Acts
सेःक्युक्मिबाहाॽ1 आमिःम् थियोफिलसे, इङ्गाॽ तगिबा आसाप्पन्नो 3 ये़सुःन् तुक्खे च्ये़आङ् स्ये़, हे़क्क्याङ् सिःमे़न्लाम् याम्मो हिङे़आङ् लिबोःङ् (४०) ये़न् थारिक् खुने़ॽ से़क्खाए कुहिङ्वे़त् पोःक्खे़बा पाःन्निन् ओसेःन्धाक्सिङ्मा फाॽआङ् ए़त्ले़ङ् ओसेःन्धाक्सिङ्, हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ चे़क्तुसिरो॥ 4 थिक्ले़ङ् खुने़ॽ खे़ङ्हाॽनु चर युङे़ल्ले़ अक्खे मे़त्तुसि, “यरुसले़म ले़रे़म्मे़ॽआङ् आल्लोसा मे़बेगे़म्मिन्ने़ॽओ, कर साङ्ग्राम्पेदाङ्ङोबा पानुदिङ् आम्बारे़ सेसेमाङ् पिनिङ् लॽरिक् चोगुबा माङ्हे़क्किन् हाङ्घे़म्मे़ॽ॥ कङ्ग तगि मे़त्निङ्बा के़घे़प्सुम्माङ् के़वयिॽरो॥ 5 युहुन्नारे़ग च्वाःत्तिल्ले़ बप्तिस्मा के़बिरि, कर कुभा ये़न् एगाङ् सेसेमाङ्लाम् बप्तिस्मा के़बोःक्खिॽरो॥” 6 थिक्ये़न् खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽनु सोरिक् मे़वये़ल्ले़ मे़मे़त्तु “आदाङ्बे, बा कन् ये़म्मोए इस्राइलिहाॽ चोःक्युम्भो के़बिरुसिआङ् आनिॽ हाङ्जुम्मिन् याम्मो के़जोगुॽबि?” 7 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “आप्फाल्ले़ कन् पाःन्हाॽ के़त् के़लॽबान् निःमा थाःमा खिनिॽ याःम्बक् मे़ःन्लो॥ खे़ङ्ग पानुदिङ् पाःल्ले़ आबाङे कुनिङ्वाॽओ निःन्धो चोगुॽरो॥ 8 कर खिनिॽ थे़मा निङ्वाॽ खोःमा पोःङ् फाॽले़ सेसेमाङ्ङिन् खिनिॽओ ताःल्ले़ मुक्साम् के़घोःसुम्माङ् खिनिॽ यरुसले़म्मो, यहुदिया नु सामरिया थुम्मो हे़क्क्याङ् काक् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो खाराक् इङ्गाॽ आदोःन्दि के़बोःक्खिॽरो॥” 9 ये़सुरे़ हे़क्के पाःत्तु सुरुआङ् खुने़ॽ ओमे़मे़त्तुर मे़बत्छे़ल्ले़ए थाःङ्धाःङ् साङ्ग्राम्पेदाङ् ले़प्माङ् पक्खे़र खाप्मिःत्तिल्ले़ इःप्तु तेॽरुरो॥ 10 खे़ङ्हाॽरे़ ताङ्साक्पो खुने़ॽ पङ्सिङ्बा ओमे़मे़त्तुर मे़ये़बे़ल्ले़ फःगे़लॽबा तेःत् के़जाङ्बा ने़प्फु माङ्लाइङ्बाहाॽ 11 पारे़त्छि, “गालिलबा मनासे, थेआङ् ताङ्साक्पो ओगे़मे़त्तुम्बाबे? ये़सुःन् साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो थोधो पङ्सिङ् पेबा हे़क्केए खुने़ॽ थिक्ये़न् याम्मो युःरो॥” 12 हे़क्क्याङ् सेःक्युक्मिबाहाॽ जैतुन मे़प्मनाबा कोःक्मालाम् यरुसले़म मे़नुःक्खे़॥ खे़न् यरुसले़मलाम् किलोमितरधिक् 13 ये़क्यक्को मे़लाःसे़आङ् खे़ङ्हाॽ मे़यागे़बा थाःङ्स्मा याक्फाओ मे़लाःसे़॥ खे़प्मो पत्रुस, युहुन्ना, याकुब, आन्द्रियास, फिलिप, थोमा, बारथोलोमाइ, मत्ति, अल्फायसरे़ कुस्साः याकुब, हाङ्बिफ्युङ् के़जोःक्पा सिमोन हे़क्क्याङ् याकुबरे़ कुस्साः यहुदा मे़वये़रो॥ 14 खे़ङ्हाॽ काक् सोरिक् मे़बोःक्खे़र चक्मे़ल्लॽए तुवा चोःक्कि मे़यागे़॥ खे़ङ्हाॽओ ये़सुरे़ कुम्मा मरियम नु वेॽ मे़न्छुमाहाॽ हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ कुन्साॽसिआङ् मे़वये़रो॥ 15 खे़न् ये़म्मो पत्रुसे़न् किप्थिक्काङ् निबोःङ् यारिक् (१२०) नसानिबा लुम्मो ये़म्सिङ्ङाङ् 16 खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “फुॽनुसाॽसे, यहुदा इस्करियोतिन् आनिॽनुए वये़, हे़क्क्याङ् कन् माङ्सेवा चोःक्मा लक्किन् दाङ्बालाम् खोःसुआङ् वये़रो॥ कर खे़ल्ले़ अक्खेलॽरिक् ये़सुरे़ कुदे़म्से़ के़दाःबाहाॽ लाम्लोसुसिॽ के़लॽबा पाःन्निन् सेसेमाङ्ङिल्ले़ तगिसा दाउद हाङ्लाम् साम्योसाप्लाओ साप्ते़बा पाःन्निन् के़प्मा पोःक्खे़रो॥” 18 (कन् मनाःल्ले़ फे़न् याःम्बक्लाम् थगुबा याङ्ङिल्ले़ प्याङ्सिगे़न् इक्ताप् इङुआङ् वये़॥ खुने़ॽ खे़प्मो फोःन्छिङ्ङिल्ले़ मक्थ्ये़आङ् कुसाप्पोःक्किन् ते़स्से़आङ् कुहिदुत् लःन्दे़आङ् स्ये़॥ 19 हे़क्क्याङ् यरुसले़मबा मनाहाॽरे़ कन् पाःन्निन् निङ्वाॽ मे़घोःसुआङ् खे़न् प्याङ्सिगे़न् इक्ताप्पिन् “अक्केल्दामा” मिङ् मे़वाःत्तुरो॥ खे़न् फाॽइन् माक्खिॽ इक्ताप् पोःङ्लो॥) 20 पत्रुसरे़ पाःत्तु, “अक्खेलॽरिक् कन् पाःन्निन् साप्पन्नो साप्ते़आङ् पत्,‘खे़ल्ले़ कुहिम्धाःङ्हाॽ कुघाले़म् पोःङ्लरो॥’हे़क्क्याङ् ‘खे़प्मो के़युङ्बा हाःत्ताङ् मे़होःप्लरो॥’हे़क्क्याङ् ‘माङ्सेवा चोःक्मा कुलक्किन् वेॽ मनाःल्ले़ खोःसुररो॥’ 21 हे़क्केःल्ले़ दाङ्बा ये़सुःन्नु सोरिक् आवये़ल्ले़ आनिॽनुए के़वाॽबा मनाःल्ले़ कुले़क्वा लत्थिक् सेःक्माए पोःङ्॥ 22 खुने़ॽ युहुन्नारे़ चोगुबा बप्तिस्माआङ्धो दाङ्बा ये़सुःन् आनिॽ लुम्मोनु साङ्ग्राम्पेदाङ् पेबा थारिक् के़निःबा पोःङ्मा पोःङ्॥ खुने़ॽ आनिॽनुए दाङ्बा ये़सुःन् सिःमे़न्लाम् याम्मो कुहिङ्वे़त् पोःक्खे़बा पाःन्निल्ले़न् तोःन्दि पोःङ्मा पोःङ्लो॥” 23 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ ने़प्फु मनाहाॽ मे़दोःन्दुसि—बरसाबास मे़प्मनाबा युसुफ (खे़ल्ले़ कुमिङ्ङिन् युस्तसआङ् वये़) हे़क्क्याङ् मत्तियास॥ 24 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ अक्खेलॽरिक् मे़बाःत्तुर तुवा मे़जोगु, “आदाङ्बे, खे़ने़ॽग मे़न्छाम्गे़न् याप्मिरे़ खुनिॽ सिक्लुङ्मोबा पाःन्निन् के़निःसुॽरो॥ कन् सेःक्युक्मिबा माङ्सेवा लक्किन् चोःक्मा फाॽआङ् यहुदाःल्ले़ कुले़क्वा कन् ने़प्फुओ के़सेगुबा मनाःन् ओसेःन्दाङ् चोगे़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ यहुदाःल्ले़ खे़न् ले़रुआङ् लाॽरुबा कुलाम्मो पेरो॥” 26 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ सिङ्जेःक् मे़ए़क्खुल्ले़ खे़न् मत्तियासरे़ कुमिङ्ङो थ्ये़रो॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ थिक्-थिक् (११) सेःक्युक्मिबाहाॽओ योॽसिङ्लो॥ 1 पे़न्तिकोस 2 हक्चघत् खे़प्मो यम्बा सुरित् केजङ् के़हुबा कुइसिःक् इक्लाधिक् साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् ये़आङ् खे़ङ्हाॽ मे़यागे़बा हिम्मिन् सिदाक् थिम्सुरो॥ 3 हे़क्क्याङ् मिराःक्लाम् के़से़बा मिसाङ् हे़क्तङ्बा मिःन् के़रे़क्ले़ खुनिॽ थे़गेःक्को चुक्ते़बा खे़ङ्हाॽरे़ मे़निःसुरो॥ 4 हे़क्क्याङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़ थुक्तुसिआङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़ पिरुसिबा कुइसिःक् वेॽ वेॽ मे़ल्ले़स्सुम्बा पाःन्दाङ्ङो पाःप्मा मे़हेःक्ते़रो॥ 5 आल्ल यरुसले़म्मो इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा काक् लाजेॽओनु के़दाःबाआङ् के़वाॽबा यहुदि साम्योबा मनाहाॽआङ् मे़वये़रो॥ 6 यरिक् मनाहाॽरे़ कन् इक्लाःन् मे़घे़प्सुआङ् खे़न् ते़न्नो खुनिॽ निङ्वाॽ मये़र मे़जुप्से़, थेआङ्भे़ल्ले़ के़दाःबाहाॽरे़ खुनिॽ आबाङे पेलिगे़न् पाःन्दाङ्ङो खे़न् नसानिबाहाॽरे़ मे़बाःत्तुबा मे़घे़प्सु॥ 7 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ मये़आङ् सेःन्मे़दोसुसि, “मे़ःम्बे़! कन् काक् के़बाःप्पाहाॽग गालिलिसि मे़ःन्छिबि? 8 हे़क्केःल्ले़ कङ्हाॽरे़ आबाङे आनिॽ पाःन्दाङ्हाॽओ आक्खेलॽरिक् पाःप्मा मे़सुक्तुबाबे? 9 आनिॽग पर्थिया, मेदिया, एलामि, मे़सोपोतामिया, यहुदिया, काप्पादोकिया, पोन्तस, एसिया, 10 फ्रिगिया, पाम्फिलिया, मिस्र नु लिबिया कुबेसाङ्बा साइरेनि ये़क्यक्, हे़क्क्याङ् रोमलाम् के़दाःबा (यहुदिहाॽ नु यहुदि साम्यो के़नाःप्पा थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ), 11 क्रेतिहाॽ हे़क्क्याङ् अरबिहाॽआङ् आवाॽ॥ करसाङ् खे़ङ्हाॽरे़ग आनिॽ आबाङे पाःन्दाङ्ङो निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ चोगुबा निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ मे़जे़क्खुर मे़बप्पा आघे़प्सुम्लो॥”Pentecost B&W.pdf 12 खुनिॽ निङ्वाॽ मये़ हे़क्क्याङ् हःन्दा मे़ले़क्ते़आङ् अक्खेलॽरिक् सेःन्मे़दोःसिङ्, “कन् फाॽइङ्ग थे़माःन्बे?” 13 कर कुभारे़ किनाःन्दि मे़बिरुसिर चे़ल्ले़क्सेॽ थिःल्ले़ मयुसिआङ् वाॽ लॽरिक् मे़मे़त्तुसिरो॥ 14 कर पत्रुसे़न् वेॽ थिक्-थिक् (११) सेःक्युक्मिबाहाॽनु ये़म्सिङ्ङाङ् यम्बा इक्लाओ काक्ले़ मे़घे़प्सुर मे़त्तुसि, “यहुदियालाम् के़दाःबा यहुदि तेःङ्जुम्हाॽ नु यरुसले़म्मो के़युङ्बासे, कन् थे पोःक्खे़बा फाॽआङ् मे़त्निङ्लो, आबाःन्निन् खे़प्से़म्मे़ॽओ! 15 कन् मनाहाॽ नु इङ्गाॽ खिनिॽ के़इःत्तुम्बा कुइसिःक् चे़ल्ले़क्सेॽ थिःल्ले़ मयिगे़बा मे़ःन्लो॥ तानाम्बा कुमुक् फाङ्सिओसाग (९) आत्तिन्हाॽरे़आङ् चे़ल्ले़क्सेॽ थिः मे़न्धुङुन्लो॥ 16 कर कङ्ग माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा योएलरे़ अक्खेलॽरिक् पाःत्तुबा पाःन्निन् के़रे़बारो– 17 ‘निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पाःत्तुआङ् वाॽ,कन् इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़ कुनुप्मा ये़न्हाॽओ इङ्गाॽ आसेसेमाङ्ङिन् काक् मे़न्छाम्गे़न् सुवाङ् सम्दाङ् पाङ्घुङ्ङाङ् खिनिॽ ये़म्बित्छाॽ नु मे़न्छुमाॽसाहाॽरे़ माङ्निङ्वाॽपाःन् मे़बाःत्तुॽ,खिनिॽ नालिङ्गे़न् थाङ्बे़न्साहाॽरे़ सुफो मे़निःसुॽ,हे़क्क्याङ् खिनिॽ खदाक्मिहाॽरे़ तादिगे़न् से़प्माङ् मे़माक्तुॽरो॥ 