽ मये़र पाःत्तु, “मे़ःम्बे़! नासरतलाम् नुःबा पाःन्हाॽ ताबि हौ?” 47 ये़सुरे़ नाथाने़ल्ले़न् निःत्ताङ् फे़रे़र पत्छे़बा निःसुआङ् मे़त्तु, “ओमे़त्ते़म्मे़ॽओ, से़क्खाबा इस्राइलिःन् फे़न्ल पत्लो॥ खुने़ॽ कुनिङ्वाॽबो थेआङ् ताप्फे़ःम्बा होःप्लो॥” 48 हे़क्केःल्ले़ नाथाने़लरे़ सेःन्दोसु, “मे़ःम्बे़, खे़ने़ॽ आक्खेलॽरिक् इङ्गाॽ कुसिङ् के़निःत्ताङ्बे?”ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “फिलिपरे़ मे़न्उःत्ते के़वये़ल्ले़सा खे़ने़ॽग पःत्छेॽ बुङ्मो के़वये़बा निःने़रो॥” 49 नाथाने़लरे़ नोगप् पिरु, “सिक्साम्बे, खे़ने़ॽग निङ्वाॽफुसाःने़रो, खे़ने़ॽग इस्राइलबा हाङ्ने़रो॥” 50 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “मे़ःम्बे़! खे़ने़ॽ पःत्छेॽ बुङ्मो के़वये़बा निःने़ लॽरिक् मे़त्ने़बाल्ले़ चोगुल्ले़सा नसाःन् के़जोगुबाबि? कर कन्नुःल्ले़आङ् यम्बा पाःन्हाॽ के़निःसुॽरो॥” 51 खुने़ॽ आल्लसाङ् योॽरुर पाःत्तु, “खे़ने़ॽ से़क्खाए मे़त्ने़ॽ, साङ्ग्राम्पेदाङ्ङिन् हन्नाङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमाङ्लाइङ्बाहाॽ मे़न्छाम्साःओ1 हे़क्क्याङ् निये़न् एगाङ् गालिल थुम्मोबा काना पाङ्जुम्मो ते़न्धाम्गे़न् मेःक्खिम्मो ये़सुरे़ कुम्मा मरियम्मिन् तरे वये़रो॥ 2 ये़सुःन् नु कुहुॽसाम्बाहाॽआङ् मे़उःत्तुसिआङ् खे़प्मो मे़बेआङ् मे़वये़॥ 3 खे़न् ते़न्धाम्गे़न् मेःक्खिम्मो चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन् माःरे़ल्ले़ ये़सुरे़ कुम्मा पेआङ् ये़सुःन् मे़त्तु, “आल्ल खे़ङ्हाॽरे़ चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन् मिःसाक्काङ् मे़ङ्गत्तुन्लो॥” 4 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “आम्मौ, थेआङ् कन् पाःन्निन् इङ्गाॽ के़मे़त्ताबाबे? थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ आयाःम्बक् चोःक्मा ये़म्मिन् आल्ल थारिक् मे़न्दाए वाॽरो॥” 5 कर कुम्मा पेआङ् खे़प्मोबा सेवारोबाहाॽ मे़त्तुसि, “खुने़ॽ पाःत्तुबा हे़क्केए चोगे़म्मे़ॽओ॥” 6 खे़प्मो यहुदि सेसे चोःक्सिङ्मा थिम्मो ओगप् चोःक्मनाबा च्वाःत् याङ्मा तुक्सि (६) यम्बा खोःम्मनाबा लुङ् कुःन्दाहाॽDN00453b.tifसेवारोबाहाॽरे़ कुःन्दाहाॽ च्वाःत्तिल्ले़ मे़धिम्सुसिॽ 7 ये़सुरे़ खे़न् सेवारोबाहाॽ मे़त्तुसि, “कन् कुःन्दाहाॽ च्वाःत्तिल्ले़ कुले़म् थिम्से़म्सिम्मे़ॽ॥” हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़आङ् कुःन्दाहाॽ कुले़ःम् कुले़ःम् मे़धिम्सुसिरो॥ 8 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “कन् मिसाक् पागे़म्मे़ॽआङ् मेःक्खिम्मो चामुक् थिमुक् ओगे़मे़प्पे़न् पिरे़म्मे़ॽओ,” हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़आङ् खुने़ॽ पाःत्तुबा कुइसिःक् मे़जोगु॥ 9 हे़क्क्याङ् खे़न् मेःक्खिम्मोबा चामुक् थिमुक् ओगे़मे़प्पाल्ले़ च्वाःत्लाम् के़बोःङ्बा चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन् साॽरु॥ खे़न् आत्तोलाम् त्ये़बा खे़ल्ले़ थेआङ् मे़निःसुन्लो, कर खे़न् च्वाःत् के़भाःप्पा सेवारोबाहाॽरे़रक् मे़निःसुरो॥ खे़ल्ले़ मेःक्खिम्साबान् थिक्ले़प्माङ् उःत्तु तेॽरुआङ् मे़त्तु, 10 “वेॽ मनाहाॽरे़ग काक्नुःल्ले़ तगि कुजा के़नुॽबा चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन् मे़हासुॽ, हे़क्क्याङ् मनाहाॽरे़ यरिक् मे़धुङुआङ् मयुसिॽ हे़क्क्याङ्लक् वाजेरेबा चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन् मे़हासुरो कर खे़ने़ॽग आल्लो थारिक् कुजा के़नुॽबा चे़ल्ले़क्सेॽ थिःन्ने के़दाङ्घुआङ् के़वाॽरो॥” 11 ये़सुरे़ काक्नुःल्ले़ तगिबा कन् निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन्निन् गालिल थुम्मोबा काना पाङ्जुम्मो चोगु॥ हे़क्केलॽरिक् कुमिमिदिङ्ङिन् ओसेःन्दाङ् चोगुआङ् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ खुने़ॽ नसाःन् मे़जोगुरो॥ 12 खे़न् कानाबा मेःक्खिम् एगाङ् खुने़ॽ कुम्मा कुन्साॽसि हे़क्क्याङ् कुहुॽसाम्बाहाॽनु कपर्नहुम पाङ्जुम्मो पे, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ खे़प्मो कुभा ये़न् मे़याःक्ते़रो॥ 13 कन् यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्मिन् निःत्ताङ् त्ये़र पत्छे़ल्ले़ ये़सुःन् थो यरुसले़म्मो पे॥ 14 हे़क्क्याङ् माङ्हिम्मो ले़ङ्हङ्बाहाॽरे़ पित्हाॽ, मे़ल्लुक्हाॽ, पुत्तुःक्केहाॽ सिदुङ्जभा के़जोःक्पाहाॽरो मे़सङ्घुबा नु खे़प्मो याङ् के़ले़क्पाहाॽआङ् याङ् ले़क्नु मे़युङे़बा खुने़ॽ निःसुसि॥ 15 ये़सुरे़ इदाःक्किल्ले़न् ते़ःम्भुक् चोगुआङ् खे़न् के़रे़क् मे़ल्लुक्हाॽ नु पित्हाॽ माङ्हिम्लाम् लाःक्कात् नाःत्तुदेःसुसिआङ् याङ् के़ले़क्पाहाॽरे़ खुनिॽ याङ्इत्छिहाॽआङ् से़ःसु पिरुसिर खुनिॽ साप्ने़त्हाॽआङ् ले़क्खु पिरुसिरो॥ 16 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़न् पुत्तुःक्के के़सङ्बाहाॽ मे़त्तुसि, “कङ्हाॽ तेॽरे़म्सिम्मे़ॽआङ् लाःक्कात् लःन्दे़म् पेगे़म्मे़ॽ! खिनिॽ थेआङ् आम्बारे़ कुहिम्मिन् सङ्इङ्दे़न् के़जोगुम्बाबे?” 17 हे़क्क्याङ् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ के़हिम्मिल्ले़ लागि मिःम्जिःल्ले़ इङ्गाॽ थुक्कारो लॽरिक् साम्योसाप्लाओ के़बप्पे़न् निङ्वाॽ मे़इःत्तुरो॥ 18 हे़क्केःल्ले़ कुभा यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ खुने़ॽ सेःन्मे़दोसु “थे़मा युक्किल्ले़ खे़ने़ॽ अक्खे के़जोगुबाबे? कन् युक्किन् निङ्वाॽफुमाङ्लाम्ने़ फाॽग्र निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन् याप्मि ओसेःन्आधाक्ते़ॽ॥” 19 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ नोगप् पिरुसि, “पोःङ्, कन् माङ्हिम्मिन् यःसे़म्मे़ॽ हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ सुम्ये़न्नो याम्मो चोगुङ्॥” 20 यहुदिहाॽरे़ खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “आक्खेमु? कन् माङ्हिम्मिन् तङ्बे लि-तुक्कोरक् (४६) चोःक्मा चुरे़ल्ले़ खे़ने़ॽ सुम्ये़न्नोए के़जोगुॽमु!” 21 कर ये़सुरे़ पाःत्तुबा माङ्हिम्मिङ्ग आबाङे कुधक्किल्ले़ कुयाःम्बेओ पाःत्तुआङ् वये़बारो॥ 22 ताःन्दि खुने़ॽ सिःमे़न्लाम् कुहिङ्वे़त् पोःक्खे़आङ्लक् खुने़ॽ पाःत्तुबा खे़न् पाःन्निन् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ निङ्वाॽ मे़इःत्तु, हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ पाःत्तुआङ् वये़बा पाःन्जाक्हाॽ नु साम्योसाप्लाःन् नसाःन् मे़जोगुरो॥ 23 खुने़ॽ यरुसले़म्मो वये़ल्ले़ यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्मो चोगुबा निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्किन् यरिक् मनाहाॽरे़ मे़निःसुआङ् खुने़ॽ नसाःन् मे़जोगुरो॥ 24 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ ताःक्पो मे़जोगुन्सिन्, थेआङ्भे़ल्ले़ काक् मनाहाॽ आक्तङ्बा मे़जोःक् फाॽआङ् कुसिङ् निःत्तुसिआङ् वये़रो॥ 25 आत्तिल्ले़आङ् मनाहाॽरे़ खुनिॽ याःम्बेओ खुने़ॽ मे़प्मा मे़बोःक्खे़न्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ मनाहाॽ आक्तङ्बा मे़जोःक् फाॽआङ् खुने़ॽ निःसुआङ् वये़रो॥ 1 आल्ल निकोदेमस मे़प्मनाबा लत्छा फरिसिधिक् वये़, खे़ङ्ग यहुदि ये़जुम्भोरे़न् पासिङ्पादाङ्लाआङ् वये़रो॥ 2 थिक् से़न्दिक् खे़न् ये़सुरे़ कुदुम्से़ पेआङ् मे़त्तु, “सिक्साम्बे, खे़ने़ॽग निङ्वाॽफुमाङ्लाम्मे के़द्ये़बारो फाॽआङ् आनिगे़ कुसिङ् निःत्तुम्बे़रो॥ थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ने़ॽ के़जोगुबा निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽग आत्तिन् मनाःल्ले़आङ् खुने़ॽनु निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् मे़वाॽने़न्निल्ले़ग हे़क्के चोःक्मा मे़सुक्तुन्लो॥” 3 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्ने़ॽ, याम्मो सामे़न्वाःन्छिङ्ङे थारिक् आत्तिल्ले़आङ् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् निःमा मे़सुक्तुन्लो॥” 4 हे़क्केःल्ले़ निकोदेमसरे़ कुनिङ्वाॽ मये़र सेःन्दोसु, “मे़ःम्बे़, आक्खेलॽरिक् खदाक्मि याप्मिःन् याम्मो सावाःन्छिङ्बे? खे़न् से़क्खाए कुम्मारे़ कुसाप्पोःक् सिगाङ् याम्मो लाःत्ताङ् सावाःन्छिङ्मा सुक्पि?” 5 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्ने़ॽ, च्वाःत् नु सेसेमाङ्लाम्बा सामे़न्वाःन्छिङ्ङे थारिक् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो आत्तिन्नाङ् लाःप्मा मे़सुक्ने़न्लो॥ 6 नासिङ्गे़न् थक्लाम्बाग नासिङ्गे़न् थक्किन्ने सावाःन्छिङ् हे़क्क्याङ् सेसेमाङ्लाम् याम्साम्मिन् कुसङ्ङाङ् सावाःन्छिङ्लो॥ 7 हे़क्केःल्ले़ ‘खे़ने़ॽ याम्मो सागे़वाःन्छिङ्लए पोःङ्’ मे़त्ने़ल्ले़ के़निङ्वाॽ मे़मये़न्ने़ॽओ॥ 8 सुरित् केजङ्ङिन् आत्तान्साङ् हुःमा सुक्लो॥ खे़ने़ॽ सुरित् केजङ्ङिन् हुःबा के़घे़प्सुॽ, कर आत्तोलाम् ताः हे़क्क्याङ् आत्तो पेःक् खे़न् खे़ने़ॽ पाःप्मा के़न्छुक्तुन्लो॥ हे़क्केलॽरिक्के सेसेमाङ्लाम्बा सावाःन्छिङ्मा पाःन्निन्नाङ् पोधक्मा सुक्मे़दे़त्ने़न्लो॥” 9 हे़क्केःल्ले़ निकोदेमसरे़ सेःन्दोसु, “हे़क्केने़ फाॽग्र खे़न् आक्खेलॽरिक् पोःङ्मा सुक्पे?” 10 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “खे़ने़ॽग इस्राइलबा सिक्साम्बाने़ हे़क्केसाङ् कन् पाःन्हाॽ कुसिङ् के़न्निःत्तुम्बि? 11 इङ्गाॽ से़क्खाए खे़ने़ॽ मे़त्ने़ॽरो॥ आनिगे़ निःसुम्बे़ ले़स्सुम्बे़बा पाःन्हाॽए खिनिॽ मे़त्तासिगे़ॽ, करसाङ् आनिगे़ पाःत्तुम्बे़बा पाःन्निन् खिनिॽ नसाःन् के़न्जोगुम्मिन्लो॥ 12 इङ्गाॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा पाःन्हाॽ खिनिॽ मे़त्निङ् हे़क्केसाङ् नसाःन् चोःक्मा के़न्छुक्तुम्मिन्॥ हे़क्केःल्ले़ साङ्ग्राम्पेदाङ्ङोबा पाःन्हाॽ मे़त्निङ्ङिल्ले़ आक्खेलॽरिक् नसाःन् चोःक्मा के़सुक्तुम्बे? 13 साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबा इङ्गाॽ मे़न्छाम्साःन्नुःल्ले़ वेॽ आत्तिन्नाङ् साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो थाःङ् मे़म्बेःक्के वाॽरो॥ 14 इस्राइलिहाॽ ये़ःङ्घादे़न्नो लाम्दिःक् मे़जोगे़ल्ले़ मोसारे़ पित्तोलि असेःक्पे़न् पक्खुबा कुइसिःक्के मे़न्छाम्साःन्नाङ् पङ्लए पोःङ्लो॥ 15 हे़क्केलॽरिक् खुने़ॽओ नसाःन् के़जोःक्पा के़रे़क्ले़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् मे़घोःसुॽरो॥ 16 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मे़न्छाम् याप्मिहाॽ साॽरिक् लुङ्माॽ तुक्तुसिबाल्ले़ चोगुल्ले़ खुने़ॽ थिक्लक् कुस्साःन् पाङ्घु युःसुरो, हे़क्केलॽरिक् खुने़ॽ नसाःन् के़जोःक्पाहाॽग मे़म्मे़क्ने़न्, कर खे़ङ्हाॽरे़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् मे़घोःसुॽरो॥ 17 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो कुस्साःन् मे़न्छाम् याप्मिहाॽ आप्तिक् कुःप्मासि फाॽआङ् पाङ्घुबा मे़ःन्लो कर खे़ङ्हाॽ ताङ्से़ःप्तुसिर फाॽआङ् पाङ्घुबारो॥ 18 खुने़ॽओ नसाःन् के़जोःक्पाहाॽरे़ग खुम्दिङ् मे़ङ्घोःसुन्लो कर खुने़ॽओ नसाःन् मे़न्जोःक्मनाहाॽरे़ङ्ग तगिए खासे़न् पोःक्खे़ चुरे़आङ् वाॽरो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ थिक्लक् कुस्साःओ नसाःन् मे़न्जोगुन्लो॥ 19 खुनिॽ खासे़न्निन् बा कन्लो, साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिःन् ये़ कर खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ याःम्बक्किन् ताप्फे़ःम्बा चोगे़बाल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ ओःत्तिन्नुःल्ले़ खादाम्मान्ने खुनिॽ सिराॽ थाङे़॥ 20 फे़न् याःम्बक् के़जोःक्पा के़रे़क्ले़ ओःत्तिःन् मे़जिःत्तुॽरो हे़क्क्याङ् खुनिॽ फे़न् याःम्बक्किन् निधाःप् फाॽआङ् मे़गिआङ् से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिओ मे़न्दाःने़न्लो॥ 21 कर आत्तिन्हाॽ से़क्खाओ लाङ्मे़घेःक् खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ याःम्बक्किन् निङ्वाॽफुमाङ्ङो मे़जोगुआङ् वाॽ के़लॽबान् नुःरिक्काङ् निधाःप्ल फाॽआङ् खे़ङ्हाॽ ओःत्तिओ मे़दारो॥” 22 खे़न् एगाङ् ये़सुःन् नु कुहुॽसाम्बाहाॽ यरुसले़मलाम्बा यहुदिया थुम् कब्रिङ्बा लाजेॽओ मे़बेआङ् खे़प्मो खुने़ॽ खे़ङ्हाॽनु वये़ल्ले़ बप्तिस्मा पिरुसिरो॥ 23 खे़न् ये़म्मो युहुन्नाःन् सालिम् पाङ्जुम्मिल्ले़ कुबेसाङ् एनोन मे़प्मनाबा ते़न्नो बप्तिस्मा पिरुसिर यागे़ थेआङ्भे़ल्ले़ खे़प्मो यरिक् च्वाःत् ने़स्से़आङ् मनाहाॽ बप्तिस्मा पोःङ्से़ खे़प्मो मे़द्ये़र मे़वये़रो॥ 24 (कन् बप्तिस्मा पिमा याःम्बक्किङ्ग युहुन्नाःन् पुङ्लाहिम्मो साक्मानुःल्ले़ तगिबा पाःन् वये़रो॥) 25 युहुन्नाःल्ले़ कुभा कुहुॽसाम्बाहाॽ यहुदिधिक्नु सेसे चोःक्सिङ्मा थिम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ पाःन्धङ् पोःक्खे़रो॥ 26 युहुन्नारे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़द्ये़आङ् खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “सिक्साम्बे, यर्दन यङ्घङ्ङिल्ले़ नाधाःम्बि खे़ने़ॽनु के़वाॽबाल्ले़ कुयाःम्बेओ खे़ने़ॽ तोःन्दि के़बिरुबा मनाःल्ले़ बप्तिस्मा पिरुसिर याक्लो॥ आनिॽओ के़रे़क् मनाहाॽ तामारे़ कुले़क्वा खुने़ॽओ मे़बेःक्ल मे़बत्लो॥” 27 युहुन्नारे़ खे़न् नोगप् पिरु, “साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ मे़म्बिएग मनाःल्ले़ थे़माआङ् खोःमा मे़सुक्तुन्लो॥ 28 इङ्गाॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्त मे़ःन्नाॽरो कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽनुःल्ले तगि पाङ्घाङ्बारक् फाॽआङ् पाःत्तुङ्बा पाःन्निन् खिनिॽए तोःन्दि पिमा के़सुक्तुम्लो॥ 29 सिसामेःत्तिङ्ग नालिसाङ्ङिल्ले़न्नेरो॥ नालिसाङ्ङिन् आत्तो वाॽ, खे़प्मोए सिसामेःत्तिन् पेःक्लो॥ नालिसाङ्ङिन् कुन्देःङ्बाल्ले़ हाङ्घुआङ् खुने़ॽ कुबाःन् खे़प्सुॽ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ ताःल्ले़ सःत्लो॥ इङ्गाॽआङ् हे़क्केलॽरिक् सःत्तारो हे़क्क्याङ् आल्ल आसःप्मे़न् कुलिङ्धो के़रे़रो॥ 30 ख्रिस्तरे़ कुमिङ्सो इङ्धाःङ् हाराॽ पोःर पेःक्लरो, इङ्गाॽग चुक्पा पोःङ्माए पोःङ्लो॥” 31 साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबान्नुःल्ले़ यम्बाग आत्तिन्नाङ् होःप्लो॥ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोलाम्बा के़बोःङ्बाङ्ग खाम्बेःक्मोबाएरो हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ग खाम्बेःक्मोबा पाःन्निन्लक् पाःत्तुॽ, कर साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबान्ने के़रे़क्नुःल्ले़ यम्बारो॥ 32 खुने़ॽग निःसुबा नु खे़प्सुबा पाःन्हाॽए पाःत्तुॽ, कर आत्तिल्ले़आङ् खुने़ॽ कुबाःन्निन् नसाःन् मे़जोगुन्लो॥ 33 आत्तिल्ले़ खुने़ॽ नसाःन् चोगुॽ, खे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् से़क्खा चोःक् फाॽआङ् पर्माङ्गि पिरुॽरो॥ 34 थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽग निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पाङ्घुबारो॥ खे़ल्ले़ निङ्वाॽफुपाःन्लक् पाःत्तुॽरो, थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़न् सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुधिम् थिम्सुॽरो॥ 35 पानुदिङ् पाःल्ले़ आबाङे कुस्साःन् लुङ्माॽ तुक्तुॽ, हे़क्क्याङ् काक् पाःन्हाॽ कुहुक्को पिरुआङ् वाॽरो॥ 36 निङ्वाॽफुसाःन् नसाःन् के़जोःक्पा के़रे़क्ले़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् मे़घोःसुॽरो॥ आबुगे़न् कुस्साःन् नसाःन् मे़न्जोःक्मनाबाहाॽरे़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् आप्फाल्ले़आङ् मे़ङ्घोःसुन्लो, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुसाक्के़न्निन् खे़ङ्हाॽ सम्दाङ् चुक्लो॥ 1 ये़सुरे़ युहुन्नाःन्नुःल्ले़आङ् यरिक् हुॽसाम्बाहाॽ चोगुसिआङ् बप्तिस्मा पिरुसिर याक् के़लॽबा पाःन्निन् फरिसिहाॽरे़ मे़घे़प्सु॥ 2 (हे़क्केसाङ् ये़सुरे़ग मे़ःन्, कर कुहुॽसाम्बाहाॽरे़रक् बप्तिस्मा मे़बिरुसिर मे़यागे़रो॥) 3 ये़सुरे़ कन् पाःन्निन् निङ्वाॽ खोःसुआङ् खुने़ॽ यहुदिया थुमलाम् गालिल थुम् ले़प्माङ् याम्मो नुःक्खे़ पेरो॥ 4 आल्ल खुने़ॽ सामरिया थुम्लाम् पोःङ्माआङ् पेःक्मा के़बोःङ्बा वये़रो॥ 5 हे़क्केलॽरिक् खुने़ॽ याकुबरे़ कुस्साः युसुफे़न् पिरुबा लाजेॽइल्ले़ कुबेसाङ् सुखार मे़प्मनाबा सामरिया पाङ्भेॽओ के़रे़॥ 6 खे़प्मो याकुबरे़ तयुबा वाबाक्किन् ने़स्से़॥ खुने़ॽ लाम्दिःक्कोलाम् नास्से़आङ् ले़न्दिक् खे़न् वाबाक्किल्ले़ कुबेसाङ् युङ्सिङ्॥ 7 सप्फाआङ् सामरियाबा मे़न्छुमाॽधिक् च्वाःत् फाःत्छे़ खे़प्मो त्ये़ःल्ले़ ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “च्वाःत्छिक् थुङ्मा पिराङ्ङे़ना॥”DN00433b.tifसामरियाबा मे़न्छुमाॽइल्ले़ वाबाक्कोलाम् ये़सुःन् च्वाःत् पिरुॽ 8 खे़प्मोग ये़सुःन्लक् वये़, थेआङ्भे़ल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽ चामा थुङ्मा इङ्से़ पाङ्जुम्मो मे़बेआङ् मे़वये़रो॥ 9 खे़न् सामरि मे़न्छुमाॽइल्ले़ ये़सुःन् सेःन्दोसु, “खे़ने़ॽ यहुदिने़, इङ्गाॽग सामरि मे़न्छुमाॽआ, हे़क्केःल्ले़ आक्खेलॽरिक् च्वाःत् थुङ्मा इङ्गाॽ के़नाःक्काबाबे?” (थेआङ्भे़ल्ले़ खे़न् ये़म्मो यहुदिहाॽ नु सामरिलुम्मो तङ्जुम् होःप्ते़रो)॥ 10 ये़सुरे़ खे़न् नोगप् पिरु, “खे़ने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमुॽइसाम्मिन् नु खे़ने़ॽ च्वाःत् के़नाःक्पे़न् हाःप्पे फाॽआङ् कुसिङ् के़निःत्तुआङ् के़वये़ल्ले़ग ने़त्तिगे़न् हिङ्मन् के़बिबा च्वाःत्तिन् याङ्ना के़नाःक्तुआङ् खे़न् हिङ्मन्ले़न् च्वाःत्तिन् के़बिरे़बामे़न्॥” 11 हे़क्केःल्ले़ खे़न् मे़न्छुमाॽइल्ले़ सेःन्दोसु, “आदाङ्बे, खे़ने़ॽग च्वाःत् पाःक्मे़न् नु इदाःक्किन्नाङ् के़ङ्गत्तुन्, वाबाक्किन्नाङ् केःम्, हे़क्केःल्ले़ आत्तिनु कन् ने़त्तिगे़न् हिङ्मन् के़बिबा च्वाःत्तिन् ताःप्मा के़सुक्तुबे? 12 हे़क्केःल्ले़ खे़ने़ॽग आनिगे़ ताक्थे़बा याकुबे़न्नुःल्ले़आङ् यम्बाने़बि? खुने़ॽए कन् वाबाक्किन् आनिगे़ पिरिगे़आङ् वाॽरो, बा कप्मोलाम्बाए खुने़ॽ नु कुस्साःहाॽरे़ हे़क्क्याङ् खुनिॽ थक्सालुप्हाॽरे़आङ् च्वाःत् मे़धुङुरो॥” 13 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “कन् वाबाक्कोलाम् च्वाःत् के़धुङ्बाहाॽग याम्मो खुनिॽ वामिःक्लो, 14 कर इङ्गाॽ पिरुङ्बा च्वाःत् के़धुङ्बान् आप्फाल्ले़आङ् कुवामे़मिःक्ने़न्॥ इङ्गाॽ पिरुङ्बा च्वाःत्तिन् मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् के़बिबा सदादिङ् के़बुम्बा वाबुन् हे़क्के खुने़ॽओ पोःङ्लो॥” 15 खे़न् मे़न्छुमाॽइल्ले़ ये़सुःन् मे़त्तु, “आदाङ्बे, इङ्गाॽआङ् खे़न् च्वाःत्तिन् पिराङ्ङे़ॽओ, हे़क्केलॽरिक् इङ्गाॽ आवामे़मिःक्ने़न्ल हे़क्क्याङ् ए़त्ले़ङ् इङ्गाॽ च्वाःत् फाःत्छे़ कप्मो ताःमा मे़बोःङ्ने़न्लरो॥” 16 ये़सुरे़ खे़न् मे़न्छुमाॽइन् मे़त्तु, “पेगे़ॽआङ् के़ये़म्बाॽइन् कप्मो उःत्ते़ तारे़ॽ॥” 17 खे़न् मे़न्छुमाॽइल्ले़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽ आये़म्बाॽ होःप्लो॥”हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ मे़त्तु, “इङ्गाॽ आये़म्बाॽ होःप्लो लॽरिक् खे़ने़ॽ से़क्खाए के़बाःत्तुॽरो॥ 18 से़क्खाए उन्छेःन्छा ङासि के़ये़म्बाॽ मे़बोःक्खे़ मे़जुरे़आङ् वाॽ॥ आल्लो आत्तिन् मनाःन्नु खे़ने़ॽ के़वाॽ खे़न्नाङ् से़क्खाःल्ले़ के़ये़म्बाॽ मे़ःन्लो॥ हे़क्केलॽरिक् इङ्गाॽ आये़म्बाॽ होःप्लो के़बाःत्तुबान् से़क्खाएरो॥” 19 खे़न् मे़न्छुमाॽइल्ले़ ये़सुःन् मे़त्तु, “आदाङ्बे, खे़ने़ॽग से़क्खाए माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाने़ फाॽआङ् कुसिङ् निःत्ने़ॽरो॥ 20 आनिगे़ सामरि ताक्थे़बाहाॽरे कप्मो गेरिजिम कोःक्माओए सेवा मे़जोगु, कर खिनिॽ यहुदिहाॽरे़ सेवा चोःक्मा ते़न्निङ्ग यरुसले़म्लक् फाॽआङ् के़बाःत्तुम्लो॥” 21 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “आल्ल सुये़म्मिन् तार पत्लो लॽरिक् इङ्गाॽ मे़त्ने़बा पाःन्निन् नसाःन् चोगे़ॽओ॥ खे़न् ये़म्मो पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् सेवा चोःक्से़ खिनिॽ कन् कोःक्माओ इग्र यरुसले़म्मो, आत्तोआङ् के़म्बेगिन्लो॥ 22 खिनिॽ सामरिहाॽरे़ कुसिङ् के़न्निःत्तुम्मिन् हाबा खे़न् सेवा के़जोगुम्, कर आनिगे़ यहुदिहाॽरे़ कुसिङ् निःत्तुम्बे़बान् सेवा चोगुम्बे़ॽ, थेआङ्भे़ल्ले़ यहुदिहाॽलाम्मे से़न्लप्पिन् ताःरो॥ 23 कर पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् से़क्खा नु सेसेमाङ्लाम् सेवा चोःक्मा ये़म्मिन् तार पत्॥ हे़क्क्याङ् खे़न् ये़म्मिन् आल्लोसा त्ये़ चुरे़आङ् वाॽरो॥ हे़क्तङ्बा कुजे़क् सेवा के़जोःक्पाहाॽ पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कोःत्तुसिॽरो॥ 24 निङ्वाॽफुमाङ्ङिङ्ग याम्साम्लो हे़क्क्याङ् खुने़ॽ सेवा के़जोःक्पाहाॽरे़ग से़क्खाःल्ले़ सेसेमाङ्लाम् सेवा चोःक्मा पोःङ्लो॥” 25 खे़न् मे़न्छुमाॽइल्ले़ मे़त्तु, “मसिहःन् 26 ये़सुरे़ खे़न् नोगप् पिरु, “खे़ने़ॽनु ताॽके़जे़ङ्बान्ने खुने़ॽरो॥” 27 बा खे़न् ये़म्मो ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ खे़प्मो मे़गे़रे़ मे़द्ये़॥ खुने़ॽ खे़न् मे़न्छुमाॽइन्नु ताॽजे़ङ्नु युङे़बा मे़निःसुआङ् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़रो॥ हे़क्केसाङ् खे़ङ्हाॽरे़ खे़ने़ॽ थेःन् चाहाबा के़जोगे़बे? इग्र थेआङ् खे़न्नु ताॽके़जे़ङ्बाबे फाॽआङ् सेःन्मे़न्दोःसुन्लो॥ 28 हे़क्क्याङ् खे़न् मे़न्छुमाॽइल्ले़ च्वाःत् कुःन्दाःन् खे़प्मोए युक्खुधआङ् पाङ्जुम्मो नुःक्खे़ पे हे़क्क्याङ् काक् पाङ्जुम्साबाहाॽ अक्खे मे़त्तुसि, 29 “ओमे़त्ते़म्मे़ॽ, मनाधिक्ले़ इङ्गाॽ चोगुङ्बा काक् आयाःम्बक्हाॽरे़ कुयाःम्बेओ मे़त्ताङ्लो॥ फे़रे़म्मे़ॽआङ् ओमे़त्ते़म्मे़ॽओ॥ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्त मे़प्मनाबान् खुने़ॽएग मे़ःम्बि?” 30 हे़क्क्याङ् खे़न् मनाहाॽ पाङ्जुम्मोलाम् मे़लःन्दे़आङ् ये़सुःन् वये़बा ते़न्नो मे़बेरो॥ 31 आल्ल हुॽसाम्बाहाॽरे़ ये़सुःन् “ ‘सिक्साम्बे, चा चे़ॽओ’ ” फाॽआङ् पेलि मे़भाक्तु॥ 32 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ कत्तुङ्बा आजामा चाःल्ले़ कुयाःम्बेओ खिनिॽ थेआङ् कुसिङ् के़न्निःत्तुम्मिन्लो॥” 33 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ अक्खेलॽरिक् आबाङे सेःन्मे़दोःसिङ्, “मे़ःम्बे़, खुने़ॽ हाःत्ले़ कुजा हुॽरुबे?” 34 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बाल्ले़ कुनिङ्वाॽ हे़क्के चोःक्मा नु कुयाःम्बक् चोःक्मा सुःप्मान्ने इङ्गाॽ आजामा चारो॥ 35 खिनिॽ अक्खेलॽरिक् के़बाःत्तुम्, ‘आल्ल ला लिसि एगाङ् चासुम्मा ये़म्मिन् ताःरो॥’ कर इङ्गाॽ मे़त्निङ्, ‘खिनिॽ मिक् हन्दे़म्मे़ॽआङ् ओमःये़म्मे़ॽ, काक् प्याङ्सिगे़न् इक्ताप्पो चा तुम्से़आङ् चासुम्मा ये़म्मिन् त्ये़ चुरे़आङ् वाॽरो॥’ 36 हे़क्क्याङ् के़सुम्बाल्ले़ खुने़ॽ कुनाम्याक् खोःसुरो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन्ले़ लागि पोगुगे़न् कुजाःन् मे़सुप्सुरो॥ हे़क्केलॽरिक् याॽरिःम्बा के़हेॽबा नु चा के़सुम्बा ने़प्माङ् सःत्छिरो॥ 37 हे़क्केलॽरिक् ‘थिक्किल्ले़ याॽरिःम्बान् हेॽरु वेॽस्माल्ले़ चा सुप्सुॽ’ पाःप्मनाबान् से़क्खाएरो॥ 38 इङ्गाॽआङ् खिनिॽ चा के़न्हेॽरुम्मिन्बो पोगुगे़न् कुजा सुम्से़ पाङ्निङ्ङाङ् वाॽआरो॥ वेॽहाॽरे़ याम्बुधिक् मे़जोगुआङ् वाॽरो हे़क्क्याङ् खुनिॽ याम्बुधिक्ले़न् इन्धाःङ्ङिन् खिनिॽ के़घोःसुम्माङ् वाॽरो॥” 39 खे़न् मे़न्छुमाॽइल्ले़ इङ्गाॽ चोगुङ्बा काक् आयाःम्बक्हाॽ खुने़ॽ चे़क्ताङ्लो लॽरिक् पाःत्तुबाल्ले़ चोगुल्ले़ खे़न् पाङ्जुम्लाम् के़दाःबा यरिक् सामरिहाॽरे़ ये़सुःन् नसाःन् मे़जोगुरो॥ 40 सामरिहाॽ खुने़ॽ कुदुम्से़ मे़द्ये़आङ् आनिगे़नु थिक्ये़न् निये़न् थारिक् याःक्ते़ॽ फाॽआङ् पेलि मे़भाक्तु हे़क्क्याङ् ये़सुःन् खे़प्मो निये़न् थारिक् याःक्ते़रो॥ 41 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ पाःत्तुबा पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् आल्लसाङ् यरिक् नसानिबा मे़बोःक्खे़रो॥ 42 खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् मे़न्छुमाॽइन् अक्खे मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽ के़बाःत्तुबा पाःन्हाॽ खे़म्मनाबाल्ले़रक् ये़सुःन् नसाःन् चोःक्मनाबा मे़ःन्, कर आल्लोग आनिगे़ आबाङे खुने़ॽ कुबाःन्हाॽ खे़प्सुम्बा हे़क्क्याङ् कन् मनाःङ्ग से़क्खासाङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़न् से़न्लप्दाङ्बा फाॽआङ् आनिगे़ कुसिङ् निःत्तुम्बे़बाल्ले़ चोगुल्ले़ नसाःन् चोःक्मनाबारो॥” 43 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् निये़न् एगाङ् आबाङे कुलाजेॽ गालिल थुम् ले़प्माङ् थासिङ्लो॥ 44 (आल्ल ये़सुरे़ आबाङे अक्खेलॽरिक् तगि पाःत्तुआङ् वये़ “माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पे़न् खुने़ॽ आबाङे कुबाङ्भेॽओ मिङ्सो इङ्धाःङ् मे़म्बिरुन्लो॥”) 45 ये़सुःन् गालिल के़रे़ल्ले़ खे़प्मोबा मनाहाॽरे़ लाङ्दाःक्मा मे़बिरुरो थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ यरुसले़म्मो यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्मो मे़बेआङ् मे़वये़ल्ले़ ये़सुरे़ चोगुबा निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन्हाॽ खे़ङ्हाॽरे़ मे़निःसुआङ् वये़रो॥ 46 खुने़ॽ याम्मो गालिलबा काना पाङ्जुम्मो पे॥ खे़प्मो खुने़ॽ च्वाःत्तिन् चे़ल्ले़क्सेॽ थिः चोगुआङ् वये़रो॥ हे़क्क्याङ् खे़प्मोबा लत्छा सुहाङ्युक्पाल्ले़ कुस्साःन् कपर्नहुम पाङ्जुम्मो साॽरिक् तुगे़आङ् ने़स्से़रो॥ 47 खे़ल्ले़ ये़सुःन् यहुदियालाम् गालिलओ के़रे़ त्ये़ के़लॽबा खे़प्सुआङ् खे़प्मो कुदुम्से़ पे॥ खे़ल्ले़ ये़सुःन् तुमु हे़क्क्याङ् कपर्नहुम्मो ये़ॽआङ् सिःमालिङ्धो के़गे़प्पाआङ् के़ने़बा आस्साःन् वेःन्दे़ॽ फाॽआङ् पेलि फाक्तुरो॥ 48 ये़सुरे़ खे़न् सुहाङ्युक्पे़न् मे़त्तु, “खिनिॽ मिक्सेःन् नु निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ मे़न्निए थारिक् आप्फाल्ले़आङ् नसाःन् के़न्जोगुम्मिन्लो॥” 49 खे़न् सुहाङ्युक्पाल्ले़ मे़त्तु, “आदाङ्बे, इङ्गाॽ आस्साःन् मे़न्छिःएसा ये़ॽओ॥” 50 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “पेगे़ॽओ, के़स्साःन् हिङ्लो॥”हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़आङ् ये़सुरे़ कुबाःन्निन् नसाःन् चोगुआङ् थासिङ्लो॥ 51 लाम्मो खे़न् पेर पत्छे़ल्ले़ कुभा कुसेवारोबाहाॽरे़ मे़दुमुआङ् “ ‘के़स्साःन् वेःत्ते़रो’ ” मे़मे़त्तु॥ 52 हे़क्क्याङ् आत्तिन् ये़म्मो वेःत्ते़बे फाॽआङ् खे़ङ्हाॽ सेःन्दोसुसिल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ अक्खेलॽरिक् नोगप् मे़बिरु, “मिःप्मा कुमुक् थिक् मुक्ते़आङ् वये़ल्ले़ तुक्माल्ले़ ले़रुरो॥” 53 हे़क्केःल्ले़ के़दुक्पाल्ले़ कुम्बारे़ मिःप्मा के़स्साःन् हिङ्लो लॽरिक् ये़सुरे़ पाःत्तुबा ये़म्मोए के़दुक्पे़न् वेःत्ते़बा निङ्वाॽ खोःसुरो॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ नु कुहिम्मो के़वाॽबा के़रे़क्ले़ ये़सुःन् नसाःन् मे़जोगुरो॥ 54 कङ्ग ये़सुःन् यहुदियालाम् गालिलओ त्ये़आङ् चोगुबा निसिगेःक्पा निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक् वये़रो॥ 1 खे़न् एगाङ् ये़सुःन् यहुदि तङ्नाम्रे़ लागि थो यरुसले़म ये़क्यक्को पे॥ 2 आल्ल यरुसले़म्मो मे़ल्लुक् लाम्धेःप्पाल्ले़ कुबेसाङ् ङासि सित्लाङ्हाॽरे़ कब्रिङ् कबुबा हिब्रु पाःन्नो बे़थस्दा मे़प्मनाबा वाबाक्थिक् ने़ःॽ॥ 3 खे़प्मो यरिक् के़दुक्पा मनाहाॽ–मिक्फःम्बा, लाङ्सक्पा नु लङ्ले़ःङ्वा मनाहाॽ मे़ने़स्से़रो॥ ((खे़ङ्हाॽरे़ छिम्लिङ् छिम्लिङ् लॽरिक् के़मुम्बा च्वाःत्तिन् मे़हाङ्घुआङ् मे़ने़स्से़रो॥ 4 थेआङ्भे़ल्ले़ दाङ्बाल्ले़ कुमाङ्लाइङ्बान् कुभा ये़न्नो ताआङ् च्वाःत्तिन् मुन्दुल्ले़ के़रे़क्नुःल्ले़ तगि च्वाःत्तो के़लाःप्पे़न् आक्तङ्बा तुक्मा यॽमा कत्तुसाङ् वेःत्ते़रो॥)) 5 खे़प्मो के़ने़बा थिक् के़दुक्पा मनाःङ्ग सुम्ये़त् (३८) तङ्बेआङ्धो ने़स्से़रो॥ 6 ये़सुरे़ खे़न् मनाःन् खे़प्मो ने़स्से़बा निःसु हे़क्क्याङ् यरिक् तङ्बेआङ्धो तुक्काङ् ने़रो के़लॽबा निङ्वाॽ खोःसुआङ् सेःन्दोसु, “खे़ने़ॽ वेःप्मा के़सिराॽ थाङ्बि?” 7 खे़न् के़दुक्पाल्ले़ नोगप् पिरु, “ओरो, आदाङ्बे, कर खे़न् वाबाक्कोबा च्वाःत्तिन् छिम्लिङ् छिम्लिङ् लॽरिक् मुन्निल्ले़ खे़प्मो याप्मि के़गेःप्पा हाःत्ताङ् होःप्लो॥ इङ्गाॽ खे़प्मो लाःप्मा तम्सिन् चोगुङ्ल पत्ताल्ले़सा वेॽहाॽ इङ्गाॽनुःल्ले़ तगि मे़लाःत् मे़बेःक्लो॥” 8 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “पोगे़ॽ! हे़क्क्याङ् के़ने़त्नाःन् याङ्सिङ्ङे़ॽआङ् थासिङ्ङे़ॽओ॥” 9 खिमो खे़न् मनाःन् वेःत्ते़आङ् कुने़त्नाःन् याङ्सिङ्ङाङ् थासिङ्लो॥आल्ल कन् निङ्वाॽ के़माबा पाःन्निङ्ग नाःम्सिङ् ये़न्नो पोःक्खे़आङ् वये़रो॥ 10 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ यहुदिहाॽरे़ खे़न् के़वेःप्पा मनाःन् “खे़ने़ॽ नाःम्सिङ् ये़न्नो के़ने़त्नाःन् पङ्मा साम्योथिम्मिल्ले़ के़म्बिने़न्लो” मे़मे़त्तुर मे़अत्तु॥ 11 कर खे़ल्ले़ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽ याप्मि के़वेःम्बा मनाःल्ले़ए ‘के़ने़त्नाःन् याङ्सिङ्ङे़ॽआङ् थासिङ्ङे़ॽ’ मे़त्ताङ्बारो॥” 12 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ आत्तिन् मनाःल्ले़ “खे़ने़ॽ के़ने़त्नाःन् याङ्सिङ्ङे़ॽआङ् थासिङ्ङे़ॽ” के़मे़त्ते़ लॽरिक् खे़न् सेःन्मे़दोसु॥ 13 खे़न् मनाःल्ले़ खुने़ॽ के़वेःम्बान् कुसिङ् मे़निःत्तुन्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़प्मोबा मनालुम्मो ये़सुःन् इःम्सिङ् पेआङ् होःप्ते़रो॥ 14 याङ्सि ये़सुरे़ खे़न् मनाःन् माङ्हिम्मो तुमुआङ् मे़त्तु, “ओमे़त्ते़ॽ, खे़ने़ॽ के़नुरे़आङ् के़वाॽरो॥ आल्लआङ्धो लायो मे़जोगे़न्ने़ॽओ, मे़ःन्ने़ फाॽग्र कन्नुःल्ले़आङ् यरिक् ताप्फे़ःम्बा पाःन्हाॽ खे़ने़ॽ के़दुमुॽरो॥” 15 खे़न् मनाःन् पेआङ् इङ्गाॽ के़वेःम्बाङ्ग ये़सुःन्नेरे़त्छ फाॽआङ् यहुदि लाम्लोःबाहाॽ मे़त्तुसिरो॥ 16 हे़क्केःल्ले़ यहुदिहाॽरे़ नाःम्सिङ् ये़न्निल्ले़न् साम्योथिम्मिन् फेःन्दु फाॽआङ् ये़सुःन् साॽरिक् तुक्खे चाःप्मा मे़हेःक्तुरो॥ 17 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ आम्बारे़ए आल्लो थारिक् याःम्बक् चोगुर वाॽ, हे़क्केःल्ले़ इङ्गाॽआङ् चोगुङ्लो॥” 18 खुने़ॽग नाःम्सिङ् ये़न्नो याःम्बक् चोःक्मा मे़न्नुॽमना साम्योथिम्मिन्लक् मे़नाॽरुन् कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्ने “आम्बारो” पाःत्तुआङ् खुने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्नु कुदङ्बा चोःक्सिङ् हे़क्केःल्ले़ यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ आक्खेलॽरिक्साङ् खुने़ॽ से़प्मा पोःङ् लॽरिक् तम्सिन् मे़जोगु॥ 19 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ अक्तङ्बा नोगप् पिरुसि, “से़क्खाए मे़त्निङ्लो, कुस्साःल्ले़ आबाङेग थेआङ् चोःक्मा मे़सुक्तुन्, कर खुने़ॽग पानुदिङ् कुम्बारे़ चोगुबा पाःन्हाॽ निःसुबा कुइसिःक्लक् चोःक्मा सुक्तुॽरो, थेआङ्भे़ल्ले़ पानुदिङ् पाःल्ले़ थे चोगुॽ बा खे़न्ने कुस्साःल्ले़आङ् चोगुॽरो॥ 20 थेआङ्भे़ल्ले़ पानुदिङ् पाःल्ले़ कुस्साःन् लुङ्माॽ तुक्तुआङ् खुने़ॽ चोगुबा काक् याःम्बक्किन् ओसेःन्धाक्तुॽरो॥ हे़क्क्याङ् कन् मनाःन् वेःत्ते़बान्नुःल्ले़आङ् पयम् यम्बा याःम्बक्हाॽ आबुगे़न् कुस्साःन् ओसेःन्धाक्तुबा के़निःसुम्मिल्ले़ खिनिॽ निङ्वाॽ मारो॥ 21 थेआङ्भे़ल्ले़ पानुदिङ् पाःल्ले़ के़सिःबाहाॽ याम्मो हिङ्घुसिआङ् मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् पिरुसिबा कुइसिःक्के कुस्साःल्ले़आङ् निङ्वाॽ चोगुसिबा मनाहाॽ ने़त्तिगे़न् हिङ्मन् पिरुसिॽरो॥ 22 खे़न्नुःल्ले़आङ् यरिक् पानुदिङ् पाःल्ले़ हाःत्ताङ् आबाङे खासे़न् मे़जोगुन्, कर काक् खासे़न् चोःक्मा युक्किन् कुस्साःन् पिरुआङ् वाॽरो॥ 23 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ काक् मनाहाॽरे़ पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् इङ्धाःङ् मे़बिरुबा कुइसिःक्के कुस्साःन्नाङ् मे़बिरुररो॥ कर आबुगे़न् कुस्साःन् इङ्धाःङ् मे़म्बिमनाबाल्ले़ग कुस्साः के़बाङ्बा पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्नाङ् इङ्धाःङ् मे़बिरुन्लो॥” 24 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, आत्तिल्ले़ पेलिगे़न् आबाःन्जाक्किन् खे़प्सुआङ् इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बान् नसाःन् चोगुॽ, खे़ल्ले़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् खोःसुआङ् वाॽ, हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ खुम्दिङ् मे़घोःसुन्, कर खे़ङ्ग तगिसा सिःमे़न्लाम् मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन्नो चत्छिङ् पेआङ् वाॽरो॥ 25 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, आल्ल ये़म्मिन् तार पत्लो, के़सिःबाहाॽरे़ 26 थेआङ्भे़ल्ले़ पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् काक् ने़त्तिगे़न् हिङ्मन्निल्ले़ कुबुन्लो, हे़क्केलॽरिक्के कुस्साःन्नाङ् मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् के़बिबा चोगुआङ् वाॽरो॥ 27 हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽ काक् मे़न्छाम् सुवाङ् सम्दाङ् खासे़न् चोःक्मा फाॽआङ् युक् पिरुआङ् वाॽ, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽग मे़न्छाम्साःरो॥ 28 “खिनिॽ निङ्वाॽ मे़मये़म्मिन्ने़ॽ, से़क्खाए अक्तङ्बा ये़म् तार पत्, खे़न् ये़म्मोग इप्पुङ्ङोबा काक् कुसिवे़त्हाॽरे़ निङ्वाॽफुसाःल्ले़ कुइक्लाःन् मे़घे़प्सुआङ् 29 खे़ङ्हाॽ सिःमे़न्लाम् याम्मो मे़हिङ्–नुःबा याःम्बक् के़जोःक्पाहाॽरे़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् मे़घोःसुॽ, कर फे़न् याःम्बक् के़जोःक्पा के़रे़क्ले़ खुम्दिङ् मे़घोःसुॽरो॥” 30 इङ्गाॽ आबाङेग थेआङ् चोःक्मा मे़सुक्कान्लो, कर इङ्गाॽ खे़प्सुङ्बा कुइसिःक्लक् खासे़न् चोगुङ्लो, हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ चोगुङ्बा खासे़न्निन् साम्योनिबा चोःक्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ आबाङे आनिङ्वाॽइल्ले़ थाप्तुबा थेआङ् मे़जोःक्कान्, कर याप्मि के़बाङ्बाल्ले़ कुनिङ्वाॽ कुइसिःक्लक् चोगुङ्लो॥ 31 “इङ्गाॽ आयाःम्बेओ आबाङे तोःन्दि पिरुङ्ने़ फाॽग्र इङ्गाॽ आदोःन्दिन् से़क्खा मे़बोःङ्ने़ल्लो॥ 32 कर इङ्गाॽ आयाःम्बेओ तोःन्दि के़बिबाङ्ग वेॽधिक् वाॽरो॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुदोःन्दिङ्ग से़क्खा चोःक्लो॥” 33 से़क्खाए खिनिॽ बप्तिस्मा के़बिबा युहुन्नारो कुबाःन् खे़म्से़ के़बाङ्घुम्सिम् हे़क्क्याङ् से़क्खाःल्ले़ कुयाःम्बेओ खुने़ॽ तोःन्दि पिरुआङ् वाॽरो॥ 34 इङ्गाॽ आयाःम्बेओ मे़न्छाम् याप्मिहाॽरे़न् तोःन्दि चाहाबा मे़जोःक्कान्लो, कर कन् काक् पाःन्हाॽग खिनिॽ से़न्लप् के़घोःसुम्ल फाॽआङ् मे़त्निङ्बारो॥ 35 युहुन्नाःङ्ग सेमि कुइसिःक् के़दिःप्पा नु ओःत्ति के़बिबा वये़ हे़क्क्याङ् सप्फाधिक्साङ् खुने़ॽ कुओःत्तिःन् खिनिॽ सिराॽ थाङे़रो, 36 कर इङ्गाॽ आयाःम्बेओ युहुन्नाःल्ले़ कुदोःन्दिन्नुःल्ले़आङ् यम्बा तोःन्दि वाॽ, खे़ङ्ग चोगुङ्ल वाॽआबा आम्बारे़ चोःक्मा सुःप्मा फाॽआङ् पिराङ्बा याःम्बक्किल्ले़ए पानुदिङ् आम्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पाङ्घाङ्बा फाॽआङ् तोःन्दि के़बिरिरो॥ 37 हे़क्क्याङ् याप्मि के़बाङ्बा पानुदिङ् पाःल्ले़ इङ्गाॽ आयाःम्बेओ तोःन्दि पिरुआङ् वाॽरो॥ खिनिॽ आप्फाल्ले़आङ् कुबाःन् मे़ङ्घे़म्मे नु खुने़ॽ मे़न्निए के़वयिॽरो॥ 38 खुने़ॽ पाःत्तुबा कुबाःन्जाक्किन् खिनिॽओ मे़वाॽने़न्लो थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ पाङ्घुबा मनाःन् खिनिॽ नसाःन् के़न्जोगुम्मिन्लो॥ 39 खिनिॽग साम्योसाप्लाःन् नुःरिक्काङ् के़निःरुम्लो थेआङ्भे़ल्ले़ खे़प्मोलाम् मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् खोःसुम्बे़ फाॽआङ् निङ्वाॽ के़इःत्तुम्, कर खे़न् साम्योसाप्लाःल्ले़ए इङ्गाॽ आयाःम्बेओ तोःन्दि के़बिरिॽरो॥ 40 हे़क्केसाङ् खिनिॽ इङ्गाॽओ ताःमाआङ् मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् खोःमा निङ्वाॽ के़न्जोगुम्मिन्लो॥ 41 “इङ्गाॽग मे़न्छाम् याप्मिरे़ आनारा मे़भोःसुर मे़लॽआन्लो॥ 42 कर खिनिॽ आक्तङ्बा के़जोगिॽ फाॽआङ् कुसिङ् निःत्निङ्लो॥ खिनिॽ निङ्वाॽओलाम् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् मिःम्जि के़म्मे़त्तुम्मिन्बान् इङ्गाॽ निःसुङ्लो॥ 43 इङ्गाॽ पानुदिङ् आम्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ युक् पिराङ्ङाङ् पाङ्घाङ्साङ् याप्मि लाङ्गे़न्दाःक्तिन्लो कर वेॽहाॽ हाःत्ले़आङ् युक् मे़म्बिए आबाङे खुनिॽ युक्को के़दाःबाहाॽ खिनिॽ लाङ्गे़दाःक्तुम्सिम्लो॥ 44 खिनिॽ आबाङे मिङ्सो इङ्धाःङ् के़बिआसि, कर थिक्लक् निङ्वाॽफुमाङ्लाम् के़दाःबा मिङ्सो इङ्धाःङ्ङिङ्ग के़ङ्गोःत्तुम्मिन्, हे़क्केःल्ले़ आक्खेलॽरिक् खिनिॽ याप्मि नसाःन् चोःक्मा के़सुक्तिबे?” 45 “हे़क्केसाङ् इङ्गाॽ पानुदिङ् पाःल्ले़ कुदगि आप्तिक् मे़गुःत्निङ्ङिन्लो, कर खिनिॽ निङ्साङ् के़जोगुम्बा मोसारे़ कुसाम्योथिम्मिल्ले़ए खिनिॽ आप्तिक् के़गुःत्तिॽरो॥ 46 से़क्खाए मोसाःन् नसाःन् के़जोगुम्मिल्ले़ग इङ्गाॽ याप्मि नसाःन् के़जोगिबारो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ल्ले़ आयाःम्बेओ साप्तुआङ् पत्लो॥ 47 कर खिनिॽ मोसारे़ साप्तुबा पाःन्नोए नसाःन् के़न्जोगुम्मिन्निल्ले़ आक्खेलॽरिक् इङ्गाॽ याप्मि नसाःन् के़जोगिॽबे?” 1 याङ्सि ये़सुःन् गालिल वारक्किल्ले़ नाधाःम्बि पे॥ (खे़ङ्ग तिबेरियस वारक्काङ् मे़मे़त्तुरो॥) 2 यरिक् मनाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़दिम्दु, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ के़दुक्पाहाॽ वेःन्दुसिबा निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन्हाॽ मे़निःसुआङ् मे़वये़रो॥ 3 ये़सुःन् थो कोःक्माओ पे हे़क्क्याङ् कुहुॽसाम्बाहाॽनु युङ्सिङ्लो॥ 4 खे़न् ये़म्मो यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्मिन् निःत्ताङ्ङे त्ये़ चुरे़आङ् वये़रो॥ 5 हे़क्क्याङ् मनाहाॽ खुने़ॽओ मे़धाङे़र मे़बत्छे़बा ये़सुरे़ निःसुसिआङ् फिलिप्पे़न् सेःन्दोसु, “आल्ल आत्तिनु खरे़ःङ्ङिन् आइङुम्माङ् कन् मनाहाॽ आजाःत्तुम्सिम्बाबे?” 6 खुने़ॽ फिलिप्पे़न् कुनिङ्वाॽ साॽमा फाॽआङ् अक्खेलॽरिक् मे़त्तुबारो, थेआङ्भे़ल्ले़ ये़सुरे़ थे चोगुङ् के़लॽबान् तगिसा कुनिङ्वाॽओ वये़रो॥ 7 फिलिपरे़ नोगप् पिरु, “आदाङ्बे, आनिॽग किप् ने़त्छि (२००) याङ्ले़ 8 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ वेॽस्मा कुहुॽसाम्बा सिमोन पत्रुसरे़ कुन्साॽ आन्द्रियासे़ल्ले़ अक्खे पाःत्तुरो, 9 “कप्मो चुक्पाधिक्ले़ ङासि हःक्सिः खरे़ःङ् नु ने़त्छि ङासा कत्तुॽ, कर कम्म्याक् यरिक् मनाहाॽ आक्खेलॽरिक् योमासिबे?” 10 ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ अक्खेलॽरिक् मुरा मे़त्तुसि, “के़रे़क् मनाहाॽ युङ् पाङ्घे़म्सिम्मे़ॽओ॥” हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ यरिक् याःन् के़युङ्बा ने़ने़बा ते़न्नो युङ्मे़बाङ्घुसि॥ हे़क्क्याङ् खे़प्मो मे़न्छुमाॽ हिन्जाॽबित्छाहाॽ मे़न्निःत्छिङ्ङे ये़म्बित्छाॽहाॽरक् हे़न्छिङ् ङासि (५०००) यारिक् मे़वये़रो॥ 11 ये़सुरे़ खे़न् खरे़ःङ्ङिन् खप्सुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नोगे़न् पिरु हे़क्क्याङ् खे़न् मनाहाॽ हाःत्तुसि॥ हे़क्क्याङ् ङासाःन्नाङ् बा हे़क्केलॽरिक्के खुनिॽ योयो हाःत्तुसिरो॥ 12 खे़न् काक् मनाहाॽरे़ खाघा मे़जआङ् ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “काक् कुजि के़नम्बाहाॽ सुप्से़म्मे़ॽओ, कुजिथिक्काङ् चामे़सोःक्ने़न्लरो॥” 13 हे़क्क्याङ् खे़न् ङासि हःक्सिः खरे़ःङ्हाॽ मनाहाॽरे़ मे़जआङ् कुजि के़नम्बा खरे़ःङ्हाॽ मे़सुप्सुल्ले़ग थिक्-ने़त् नइमाने़ तिम्से़! 14 हे़क्क्याङ् मनाहाॽरे़ खुने़ॽ चोगुबा निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन्निन् मे़निःसुआङ् अक्खे मे़बाःत्तु, “इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो ताः लॽरिक् निङ्साङ् चोःक्मनाबा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाङ्ग से़क्खासाङ् खुने़ॽएरो॥” 15 मनाहाॽरे़ साक्के़ल्ले़क्काङ् खुनिॽ हाङ् चोःक्मा निङ्वाॽ मे़जोगुआङ् वाॽ के़लॽबान् ये़सुरे़ निङ्वाॽ खोःसुआङ् खुने़ॽ ए़क्लेःक् थो कोःक्माओ पेरो॥ 16 हे़क्क्याङ् युःन्छिक् पोःक्खे़आङ् कुहुॽसाम्बाहाॽ खे़न् कोःक्माओलाम् यो मे़ध्ये़आङ् वरक्किल्ले़ कुयाओ ये़सुःन् मे़हाङ्घुरो॥ 17 कर खादामे़साङ् खुने़ॽ खे़प्मो मे़ये़ने़न्बाल्ले़ चोगुल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽ खःङ्बेओ मे़लाःसे़आङ् नाहाङ्दाङ् कपर्नहुम पाङ्जुम् ले़प्माङ् मे़धासिङ्लो॥ 18 खे़ङ्हाॽ मे़बेर मे़बत्छे़ल्ले़ वरक्को किप्मा के़घुःबा सुरित् केजङ्ङिन् हुःमा हेःक्ते़आङ् वाभे़ल्ले़ङ्ङिन् पोगे़रो॥ 19 खे़ङ्हाॽ ङासि-तुक्सि (५-६) किलोमितर मे़बेआङ् मे़वये़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ हक्चघत् ये़सुःन् च्वाःत्तो लाङ्घेगे़र खुनिॽ पेसाङ् फे़रे़र पत्छे़बा मे़निःसुआङ् खे़ङ्हाॽ साॽरिक् मे़गिसे़रो॥ 20 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ ये़सुआ, मे़गिसे़म्मिन्ने़ॽ॥” 21 हे़क्केःल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़सःत्ते़र खुने़ॽ खःङ्बेओ मे़युक्खुरो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ मे़बेर मे़बत्छे़बा ते़न्नो खिमो खुनिॽ खःङ्बेन् के़रे़रो॥ 22 हे़क्क्याङ् वरक्किल्ले़ नाधाःम्बि के़वाॽबा मनाहाॽरे़ थिक्लक् खःङ्बेन् ने़स्से़बा मे़निःसु हे़क्क्याङ् ये़सुःन् खःङ्बेओ कुहुॽसाम्बाहाॽनु मे़लाःसे़म्बा कर खुने़ॽ कुहुॽसाम्बाहाॽरक् मे़बेबा पाःन्निन् कुदाःन्दिक्मारक् कुसिङ् मे़निःत्तु॥ 23 हे़क्क्याङ् दाङ्बाल्ले़ नोगे़न् पिरुआङ् मनाहाॽरे़ यरिक् खरे़ःङ्हाॽ मे़जबा ते़न्निल्ले़ कुबेसाङ् तिबेरियस ये़क्यक्कोनु कुभा खःङ्बेहाॽ खे़प्मो मे़गे़रे़॥ 24 ये़सुःन् नु कुहुॽसाम्बाहाॽ खे़प्मो मे़होःप् के़लॽबा निङ्वाॽ मे़घोःसुआङ् याम्मो खे़न् मनाहाॽ खे़न् खःङ्बेहाॽओ मे़लाःसे़आङ् नाहाङ्दाङ् कपर्नहुम्मो ये़सुरे़ कुगोःत्छे़ मे़बेरो॥ 25 खे़ङ्हाॽ वरक्किल्ले़ नाधाःम्बि मे़गे़रे़ल्ले़ ये़सुःन् मे़दुमुआङ् सेःन्मे़दोसु “सिक्साम्बे, खे़ने़ॽ आप्फाल्ले़ कप्मो के़भे़रे़बे?” 26 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, से़क्खाए मे़त्निङ्, खिनिॽ निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन्निन् के़निःसुम्माङ् मे़ःन्, कर खाघा खरे़ःङ्ङिन् के़जाम्माङ्ने़ याप्मि के़गोःत्तिबारो॥ 27 खिनिॽ चागे़सोःक्पाआङ् के़बेःक्पा कुजारे़ लागि याःम्बक् मे़जोगे़म्मिन्ने़ॽ, कर इङ्गाॽ मे़न्छाम्साःल्ले़ पिनिङ्बा मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् थारिक् के़धःप्पा कुजाओ निङ्वाॽ पिरे़म्मे़ॽ, थेआङ्भे़ल्ले़ पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ बा हे़क्के चोःक्से़ए इङ्गाॽ युक् पिराङ्ङाङ् वाॽरो॥ 28 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ सेःन्मे़दोसु, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ आनिगे़ थे चोगुम्बे़बा निङ्वाॽ इःत्तुबे?” 29 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुयाःम्बक्किङ्ग खुने़ॽ पाङ्घुबा मनाःन् नसाःन् के़जोगुम्ल फाॽआङ् निङ्वाॽ चोगुॽरो॥” 30 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ सेःन्मे़दोसु, “आक्तङ्बा निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन् के़जोगुआङ् आनिगे़ नसाःन् चोःक्कासिगे़बाबे? आनिगे़ लागि खे़ने़ॽ थे के़जोगुबे? 31 आनिगे़ सुधे़बा ताक्थे़बाहाॽरे़ग ये़ःङ्घादे़न्नो मन्नाःन् मे़ज॥ साम्योसाप्लाओ अक्खेलॽरिक् साप्ते़आङ् पत्, ‘निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़ङ्हाॽ साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् खरे़ःङ्ङिन् चामा पिरुसिरो॥’ ” 32 ये़सुरे़ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, मोसारे़ खिनिॽ के़बिरिबा खरे़ःङ्ङिङ्ग साङ्ग्राम्पेदाङ्बा मे़ःन्, कर साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् खे़न् से़क्खाबा खरे़ःङ्ङिन् पानुदिङ् आम्बारे़ने़ के़बिरिबारो॥ 33 थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ से़क्खाबा कुघरे़ःङ्ङिङ्ग साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबाआङ् मे़न्छाम् याप्मिहाॽ ने़त्तिगे़न् हिङ्मन् के़बिबान्नेरो” 34 खे़ङ्हाॽरे़ मे़मे़त्तु, “आदाङ्बे, खे़न् खरे़ःङ्ङिन् सदादिङ् याप्मि आबिरे़ॽओ॥” 35 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ से़क्खाबा हिङ्मन् के़बिबा खरे़ःङ्आरो, इङ्गाॽओ के़दाःबान् याम्मो आप्फाल्ले़आङ् कुसे़त्मे़लाःक्ने़न्, हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ याप्मि नसाःन् के़जोःक्पे़न् याम्मो आप्फाल्ले़आङ् कुवामे़मिःक्ने़न्लो॥ 36 कर इङ्गाॽ याप्मि आगे़निःसिसाङ् नसाःन् आगे़न्जोगिन् फाॽआङ् से़क्खाए मे़त्निङ्ङाङ् वाॽरो॥ 37 पानुदिङ् पाःल्ले़ पिआबाहाॽ के़रे़क् इङ्गाॽओ मे़दाःॽ, हे़क्क्याङ् आत्तिन् इङ्गाॽओ ताः खे़न् आप्फाल्ले़आङ् मे़ले़रुङ्ङिन्लो॥ 38 इङ्गाॽग इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् आनिङ्वाॽ हे़क्के चोःक्से़ मे़न्दाबे़न्लो कर पानुदिङ् आम्बारे़ कुनिङ्वाॽ कुइसिःक् चोःक्से़ पाङ्घाङ्ङाङ् त्याङ्बारो॥ 39 हे़क्क्याङ् याप्मि के़बाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ इङ्गाॽ पिराङ्बा लत्थिक्काङ् मे़म्माए कत्तुङ्सिङ्ल हे़क्क्याङ् कुनुप्मा ये़न्नो कुहिङ्वे़त् चोगुङ्सिङ्ल के़लॽबा खुने़ॽ कुनिङ्वाॽ वाॽरो॥ 40 थेआङ्भे़ल्ले़ कुस्साःन् के़निःबाआङ् नसाःन् के़जोःक्पा के़रे़क्ले़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् मे़घोःसुर के़लॽबा पानुदिङ् आम्बारे़ कुनिङ्वाॽ वाॽरो॥ हे़क्क्याङ् कुनुप्मा ये़न्नो खे़ङ्हाॽ कुहिङ्वे़त् चोगुङ्सिङ्लो॥” 41 हे़क्क्याङ् यहुदिहाॽरे़ “ ‘ये़सुरे़ इङ्गाॽ साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबा खरे़ःङ्आ’ ” पाःत्तुबा पाःन्नो खुनिॽ निङ्वाॽ मे़द्ये़ने़न्नाङ् मुनुक्नुक् लॽमा मे़हेःक्ते़रो॥ 