18 खे़न् ये़न्हाॽओ इङ्गाॽ आसेवा के़जोःक्पा के़जोःक्माहाॽओ आसेसेमाङ्ङिन् पाङ्घुङ्हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ माङ्निङ्वाॽपाःन् मे़बाःत्तुॽरो॥ 19 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ थो ताङ्साक्पो निङ्वाॽ के़माबा पाःन्हाॽ चोगुङ्हे़क्क्याङ् यो इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोआङ् मिक्सेःन् चोगुङ्–माक्खिॽ, मि हे़क्क्याङ् हाःङ्गुहाःङ्गु के़लॽबा मिःक्खुॽइन् ओसेःन्धाक्निङ्लो॥ 20 हे़क्क्याङ् थो ताङ्साक्पो नाम्मिल्ले़ नाम्साङ् पिमा ले़रुआङ् खादाम्लोहे़क्क्याङ् लाबान् माक्खिॽ हे़क्के हे़ःत्लॽरिक् ले़ङ्सिङ्लो॥ कन् काक् पाःन्हाॽ दाङ्बान् नुःङ् युःबा पयम् यम्बा नु निङ्वाॽ के़माबा ये़न्निन् ताःमानुःल्ले़ तगि पोःङ्लो॥ 21 हे़क्क्याङ् हाःत्ले़ दाङ्बे़ल्ले़ कुमिङ्ङिन् लोःक्खुॽ खे़न् ताङ्से़ःप्लो॥’ 22 इस्राइलिसे, कन् पाःन्निन् खे़प्से़म्मे़ॽओ–नासरतस्मा ये़सुःङ्ग निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ हे़क्क्याङ् मिक्सेःन्हाॽनु खिनिॽ लुम्मो पाङ्घुरो॥ खिनिॽ लुम्मो याःम्बक्हाॽ चोगुबाङ्ग, खिनिॽआङ् के़निःसुम्मेरो॥ 23 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽ आबाङे कुनिङ्सेःक् नु तगि निङ्वाॽओ हे़क्के ये़सुःन् खिनिॽ हुक्को पिरे़आङ् फे़न् सुवाङ्हाॽरे़ खुनिॽ हुक्कोलाम् खुने़ॽ सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् के़भोःन्दुम्माङ् के़से़रुम्लो॥ 24 कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सिःमे़ल्ले़ तुक्खेवालाम् चोःक्युम्भो पिरुआङ् कुहिङ्वे़त् चोगुरो, थेआङ्भे़ल्ले़ सिःमे़ल्ले़ खुने़ॽ थेःक्मा मे़सुक्तुन्लो॥ 25 दाउद हाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽ कुयाःम्बेओ अक्खेलॽरिक् साप्तुआङ् पत्,‘सदादिङ् इङ्गाॽ आन्दाङ्बे़ङ्ग आदगाङ् निःसुङ्लो॥खुने़ॽ आजुप्साङ् ले़प्माङ् वाॽबाल्ले़ चोगुल्ले़ इङ्गाॽ मे़गिआन्लो॥ 26 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ इङ्गाॽ सःत्ताआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःसुङ्लो॥नासिङ्गे़न् आधक्लाओ इङ्गाॽ सिःआसाङ् याम्मो हिङ्ङा के़लॽबा निङ्साङ्ङो हाङ्हाङ् वाॽआरो॥ 27 थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङे,इङ्गाॽ आयाम्साम्मिन् खे़मायङ्सङ्ङो पक्के़न्धने़न्लो॥हे़क्क्याङ् सेसे के़सेवारोबाल्ले़ कुधक्किन् इप्पुङ्ङो किःमा यःप्मा के़म्बाङ्घुन्लो॥ 28 याम्मो हिङ्ङा फाॽआङ् खे़ने़ॽ ओसेःन्गे़धाक्ताङ्ङाङ् वाॽरो॥हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽ के़दगाङ् वाॽआल्ले़ सःप्माल्ले़ के़धिम्माॽरो॥’ 29 फुॽनुसाॽसे, आल्ल इङ्गाॽ निस्सेआङ् अक्खे पाःप्मा सुक्तुङ्लो–आनिॽ ताक्थे़बा दाउदे़ङ्ग स्ये़ हे़क्क्याङ् मे़लुप्तुआङ् कुइप्पुङ्ङिन् आल्लो थारिक्काङ् ने़रो॥ 30 हे़क्केसाङ् खुने़ॽ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा चोगे़बाल्ले़ कुमुॽइदाङ्साओ बा खुने़ॽ हे़क्तङ्बा हाङ् पोःङ् के़लॽबा माङ्हे़क् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ चोगुबान् खुने़ॽ कुसिङ् निःत्तु॥ 31 हे़क्क्याङ् दाउदरे़ तगिनुसा ताःन्दि थे पोःङ् के़लॽबान् निःसुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तरे़ कुसिःमे़न्लाम् याम्मो हिङ्मारे़ कुयाःम्बेओ अक्खे पाःत्तुरो, ‘खुने़ॽग खे़मायङ्सङ्ङो पक्मे़धाने़न्, हे़क्क्याङ् खुने़ॽ नासिङ्गे़न् कुधक्किन्नाङ् मे़गिने़न्लो॥’ 32 बा कन् ये़सुःन् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ याम्मो कुहिङ्वे़त् चोगुबा पाःन्नो आनिगे़ के़रे़क् के़निःबा तोःन्दि वयिगे़रो॥ 33 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुजुप्साङ् ले़प्माङ् युक्खु॥ खुने़ॽ निङ्वाॽफुपाःलाम् सेसेमाङ्ङिल्ले़न् माङ्हे़क्किन् खोःसुआङ् आनिगे़ओ थाःसुबान् खिनिॽ आबाङे के़निःसुम् के़घे़प्सुम्माङ् के़वयिॽरो॥ 34 दाउद हाङ्ङिङ्ग साङ्ग्राम्पेदाङ् थाःङ् मे़बेने़न्छाङ् खुने़ॽग आबाङे अक्खे पाःत्तु,यहवे दाङ्बाल्ले़ आन्दाङ्बान् अक्खे मे़त्तु,‘खे़ने़ॽ के़निङ्मिहाॽ मे़नाःन्दुङ्सिङ्ङिल्ल थारिक् आजुप्साङ् ले़प्माङ् युङे़ॽओ॥’ 36 हे़क्केःल्ले़ खिनिॽ नु काक् इस्राइलस्मा हिम्सयङ्हाॽरे़ सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् के़भोःन्दुम्बा ये़सुःन् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कन् दाङ्बा नु सेःन्दुबा ख्रिस्त चोगुआङ् वाॽ के़लॽबान् कुसिङ् निःप्माए पोःङ्॥” 37 आल्ल कन् पाःन् के़घे़म्बाहाॽरे़ खुनिॽ योःम् पुॽरे़आङ् पत्रुस नु वेॽ सेःक्युक्मिबाहाॽ सेःन्मे़दोसुसि, “फुॽनुसाॽसे, आल्ल आनिगे़ थे चोगुम्बे़बाबे?” 38 हे़क्क्याङ् पत्रुसरे़ मे़त्तुसि, “खिनिॽ के़रे़क् लायोलाम् हिन्दे़म्मे़ॽआङ् दाङ्बाओ नुःक्खे़म्मे़ॽ, हे़क्क्याङ् लायोलाम् ले़प्मि खोःमा फाॽआङ् ये़सु ख्रिस्तरे़ कुमिङ्ङो बप्तिस्मा पोःक्खे़म्मे़ॽओ! हे़क्क्याङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़न् पर्धाःम् के़घोःसुम्लो॥ 39 थेआङ्भे़ल्ले़ कन् सेसेमाङ्ङिल्ले़न् माङ्हे़क्किङ्ग खिनिॽ लागि नु खिनिॽ मुॽइदाङ्साहाॽरे़ लागि, हे़क्क्याङ् दाङ्बा आनिॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ उःत्तुसिबा माःङ्घा माःङ्घाबा के़रे़क् मनाहाॽरे़ लागिरो॥” 40 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ यरिक् पाःन् पाःत्तुर साम्दिङ् पिरुसिआङ् “कन् फे़न् याप्मिहाॽरे़ मे़घोःसुबा खुम्दिङ्लाम् से़ःप्पासिम्मे़ॽओ” मे़त्तुसिर खाहुन् पिरुसिरो॥ 41 हे़क्केःल्ले़ कन् पाःन्जान् नसाःन् के़जोःक्पाहाॽ बप्तिस्मा मे़बोःक्खे़आङ् बा खे़न् ये़न्नो हे़न्छिङ् सुम्सि (३०००) यारिक् मनाहाॽ खे़ङ्हाॽओ मे़योॽसिङ्लो॥ 42 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ खुनिॽ निसाम्मिन् नु सेसे तङ्जुम्मो, हे़क्क्याङ् तुवा चोःक्मा नु मिःम् साभाङ्जा चामाओ 43 सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ यरिक् मिक्सेःन्हाॽ नु निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ मे़जोगुबाल्ले़ के़रे़क् मनाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ मये़रो॥ 44 हे़क्क्याङ् नसाःन् के़जोःक्पाहाॽ सोसोरिक् मे़युङे़ मे़वये़॥ हे़क्केलॽरिक् खुनिॽ चिगोःक्वाहाॽआङ् सोरिक् ओगप् मे़जोगुरो॥ 45 हे़क्क्याङ् कुभारे़ खुनिॽ याङ्साकुन्धेहाॽ चिगःक्वाहाॽ मे़सङ्घुर चायोःम्बोओ के़वाॽबा मनाहाॽ याङ्ङिन् मे़हाःत्तुसिरो॥ 46 खे़ङ्हाॽ थिक्हुप् मे़बोःक्खे़आङ् थिक्याःन्धक् माङ्हिम्मो मे़बेर खुनिॽ हिम् हिम्मो मिःम् साभाङ्जा मे़जरो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ मे़सःत्ते़र खुनिॽ निङ्वाॽ त्ये़आङ् 47 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा मे़भोःसुआङ् के़रे़क् मनाहाॽरे़ खे़ङ्हाॽ नुःरिक् मे़मे़त्तुसिरो॥ हे़क्क्याङ् दाङ्बाल्ले़ थिक्याःन्धक् से़न्लप् के़घोःबा मनाहाॽ खुने़ॽओ फोःसुसिर तेॽरुसिरो॥ 1 थिक्ये़न् ले़न्दिक् कुमुक् सुम्सिबा तुवा चोःक्मा ये़म्मो पत्रुस नु युहुन्नाःन् माङ्हिम्मो पेसि॥ 2 खे़प्मो, कुघे़म्सिङ् नुःबा मे़प्मनाबा लाम्धेःप्पो, मनाहाॽरे़ सावाःन्छिङ्ङाङ्धोए कुलाङ् के़सक्पा मनाःन् माङ्हिम्मो तुवा चोःक्से़ के़बेःक्पाहाॽ याङ् नाःक्तुसिर फाॽआङ् थिक्याःन्धक् मे़बक्खु मे़दारुआङ् मे़युक्खुर मे़वये़रो॥ 3 खे़ल्ले़ पत्रुस नु युहुन्नाःन् माङ्हिम्मो पेसिर पत्छे़त्छिबा निःसुसिआङ् याङ् नाःक्तुसिरो॥ 4 हे़क्केःल्ले़ पत्रुस नु युहुन्नाःन् खुने़ॽले़प्माङ् नुःरिक्काङ् ओमये़त्छि हे़क्क्याङ् पत्रुसरे़ मे़त्तु “आन्छिगे़ याप्मि ओआमे़त्ते़ॽ॥” 5 खे़ल्ले़आङ् थेःन्नि खोःसुङ्ङिया फाॽआङ् ओमे़त्तुसि॥ 6 पत्रुसरे़ मे़त्तु, “इङ्गाॽ थेआङ् मे़गत्तान्लो, कर इङ्गाॽ थेःन् कत्तुङ् बाखे़न्ने पिने़–नासरतस्मा ये़सु ख्रिस्तरे़ कुमिङ्ङो खे़ने़ॽ पोगे़ॽआङ् लाङ्घेगे़ॽ॥” 7 हे़क्क्याङ् पत्रुसरे़ खे़न् लाङ्सक्पे़ल्ले़ कुजुप्साङ् हुक्किन् ते़म्सुआङ् फोःक्खु॥ हे़क्केःल्ले़ खे़न् मनाःल्ले़ कुलाङ् नु कुलाङ्मिक्को थुम् लाःसे़आङ् 8 पिच्चाक् पिन्दे़र तक्पे़त् ये़म्सिङ् हे़क्क्याङ् लाङ्घेःक्मा हेःक्ते़रो॥ हे़क्क्याङ्ग खे़ङ्ग लाङ्घेगे़र, पिच्चाक् पिन्दे़र, निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःसुर पत्रुस हे़क्क्याङ् युहुन्नाःन्नु माङ्हिम्सिगाङ् पेरो॥ 9 खे़प्मोबा काक् मनाहाॽरे़ खे़न् लाङ्घेगे़बा नु निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःसुबा मे़निःसुल्ले़ 10 खे़ङ्ग माङ्हिम्मिल्ले़ कुघे़म्सिङ् नुःबा मे़प्मनाबा लाम्धेःप्पो सदादिङ् चानाःक्नु के़युङ्बा नु लाङ्घेःक्मा मे़न्छुक्मनाबा मनाःन्ने फाॽआङ् कुसिङ् मे़निःत्तुआङ् साॽरिक् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़रो॥ 11 हे़क्केःल्ले़ खे़न् मनाःल्ले़ पत्रुस नु युहुन्नाःन् ते़म्सुसिर माङ्हिम्मोबा सोलोमनरे़ 12 हे़क्क्याङ् पत्रुसरे़ खे़ङ्हाॽ ओमे़त्तुसिर मे़त्तुसि, “इस्राइलिसे, कन् पाःन्नो थेआङ् खिनिॽ निङ्वाॽ मये़बाबे? थेआङ् कन् मनाःन् आन्छिगे़ मुक्साम् नु साम्योबाल्ले़ लाङ्गे़घेःक्पा चोगुबा फाॽआङ् याप्मि ओगे़मे़त्तिबाबे? 13 अब्राहाम, इसहाक नु याकुब हे़क्क्याङ् आनिॽ वेॽ पाधे़बाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुसेवारोबा ये़सुःन् मिमिदिङ् चोगुआङ् वाॽरो॥ खुने़ॽ के़दे़म्सुम्माङ् हाङ्युक्पाहाॽरो से़त्छे़ हुक्के़सुप्तुम्॥ सुहाङ्गे़म्बा पिलातसरे़ खुने़ॽ ले़प्मा निङ्वाॽ चोगुसाङ् खिनिॽ के़नाॽरुम्लो॥ 14 खिनिॽ सेसे नु साम्योनिबा मनाःल्ले़ कुले़क्वा मना के़से़प्पे़न् ले़रे़म् आबिरे़म्मे़ॽ फाॽआङ् के़नाःक्तुम्लो॥ 15 अक्खेलॽरिक् खिनिॽ ने़त्तिगे़न् हिङ्मन्ले़ कुबुन्निन् से़प्मा के़बाङ्घुम्सिम्, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽग कुसिवे़त्लाम् कुहिङ्वे़त् चोगुरो॥ खे़न् पाःन्निल्ले़न् तोःन्दि आनिगे़ वयिगे़रो॥ 16 हे़क्क्याङ् ये़सुओबा नसाःन्निल्ले़ चोगुल्ले़ कन् कुसिङ् के़निःत्तुम्बा मनाःन् के़धुम्बा पोःक्खे़बा के़निःसुम्माङ् के़वयिॽरो॥ खे़न् ये़सुओबा नसाःन्निल्ले़ कन् मनाःन् बा खिनिॽ तगिए वेःत्ते़आङ् वाॽरो॥ 17 आल्ल फुॽनुसाॽसे, खिनिॽ सुहाङ्युक्पाहाॽरे़ ये़सुःन् ताप्फे़ःल्लिक् मे़मे़त्तुबा हे़क्के खिनिॽग थेआङ् मे़न्निए मे़ल्ले़ए कन् के़जोगुम्बारो फाॽआङ् इङ्गाॽ निङ्वाॽ कत्तुङ्लो॥ 18 कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़ल्ले़ग तुक्खे चामाआङ् सिःमाए पोःङ् फाॽआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽलाम् पाःत्तुबान् के़रे़बारो॥ 19 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ आल्लो खिनिॽ लायोलाम् हिन्दे़म्मे़ॽआङ् दाङ्बाओ नुःक्खे़म्मे़ॽओ॥ हे़क्केलॽरिक् खिनिॽ लायो लासोःत्हाॽ माबेःक्नि, हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफु दाङ्बालाम् याम्साम्मो के़धुम्बा पोःङ्मा ये़म् तानिरो॥ 20 हे़क्केलॽरिक् खुने़ॽ तगिसा सेःन्दुबा ख्रिस्ते़न् खिनिॽओ याम्मो के़बाङ्घि के़बिरिॽरो॥ 21 हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ तगिनुसाए कुसेसे माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ मे़बाःत्तुबा कुइसिःक् के़रे़क् पाःन्हाॽ याम्मो कुसङ् मे़न्जोःक्के थारिक् ये़सु ख्रिस्ते़न् साङ्ग्राम्पेदाङ्ङो वाॽमा पोःङ् फाॽआङ् पाःत्तुआङ् वाॽ॥ 22 मोसारे़आङ् माङ्धुक्नाःल्ले़ कुयाःम्बेओ अक्खे पाःत्तुआङ् वाॽ,‘निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ इङ्गाॽ हे़क्तङ्बा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पे़न् खिनिॽ फुॽनुसाॽलाम् फोःक्खुॽरो॥कुबाःन्निन् खिनिॽ के़घे़प्सुम्ल पोःङ्लो॥ 23 खे़न् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पे़ल्ले़ कुबाःन्निन् मे़ङ्घे़म्मनाबाहाॽनिङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमनाहाॽलाम् मे़से़न्नाङ् मे़मे़क्लो॥’ 24 हे़क्क्याङ् सामुए़ल्लाङ्धो याङ्सिबा काक् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ हाबा कन् ये़न्हाॽरे़ कुयाःम्बेओ माङ्निङ्वाॽपाःन् मे़बाःत्तुआङ् मे़वाॽरो॥ 25 हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खिनिॽ पाधे़बाहाॽनु चोगुबा माङ्हुप्पिन् खिनिॽआङ् के़घोःसुम्माङ् के़वयिॽरो॥ खुने़ॽ अब्राहाम्मिन् अक्खे मे़त्तु, ‘खे़ने़ॽ के़मुॽइदाङ्सालाम्मे इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा काक् सुवाङ्गे़न् सयङ्हाॽरे़ मुॽइसाम् मे़घोःसुॽरो॥’ 26 हे़क्केलॽरिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खिनिॽ फे़न् याःम्बक्कोलाम् नुःक्मासिआङ् मुॽइसाम् पिमासि फाॽआङ् खुने़ॽ आबाङे कुसेवारोबान् काक्नु तगि खिनिॽ इस्राइलिहाॽरो पाङ्घुआङ् वाॽरो॥” 1 पत्रुस नु युहुन्नारे़ मनाहाॽ इङ्भोःसे़त्छुर यागे़त्छिल्ले़ निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ, माङ्हिम् के़गोःबा थक्सुबाहाॽरे़ खुनिॽ थक्तुम्बा नु कुभा सदुकिहाॽ 2 खे़ङ्हाॽरे़ ये़सुःन् कुसिःमे़न्लाम् याम्मो हिङे़बा हे़क्केए वेॽ मे़न्छाम् याप्मिरे़न् सिःमे़न्लाम् याम्मो हिङ्मन् वाॽ फाॽआङ् पाःन् इङ्भोःसे़त्छुबा मे़घे़प्सुबाल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ साॽरिक् सिक्चिगे़ लॽरे़, 3 खे़ङ्हाॽरे़ पत्रुस नु युहुन्नाःन् मे़दे़म्सुसि हे़क्क्याङ् खादामे़ पेबाल्ले़ 4 कर खे़न् पाःन्जाक् के़घे़म्बाहाॽओ यरिक् मनाहाॽरे़ नसाःन् मे़जोगु॥ नसाःन् के़जोःक्पा मनाहाॽ मे़बोःरे़आङ् ये़म्बित्छाहाॽरक् हे़न्छिङ् ङासि (५०००) यारिक् मे़गे़रे़रो॥ 5 हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक्मा सुहाङ्युक्पाहाॽ, यहुदि तुम्लाम्लोःबाहाॽ नु साम्योथिम्साम्बाहाॽ यरुसले़म्मो चुम्लुङ् मे़जोगे़॥ 6 खे़प्मोआङ् मानिङ्वाॽफुसाम्बा हन्नास, हे़क्क्याङ् कैयाफास, युहुन्ना, अले़क्जे़न्दर हे़क्क्याङ् मानिङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ कुहिम्सयङ्ङो के़वाॽबा वेॽ मनाहाॽआङ् मे़जुप्से़आङ् मे़वये़रो॥ 7 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ युहुन्ना नु पत्रुसे़न् खुनिॽ तगि मे़दारुसिआङ् अक्खे मे़मे़त्तुसिर सेःन्मे़दोसुसि, “आत्तिन् मुक्साम्लाम् इग्र हाःत्ले़ कुयुक्को अक्खेलॽरिक् निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक् के़जोगे़त्छुबाबे?” 8 हे़क्क्याङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्मिल्ले़ थुक्तुआङ् पत्रुसरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “मनाहाॽरे़ खुनिॽ सुहाङ्युक्पाहाॽ नु तुम्लाम्लोःबासे, 9 आइन् आन्छिगे़ कन् लाङ्सक्पा मनाःन् लुङ्माॽ तुक्ते़छुगे़आङ् वेःत्ते़बा नुःबा याःम्बक्किल्ले़ लागि खिनिॽ तगाङ् सेःन्दोःसे़ याप्मि के़दारिबाने़ फाॽग्र, 10 आल्ल खिनिॽ नु वेॽ इस्राइलबा काक् मनाहाॽरे़ कन् कुसिङ् निःत्ते़म्मे़ॽओ, नासरतस्मा ये़सु ख्रिस्तरे़ कुमुक्साम्लाम् कन् मनाःन् खिनिॽ तगि वेःत्ते़आङ् ये़प्लो॥ ये़सुःङ्ग खिनिॽ सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् फोःम्मा से़प्मा के़बाङ्घुम्सिम्, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽग कुसिवे़त्लाम् कुहिङ्वे़त् चोगुआङ् फोःक्खुरो॥ 11 खुने़ॽ कुमे़न्नो साम्योसाप्लाःल्ले़ अक्खेलॽरिक् पाःत्तुआङ् वाॽ,‘खिनिॽ लुङ् के़गाम्बाहाॽरे़ के़नाॽरुम्बा लुङ्ङिन् खुने़ॽएरो,कर आल्लो मालुङ् पोःक्खे़रो॥’ 12 ये़सुलाम्लक् से़न्लप् वाॽ, थेआङ्भे़ल्ले़ आनिॽ मे़न्छाम्गे़न् याप्मिहाॽ से़न्लप् याप्मि के़बिबा इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो वेॽ हाःत्ताङ् होःप्लो॥” 13 आल्ल यहुदि ये़जुम्भोबा पासिङ्पादाङ्लाहाॽरे़ पत्रुस नु युहुन्नाःन् साप्ला मे़न्निःप्मना मे़न्जोबा वये़त्छिसाङ् खुन्छिॽ आःन्छिङ्मान् मे़निःसुआङ् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़रो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ कन् मनाहाॽ ये़सुःन्नु वये़त्छिबा निङ्वाॽ मे़घोःसु॥ 14 कर खे़न् के़वेःप्पा मनाःन्नाङ् खे़ङ्हाॽनुए ये़बे़बा मे़निःसुबाल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ तक्ले़ङ्वाओ थेआङ् पाःप्मा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 15 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ पत्रुस नु युहुन्नाःन् ये़जुम्भोलाम् लाःक्कात् मे़लःत्तुसि हे़क्क्याङ् अक्खेलॽरिक् पाःन् मे़धक्ते़रो, 16 “आल्ल कन् मनाहाॽ थे मे़प्मासिबे? कङ्हाॽरे़ग निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ मे़जोगुबान् यरुसले़म के़युङ्बा काक् मनाहाॽरे़ मे़निःसुआङ् मे़वाॽ॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ आनिॽआङ् कन् मे़ःन् फाॽआङ् पाःप्मा सुक्मे़दे़त्ने़न्लो॥ 17 कर कन् पाःन्निन् मनाहाॽओ मे़से़ने़न्ल फाॽआङ् खे़ङ्हाॽ आल्लआङ्धो ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ हुॽमा ले़रे़छे़ॽ फाॽआङ् साम्दिङ् पिमासि पोःङ्लो॥” 