42 खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “कन् युसुफरे़ कुस्साः ये़सुःन् मे़ःम्बि? कल्ले़ कुम्बा कुम्मासि आनिॽ कुसिङ् आन्निःत्तुम्सिम्मिम्बि? हे़क्केःल्ले़ आक्खेआङ् खे़ल्ले़ ‘इङ्गाॽ साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् त्याङ्बा’ पाःप्मा सुक्तुबाबे?” 43 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “खिनिॽ मुनुक्नुक् मे़लॽरे़म्मिन्ने़ॽ, 44 थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बा पानुदिङ् पाःल्ले़ मनाहाॽ इङ्गाॽओ ताःमा निङ्वाॽ मे़बिरुन्सिन्ल थारिक् आत्तिन्नाङ् इङ्गाॽओ ताःमा मे़न्छुक्ने़न्लो॥ खे़ङ्हाॽ मे़दाने़ फाॽग्र इङ्गाॽ कुनुप्मा ये़न्नो कुहिङ्वे़त् चोगुङ्सिङ्लो॥ 45 माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ खुनिॽ साप्पन्नो अक्खेलॽरिक् मे़साप्तुआङ् पत्, ‘खे़ङ्हाॽग के़रे़क् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ हुॽरुसिबा मे़बोःङ्लो॥’ 46 आत्तिल्ले़आङ् पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् मे़न्निए वाॽरो, कर निङ्वाॽफुमाङ्लाम् के़दाःबाल्ले़रक् निःसुआङ् वाॽरो॥ 47 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, इङ्गाॽ नसाःन् के़जोःक्पे़न्नु मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् वाॽरो॥ 48 इङ्गाॽए से़क्खाबा हिङ्मन् के़बिबा खरे़ःङ्आरो॥ 49 खिनिॽ सुधे़बा ताक्थे़बाहाॽरे़ ये़ःङ्घादे़न्नो मन्ना मे़जसाङ् मे़स्ये़रो॥ 50 कर साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबा खरे़ःङ्ङिन् कप्मो वाॽरो, आत्तिन् मनाःल्ले़ कन् चः खे़न् मे़सिःने़न्लो॥ 51 इङ्गाॽए खे़न् साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबा मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् के़बिबा खरे़ःङ्आरो॥ हाःत्ले़ कन् खरे़ःङ्ङिन् चःॽ खे़ङ्ग सदादिङ् हिङ्लो॥ कन् खरे़ःङ्ङिङ्ग नासिङ्गे़न् आधक्किन्नेरो॥ 52 हे़क्क्याङ् खे़प्मो के़वाॽबा यहुदिहाॽरे़ कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् खुनिॽ लुम्मो “कन् मनाःल्ले़ आक्खेलॽरिक्काङ् नासिङ्गे़न् कुधक्किन् चामा फाॽआङ् पिमा आसुक्पाबे?” मे़बाःत्तुर पाःन्धङ् चोःक्मा मे़हेःक्ते़रो॥ 53 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, मे़न्छाम्साःल्ले़ कुधक्किन् मे़न्जाए नु कुमाक्खिॽइन् मे़न्धुङ्ङे थारिक् खिनिॽओ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् मे़वाॽने़न्लो॥ 54 कर इङ्गाॽ आधक्किन् के़जाबा नु आमाक्खिॽ के़धुङ्बाल्ले़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन्निन् कत्तुॽरो॥ हे़क्क्याङ् खे़न् कुनुप्मा ये़न्नो इङ्गाॽ कुहिङ्वे़त् चोगुङ्लो॥ 55 थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ आधक्किन् हे़क्क्याङ् आमाक्खिॽइन् से़क्खाबा चामा थुङ्मा चारो॥ 56 इङ्गाॽ आधक्किन् के़जाबान् नु आमाक्खिॽ के़धुङ्बान् इङ्गाॽओ वाॽ हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ खुने़ॽओ वाॽआरो॥ 57 हिङ्मन्दाङ्बा पानुदिङ् पाःल्ले़ इङ्गाॽ पाङ्घाङ् हे़क्क्याङ् खुने़ॽ चोगुल्ले़ हिङ्ङाबा कुइसिःक् इङ्गाॽ आधक्किन् के़जाबान्नाङ् इङ्गाॽ चोगुङ्ङिल्ले़ हिङ्लो॥ 58 कन् आधक्किन्ने साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबा खरे़ःङ्लो॥ खिनिॽ सुधे़बा ताक्थे़बाहाॽरे़ मन्नाःन् मे़जआङ् मे़स्ये़ कर कन् खरे़ःङ्ङिन् के़जाःबाङ्ग सदादिङ् हिङ्लो॥” 59 ये़सुरे़ कन् पाःन्निन् कपर्नहुम्मोबा यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो हुॽरुसिल्ले़ पाःत्तुबारो॥ 60 कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् यरिक् हुॽसाम्बाहाॽरे़ अक्खे मे़बाःत्तु, “कन् पाःन्निङ्ग के़साक्पा निसाम्लो॥ कन् हाःत्ले़ नाःप्मा सुक्तुबे?” 61 ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मुनुक्नुक् मे़लॽरे़बा निङ्वाॽ खोःसुआङ् खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “कल्ले़ खिनिॽ निङ्वाॽ खःसुबि? 62 मे़न्छाम्साःन् तगि आत्ति वये़ खे़प्मोए याम्मो नुःङ् पेःक्पा खिनिॽ के़निःसुम्मिल्ले़ आक्खे के़बाःत्तुम्बे? 63 सेसेमाङ्ङिल्ले़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन्निन् आबिॽरो, कर मे़न्छाम् थुम्मिल्ले़ थेआङ् चोःक्मा मे़सुक्तुन्लो॥ इङ्गाॽ मे़त्निङ्बा पाःन्जाक्हाॽ याम्साम् नु हिङ्मन्लो॥ 64 कर खिनिॽओ कुभारे़ इङ्गाॽ नसाःन् आगे़न्जोगिन्॥” (थेआङ्भे़ल्ले़ ये़सुरे़ कुहेःक्सिङ्मोनुए आत्तिन्हाॽरे़ खुने़ॽ नसाःन् मे़न्जोगुन् हे़क्क्याङ् हाःत्ले़ खुने़ॽ इङ्ले़क्तुॽ के़लॽबान् निःसुआङ् वये़रो॥) 65 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ मे़त्तुसि, “खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ए मे़न्छाम् याप्मिहाॽ पानुदिङ् पाःल्ले़ मे़म्बिए थारिक् इङ्गाॽओ ताःमा मे़न्छुक्ने़न्लो लॽरिक् पाःत्तुङ्बा पाःन्निल्ले़ कुबेःन् बा खे़न्लो॥” 66 कन् ये़म्माङ्धो यरिक् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ खुने़ॽ पक्मे़धःआङ् मे़बेरो हे़क्क्याङ् खुने़ॽनु याम्मो लाङ्मे़ङ्घेःगे़न्लो॥ 67 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ थिक्-ने़त् (१२) कुहुॽसाम्बाहाॽ ले़प्माङ् हिसिङ्ङाङ् मे़त्तुसि, “खिनिॽआङ् याप्मि आगे़ले़रिॽआङ् के़बेगिबाबि?” 68 सिमोन पत्रुसरे़ नोगप् पिरु, “आदाङ्बे, हाःत्लो पेगिगे़बाबे? खे़ने़ॽरक् मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् के़बिबा पाःन्जाक्किन् के़गत्तुॽरो॥ 69 खे़ने़ॽग निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ के़बाङ्घे़बा सेसे कुमनाःन्ने़ॽ फाॽआङ् आनिगे़ निःसुम्बे़ हे़क्क्याङ् नसाःन् चोगुम्बे़आङ् वाॽरो॥” 70 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ खिनिॽ थिक्-ने़त्हाॽ सेःक्निङ्ङाङ् वाॽआरो, कर खिनिॽओ थिक्किन् माफे़न्साम् पोःक्खे़आङ् वाॽरो॥” 71 (ये़सुरे़ थिक्-ने़त् हुॽसाम्बाहाॽओ थिक् सिमोन इस्करियोतरे़ कुस्साः यहुदा इस्करियोतरे़ कुयाःम्बेओ पाःत्तुआङ् वये़॥ खे़ल्ले़ ताःन्दि खुने़ॽ इङ्ले़क्तुॽरो॥) 1 खे़न् एगाङ् ये़सुःन् गालिल थुम् खिरिबा पाङ्भेॽहाॽओ ताक्कन्दे़र वये़रो॥ खुने़ॽग यहुदिया थुम्लाम् माःङ्घाए वाॽमा निङ्वाॽ चोगु, थेआङ्भे़ल्ले़ यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ खुने़ॽ से़प्मा फाॽआङ् मे़सुगुर मे़वये़रो॥ 2 कर यहुदिहाॽरे़ खुनिॽ साःङ्गाहिम् तङ्नाम्मिन् 3 कुन्साॽसिरे़ ये़सुःन् अक्खे मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽ कन् ते़न्निन् ले़रे़ॽआङ् यहुदियाओ पेगे़ॽओ, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़प्मो खे़ने़ॽ के़जोगुबा निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ वेॽ के़हुॽसाम्बाहाॽरे़आङ् मे़निःसुररो॥ 4 आत्तिन् मनाःल्ले़ कुमिङ्सो कुधाःङ्सो फोःमा निङ्वाॽ चोगुॽ, खे़न् चिङ्सिङ्मा मे़नुॽने़न्लो॥ हे़क्केलॽरिक् खे़ने़ॽआङ् निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ के़जोगुर के़वाॽने़ फाॽग्र इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो ओसेःन्धाक्सिङ्ङे़ॽओ॥” 5 थेआङ्भे़ल्ले़ आबाङे कुन्साॽसिरे़आङ् खुने़ॽ नामे़न्छाॽरुन्लो॥ 6 ये़सुरे़ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽ आये़म्मिन् मे़न्दाए वाॽरो॥ खिनिॽग आप्फाल्ले़साङ् पेःक्मा के़सुक्तिॽरो, 7 इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबाहाॽरे़ खिनिॽ चिःप्मा के़मे़न्छुक्तिन्लो, कर खे़ङ्हाॽरे़ मे़जोगुबा याःम्बक्हाॽ ताप्फे़ःम्बा चोःक् मे़त्तुङ्सिङ्बाल्ले़ चोगुल्ले़ इङ्गाॽ मे़जिःत्तारो॥ 8 तङ्नाम्मो खिनिॽ थो यरुसले़म्मो पेगे़म्मे़ॽओ॥ इङ्गाॽ आल्लो मे़बेःक्कान्, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ आये़म्मिन् मे़न्दाए वाॽरो॥” 9 ये़सुरे़ अक्खे पाःत्तुर गालिलओए वये़ लारे़रो॥ 10 कर ये़सुरे़ कुन्साॽसि तङ्नाम्मो मे़बे हे़क्क्याङ् ये़सुःन्नाङ् आत्तिन् मनाहाॽरे़आङ् मे़न्निए स्वाःत्ताङ् यरुसले़म्मो पेरो॥ 11 आल्ल तङ्नाम्मो यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़गोःत्तुर अक्खे मे़बाःत्तु, “कन् मनाःन् आत्तान् पेबे?” 12 यरिक् मनाहाॽरे़ ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ स्वाःत्ताङ् मे़जे़क्खु॥ कुभारे़ मे़बाःत्तु, “खुने़ॽग नुःबा मनारो” कर वेॽहाॽरे़ मे़बाःत्तु, “मे़ःन्, खे़ल्ले़ग मनाहाॽ इङ्ले़क्तुसिर वाॽरो॥” 13 कर यहुदि लाम्लोःबाहाॽ मे़गिरुसिबाल्ले़ चोगुल्ले़ आत्तिन्हाॽआङ् मनाहाॽरे़ मे़घे़प्सुर ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ मे़म्बारे़न्लो॥ 14 हे़क्क्याङ् तङ्नाम्मिल्ले़ कुलुम्मो ये़सुःन् माङ्हिम्मो थो पेआङ् मनाहाॽ निसाम् हुॽमा हेःक्तुसिरो॥ 15 यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ खुने़ॽ कुनिसाम्मिन् मे़घे़प्सुआङ् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़र अक्खेलॽरिक् मे़बाःत्तु, “कन् मनाःल्ले़ मे़न्हुॽसिङ्ङे आक्खेलॽरिक् आनिॽ हे़क्के कन् निसाम्मिन् ले़स्सुबे?” 16 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽ आनिसाम्मिङ्ग आबाङे इङ्गाॽइन् मे़ःन्लो, कर कङ्ग इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्लाम् त्ये़बारो॥ 17 आत्तिन् मनाःल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिङ्वाॽ हे़क्के चोःक्मा निङ्वाॽ चोगुॽ, खे़ल्ले़ इङ्गाॽ आनिसाम्मिन् निङ्वाॽफुमाङ्लाम्बा त्ये़बाबि इङ्गाॽ आबाङे पाःत्तुङ्बाबि फाॽआङ् कुसिङ् निःत्तुॽरो॥ 18 आबाङे युक्कोलाम् के़बाःप्पाहाॽरे़ग आबाङे मिङ्सो इङ्धाःङ् मे़गोःत्तुॽरो, कर आत्तिल्ले़ खुने़ॽ के़बाङ्बान् मिङ्सो इङ्धाःङ् पिमा निङ्वाॽ चोगुॽ, खे़ल्ले़ से़क्खा पाःन् पाःत्तुॽरो॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽओ थेआङ् इङ्ले़क्पा पाःन् होःप्लो॥ 19 मोसारे़ खिनिॽ साम्योथिम् के़बिरि, कर खिनिॽ आत्तिन्हाॽरे़आङ् के़न्इःत्तुम्मिन् के़न्नाःत्तुम्मिन्॥ हे़क्केःल्ले़ थेआङ् खिनिॽ याप्मि से़प्मा के़गोःत्तिबाबे?” 20 खे़न् मनाहाॽरे़ खुने़ॽ नोगप् मे़बिरु, “खे़ने़ॽग फे़न्साम्मिल्ले़ के़याङ्घे़आङ् के़वाॽरो! हाःत्ले़ खे़ने़ॽ से़प्मा के़गोःत्ते़बे?” 21 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽग लत्छा मनाधिक् नाःम्सिङ्मा ये़न्नो नुसुङ्ङिल्ले़ खिनिॽ निङ्वाॽ मये़रो॥ 22 कर खिनिॽआङ् मोसारे़ के़बिरिबा हर्दो हे़क्मा साम्योथिम्मिन् के़नाःत्तुम् के़इःत्तुम्माङ् नाःम्सिङ् ये़न्नोए खिनिॽ साःहाॽरे़न् हर्दो के़हे़गुम् के़बिरुम्सिम्मिल्ले़ खिनिॽआङ् साम्योथिम्मिन् के़भेःन्दुम्लो॥ (से़क्खाःल्ले़ कन् हर्दो हे़क्मा साम्योथिम्मिङ्ग मोसालाम् मे़ःन्, कर कङ्ग अब्राहाम्लाम् पोःक्खे़ ये़बारो॥) 23 आल्ल मोसारे़ कुसाम्योथिम्मिन् 24 मना ओमे़प्मासिआङ् मे़ःन् कर से़क्खाओ खासे़न् लोःन्दे़म्मे़ॽओ॥” 25 खे़न् ये़म्मो यरुसले़म के़युङ्बा कुभा मनाहाॽ अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “मे़ःम्बे़, से़प्मा मे़गोःत्तुर मे़वाॽबा मनाःन् बा कन् मे़ःम्बि? 26 कर कङ्ग मनाहाॽरे़ मे़घे़प्सुरए पाःत्ल वाॽरो॥ हे़क्केसाङ् खे़ङ्हाॽरे़ थेआङ् मे़म्मे़त्तुन्लो॥ मे़ःम्बे़, आनिॽ लाम्लोःबाहाॽरे़ खुने़ॽए निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्त फाॽआङ् कुसिङ् मे़निःत्तुबि? 27 कन् मनाःन् आत्तोलाम् त्ये़ के़लॽबा आनिॽ आनिःसुम्लो॥ कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़न् ताःल्ले़ग खुने़ॽ थाःम्सिङ्लक्लो, खुने़ॽ आत्तोलाम् ताः के़लॽबा आत्तिल्ले़आङ् मे़निःसुन्लो॥” 28 ये़सुरे़ माङ्हिम्मो हुॽरुसिर पत्छे़ल्ले़ यम्बा इक्लाओ अक्खेलॽरिक् पारे़, “ओरो, खिनिॽ इङ्गाॽ कुसिङ् याप्मि के़निःत्तिॽ हे़क्क्याङ् आत्तोलाम् त्याङ्बा खे़न्नाङ् खिनिॽ के़निःसुम्, कर इङ्गाॽ आबाङे त्याङ्बा मे़ःन्लो॥ इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बाङ्ग से़क्खाए चोःक् हे़क्क्याङ् खुने़ॽग खिनिॽ कुसिङ् के़न्निःत्तुम्मिन्लो, 29 कर इङ्गाॽग खुने़ॽ कुसिङ् निःत्तुङ्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽलाम्बा त्याङ्बा हे़क्क्याङ् खुने़ॽ पाङ्घाङ्बारो॥” 30 ये़सुरे़ अक्खेलॽरिक् पाःत्तुल्ले़ मनाहाॽरे़ खुने़ॽ ते़म्मा मे़गोःत्तु, कर आत्तिन्हाॽरे़आङ् खुने़ॽ मे़न्छुस्सुन्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ कुये़म्मिन् मे़ङ्गे़त्ते वये़रो॥ 31 हे़क्केसाङ् यरिक् मनाहाॽरे़ खुने़ॽ नसाःन् मे़जोगुरो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ अक्खे मे़बाःत्तु, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़न् ताःल्ले़ कन् मनाःन्नुःल्ले़आङ् यरिक् निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ चोगुबि?” 32 मनाहाॽ ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ स्वाःत्ताङ् खुस्खुस् लॽरिक् मे़बारे़बा फरिसिहाॽरे़ मे़घे़प्सुरो हे़क्क्याङ् तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु फरिसिहाॽरे़ माङ्हिम्मोबा तिलिङ्गाहाॽ खुने़ॽ कुदे़म्से़ मे़बाङ्घुसि॥ 33 कर ये़सुरे़ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽग खिनिॽनु सप्फारक् कप्मो वाॽआरो हे़क्क्याङ् याप्मि के़बाङ्बाल्लो नुःङ्ङा पेःक्कारो॥ 34 खिनिॽ याप्मि के़गोःत्तिॽ कर याप्मि के़ङ्घोःसिन्लो हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ पेःक्काबा ते़न्नोआङ् के़प्मा के़न्छुक्तिल्लो॥” 35 यहुदि लाम्लोःबाहाॽ सेःन्मे़लाप्सिङ्, “मे़ःम्बे़, खुने़ॽ आत्तो पेःक्मा निङ्वाॽ चोगुर वाॽआङ् आनिॽ तुम्मा आन्छुक्तुम्मिन्बाबे? खुने़ॽ वेॽ लाजेॽओ के़युङ्बा आनिॽ मनाहाॽरो पेःक्काङ् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ हुॽरुसिबाबि? 36 खिनिॽ याप्मि के़गोःत्तिॽ कर याप्मि के़न्दुमिन् हे़क्क्याङ् आत्तान् पेःक्का खे़न् ते़न्नोआङ् के़प्मा के़न्छुक्तुम्मिल्लो लॽरिक् थे पाःत्तुबाबे?” 37 हे़क्क्याङ् तङ्नाम्रे़ कुनुप्मा नु के़ये़क्पा ये़न्नो ये़सुःन् ये़म्सिङ्ङाङ् यम्बा इक्लाओ मनाहाॽ अक्खेलॽरिक् मे़त्तुसिरो, “खिनिॽ लुम्मो कुवागे़मिःबाल्ले़ इङ्गाॽओ ताआङ् थुङुररो॥ 38 साम्योसाप्लाःल्ले़ पाःत्तुबा कुइसिःक् इङ्गाॽ याप्मि नसाःन् के़जोःक्पाल्ले़ कुसिगाङ्लाम् हिङ्मन् के़बिबा च्वाःत्तिन् यङ्घङ् कुइसिःक् पुन्लःन्लो॥” 39 कङ्ग ये़सुरे़ सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुयाःम्बेओ पाःत्तुबारो॥ थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽओ नसाःन् के़जोःक्पाहाॽरे़ सेसेमाङ्ङिन् मे़घोःसुबा पोःक्खे़आङ् वये़रो॥ सेसेमाङ्ङिन् खे़न् ये़म् थारिक् मे़म्बाङ्ङे वये़रो, थेआङ्भे़ल्ले़ ये़सुःन् साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो मे़न्नुःङ् मे़म्बेःक्के वये़रो॥ 40 हे़क्क्याङ् कन् मे़घे़प्सुआङ् मनाहाॽरे़ अक्खे मे़बाःत्तु, “से़क्खासाङ् कन् मनाःङ्ग ताः लॽरिक् इःप्मनाबा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पे़न्नेरो॥” 41 वेॽहाॽरे़ मे़बाःत्तु “खुने़ॽग निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तरो॥” कर आल्लसाङ् वेॽहाॽरे़ अक्खेलॽरिक् मे़बाःत्तु, “कङ्ग पोःङ्माए मे़सुक्ने़न्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ ख्रिस्ते़ङ्ग गालिल थुम्मोलाम् मे़दाने़न्लो॥ 42 साम्योसाप्लाओ तोःन्दोःन्नाङ् साप्ते़आङ् पत्लो, ‘निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़ङ्ग दाउद हाङ्ङिल्ले़ कुहिम्सयङ्लाम् हे़क्क्याङ् दाउद हाङ् वये़बा बे़थलेहे़म पाङ्जुम्मो सावाःन्छिङ्लो॥’ ” 43 अक्खेलॽरिक् ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ मनाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ मे़दङे़न्नाङ् मे़से़रे़रो॥ 44 कुभारे़ खुने़ॽ ते़म्मा मे़गोःत्तु, कर आत्तिन्हाॽरे़आङ् खुने़ॽ हुक् मे़न्याक्तुन्लो॥ 45 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुदे़म्से़ के़दाःबा माङ्हिम्मोबा तिलिङ्गाहाॽ, तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु फरिसिहाॽरो आम्भा मे़नुःक्खे़ मे़बेरो॥ खे़ङ्हाॽरे़ माङ्हिम्मोबा तिलिङ्गाहाॽ सेःन्मे़दोसुसि “थेआङ् खुने़ॽ के़न्दे़म्सुम्मिन् के़न्दारुमिम्बाबे?” 46 खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरुसि, “आत्तिन्नाङ् खे़न् मनाःन् हे़क्के पारे़बाग मे़ङ्घे़म्मे वाॽरो॥” 47 हे़क्केःल्ले़ फरिसिहाॽरे़ खे़ङ्हाॽ मे़मे़त्तुसि, “मे़ःम्बे़, खिनिॽआङ् खे़ल्ले़ कुइङ्ले़क्को के़ध्ये़ॽइबि थे़माबे? 48 आनिॽ लाम्लोःबा नु फरिसिहाॽरे़ खुने़ॽओ नसाःन् मे़जोगुआङ् वाॽबि? 49 आत्तिल्ले़आङ् मे़न्जोःक्के वाॽ॥ कन् साम्योथिम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ थेआङ् मे़ल्ले़मनाबा मनाहाॽरे़रक् मे़जोगुआङ् वाॽरो॥ कन् मनाहाॽग निङ्वाॽफु साङ्ग्रारे़ ते़त्तुसिआङ् वाॽरो॥” 50 तगि थिक् से़न्दिक् ये़सुरे़ कुदुम्से़ के़बेःक्पा निकोदेमस मे़प्मनाबा खुनिॽ लुम्मोबा थिक् फरिसि लाम्लोःबान् पारे़रो, 51 “मे़ःम्बे़, खे़न् मनाःल्ले़ थे चोगुर वाॽ के़लॽबान् नुःरिक्काङ् कुसिङ् मे़न्निःत्ते आप्तिक् कुःप्मा आनिॽ साम्योथिम्मिल्ले़ आबिॽबि?” 52 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “खे़ने़ॽआङ् गालिललाम्मे के़द्ये़बाबि? खे़ने़ॽ आबाङे साम्योसाप्लाःन् निःरे़ साॽरे़, गालिललाम्बाग आप्फाल्ले़आङ् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पे़न् मे़दाने़न्लो॥” 53 ((हे़क्क्याङ् मनाहाॽ आबाङे हिम्हिम् मे़नुःक्खे़ मे़बेरो॥ 1 कर ये़सुःन् जैतुन कोःक्माओ पेरो॥ 2 हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक्मा खाओःत्ते़नुमे़ःन्ने खुने़ॽ माङ्हिम्मो त्ये़॥ हे़क्क्याङ् खे़प्मो मनाहाॽ चुम्मा मे़हेःक्ते़आङ् खुने़ॽ युङ्सिङ्ङाङ् खे़ङ्हाॽ निसाम् हुॽमा हेःक्तुसि॥ 3 हे़क्क्याङ् साम्योथिम्साम्बाहाॽ नु फरिसिहाॽरे़ चाराम्मा याःम्बक् चोगुर पत्छे़ल्ले़ मे़दे़म्सुमा मे़न्छुमाॽधिक् खे़प्मो मे़दारुआङ् मनालुप्हाॽरे़ खुनिॽ तगि मे़ये़प्सु॥ 4 खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुःन् सेःन्मे़दोसु, “सिक्साम्बे, कन् मे़न्छुमाॽइन् चाराम्मा याःम्बक् चोगे़र पत्छे़ल्ले़ए मे़दे़म्सुआङ् तारुम्बे़बारो॥ 5 साम्योथिम् साप्लाओ मोसाःल्ले़ग अक्तङ्मा मे़न्छुमाॽइन् लुङ्ङिल्ले़ ले़प्मा से़प्मा फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिरिगे़आङ् वाॽरो, कर खे़ने़ॽग थे याप्मि के़मे़प्पे?” 6 खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ पाःन्नो थाःमाआङ् कुदक्ले़ङ्वाओबा पाःन्निन् खोःमा फाॽआङ् कन् सेःन्मे़दोसुआङ् वये़, कर ये़सुःन् थुःङ्सिङ्ङाङ् खाम्बाङ्ङो थेधेइ कुहुक्चोःल्ले़ साप्तुर युङे़॥ 7 खे़ङ्हाॽरे़ ए़त्ले़ङ् सेःन्मे़दोसुबाल्ले़ चोगुल्ले़ खुने़ॽ पोगे़आङ् खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽओ आल्लो थारिक् लायो मे़न्जोःक्के के़वाॽबा हाःत् वाॽ? हाराॽ बा खे़ल्ले़ए के़रे़क्नुःल्ले़ तगि कन् मे़न्छुमाॽइन् लुङ्ङिल्ले़ ले़प्तुररो॥” 8 खुने़ॽ याम्मो अःक्खुम् फन्छिङ्ङाङ् खाम्बाङ्ङो साप्मा हेःक्तुरो॥ 9 कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् के़रे़क्नुःल्ले़ तगि तुम्भाक्सा हे़क्क्याङ् खे़न्नाङ् योबाहाॽ थिक् थिक् लॽरिक् पेःक्मा मे़हेःक्ते़रो॥ हे़क्क्याङ् खे़प्मो ये़सुःन् नु खे़न् मे़न्छुमाॽइन्लक् याःक्ते़त्छिरो॥ 10 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् पोगे़आङ् खे़न् सेःन्दोसु “मामुए, खे़ने़ॽ पाःन् के़धिक्पाहाॽ आत्ति मे़बेबे? हाःत्ले़आङ् खे़ने़ॽ पाःन् के़न्धिक्ते़न्बि?” 11 खे़न् मे़न्छुमाॽइल्ले़ नोगप् पिरु, “होःप्लो, आदाङ्बे!”हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़आङ् मे़त्तु, “इङ्गाॽआङ् मे़धिक्ने़न्लो॥ पेगे़ॽओ, कर याम्मो आप्फाल्ले़आङ् लायो मे़जोगे़न्ने़ॽओ॥”)) 12 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ याम्मो मनाहाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा ओःत्तिआरो॥ हाःत्ले़ इङ्गाॽ नसाःन् चोःक्का खे़न्नु हिङ्मन् के़बिबा ओःत्तिःन् वाॽ हे़क्क्याङ् आप्फाल्ले़आङ् खे़न् खादाम्मो लाङ्घेःक्मा मे़बोःङ्ने़ल्लो॥” 13 फरिसिहाॽरे़ खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽग आबाङे के़याःम्बेओ के़बाःत्तुॽरो हे़क्क्याङ् के़बाःत्तुबा पाःन्हाॽग से़क्खा मे़ःन्लो॥” 14 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ आबाःन्हाॽ आबाङे पाःत्तुङ्साङ् खे़न् से़क्खाएरो, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ आत्तोलाम् त्याङ्ङाङ् आत्तान् पेःक्कार पत्ता खे़न् नुःरिक्काङ् निःसुङ्लो कर खिनिॽग इङ्गाॽ आत्तोलाम् त्याङ्बा हे़क्क्याङ् आत्तो पेःक्कार पत्ता खे़न् थेआङ् के़न्निःसुम्मिन्लो॥ 15 खिनिॽग मे़न्छाम् थिम् कुइसिःक्के खासे़न् के़लोःन्दिॽरो, कर इङ्गाॽग आत्तिल्ले़न्नाङ् खासे़न् मे़जोगुङ्ङिन्लो॥ 16 कर इङ्गाॽ खासे़न् चोगुङ्ने़ फाॽग्र आघासे़न्निन् से़क्खाए पोःङ्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽरक् होःप्पारो॥ इङ्गाॽनुग याप्मि के़बाङ्बा पानुदिङ् आम्बाआङ् वाॽरो॥ 17 खिनिॽ साम्योथिम्मो ने़प्फु मनाहाॽरे़ थिक् पाःन्नो तङ्सिआङ् तोःन्दि पिसुने़ फाॽग्र खे़न् तोःन्दिन् से़क्खाए पोःङ्लो लॽरिक् साप्ते़आङ् पत्लो॥ 18 इङ्गाॽ आयाःम्बेओ तोःन्दि पिरुङ्लो, हे़क्क्याङ् याप्मि के़बाङ्बा पानुदिङ् आम्बारे़आङ् आयाःम्बेओ तोःन्दि पिरुरो॥” 19 खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ सेःन्मे़दोसु, “खे़ने़ॽ के़बाःत्तुर के़ने़बा पानुदिङ् के़म्बाग आत्तो वाॽबे?”ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “खिनिॽग इङ्गाॽ याप्मि कुसिङ् के़न्निःत्तिन् हे़क्क्याङ् पानुदिङ् आम्बाआङ् कुसिङ् के़न्निःत्तुम्मिन्लो॥ इङ्गाॽ याप्मि कुसिङ् के़निःत्तिल्ले़ग आम्बाआङ् कुसिङ् के़निःत्तुम्बामे़न्लो॥” 20 ये़सुरे़ कन् पाःन्हाॽ माङ्हिम्मो हुक्सोयाङ् याक्मनाबादे़न्निल्ले़ कुबेसाङ् निसाम् हुॽरुसिर पत्छे़ल्ले़ पाःत्तुबारो, कर खुने़ॽग आत्तिन्हाॽरे़आङ् मे़न्दे़म्सुन्लो थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ कुये़म् मे़न्दाए वये़रो॥ 21 याङ्सि ये़सुरे़ याम्मो खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽग पेःक्काआङ् खिनिॽ याप्मि के़गोःत्तिॽरो॥ हे़क्क्याङ् खिनिॽ आबाङे लायोओ के़स्ये़ॽइरो॥ इङ्गाॽ पेःक्काबा तेन्नो खिनिॽ ताःमा के़न्छुक्तिन्लो॥” 22 हे़क्केःल्ले़ यहुदि लाम्लोःबाहाॽ सेःन्मे़दोःसिङ्, “ये़सुःन् आबाङे से़त्छिङ्बाबि? खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ इङ्गाॽ पेःक्काबा तेन्नो ताःमा के़न्छुक्तिन्लो फाॽआङ् पाःत्तुबाबि?” 23 खुने़ॽ याम्मो मे़त्तुसि, “खिनिॽग बा कॽयोबानिङ्लो, कर इङ्गाॽ थोलाम्बाआरो॥ खिनिॽग इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबानिङ्लो कर इङ्गाॽग मे़ःन्नाॽरो॥ 24 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खिनिॽ आबाङे लायोहाॽओ के़स्ये़ॽइरो फाॽआङ् मे़त्निङ्बारो॥ इङ्गाॽ हाःत्आ 25 खे़ङ्हाॽरे़ सेःन्मे़दोसु, “हे़क्केःल्ले़ खे़ने़ॽ हाःत्ने़बे?”ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽ हाःत्आ फाॽआङ् तगिनुए मे़त्निङ्ल वाॽआबान्ने खुने़ॽआरो॥ 26 इङ्गाॽग खिनिॽ तक्ले़ङ्वाओ यरिक् पाःप्मा नु खिनिॽ फे़ःक्मा पाःन् कत्तुङ्लो॥ कर इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बान् से़क्खाए चोःक्लो हे़क्क्याङ् खुने़ॽलाम् खे़प्सुङ्बा पाःन्निन्लक् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबाहाॽ मे़त्तुङ्सिङ्लो॥” 27 ये़सुरे़ पानुदिङ् कुम्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुयाःम्बेओ पाःत्तुबा फाॽआङ् खे़ङ्हाॽरे़ कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्लो॥ 28 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ मे़न्छाम्साःन् थाःङ् के़बक्खुम्मिल्ले़ इङ्गाॽ हाःत्आ फाॽआङ् निङ्वाॽ के़घोःसुम्लो हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ आबाङे मे़बाःत्तान् कर इङ्गाॽ पानुदिङ् पाःल्ले़ हुॽराङ्बा पाःन्लक् पाःत्ता फाॽआङ् निङ्वाॽ के़घोःसुम्लो॥ 29 इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बाङ्ग सदादिङ् इङ्गाॽनु वाॽरो॥ खुने़ॽग आप्फाल्ले़आङ् इङ्गाॽ एःक् मे़ल्ले़त्ते वाॽरो, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ सदादिङ् कुनिङ्वाॽ के़दाःबा याःम्बक् चोगुङ्लो॥ 30 खुने़ॽ अक्खेलॽरिक् पाःत्तुल्ले़ यरिक् मनाहाॽरे़ खुने़ॽओ नसाःन् मे़जोगुरो॥” 31 ये़सुरे़ खुने़ॽओ नसाःन् के़जोःक्पा यहुदिहाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा पाःन्हाॽओ चक्मे़ल्लॽए के़बत्छिॽने़ फाॽग्र से़क्खाए आहुॽसाम्बा के़बोःक्खिॽरो॥ 32 हे़क्क्याङ् से़क्खाःन् कुसिङ् के़निःत्तुम्माङ् से़क्खाःल्ले़ चोःक्युम्भो के़बिरिॽरो॥” 33 खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ नोगप् मे़बिरु, “आनिगे़ग अब्राहामरे़ कुमुॽइदाङ्सासिगे़रो॥ हे़क्क्याङ् आप्फाल्ले़आङ् आत्तिल्ले़न्नाङ् कुयोःक्पा मे़म्बोःङ्ङे वयिगे़रो॥ हे़क्केःल्ले़ आक्खेलॽरिक् चोःक्युम्भो के़घोःसुम् लॽरिक् याप्मि के़मे़प्पाबे?” 34 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्लो, हाःत्ले़ लायो चोगुॽ, खे़ङ्ग लायोरे़ कुयोःक्पा पोःङ्लो॥ 35 आल्ल योःक्पाङ्ग सदादिङ् हिम्सयङ्ङोबा मे़ःन्लो, कर साःङ्ग सदादिङ् हिम्सयङ्ङोबारो॥ 36 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ निङ्वाॽफुसाःल्ले़ चोःक्युम्भो के़जोगिने़ फाॽग्र से़क्खाए खिनिॽ चोःक्युम्भो के़बोःक्खिॽरो॥ 37 खिनिॽग अब्राहामरे़ कुमुॽइदाङ्सानिङ् फाॽआङ् निःसुङ्लो, हे़क्केसाङ् याप्मि से़प्मा के़गोःत्तिॽरो थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ हुॽनिङ्बा निसाम्मिन् खिनिॽ निङ्वाॽओ युङ्मा के़न्दे़न्दिन्लो॥ 38 इङ्गाॽग पानुदिङ् आम्बानु वयाङ्ङिल्ले़ निःसुङ्बा पाःन्हाॽए पाःत्तुङ्लो, कर खिनिॽग खिनिॽ पाःलाम् के़घे़प्सुम्बान्लक् के़जोगुम्लो॥” 39 खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ नोगप् मे़बिरु, “आनिगे़ पानुदिङ् पाःङ्ग अब्राहाम्मिन्नेरो॥”हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ अब्राहामरे़ कुस्साः के़वयिल्ले़ग अब्राहामरे़ चोगुबा कुइसिःक्के के़जोगुम्लो॥ 40 इङ्गाॽग निङ्वाॽफुमाङ्लाम् खे़प्सुङ्बा से़क्खाःन्ने खिनिॽ मे़त्निङ्लो, कर खिनिॽग याप्मि से़प्मा के़गोःत्तिॽरो॥ अब्राहामरे़ग हे़क्के मे़जोगुन्लो॥ 41 खिनिॽ आबाङे पाःल्ले़ चोगुबा याःम्बक्हाॽए खिनिॽ के़जोगुम्ल के़वयिॽरो॥”खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “आनिगे़ खोॽसासिगे़ग मे़ःन्लो! निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्ने आनिगे़ पानुदिङ् पाःरो॥” 42 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “से़क्खाए निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् खिनिॽ पा वये़ल्ले़ग इङ्गाॽ याप्मि मिःम्जि के़मे़त्तिमे़न्, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽग निङ्वाॽफुमाङ्लाम् त्याङ्बारो, इङ्गाॽ आबाङे त्याङ्बा मे़ःन्लो कर खुने़ॽ इङ्गाॽ पाङ्घाङ्बारो॥ 43 इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा पाःन्निन् थेआङ् कुसिङ् के़न्निःत्तुम्मिम्बाबे? थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ आबाःन्जाक्किन् खे़म्मा के़न्छुक्तुम्मिन्लो॥ 44 खिनिॽ पाःङ्ग माफे़न्साम्लो हे़क्क्याङ् खुने़ॽ हे़क्केए चोःक्मा खिनिॽ सिराॽ थाङ्लो॥ खे़ङ्ग तोलिङ्सोमुआङ्धोए मे़न्छाम् याप्मि के़से़प्पा वये़॥ खे़ल्ले़ से़क्खाःन् चिःत्तुॽरो, थेआङ्भे़ल्ले़ से़क्खाःन् खुने़ॽओ होःप्लो॥ खुने़ॽ ताप्फे़ःम्बा कुसुत्नाःन् कुइसिःक्के इङ्ले़क् पाःत्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽग इङ्ले़क् के़बाःप्पा हे़क्क्याङ् इङ्ले़क्के पाःन्हाॽरे़ कुम्बारो॥ 45 इङ्गाॽ से़क्खाःन् मे़त्निङ्साङ् खिनिॽ नसाःन् के़न्जोगुम्मिन्लो! 46 खिनिॽओ आत्तिल्ले़ इङ्गाॽ लायोबा मे़प्मा सुक्काबे? इङ्गाॽ से़क्खा पाःन् मे़त्निङ्साङ् थेआङ् खिनिॽ नसाःन् के़न्जोगुम्मिम्बाबे? 47 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमनाहाॽरे़ खुने़ॽ पाःत्तुबा पाःन्निन् मे़घे़प्सुॽरो॥ खिनिॽग निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमना मे़ःन्निङ्लो, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ए खिनिॽ कुबाःन्निन् के़ङ्घे़प्सुम्मिन्लो॥” 48 यहुदिहाॽरे़ ये़सुःन् नोगप् मे़बिरु, “खे़ने़ॽ सामरि सुवाङ्बाने़ हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽ फे़न्साम्मिल्ले़ के़दरे़आङ् वाॽ फाॽआङ् आनिगे़ पाःत्तुम्बे़बा पाःन्निन् से़क्खाएरो॥” 49 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽग फे़न्साम्मिल्ले़ मे़न्याङ्ङे वाॽआरो॥ इङ्गाॽ पानुदिङ् आम्बाःन् मिङ्सो इङ्धाःङ् पिरुङ्, कर खिनिॽग इङ्गाॽ इङ्धाःङ् याप्मि के़म्बिरिन्लो॥ 50 इङ्गाॽग आप्फेःक् आमिमिदिङ्ङिन् मे़गोःत्तुङ्ङिन्, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ आमिमिदिङ्ङिन् कोःत्तुॽ, हे़क्क्याङ् खुने़ॽए खासे़न्लोःम्बारो॥ 51 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, आत्तिल्ले़ आनिसाम्मिन् इःत्तु नाःत्तुॽ, खे़न् आप्फाल्ले़आङ् मे़सिःने़न्लो॥” 52 हे़क्केःल्ले़ यहुदिहाॽरे़ खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “आल्ल खे़ने़ॽ से़क्खाए फे़न्साम्मिल्ले़ के़याङ्घे़आङ् के़वाॽ के़लॽबान् कुसिङ् निःत्तुम्बे़रो॥ थेआङ्भे़ल्ले़ अब्राहाम्मिन् नु माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ काक् मे़स्ये़ मे़घे़रे़, कर खे़ने़ॽ, आत्तिल्ले़ इङ्गाॽ आनिसाम्मिन् इःत्तु नाःत्तुॽ, खे़न् आप्फाल्ले़आङ् मे़सिःने़न्लो लॽरिक् के़बाःत्तुॽरो॥ 53 खे़ने़ॽ आनिगे़ सुधे़बा ताक्थे़बा अब्राहाम्मिन्नुःल्ले़आङ् यम्बाने़बि? खुने़ॽग स्ये़ हे़क्क्याङ् काक् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽआङ् मे़स्ये़रो॥ खे़ने़ॽग आबाङे हाःत्आ के़लॽबे?” 54 ये़सुरे़ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽ आबाङे चम्सिङ्ङाने़ फाॽग्र खे़ङ्ग थेआङ् मे़ःन्लो, कर खिनिॽ आनिगे़ निङ्वाॽफुमाङ् के़मे़त्तुम्बा पानुदिङ् आम्बारे़ए इङ्गाॽ आमिमिदिङ् चोगुॽरो॥ 55 खिनिॽग खुने़ॽ कुसिङ् के़न्निःत्तुम्मिन्छाङ् इङ्गाॽ खुने़ॽ कुसिङ् निःत्तुङ्लो॥ इङ्गाॽ खुने़ॽ कुसिङ् मे़निःत्तुङ्ङिन् लॽरिक् पाःत्तुङ्ने़ फाॽग्र खिनिॽ हे़क्केए इङ्गाॽ इङ्ले़क्के पोःङ्ङारो, कर इङ्गाॽ खुने़ॽ कुसिङ् निःत्तुङ्ङाङ् कुबाःन्जाक्किन् इःत्तुङ् नाःत्तुङ्लो॥ 56 खिनिॽ सुधे़बा ताक्थे़बा अब्राहामरे़आङ् कन् आदाःमा ये़म्मिन् ओमे़प्मा फाॽआङ् साॽरिक् कुसिक् समे़आङ् वये़॥ हे़क्क्याङ् खे़न् ये़न्निन् निःसुआङ् सःत्ते़रो॥” 57 यहुदिहाॽरे़ खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽग तङ्बे ङागिप्पाङ् (५०) मे़ङ्गे़त्ते के़वाॽ हे़क्केःल्ले़ आक्खेलॽरिक् अब्राहाम्मिन् के़निःसुआङ् के़वाॽबे?” 58 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “हे़क्केःल्ले़ इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्लो, अब्राहाम्मिन् सावाःन्छिङ्मानुःल्ले़ तगिआङ्धोए इङ्गाॽ वाॽआरो॥” 59 हे़क्के पाःत्तुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ ले़प्मा से़प्मा फाॽआङ् लुङ् मे़घप्सु, 1 ये़सुःन् लाङ्घेगे़र वये़ल्ले़ सावाःन्छिङ्ङाङ्धोएबा मिक्फःम्बा मनाधिक् निःसु॥ 2 कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ ये़सुःन् सेःन्मे़दोसु, “सिक्साम्बे, थेआङ् कन् सावाःन्छिङ्ङिल्ले़सा मिक्फःम्बा पोःक्खे़बाबे? कन् मनाःल्ले़ आबाङे कुलायोःल्ले़ चोगुल्ले़बि, इ कुम्बा कुम्मासिरे़ खुन्छिॽ लायोःल्ले़ चोगुल्ले़बि?” 3 ये़सुरे़ नोगप् पिरुसि “कङ्ग आबाङे कुलायोःन् नु कुम्बा कुम्मासिरे़ खुन्छिॽ लायोःल्ले़ चोगुल्ले़आङ् मे़ःन्, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्मिन् खुने़ॽओ निधाःप्ल फाॽआङ् अक्खे पोःक्खे़बारो॥ 4 ले़न्दिक्सा इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बाल्ले़ कुयाःम्बक्किन् आनिॽ चोःक्मा पोःङ्लो॥ से़न्दिक् पोःङ्ङाङ्ग हाःत्ताङ् याःम्बक् चोःक्मा मे़सुक्ने़न्लो॥ 5 इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो वाॽआर थारिक् इङ्गाॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा ओःत्तिआरो॥” 6 अक्खे पाःत्तुर खुने़ॽ खाम्मो थ्याःत् थोःक्तु हे़क्क्याङ् खाम्मिन् कुध्याःत्तो सॽरुआङ् खे़न् मिक्फःम्बाल्ले़ कुमिक्को फत्छुरो॥ 7 हे़क्क्याङ् खे़न् मिक्फःम्बान् मे़त्तु, “पेगे़ॽआङ् सिलोआम वाबाक्को के़मिक्किन् वाहप्ते़ॽओ” (हिब्रु पाःन्नो सिलोआम फाॽइङ्ग “पाङ्मनाबा” पोःङ्लो)॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़न् मनाःन् पेआङ् कुमिक्किन् वाहप्तु हे़क्क्याङ् खागे़निःबा पोःक्खे़आङ् कुहिम्मो पेरो॥ 8 खे़ल्ले़ कुबाङ्भेॽसाबाहाॽ नु खे़ल्ले़ चानाःक्तुबा के़निःबा मनाहाॽरे़ मे़बाःत्तु, “मे़ःम्बे़! कन् बा खे़न् चा के़नाःक्पार के़युङ्बान् मे़ःम्बि?” 9 कुभारे़ मे़बाःत्तु, “ओबे़॥” वेॽहाॽरे़ मे़बाःत्तु, “मे़ःन्, कङ्ग खे़न् हे़क्केरक् निधाःप्पे़॥”कर खे़न् मनाःल्ले़ “खे़न् मनाःन् बा इङ्गाॽएरो” मे़त्तुसि॥ 10 खे़ङ्हाॽरे़ सेःन्मे़दोसु, “आक्खेलॽरिक् खे़ने़ॽ खानिःमा के़सुक्पा के़बोःक्खे़बे?” 11 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “ये़सु मे़मे़त्तुबा मनाःल्ले़ आमिक्को खाम्ले़क्वाःन् फत्छाङ् पिराङ् हे़क्क्याङ् ‘सिलोआम वाबाक्को पेगे़ॽआङ् के़मिक्किन् वाहप्ते़ॽ’ मे़त्ताङ्॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ इङ्गाॽआङ् पेगाङ्ङाङ् खे़न् आमिक्को फत्छाङ् पिराङ्बा खाम्ले़क्वाःन् वाहप्तुङ्ङिल्ले़ निःमा सुक्तुङ्लो॥” 12 खे़ङ्हाॽरे़ याम्मो सेःन्मे़दोसु, “खे़न् मनाःन् आत्तो वाॽ?”खुने़ॽ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽ मे़निआन्लो”॥ 13 हे़क्केःल्ले़ मनाहाॽरे़ खे़न् खानिःमा के़सुक्पा के़बोःङ्बा मिक्फःम्बान् फरिसिहाॽरो मे़देॽरुरो॥ 14 आल्ल ये़सुरे़ सॽरुबा खाम्मिल्ले़ खे़न् मिक्फःम्बान् खानिःमा के़सुक्पा चोगुबा ये़न्निङ्ग नाःम्सिङ् ये़न् वये़रो॥ 15 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़न् मनाःन् आक्खेलॽरिक् खानिःमा के़सुक्पा के़बोःक्खे़बे फाॽआङ् फरिसिहाॽरे़ सेःन्मे़दोसु॥ हे़क्केःल्ले़ खे़ल्ले़ नोगप् पिरुसि, “ये़सु मे़प्मनाबा मनाःल्ले़ खाम्ले़क्वाःन् आमिक्को फत्छु पिराङ् हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ खे़न् खाम्ले़क्वाःन् वाहप्तुङ्ङिल्ले़ खानिःमा के़सुक्पा पोःक्खाङ्लो॥” 16 कुभा फरिसिहाॽरे़ अक्खे मे़बाःत्तु, “कन् ये़सु मे़प्मनाबाङ्ग निङ्वाॽफुमाङ्लाम् त्ये़बा मे़ःन्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ नाःम्सिङ् ये़न्नो याःम्बक् चोःक्॥” 17 हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽ आल्लसाङ् याम्मो सेःन्मे़दोसु, “ये़सुरे़ खे़ने़ॽ निःमा के़सुक्पा के़जोगे़आङ् के़वाॽ, हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽ कुयाःम्बेओ खे़ने़ॽ थे के़बाःत्तुबे?”खे़ल्ले़ नोगप् पिरुसि, “खुने़ॽग माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पारो॥” 18 यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ आल्लसाङ् खे़न् मिक्फःम्बान् सावाःन्छिङ्ङाङ्धोए मिक्फःम्बा वये़ फाॽआङ् नसाःन् चोःक्मा मे़न्छुक्तुन्लो॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ल्ले़ कुम्मा कुम्बासि मे़उःत्तुसिआङ् सेःन्मे़दोसुसि, 19 “कन् मिक्फःम्बान् खिन्छिॽ साःबि? हे़क्क्याङ् कन् सावाःन्छिङ्ङाङ्धोए मिक्फःम्बा वये़बि? कन् आक्खेलॽरिक् आल्लो खानिःमा के़सुक्पा पोःक्खे़बे?” 20 खे़ल्ले़ कुम्मा कुम्बासिरे़ नोगप् पिरे़त्छुसि, “कन् से़क्खाए आन्छिगे़ साःरो हे़क्क्याङ् कन् सावाःन्छिङ्ङिल्ले़साए मिक्फःम्बा वये़रो॥ 21 कर खुने़ॽ आक्खेलॽरिक् खानिःमा के़सुक्पा पोःक्खे़, हाःत्ले़ खुने़ॽ हे़क्के चोगुपिरु, आन्छिगे़ थेआङ् मे़निःसुगे़न्लो॥ खे़न् थाङ्बे़न् के़रे़आङ् वाॽ, आबाङे पाःप्मा सुक्तुॽरो॥ खुने़ॽए सेःन्लाप्ते़म्मे़ॽओ॥” 22 खे़ल्ले़ कुम्मा कुम्बासिरे़ थेआङ् हे़क्के पाःत्ते़त्छुभे़ल्ले़ यहुदि लाम्लोःबाहाॽनु खुन्छिॽ किःसे़त्छिआङ् वये़त्छिरो॥ थेआङ्भे़ल्ले़ यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ आत्तिल्ले़ ये़सुःन् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्त फाॽआङ् नसाःन् चोगुॽ खे़न् मनाःन् यहुदि चुम्लुङ्हिम्मोलाम् लःप्मादेःमा पोःङ् फाॽआङ् मुरा मे़दङ्घुआङ् मे़वये़रो॥ 23 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ कुम्मा कुम्बासिरे़ खे़न् थाङ्बे़न् के़रे़आङ् वाॽ, खुने़ॽए सेःन्लाप्ते़म्मे़ॽओ फाॽआङ् पाःत्ते़त्छुबारो॥ 24 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् खानिःमा के़सुक्पा के़बोःङ्बा मिक्फःम्बान् याम्मो मे़उःत्तुआङ् मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽ से़क्खा पाःन् पाःत्ता फाॽआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङो माङ्हे़क्सिङ्ङे़ॽओ॥ खे़न् ये़सु मे़प्मनाबा मनाःङ्ग से़क्खासाङ् लायोबाएरो फाॽआङ् आनिगे़ निःसुम्बे़रो॥” 25 खे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “खुने़ॽग लायोबाबि मे़ःम्बि इङ्गाॽ थेआङ् मे़निआन्लो, कर इङ्गाॽ लत्थिक् पाःन् निःसुङ्॥ इङ्गाॽ मिक्फःम्बा वयाङ्, कर आल्लो खानिःमा सुक्तुङ्लो!” 26 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् याम्मो सेःन्मे़दोसु, “खे़ल्ले़ खे़ने़ॽ थे के़जोगे़आङ् खानिःमा के़सुक्पा के़बोःक्खे़बे?” 27 खे़ल्ले़ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽ आन्दे़ःन्छा मे़त्निङ्बा कर खिनिॽ के़ङ्घे़प्सुम्मिन्॥ थेआङ् याम्मो खे़म्मा के़गोःत्तुम्बाबे? खिनिॽआङ् खुने़ॽ कुहुॽसाम्बा पोःङ्मा निङ्वाॽ के़जोगुम्माङ् के़वयिॽबि?” 28 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ कुना मे़धाःसुर मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽए खे़ल्ले़ कुहुॽसाम्बाने़रो, कर आनिगे़ग मोसारे़ कुहुॽसाम्बासिगे़रो॥ 29 निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् मोसाःन्नु पारे़बा पाःन्नो आनिगे़ निङ्वाॽ निःन्धोओ वयिगे़रो, कर कन् मनाःङ्ग आत्तोलाम् त्ये़बाबे फाॽआङ् आनिगे़ थेआङ् मे़निःसुम्बे़न्लो॥” 30 खे़न् मनाःल्ले़ नोगप् पिरुसि, “कङ्ग साॽरिक्के निङ्वाॽ के़माबा पाःन् पोःक्खे़रो! खुने़ॽ आत्तोलाम् त्ये़बा फाॽआङ् खिनिॽ के़न्निःसुम्मिन्लो, कर कन् मनाःल्ले़ इङ्गाॽ खानिःमा के़सुक्पा चोगाङ्लो॥ 31 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ लायोबाहाॽरे़ खुनिॽ पाःन्निन् मे़घे़प्सुन् के़लॽबान् आनिॽ आनिःसुम्॥ खुने़ॽ सेसे सेवा के़जोःक्पाहाॽ नु कुनिङ्वाॽ हे़क्के के़जोःक्पाहाॽरे़ खुनिॽ पाःन्लक् खे़प्सुॽरो॥ 32 नावागे़न् चइःत् ने़स्से़आङ्धो आल्लो थारिक् आत्तिन् मनाःल्ले़आङ् मिक्फःम्बा सागे़वाःन्छिङ्बान् निःमा के़सुक्पा चोगुबाङ्ग आत्तिल्ले़आङ् मे़ङ्घे़म्मे वाॽरो॥ 33 कन् मनाःन् निङ्वाॽफुमाङ्लाम् त्ये़बा मे़ःन्निल्ले़ग अक्तङ्बा याःम्बक् थेआङ् चोःक्मा मे़सुक्तुम्बारो॥” 34 खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽग सागे़वाःन्छिङ्ङाङ्धो लायोओए के़वाॽरो! खे़ने़ॽ आनिगे़ हुॽमा याप्मि के़गोःप्पि?” हे़क्के मे़मे़त्तुर खे़न् यहुदि चुम्लुङ्हिम्मोनु लाःक्कात् मे़जन्दु मे़लःत्तुरो॥ 35 ये़सुरे़ खे़न् मिक्फःम्बान् यहुदि चुम्लुङ्हिम्मोलाम् लाःक्कात् मे़जन्दु मे़लःत्तु के़लॽबा खे़प्सु॥ हे़क्क्याङ् खे़न्निन् तुमुआङ् सेःन्दोसु, “खे़ने़ॽ मे़न्छाम्साःन् 36 हे़क्केःल्ले़ खे़न् मनाःल्ले़ नोगप् पिरु, “आदाङ्बे, खुने़ॽ हाःत्निबे? ओसेःन्धाक्ताङ्ङे़ॽना, हे़क्केलॽरिक् इङ्गाॽआङ् नसाःन् चोःक्मा सुक्तुङ्ल॥” 37 ये़सुरे़ खे़न् नोगप् पिरु, “खे़ने़ॽ के़निःसुआङ्ङे के़वाॽरो॥ खे़ने़ॽनु के़बाःप्पार के़बप्पे़न्ने खुने़ॽरो॥” 38 खे़न् मनाःल्ले़ पाःत्तु, “आदाङ्बे, खे़ने़ॽ नसाःन् चोःक्ने़ॽरो॥” हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ ये़सुःन् थुङ्बोहजॽआङ् सेवा मे़त्तुरो॥ 39 ये़सुरे़ पाःत्तु, “मिक्फःम्बाहाॽ निःमा के़सुक्पा मे़बोःङ्ल हे़क्क्याङ् आनिगे़ निःसुम्बे़ के़लॽबा मनाहाॽ मिक्फःम्बा मे़बोःङ्ल फाॽआङ् इक्सा खाम्बेःक्मो खासे़न् चोःक्से़ इङ्गाॽ त्याङ्बारो॥” 40 हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽनु के़वाॽबा कुभा फरिसिहाॽरे़ खे़न् मे़घे़प्सुआङ् खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽ आनिगे़आङ् मिक्फःम्बा चोगिगे़ फाॽआङ् याप्मि के़मे़प्पाबि?” 41 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “खिनिॽ मिक्फःम्बा के़जोगिल्ले़ग खिनिॽनु लायोःन् होःप्ते़बारो, कर आनिगे़ निःसुम्बे़ लॽरिक् के़बाःत्तुम्बाल्ले़ चोगुल्ले़ खिनिॽ लायोओए के़वयिॽरो॥” 1 ये़सुरे़ पाःत्तु, “इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, आत्तिन् मनाःन् लाम्धेःप्पोलाम् मे़ल्लुक्खरओ मे़लाःत्ने़न् कर वेॽ ले़प्माङ्नु लाःत् खे़ङ्ग खुःन्द्रिक्पा नु फाःन्दारो॥lb00014c.tifमे़ल्लुक्कम्बाल्ले़ मे़ल्लुक्हाॽ मे़ल्लुक्खरओ याक्तुसिॽ 2 थेआङ्भे़ल्ले़ मे़ल्लुक्कम्बाङ्ग लाम्धेःप्पोलाम् लाःत्लो॥ 3 लाम्धेःप् के़गोःबाल्ले़ खुने़ॽ कुलागि लाम्धेःप्पे़न् हन्दु पिरु हे़क्क्याङ् मे़ल्लुक्हाॽरे़आङ् खुने़ॽ कुइक्लाःन् कुसिङ् मे़निःत्तुॽरो॥ हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ कुमे़ल्लुक्हाॽ खुनिॽ मिङ्ङोनु उःत्तुसिआङ् लाःक्कात् लाम्लोसुसिॽआङ् तेॽरुसिरो॥ 4 हे़क्केलॽरिक् खुने़ॽ कुमे़ल्लुक्हाॽ लाःक्कात् लःत्तुसिॽआङ् तगि तगि लाङ्घेःक्ल लाम्लोसुसिॽरो॥ हे़क्क्याङ् खे़न् मे़ल्लुक्हाॽरे़ खुने़ॽ मे़दिम्दुॽ थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ कुइक्लाःन् कुसिङ् मे़निःत्तुॽरो॥ 5 कर कुसिङ् मे़न्निःत्तुम्बाङ्ग खे़ङ्हाॽरे़ मे़न्दिम्दुन्, कर मे़लोःक् मे़बेःक्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ल्ले़ कुइक्लाःन् खे़ङ्हाॽरे़ कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्लो॥” 6 अक्खेलॽरिक् ये़सुरे़ कन् पाःन्निन् खे़दाॽओ मे़त्तुसिआङ् वये़, कर ये़सुरे़ थे पाःप्मा निङ्वाॽ चोगुबा खे़न् पाःन्निल्ले़ कुबेःन् खे़ङ्हाॽरे़ कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्लो॥ 7 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ याम्मो ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्लो, इङ्गाॽए मे़ल्लुक्हाॽरे़ लागि लाम्धेःप्पाआरो॥ 8 इङ्गाॽनुःल्ले़ तगि के़दाःबाहाॽ के़रे़क् खुःन्द्रिक्पा नु फाःन्दासिरो, कर मे़ल्लुक्हाॽरे़ खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ पाःन् मे़ङ्घे़प्सुन्लो॥ 9 इङ्गाॽए लाम्धेःप्पाआरो, इङ्गाॽलाम् सिगाङ् के़लाःप्पाहाॽ ताङ्मे़से़ःप्लो॥ खे़न् सिगाङ् लाःप्मा नु लाःक्कात् पेःक्मा सुक्लो हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ चाराम्दे़न् खोःसुॽरो॥ 10 खुःन्द्रिक्पाङ्ग खुःत्छे़, से़त्छे़ नु मे़ङ्से़रक् ताःरो, कर इङ्गाॽग मनाहाॽरे़ से़क्खाबा हिङ्मन्निन् मे़घोःसुर, हे़क्क्याङ् खे़न्नाङ् आत्तात्तान्ने यरिक् मे़घोःसुर फाॽआङ् त्याङ्बारो॥ 11 इङ्गाॽ के़नुॽबा मे़ल्लुक्कम्बाआरो॥ के़नुॽबा मे़ल्लुक्कम्बाङ्ग कुमे़ल्लुक्हाॽरे़लागि सिःमाए पोःङ्साङ् मे़गिने़न्लो॥ 12 कर याङ्ङो याःलिक् साङ्मनाबा मनाःङ्ग से़क्खाबा मे़ल्लुक्कम्बा नु मे़ल्लुक्दाङ्बा मे़ःन्लो॥ खे़ल्ले़ पराबान् फे़न्ल पप्पा निःसुल्ले़ मे़ल्लुक्हाॽ ले़रुधसिआङ् खे़त्छिङ् पेःक्लो हे़क्क्याङ् पराबान् ताआङ् मे़ल्लुक्हाॽ फत्तुसिॽआङ् से़ःसुदेःसुसिॽरो॥ 13 खे़न् मनाःन् याङ्ङो याःलिक् साङ्मनाबाआङ्लक् वाॽबाल्ले़ चोगुल्ले़ मे़ल्लुक्हाॽ नुःरिक्काङ् ओमे़मे़त्तुन्छिन् कर ले़रुधसिआङ् खे़त्छिङ् पेःक्लो॥ 14 इङ्गाॽ के़नुॽबा मे़ल्लुक्कम्बाआरो॥ इङ्गाॽ आमे़ल्लुक्हाॽ कुसिङ् निःत्तुङ्सिङ् हे़क्क्याङ् पानुदिङ् आम्बारे़ कुसिङ् निःत्ताबा हे़क्केए आमे़ल्लुक्हाॽरे़ इङ्गाॽआङ् कुसिङ् मे़निःत्तारो–इङ्गाॽआङ् खुने़ॽ कुसिङ् निःत्तुङ्, हे़क्क्याङ् आमे़ल्लुक्हाॽरे़ लागि सिःमाआङ् यारिप् वाॽआरो॥ 16 इङ्गाॽ वेॽ मे़ल्लुक्हाॽआङ् कत्तुङ्सिङ्॥ खे़ङ्हाॽग कन् लुप्पोबा मे़ःन्छिरो कर खे़ङ्हाॽआङ् इङ्गाॽ लत्छा लुप्पो ताःप्मासि पोःङ्लो॥ खे़ङ्हाॽरे़ इङ्गाॽ आइक्लाःन् मे़घे़प्सुॽआङ् खे़ङ्हाॽ थिक् लुप् मे़बोःङ् हे़क्क्याङ् मे़ल्लुक्कम्बान्नाङ् लत्छारक् पोःङ्लो॥ 17 पानुदिङ् पाःल्ले़ इङ्गाॽ लुङ्माॽ तुक्कारो, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ आहिङ्मन्निन् याम्मो याङ्ना खोःमा फाॽआङ् कन् आहिङ्मन्निन् खुने़ॽ पिरुङ्देःसुङ्लो॥ 18 आत्तिल्ले़आङ् ने़त्तिगे़न् आहिङ्मन्निन् इङ्गाॽओलाम् तेॽमा मे़सुक्तुन्लो, कर कङ्ग इङ्गाॽ आबाङे आसिराॽ थाङ्धाङ् पिमा सुक्तुङ्लो॥ ने़त्तिगे़न् आहिङ्मन्निन् आबाङे पिमा नु याम्मो याङ्ना खोःमा युक् कत्तुङ्लो॥ इङ्गाॽ पानुदिङ् आम्बारे़ अक्खे चोःक्मा इङ्जाःङ् पिराङ्ङाङ् वाॽरो॥” 19 ये़सुरे़ पाःत्तुबा कन् पाःन्निल्ले़ चोगुल्ले़ यहुदिहाॽ याम्मोआङ् खुनिॽ निङ्वाॽ मे़दङे़न्नाङ् मे़से़रे़रो॥ 20 यरिक्ले़ अक्खे मे़बाःत्तु, “कङ्ग से़क्खासाङ् फे़न्साम्मिल्ले़ युक्तुआङ् नाक्खे़ पेआङ् वाॽरो! अक्तङ्बा मनाःल्ले़ कुबाःन्निन् थेआङ् खे़म्माबे?” 21 कर वेॽहाॽरे़ मे़बाःत्तु, “फे़न्साम्मिल्ले़ युक्तुबा मनाःन् अक्खेलॽरिक् मे़बाःत्ने़न्लो॥ फे़न्साम्मिल्ले़ याङ्घुबाल्ले़ मिक्फःम्बाल्ले़ कुमिक्किन् हम्मा सुक्तुबि?” 22 हे़क्क्याङ् यरुसले़म्मो माङ्हिम् तोःम्मा तङ्नाम्रे़न् 23 हे़क्क्याङ् खे़प्मो ये़सुःन् माङ्हिम् लक्खुम् खिरि सोलोमनरे़ कुआःम्भो मे़प्मनाबा ते़न्नो लाङ्घेःक्कि वये़रो॥lb00248c.tifमाङ्हिम् लक्खुम् खिरिबा सोलोमनरे़ कुआःम्भोःन् 24 खुने़ॽ कुघिरि यहुदिहाॽ मे़जुप्से़आङ् मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽ आप्फाल्ले़ थारिक् पिर्बेःम्बो याप्मि के़गप्पाबे? खे़ने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ के़सेःन्दे़बा ख्रिस्तने़ फाॽग्र कुदोःप्माङ् पाःत्ते़ॽओ!” 25 ये़सुरे़ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽग तगिसा खिनिॽ मे़त्निङ्ङाङ् वाॽआरो॥ कर खिनिॽग नसाःन् आगे़न्जोगिन्लो॥ पानुदिङ् आम्बारे़ कुयुक्कोलाम् चोगुङ्बा निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽरे़ए इङ्गाॽ हाःत्आ फाॽआङ् ओसेःन्गे़धाक्तिॽ, 26 कर खिनिॽ नसाःन् के़न्जोगुम्मिन्लो थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽग आमे़ल्लुक् मे़ःन्निङ्लो॥ 