18 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ याम्मो मे़उःत्तुसिआङ् ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ पाःप्मा इग्र हुॽमा ले़रे़से़ॽ फाॽआङ् इङ्जाःङ् मे़बिरुसिरो॥ 19 कर पत्रुस नु युहुन्नारे़ नोगप् पिरुसि, “आल्ल निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिःमाओ खिनिॽ के़बाःत्तुम्बान् खे़म्मा नुःबाबि, निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पाःत्तुबान् खे़म्मा नुःबाबि? खिनिॽए निङ्वाॽ इःत्ते़म्मे़ॽओ! 20 कर आन्छिगे़ ये़सुरे़ चोगुबा पाःन् निःसुसिगे़ हे़क्क्याङ् खे़प्सुसिगे़बा पाःन्हाॽ मे़म्बाःत्ते वाॽमा मे़सुक्सुगे़न्लो॥” 21 आल्ल काक् मनाहाॽरे़ खे़प्मो पोःक्खे़बा हिन्दोःक्किन् मे़निःसुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नोगे़न् मे़बिरुर कुनारा मे़भोःसुबाल्ले़ चोगुल्ले़ कन् मनाहाॽ आक्खेलॽरिक् खुम्दिङ् पिमासि फाॽआङ् आप्तिक् कुःप्मा लाम् खोःमा मे़न्छुक्तुन्लो॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ सेःक्युमिबाहाॽ याम्मो यङ्मा मे़से़रुसिआङ् मे़बाङ्घु मे़देःसुसि॥ 22 अक्खेलॽरिक् निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्लाम् के़वेःप्पा मनाःन् तङ्बे लिबोःङ् (४०) के़गे़प्पा वये़॥ खे़ङ्ग सावाःन्छिङ्ङाङ्धोए लाङ्मे़ङ्घेःक्मनाबा वये़रो॥ 23 हे़क्केलॽरिक् मे़ले़रुसिआङ् पत्रुस नु युहुन्नाःन् वेॽस्मा नसानिबाहाॽ तुम्से़ पेसि हे़क्क्याङ् तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु यहुदि तुम्लाम्लोःबाहाॽरे़ मे़मे़त्तुसिबा पाःन्हाॽ चे़क्खे़त्छुरो॥ 24 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् थिक्हुप् नु थिक्मुरा मे़बोःक्खे़आङ् अक्खेलॽरिक् तुवा मे़जोगे़, “आनिगे़ मुक्साम्दाङ्बाए, खे़ने़ॽग ताङ्साक्पे़न्, इक्सादिङ् खाम्बेःक्मान्, वाहङ्हाॽ हे़क्क्याङ् खे़प्मो के़वाॽबा के़रे़क् पाःन्हाॽ के़जोगुसिबारो॥ 25 उन्छेःन् खे़ने़ॽग आनिगे़ ताक्थे़बा दाउदरे़ कुमुराओलाम् खे़ने़ॽ के़सेवारोबाल्ले़ कुमे़न्नो सेसेमाङ्लाम् अक्खे के़बाःत्तुरो–‘थेआङ् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ खुनिॽ सिक्किन् आदक्ले़ङ्वाओ पोःक्पे?हे़क्क्याङ् थेआङ् मे़न्छाम्गे़न् याप्मिहाॽरे़ हने़बा निङ्सेःक् मे़जोगुबे? 26 हे़क्क्याङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा हाङ्हाॽ नु सुहाङ्युक्पाहाॽ थिक्हुप् मे़बोःङ्ङाङ्दाङ्बा नु निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़ल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ मे़जुम्लो॥’ 27 से़क्खाए बा खे़न् पाःन्निन् कन् ये़क्यक्को के़रे़आङ् वाॽ, थेआङ्भे़ल्ले़ हे़रोद 28 खे़ने़ॽ के़निङ्सेःक् पोःङ्नि फाॽआङ् तगिसा के़मुक्साम् नु के़निङ्वाॽरे़ के़इःत्तुबा पाःन्निन् मे़जोगुरो॥ 29 दाङ्बे, आल्ल खे़ङ्हाॽरे़ यङ्मा मे़से़रिगे़बान् निङ्वाॽ इःत्ते़ॽओ, हे़क्क्याङ् के़सेवारोबाहाॽ पेलिगे़न् के़बाःन्जाक्किन् हाङ्हाङ्ङाङ् पाःप्मा याप्मि के़धुम्बा आजोगे़ॽओ॥ 30 हे़क्क्याङ् सेसे के़सेवारोबा ये़सुरे़ कुमुक्साम्लाम् मनाहाॽ मे़वेःत्नि, हे़क्क्याङ् यरिक् मिक्सेःन् नु निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ पोःङ्नि फाॽआङ् के़हुक्किन् सन्छे़ॽओ॥” 31 खे़ङ्हाॽरे़ तुवा मे़जोगु मे़सुरुल्ले़ मे़जुप्से़आङ् मे़वये़बा ते़न्निन् लुप्लि थाङे़बा हे़क्के साॽरिक् यक्खे़॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ काक् सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्मिल्ले़ थुक्तुसिआङ् निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् मे़ङ्गिए मे़बारे़रो॥ 32 आल्ल नसाःन् के़जोःक्पाहाॽ थिक् निङ्वाॽ थिक् मुरा मे़बोःक्खे़आङ् खुनिॽ मे़गत्तुबाःन् इङ्गाॽइन् मे़ल्लॽए के़रे़क्ले़ थिक् निङ्वाॽ थिक् हुप्पो मे़याङुरो॥ 33 हे़क्क्याङ् सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ पयम् मुक्साम्नु ये़सुःन् सिःमे़न्लाम् याम्मो हिङे़बा पाःन्हाॽरे़न् तोःन्दि मे़बिरुआङ् खे़ङ्हाॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ हाङ्वागे़न् मुॽइसाम् थाःसु पिरुसिरो॥ 34 खुनिॽ लुम्मो चायोःम्बोओ के़वाॽबा मनाहाॽ मे़होःप्ते़, थेआङ्भे़ल्ले़ कुभारे़ मे़गत्तुबा याङ्साकुन्धे, हिम्धाःङ्, लाजेॽ सिङ्बुङ्हाॽ मे़सङ्घुआङ् खे़न् याङ्ङिन् सेःक्युक्मिबाहाॽरो मे़दारु, हे़क्क्याङ् मनाहाॽरे़ खुनिॽ चायोःम्बो कुइसिःक् मे़हाःत्तुसिरो॥ 36 हे़क्के के़जोःक्पाओ युसुफ मिङ् के़वाःप्पा ले़बि थाःक्कोबा सैप्रस वागप्खाम्मो सागे़वाःन्छिङ्बाधिक् वये़॥ खुने़ॽ कत्तुबा प्याङ्सिःन् सङ्घुआङ् याङ्हाॽ सेःक्युक्मिबाहाॽरो तारुरो॥ सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ खुने़ॽ बरनाबास मिङ्मे़लोःक्खु (खे़न् फाॽइन् हाङ्हाङ् के़जोःक्पा साः पोःङ्लो)॥ 1 कर खे़प्मो हननिया मे़प्मनाबा ये़म्बित्छाॽइल्ले़ कुमेःत् सफिराःन्नु खुन्छिॽ लक्कोबा कुभा लाजेॽधिक् सङ्घे़त्छुआङ् 2 कुभा याङ्ङिन् कुमेःत्तिल्ले़ निःसुर चिक्खुलारु हे़क्क्याङ् कुभा याङ्ङिन् सेःक्युक्मिबाहाॽरो तारुरो॥ 3 कर पत्रुसरे़ सेःन्दोसु, “हननियाए, खे़ने़ॽ अक्खेलॽरिक् सेसेमाङ्ङिन् इङ्ले़क्मा फाॽआङ् के़निङ्वाॽइन् थेआङ्ने़ माफे़न्साम्मिन् थिम्मा के़बाङ्घुबाबे? थेआङ् खे़ने़ॽ कुभा याङ्ङिन् के़लारुआङ् काक् याङ् के़बिबा के़लाम्सिङ्बाबे? 4 कङ्ग मे़न्छङ्ङे वये़साङ् खे़ने़ॽइन्नेसे़ वये़बा! आल्लो के़सङ्घुआङ्साङ् बा के़हुक्कोएसा याङ्ङिन् वाॽबा! अक्खेलॽरिक् थेआङ् खे़ने़ॽ के़निङ्वाॽओ ताप्फे़ःम्बा के़इःत्तुबाबे? खे़ने़ॽग मे़न्छाम्गे़न् याप्मिःन्लक् मे़ःन्, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्नाङ् इङ्गे़ले़क्तुआङ् वाॽरो॥” 5 हे़क्क्याङ् हननियारे़ कन् पाःन्निन् खे़प्सुनुमे़ःन्ने हर्गुप्सा चोःन्दे़आङ् कुसक्मा पेरो॥ हे़क्क्याङ् खे़प्मो खे़न् के़घे़म्बा काक् मनाहाॽ साॽरिक् मे़गिसे़रो॥ 6 हे़क्क्याङ् खे़प्मो कुभा थाङ्बे़न्हाॽरे़ चे तेःत्तिल्ले़ मे़गित्तु हे़क्क्याङ् लाःक्कात् मे़देॽरुआङ् मे़लुप्तुरो॥ 7 हे़क्क्याङ् कुमुक् सुम्सि एगाङ् हननियारे़ कुमेःत्तिन् कुये़म्बाॽइन् थे़मा पोःक्खे़ के़लॽबा थेआङ् निङ्वाॽ मे़ङ्घोए खे़प्मो त्ये़रो॥ 8 पत्रुसरे़ खे़न् सेःन्दोसु, “हननियारे़ कुलाजेन् सङ्घुआङ् खोःसुबा कुमे़ल्लुङ् याङ् बा कम्म्याक्लक्पि?”हे़क्केःल्ले़ खे़ल्ले़आङ् नोगप् पिरु, “ओरो! कुमे़ल्लुङ् याङ्ग बा खे़म्म्याक्लक्लो॥” 9 हे़क्केःल्ले़ पत्रुसरे़ खे़न् मे़त्तु, “आक्खेलॽरिक् दाङ्बाल्ले़ कुसेसेमाङ्ङिन् साॽमा फाॽआङ् खिन्छिॽ निङ्वाॽइन् के़दङ्घे़त्छुबे? खे़प्से़ॽओ, खे़ने़ॽ के़गाप्पोबे़न् के़लुप्पाहाॽ खा लाम्धेःप्पो मे़गे़त्लरक् मे़बत्लो॥ खे़ङ्हाॽरे़ के़धक्किन्नाङ् मे़बक्खुआङ् मे़देॽरुरो॥” 10 खिमो पत्रुसरे़ कुलाङ्जक्पो खे़न् हर्गुप्सा चोःन्दे़आङ् कुसक्मा पेरो॥ हे़क्क्याङ् खे़न् थाङ्बे़न्हाॽ सिगाङ् मे़लाःसे़ल्ले़ खे़न् स्ये़बा मे़निःसु, हे़क्क्याङ् मे़बक्खु मे़देॽरुआङ् कुये़म्बाॽइल्ले़ कुबेसाङ् मे़लुप्तुरो॥ 11 हे़क्क्याङ् खे़न् पाःन् के़घे़म्बा मनाहाॽ नु सेसेहुप्लक्कोबा मनाहाॽ साॽरिक् मे़गिसे़रो॥ 12 हे़क्क्याङ् सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ यरिक् मिक्सेःन् नु निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ मनालुम्मो मे़जोगुरो॥ हे़क्क्याङ् के़रे़क् नसाःन् के़जोःक्पाहाॽ ए़त्ले़ङ् सोलोमनरे़ कुआःम्भोओ सोसोरिक् मे़वये़रो॥ 13 नसाःन् मे़न्जोःक्मनाबाहाॽरे़ खुनिॽनु तङ्सिङ्मा फाॽआङ् आःन्छिङ्मा मे़न्छुक्तुन्, कर खे़ङ्हाॽरे़ साॽरिक् मिङ्सो इङ्धाःङ् मे़बिरुसिरो॥ 14 हे़क्केसाङ् दाङ्बान् नसाःन् के़जोःक्पा मे़न्छुमाॽ नु ये़म्बित्छाॽहाॽ आल्लसाङ् यरिक् मे़योॽसिङ्ल मे़बेरो॥ 15 हे़क्केःल्ले़ सेःक्युक्मिबाहाॽरे़न् निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्किल्ले़ चोगुल्ले़ पत्रुसे़न् खे़प्मोलाम् पेःक्किल्ले़ कुसाम्म्रिःप्पे़न् के़दुक्पा सम्दाङ् चुक्काङ् मे़वेःत्ल फाॽआङ् मनाहाॽरे़ के़दुक्पा के़यॽबाहाॽ लाम्लाम्मो खुनिॽ ने़त्नाओ मे़ने़स्सुसिरो॥ 16 यरुसले़म खिरिबा पाङ्जुम्लाम्माङ् खे़प्मो मनाहाॽ मे़जुप्से़॥ खे़ङ्हाॽरे़ के़दुक्पा के़यॽबाहाॽ नु फे़न्साम्हाॽरे़ तुक्खे मे़जाःत्तुसिबाहाॽ खे़प्मो मे़दारुसि, हे़क्क्याङ् काक् मे़वेःत्ते़रो॥ 17 हे़क्क्याङ् मानिङ्वाॽफुसाम्बा नु सदुकि लक्कोबा खुने़ॽ कुन्जुम्हाॽरे़ सेःक्युक्मिबाहाॽ साॽरिक् नामे़हे़त्तुसि॥ 18 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ सेःक्युक्मिबाहाॽ मे़दे़म्सुसिआङ् पुङ्लाहिम्मो मे़साक्तुसि॥ 