27 इङ्गाॽ आमे़ल्लुक्हाॽरे़ग आइक्लाःन् कुसिङ् मे़निःत्तुॽरो, हे़क्क्याङ् इङ्गाॽआङ् खे़ङ्हाॽ कुसिङ् निःत्तुङ्सिङ्ङाङ् खे़ङ्हाॽरे़ग इङ्गाॽ मे़दिम्मारो॥ 28 खे़ङ्हाॽ इङ्गाॽ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् पिरुङ्सिङ् हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ आप्फाल्ले़आङ् मे़म्मे़क्ने़न्॥ हे़क्क्याङ् आत्तिल्ले़आङ् खे़ङ्हाॽ आहुक्कोलाम् नाप्मा तेॽमा मे़सुक्तुन्लो, 29 थेआङ्भे़ल्ले़ पानुदिङ् आम्बारे़ खे़ङ्हाॽ इङ्गाॽ पिराङ्ङाङ् वाॽ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ काक्नुःल्ले़ पयम् यम्बा चोःक्लो॥ खे़ङ्हाॽ आम्बारे़ कुहुक्कोलाम् आत्तिल्ले़आङ् नाप्मा तेॽमा मे़सुक्तुन्लो॥ 30 पानुदिङ् आम्बा नु इङ्गाॽ लत्छासिगे़रो॥” 31 हे़क्केःल्ले़ याम्मो यहुदिहाॽरे़ ये़सुःन् ले़प्मा से़प्मा फाॽआङ् लुङ्ङिन् मे़घप्सु, 32 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽग पानुदिङ् आम्बालाम् यरिक् नुःबा याःम्बक्हाॽ चोगुङ् पिनिङ्, हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽओ आत्तिन् याःम्बक्किल्ले़ चोगुल्ले़ लुङ्ङिल्ले़ ले़प्मा आगे़गोःत्तिबाबे?” 33 यहुदिहाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “खे़ने़ॽ के़जोगुबा नुःबा याःम्बक्किल्ले़ चोगुल्ले़ग मे़ःन्लो, कर खे़ने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ माङ्चे़ॽया पाःन् के़बारे़बाल्ले़ चोगुल्ले़ लुङ्ङिल्ले़ ले़प्मा कोःत्तासिगे़बारो॥ थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ने़ॽग मे़न्छाम् याप्मिने़रक्, कर निङ्वाॽफुमाङ्आ लॽरिक् के़बाःत्तुॽरो॥” 34 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “खिनिॽ आबाङे साम्योथिम् साप्लाओ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ मे़न्छाम् याप्मिहाॽ खिनिॽ माङ्निङ्लो लॽरिक् मे़त्तुसिबा साप्ते़आङ् पत्लो॥ 35 हे़क्क्याङ् साम्योसाप्लाःन् ले़ङ्मा सुक्मे़दे़त्ने़न्बान् के़निःसुम्लो॥ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ आत्तिन्हाॽ पाःन्जाक् पिरुसि खे़ङ्हाॽ खिनिॽ माङ्निङ्लो लॽरिक् मे़त्तुसिरो॥ 36 हे़क्केःल्ले़ पानुदिङ् पाःल्ले़ सेसे चोगुआङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो पाङ्घुबा मनाःल्ले़ इङ्गाॽ निङ्वाॽफुसाःआ लॽरिक् पाःत्तुल्ले़ आक्खेलॽरिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ माङ्चे़ॽया पाःन् के़बाःत्तु फाॽआङ् याप्मि के़धिक्तिबाबे? 37 इङ्गाॽ पानुदिङ् आम्बारे़ चोःक् पाङ्ङाबा याःम्बक्किन् मे़जोःक्कान्ने़ फाॽग्र याप्मि नसाःन् आन्जोगे़म्मिन्ने़ॽओ॥ 38 कर इङ्गाॽ खे़न् याःम्बक्किन् चोगुङ्ने़ फाॽग्र इङ्गाॽओ नसाःन् के़न्जोगुम्मिन्छाङ् कन् चोगुङ्बा याःम्बक्हाॽओग नसाःन् चोगे़म्मे़ॽओ॥ हे़क्केलॽरिक् पानुदिङ् पाःन् इङ्गाॽओ वाॽ हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ खुने़ॽओ वाॽआ के़लॽबा पाःन्निन् कुसिङ् के़निःत्तुम्लो॥” 39 खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ याम्मो ते़म्मा मे़गोःत्तु कर खुने़ॽ फिःन्छिङ् पेरो॥ 40 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् यर्दन यङ्घङ्ङिल्ले़ नाधाःम्बि तगि युहुन्नारे़ बप्तिस्मा पिरुसिबा ते़न्नो पे॥ खुने़ॽ खे़प्मोए याःक्ते़ल्ले़ 41 यरिक् मनाहाॽ खुने़ॽओ मे़द्ये़रो॥ खे़ङ्हाॽरे़ मे़बाःत्तु, “युहुन्नारे़ निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक् मे़जोगुन्छाङ् कन् मनाःल्ले़ कुयाःम्बेओ पाःत्तुबा के़रे़क् पाःन्हाॽ से़क्खाएरो॥” 42 हे़क्क्याङ् खे़प्मो यरिक् मनाहाॽरे़ ये़सुःन् नसाःन् मे़जोगुरो॥ 1 आल्ल बे़थानि 2 बा कन् मरियम्मिल्ले़ ताःन्दि 3 खे़न् कुन्जेलिमाहाॽरे़ ये़सुःन् अक्तङ्बा इङ्घङ् हाक्ते़त्छु, “दाङ्बे, लुङ्माॽ के़दुक्तुबा के़न्जुम्मिन् साॽरिक् तुक्काङ् ने़रो॥” 4 ये़सुरे़ कन् इङ्घङ्ङिन् खे़प्सुआङ् अक्खे पाःत्तु, “खुने़ॽग कन् तुक्माल्ले़ मे़सिःने़न्लो॥ कङ्ग निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमिमिदिङ्ले़ लागि पोःक्खे़बारो॥ कन्लाम्बा निङ्वाॽफुसाःल्ले़ कुमिङ्सो कुधाःङ्सो पोःङ्लो॥” 5 ये़सुरे़ मार्था, खे़ल्ले़ कुन्साॽ मरियम नु लाजरस लुङ्माॽ तुक्तुसिआङ् वये़साङ् 6 लाजरसे़न् तुक्काङ् ने़ के़लॽबा इङ्घङ्ङिन् खे़प्सुआङ्साङ् खुने़ॽ निये़न् थारिक् वये़बा ते़न्नोए याःक्ते़रो॥ 7 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “आल्ल आनिॽ याम्मो यहुदिया थुम्मो नुःक्खि पिगिरो॥” 8 कर खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “सिक्साम्बे, खे़त्थोग यहुदिहाॽरे़ कुभा ये़न् तगि लुङ्ङिल्ले़ ले़प्मा से़प्मा के़म्गोःत्ते़आङ् वये़, हे़क्केसाङ् खे़ने़ॽ याम्मो खे़त्थोए पेःक्मा निङ्वाॽ के़जोगुबि?” 9 ये़सुरे़ नोगप् पिरुसि, “थिक् ले़न्दिक्को कुमुक् थिक्-ने़त् (१२) मे़बोःङ्ने़न्बि? आत्तिन् मनाःन् ले़न्दिक् लाङ्घेःक् खे़ल्ले़ कुलाङ्ङिन् मे़दोःक्ने़न्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्ग इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा खाओःप्माओ मिक् निःरो॥ 10 कर आत्तिन् मनाःन् से़न्दिक् लाङ्घेःक् खे़ल्ले़ कुलाङ् तोःक्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खादाम्मो खे़ल्ले़ थोॽसिङ्मा ओःत्तिःन् मे़गत्तुन्लो॥” 11 अक्खे पाःत्तु सुरुआङ् ये़सुरे़ याम्मो खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “आनिॽ चुम् लाजरसे़न् मुरुक् खुरुक् इप्से़आङ् ने़रो, कर खुने़ॽ कुभोःङ्से़ पेःक्कारो॥” 12 हे़क्केःल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “आदाङ्बे, खुने़ॽ इप्से़आङ्लक् ने़ने़ फाॽग्र पोःक्लो॥” 13 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ लाजरसरे़ कुसिःमे़न्निल्ले़ कुयाःम्बेओ मे़त्तुसिआङ् वये़, कर कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ लाजरसे़न् इप्से़आङ्लक् ने़ःॽ लॽरिक् निङ्वाॽ मे़इःत्तुरो॥ 14 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ कुदोःप्माए मे़त्तुसि, “लाजरसे़ङ्ग स्ये़रो, 15 कर आल्लसाङ् खिनिॽ यरिक् याप्मि नसाःन् आगे़जोगिर फाॽआङ् इङ्गाॽ खे़त्ना होःप्ताङ्बान्ने खिनिॽ लागि नुःबा पोःक्खे़रो॥ आल्ल खुने़ॽ कुसाॽसे़ पेगिरो॥” 16 हे़क्क्याङ् दिदिमस मे़प्मनाबा थोमाःल्ले़ 17 खे़ङ्हाॽ बे़थानिओ मे़गे़रे़ल्ले़ लाजरसे़न् खाम्मो मे़जिक्खुबाङ्ग लिसि ये़न् के़रे़ के़लॽबान् ये़सुरे़ निङ्वाॽ खोःसुरो॥ 18 बे़थानिग यरुसले़म्लाम् किलोमितर सुम्सि यारिक् माःक्खे़, 19 हे़क्क्याङ् यरिक् यहुदिहाॽ मार्था नु मरियमरे़ खुन्छिॽ सङ्वाबान् स्ये़बाओ खुन्छिॽ आःन्छिङ्मा पिसे़ खे़प्मो मे़द्ये़आङ् मे़वये़॥ 20 मार्थारे़ ये़सुःन् फे़न्ल पत् के़लॽबा खे़प्सुआङ् लाम्देःङ् थारिक् कुदुम्से़ पेरो, कर मरियम्मिन् हिम्मोए याःक्ते़रो॥ 21 मार्थारे़ ये़सुःन् मे़त्तु, “दाङ्बे, खे़ने़ॽ कप्मो के़वये़ल्ले़ग आन्साॽ मे़स्ये़ने़म्बामे़न्! 22 कर आल्लो थे के़नाःक्तुसाङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ के़बिॽ के़लॽबान् इङ्गाॽ कुसिङ् निःत्तुङ्लो॥” 23 ये़सुरे़ मार्थाःन् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ के़न्साॽग याम्मो सिःमे़न्लाम् हिङ्लो॥” 24 हे़क्केःल्ले़ मार्थारे़ नोगप् पिरु, “ओरो आदाङ्बे, कुनुप्मा ये़न्नो सिःमे़न्लाम् हिङ्मन्नो खुने़ॽ याम्मो हिङ् फाॽआङ् कुसिङ् निःत्तुङ्लो॥” 25 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “इङ्गाॽग के़सिःबाहाॽ याम्मो हिङ्मन् के़बिबा नु मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् के़बिबाआरो॥ आत्तिल्ले़ इङ्गाॽ नसाःन् चोःक्का खे़ङ्ग सिःसाङ् याम्मो हिङ्लो॥ 26 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽओ नसाःन् के़जोःक्पाआङ् के़हिङ्बाङ्ग आप्फाल्ले़आङ् मे़सिःने़न्लो॥ इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा कन् आबाःन्निन् नसाःन् के़जोगुबि?” 27 मार्थारे़ नोगप् पिरु “ओरो आदाङ्बे, खे़ने़ॽग इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो युःमा के़बोःङ्बा निङ्वाॽफुसाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ के़सेःन्दे़बा ख्रिस्तने़ फाॽआङ् इङ्गाॽ नसाःन् चोगुङ्लो॥” 28 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ अक्खे पाःत्तु सुरुआङ् याम्मो हिम्मो नुःक्खे़ पेआङ् मरियम्मिन् मेरिङ् के़धक्पाहाॽलाम् थिक्ले़प्माङ् स्वाःत् उःत्तु तेॽरुआङ् मे़त्तु, “सिक्साम्बाङ्ग कप्मो वाॽ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ खे़ने़ॽ के़उःत्ते़आङ् वाॽरो॥” 29 मरियमरे़ कन् पाःन्निन् खे़प्सुनुमे़ःन्ने मुत्थ्रिक् पोगे़आङ् ये़सुरे़ कुदुम्से़ पेरो॥ 30 खे़न् ये़म् थारिक् ये़सुःङ्ग पाङ्भेॽओ मे़ङ्गे़त्ते वये़, कर खुने़ॽग मार्थारे़ तुमुबा ते़न्नोए वये़॥ 31 आःन्छिङ्मा पिसे़ हिम्मो के़दाःबा यहुदिहाॽरे़ मरियम्मिन् हे़क्केलॽरिक् मुत्थ्रिक् पोगे़आङ् पेबा मे़निःसुआङ् से़क्खासाङ् खुने़ॽ कुन्साॽरे़ कुइप्पुङ्ङो मेरिङ् थक्से़ पेबाबिला फाॽआङ् निङ्वाॽ मे़इःत्तुआङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ मे़दिम्दुरो॥ 32 मरियम्मिन् ये़सुःन् वये़बादे़न्नो के़रे़आङ् थुङ्बोहजॽआङ् मे़त्तु, “आदाङ्बे, खे़ने़ॽ कप्मो के़वये़ल्ले़ग आन्साॽ मे़स्ये़ने़म्बामे़न्॥” 33 ये़सुरे़ मरियम्मिन् हे़क्क्याङ् खुने़ॽनु के़वाॽबा यहुदिहाॽआङ् मेरिङ् मे़धक्ते़बा निःसुसिल्ले़ कुसाॽइ यगे़आङ् कुयोःम् पुॽरे़रो॥ 34 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ सेःन्दोसुसि, “खुने़ॽ आत्तो के़ने़स्सुम्माङ् ने़बे?” खे़ङ्हाॽरे़ मे़मे़त्तु, “दाङ्बे, फे़रे़ॽआङ् ओमे़त्ते़ॽओ॥” 35 ये़सुःन् हाबे़॥ 36 हे़क्केःल्ले़ यहुदिहाॽरे़ मे़बाःत्तु, “ओमे़त्ते़म्मे़ॽ खुने़ॽग लाजरसे़न् आक्खे़न् साॽरिक् लुङ्माॽ तुक्तुबाबे?” 37 कर कुभारे़ मे़बाःत्तु, “मे़ःम्बे़, मिक्फःम्बान् निःमा के़सुक्पा के़जोःक्पाङ्ग बा खुने़ॽ मे़ःम्बि? थेआङ् कन् लाजरसे़न् सिःमालाम् हिङ्मा मे़सुक्तुम्बाबे?” 38 याम्मोआङ् ये़सुःन् साॽरिक् कुयोःम् पुॽरे़आङ् इप्पुङ्ङिल्ले़ कुबेसाङ् पे॥ खे़न् इप्पुङ्ङिल्ले़ कुमुराओ यम्बा लुङ्ङिन् मे़ये़प्सुबा फुक्कु वये़रो॥ 39 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “कन् लुङ्ङिन् थिक्ले़प्माङ् इःसे़म्मे़ॽ॥”कर लाजरसरे़ कुन्ने़ॽ मार्थारे़ मे़त्तु, “दाङ्बे, खुने़ॽग खाम्मो चिङ्मनाबा लिसि ये़न् के़रे़मारे़रो, आल्लग नाम्सुबिलारो॥” 40 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ मे़त्तु, “नसाःन् के़जोगुने़ फाॽग्र निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पयम् यम्बा कुमुक्साम्मिन् के़निःसुॽ फाॽआङ् तगिसा मे़त्ने़आङ् वये़रो॥” 41 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ इप्पुङ्ङिल्ले़ कुमुराओबा लुङ्ङिन् थिक्ले़प्माङ् मे़इसु॥ हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ थाःङ् ओमे़त्तुर पाःत्तु, “पानुदिङ् आम्बे, खे़ने़ॽ आबेलिःन् के़घे़प्सुबाओ नोगे़न्लो॥ 42 खे़ने़ॽग सदादिङ् आबेलिःन् के़घे़प्सुॽ के़लॽबा इङ्गाॽ निःसुङ्लो, कर इङ्गाॽ कप्मो आघिरि के़ये़प्पा मनाहाॽरे़ खे़ने़ॽ याप्मि के़बाङ्घे़बा पाःन्निन् नसाःन् मे़जोगुर फाॽआङ् कन् पाःन्निन् पाःत्तुङ्बारो॥” 43 ये़सुरे़ अक्खे पाःत्तुर यम्बा इक्लाओ उःत्तु, “लाजरस्से, लाःक्कात् लःन्दे़ॽओ!” 44 के़सिःबा लाजरसे़न् लाःक्कात् लःन्दे़, खुने़ॽ कुलाङ् नु कुहुक्हाॽ चेदेःत्तिल्ले़ कुभाक् कुभाक् मे़गित्तुआङ् पत्छे़ हे़क्क्याङ् कुनाराःन्नाङ् चिरिक्किल्ले़ मे़दे़प्तुआङ् पत्छे़रो॥DN00459b.tifलाजरसे़न् इप्पुङ्ङोलाम् लःन्ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “चेदेःत्तिन् फाःक्खे़म् पिरे़म्मे़ॽआङ् पेःक्ल याःन्दे़म्मे़ॽ॥” 45 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़प्मो मरियमरे़ कुदुम्से़ के़दाःबाआङ् के़वाॽबा यरिक् यहुदिहाॽरे़ कन् पाःन्निन् मे़निःसुआङ् ये़सुःन् नसाःन् मे़जोगुरो॥ 46 कर कुभा मनाहाॽग फरिसिहाॽओ मे़बेआङ् ये़सुरे़ चोगुबा पाःन्हाॽ मे़जे़क्तुसि॥ 47 हे़क्क्याङ् तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु फरिसिहाॽरे़ पाःन्धक्से़ यहुदि ये़जुम्भो 48 बा अक्खे ले़प्माने़ फाॽग्र काक् मनाहाॽरे़ खुने़ॽ नसाःन् मे़जोगुॽआङ् मे़दिम्दुॽ॥ हे़क्क्याङ् रोमि थक्सुबाहाॽ मे़दाआङ् माङ्हिम्मिन् नु आनिॽ सुवाङ्हाॽ मे़मे़क्खुसिॽरो॥ 49 हे़क्क्याङ् खे़न् तङ्बेबा मानिङ्वाॽफुसाम्बा कैयाफासरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ थेआङ् कुसिङ् के़न्निःत्तुम्मिन्लो! 50 काक् आनिॽ लाजेॽइन् मे़क्मानुःल्ले़ कन् लत्छा मनाःन् काक् मनाहाॽरे़ खुनिॽ ले़क्वा सिःल्ले़ खिनिॽ लागि नुःबा पोःङ् के़लॽबा पाःन्निन् कुसिङ् निःत्ते़म्मे़ॽ॥” 51 खुने़ॽ कन् आबाङे पाःत्तुबा मे़ःन्लो, कर खुने़ॽग खे़न् तङ्बेबा मानिङ्वाॽफुसाम्बा पोःक्खे़बाल्ले़ चोगुल्ले़ ये़सुःन् लाजेॽरे़ लागि सिःमा पोःङ् फाॽआङ् माङ्निङ्वाॽपाःन् पाःत्तुबारो, 52 हे़क्क्याङ् यहुदिहाॽरे़ खुनिॽ लागिरक् मे़ःन्, कर वेॽ लाजेॽहाॽओ काक् के़से़बाआङ् के़वाॽबा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमनाहाॽ सोरिक् ताःप्मासिआङ् थिक्हुप् चोःक्मासि फाॽआङ् कन् माङ्निङ्वाॽपाःन्निन् खे़ल्ले़ पाःत्तुबारो॥ 53 हे़क्केःल्ले़ खे़न् ये़न्नाङ्धो खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुःन् से़प्मा फाॽआङ् चे़म्भन् मे़जोगुरो॥ 54 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ ये़सुरे़ यहुदि लुम्मो मनाहाॽरे़ मे़निःसुर वाॽमा पेःक्मा ले़रुरो॥ खे़ल्ले़ कुले़क्वा खुने़ॽग ये़ःङ्घादे़न् पेसाङ्बा एफ्राइम मे़प्मनाबा पाङ्भेॽओ पेआङ् कुहुॽसाम्बाहाॽनु खे़प्मोए याःक्ते़रो॥ 55 आल्ल यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्मिन् ताःमा इःत्ते़आङ् वये़ल्ले़ पाङ्भेॽहाॽओलाम् यरिक् मनाहाॽ खे़न् चोःक्युम्भो तङ्नाम् तगि सुत्थो चोःक्सिङ्मा साक्थिम् कुइसिःक् सुत्थो चोःक्सिङ्से़ यरुसले़म्मो मे़बे॥ 56 खे़न् मनाहाॽरे़ ये़सुःन् मे़गोःत्तु हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ माङ्हिम् लक्खुम्मो मे़ये़बे़ल्ले़ अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “खुने़ॽ कन् तङ्नाम्मो ताः फाॽआङ् के़इःत्तुम्बि?” 57 कर तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु फरिसिहाॽरे़ ये़सुःन् ते़म्मा सुक्ते़त्ल फाॽआङ् खुने़ॽ के़निःसुम्ने़ फाॽग्र याप्मि आमे़त्ते़म्मे़ॽओ लॽरिक् मनाहाॽ इङ्जाःङ् मे़बिरुसिआङ् मे़वये़रो॥ 1 ये़सुःन् यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम् ताःमानुःल्ले़ तुक्सि ये़न् तगि लाजरसरे़ कुबाङ्भेॽ बे़थानि त्ये़रो॥ बा खे़न् लाजरसे़न् सिःमे़न्लाम् ये़सुरे़ कुहिङ्वे़त् चोगुआङ् वये़रो॥ 2 खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् युःन्छिक् ये़सुःन् कुमिङ्सो इङ्धाःङ्ले़ लागि चा मे़मे़त्तुरो॥ मार्थारे़ खे़ङ्हाॽ चा मे़त्तुसिल्ले़ चा के़जाबाहाॽओ खुने़ॽनु सोरिक् लाजरसे़न्नाङ् चामा ते़न्नो युङे़॥ 3 खे़न् ये़म्मो मरियम्मिल्ले़ इमे़ल्लुङ्बा पाङ्बोःक् फुङ्नाम्मिल्ले़न् चुक्सा पर्यामाधिक् तारुआङ् ये़सुरे़ कुलाङ्ङो हुःत्तु, हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ कुलाङ्ङिन् कुधे़गेःक्इःल्ले़ तुगुरो॥ खे़न् कुनाम् के़नुॽबा फुङ्नाम्मिल्ले़ हिम्मिन् याक्तुरो॥ 4 कर कुहुॽसाम्बाहाॽओ ताःन्दि ये़सुःन् इङ्गे़ले़क्पा यहुदा इस्करियोतिःल्ले़ अत्तुर पाःत्तु, 5 “थिक्पारे़ तङ्बेधिक् थारिक्पा नाम्याक् याॽरुबा कन् इमे़ल्लुङ्बा फुङ्नाम्मिङ्ग सङ्माआङ् खे़न् याङ्ङिन् याङ्गे़साॽबाहाॽ पिमासिल्ले़ नुःबा मे़बोःक्खे़म्बाबि?” 6 खे़ल्ले़ से़क्खाए याङ्गे़साॽबाहाॽ लुङ्माॽ तुक्तुसिआङ् हे़क्के पाःत्तुबा मे़ःन्लो, कर खे़ङ्ग के़घुःम्बा वये़, हे़क्क्याङ् याङ् याङ्मा सुःक्वा के़युङ्बा वये़आङ् ए़त्ले़ङ् खे़प्मोलाम् याङ्ङिन् खुःत्तुर वये़रो॥ 7 ये़सुरे़ मे़त्तुसि, “कन् मे़न्छुमाॽइन् तुक्खे मे़जाःत्ते़म्मिन्ने़ॽओ! खे़ल्ले़ग इङ्गाॽ आलुप्मा ये़न्रे़ लागि कन् फुङ्नाम्मिन् हुःत्तु पिराङ्बारो॥ 8 याङ्गे़साॽबाहाॽग सदादिङ् खिनिॽनु मे़वाॽ, कर इङ्गाॽग सदादिङ् खिनिॽनु मे़वाॽआन्लो॥” 9 खे़न् ये़म्मो यरिक् यहुदिहाॽरे़ ये़सुःन् बे़थानिओ वाॽ के़लॽबा मे़घे़प्सुआङ् खे़प्मो खुने़ॽ कुओमे़त्छे़रक् मे़ःन्, कर सिःमे़न्लाम् कुहिङ्वे़त् चोगुबा लाजरसे़न्नाङ् ओमे़त्छे़ खे़प्मो मे़द्ये़॥ 10 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरे़ लाजरसे़न्नाङ् से़प्मा निङ्वाॽ मे़जोगु, 11 थेआङ्भे़ल्ले़ लाजरसे़ल्ले़ चोगुल्ले़ यहुदि लाम्लोःबाहाॽलाम् यरिक् मनाहाॽ मे़से़न्दे़ मे़बेआङ् ये़सुःन् नसाःन् मे़जोगुआङ् मे़वये़रो॥ 12 कुदाःन्दिक् तङ्नाम्मो के़जुम्बा यरिक् मनाहाॽरे़ ये़सुःन् यरुसले़म्मो थाङ्ल पत् के़लॽबा पाःन्निन् मे़घे़प्सुरो॥ 13 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽ खे़बक्सिङ् पोराःक्हाॽ“निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा पोःररो! 14 आल्ल साम्योसाप्लाओ अक्खेलॽरिक् साप्ते़आङ् पप्पा कुइसिःक् ये़सुरे़ अदङ्साधिक् खोःसुआङ् युक्तु, 15 “सियोनरे़ कुस्साःए, 16 तगिग कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ कन् माङ्निङ्वाॽपाःन्निन् के़रे़बा थेआङ् कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्लो॥ कर याङ्सि ये़सुःन् साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो नुःक्खे़ पेआङ्लक् साम्योसाप्लाओ खुने़ॽ कुयाःम्बेओ साप्ते़बा नु खुने़ॽ कुदुम्से़ लाम्देःङ् थारिक् मे़बेबा पाःन्निल्ले़ कुबेःन् कुसिङ् मे़निःत्तुरो॥ 17 आल्ल ये़सुरे़ लाजरसे़न् इप्पुङ्लाम् लाःक्कात् उःत्तुआङ् के़सिःबालाम् कुहिङ्वे़त् चोगुबा के़निःबा मनाहाॽरे़ खे़न् काक् पाःन्निन् चक्मे़ल्लॽए इङ्मे़भोःसुरो॥ 18 खुने़ॽ अक्तङ्बा निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक् चोगुआङ् वाॽरो लॽरिक् मे़घे़प्सुबाल्ले़ चोगुल्ले़ यरिक् मनाहाॽ खुने़ॽ कुदुम्से़ मे़बेआङ् मे़वये़रो॥ 19 हे़क्केःल्ले़ फरिसिहाॽ अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “आल्ल आनिॽग थे़माआङ् चोःक्मा आन्छुक्तुम्मिन्लो॥ काक् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबाहाॽरे़ए खुने़ॽ मे़दिम्दुआङ् मे़वाॽरो!” 20 आल्ल यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्मो सेवा चोःक्से़ के़दाःबाहाॽओ कुभा ग्रिक सुवाङ्हाॽआङ् यरुसले़म्मो मे़धाङे़आङ् मे़वये़॥ 21 खे़ङ्हाॽ गालिलबा बे़थसेदा पाङ्जुम्बा फिलिपरो मे़बेआङ् पेलि मे़भाक्तु, “आदाङ्बे, आनिगे़ग ये़सुःन् तुम्मा निङ्वाॽ चोगुम्बे़आङ् वयिगे़रो॥” 22 हे़क्क्याङ् फिलिप्पे़न् पेआङ् आन्द्रियासे़न् मे़त्तु, हे़क्क्याङ् फिलिप्पे़न् नु अन्द्रियासे़न् पेसिआङ् ये़सुःन् चे़क्ते़त्छु॥ 23 ये़सुरे़ पाःत्तु, “मे़न्छाम्साःल्ले़ कुमिमिदिङ् पोःङ्मा ये़म् त्ये़आङ् वाॽरो॥ 24 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, याॽरिःम्बान् खाम्मो मक्थाआङ् मे़न्छिःए थारिक् खे़ङ्ग थिक्लक् ने़रो॥ कर खे़न् सिःने़ फाॽग्र खे़न्लाम् यरिक् पोगुगे़न् कुजाॽ थोःक्लो॥ 25 आत्तिल्ले़ ने़त्तिगे़न् कुहिङ्मन्निन् लुङ्माॽ तुक्तुॽ, खे़ल्ले़ मासुॽरो, कर आत्तिल्ले़ कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो ने़त्तिगे़न् कुहिङ्मन्निन् थेआङ् मे़इःत्तुन्, खे़ल्ले़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन्निन् से़ःप्तु युक्खुॽरो॥ 26 आत्तिल्ले़ इङ्गाॽ सेवा चोःक्का खे़ल्ले़ इङ्गाॽ तिम्माए पोःङ्, हे़क्केःल्ले़ इङ्गाॽ आत्तो वाॽआ, इङ्गाॽ आसेवारोबान्नाङ् खे़प्मोए वाॽरो॥ आत्तिल्ले़ सेवा चोःक्का खे़ङ्ग पानुदिङ् आम्बारे़ मिङ्सो इङ्धाःङ् पिरुरो॥” 27 “इङ्गाॽ आनिङ्वाॽइन् साॽरिक् तुक्खे च्ये़आङ् वाॽ, हे़क्केःल्ले़ इङ्गाॽ थे पाःत्तुङ्बाबे? पानुदिङ् आम्बौ, कन् इनोगे़न् तुक्खेलाम् ताङ्से़ःप्ताङ्ङे़ॽ फाॽआङ् पेलि फाक्ने़ॽबि लॽआ, करसाङ् पेलि मे़भाक्ने़न्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽग इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो तुक्खे चासे़ए त्याङ्बारो॥ 28 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ पानुदिङ् आम्बौ, खे़ने़ॽ आबाङे मिमिदिङ् मे़त्छिङ्ङे़ॽओ॥”हे़क्क्याङ् साङ्ग्राम्पेदाङ्ङोलाम् इक्लाधिक् त्ये़, “इङ्गाॽ तगिसा आमिमिदिङ्ङिन् ओसेःन्दाङ् चोगुङ्ङाङ् वाॽआरो हे़क्क्याङ् याम्मोआङ् ओसेःन्दाङ् चोगुङ्लो॥” 29 खे़प्मो के़वाॽबा मनाहाॽरे़ खे़न् इक्लाःन् मे़घे़प्सुआङ् अक्खे मे़मे़त्छिङ्, कङ्ग ताङ्साक्पे़न् उःक्ते़बारो, कर वेॽहाॽरे़ मे़बाःत्तु, “माङ्लाइङ्बे़न् ये़सुःन्नु पारे़बारो॥” 30 ये़सुरे़ खे़न् मनाहाॽ मे़त्तुसि, “कन् इक्लाःङ्ग इङ्गाॽ आलागि मे़ःन्, कर खिनिॽ लागि त्ये़बारो॥ 31 आल्ल कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़ कुघासे़न् पोःङ्मा ये़म् त्ये़आङ् वाॽरो, आल्ल इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो हाङ्युक् के़जोःक्पाङ्ग 32 कर इङ्गाॽग इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोलाम् थाःङ् पङ्सिङ्ङाल्ले़ काक् मे़न्छाम्गे़न् याप्मिहाॽ इङ्गाॽ ले़प्माङ् उःक्खुङ्सिङ्लो॥” 33 खुने़ॽ आक्तङ्बा सिःमे़न्नो पेःक्ल पत् के़लॽबान् ओसेःन्धाक्से़ ये़सुरे़ पाःत्तुबारो॥ 34 खे़न् मनाहाॽरे़ ये़सुःन् मे़मे़त्तु, “आनिगे़ग साम्योथिम् साप्लाओ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़न् सदादिङ् वाॽ लॽरिक् खे़म्मनारो, कर खे़ने़ॽग आक्खेआङ् मे़न्छाम्साःन् थाःङ् पङ्सिङ् लॽरिक् के़बाःत्तुबाबे? कन् मे़न्छाम्साःङ्ग हाःप्पे?” 35 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “सप्फारे़ लागिरक् ओःत्तिःन् खिनिॽनु वाॽरो॥ खादाम्मान् तार पत्, हे़क्केःल्ले़ ओःत्तिःन् खिनिॽनु वाॽरए लाङ्घेगे़म्मे़ॽओ॥ खादाम्मो लाङ्गे़घेःक्पा मनाःल्ले़ आत्तो पेःक्ल पत् के़लॽबान् थेआङ् निङ्वाॽ मे़घोःसुन्लो॥ 36 ओःत्तिःन् खिनिॽनु वाॽरए खे़न् नसाःन् चोगे़म्मे़ॽ, हे़क्केःल्ले़ खिनिॽ ओःत्तिःल्ले़ कुस्साः के़बोःक्खिॽरो॥” खुने़ॽ कन् पाःन्निन् पाःत्तु सुरुआङ् खे़प्मोलाम् थासिङ् हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ मे़न्निए इःम्सिङ्लो॥ 37 ये़सुरे़ यरिक् मनाहाॽरे़ खुनिॽ तगि कम्म्याक् यरिक् निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन्हाॽ चोगुसाङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ नसाःन् मे़न्जोगुन्लो॥ 38 कङ्ग माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा यसैयाःल्ले़ अक्खे पाःत्तुबान् के़रे़बारो–“यहवे दाङ्बे, हाःत्ले़ आनिगे़ इङ्घङ्ङिन् नसाःन् चोगुबे?हे़क्क्याङ् यहवे दाङ्बाल्ले़ कुमुक्साम्मिन् आत्तिन् ओसेःन्दाङ् चोगुबे?” 39 खे़ङ्हाॽरे़ थेआङ् नसाःन् चोःक्मा मे़न्छुक्तुन् फाॽआङ् यसैयाःल्ले़ अक्खेआङ् पाःत्तुआङ् वाॽरो– 40 “यहवे दाङ्बाल्ले़ खे़ङ्हाॽ मिक्फःम्बा चोगुसिहे़क्क्याङ् खुनिॽ निङ्वाॽइन् के़धुङ्बा चोगु पिरुसि,खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खानिःमा मे़न्छुक्तुन्,कुसिङ् निःप्मा मे़न्छुक्तुन्॥मे़ःन्ने़ फाॽग्र खे़ङ्हाॽ यहवे दाङ्बाल्लो मे़नुःक्खे़आङ् खुने़ॽ वेःन्दुसिबामे़न्॥” 