19 कर से़न्दिक् दाङ्बाल्ले़ पाङ्घुबा माङ्लाइङ्बे़न् त्ये़आङ् लाम्धेःप्पे़न् हन्दुबिरुसि, हे़क्क्याङ् लाःक्कात् लःत्तुसिआङ् मे़त्तुसि, 20 “माङ्हिम्मो पेगे़म्मे़ॽआङ् कन् कुसङ् हिङ्मन्ले़ कुयाःम्बेओबा काक् पाःन्निन् मनाहाॽ इङ्भन् चोगे़म्सिम्मे़ॽओ॥” 21 हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक् तानाम्सा माङ्हिम्मो मे़लाःसे़आङ् मनाहाॽ हुॽमा मे़हेःक्तुसिरो॥बा खे़न् ये़म्मो मानिङ्वाॽफुसाम्बा नु कुन्जुम्हाॽरे़ यहुदि ये़जुम्भो नु काक् इस्राइलस्मा तुम्भाक्साहाॽरे़न् चुम्लुङ् मे़जोगुआङ् सेःक्युक्मिबाहाॽ पुङ्लाहिम्मोलाम् तारे़से़ॽ फाॽआङ् पुङ्लाइङ्बान् इङ्घङ् मे़हाक्तुरो॥ 22 कर थक्सुबाहाॽ पुङ्लाहिम्मो मे़गे़रे़ल्ले़ सेःक्युक्मिबाहाॽ खे़प्मो मे़होःप्ते़, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ मे़नुःक्खे़ मे़बेआङ् अक्खे मे़मे़त्तुसि, 23 “आनिगे़ पुङ्लाहिम्मो के़रिगे़ल्ले़ लाम्धेःप्पे़न् नुःरिक्काङ् ए़त्छिङ्ङाङ् पत्छे़, हे़क्क्याङ् थक्सुबाहाॽआङ् लाम्धेःप्पे़न् मे़गोःसुर मे़ये़बे़रो, कर आनिगे़ लाम्धेःप्पे़न् हम्नाःल्ले़ खे़प्मो हाःत्ताङ् मे़यागे़न्लो॥” 24 माङ्हिम् के़गोःबा थक्तुम्बान् नु तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरे़ कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् आल्ल थे पोःङ्बाबे फाॽआङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ हःन्दा ले़क्ते़रो॥ 25 हे़क्क्याङ् खे़प्मो कुभा मनाधिक् फे़रे़आङ् अक्खे मे़त्तुसि, “खिनिॽ पुङ्लाहिम्मो के़साक्तुम्सिम्बा मनाहाॽरे़ग ना माङ्हिम्मोने़ ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ मनाहाॽ मे़हुॽरुसिर मे़याक्लो॥” 26 खे़न् थक्तुम्बाल्ले़ थक्सुबाहाॽ तेॽरुसिआङ् सेःक्युक्मिबाहाॽ थेआङ् मे़म्मे़त्छिङ्ङे ये़जुम्भोओ तारुसि, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ मनाहाॽरे़ लुङ्ङिल्ले़ आम्ले़प् आम्से़त् फाॽआङ् मे़गिसे़रो॥ 27 खे़ङ्हाॽरे़ सेःक्युक्मिबाहाॽ ये़जुम्भो तगि मे़ये़प्सुसिआङ् मानिङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, 28 “आनिगे़ग ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ मनाहाॽ थेआङ् मे़हुॽरे़म्सिम्मे़न्ने़ॽ फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिआसिगे़आङ् वये़, कर खिनिॽग यरुसले़म्मो खिनिॽ निसाम्मिल्ले़ के़धिम्सुम्माङ् कन् मनाःल्ले़ कुसिःमे़ल्ले़ आप्तिक्किन् याप्मि कुःप्मा के़गोःत्तिआङ् के़वयिॽरो!” 29 कर पत्रुस नु वेॽ सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “आनिगे़ग खिनिॽ मनाहाॽरे़ पाःन्निन् खे़म्मानुःल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुइङ्जाःङ्ङिन्ने़ खे़म्मा पोःङ्लो॥ 30 खिनिॽ सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् फोःम्मा से़प्मा के़बाङ्घुम्सिम्बा ये़सुःन् आनिॽ पाधे़बाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ याम्मो कुहिङ्वे़त् चोगुरो॥ 31 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽग लाम्लोःबा नु से़न्लप्दाङ्बा पोःङ्से़ कुजुप्साङ् ले़प्माङ् युक्खुरो॥ हे़क्केलॽरिक् इस्राइलस्मा मनाहाॽरे़ खुनिॽ लायोलाम् हिम्मा नु लायोलाम् ले़प्मि खोःमा सुये़म् मे़घोःसुआङ् मे़वाॽरो॥ 32 हे़क्क्याङ् कन् पाःन्निल्ले़न् तोःन्दिःङ्ग आनिगे़ वयिगे़रो, हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुइङ्जाःङ् ते़न्दिङ् के़जोःक्पाहाॽ पिरुसिबा सेसेमाङ्ङिन्नाङ् तोःन्दि वाॽरो॥” 33 हे़क्क्याङ् कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् ये़जुम्भोओ के़वाॽबा मनाहाॽरे़ साॽरिक् खुनिॽ साक्के़न् पोगे़आङ् सेःक्युक्मिबाहाॽ से़प्मासि फाॽआङ् निङ्वाॽ मे़जोगुरो॥ 34 कर खे़प्मो साम्योथिम्साम्बा नु काक् मनाहाॽरे़ मिङ्सो इङ्धाःङ् मे़बिरुबा गमालियल मे़प्मनाबा फरिसिःन् ये़म्सिङ्ङाङ् खे़न् सेःक्युक्मिबाहाॽ सप्फाधिक् लाःक्कात् पाङ्घुसि॥ 35 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ वेॽ यहुदि ये़जुम्भोबाहाॽ अक्खेलॽरिक् मे़त्तुसि, “इस्राइलस्मा मनासे, कन् मनाहाॽ थे़मा मे़प्मासि खिनिॽ निङ्वाॽ के़इःत्तुम्माङ् के़वयिॽबे? सिङ्सिङ् लॽरे़म्मे़ॽओ! 36 कुभा तङ्बे तगि थियादस मे़प्मनाबे़न् त्ये़आङ् वये़॥ खुने़ॽग रोमि हाङ्जुम्मिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ हाङ्बिफ्युङ् चोःक्मा फाॽआङ् इङ्गाॽएःक् लॽरे़आङ् वये़रो॥ हे़क्क्याङ् कुभा कुगिप् लिसि (४००) मनाहाॽरे़आङ् खुने़ॽ मे़दिम्दु, कर कुभा मनाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़से़रुआङ् खुने़ॽ के़दिम्बा मनाहाॽ काक् मे़से़ःरे़आङ् मे़नुबे़ मे़बेरो॥ 37 याङ्सि पयम् याम्नाःत्निःत्तो गालिलस्मा यहुदा मे़प्मनाबे़न् त्ये़आङ् कुभा मनाहाॽनु तङ्सिङ्ङाङ् हाङ्बिफ्युङ् चोगुरो, कर खुने़ॽआङ् मे़से़रु हे़क्क्याङ् खुने़ॽ के़दिम्बाहाॽआङ् मे़से़ःरे़ मे़बेरो॥ 38 कन् मनाहाॽ मे़सुसे़म्सिम्मिन्ने़ॽ ले़रे़म्दे़ःसे़म्सिम्मे़ॽ फाॽआङ् इङ्गाॽ सुजा पिनिङ्लो॥ थेआङ्भे़ल्ले़ कङ्हाॽरे़ मे़हुॽरुसिबा मे़जोगुसिबा पाःन्निन् मनालाम्ने़ फाॽग्र कन् मनाहाॽ मे़नुप् मे़बेःक्लो॥ 39 कर निङ्वाॽफुमाङ्लाम्ने़ फाॽग्र खिनिॽ कन् मनाहाॽ अप्मा के़न्छुक्तुम्सिम्मिन्लो, कर याङ्ना खिनिॽने़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ के़बोगिबा कुइसिःक् पोःङ्लो॥” 40 खुने़ॽ कुबाःन्निन् ये़जुम्भोबा मनाहाॽ खे़म्मा मे़दे़न्दे़रो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ सेःक्युक्मिबाहाॽ मे़उःत्तुसिआङ् ते़ःम्भुक् मे़याक्तुसिर आल्ल कन् ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ पाःप्मा हुॽमा के़ङ्घोःसुम्मिन्लो फाॽआङ् इङ्जाःङ् मे़बिरुसिआङ् मे़ले़रुसिरो॥ 41 हे़क्क्याङ् सेःक्युक्मिबाहाॽ ये़जुम्भोलाम् मे़लःन्दे़ मे़बेआङ् आनिगे़ग ये़सुरे़ कुमना पोःक्खिगे़बाल्ले़ चोगुल्ले़ तुक्खे चामा लाॽरिगे़ फाॽआङ् साॽरिक् मे़सःत्ते़रो॥ 42 हे़क्क्याङ् थिक्याःन्धक् खे़ङ्हाॽ माङ्हिम्मो नु हिम्हिम् मे़बेआङ् ये़सुःन्ने निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तरो फाॽआङ् कन् सुनाइङ्ङिन् चक्मे़ल्लॽए मे़हुॽरुसिर इङ्भन् मे़जोगुरो॥ 1 आल्ल खे़न् ये़म्मो हुॽसाम्बाहाॽ चक्मे़ल्लॽए मे़बोःरे़र मे़बेःल्ले़ ग्रिक के़बाःप्पा यहुदिहाॽ नु हिब्रु के़बाःप्पा यहुदिहाॽओ खे़माॽ पोगे़रो॥ ग्रिक के़बाःप्पा यहुदिहाॽरे़ आनिगे़ मेमेदुमाहाॽ थिक्याःन्धक्पा चामा थुङ्मा मे़हासुबाओ नुःरिक्काङ् कम्ब्राङ् मे़न्जोगुसिन् फाॽआङ् लुङ्मे़हाःत्तुसिरो॥ 2 हे़क्केःल्ले़ थिक्-ने़त् सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ यरुसले़मस्मा नसानिबाहाॽ मे़उःत्तुसिआङ् अक्खे मे़मे़त्तुसि, “फुॽनुसाॽसे, आनिगे़ग निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् इङ्भन् चोःक्मा नु हुॽमासि ले़प्माआङ् चामा थुङ्मारे़ तङ्गाम् चोःक्मा मे़लाॽरिगे़न्लो॥ 3 हे़क्केःल्ले़ खिनिॽ लुम्मोलाम् नुसि मिङ्सोदाङ्बा फाॽआङ् के़इङ्बा सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्मिल्ले़ थुक्तुसिबा नु सिक्कुम्दिङ्निङ्वाॽरे़ कुधिम् के़बोःङ्बा मनाहाॽ सेगे़म्सिम्मे़ॽओ॥ खे़ङ्हाॽ आनिगे़ कन् लक्पे़न्हाॽ हुक्सुप्तुम्सिम्बे़आङ् 4 चक्मे़ल्लॽए तुवा चोःक्मा नु निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् इङ्भन् चोःक्माओ नु हुॽमाओ ये़म् पिरुम्बे़ॽरो॥” 5 सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ मे़बाःत्तुबा कन् पाःन्निल्ले़ काक् नसानिबाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ तासुरो हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्मिल्ले़ थुक्तुसिबा नु नसाःन्निल्ले़ कुधिम् के़बोःङ्बा स्तिफनस, हे़क्क्याङ् फिलिप, प्रखुरस, निकानोर, तिमोन, पर्मिनास, नु थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्लाम् यहुदि साम्योओ के़दाःबा एन्तिओकस्मा नसानिबा निकोलसे़न् मे़सेगुसिआङ् 6 खे़ङ्हाॽरे़ सेःक्युक्मिबाहाॽरो मे़दारुसिरो॥ हे़क्क्याङ् सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ खुनिॽ सम्दाङ् हुक् मे़ने़स्सु मे़बिरुसिर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमुॽइसाम् मे़घोःसुनि फाॽआङ् तुवा मे़जोगुरो 7 निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् चक्मे़ल्लॽए मे़से़ःसुर मे़देॽरु॥ हे़क्क्याङ् यरुसले़म्मो हुॽसाम्बाहाॽ यरिक् मे़बोःक्खे़र मे़बेआङ् यरिक् निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरे़आङ् कन् नसाःन्निन् ते़न्दिङ् मे़जोगुरो॥ 8 आल्ल कन् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुलुङ्गुम् नु कुमुक्साम्मिल्ले़ के़दिम्बा स्तिफनसे़ल्ले़ मनालुम्मो निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ नु मिक्सेःन्हाॽ चोगुरो॥ 9 कर “चोःक्युम्भोसाबाहाॽरे़न् 10 कर सेसेमाङ्लाम् सिक्कुम्दिङ् निङ्वाॽओ स्तिफनसे़न् पारे़बाल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ पाःन्धङ्ङो नाःम्मा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 11 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ स्वाःत्ताङ् मनाहाॽ अक्खेलॽरिक् पाःप्मा मे़हुसुसिरो, “आनिगे़ग कल्ले़ मोसा नु निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ माङ्चे़ॽया पारे़बा खे़प्सुम्बे़रो॥” 12 हे़क्केलॽरिक् खे़ङ्हाॽरे़ यहुदि तुम्लाम्लोःबाहाॽ, साम्योथिम्साम्बाहाॽ नु वेॽ मनाहाॽ मे़भोःक्खुसि॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ मे़द्ये़आङ् स्तिफनसे़न् मे़दे़म्सुआङ् यहुदिहाॽरे़ खुनिॽ ये़जुम्भोओ मे़देॽरुरो॥ 13 हे़क्क्याङ् फोत्याबा तोःन्दि पिसे़ मे़दारुसिबाहाॽरे़ अक्खेलॽरिक् मे़बाःत्तु, “कन् मनाःल्ले़ग आप्फाल्ले़साङ् कन् सेसेमाङ्हिम् नु आनिॽ साम्योथिम्मिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ पारे़बारक् खे़प्सुम्बे़रो॥ 14 हे़क्क्याङ् कल्ले़ग, नासरतस्मा ये़सुरे़ कन् माङ्हिम्मिन् यस्सुआङ् मोसारे़ आबिरे़ आयुसे़बा साक्थिम्हाॽ, चोःक्थिम्हाॽ के़रे़क् ले़क्खु आबिरे़रो लॽरिक् पाःत्तुरो॥” 15 हे़क्क्याङ् खे़न् चुम्लुङ्ङो के़युङ्बाहाॽरे़ खुने़ॽ अदक्तक्काङ् ओमे़मे़त्तुल्ले़ कुनाराःङ्ग माङ्लाइङ्बाल्ले़न् हे़क्के ओःत्ते़बा मे़निःसुरो॥ 1 हे़क्क्याङ् मानिङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ स्तिफनसे़न् सेःन्दोसु, “कन् आप्तिक्हाॽ से़क्खाएबि?” 2 हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽ नोगप् पिरुसि, “पाःसे, फुॽनुसाॽसे, आघे़प्से़म्मे़ॽओ! आनिॽ सुधे़बा अब्राहाम्मिन् हारान ये़क्यक्को पेःक्माआङ् युङ्मानुःल्ले़ तगि खुने़ॽ मे़सोपोतामिया ते़ङ्गप्पो वये़ल्ले़ए मिमिदिङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमिमिदिङ्ङिन् खुने़ॽओ ओसेःन्धाक्सिङ्ङाङ् 3 अक्खे मे़त्तुरो, ‘कन् लाजेॽ नु के़गाॽइ सोॽधोःक्हाॽ ले़रे़ध्ये़से़ॽआङ् खे़ने़ॽ ओसेःन्धाक्ने़बा लाजेॽओ पेगे़ॽओ॥’ 4 हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽआङ् काल्दिहाॽरे़ खुनिॽ लाजेॽलाम् लःन्दे़आङ् हाराःन्नो पेआङ् युङ्सिङ्॥ खे़प्मो कुम्बा स्ये़आङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽ खे़न् लाजेॽलाम् तेॽरुआङ् आल्लो कप्मो आयुङ्बा लाजेॽओ तारुरो॥ 5 हे़क्केसाङ् खुने़ॽ कन् लाजेॽओ लाङ्भो तोॽमा लाजेॽआङ् मे़बिरुन्लो, कर कन् खुने़ॽ नु कुमुॽइदाङ्साहाॽ ताःन्दि पिमासि फाॽआङ् माङ्हे़क् चोगुरो॥ कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ माङ्हे़क् चोगुबा ये़म्मो अब्राहामरे़ कुस्साःधिक्काङ् होःप्ते़रो॥ 6 याङ्सि निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽ अक्खे मे़त्तु, ‘खे़ने़ॽ के़मुॽइदाङ्साहाॽ माःङ्घाबा वेॽ लाजेॽओ मे़युङ्लो॥ खे़प्मोबा लाजेॽसाबाहाॽरे़ ताप्फे़ःल्लिक् मे़मे़त्तुसिआङ् कुगिप् लिसि तङ्बे (४००) थारिक् खुनिॽ साक्के़ल्ले़क्काङ् योःक् मे़जोगुसिॽरो॥ 7 कर के़मुॽइदाङ्साहाॽ योःक्पा के़जोःक्पा खे़प्मोबा लाजेॽसाबाहाॽ इङ्गाॽ खुम्दिङ् पिरुङ्सिङ्लो॥ हे़क्क्याङ् के़मुॽइदाङ्साहाॽ खे़न् लाजेॽओलाम् कन् लाजेॽओ मे़धाङ्ङाङ् इङ्गाॽ सेवा मे़जोःक्कारो॥’ 8 हे़क्क्याङ् अब्राहाम्मिन् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुसेसे माङ्हुप्ले़न् मिक्सेःन् पोःङ्ल फाॽआङ् हर्दो हे़क्मा 9 कुम्भुॽसिरे़ युसुफे़न् साॽरिक् नामे़हे़त्तुबाल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ मिस्रिहाॽरे़ खुनिॽ हुक्को मे़सङ्घुआङ् खुने़ॽ योःक्पा पोःक्खे़, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् खुने़ॽनु वये़, 10 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुदुक्खेवालाम् से़ःप्तुरो॥ हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽ लुङ्माॽ तुक्तुआङ् सिक्कुम्दिङ् निङ्वाॽ पिरुबाल्ले़ चोगुल्ले़ फारो हाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽ मिङ्सो इङ्धाःङ् पिरुर मिस्र लाजेॽ नु कुयाङ्साकुन्धे सम्दाङ् सुहाङ्युक्पा चोगुरो॥ 11 हे़क्क्याङ् मिस्र लाजेॽ नु कनान लाजेॽओ साॽरिक् यम्बा साक् थ्ये़आङ् यम्बा तुक्खेवा नु मिन्देॽ पोगे़, हे़क्केःल्ले़ आनिॽ सुधे़बा ताक्थे़बाहाॽरे़ चामा थे़माआङ् मे़ङ्गत्तुन्लो॥ 12 कर याकुबरे़ मिस्रओ यरिक् चा वाॽ के़लॽबा खे़प्सुआङ् कुस्साःहाॽ चा लाःसे़ पाङ्घुसि॥ खे़ङ्हाॽरे़ युसुफलाम् चाःन् मे़इङु कर खुने़ॽ कुसिङ् मे़न्निःत्ते हिम्मो मे़नुःक्खे़रो॥ 13 हे़क्केलॽरिक् मिस्रओ निले़ङ् चा लाःसे़ मे़बेःल्ले़ युसुफरे़ कुम्भुॽ कुन्साॽसि इङ्गाॽ युसुफआ फाॽआङ् मे़त्तुसि, हे़क्क्याङ् फारोहाङ्ङिल्ले़आङ् युसुफरे़ कुहिम्सयङ्हाॽ कुसिङ् निःत्तुसिरो॥ 14 हे़क्क्याङ् युसुफरे़ कुम्बा याकुब नु काक् कुहिम्सयङ्हाॽ मिस्रओ उःत्तुसि॥ खे़ङ्हाॽ के़रे़क् नु-ङा (७५) मे़वये़रो॥ 15 हे़क्क्याङ् याकुब नु कुहिम्सयङ्हाॽ मिस्रओ मे़बे॥ याङ्सि खुने़ॽ नु कुस्साःहाॽ खे़प्मोए मे़स्ये़ ॥ 16 खुनिॽ थक्हाॽ सेक्केम लाजेॽओ मे़देॽरुआङ् अब्राहामरे़ हामोररे़ कुस्साःहाॽलाम् इङुआङ् वये़बा इप्पुङ्दे़न्नो मे़लुप्तुसिरो॥ 17 आल्ल निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ अब्राहामनु चोगुबा माङ्हे़क्किन् के़प्मा इःत्ते़ल्ले़ मिस्रओ आनिॽ मनाहाॽ यरिक् मे़बोःन्दे़र मे़बेरो॥ 18 यरिक् तङ्बे एगाङ् खे़प्मो वेॽस्मा मनाःन् हाङ् पोःक्खे़आङ् मिस्रओ हाङ् चोःक्मा हेःक्तु॥ खे़ल्ले़ युसुफरे़ कुयाःम्बेओ कुसिङ् मे़निःत्तुन्लो॥ 19 खे़ल्ले़ आनिॽ थाःक्थे़बाहाॽ इङ्ले़क् मे़त्तुसिर साॽरिक् निङ्घुम् चोगुसिआङ् ये़म्बित्छाॽ अङे़ःक्वासाहाॽ मे़सिर फाॽआङ् लाप्फु पाङ्घुसि॥ 20 बा खे़न् ये़म्मो मोसाःन् सावाःन्छिङ्॥ खुने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिःमाओ साॽरिक् नुःबा अङे़ःक्वा चोगे़॥ खुने़ॽ हिम्मो ला सुम्सि थारिक् कुम्बा कुम्मासिरे़ चिक्खे़छुआङ् कत्ते़छुरो॥ 21 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ हिम् लाःक्कात् मे़लःत्तुआङ् वहङ्ङिल्ले़ कुयाओ मे़ने़स्सुल्ले़ खे़प्मो फारोहाङ्ङिल्ले़ कुस्साः हाङ्सामाल्ले़ खोःसुआङ् कुस्साः चोगुआङ् कत्तुरो॥ 22 हे़क्केलॽरिक् मिस्रओ के़वाॽबा के़रे़क् सिक्कुम्दिङ् निङ्वाॽ निसाम्हाॽ खुने़ॽ मे़हुॽरुरो॥ हे़क्क्याङ् थाङ्बे़न् के़रे़आङ् खुने़ॽ पाःन्नो नु याःम्बक्को मुक्के़गुबा पोःक्खे़रो॥ 23 हे़क्क्याङ् मोसाःन् तङ्बे लिबोःङ् (४०) के़रे़ल्ले़ कुगाॽइ इस्राइलिहाॽ तुम्से़ पेःक्मा निङ्वाॽ चोगुरो॥ 24 हे़क्क्याङ् मिस्रिधिक्ले़ थिक् इस्राइलिःन् निङ्घुम् मे़त्तुबा निःसु॥ हे़क्केःल्ले़ खे़न् नाङ्मा फाॽआङ् पेआङ् खे़न् मिस्रिःन् हिप्तु से़रुरो॥ 25 खुने़ॽग निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ आबाङे कुमना इस्राइलिहाॽ खुनिॽ योःक्पा हिङ्मन्लाम् चोःक्युम्भो पिमासि फाॽआङ् खुने़ॽ पाङ्घुबा पाःन्निन् कुसिङ् मे़निःत्तुर के़लॽबा इःत्तुआङ् वये़, कर खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् पाःन्निन् कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्लो॥ 26 हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक् ने़प्फु इस्राइलिहाॽ चुङे़त्छिर यागे़त्छिबा निःसुसिआङ् नादङ् चोःक्मासि फाॽआङ् पेआङ् मे़त्तुसि, ‘तेःङ्बासे, खिन्छिॽग फुॽनुसाॽ के़धाप्सि! थेआङ् के़जुङ्सिबाबे?’ 27 कर खे़न् निङ्घुम् के़मे़प्पे़ल्ले़ मोसाःन् थिक्ले़प्माङ् चन्दुर सेःन्दोसु, ‘खे़ने़ॽ हाःत्ले़ आनिगे़ सम्दाङ् हाङ् के़जोःक्पा नु खासे़न्लोःम्बा के़जोगे़आङ् के़वाॽबे? 28 खे़ने़ॽ मिःप्मा मिस्रिःन् के़से़रुबा हे़क्के इङ्गाॽआङ् के़से़त्ताबाबि?’ 29 कन् पाःन्निन् खे़प्सुआङ् मोसारे़ इङ्गाॽ मिस्रिःन् से़रुङ्बा पाःन्निन्नाङ् वेॽ मनाहाॽरे़ निङ्वाॽ मे़घोःसुबिला लॽरिक् निङ्वाॽ इःत्तुर किःसे़आङ् मिस्रलाम् मिद्यान लाजेॽओ खे़त्छिङ् पेआङ् खे़प्मोए वाॽमा हेःक्ते़, हे़क्क्याङ् खे़प्मोए मेःक्खिम् चोगुआङ् ने़प्फु कुस्साःआङ् पोःक्खे़त्छिरो॥ 30 तङ्बे लिबोःङ् (४०) एगाङ् सिनाइ कोःक्माल्ले़ कुबेसाङ् एक्सादे़न्नोबा मि के़दिःप्पा पोःक्लाओ माङ्लाइङ्बान् मोसारो थाःन्छिङ्लो॥ 