41 यसैयाःल्ले़ तगिसा ये़सुरे़ कुमिमिदिङ्ङिन् निःसुआङ् खुने़ॽ कुयाःम्बेओ अक्खेलॽरिक् पाःत्तुबारो॥ 42 हे़क्केसाङ् खे़न् ये़म्मो यरिक् यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ ये़सुःन् नसाःन् मे़जोगु॥ करसाङ् खे़ङ्हाॽरे़ मना तगि कन् पाःन्निन् पाःप्मा मे़न्दे़न्दे़न्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ फरिसिहाॽरे़ यहुदि चुम्लुङ्हिम्लाम् लाःक्कात् आम्लःत् आम्दे फाॽआङ् खे़ङ्हाॽ मे़गिसे़रो॥ 43 थेआङ्भे़ल्ले़ खे़न् यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ निङ्वाॽफुमाङ्लाम् चम्सिङ्मान्नुःल्ले़ मे़न्छाम् याप्मिलाम् चम्सिङ्मान्ने खुनिॽ सिराॽ थाङे़रो॥ 44 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ यम्बा इक्लाओ पाःत्तु, “आत्तिल्ले़ इङ्गाॽ नसाःन् चोःक्का खे़ल्ले़ इङ्गाॽरक् मे़ःन्, कर याप्मि के़बाङ्बान्नाङ् नसाःन् चोगुॽरो॥ 45 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ के़निःबाल्ले़ इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बान् निःसुॽरो॥ 46 इङ्गाॽग इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो ओःत्ति हे़क्के त्याङ्ङाङ् वाॽआरो, हे़क्केःल्ले़ इङ्गाॽ नसाःन् के़जोःक्पाहाॽ आत्तिन्नाङ् खादाम्मो वाॽमा मे़बोःङ्ने़ल्लो॥ 47 आत्तिन् मनाःल्ले़ इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा आबाःन्जाक्हाॽ खे़प्सुॽ कर मे़इःत्तुन् मे़नाःत्तुन्, खे़न् खासे़न् मे़जोगुङ्ङिन्, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ मे़न्छाम् याप्मिहाॽ खासे़न् चोःक्से़ मे़ःन्, कर ताङ्से़ःप्से़ त्याङ्बारो॥ 48 इङ्गाॽ के़नाॽबाहाॽ नु आबाःन् मे़ङ्घे़म्मनाबाहाॽरे़ खुनिॽ खासे़न्लोःम्बाङ्ग वेॽ वाॽरो॥ इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा पाःन्हाॽरे़ए कुनुप्मा ये़न्नो खे़ङ्हाॽ खासे़न् लोःन्दुसिरो॥ 49 थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽग आबाङे थेआङ् मे़म्बाःप्पे़न्लो, कर याप्मि के़बाङ्बा पानुदिङ् पाःल्ले़ पाःप्मा पाङ्घाङ्बा पाःन्हाॽए इङ्गाॽ पाःत्तुङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 50 खुने़ॽ कुइङ्जाःङ्ङिल्ले़ मे़न्छाम् सुवाङ्हाॽ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन्निन् पिरुसिरो फाॽआङ् इङ्गाॽ निःसुङ्लो॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ पानुदिङ् पाःल्ले़ पाःत्ते़ॽ फाॽआङ् मे़त्ताङ्बा पाःन्हाॽरक् पाःत्तुङ्ङाङ् वाॽआरो॥” 1 आल्ल यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्रे़न् थिक्ये़न् तगि ये़सुरे़ कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मान् ले़प्माआङ् पानुदिङ् पाःल्लो पेःक्मा ये़म् त्ये़ के़लॽबा पाःन्निन् निःसुरो॥ खुने़ॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो कुहुॽसाम्बाहाॽ लुङ्माॽ तुक्तुसिआङ् वये़ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ कुनुप्मो थारिक्के साॽरिक् लुङ्माॽ तुक्तुसिॽरो॥ 2 आल्ल युःन्छिक् चाजामा ये़म् पोःक्खे़आङ् वये़ल्ले़ सिमोनरे़ कुस्साः यहुदा इस्करियोतिःल्ले़ ये़सुःन् इङ्ले़क्तुर फाॽआङ् माफे़न्साम्मिल्ले़ तगिसा कुनिङ्वाॽइन् फे़त्लाःन्दु पिरुआङ् वये़॥ 3 पानुदिङ् पाःल्ले़ खुने़ॽ काक् सम्दाङ् युक् पिरुआङ् वाॽ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्लाम्मे त्ये़बा नु खुने़ॽओए नुःङ्ल पत् के़लॽबान् ये़सुरे़ कुसिङ् निःत्तुआङ् वये़॥ 4 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ चाजामादे़न्नोलाम् पोगे़आङ् कुसुङ्घेःक्वाःन् फे़न्दुआङ् याम्दुःक्माल्ले़ कित्लिक् कित्छिङ्, 5 हे़क्केलॽरिक्के च्वाःत्तिन् खप्प्याओ हुक्खुआङ् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ खुनिॽ लाङ्हाॽ वाहप्मा हेःक्तु हे़क्क्याङ् कित्छिङ्बा याम्दुःक्माल्ले़ तुगु पिरुसि॥ 6 खुने़ॽ सिमोन पत्रुसरे़ कुलाङ् वाहप्से़ फे़रे़ल्ले़ खे़ल्ले़ मे़त्तु, “दाङ्बे, खे़ने़ॽ आलाङ्ङिन् वागे़हप्तुबाबि?” 7 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “आल्लो इङ्गाॽ थे चोगुङ्ल पत्ता के़लॽबान् कुसिङ् के़न्निःत्तुन्लो कर ताःन्दिग कुसिङ् के़निःत्तुॽरो॥” 8 पत्रुसरे़ मे़त्तु, “खे़ने़ॽग आप्फाल्ले़आङ् आलाङ्हाॽ वाहप्मा मे़नुॽने़न्लो!”ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽ के़लाङ्हाॽ वामे़हप्तुङ्ङिन्ने़ फाॽग्र खे़ने़ॽ इङ्गाॽनु लक् के़ङ्घोःसुन्लो॥” 9 हे़क्केःल्ले़ सिमोन पत्रुसरे़ नोगप् पिरु, “हे़क्केने़ फाॽग्र आलाङ्हाॽरक् मे़ःन्, कर आहुक्हाॽ नु आधे़गेःक्किन्नाङ् वाहप्ताङ् पिराङ्ङे़ॽओ!” 10 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “वागे़रुम्सिङ्बा मनाःङ्ग सेसे पोःङ्मारे़ लागि कुलाङ्हाॽरक् वाहप्मा पोःङ्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ नासिङ्गे़न् कुधक्किङ्ग सेसेए चोःक्लो, हे़क्केःल्ले़ खिनिॽग सेसेए के़जोगिसाङ् खिनिॽ के़रे़क् सेसे के़होःप्तिॽरो॥” 11 थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ हाःत्ले़ इङ्ले़क्तुॽ के़लॽबान् कुसिङ् निःत्तुआङ् वये़रो, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ ये़सुरे़ खिनिॽ के़रे़क् सेसे के़होःप्तिॽ लॽरिक् मे़त्तुसिबारो॥ 12 ये़सुरे़ खुनिॽ लाङ्हाॽ वाहप्तु पिरुसिआङ् कुजाङ्ङिन् चाक्सिङ् हे़क्क्याङ् युङ्सिङ्लो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ सेःन्दोसुसि, “खिनिॽ लागि इङ्गाॽ थे चोगुङ्बा फाॽआङ् कुसिङ् के़निःत्तुम्बि? 13 खिनिॽ दाङ्बा नु सिक्साम्बा लॽरिक् याप्मि के़मे़त्तिॽ॥ खे़न् से़क्खाए के़बाःत्तुम्, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽग बा खे़न्नारो॥ 14 आल्ल इङ्गाॽ खिनिॽ दाङ्बा नु सिक्साम्बाआसाङ् खिनिॽ लाङ्हाॽ वाहप्तुङ् पिनिङ्, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खिनिॽआङ् सेवारोबा कुइसिःक् लाङ् वाहप्मा पिसिङ्मा पोःङ्लो॥ 15 इङ्गाॽ चोगुङ्बा कुइसिःक्के खिनिॽ के़जोगुम्ल फाॽआङ् कन् कुबिःन् युक्खुङ् पिनिङ्ङाङ् वाॽरो॥ 16 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, सेवारोबान् कुन्दाङ्बान्नुःल्ले़ यम्बा मे़ःन्लो, हे़क्क्याङ् इङ्साबान्नाङ् खुने़ॽ के़बाङ्बान्नुःल्ले़ यम्बा मे़ःन्लो॥ 17 आल्ल कन् पाःन्हाॽग कुसिङ् के़निःत्तुम्माङ् के़वयिॽ, हे़क्क्याङ् कङ्हाॽ के़जोगुम्ने़ फाॽग्र मुॽइसाबा के़बोःक्खिॽरो॥” 18 “इङ्गाॽ खिनिॽ के़रे़क्ले़ लागिग पाःत्तुङ्बा मे़ःन्लो॥ इङ्गाॽ सेःक्निङ्बाहाॽग नुःरिक्काङ् कुसिङ् निःत्निङ्लो॥ कर इङ्गाॽनु सोरिक् चागे़जाबान्ने इङ्गाॽ आदक्ले़ङ्वाओ पोगे़रो 19 कन् पाःन्हाॽग पोःङ्मानुःल्ले़ तगिए खिनिॽ मे़त्निङ्ङाङ् वाॽआरो॥ हे़क्केःल्ले़ कन् पाःन्हाॽ के़त्तिल्ले़ इङ्गाॽ ख्रिस्तआ फाॽआङ् नसाःन् के़जोगुम्लो॥ 20 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, आत्तिल्ले़ इङ्गाॽ पाङ्घुङ्सिङ्बाहाॽ लाङ्दाःक्तुसिॽ, खे़ल्ले़ इङ्गाॽ लाङ्दाःक्कारो, हे़क्क्याङ् आत्तिल्ले़ इङ्गाॽ लाङ्दाःक्का, खे़ल्ले़ इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बे़न् लाङ्दाःक्तुॽरो॥” 21 ये़सुरे़ खे़न् पाःन्हाॽ पाःत्तु सुरुआङ् कुयोःम् पुॽरे़र अक्खेलॽरिक् इङ्भोःसुसि, “इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, खिनिॽओ थिक्किल्ले़ इङ्गाॽ इङ्ले़क्कारो॥” 22 हे़क्केःल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ हाःत्ले़ कुयाःम्बेओ पाःत्तुबाइ लॽरिक् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़र ओमे़मे़त्छिङ्॥ 23 खे़ङ्हाॽओ ये़सुरे़ साॽरिक् लुङ्माॽ तुक्तुबा कुहुॽसाम्बाधिक् कुबेसाङ् खे़ःम्सिङ्ङाङ् युङे़रो॥ 24 सिमोन पत्रुसरे़ खे़न् हुॽसाम्बान् खुने़ॽ हाःप्पे फाॽआङ् सेःन्दोःसे़ॽ लॽरिक् हुक्चाःल्किःल्ले़ मिक्सेःन् पिरुरो॥ 25 हे़क्केःल्ले़ खे़न् हुॽसाम्बाल्ले़ ये़सुओ खे़ःम्सिङ्ल सेःन्दोसु, “दाङ्बे खे़ङ्ग हाःत्ने़बे?” 26 ये़सुरे़ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽ कन् खरे़ःङ्ङिल्ले़ कुघे़ःङ्ङिन् खोर्याओ 27 यहुदाःल्ले़ खे़न् ताःक्तुनामे़ःन्ने माफे़न्साम्मिल्ले़ खे़न् युक्तुरो॥हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ थे़मा चोःक्मा निङ्वाॽ के़जोगुआङ् वाॽ, खे़न् हाराए चोगे़ॽओ॥” 28 कर खे़प्मो चाजाइ के़युङ्बाहाॽरे़ ये़सुरे़ हे़क्के मे़त्तुबा पाःन्निन् थेआङ् कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्लो॥ 29 यहुदाःङ्ग याङ् याङ्मा सुःक्वा के़गुबा वये़बाल्ले़ साभाङ्जाओ चाहाबा के़जोःक्पा चिगःक्वाहाॽ इङ्मा इग्र याङ्गे़साॽबाहाॽ कुजा हाःप्मासि फाॽआङ् ये़सुरे़ मे़त्तुबाबिला लॽरिक् कुभारे़ निङ्वाॽ मे़इःत्तुरो॥ 30 खरे़ःङ्ङिन् चनुमे़ःन्ने यहुदाःन् मुत्थ्रिक् पोगे़आङ् खामाक्लुम्मो लःन्दे़ पेरो॥ 31 यहुदाःन् लाःक्कात् लःन्दे़ पेआङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “आल्ल इङ्गाॽ मे़न्छाम्साःल्ले़ आमिमिदिङ् पोःङ्मा ये़म्मिन् त्ये़आङ् वाॽरो हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् खुने़ॽओ मिमिदिङ् पोःङ्लो॥ 32 निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् कुस्साःओ मिमिदिङ् पोःङ्ने़ फाॽग्र निङ्वाॽफुसाःल्ले़ कुमिमिदिङ् चोगुॽ, खे़न्नाङ् हाराए मिमिदिङ् चोगुॽरो॥ 33 आमिःम् आस्साःसे, इङ्गाॽग खिनिॽनु सप्फारक् वाॽआरो हे़क्क्याङ् खिनिॽ याप्मि के़गोःत्तिॽ कर यहुदि लाम्लोःबाहाॽ मे़त्तुङ्सिङ्बा कुइसिःक्के खिनिॽआङ् मे़त्निङ्, ‘इङ्गाॽ आत्तान् पेःक्का खे़प्मो ताःमा के़न्छुक्तिन्॥’ 34 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ आल्ल खिनिॽ लुङ्माॽ तुक्कासिम्मे़ॽ फाॽआङ् इङ्गाॽ कुसङ् इङ्जाःङ् पिनिङ्लो॥ खिनिॽ इङ्गाॽ लुङ्माॽ तुक्निङ्बा कुइसिःक्के लुङ्माॽ तुक्कासिम्मे़ॽओ॥ 35 खिनिॽ लुङ्माॽ के़दुक्कासिने़ फाॽग्र खे़न्लाम्मे काक् मे़न्छाम् याप्मिहाॽरे़ खिनिॽ आहुॽसाम्बानिङ् फाॽआङ् कुसिङ् के़म्निःत्तिॽरो॥” 36 सिमोन पत्रुसरे़ खुने़ॽ सेःन्दोसु, “दाङ्बे, खे़ने़ॽ आत्तान् के़बेःक्पाबे?” ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽ आत्तान् पेःक्कार पत्ता आल्लो तिम्मा के़न्छुक्कान्लो, कर याङ्सिग इङ्गाॽ के़दिम्माॽरो॥” 37 पत्रुसरे़ सेःन्दोसु, “दाङ्बे, थेआङ् आल्लो तिम्मा मे़सुक्ने़न्बे? खे़ने़ॽ के़लागि इङ्गाॽ आल्लो सिःमासाङ् यारिप् वाॽआरो॥” 38 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “खे़ने़ॽ से़क्खाए इङ्गाॽ आलागि सिःमा यारिप् के़वाॽबि? इङ्गाॽ से़क्खा मे़त्ने़ॽ, इङ्वा काःमानुःल्ले़ तगिए खुने़ॽ कुसिङ् मे़निःत्तुङ्ङिन् के़बाःत्तुर सुम्ले़ङ् के़नाॽआरो॥” 1 ये़सुरे़ याम्मो कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ निङ्साम्मो मे़ध्ये़म्मिन्ने़ॽओ, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नसाःन् चोगे़म्मे़ॽओ, हे़क्केलॽरिक् इङ्गाॽआङ् याप्मि नसाःन् आजोगे़म्मे़ॽओ॥ 2 पानुदिङ् आम्बारे़ कुहिम्मोग यरिक् याक्फाङ्हाॽ मे़ने़ हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ खिनिॽ लागि युङ्दे़न् यारिप् चोःक्से़ पेःक्कार पत्तारो॥ खे़न् होःप्ते़ल्ले़ग इङ्गाॽ हे़क्के मे़मे़त्निङ्ङिम्बा वये़रो॥ 3 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ पेःक्काआङ् खिनिॽ लागि युङ्दे़न् यारिप् चोगुङ्ङाङ् याम्मो युःआ हे़क्क्याङ् खिनिॽआङ् तेॽनिङ्लो॥ हे़क्केलॽरिक् इङ्गाॽ आत्ति वाॽआ खे़प्मो खिनिॽआङ् के़वयिॽरो॥ 4 इङ्गाॽ पेःक्कार पत्ताबा लाम्मिङ्ग खिनिॽ कुसिङ् के़निःत्तुम्माङ् के़वयिॽरो॥” 5 थोमारे़ खुने़ॽ मे़त्तु, “दाङ्बे, खे़ने़ॽ आत्तान् के़बेःक्ल के़बत् खे़न् आनिगे़ मे़निःसुम्बे़न्, हे़क्केःल्ले़ आनिगे़ खे़न् लाम्मिन् आक्खेलॽरिक् कुसिङ् निःत्तुम्बे़बाबे?” 6 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “लाम्, से़क्खा नु मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् इङ्गाॽएरो॥ आत्तिन्नाङ् इङ्गाॽ मे़ःन्नेग पानुदिङ् पाःल्लो के़प्मा मे़सुक्ने़न्लो॥ 7 खिनिॽ से़क्खाए याप्मि कुसिङ् के़निःत्तिआङ् के़वयिॽने़ फाॽग्र पानुदिङ् आम्बाआङ् कुसिङ् के़निःत्तुम्लो॥ आल्लाङ्धो खुने़ॽ कुसिङ् के़निःत्तुम्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ के़निःसुम्माङ् के़वयिॽरो॥” 8 फिलिपरे़ पाःत्तु, “दाङ्बे, पानुदिङ् पाःन् याप्मि ओसेःन्आधाक्ते़ॽओ हे़क्क्याङ् आनिगे़ निङ्वाॽ ताःरो॥” 9 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “मे़ःम्बे़ फिलिप्पे, इङ्गाॽग आल्लो थारिक् खिनिॽनु सोरिक् वयाङ्साङ् इङ्गाॽ याप्मि कुसिङ् के़न्निःत्तान्बि? हाःत्ले़ इङ्गाॽ निसाङ्ङाङ् वाॽ, खे़ल्ले़ग पानुदिङ् पाःन्नाङ् निःसुआङ् वाॽरो॥ हे़क्केःल्ले़ आक्खेलॽरिक् पानुदिङ् पाःन् ओसेःन्आधाक्ते़ॽ लॽरिक् के़बाःत्तुबाबे? 10 इङ्गाॽ पानुदिङ् पाःओ वाॽआ, हे़क्क्याङ् पानुदिङ् पाःन् इङ्गाॽओ वाॽ फाॽआङ् नसाःन् के़न्जोगुन्बि? इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा पाःन्जाक्हाॽग आबाङे इङ्गाॽइन् मे़ःन्लो, कर इङ्गाॽओ के़वाॽबा पानुदिङ् पाःल्ले़ए इङ्गाॽओलाम् कुयाःम्बक्हाॽ चोगुबारो॥” 11 इङ्गाॽ पानुदिङ् पाःओ हे़क्क्याङ् पानुदिङ् पाःन् इङ्गाॽओ वाॽ लॽरिक् पाःत्तुङ्बा पाःन्निन् नसाःन् चोगे़म्मे़ॽओ, मे़ःन्ने़ फाॽग्र इङ्गाॽ चोगुङ्बा निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्किल्ले़ चोगुल्ले़ नसाःन् चोगे़म्मे़ॽओ॥ 12 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, हाःत्ले़ इङ्गाॽ नसाःन् चोःक्का, खे़ल्ले़ग इङ्गाॽ चोगुङ्बान्नुःल्ले़आङ् पयम् यम्बा याःम्बक्हाॽ चोगुॽरो, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ पानुदिङ् पाःल्लो पेःक्कार पत्तारो॥ 13 खिनिॽ आमिङ्ङो थे के़नाःक्तुम्साङ् पानुदिङ् पाःल्ले़ कुमिङ्सो कुधाःङ्सो कुस्साःओलाम् ओसेःन्दाङ् पोःङ्ल फाॽआङ् इङ्गाॽ खे़न् चोगुङ्लो॥ 14 इङ्गाॽ आमिङ्ङो थेःन् के़नाःक्तुम्साङ् खे़न् इङ्गाॽ चोगुङ्लो॥ 15 “इङ्गाॽ याप्मि मिःम्जि के़मे़त्तिॽने़ फाॽग्र आइङ्जाःङ्हाॽ के़इःत्तुम् के़नाःत्तुम्लो॥ 16 इङ्गाॽ पानुदिङ् पाःन्नु पेलिगे़न् तुवा चोगुङ्लो, हे़क्क्याङ् खुने़ॽग खिनिॽनु सदादिङ् वाॽर फाॽआङ् वेॽ कुभाॽ के़बिबाधिक् 17 खुने़ॽग काक् से़क्खाओ लाम्गे़लोःबा सेसेमाङ्लो॥ कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मनाहाॽरे़ खुने़ॽ खोःमा मे़न्छुक्तुन्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ मे़न्निःसुन्नाङ् कुसिङ्ङाङ् मे़न्निःत्तुन्लो॥ कर खिनिॽग खुने़ॽ कुसिङ् के़निःत्तुम्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ आल्लो खुने़ॽ खिनिॽनु सोरिक् वाॽ हे़क्क्याङ् के़दाःबा ये़म्मोआङ् खिनिॽ हिङ्मन्नो वाॽरो॥ 18 इङ्गाॽग खिनिॽ ये़त्छाबा कुइसिःक् पक्मे़धानिङ्ङिन्लो॥ इङ्गाॽ खिनिॽओ युःआरो॥ 19 सप्फा एगाङ्ङाङ्ग इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़ इङ्गाॽ मे़निआन्लो, कर खिनिॽग याप्मि के़निःसिॽरो॥ इङ्गाॽ हिङ्ङा, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खिनिॽआङ् के़हिङिॽरो॥ 20 खे़न् ये़न्नो इङ्गाॽ पानुदिङ् आम्बाओ वाॽआ, हे़क्क्याङ् खिनिॽ इङ्गाॽओ के़वयिॽआङ् इङ्गाॽ खिनिॽओ वाॽआबा पाःन्निन् कुसिङ् के़निःत्तुम्लो॥ 21 हाःत्ले़ इङ्गाॽ आइङ्जाःङ्हाॽ खे़प्सुआङ् इःत्तु नाःत्तुॽ, इङ्गाॽ याप्मि लुङ्माॽ के़दुक्पे़ङ्ग बा खे़न्नेरो॥ हाःत्ले़ इङ्गाॽ लुङ्माॽ तुक्का खे़ङ्ग पानुदिङ् आम्बारे़ लुङ्माॽ तुक्तुॽ, हे़क्क्याङ् इङ्गाॽआङ् लुङ्माॽ तुक्तुङ्ङाङ् खे़ल्लो ओसेःन्धाक्सिङ्ङारो॥” 22 हे़क्क्याङ् यहुदाःल्ले़ (यहुदा इस्करियोतिङ्ग मे़ःन्लो) मे़त्तु, “कर दाङ्बे, वेॽ यरिक् मनाहाॽनुग ओसेःन्गे़न्धाक्सिङ्ङिन् कर आनिगे़नुरक् थेआङ् ओसेःन्धाक्सिङ्मा निङ्वाॽ के़जोगुबाबे?” 23 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “हाःत्ले़ इङ्गाॽ मिःम्जि मे़त्ता, खे़ल्ले़ग इङ्गाॽ आनिसाम्मिन् इःत्तु नाःत्तुॽरो॥ पानुदिङ् आम्बारे़ खे़न् मिःम्जि मे़त्तुॽ हे़क्क्याङ् आन्छिगे़ ताःसिगे़आङ् खे़न्नु वाॽसिगे़रो॥ 24 हाःत्ले़ इङ्गाॽ मिःम्जि मे़मे़त्तान्, खे़ल्ले़ इङ्गाॽ आनिसाम्मिन् मे़इःत्तुन् मे़नाःत्तुन्लो॥ कन् के़घे़प्सुम्बा आबाःन्जाक्किङ्ग आबाङे इङ्गाॽइन् मे़ःन्लो, कर याप्मि के़बाङ्बा पानुदिङ् पाःल्ले़न्ने़रो॥ 25 कन् काक् पाःन्हाॽ इङ्गाॽ खिनिॽनु वाॽआल्ले़सा मे़त्निङ्ङाङ् वाॽआरो 26 कर पानुदिङ् पाःल्ले़ आमिङ्ङो पाङ्मा इःत्तुबा कुभाॽ के़बिबा सेसेमाङ्ङिल्ले़ काक् पाःन्हाॽ के़हुॽरिआङ् इङ्गाॽ मे़त्निङ्बा पाःन्हाॽ निङ्वाॽसोओ तारु के़बिरिॽरो॥ 27 इङ्गाॽ सनारुङ्ङिन् खिनिॽनु पक्थाङ्लो, आसनारुङ्ङिन् खिनिॽ पिनिङ्लो॥ कङ्ग इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़ के़बिरिबा हे़क्केग मे़बिनिङ्ङिन्लो॥ खिनिॽ निङ्साम्मो मे़ध्ये़म्मिन्ने़ॽ हे़क्क्याङ् मे़गिसे़म्मिन्ने़ॽओ॥ 28 इङ्गाॽ पेःक्कार पत्ता हे़क्क्याङ् याम्मो खिनिॽओ नुःङ्ङा ताआबान् के़घे़प्सुम्माङ् के़वयिॽरो॥ इङ्गाॽ से़क्खाए याप्मि मिःम्जि के़मे़त्तिॽने़ फाॽग्र इङ्गाॽ पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङो नुःङ्ङा पेःक्काल्ले़ खिनिॽग के़सःत्तिॽरो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽग इङ्गाॽनुःल्ले़आङ् पयम् यम्बा चोःक्लो॥ 29 कन् पाःन्हाॽ के़त्तिल्ले़ नसाःन् याप्मि आगे़जोगिर फाॽआङ् कन् पाःन्हाॽ पोःङ्मानुःल्ले़ तगि खिनिॽ आल्लोसा मे़त्निङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 30 आल्ल खिनिॽनु यरिक् मे़बाःत्तान्, थेआङ्भे़ल्ले़ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा हाङ्युक् के़जोःक्पान् फे़न्ल पत्लो॥ आसम्दाङ् खे़ल्ले़ थेआङ् मुक्साम् मे़गत्तुन्लो, 31 कर इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा के़रे़क्ले़ पानुदिङ् पाःन् लुङ्माॽ तुक्तुङ्बान् मे़निःसुर फाॽआङ् इङ्गाॽ पानुदिङ् आम्बारे़ पिराङ्बा इङ्जाःङ्हाॽ कुइसिःक् चोगुङ्लो॥ आल्ल कप्मोलाम् पेगिरो॥” 1 ये़सुरे़ याम्मो कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽग से़क्खास्मा चे़ल्ले़क्सेॽइल्ले़ कुबुङ्आरो॥ हे़क्क्याङ् पानुदिङ् आम्बाग इक्मःबारो॥hk00112c.tifचे़ल्ले़क्सेॽइल्ले़ कुबुङ् 2 इङ्गाॽओ कुजाॽ मे़न्धोःक्मनाबा काक् पोराःक्हाॽग चे़प्तुदेःसुॽ हे़क्क्याङ् कुजाॽ के़धोःक्पाहाॽआङ् आल्लसाङ् यरिक् कुजाॽ थोःक्ल फाॽआङ् कुबोराःक्हाॽ चे़प्तुआङ् साःक्तुरो॥ 3 पोराःक्हाॽ चे़प्माआङ् साःक्मनाबा चे़ल्ले़क्सेॽइल्ले़ कुबुङ् कुइसिःक् इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा पेलिगे़न् पाःन्जाक्किल्ले़ तगिसा खिनिॽ सेसे के़बोःक्खिआङ् के़वयिॽरो॥ 4 इङ्गाॽओ वये़म्मे़ॽ हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ खिनिॽओ वाॽआरो॥ सिङ् पोराःक्किन् चे़प्माआङ् कुबुङ्मोलाम् से़म्माने़ फाॽग्र खे़ॽयो कुजाॽ थोःक्मा मे़सुक्ने़न्लो, हे़क्केलॽरिक् खिनिॽआङ् इङ्गाॽओ मे़न्वाॽए कुजाॽ फम्मा के़न्छुक्तुम्मिल्लो॥ 5 इङ्गाॽग चे़ल्ले़क्सेॽइल्ले़ कुबुङ्आरो हे़क्क्याङ् खिनिॽग आबोराःक्निङ्लो॥ खिनिॽ इङ्गाॽओ के़वयिॽआङ् इङ्गाॽ खिनिॽओ वाॽआने़ फाॽग्र आल्लसाङ् यरिक् कुजाॽ फम्मा के़सुक्तुम्लो, कर इङ्गाॽओ मे़न्वाॽए थेआङ् चोःक्मा के़न्छुक्तुम्मिल्लो॥ 6 इङ्गाॽओ मे़न्वाॽमनाबाङ्ग चे़प्माआङ् लाप्फुमनाबा के़हेबाआङ् के़सिःबा सिङ् पोराःक् कुइसिःक् पोःङ्लो॥ खे़ङ्ग मनाहाॽरे़ मे़घप्सुआङ् मिओ मे़हाःन्दुरो॥ 7 खिनिॽ इङ्गाॽओ हे़क्क्याङ् आबाःन्जाक्किन् खिनिॽओ वाॽने़ फाॽग्र खिनिॽ सिराॽ के़धाङ्बा पाःन्हाॽ थे के़नाःक्तुम्साङ् खिनिॽ के़घोःसुम्लो॥ 8 यरिक् कुजाॽ के़भत्छुम्ने़ फाॽग्र पानुदिङ् आम्बारे़ कुमिमिदिङ् के़जोगुम्माङ् खिनिॽ से़क्खास्मा आहुॽसाम्बा के़बोःक्खिॽरो॥ 9 पानुदिङ् पाःल्ले़ लुङ्माॽ तुक्ताङ्बा कुइसिःक् खिनिॽआङ् लुङ्माॽ तुक्निङ्ङाङ् वाॽआरो॥ खिनिॽ चक्मे़ल्लॽए आमिःम्जिओ वये़म्मे़ॽओ॥ 10 पानुदिङ् आम्बारे़ कुइङ्जाःङ्ङिन् इःत्तुङ् नाःत्तुङ्ङाङ् इङ्गाॽ कुमिःम्जिओ वाॽआबा कुइसिःक् इङ्गाॽ आइङ्जाःङ्ङिन् के़इःत्तुम् के़नाःत्तुम्ने़ फाॽग्र आमिःम्जिओ के़वयिबा पोःङ्लो॥ 11 आसिक् सम्बा कुइसिःक्के खिनिॽआङ् सिक् पसम्सम्ल फाॽआङ् कन् पाःन्हाॽ मे़त्निङ्बारो॥ 12 आल्ल इङ्गाॽ लुङ्माॽ तुक्निङ्बा कुइसिःक् खिनिॽआङ् लुङ्माॽ तुक्कासिम्मे़ॽ फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिनिङ्लो॥ 13 चुम्मिल्ले़ कुलागि हिङ्मन् पिमान्ने यम्बा मिःम्जिरो, कन्नुःल्ले़ यम्बा मिःम्जि वेॽ होःप्लो॥ 14 खिनिॽ पिनिङ्बा आइङ्जाःङ्ङिन् के़इःत्तुम् के़नाःत्तुम्ने़ फाॽग्र आन्जुम् के़बोःक्खिरो॥ 15 आल्लाङ्धो इङ्गाॽ सेवारोबा मे़मे़त्निङ्ङिन्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ कुन्दाङ्बाल्ले़ चोःक्मा इःत्तुबा पाःन्हाॽ सेवारोबाल्ले़ मे़निःसुन्लो॥ कर खिनिॽग आन्जुम्निङ् फाॽआङ् मे़त्निङ्ङाङ् वाॽआरो, थेआङ्भे़ल्ले़ पानुदिङ् आम्बारे़ मे़त्ताङ्बा काक् पाःन्हाॽ खिनिॽ मे़त्निङ्ङाङ् वाॽरो॥ 16 खिनिॽ याप्मि के़न्छेगिन् कर इङ्गाॽ खिनिॽ सेःक्निङ्, हे़क्क्याङ् पेगे़म्मे़ॽआङ् सदादिङ् के़बप्पा कुजाॽ फत्छे़म्मे़ॽ फाॽआङ् सेःक्युक् चोःक्निङ्ङाङ् वाॽआरो॥ आमिङ्ङो थे के़नाःक्तुम्साङ् पानुदिङ् आम्बारे़ के़बिरिॽरो॥ 17 खिनिॽ लुङ्माॽ तुक्कासिम्मे़ॽ फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिनिङ्लो॥” 18 “कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबाहाॽरे़ के़म्जिःत्तिल्ले़ खे़न्नु तगि इङ्गाॽ मे़जिःत्ताङ्बा पाःन्निन् निङ्वाॽ इःत्ते़म्मे़ॽओ॥ 19 खिनिॽ कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा के़वयिल्ले़ग आबाङे खुनिॽ मना हे़क्केए लुङ्माॽ के़म्दुक्तिॽमे़न्, कर खिनिॽग इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मे़ःन्निङ्लो॥ खिनिॽग इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोलाम् इङ्गाॽ सेःक्निङ्ङाङ् वाॽआरो, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खिनिॽ के़म्जिःत्तिॽरो॥ 20 इङ्गाॽ मे़त्निङ्बा आबाःन्हाॽ निङ्वाॽ इःत्ते़म्मे़ॽओ ‘सेवारोबान् कुन्दाङ्बान्नुःल्ले़ यम्बा मे़ःन्लो॥’ खे़ङ्हाॽरे़ इङ्गाॽए तुक्खे मे़जाःत्ताङ्ङिल्ले़ खिनिॽआङ् तुक्खे के़म्जाःत्तिॽरो॥ खे़ङ्हाॽरे़ इङ्गाॽ आनिसाम्मिन् मे़इःत्तु मे़नाःत्तुआङ् वये़ल्ले़ग खिनिॽ निसाम्मिन्नाङ् मे़इःत्तु मे़नाःत्तुॽरो॥ 21 खिनिॽग इङ्गाॽइन् के़बोःक्खिआङ् के़वयिबाल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ इङ्गाॽ मे़मे़त्ताङ्बा कुइसिःक्के खिनिॽ के़म्मे़त्तिॽरो॥ थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ग इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बान् कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्लो॥ 22 इङ्गाॽ त्याङ्ङाङ् खे़ङ्हाॽ लायोरे़ कुयाःम्बेओ मे़म्मे़त्छिङ्बान्निल्ले़ग लायोरे़न् आप्तिक् मे़ङ्घोःसुम्बारो॥ कर आल्लग खे़ङ्हाॽरे़ लायो मे़न्जोःक्मनाबा लाम्सिङ्मा मे़ङ्घोःसुन्लो॥ 23 आत्तिल्ले़ इङ्गाॽ चिःत्ता, खे़ल्ले़ पानुदिङ् आम्बाआङ् चिःत्तुॽरो॥ 24 इङ्गाॽ वेॽहाॽरे़ चोःक्मा मे़न्छुक्तुन्बा याःम्बक् चोगुङ्॥ खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् पाःन्हाॽ मे़न्निःसुन्निल्ले़ग खे़ङ्हाॽ लायोरे़ आप्तिक् के़घोःबा मे़म्बोःक्खे़म्बा वये़रो॥ कर खे़ङ्हाॽरे़ग निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन् मे़निःसुआङ् मे़वाॽसाङ् पानुदिङ् आम्बा नु इङ्गाॽ ने़प्माङ् मे़जिःत्ते़त्छिगे़आङ् वाॽरो॥ 25 कर कङ्ग खे़ङ्हाॽरे़ थेनाधे मे़जिःत्ताङ्बारो लॽरिक् साम्योसाप्लाओ साप्ते़आङ् के़बप्पे़न् के़रे़बारो॥ 26 आल्ल पानुदिङ् पाःलाम् कुभाॽ के़बिबा सेसेमाङ्ङिन् खिनिॽओ पाङ्घुङ्लो॥ खुने़ॽग पानुदिङ् पाःलाम्बा के़युःबा से़क्खाओ लाम्गे़लोःबा सेसेमाङ्लो, खुने़ॽए इङ्गाॽ आयाःम्बेओ तोःन्दि के़बिरिॽरो॥ 27 हे़क्क्याङ् खिनिॽआङ् इङ्गाॽ आयाःम्बेओ तोःन्दि के़बिरुम्लए पोःङ्लो थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽग इङ्गाॽनु कुहेःक्सिङ्माआङ्धोए के़वयिरो॥” 1 ये़सुरे़ आल्लसाङ् मे़त्तुसि, “याप्मि नसाःन् चोःक्मा के़न्ले़रुम्मिन्ल फाॽआङ् तगिसा कन् पाःन्हाॽ मे़त्निङ्ल पत्तारो॥ 2 खिनिॽ यहुदि चुम्लुङ्हिम्मोलाम् के़म्लःत्ति के़म्देःसिॽ॥ हे़क्क्याङ् अक्तङ्बा ये़म्माङ् तार पत्, मनाहाॽरे़ खिनिॽ के़म्से़रिल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् सेवा चोगुम्बार पत्छिगे़ लॽरिक् मे़इःत्तुरो॥ 3 खे़ङ्हाॽरे़ पानुदिङ् पाःन् इग्र इङ्गाॽ याप्मि कुसिङ् मे़न्निःत्तान्बाल्ले़ चोगुल्ले़ खिनिॽ हे़क्के के़म्मे़त्तिॽरो॥ 4 कन् पाःन्हाॽ ताःन्दि खिनिॽओ के़त्तिल्ले़ इङ्गाॽ साम्दिङ् पिनिङ्बा पाःन्निन् खिनिॽ निङ्वाॽ के़इःत्तुम्ल फाॽआङ् अक्खे मे़त्निङ्ङाङ् वाॽआरो॥ तगिग कन् पाःन्हाॽ मे़मे़त्निङ्ङिन्लो थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽग खिनिॽनुए वयाङ्लो॥” 5 “कर आल्ल इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बाल्लो नुःङ्ङा पेःक्कार पत्ता हे़क्केसाङ् खिनिॽ आत्तिल्ले़आङ् आत्तान् के़बेःक्ल के़बप्पे फाॽआङ् इङ्गाॽ याप्मि सेःन्गे़न्दोःसिन्लो॥ 6 इङ्गाॽ हे़क्के पाःत्तुङ्बाल्ले़ खिनिॽ निङ्साम्मो के़ध्ये़ॽइआङ् के़वयिॽरो॥ 7 कर इङ्गाॽ से़क्खाःन् मे़त्निङ्, इङ्गाॽग पेःक्काबान्ने खिनिॽ लागि नुःबा पोःङ्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ मे़बेःक्कान्ने़ फाॽग्र कुभाॽ के़बिबा सेसेमाङ्ङिन् खिनिॽओ मे़युने़न्लो, कर इङ्गाॽ पेःक्काआङ् खुने़ॽ खिनिॽओ पाङ्घुङ् युःसुङ्लो॥ 8 खुने़ॽ युःआङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मे़न्छाम्गे़न् याप्मिहाॽरे़ खुनिॽ लायोरे़ कुयाःम्बेओ, निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुसाम्योनिमान् हे़क्क्याङ् कुघासे़न्निल्ले़ कुयाःम्बेओ पिर्बेःन् मे़इःत्तुबा पाःन्निन् ओसेःन्धाक्तुसिॽरो॥ 9 खे़ङ्हाॽरे़ इङ्गाॽ नसाःन् मे़न्जोःक्कान्बान्ने इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़न् लायोरो॥ 10 इङ्गाॽ पानुदिङ् पाःल्लो पेःक्काबाल्ले़ साम्योनिबा के़बोःक्खिरो, हे़क्क्याङ्धो खिनिॽ याप्मि के़न्निःसिन्लो॥ 11 हे़क्क्याङ् कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा हाङ्युक् के़जोःक्पाल्ले़ कुघासे़न् पोःक्खे़आङ् वाॽ॥ 12 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽग आल्लो खिनिॽ कुसिङ् के़निःत्तुम्बान्नुःल्ले़आङ् यरिक् पाःप्मा के़बोःङ्बा पाःन्हाॽ कत्तुङ्लो॥ 13 कर से़क्खाओ लाम्गे़लोःबा सेसेमाङ्ङिन् युःआङ् काक् से़क्खाओ लाम्गे़लोःसिॽ हे़क्क्याङ् खुने़ॽग आबाङे कुबाःन्हाॽ थेआङ् मे़बाःत्तुन्लो, कर खे़प्सुबा पाःन्हाॽरक् खिनिॽ के़मे़त्तिॽ हे़क्क्याङ् ताःन्दि के़बोःङ्बा पाःन्हाॽ के़मे़त्तिॽरो॥ 14 खुने़ॽग आबाःन्हाॽ इङ्गाॽलाम् खोःसुआङ् खिनिॽ के़मे़त्तिल्ले़ आमिमिदिङ् चोगुॽरो॥ 15 काक् पानुदिङ् पाःल्ले़ कुबाःन्हाॽ इङ्गाॽइन्लो, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ सेसेमाङ्ङिल्ले़ इङ्गाॽलाम्मे पाःन्हाॽ तेॽरुआङ् खिनिॽ के़मे़त्तिॽरो फाॽआङ् पाःत्तुङ्बारो॥” 16 ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “सप्फाआङ् इङ्गाॽ याप्मि के़न्निःसिन्लो, कर याङ्सि सप्फाआङ्ग याम्मो याप्मि के़निःसिॽरो॥” 17 हे़क्केःल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽ अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “आनिॽ दाङ्बाल्ले़ सप्फाआङ् इङ्गाॽ याप्मि आगे़न्निःसिन् कर याङ्सि सप्फाआङ् याम्मो याप्मि के़निःसिॽरो लॽरिक् थे़मा पाःत्तुबाबे? पानुदिङ् पाःल्लो पेःक्कार पत्ता लॽरिक् थे पाःत्तुबाबे? 18 याङ्सि सप्फाआङ् लॽरिक् खुने़ॽ थे पाःत्तुबाइ? आनिॽ थेआङ् कुसिङ् आन्निःत्तुम्मिन्लो॥” 19 ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ कुभा पाःन् सेःन्दोःमा निङ्वाॽ मे़जोगुआङ् वाॽ लॽरिक् निङ्वाॽ खोःसुआङ् खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “सप्फाआङ् इङ्गाॽ याप्मि के़न्निःसिन्लो, कर याङ्सि सप्फाआङ् याम्मो याप्मि के़निःसिॽरो लॽरिक् पाःत्तुङ्बाओ खिनिॽ सेःन्गे़दोःआसिर के़बत्छिबि? 20 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, खिनिॽ के़हाबिॽ, मेरिङ् के़धक्तिॽ, कर इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबाहाॽग मे़सःत्लो॥ खिनिॽ मेरिङ् के़धक्तिॽ, कर खिनिॽ मेरिङ् थक्माङ्ग सःप्माओ ले़ङ्लो॥ 21 खे़न् ये़म्मिङ्ग सावाःन्दुङ्ङिल्ले़ याङ्घुबा मे़न्छुमाॽइन् कुइसिःक् पोःङ्लो॥ कुस्साःन् सावाःन्दु सुरुआङ् काक् सावाःन्दुङ्ङिन् निङ्वाॽ फेःत्छुॽरो, थेआङ्भे़ल्ले़ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो अङे़ःक्वाधिक् सावाःन्दुबाओ सःत्लो॥ 22 खिनिॽ लागिआङ् बा हे़क्के पोःङ्–आल्लोग मेरिङ् के़धक्तिॽ, कर इङ्गाॽ याम्मो खिनिॽ तुम्से़ ताआल्ले़ खिनिॽ के़सःत्तिॽरो हे़क्क्याङ् आत्तिल्ले़आङ् खिनिॽ सःप्मान् नाप्माआङ् तेॽमा के़न्छुक्तिन्लो॥ 23 खे़न् ये़न्नो खिनिॽ थेआङ् याप्मि सेःन्गे़न्दोःसिन्लो॥ इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, आमिङ्ङो थे के़नाःक्तुम्साङ् पानुदिङ् आम्बारे़ के़बिरिॽरो॥ 24 आल्लो थारिक् अक्खेलॽरिक् आमिङ्ङो थेआङ् मे़न्नाःक्के के़वयिॽरो॥ खिनिॽ नाःक्ते़म्मे़ॽ हे़क्क्याङ् के़घोःसुम्माङ् के़सःत्तिॽरो॥ 25 आल्लोग इङ्गाॽ पाःम्फ्रे़म्मो पाःत्तार वाॽआसाङ् ताःन्दि के़दाःबा ये़म्मोग अक्खेलॽरिक् मे़बाःत्तान्लो, कर आम्बारे़ कुयाःम्बेओ कुदोःप्माए मे़त्निङ्लो॥ 26 खे़न् ये़म्मो खिनिॽए इङ्गाॽ आमिङ्ङो के़नाःक्तुम्लो॥ इङ्गाॽ खिनिॽ लागि पानुदिङ् पाःन् नाःक्तुङ् पिनिङ् फाॽआङ् मे़बाःत्तान्लो॥ 27 इङ्गाॽ निङ्वाॽफुमाङ्लाम् त्याङ्बान् खिनिॽ नसाःन् के़जोगुम् हे़क्क्याङ् याप्मि मिःम्जि के़मे़त्तिबाल्ले़ चोगुल्ले़ पानुदिङ् पाःल्ले़ आबाङे खिनिॽ लुङ्माॽ के़दुक्तिॽरो॥ 28 इङ्गाॽ निङ्वाॽफुमाङ्लाम् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो त्याङ्बारो॥ आल्लोग इङ्गाॽ याम्मो इक्सादिङ् खाम्बेःक्मान् ले़रुङ्ङाङ् पानुदिङ् पाःल्लो नुःङ्ङा पेःक्कार पत्तारो॥” 29 हे़क्क्याङ् ये़सुःन् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ मे़मे़त्तु, “आल्लोग खे़ने़ॽ पाःन्फ्रे़म्मिन् ओगप् मे़न्जोःक्के कुदोःप्मो के़बाःत्ल के़बत्लो॥ 30 आल्लो खे़ने़ॽ काक् पाःन्हाॽ के़निःसु फाॽआङ् आनिगे़ कुसिङ् निःत्तुम्बारो॥ आत्तिल्ले़आङ् थेआङ् सेःन्दोःमा मे़बोःङ्ने़न्, थेआङ्भे़ल्ले़ सेःन्दोःमानुःल्ले़ तगि खे़ने़ॽ के़निःसुॽरो॥ बा कन् पाःन्नो खे़ने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्लाम् के़द्ये़बा फाॽआङ् आनिगे़ नसाःन् चोगुम्बारो॥” 31 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “ए़, खिनिॽ से़क्खाए आल्लो नसाःन् के़जोगुम्बि? 32 कर आल्ल खिनिॽ काक् से़ःमाआङ् आबाङे हिम्हिम् पेःक्मा ये़म् तार पत्लो॥ हे़क्क्याङ् खे़न् ये़म्मिङ्ग त्ये़ चुरे़आङ् वाॽरो॥ आल्ल खिनिॽ के़रे़क्ले़ याप्मि के़ले़रिआङ् के़बिगिॽरो हे़क्केसाङ् इङ्गाॽ एःक् होःप्पारो, कर इङ्गाॽनु आम्बाआङ् वाॽरो॥ 33 इङ्गाॽओ खिनिॽ सनारुङ् के़घोःसुम्लरो फाॽआङ् कन् के़रे़क् पाःन्हाॽ मे़त्निङ्ङाङ् वाॽआरो॥ कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो यरिक् इनोगे़न् तुक्खेहाॽ के़दुमुम्लो॥ कर हाङ्हाङ् लॽरे़म्मे़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मान् नाःन्दुङ्ङाङ् वाॽआरो॥” 1 ये़सुरे़ कन् पाःन्हाॽ पाःत्तु सुरुआङ् साङ्ग्राम्पेदाङ् ले़प्माङ् ओमये़र तुवा चोगु, “पानुदिङ् आम्बे, आल्ल ये़म् पोःक्खे़रो, के़स्साःल्ले़ खे़ने़ॽ के़मिमिदिङ् चोगुर फाॽआङ् खुने़ॽ कुमिमिदिङ् चोगे़ॽओ॥ 2 खे़ने़ॽ के़स्साःन् के़बिरुबा मनाहाॽ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् पिरुसिर फाॽआङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा काक् मे़न्छाम् सुवाङ् सम्दाङ् खुने़ॽ युक् के़बिरुआङ् के़वाॽरो॥ 3 खे़ङ्हाॽरे़ से़क्खागे़न् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् खे़ने़ॽरक् फाॽआङ् कुसिङ् मे़निःत्तुर हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽ के़बाङ्घुबा ये़सु ख्रिस्ते़न् कुसिङ् मे़निःत्तुर बा खे़न्ने मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन्लो॥ 4 खे़ने़ॽ चोःक्मा के़बाङ्घाङ्बा काक् पाःन्हाॽ चोगुङ्सुरुङ्, हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो के़मिमिदिङ् चोगुङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 5 पानुदिङ् आम्बे, इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़ तोलिङ्सोमु पोःङ्मानुःल्ले़ तगिआङ्धो खे़ने़ॽनु वयाङ्ङिल्ले़ इङ्गाॽ कत्तुङ्बा मिमिदिङ्ङिल्ले़ खे़ने़ॽ के़दगि आमिङ्सो इङ्धाःङ् चोगे़ॽओ॥ 6 कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोलाम् इङ्गाॽ के़बिराङ्बा मनाहाॽ खे़ने़ॽ के़याःम्बेओ मे़त्तुङ्सिङ्ङाङ् वाॽआरो॥ खे़ङ्हाॽग सदादिङ् खे़ने़ॽइन्ने मे़वये़॥ खे़न् के़बिराङ्बा मनाहाॽरे़ खे़ने़ॽ के़बाःन्जाक्किन् मे़इःत्तु मे़नाःत्तुआङ् मे़वाॽरो॥ 7 आल्ल खे़ङ्हाॽरे़ इङ्गाॽ के़बिराङ्बा काक् पाःन्हाॽ खे़ने़ॽलाम्बाए त्ये़बा फाॽआङ् मे़निःसुआङ् मे़वाॽरो॥ 8 खे़ने़ॽ के़बिराङ्बा काक् पाःन्हाॽ खे़ङ्हाॽ पिरुङ्सिङ्ङाङ् मे़वाॽ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़आङ् मे़दाःक्तुआङ् मे़वाॽरो॥ खे़ङ्हाॽरे़ इङ्गाॽ खे़ने़ॽलाम् त्याङ्बा फाॽआङ् से़क्खाए मे़निःसुआङ् मे़वाॽ हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ के़बाङ्घाङ्बान् नसाःन् मे़जोगुआङ् मे़वाॽरो॥ 9 खे़ङ्हाॽरे़ लागि इङ्गाॽ तुवा चोःक्का, कर इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा के़रे़क् मनाहाॽरे़ लागिग मे़जोःक्कान्लो॥ खे़ने़ॽ के़बिराङ्बाहाॽरे़ खुनिॽ लागिरक् तुवा चोःक्का, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽग के़मनासिरो॥ 10 इङ्गाॽ कत्तुङ्सिङ्बा काक् मनाहाॽग खे़ने़ॽइन्छिरो हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽ के़गत्तुसिबा मनाहाॽग इङ्गाॽइन्छिरो॥ खे़ङ्हाॽओ आमिमिदिङ् पोःक्खे़आङ् वाॽरो॥ 11 आल्ल कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोलाम् खे़ने़ॽओ थो थाङ्ङार पत्तारो॥ इङ्गाॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो मे़वाॽआन्, कर खे़ङ्हाॽग कप्मोए मे़वाॽरो॥ हे़क्केःल्ले़ सेसे पानुदिङ् आम्बे, खे़ङ्हाॽग के़बिराङ्बा मुक्साम्गे़न् के़मिङ्ङो कम्ब्राङ् मे़त्ते़से़ॽओ॥ हे़क्केलॽरिक् आन्छिॽ थिक् आवाॽसिबा कुइसिःक्के खे़ङ्हाॽआङ् थिक्हुप् मे़बोःङ्लरो॥ 12 इङ्गाॽ कप्मो वयाङ्ल थारिक् खे़न् मिङ्ङिल्ले़न् मुक्साम्मो काक् कम्ब्राङ् मे़त्तुङ्सिङ्लो॥ खे़न् मे़क्मा के़बोःङ्बान्नाङ् थो वेॽ आत्तिन्नाङ् मे़माःसुङ्ङिन्, कर काक् ताङ्से़ःप्तुङ्सिङ्लो॥ खे़ङ्ग साम्योसाप्लाःन् के़त्ल फाॽआङ् हे़क्के पोःक्खे़बारो॥ 13 आल्ल इङ्गाॽ खे़ने़ॽओ थाङ्ङार पत्तारो॥ इङ्गाॽ कत्तुङ्बा आयाम्नाःम्मिन् खे़ङ्हाॽरे़आङ् मे़घोःसुर फाॽआङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो वाॽआल्ले़ कन् पाःन्हाॽ पाःत्तुङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 14 खे़ङ्हाॽ पेलिगे़न् के़बाःन्जाक्हाॽ पिरुङ्सिङ्ङाङ् मे़वाॽरो॥ इङ्गाॽ कुइसिःक्के खे़ङ्हाॽआङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मे़ःन्छिबाल्ले़ चोगुल्ले़ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबाहाॽरे़ खे़ङ्हाॽ मे़जिःत्तुसिरो॥ 15 खे़ङ्हाॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोलाम् तेॽरे़से़ॽ फाॽआङ् पेलिगे़न् तुवा मे़जोःक्कान्, कर कुॽइगे़भे़ॽबा माफे़न्साम्मोलाम् खे़ङ्हाॽ ताङ्से़ःप्ते़से़ॽओ॥ 16 इङ्गाॽ कुइसिःक् खे़ङ्हाॽआङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मे़ःन्छिरो॥ 17 खे़ङ्हाॽ से़क्खाःल्ले़ सेसे साङ्साङ् चोगे़से़ॽओ॥ खे़ने़ॽ पेलिगे़न् के़बाःन्जाक्किङ्ग से़क्खारो॥ 18 इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो इङ्गाॽ के़बाङ्घाङ्बा कुइसिःक्के इङ्गाॽआङ् खे़ङ्हाॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो पाङ्घुङ्सिङ्लो॥ 19 खे़ङ्हाॽ से़क्खाए सेसे साङ्साङ् मे़बोःङ्ल फाॽआङ् इङ्गाॽ खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ लागि सेसे साङ्साङ् चोःक्सिङ्ङारो॥ 20 इङ्गाॽग खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ लागिरक् मे़ःन्, कर खे़ङ्हाॽरे़ इङ्भन् मे़जोगुबालाम् इङ्गाॽओ नसाःन् के़जोःक्पाहाॽरे़ खुनिॽ लागिआङ् तुवा चोःक्कारो॥ 21 पानुदिङ् आम्बे, खे़ङ्हाॽ काक् थिक्हुप् मे़बोःङ्ल फाॽआङ् तुवा चोःक्कारो॥ इङ्गाॽ खे़ने़ॽओ हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽ इङ्गाॽओ के़वाॽबा कुइसिःक् खे़ङ्हाॽआङ् आन्छिॽओ मे़वाॽररो॥ हे़क्क्याङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मनाहाॽरे़ इङ्गाॽ के़बाङ्घाङ्बा फाॽआङ् नसाःन् मे़जोगुररो॥ 22 आन्छिॽ कुइसिःक् खे़ङ्हाॽ थिक्हुप् मे़बोःङ्ल फाॽआङ् खे़ने़ॽ के़बिराङ्बा मिमिदिङ्ङिन् खे़ङ्हाॽ पिरुङ्सिङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 23 इङ्गाॽ खे़ङ्हाॽनु थिक्हुप् वाॽआबा कुइसिःक् हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽ इङ्गाॽनु थिक्हुप् के़वाॽबा कुइसिःक् खे़ङ्हाॽ कुजे़क् थिक्हुप्पो मे़दाररो॥ हे़क्क्याङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मनाहाॽरे़ इङ्गाॽ के़बाङ्घाङ्बा नु लुङ्माॽ के़दुक्ताङ्बा कुइसिःक्के खे़ङ्हाॽ लुङ्माॽ के़दुक्तुसिबान् कुसिङ् मे़निःत्तुररो॥ 24 पानुदिङ् आम्बे, इङ्गाॽ के़बिराङ्बाहाॽ इङ्गाॽनुए सोरिक् मे़वाॽर के़लॽबा निङ्वाॽ चोगुङ्लो॥ हे़क्केलॽरिक् खे़ङ्हाॽरे़ इङ्गाॽ के़बिराङ्बा मिमिदिङ्ङिन् मे़निःसुॽरो॥ खे़ने़ॽ इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़ नावागे़न् चइःत् ने़मानुःल्ले़ तगिए इङ्गाॽ लुङ्माॽ के़दुक्ताङ्बाल्ले़ चोगुल्ले़ खे़न् मिमिदिङ्ङिन् के़बिराङ्लो॥ 25 साम्योनिबा आम्बे, इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मनाहाॽरे़ खे़ने़ॽ कुसिङ् के़मे़न्निःत्ने़न्छाङ् इङ्गाॽ कुसिङ् निःत्ने़ॽ हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ के़बाङ्घाङ्बा पाःन्निन् कङ्हाॽरे़ कुसिङ् मे़निःत्तुॽरो॥ 26 इङ्गाॽ लुङ्माॽ के़दुक्ताङ्बा लुङ्माॽ तुक्मे़न् खुनिॽनुआङ् वाॽर हे़क्क्याङ् इङ्गाॽआङ् खे़ङ्हाॽओ वाॽआर फाॽआङ् खे़ने़ॽ के़याःम्बेओ कङ्हाॽ मे़त्तुङ्सिङ्ङाङ् वाॽआ हे़क्क्याङ् आल्लसाङ् याम्मो मे़त्तुङ्सिङ्लो॥” 1 ये़सुरे़ अक्खेलॽरिक् तुवा चोगु सुरुआङ् कुहुॽसाम्बाहाॽनु किद्रोन मे़प्मनाबा हङ्हङ्वाःल्ले़ नाधाःम्बि पेरो॥ खे़प्मो जैतुन सिङ्ला थिक् ने़स्से़ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ खे़प्मो मे़लाःसे़॥ 2 खुने़ॽ इङ्ले़क् के़मे़प्पा यहुदाःल्ले़आङ् खे़न् ते़न्निन् निःसुआङ् वये़, थेआङ्भे़ल्ले़ ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ यरिक्ले़ङ् खे़प्मो तुमुसिआङ् वये़रो॥ 3 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ यहुदाःल्ले़ कुभा रोमि थक्सुबाहाॽ हे़क्क्याङ् तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु फरिसिहाॽरे़ मे़बाङ्घुसिबा माङ्हिम् के़गोःबा तिलिङ्गाहाॽ खे़न् जैतुन सिङ्लाओ लाम्लोसुसिआङ् तारुसिरो॥ खे़ङ्हाॽरे़ तियालो, सेमि नु फे़जुम् फे़याहाॽ मे़गत्तुरो॥ 4 ये़सुरे़ आल्ल खुने़ॽनु थे पोःङ् के़लॽबान् काक् निःसुआङ् खुने़ॽ तगि पेआङ् खे़ङ्हाॽ सेःन्दोसुसि, “खिनिॽ हाःत् के़गोःत्तुम्बाबे?” 5 खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “नासरतबा ये़सुःन्॥”ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खे़ङ्ग इङ्गाॽएरो॥” खे़न् ये़म्मो खुने़ॽ इङ्ले़क् के़मे़प्पा यहुदाःन्नाङ् खे़ङ्हाॽनु सोरिक् ये़बे़रो॥ 6 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ “खे़ङ्ग इङ्गाॽएरो” मे़त्तुसिल्ले़ खे़ङ्हाॽ एगाङ् मे़जत्छिङ्ल ले़राङ् काक्पे़त् खाम्मो मे़ले़क्खे़रो॥ 7 याम्मो ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ सेःन्दोसुसि, “खिनिॽ हाःत् के़गोःत्तुम्बाबे?” खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “नासरतस्मा ये़सुःन्लो॥” 8 ये़सुरे़ नोगप् पिरुसि, “इङ्गाॽआरो फाॽआङ् मे़त्निङ्लो॥ खिनिॽ के़गोःत्तुम्बा मनाःङ्ग इङ्गाॽने़ फाॽग्र कङ्हाॽग पेःक्मा पाङ्घे़म्सिम्मे़ॽओ॥” 9 के़बिराङ्बाहाॽओ थिक्काङ् मे़माःसुङ्ङिन्लो लॽरिक् ये़सुरे़ आबाङे पाःत्तुबा पाःन्निन् के़त्ल फाॽआङ् कन् अक्खे पोःक्खे़बारो॥ 10 हे़क्क्याङ् सिमोन पत्रुसरे़ ताभेःन् तरप् फिःक्खुआङ् मानिङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ कुसेवारोबा माल्खस मे़प्मनाबाल्ले़ कुजुप्साङ् ले़प्माङ्बा कुने़क्खोॽबान् पे़त्तु थाःसुरो॥ 11 ये़सुरे़ पत्रुसे़न् मे़त्तु, “के़दाभेःन् फे़सिःप्पो याक्ते़ॽ! पानुदिङ् आम्बारे़ इङ्गाॽ पिआबा इनोगे़न् तुक्खेवा खोर्याओलाम् थुङुङ्लए पोःङ्॥” 12 हे़क्केलॽरिक् थक्तुम्बा नु थक्सुबाहाॽरे़ हे़क्क्याङ् माङ्हिम्मोबा तिलिङ्गाहाॽरे़ ये़सुःन् मे़दे़म्सुआङ् इमे़घेःक्खु, 13 हे़क्क्याङ् खे़न् तङ्बेबा मानिङ्वाॽफुसाम्बा कैयाफासरे़ कुन्नोःप्पा हन्नासरे़ कुहिम्मो मे़देॽरुरो॥hk00267c.tifमानिङ्वाॽफुसाम्बान् 14 बा कन् कैयाफासरे़ए काक् मनाहाॽरे़ खुनिॽ ले़क्वा थिक् मनाःन् सिःमाए नुःबा पोःङ् लॽरिक् यहुदिहाॽ मे़त्तुसिआङ् वये़रो॥ 15 सिमोन पत्रुस नु वेॽ कुहुॽसाम्बाधिक्ले़ ये़सुःन् तिम्दे़त्छुरो॥ खे़न् वेॽ हुॽसाम्बाल्ले़ मानिङ्वाॽफुसाम्बान् कुसिङ् निःत्तुआङ् वये़बाल्ले़ चोगुल्ले़ ये़सुःन् तिम्दुर मानिङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ कुलक्खुम्मो थारिक् के़रे़॥ 16 कर पत्रुसरे़ लाःक्कात् खुने़ॽ हाङ्घुर ये़बे़॥ खे़न् मानिङ्वाॽफुसाम्बान् कुसिङ् के़निःप्पा हुॽसाम्बान् सिगाङ्लाम् नुःक्खे़ फे़रे़आङ् लाम्धेःप् के़गोःमा सेवारोमान् मे़त्तुआङ् पत्रुसे़न् सिगाङ् तेॽरुरो॥ 17 खे़न् सेवारोमाल्ले़ पत्रुसे़न् मे़त्तु, “खे़ने़ॽआङ् खे़न् मनाःल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽओ थिक् मे़ःन्ने़बि?”पत्रुसरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽ मे़ःन्नाॽरो॥” 18 साॽरिक् चुङ्जिःक्ते़बाल्ले़ चोगुल्ले़ सेवारोबाहाॽ नु माङ्हिम् के़गोःबा तिलिङ्गाहाॽरे़ मि मे़दुप्तुआङ् खिरि मिजाॽनु मे़ये़बे़रो॥ पत्रुसे़न्नाङ् खुनिॽ पेसाङ् मिजाॽनु ये़बे़रो॥ 19 आल्ल हिम्सिगाङ् मानिङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ ये़सुःन् खुने़ॽ कुहुॽसाम्बाहाॽ नु कुनिसाम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ सेःन्दोसुर यागे़॥ 20 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽग काक्ले़ मे़घे़प्सुरए पाःराङ्लो, इङ्गाॽग काक् यहुदिहाॽ मे़जुम्बा यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो नु माङ्हिम्मो मनाहाॽ सदादिङ् हुॽरुङ्सिङ्ल वाॽरो॥ इङ्गाॽ स्वाःत्ताङ् थेआङ् मे़म्बाःप्पे़न्लो॥ 21 हे़क्केःल्ले़ थेआङ् अक्खेलॽरिक् याप्मि सेःन्गे़दोःसिबे? इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा के़घे़म्बाहाॽए सेःन्दोःसे़म्सिम्मे़ॽओ थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा पाःन्हाॽ से़क्खाए मे़घे़प्सुआङ् मे़वाॽरो॥” 22 ये़सुरे़ हे़क्के पाःत्तुल्ले़ खे़प्मो निःत्ताङ् के़ये़प्पा सुहाङ्युक्पाधिक्ले़ ये़सुरे़ कुने़दे़ङ्बान् ले़क्खुआङ् मे़त्तु, “अक्खेलॽरिक् मानिङ्वाॽफुसाम्बान्नु मुरा के़दोःबि?” 23 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽ पाःन् फेःन्दुङ्ने़ फाॽग्र पाःत्ते़ॽ॥ कर इङ्गाॽ से़क्खा पाःन् पाःत्तुङ्ङाङ् वाॽआने़ फाॽग्र थेआङ् के़हिप्पाबाबे?” 24 हे़क्क्याङ् हन्नासरे़ ये़सुःन् इमे़घेःक्खुबान् मे़म्भाःङ्ङे मानिङ्वाॽफुसाम्बा कैयाफासरो पाङ्घुदेःसुरो॥ 25 सिमोन पत्रुसे़न् मिजाॽनु ये़बे़ल्ले़ कुभारे़ सेःन्मे़दोसु, “खे़ने़ॽआङ् खे़ल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽओ थिक् मे़ःन्ने़बि?”पत्रुसरे़ खे़न् पाःन्निन् नाॽरुर मे़त्तु, “इङ्गाॽ मे़ःन्नाॽरो॥” 26 पत्रुसरे़ ने़क्खोॽबान् पे़त्तु थाःसुबा मनाःल्ले़ कुगाॽइ मानिङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ वेॽस्मा कुसेवारोबाधिक्काङ् खे़प्मो ये़बे़॥ खे़ल्ले़ पत्रुसे़न् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ जैतुन सिङ्लाओ ये़सुःन्नु के़वये़बा निःने़बा मे़ःम्बि?” 27 पत्रुसरे़ याम्मो मे़ःन्लो लॽरिक् पाःत्तुल्ले़ बा खे़न् ये़म्मोए इङ्वा काःसे़रो॥ 28 यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ ये़सुःन् तानाम्सा कैयाफासरे़ कुहिम्मोलाम् रोमि सुहाङ्गे़म्बाल्ले़ कुहाङ्हिम्मो मे़देॽरु॥ कर साम्योथिम् कुइसिःक् आसुत्थो आबोःङ्ङाङ् यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्बा चा चामा खोःमे़दे़त्ने़न् फाॽआङ् खे़ङ्हाॽ हिम् सिगाङ् मे़न्लाःसे़न्लो॥ 29 हे़क्केःल्ले़ सुहाङ्गे़म्बा पिलातसरे़ लाःक्कात् लःन्दे़आङ् मे़त्तुसि, “कन् मनाःल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ थे आप्तिक् के़दाःरुम्माङ् के़वयिॽबे?” 30 खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “कन् मनाःल्ले़ याःम्बक् मे़म्भेःन्ने वये़ल्ले़ग खे़ने़ॽओ मे़दारुम्बे़न् मे़न्॥” 31 हे़क्केःल्ले़ पिलातसरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “कन् मनाःन् तेॽरे़म्मे़ॽआङ् खिनिॽ साम्योथिम् कुइसिःक् खासे़न् लोःन्दे़म्मे़ॽ॥”हे़क्केःल्ले़ यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़मे़त्तु, “आनिगे़ग आत्तिन् मनाःन्नाङ् सिःमे़ल्ले़न् खुम्दिङ् पिमा युक् मे़गत्तुम्बे़न्लो॥” 32 कङ्ग ये़सुरे़ खुने़ॽ आक्तङ्बा सिःमे़ल्ले़ सिः लॽरिक् पाःत्तुबा पाःन्निन् के़त्ल 33 पिलातसे़न् याम्मो हाङ्हिम् सिगाङ् लाःसे़आङ् ये़सुःन् उःत्तुआङ् सेःन्दोसु, “से़क्खा खे़ने़ॽ यहुदि हाङ्ने़बि?” 34 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “खे़ने़ॽ कन् पाःन्निन् आबाङे के़निङ्वाॽइल्ले़ के़बाःत्तुबाबि, इ वेॽ मनाहाॽरे़ इङ्गाॽ आयाःम्बेओ के़म्मे़त्ते़बाबि?” 35 पिलातसरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽ यहुदिआबि? आबाङे के़याप्मिहाॽ नु तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरे़ खे़ने़ॽ हुक्मे़सुप्ताङ्ङाङ् वाॽ॥ खे़ने़ॽ थे याःम्बक् के़भेःन्दु?” 36 ये़सुरे़ मे़त्तु, “इङ्गाॽ आहाङ्जुम्मिङ्ग कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मे़ःन्लो॥ कप्मोबा वये़ल्ले़ग इङ्गाॽ आसेवारोबाहाॽरे़ इङ्गाॽ याप्मि ते़म्मा मे़ङ्घोःआन्ल फाॽआङ् यहुदिहाॽनु थङ् मे़जोगुबामे़न्, कर आहाङ्जुम्मिन् कप्मोबा मे़ःन्लो॥” 