31 मोसारे़ कुनिङ्वाॽ मये़आङ् थेःन्ने़बे? फाॽआङ् कुबेसाङ् पेरो॥ कर खे़ल्ले़ दाङ्बाल्ले़ कुइक्लाःन् खे़प्सु– 32 ‘इङ्गाॽ के़सुधे़बा अब्राहाम, इसहाक नु याकुबरे़ सेवा मे़जोगाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्आ॥’ मोसाःन् कुगिःमाल्ले़ यक्खे़आङ् खे़न् मि के़दिःप्पा पोःक्लाःन् ओमे़प्मा आःन्छिङ् मे़जोगुन्लो॥ 33 हे़क्क्याङ् दाङ्बाल्ले़ मे़त्तु, ‘खे़ने़ॽ के़लाङ्सुःप्हाॽ फे़न्दे़ॽ, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ने़ॽ के़ये़प्पा दे़न्निन् सेसे चोःक्॥’ 34 इङ्गाॽ आमनाहाॽ मिस्रओ निङ्घुम्मो मे़वाॽबा निःसुङ्सिङ्ङाङ् खुनिॽ मेरिङ्ङिन् खे़प्सुङ्ङाङ् वाॽआ॥ हे़क्केःल्ले़ इस्राइलिहाॽ खुनिॽ योःक्पा हिङ्मन्लाम् चोःक्युम्भो पिसे़ इङ्गाॽ याङ्ङाङ् वाॽआ॥ आल्ल याङ्ना मिस्र लाजेॽओ खुनिॽ कुभाॽ पिसे़ नुःक्ने़ॽरो॥ 35 बा कन् मोसाःन् इस्राइलिहाॽरे़ ‘खे़ने़ॽ आनिगे़ सम्दाङ् हाःत्ले़ हाङ् नु खासे़न्लोःम्बा के़सेगे़आङ् के़वाॽबे?’ मे़मे़त्तुर मे़नाॽरुआङ् मे़वये़, कर पोःक्लाओ ओसेःन्गे़धाक्सिङ्बा माङ्लाइङ्बाल्लोलाम् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽए हाङ् के़जोःक्पा नु ताङ्गे़से़ःप्पा चोगुआङ् पाङ्घुरो॥ 36 मोसारे़ए इस्राइलिहाॽ मिस्रलाम् लाःक्कात् लःत्तुसि, हे़क्क्याङ् मिस्रओ, हे़ःत्ताङ्बा वाहङ्ङो नु तङ्बे लिबोःङ् (४०) थारिक् एःक्सादे़न्नो यरिक् निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ चोगुरो॥ 37 कन् मोसारे़ इस्राइलिहाॽ अक्खे मे़त्तुसि, ‘निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ इङ्गाॽ हे़क्तङ्बाए माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा खिनिॽ आबाङे मनालाम् खिनिॽओ पाङ्घुॽरो॥’ 38 इस्राइलिहाॽ एःक्सादे़न्नो मे़जुप्से़ल्ले़ मोसाःन् खे़ङ्हाॽनु वये़, सिनाइ कोःक्माओ माङ्लाइङ्बान् खुने़ॽनु पारे़ हे़क्क्याङ् खे़न् हिङ्मन् के़बिबा निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् खुने़ॽ खोःसु, हे़क्क्याङ् आनिॽ सुधे़बाहाॽ पिरुसिआङ् आनिॽ आघोःसुम्माङ् आवाॽरो॥ 39 कर आनिॽ सुधे़बाहाॽरे़ खुने़ॽ कुबाःन्निन् ते़न्दिङ् चोःक्मा मे़नाॽरुआङ् मोसाःन्नाङ् मे़नाॽरु, हे़क्क्याङ् मिस्रओ नुःङ्मा निङ्वाॽ मे़जोगुरो॥ 40 हे़क्केःल्ले़ मोसारे़ कुम्भुॽ हारुन्निन् खे़ङ्हाॽरे़ अक्खे मे़मे़त्तु, ‘आनिगे़ लागि याप्मि लाम् के़लोःबा माङ्हाॽ चोगे़ आबिरे़ॽ॥ मिस्रलाम् याप्मि के़लःप्पा कन् मोसाःन् थे पोःक्खे़ फाॽआङ् आनिगे़ मे़निःसुम्बे़न्लो॥’ 41 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ पित्साःत् नावाइत्ला मे़जोगुआङ् सिदुङ्जभा मे़जोगुरो॥ खुनिॽ मे़जोगुबा याःम्बक्को मे़सःत्ते़र नावाइत्लाःन् इङ्धाःङ् पिसे़ ससाङ्स्रोःत् मे़जोगुरो॥ 42 हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ ताङ्साक्पोबा खेःम्सिक्पे़न् सेवा मे़जोगुर फाॽआङ् खे़ङ्हाॽ ले़रुसिरो॥ कन् पाःन्निङ्ग माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाल्ले़ साप्पन्नो साप्तुआङ् के़बप्पा कुइसिःक् के़रे़रो,‘इस्राइलिसे, खिनिॽ एःक्सादे़न्नो तङ्बे लिबोःङ् (४०) थारिक् के़वयिल्ले़आङ्इङ्गाॽ आसेवा के़जोगुम्मिल्ले़ सिदुङ्जभा याप्मि के़म्बिरिन्लो॥ 43 कर खिनिॽग मोलोक साम्माङ्ङिल्ले़ कुमाङ्धाःन् नु खेःम्सिक्पे़न् रे़फान साम्माङ्ङिल्ले़न् नावाइत्लाःन् के़बक्खुम्लो॥खिनिॽ आबाङे के़जोगुम्बा नावाइत्लाःन् सेवा के़मे़त्तुम्बाल्ले़ चोगुल्ले़ बे़बिलोन्नुःल्ले़आङ् माःङ्घा पाङ्निङ्लो॥’ 44 खे़ङ्हाॽ ये़ःङ्घादे़न्नो मे़वये़ल्ले़ आनिॽ सुधे़बाहाॽरे़ निङ्वाॽफु साःङ्गाहिम् मे़गत्तु॥ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ मोसाःन् ओसेःन्धाक्तुबा हे़क्केए खे़न् चोगे़आङ् वये़रो॥ 45 याङ्सि निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुनिॽ तगिलाम् नाःत्तु लःत्तुसिबा सुवाङ्हाॽरे़ खुनिॽ लाजेॽओ यहोसुःन्नु मे़बेःल्ले़, खे़ङ्हाॽरे़ साःङ्गाहिम्मिन् खुनिॽनुए मे़गुयुआङ् मे़देॽरुरो॥ हे़क्क्याङ् दाउद हाङ्ङिल्ले़ कुये़म् थारिक् खे़न् साःङ्गाहिम्मिन् ने़स्से़रो॥ 46 दाउद हाङ्ङिल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिङ्वाॽ ताःसुआङ् याकुबरे़ सेवा चोगुबा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुलागि हिम् चोःक्मा फाॽआङ् पेलि फाक्तु, 47 कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुहिम्मिङ्ग सोलोमन हाङ्ङिल्ले़रक् चोगुरो॥ 48 हे़क्केसाङ् के़रे़क्नुःल्ले़ पयम् यम्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् मनाहाॽरे़ चोःक्मनाबा हिम्मो मे़वाॽने़न्॥ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाल्ले़ कुसाप्पन्नो अक्खेलॽरिक् साप्ते़आङ् पत्– 49 ‘दाङ्बाल्ले़ पाःत्तु,साङ्ग्राम्पेदाङ्ङिन् इङ्गाॽ आहाङ्युक्नारो॥ खे़प्मोलाम्मे काक् सम्दाङ् हाङ् चोःक्कारो, हे़क्क्याङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मान् इङ्गाॽ आलाङ् तोॽभेःत्लो॥हे़क्केःल्ले़ आक्तङ्बा के़घे़म्बा आवाॽमा हिम् के़जोगुम्बाबे? 50 काक् कङ्हाॽग इङ्गाॽए चोगुङ्सिङ्बा मे़ःम्बि?’ 51 खिनिॽग साॽरिक् कुनिङ्वाॽ के़धुङ्बा थिङ्गानि के़जोगिरो! निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुइङ्घङ्ङिन् खे़म्मा खिनिॽ ने़क्खोॽ थुङ्लो॥ खिनिॽ सुधे़बाहाॽ हे़क्केए के़लॽरिआङ् सदादिङ् सेसेमाङ्ङिन् के़अत्तुम्लो॥ 52 खिनिॽ सुधे़बाहाॽरे़ काक् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ तुक्खे मे़जाःत्तुसि॥ खे़ङ्हाॽरे़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ माङ्हे़क् चोगुबा साम्योनिबा हाङ्ङिल्ले़ कुदामाल्ले़न् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽआङ् मे़से़रुसिरो॥ आल्ल खुने़ॽ इङ्ले़क् के़मे़त्तुम्माङ् के़से़रुम्लो॥ 53 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुसाम्यो इङ्जाःङ्ङिन् माङ्लाइङ्बाहाॽरे़ खिनिॽ के़म्बिरिॽ, करसाङ् खिनिॽ के़ङ्घे़प्सुम्मिन्लो॥” 54 कन् पाःन्निन् चुम्लुङ्बा पासिङ् पादाङ्लाहाॽरे़ मे़घे़प्सुआङ् स्तिफनसे़न्नु साॽरिक् खुनिॽ सिक् पोगे़आङ् खुनिॽ हाबोॽ मे़ये़ःक्खुरो॥ 55 कर सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्मिल्ले़ थुक्तुबा स्तिफनसे़न् साङ्ग्राम्पेदाङ् ले़प्माङ् ओमये़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमिमिदिङ्ङिन् नु कुजुप्साङ् ले़प्साङ् ये़सुःन् ये़बे़बा निःसुरो॥ 56 हे़क्क्याङ् स्तिफनसे़न् अक्खेलॽरिक् पारे़, “ओमे़त्ते़म्मे़ॽ, इङ्गाॽ साङ्ग्राम्पेदाङ्ङिन् हरे़बा निःसुङ्, हे़क्क्याङ् मे़न्छाम्साःन् 57 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ साॽरिक् मे़अःक्ते़र मे़भिःक्ते़र खुनिॽ ने़क्खोॽहाॽ हुक्किल्ले़ मे़हुॽ, हे़क्क्याङ् थिक्हुप् मे़बोःक्खे़आङ् थिक्ले़ङ्माल्ले़ खुने़ॽ फुत्लुम् मे़भत्तु, 58 हे़क्क्याङ् ये़क्यक् लाःक्कात् मे़उःक्खु मे़लःत्तु॥ खे़न् पाःन्निल्ले़न् तोःन्दिहाॽरे़ खुनिॽ सुङ्घेःक्वाहाॽ सावल मे़प्मनाबा थाङ्बे़न्निन् कोमे़बाङ्घुआङ् स्तिफनसे़न् लुङ्ङिल्ले़ पःप्मा मे़हेःक्तुरो॥ 59 लुङ्ङिल्ले़ मे़बःत्तुर मे़बत्छे़ल्ले़ स्तिफनसरे़ अक्खेलॽरिक् तुवा चोगु, “दाङ्बा ये़सुए, इङ्गाॽ आयाम्साम्मिन् ताःक्ते़ॽओ॥” 60 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ थुङ्बोहजॽ युङ्सिङ्ङाङ् यम्बा इक्लाओ अक्खेलॽरिक् पाःत्तु, “दाङ्बाए, कङ्हाॽरे़ मे़जोगुबा लायोरे़न् खुम्दिङ् मे़बिरे़से़न्ने़ॽओ॥” अक्खे पाःत्तुर खे़न् स्ये़रो॥ 1 खे़प्मो सावलरे़आङ् स्तिफनसरे़ कुसिःमे़न्नो ते़न्दिङ् पिरुसिआङ् वये़रो॥हे़क्क्याङ् मिङ्सोदाङ्बा साम्योसाबा मनाहाॽरे़ स्तिफनसे़न् मे़हुम्सु मे़सुरुआङ् साॽरिक् मेरिङ् मे़धक्ते़रो॥ खे़न् ये़न्नाङ्धो यरुसले़म्मोबा सेसेहुप्लक्को साॽरिक् तुक्खे चाःप्मा मे़हेःक्तुसिरो॥ हे़क्क्याङ् सेःक्युक्मिबाहाॽनु वेॽ काक् नसानिबाहाॽ यहुदिया नु सामरिया ते़ङ्गप् ले़प्साङ् मे़से़ःरे़ मे़बेरो॥ 3 कर सावलरे़ सेसेहुप्लक्किन् मे़म्भै चोःक्मा हेःक्तु॥ खुने़ॽ हिम् हिम् पेआङ् नसाःन् के़जोःक्पा मे़न्छुमाॽ ये़म्बित्छाॽ ते़म्सुसिआङ् उःक्खुसिर पुङ्लाहिम्मो थे़क्तुसिरो॥ 4 यरुसले़म्लाम् के़से़बार के़बेःक्पाहाॽरे़ आत्ति मे़बेसाङ् सुनाइङ् मे़से़ःसुरो॥ 5 फिलिप्पे़न्नाङ् सामरियास्मा ये़क्यक्को पेआङ् खे़प्मोबा मनाहाॽ ये़सुःन्ने निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तरो फाॽआङ् इङ्भोःसुरो॥ 6 फिलिपरे़ पाःत्तुबा पाःन्निन् मे़घे़प्सु हे़क्क्याङ् खुने़ॽ चोगुबा निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ मे़निःसुल्ले़ मनाहाॽरे़ नुःरिक्काङ् कुबाःन्नो निङ्वाॽ मे़बिरुरो॥ 