37 पिलातसरे़ मे़त्तु, “हे़क्केने़ फाॽग्र खे़ने़ॽ हाङ्ने़बि?”ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽ हाङ्आ फाॽआङ् खे़ने़ॽए के़बाःत्तुॽरो॥ कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो से़क्खाःल्ले़न् तोःन्दि पिसे़ इङ्गाॽ सावाःन्छिङाङ्बारो॥ से़क्खाओ के़बप्पाहाॽरे़ इङ्गाॽ आबाःन्निन् मे़घे़प्सुॽरो॥” 38 पिलातसरे़ सेःन्दोसु, “से़क्खाःङ्ग थे़माःन्बे?” खे़ल्ले़ हे़क्के पाःत्तुर लाःक्कात् लःन्दे़आङ् यहुदिहाॽ अक्खे मे़त्तुसि, “कन् मनाःल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ थेआङ् आप्तिक् मे़ङ्घोःबान्लो॥ 39 कर यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्मो खिनिॽ लागि पुङ्लाहिम्मो साक्पा के़धाःबाधिक् ले़रुङ् पिनिङ्बा थिम् के़गत्तुम्, हे़क्केःल्ले़ यहुदि हाङ्ङिन् ले़रुङ् पिनिङ्बि?” 40 खे़ङ्हाॽरे़ मे़अःक्ते़र मे़मे़त्तु, “मे़ःन्! खे़न् मे़ःन्! बरब्बासे़न ले़रे़ आबिरे़ॽ!” (आल्ल बरब्बासे़ङ्ग हाङ्बिफ्युङ्बा वये़रो॥) 1 हे़क्क्याङ् पिलातसरे़ ये़सुःन् साॽरिक् ते़ःम्भुक् याक्पाङ्घुसिरो॥ 2 थक्सुबाहाॽरे़ तिङ्ग्रेःक्ले़न् तिचः मे़भयुआङ् ये़सुःन् मे़घुःक्तु॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ परान्ला हाङ्तेःत्तिन् मे़जाक्तुर 3 कुदगि मे़बेआङ् ए़त्ले़ङ् यहुदि हाङ्ङे, तियाहा! लॽरिक् मे़मे़त्तुर कुने़दे़ङ्बान् मे़ले़क्खु मे़बिरुरो॥ 4 पिलातसे़न् याम्मो लाःक्कात् लःन्दे़आङ् यहुदिहाॽ मे़त्तुसि, “कन् मनाओ इङ्गाॽ थेआङ् आप्तिक् मे़ङ्घोःबान्बा पाःन्निन् खिनिॽ कुसिङ् के़निःत्तुम्ल फाॽआङ् इङ्गाॽ लाःक्कात् लःत्तुङ्ल पत्तारो॥” 5 हे़क्क्याङ् तिङ्ग्रेःक् तिचःन् मे़घुःक्तुबा नु परान्ला हाङ्तेःत्तिन् मे़जाक्तुबा ये़सुःन् लाःक्कात् मे़लःत्तुरो॥ हे़क्क्याङ् पिलातसरे़ मे़त्तुसि, “खा, कन् मनाःन् ओमे़त्ते़म्मे़ॽ!” 6 तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु माङ्हिम् के़गोःबा तिलिङ्गाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़निःसुनामे़ःन्ने “सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् खे़न् फोःन्दे़ॽओ, सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् खे़न् फोःन्दे़ॽओ” लॽरिक् अःक्मा मे़हेःक्ते़रो॥हे़क्केःल्ले़ पिलातसरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽए कन् मनाःन् तेॽरे़म्मे़ॽआङ् सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् फोःन्दे़म्मे़ॽओ, कर इङ्गाॽग खे़ल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ थेआङ् आप्तिक् मे़ङ्घोःबान्लो॥” 7 कर खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “आनिगे़ कत्तुम्बे़बा साम्योथिम् कुइसिःक्ग खे़न् सिःमाए पोःङ्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ल्ले़ आबाङे निङ्वाॽफुसाःआ फाॽआङ् मे़त्छिङ्ङाङ् वाॽरो॥” 8 पिलातसरे़ खे़न् पाःन्निन् खे़प्सुआङ् आल्लसाङ् साॽरिक् किःसे़रो॥ 9 खुने़ॽ याम्मो हाङ्हिम् सिगाङ् लाःसे़आङ् ये़सुःन् सेःन्दोसु, “खे़ने़ॽ आत्तोलाम् के़द्ये़बाबे?” कर ये़सुरे़ थेआङ् नोगप् मे़बिरुन्लो॥ 10 पिलातसरे़ ये़सुःन् मे़त्तु, “इङ्गाॽनु थेआङ् के़म्बाःत्ने़म्बा? खे़ने़ॽ सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् फोःम्मा नु ले़प्मादेःमा युक् कत्तुङ्बान् कुसिङ् के़न्निःत्तुन्बि?” 11 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़ने़ॽ के़म्बिरे़न्निल्ले़ग इङ्गाॽ सम्दाङ् युक् के़ङ्गत्तुन्बारो॥ कर इङ्गाॽ खे़ने़ॽओ याप्मि हुक् के़सुप्पाल्ले़ कन्नुःल्ले़आङ् यम्बा लायोरे़न् आप्तिक् खोःसुॽरो॥” 12 हे़क्केःल्ले़ग पिलातसरे़ ये़सुःन् ले़प्मादेःमा निङ्वाॽ चोगु, कर यहुदिहाॽरे़ चक्मे़ल्लॽए अक्खे मे़बाःत्तुर मे़अःक्ते़रो, “कन् मनाःन् के़ले़रु के़देःसुने़ फाॽग्र खे़ने़ॽग सिजरले़ 13 पिलातसरे़ खे़न् खे़प्सुआङ् ये़सुःन् लाःक्कात् लःत्तु, हे़क्क्याङ् खुने़ॽ लुङ् फे़ःमनाबा खासे़न् युक्नाओ युङ्सिङ्लो॥ (खे़न् ते़न्निन् हिब्रु पाःन्नो गब्बथा मे़मे़त्तुरो॥) 14 हे़क्क्याङ् कङ्ग यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्मिल्ले़ थिक् ये़न् तगि ले़न्दिक् पोःक्खे़र पत्छे़॥पिलातसरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ हाङ्ङिन् कप्मो वाॽरो॥” 15 हे़क्केःल्ले़ यहुदिहाॽ साॽरिक् मे़अःक्ते़र मे़मे़त्तु, “खे़न् तेॽरे़ॽआङ् सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् फोःन्दे़ॽ!”हे़क्केःल्ले़ पिलातसरे़ सेःन्दोसुसि, “खिनिॽ हाङ्ङिन् सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् फोःन्दुङ्बाबि?”तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “आनिगे़ हाङ्ङिङ्ग सिजरे़न्लक्लो॥” 16 हे़क्केःल्ले़ पिलातसरे़ ये़सुःन् सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् मे़भोःन्दुर फाॽआङ् हुक्सुप्तुसिरो॥खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ थक्सुबाहाॽरे़ ये़सुःन् खे़प्मोलाम् मे़देॽरुरो॥ 17 खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुःन् कुसिलाम्साक्मा सिङ्ङिन् मे़गुःत्तुआङ् मिक्खोःक्पा कोःक्माओ मे़देॽरुरो॥ (खे़न् कोःक्मान् हिब्रु पाःन्नो गलगथा मे़मे़त्तुरो॥) 18 खे़प्मो ये़सुःन् सिलाम्साक्मा सिङ्ङो मे़भोःन्दु॥ खुने़ॽ कुजुप्साङ् नु कुभे़न्छाङ्बा सिलाम्साक्मा सिङ्हाॽ सम्दाङ् ने़प्फु मनाहाॽआङ् मे़भोःन्दुसिरो॥ 19 पिलातसरे़ नासरतबा ये़सु यहुदि हाङ् लॽरिक् के़बप्पा आप्तिक् सक्किन् साप्तुआङ् सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् फम्मा पाङ्घुसिरो॥ 20 खे़न् यरिक् यहुदिहाॽरे़ मे़निःरुरो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़न् ते़न्निन् ये़क्यक्किल्ले़ कुबेसाङ्ङे ने़स्से़ हे़क्क्याङ् खे़ङ्ग हिब्रु, ल्यातिन नु ग्रिक पाःन्दाङ्ङो साप्ते़आङ् पत्छे़॥ 21 यहुदिहाॽरे़ खुनिॽ तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरे़ पिलातसे़न् अक्खे मे़मे़त्तुर मे़अत्तुरो, “खे़न् यहुदिहाॽरे़ खुनिॽ हाङ् लॽरिक् मे़साप्ते़न्ने़ॽओ, कर कन् मनाःल्ले़ यहुदिहाॽरे़ खुनिॽ हाङ्आ लॽरिक् पाःत्तुरो लॽरिक् साप्ते़ॽओ॥” 22 कर पिलातसरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ च्या साप्तुङ्, खे़न् साप्तुङ् साप्तुङ्॥” 23 थक्सुबाहाॽरे़ ये़सुःन् मे़भोःन्दु मे़सुरुआङ् खुने़ॽ कुदेःत्हाॽ लिसि लक्को मे़हाःत्छिङ्लो॥ कर कुलगेःत्तिन् 24 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “कङ्ग आनिॽ थे़ःक्खुम् मे़ःन्लो, कर तॽयाःन्सोःन् के़ःसुम्लो॥ आत्तिल्ले़ कुलक्को थाः, हाराॽ खे़ल्ले़ए खे़न् तेॽरुनिरो॥” कन् पाःन्निङ्ग साम्योसाप्लाओ अक्खेलॽरिक् खे़ङ्हाॽरे़ इङ्गाॽ आजाङ्हाॽ मे़हाःत्छिङ्लो, हे़क्क्याङ् आदेःत्तिन् तॽयानःन्सोःन् मे़गे़सुॽरो लॽरिक् साप्ते़आङ् के़बप्पे़न् के़रे़बारो॥ हे़क्केलॽरिक् थक्सुबाहाॽरे़आङ् बा हे़क्केए मे़जोगुरो॥ 25 ये़सुःन् सिलाम्साक्मा सिङ्ङो मे़भोःन्दुबाल्ले़ कुबेसाङ् कुम्मा, कुन्छुमाॽ, क्लोपासरे़ कुमेःत् मरियम, हे़क्क्याङ् मरियम मग्दलिनिसि मे़ये़बे़रो॥ 26 ये़सुरे़ कुम्मा हे़क्क्याङ् लुङ्माॽ तुक्तुबा कुहुॽसाम्बान्नाङ् खे़प्मो निःत्ताङ् ये़बे़त्छिबा निःसुसिल्ले़ कुम्मा मे़त्तु, “खुने़ॽग के़स्साःरो॥” 27 हे़क्क्याङ् खे़न् हुॽसाम्बान् मे़त्तु, “खुने़ॽग थामे़न्दिङ् के़म्मारो॥” खे़न् ये़म्माङ्धोग खे़न् हुॽसाम्बाल्ले़ मरियम्मिन् कुहिम्मो तेॽरुरो॥ 28 याङ्सि ये़सुरे़ काक् पाःन्हाॽ पोःक्खे़ चुरे़बा निःसुआङ् साम्योसाप्लाओ साप्ते़बान् के़त्ल फाॽआङ् पाःत्तु, “इङ्गाॽ आवामिःसे़रो॥” 29 खे़प्मो के़सुःप्पा चे़ल्ले़क्सेॽ थिः 30 ये़सुरे़ खे़न् पिःत्तुआङ् पाःत्तु, “आल्ल चुरे़रो॥” हे़क्के पाःत्तुर कुधे़गेःक्पे़न् तर्घुॽ थाःसु हे़क्क्याङ् कुसक्मान् ले़रुदेःसुआङ् स्ये़रो॥ 31 कङ्ग तङ्बेबा के़रे़क्नुःल्ले़ सेसेबा हे़क्क्याङ् यम्बा नाःम्सिङ् ये़न्निन्नुःल्ले़ थिक् ये़न् तगि वये़रो॥ यहुदिहाॽरे़ नाःम्सिङ् ये़न्नो सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् 32 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ थक्सुबाहाॽ मे़बेआङ् ये़सुःन्नु मे़भोःन्दुसिबा मनाहाॽरे़ खुन्छिॽ लाङ्हाॽ मे़ए़क्खुरो॥ 33 कर खे़ङ्हाॽ ये़सुरो मे़भे़रे़ल्ले़ ये़सुःङ्ग तगिए स्ये़बा मे़निःसुआङ् खुने़ॽ कुलाङ्हाॽ मे़न्ए़क्खुन्लो॥ 34 हे़क्केसाङ् थिक् थक्सुबाल्ले़ ये़सुरे़ कुले़म्भेःप्मो लाःक्किल्ले़ थुबुल्ले़ खिमो खे़प्मोलाम् माक्खिॽ नु च्वाःत् लःन्दे़रो॥ 35 खिनिॽआङ् नसाःन् के़जोगुम्ल फाॽआङ् खे़न् पोःक्खे़बा पाःन् के़निःबाल्ले़ कन् पाःन्हाॽ पाःत्तुबारो॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ पाःत्तुबा पाःन्हाॽग से़क्खाएरो॥ 36 “खुने़ॽ कुये़ःप्पाहाॽ लत्थिक्काङ् मे़ए़क्ने़न्लो” 37 हे़क्क्याङ् वेॽ ते़न्नो साम्योसाप्लाओ अक्खेआङ् साप्ते़आङ् पत्लो, “के़धुप्पाहाॽरे़ आबाङे मे़धुबुबान् ओमे़मे़त्तुरो॥” 38 खे़न् एगाङ् आरिमाथिया पाङ्जुम्बा युसुफे़न् पिलातसरो पेआङ् ये़सुरे़ कुधक्किन् नाःक्तु॥ खुने़ॽ यहुदिहाॽ किरुसिबाल्ले़ चोगुल्ले़ स्वाःत्ताङ् ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बा पोःक्खे़आङ् वये़रो॥ पिलातसरे़ इङ्दत् पिरुआङ् खे़ल्ले़ ये़सुरे़ कुधक्किन् थाःसुआङ् तेॽरु॥ 39 तगि से़न्दिक् ये़सुरे़ कुदुम्से़ के़दाःबा निकोदेमसरे़ युसुफे़न् तेःङ् मे़त्तुआङ् वये़॥ निकोदेमसरे़ मुर्र नु खाम्दोलि फःम्मनाबा कुनाम्गे़नुॽबा सुम्सुम् (३३) किलो मारुक्किन् तारुआङ् वये़रो॥ 40 खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुरे़ कुधक्किन् तेॽरे़त्छुआङ् यहुदि चे लुप्मा थिम् कुइसिःक् मारुक्किन् हुःत्ते़त्छुआङ् नुःबा चेदेःत्तिल्ले़ कित्ते़त्छुरो॥ 41 आल्ल ये़सुःन् सिलाम्साक्मा सिङ्ङो मे़भोःन्दुबा ते़न्नो फुङ्इक् थिक् ने़स्से़॥ खे़न् फुङ्इक्को आल्लो थारिक् मना मे़न्ने़ए के़वाॽबा इप्पुङ्धिक् ने़स्से़रो॥ 42 कङ्ग नाःम्सिङ् ये़न्निल्ले़न् यारिप् चोःक्मा ये़न् वये़बाल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् इप्पुङ्ङिन् निःत्ताङ् ने़स्से़बाल्ले़ चोगुल्ले़ ये़सुरे़ कुधक्किन् तेॽरे़त्छुआङ् ने़स्से़त्छुरो॥ 1 आल्ल ते़ने़बा ये़न्नो खामे़न्ओःत्ते वये़ल्ले़सा मरियम मग्दलिनिःन् इप्पुङ्ङो पेरो॥ खे़न् इप्पुङ्ङिल्ले़ कुमुराओ मे़ये़प्सुबा यम्बा लुङ्ङिन् थिक्ले़प्माङ् मे़इसुआङ् ने़स्से़बा निःसु॥ 2 हे़क्क्याङ् खे़न् लोःक्ते़र सिमोन पत्रुस नु ये़सुरे़ लुङ्माॽ तुक्तुबा वेॽस्मा हुॽसाम्बाल्लो पेआङ् मे़त्तुसि, “खे़ङ्हाॽरे़ दाङ्बाल्ले़ कुधक्किन् इप्पुङ्ङोलाम् मे़देॽरुआङ् होःप्लो! आत्तान् मे़ने़स्सुआङ् ने़ःॽ आनिगे़ मे़निःसुम्बान्लो!” 3 पत्रुस नु खे़न् वेॽ हुॽसाम्बान् इःप्पुङ् ले़प्माङ् थाःने़त्छि॥ 4 खे़न् ने़प्माङ् लोःक्ते़त्छि, कर खे़न् वेॽ हुॽसाम्बाल्ले़ पत्रुसे़न् लाम्बाक्तुआङ् इप्पुङ्ङो तगि के़रे़रो॥ 5 खे़न् अःक्खुम् फन्छिङ्ङाङ् सिगाङ् ओमे़त्तुल्ले़ चेदेःत्तिन् खे़प्मो ने़स्से़बा निःसु, कर सिगाङ्ग मे़लाःसे़न्लो॥ 6 कुएःक् कुएःक् सिमोन पत्रुसे़न् खे़प्मो के़रे़आङ् सिगाङ् लाःसे़॥ खे़ल्ले़ चेदेःत्तिन् नु 7 ये़सुरे़ कुनारा मे़दे़प्तुबा तेःत्तिन् खे़प्मो ने़स्से़बा निःसु॥ खे़न् नादे़प्मा तेःत्तिन् चेदेःत्तिल्ले़ कुबेसाङ् मे़भाक्तुआङ् ने़स्से़बा निःसुरो॥ 8 हे़क्क्याङ् तगि इप्पुङ्ङो के़गे़प्पा हुॽसाम्बे़न्नाङ् सिगाङ् लाःसे़॥ खे़ल्ले़ खे़न् निःसुआङ् नसाःन् चोगुरो॥ 9 (खे़ङ्हाॽरे़ आल्लसाङ् ये़सुःन् सिःमे़न्लाम् हिङ् लॽरिक् साम्योसाप्लाओ के़बप्पे़न् कुसिङ् मे़न्निःत्ते मे़वये़रो॥) 10 हे़क्क्याङ् खे़न् हुॽसाम्बाहाॽ ने़प्माङ् हिम्मो नुःक्खे़त्छिरो॥ 11 कर मरियम्मिन् इःप्पुङ् लाःक्कात् हाबे़र ये़बे़रो॥ खे़न् हाबे़र अःक्खुम् फन्छिङ्ङाङ् इःप्पुङ् सिगाङ् ओमे़त्तुल्ले़, 12 फःगे़लॽबा तेःत् के़जाङ्बा ने़प्फु माङ्लाइङ्बाहाॽ ये़सुरे़ कुधक् मे़ने़स्सुआङ् ने़स्से़बा ते़न्नो थिक्किन् कुधे़गेःक् ले़प्माङ् नु वे़स्मान् कुलाङ् ले़प्माङ् युङे़त्छिबा निःसुसिरो॥ 13 खे़न् माङ्लाइङ्बाहाॽरे़ खुने़ॽ सेःन्दोःसे़त्छु, “खे़ने़ॽ थेआङ् के़हाःप्पाबे?”खे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ आदाङ्बाल्ले़ कुधक्किन् कप्मोलाम् खे़ङ्हाॽरे़ मे़देॽरुरो हे़क्क्याङ् आत्तान् मे़ने़स्सुआङ् ने़इ इङ्गाॽ मे़निआन्लो॥” 14 हे़क्के पाःत्तुर मरियम्मिन् खिरि हिसिङ्ङिल्ले़ ये़सुःन् खे़प्मो ये़बे़बा निःसु, कर खुने़ॽ ये़सुःन्नेरो फाॽआङ् कुसिङ् निःप्मा मे़सुक्तुन्लो॥ 15 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “मामुए, खे़ने़ॽ थेआङ् के़हाःप्पाबे? हाःत् के़गोःत्तुबाबे?”मरियमरे़ खुने़ॽग फुङ्इक् के़गोःबाबिला लॽरिक् निङ्वाॽ इःत्तुआङ् मे़त्तु, “आदाङ्बे, दाङ्बाल्ले़ कुधक्किन् कप्मोलाम् के़देॽरुआङ् वाॽने़ फाॽग्र आत्तान् के़ने़स्सुआङ् ने़ःॽ इङ्गाॽ मे़त्ताङ्ङे़ॽना, हे़क्क्याङ् कुधक्किन् इङ्गाॽ तेॽरुङ्लो॥” 16 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “मरियम्मे!”खुने़ॽ ये़सुःन् ले़प्माङ् हिसिङ्ङाङ् “रब्बोनि!” मे़त्तुरो॥ (खे़न् फाॽइङ्ग हिब्रु पाःन्नो “सिक्साम्बे” पोःङ्लो॥) 17 ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु “इङ्गाॽ मे़दे़म्साङ्ङिन्ने़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ आल्लो थारिक् इङ्गाॽ पानुदिङ् पाःल्लो मे़म्बेःक्के वाॽआरो॥ कर पेगे़ॽआङ् आन्साॽसि अक्खे मे़त्ते़से़ॽओ, ‘इङ्गाॽ पानुदिङ् आम्बा नु खिनिॽ पानुदिङ् पाः हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ आनिङ्वाॽफुमाङ् नु खिनिॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङो नुःङ्ङा पेःक्कार पत्तारो॥’ ” 18 मरियम मग्दलिनिःन् पेआङ् हुॽसाम्बाहाॽ, “इङ्गाॽ दाङ्बान् निःसुङ्ङाङ् वाॽरो” मे़त्तुसिआङ् ये़सुरे़ पाःत्तुबा पाःन्हाॽ खे़ङ्हाॽ चे़क्तुसिरो॥ 19 बा खे़न् ते़ने़बाल्ले़ युःन्छिक् हुॽसाम्बाहाॽरे़ यहुदिहाॽ मे़गिरुसिआङ् हिम्सिगाङ् मे़सुम्सिङ्, हे़क्क्याङ् लाम्धेःप्पे़न् मे़ए़त्तुआङ् मे़युङे़ल्ले़ ये़सुःन् खुनिॽ लुम्मो थाःम्सिङ्ल अक्खे मे़त्तुसि, “सनारुङ् के़घोःसुम्लरो!” 20 हे़क्के पाःत्तु सुरुआङ् खुने़ॽ कुहुक्हाॽ नु कुले़म्भेःप्मान् ओसेःन्धाक्तुसि॥ दाङ्बान् मे़निःसुबाल्ले़ हुॽसाम्बाहाॽ साॽरिक् मे़सःत्ते़रो॥ 21 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ याम्मो मे़त्तुसि, “सनारुङ् के़घोःसुम्लरो! पानुदिङ् पाःल्ले़ इङ्गाॽ पाङ्घाङ्बा कुइसिःक् खिनिॽआङ् इङ्गाॽ पाङ्निङ्ल पत्तारो॥” 22 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽओ साङ्गुगे़न् सक्माःल्ले़ मुःत्तुसिर अक्खे मे़त्तुसि, “सेसेमाङ्ङिन् ताःक्ते़म्मे़ॽओ॥ 23 मनाहाॽरे़ खुनिॽ लायोःन् ले़प्मि के़बिरुम्सिम्ने़ फाॽग्र खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ लायोःन् ले़प्मि पोःङ्लो, कर मनाहाॽरे़ खुनिॽ लायोःन् ले़प्मि के़म्बिरुम्सिम्मिन्ने़ फाॽग्र खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ लायोःन् ले़प्मि मे़बोःङ्ने़ल्लो॥” 24 आल्ल ये़सुःन् खुनिॽ लुम्मो त्ये़ःल्ले़ थिक्-ने़त् हुॽसाम्बाहाॽओ थिक् दिदिमस मे़प्मनाबा थोमाःन् खे़प्मो होःप्ते़रो॥ 25 हे़क्केःल्ले़ वेॽ हुॽसाम्बाहाॽरे़ थोमाःन् अक्खे मे़मे़त्तु, “आनिगे़ग दाङ्बान् निःसुम्बे़रो!”कर थोमाःल्ले़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ कुहुक्को मे़धे़प्तुबा फे़न्तिङ्ङिल्ले़ कुयोःक्किन् मे़न्निए नु खे़प्मो आहुक्चोःन् मे़ङ्गेःत्ते हे़क्क्याङ् कुले़म्भेःप्मो लाःक्किल्ले़ मे़धुबुबाओ आहुक्किन् मे़ङ्गेःत्तेग नसाःन् मे़जोःक्कान्लो॥” 26 ये़त्छि ये़न् एगाङ् हुॽसाम्बाहाॽ याम्मो हिम् सिगाङ् मे़जुप्से़आङ् मे़युङे़॥ कन् ये़म्मो थोमाःन्नाङ् वये़, लाम्धेःप्पे़न् सिगाङ्लाम् मे़सुबुआङ् पत्छे़साङ् खुनिॽ लुम्मोए ये़सुःन् थाःम्सिङ्ल, “सनारुङ् के़घोःसुम्लरो” मे़त्तुसि॥ 27 हे़क्क्याङ् थोमाःन् मे़त्तु, “थोमाए, के़हुक्चोःन् कॽयो याक्ते़ॽ, आहुक्हाॽ ओमे़त्ते़ॽ॥ खे़ने़ॽ के़हुक्किन् आले़म्भेःप्मो लाःक्किल्ले़ मे़धुबुबा कुयोःक्को केःत्ते़ॽओ॥ खे़ने़ॽ चप्चि मे़जोगे़न्ने़ॽ, कर नसाःन् चोगे़ॽओ॥” 28 थोमाःल्ले़ मे़त्तु, “खे़ने़ॽग आदाङ्बा नु आनिङ्वाॽफुमाङ्ने़रो” 29 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “खे़ने़ॽग इङ्गाॽ के़निःसाङ्ङाङ्लक् नसाःन् के़जोगाङ्लो, कर इङ्गाॽ याप्मि मे़न्निए नसाःन् के़जोःक्पाहाॽग मुॽइसाबासिरो॥” 30 ये़सुरे़ कन् साप्पन्नो साप्ते़आङ् के़बप्पान्नुःल्ले़आङ् यरिक् निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन्हाॽ कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ खुनिॽ तगि चोगुआङ् वये़॥ 31 कर कप्मोग ये़सुःन्ने निङ्वाॽफुसाः, निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तरो लॽरिक् नसाःन् के़जोगुम्ल फाॽआङ् साप्ते़आङ् पप्पारो॥ हे़क्केलॽरिक् नसाःन् के़जोःक्पाहाॽरे़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् मे़घोःसुॽरो॥
1 याङ्सि ये़सुःन् याम्मो कुहुॽसाम्बाहाॽओ तिबेरियस वरक्किल्ले़ 2 खे़प्मो सिमोन पत्रुस, दिदिमस मे़प्मनाबा थोमा, जब्दियारे़ ने़प्फु कुस्साःहाॽ, 3 सिमोन पत्रुसरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽग ङा ते़म्से़ पेःक्कारो॥”खे़ङ्हाॽरे़, “आनिगे़आङ् खे़ने़ॽनुए पेगिगे़ॽरो” मे़मे़त्तु॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ खःङ्बेओ मे़लाःसे़आङ् योःङ् ले़प्से़ मे़बे, कर खे़न् से़न्दिक् नाम्दाःत्ताःत् थेआङ् ते़म्मा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 4 खाओःत्ते़र पत्छे़ल्ले़ ये़सुःन् वरक्किल्ले़ कुबेसाङ् ये़बे़, कर खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ ये़सुःन्नेरो फाॽआङ् कुसिङ् निःप्मा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 5 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “चुम्से, खिनिॽ ङा के़दे़म्सुम्माङ् वाॽबि?”खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “होःप्लो॥” 6 याम्मो ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ खःङ्बेल्ले़ चुप्साङ् ले़प्माङ् योःङ्ङिन् ले़प्ते़म्मे़ॽआङ् खे़प्मो खिनिॽ ङा के़धाःसुम्लो॥” खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ पाःत्तुबा कुइसिःक्के योःङ्ङिन् मे़ले़प्तुल्ले़ साॽरिक् यरिक् ङा मे़ध्ये़आङ् खे़ङ्हाॽरे़ योःङ्ङिन् उःङ्माए मे़न्छुक्तुन्॥ 7 ये़सुरे़ लुङ्माॽ तुक्तुबा कुहुॽसाम्बाल्ले़ सिमोन पत्रुसे़न् मे़त्तु, “खुने़ॽग दाङ्बान्नेरो!” सिमोन पत्रुसरे़ खे़न् खे़प्सुनामे़ःन्ने तेःत्तिल्ले़ कित्लिक् कित्छिङ्, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ खे़न् फे़न्दुआङ् वये़॥ हे़क्क्याङ् च्वाःत्तो पिन्दे़ लाःसे़आङ् वाजागे़र कुयाओ पेरो॥ 8 वेॽ हुॽसाम्बाहाॽ ङाःल्ले़ के़दिम्बा योःङ्ङिन् खःङ्बेओलाम् मे़उःक्खुर कुयाओ मे़भे़रे़॥ खे़ङ्ग कुयालाम् खे़म्म्याक् मे़माःक्खे़न्, कर कुगिप् ने़त्छि (२००) हुक्सिक् थारिक्लक् ने़स्से़रो॥ 9 खे़ङ्हाॽ कुयाओ मे़गे़रे़ल्ले़ मिघाःङ्ङो ओॽमनाबा ङाहाॽ नु खरे़ःङ्हाॽ मे़निःसुरो॥ 10 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “आल्लो खारक् के़दे़म्सुम्बाओलाम् कुभा ङाहाॽ फे़त्ते़म्मे़ॽओ॥” 11 सिमोन पत्रुसे़न् खःङ्बेओ लाःसे़आङ् ङाःल्ले़ के़दिम्बा योःङ्ङिन् कुयाओ उःक्खु लःत्तु॥ खे़प्मो यम्यम्बा किप्थिक्काङ् ङा-सुम् (१५३) ङाहाॽ मे़यागे़॥ हे़क्केसाङ् योःङ्ङिन् मे़दे़ःक्खे़न्लो॥ 12 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “फे़रे़म्मे़ॽआङ् चे़म्मे़ॽओ॥” कर खे़प्मो आत्तिन् कुहुॽसाम्बान्नाङ् खे़ने़ॽ हाःत्ने़न्बे लॽरिक् सेःन्दोःमा मे़न्आःन्छिङ्ङिन्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ दाङ्बान्नेरो फाॽआङ् निङ्वाॽ मे़गत्तुरो॥ 13 ये़सुरे़ खरे़ःङ्ङिन् खप्सुआङ् खे़ङ्हाॽ पिरुसिरो॥ हे़क्केलॽरिक्के ङाहाॽआङ् पिरुसिरो॥ 14 ये़सुःन् सिःमे़न्लाम् हिङे़आङ् कुहुॽसाम्बाहाॽरो ओसेःन्धाक्सिङ्बा कन् सुम्ले़ङ् पोःक्खे़आङ् वये़रो॥ 15 खे़ङ्हाॽरे़ मे़ज मे़सुरुआङ् सिमोन पत्रुसे़न् ये़सुरे़ मे़त्तु “युहुन्नारे़ कुस्साः सिमोने, कङ्हाॽरे़ मिःम्जि मे़मे़त्ताबानुःल्ले़आङ् यरिक् खे़ने़ॽ मिःम्जि के़मे़त्ताबि?”खे़ल्ले़ नोगप् पिरु, “ओरो, आदाङ्बे, इङ्गाॽ से़क्खाए मिःम्जि मे़त्ने़ॽबान् खे़ने़ॽ के़निःसुॽरो॥”ये़सुरे़ मे़त्तु, “आमे़ल्लुक्साःहाॽ चालाम्से़से़ॽओ॥” 16 ये़सुरे़ पत्रुसे़न् याम्मो सेःन्दोसु, “युहुन्नारे़ कुस्साः सिमोने, इङ्गाॽ मिःम्जि के़मे़त्ताबि?”खे़ल्ले़ नोगप् पिरु, “ओरो, आदाङ्बे, इङ्गाॽ से़क्खाए मिःम्जि मे़त्ने़ॽबान् खे़ने़ॽ के़निःसुॽरो॥”ये़सुरे़ मे़त्तु, “आमे़ल्लुक्हाॽ कमे़से़ॽओ॥” 17 हे़क्क्याङ् याम्मो ये़सुरे़ सुम्ले़ङ्ङो पत्रुसे़न् सेःन्दोसु, “युहुन्नारे़ कुस्साः सिमोने, इङ्गाॽ मिःम्जि के़मे़त्ताबि?”अक्खेलॽरिक् ये़सुरे़ सुम्ले़ङ् थारिक् “इङ्गाॽ मिःम्जि के़मे़त्ताबि” लॽरिक् सेःन्दोसुबाओ पत्रुसरे़ कुनिङ्वाॽ तुगे़र मे़त्तु, “ओरो, आदाङ्बे, खे़ने़ॽग काक् पाःन्हाॽ के़निःसुॽरो॥ इङ्गाॽ से़क्खाए खे़ने़ॽ मिःम्जि मे़त्ने़बान् खे़ने़ॽ के़निःसुॽरो॥”ये़सुरे़ खे़न् मे़त्तु, “आमे़ल्लुक्हाॽ चालाम्से़से़ॽओ॥ 18 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्ने़ॽ, थाङ्बे़न् के़वये़ल्ले़ आबाङे फॽइ के़युप्सिङ्ङाङ् आत्तान् पेःक्मा निङ्वाॽ के़जोगु खे़प्मोए के़बेरो, कर काप्पोबा के़दुम्माङ्ग के़हुक्हाॽ के़सन्छुॽ, हे़क्क्याङ् फॽइ के़म्युप्पाङ् आत्तान् पेःक्मा के़सिराॽ मे़धाङ्ने़न् खे़प्मो के़म्देॽरो॥” 19 ये़सुरे़ अक्खे मे़त्तुर पत्रुसे़न् के़दाःबा ये़म्मो आत्तिन् परिक्ले़न् सिःमे़न्लाम् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् मिमिदिङ् चोगुॽ फाॽआङ् ओसेःन्धाक्तुआङ् वये़रो॥ हे़क्क्याङ् दाङ्बाल्ले़ पत्रुसे़न् मे़त्तु, “इङ्गाॽ तिःक्ताङ्ङे़ॽओ!” 20 पत्रुसे़न् हिल्लिक् हिसिङ्ङिल्ले़ ये़सुरे़ लुङ्माॽ तुक्तुबा कुहुॽसाम्बे़ल्ले़ तिम्दुबा निःसुरो॥ (साभाङ्जा मे़जःल्ले़ बा खे़न् हुॽसाम्बाल्ले़ ये़सुरे़ कुबेसाङ् नाःम्सिङ्ल युङे़ल्ले़ दाङ्बे, हाःत्ले़ इङ्गे़ले़क्पे लॽरिक् सेःन्दोसुआङ् वये़रो) 21 पत्रुसरे़ खे़न् निःसुआङ् दाङ्बान् सेःन्दोसु, “दाङ्बे, खुने़ॽ कुयाःम्बेओ थे पोःङ्बाबे?” 22 ये़सुरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽ नुःङ्ङार थारिक् खुने़ॽ हिङ्ङाङ् वाॽर पाःप्मा निङ्वाॽ चोगुङ्ङिल्ले़ खे़ने़ॽ थे़मा पोःङ्बे? इङ्गाॽ तिःक्ताङ्ङे़ॽओ॥” 23 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ हुॽसाम्बाहाॽरे़ खुनिॽ लुम्मो कन् हुॽसाम्बाङ्ग मे़सिःने़न्लो लॽरिक् इङ् से़ःरे़रो॥ कर दाङ्बाल्ले़ग हे़क्के पाःत्तुबा होःप्ते़रो॥ खुने़ॽग अक्खेरक् पाःत्तुआङ् वये़रो, “इङ्गाॽ नुःङ्ङार थारिक् खुने़ॽ हिङ्ङाङ् वाॽर पाःत्तुङ्ङिल्ले़ खे़ने़ॽ थे़मा पोःक्खे़बे?” 24 बा खे़न् कुहुॽसाम्बाल्ले़ कन् पाःन्हाॽरे़न् तोःन्दि पिरुआङ् साप्तुबारो॥ खुने़ॽ कुबाःन्हाॽग से़क्खाएरो फाॽआङ् आनिगे़ निःसुम्बे़रो॥ 25 ये़सुरे़ वेॽ यरिक् याःम्बक्हाॽआङ् चोगु॥ खे़ङ्हाॽ थे़प्पे़त्ताङ् साप्माल्ले़ग खे़न् साप्पन्हाॽ कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़आङ् मे़हत्तुन् लॽरिक् इःत्तुङ्लो॥
|