7 खे़प्मो यरिक् मनाहाॽओनु फे़न्साम्हाॽ मे़भिःक्ते़र मे़लःन्दे़ मे़बे, हे़क्क्याङ् यरिक् लङ्ले़ःङ्वाहाॽ नु लाङ्सक्पाहाॽआङ् मे़नुःरे़रो॥ 8 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़न् ये़क्यक्को पयम् सःप्मा नु ओमुलॽमान् त्ये़रो॥ 9 आल्ल तगिआङ्धो खे़न् ये़क्यक्को सिमोन मे़प्मनाबा कित्चाक्थिक् वये़॥ खे़ल्ले़ कित्चाक् याःम्बक् चोगुआङ् सामरियास्मा मनाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ माःसु पिरुसिआङ् वये़रो॥ खे़ल्ले़ग आबाङे इङ्गाॽए पयम् यम्बाआ फाॽआङ् आङ्दिङ् लॽरे़आङ् वये़रो॥ 10 हे़क्क्याङ् ये़क्यक्को के़युङ्बा यम्बा चुक्पा के़रे़क्ले़ कल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पयम् कुमुक्साम् कत्तुरो लॽरिक् खे़न् मे़मे़त्तुआङ् मे़वये़रो॥ 11 हे़क्क्याङ् खे़न् मनाहाॽ यरिक् तङ्बेआङ्धो खुने़ॽ कुगित्चाक् मुन्धुम्मिल्ले़ खुनिॽ निङ्वाॽ माःसु पिरुसिआङ् वये़बाल्ले़ चोगुल्ले़ खुने़ॽ कुबाःन्नो मे़बत्छे़रो॥ 12 कर खे़न् मनाहाॽरे़ फिलिपरे़ इङ्भोःसुबा निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ सुनाइङ् नु ये़सु ख्रिस्ते़न् नसाःन् मे़जोगुआङ् ये़म्बित्छाॽ मे़न्छुमाॽ काक् बप्तिस्मा मे़बोःक्खे़रो॥ 13 सिमोनरे़आङ् आबाङे नसाःन् चोगुआङ् बप्तिस्मा पोःक्खे़॥ खुने़ॽ फिलिपनु वये़गत्ते़ल्ले़ फिलिपरे़ चोगुबा यरिक् परिक्ले़न् मिक्सेःन् नु निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्किन् निःसुआङ् खुने़ॽ कुनिङ्वाॽ मये़रो॥ 14 हे़क्क्याङ् यरुसले़म्मोबा सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ सामरियास्मा मनाहाॽरे़ निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् ते़न्दिङ् मे़जोगु के़लॽबा मे़घे़प्सुआङ् पत्रुस नु युहुन्नाःन् खे़प्मो मे़बाङ्घुसिरो॥ 15 हे़क्क्याङ् खुन्छिॽ सामरियाओ के़रे़त्छिआङ् नसानिबाहाॽरे़ सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्मिल्ले़ थुक्तुसिनि फाॽआङ् तुवा चोगु पिरे़त्छुरो, 16 थेआङ्भे़ल्ले़ आल्लो थारिक् नसानिबाहाॽरे़ सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्मिन् मे़ङ्घोए मे़वये़, कर दाङ्बा ये़सुरे़ कुमिङ्ङोरक् बप्तिस्मा मे़बोःक्खे़आङ् मे़वये़॥ 17 हे़क्क्याङ् पत्रुस नु युहुन्नारे़ खुन्छिॽ हुक्हाॽ सामरियास्मा नसानिबाहाॽ सम्दाङ् ने़स्सु पिरे़त्छुआङ् खे़ङ्हाॽरे़ सेसेमाङ् मे़घोःसुरो॥ 18 सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ खुन्छिॽ हुक्किन् ने़स्से़त्छुल्ले़ मनाहाॽ सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्मिल्ले़ थुक्तुसिबा सिमोनरे़आङ् निःसु हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ याङ् पिरुसिर 19 अक्खे मे़त्तुसि, “मना सम्दाङ् इङ्गाॽआङ् आहुक् ने़स्सुङ् पिरुङ्सिङ्ङिल्ले़ हाराॽ सेसेमाङ्ङिन् मे़घोःसुनि फाॽआङ् कन् मुक्साम्मिन् याप्मि आबिरे़त्छे़ॽओ॥” 20 कर पत्रुसरे़ नोगप् पिरु, “के़याङ्ङिन् खे़ने़ॽनुए मे़क्लरो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ने़ॽग निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुबर्धाःम्मिन् याङ्ङिल्ले़ इङ्मा के़इःत्तुॽरो॥ 21 खे़ने़ॽग कन् सेवाओ लक् खोःमा नु कप्मा थेआङ् के़न्छुक्तुन्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ने़ॽ के़सिक्लुङ्मान् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिःमाओ नुःबा होःप्लो॥ 22 हे़क्केःल्ले़ के़भे़न् निङ्वाॽओलाम् हिन्दे़ॽआङ् दाङ्बान्नु तुवा चोगे़ॽओ॥ हे़क्तङ्बा फे़न् निङ्वाॽओलाम् ले़प्मि के़घोःसुबि! 23 थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ने़ॽग नाहे़म्माल्ले़ कुधिम् नु लायो इसेःङ्बा निङ्वाॽइल्ले़ के़युक्ते़बान् इङ्गाॽ निःने़रो” 24 हे़क्क्याङ् सिमोनरे़ नोगप् पिरुसि, “खे़ने़ॽ के़बाःत्तुबा आत्तिन् पाःन्हाॽआङ् इङ्गाॽ आसम्दाङ् मे़जुक्ने़न्ल फाॽआङ् दाङ्बान्नु इङ्गाॽ आलागि तुवा चोगे़ आबिरे़त्छे़ॽओ॥” 25 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ चे़क्खे़त्छुर दाङ्बाल्ले़ कुबाःन्जाक् इङ्भन् चोगे़त्छुआङ् युहुन्नाःन् नु पत्रुसे़न् यरुसले़म ले़प्माङ् नुःक्खे़त्छिल्ले़ लाम्मोबा यरिक् सामरियास्मा पाङ्भेॽहाॽओ सुनाइङ् से़ःसे़त्छुरो॥ 26 थिक् ये़न् दाङ्बाल्ले़ पाङ्घुबा माङ्लाइङ्बाल्ले़ फिलिप्पे़न् अक्खे मे़त्तु, “यरुसले़मलाम् यो लाङ्गे़न् ले़प्माङ्बा गाजा के़बेःक्पा ये़ःङ्घादे़न्बा माराम्मो पेगे़ॽ॥” 27 हे़क्केःल्ले़ फिलिप्पे़न्नाङ् खे़प्मो थासिङ्लो॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ इथियोपियास्मा से़भक्पा 28 हे़क्क्याङ् अन्लाओ युङ्सिङ्ङाङ् कुहिम्मो नुःक्खे़र पत्छे़ल्ले़ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा यसैयाःल्ले़ साप्तुबा साप्पन्निन् निःरुर युङे़॥ 29 सेसेमाङ्ङिल्ले़ फिलिप्पे़न् मे़त्तु, “अन्लाःल्ले़ कुबेसाङ् पेगे़ॽ॥” 30 हे़क्क्याङ् फिलिप्पे़न्नाङ् लोःक्ते़र अन्लाःल्ले़ कुबेसाङ् पे हे़क्क्याङ् खे़न् मनाःल्ले़ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा यसैयाःल्ले़ साप्तुबा साप्पन्निन् निःरुर युङे़बा खे़प्सु॥ हे़क्क्याङ् फिलिपरे़ सेःन्दोसु, “कन् के़निःरुबा पाःन्निन् कुसिङ् के़निःत्तुबि?” 31 खे़न् से़भक्पे़ल्ले़ नोगप् पिरु, “पोधक् याप्मि के़जोःक् के़बिबा मना मे़ःन्नेग आक्खेलॽरिक् कुसिङ् निःप्मा सुक्तुङ्बे?” हे़क्केःल्ले़ खे़ल्ले़ फिलिप्पे़न् उःत्तुआङ् सोरिक् खुने़ॽनुए युक्खु॥ 32 खे़ल्ले़ निःरुबा साम्योसाप्ला लक्किन् कन् वये़रो–“खुने़ॽग से़त्छे़ तेॽमनाबा मे़ल्लुक् हे़क्के चोगे़हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुमुरिक् के़नःङ्बाहाॽरे़ खुनिॽ तगिआङ् स्वाःत् के़ये़प्पा मे़ल्लुक्साः हे़क्केए थेआङ् मे़बाःत्तुन्लो॥ 33 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुना मे़धाःसु मे़बिरुआङ् तुक्खे मे़जाःत्तुरो॥कुमुॽइदाङ्सारे़ कुयाःम्बेओ हाःत्ले़आङ् पाःप्मा मे़सुक्तुन्लो,थेआङ्भे़ल्ले़ ने़त्तिगे़न् कुहिङ्मन्निङ्ग इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोलाम् तेॽरे़रो॥” 34 हे़क्क्याङ् खे़न् से़भक्पे़ल्ले़ फिलिप्पे़न् सेःन्दोसु, “कन् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाल्ले़ हाःत्ले़ कुयाःम्बेओ पाःत्तुबाबे? खुने़ॽ आबाङे कुयाःम्बेओ पाःत्तुबाबि, वेॽस्मा मनाःल्ले़ कुयाःम्बेओ पाःत्तुबाबि? इङ्गाॽ पोधक् चोगाङ् पिराङ्ङे़ॽओ॥” 35 हे़क्केःल्ले़ फिलिपरे़ साम्योसाप्लाबा बा कन् लक्कोलाम् ये़सुरे़ कुयाःम्बेओबा सुनाइङ्ङिन् पोधक् चोगुल्ले़ खे़न् से़भक्पे़ल्ले़ नसाःन् चोगुरो॥ 36 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ खे़न् लाम्मो लाम्दिःक् चोगे़त्छिर पत्छे़त्छिल्ले़ च्वाःत् के़ने़बा ते़न्नो के़रे़त्छि॥ हे़क्क्याङ् खे़न् से़भक्पे़ल्ले़ सेःन्दोसु, “ओमे़त्ते़ॽ, कप्मो च्वाःत् ने़रो॥ इङ्गाॽ बप्तिस्मा पोःङ्मा मे़सुक्कान्बि?” ((फिलिपरे़ मे़त्तु, “खे़ने़ॽ काक् के़निङ्वाॽरे़ नसाःन् के़जोगुने़ फाॽग्र के़सुक्तुरो” खे़न् से़भक्पे़ल्ले़ नोगप् पिरु, “ये़सु ख्रिस्ते़न् निङ्वाॽफुसाः फाॽआङ् नसाःन् चोगुङ्लो॥”)) 38 हे़क्क्याङ् खे़न् अन्लाःन् ये़प्मा पाङ्घुआङ् खुन्छिॽ यो च्वाःत्तो पेसिआङ् फिलिपरे़ खे़न् बप्तिस्मा पिरु॥ 39 खे़ङ्हाॽ यो च्वाःत्तोलाम् लःन्दे़ थाङे़त्छिर पत्छे़त्छिल्ले़ दाङ्बाल्ले़ कुसेसेमाङ्ङिल्ले़ खिमो फिलिप्पे़न् पक्खु तेॽरुआङ् आजोत्तोस 1 कर दाङ्बाल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽ के़रे़क् से़प्मासि फाॽआङ् सावलरे़ साॽरिक् यङ्मा से़रुसिरो॥ खुने़ॽ मानिङ्वाॽफुसाम्बाल्लो पेआङ् दमस्कसओ के़वाॽबा के़रे़क् दाङ्बाल्ले़ कुलाम् के़दिम्बा मे़न्छुमाॽ ये़म्बित्छाॽहाॽ पुङ्लाधाबा चोःक्मासिआङ् यरुसले़म्मो ताःप्मासि हे़क्क्याङ् खुम्दिङ् पिमासि सुक्तुङ्ल फाॽआङ् दमस्कसओबा यहुदि चुम्लुङ्हिम्मोबा सुहाङ्युक्पाहाॽरे़ लागि सक्इङ्घङ् साप्पाङ्घुसिरो॥ 3 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ दमस्कसरे़ कुबेसाङ् के़रे़र पत्छे़ल्ले़ हक्चघत् ताङ्साक्पोलाम् से़न्दाङ्गे़न् ओःत्ति खुने़ॽ कुघिरि ले़क्ते़रो॥ 4 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ खाम्मो हर्गुप् चोःन्दे़आङ् इक्लाधिक् खे़प्सु, “सावलए, सावलए, इङ्गाॽ थेआङ् तुक्खे के़जाःत्ताबाबे?” 5 सावलरे़ सेःन्दोसु, “दाङ्बे, खे़ने़ॽग हाःत्ने़न्बे?”हे़क्केःल्ले़ अक्खेलॽरिक् नोगप् त्ये़, “इङ्गाॽग तुक्खे के़जाःत्तुर के़वाॽबा ये़सुआरो॥ 6 आल्ल खे़ने़ॽ पोगे़ॽआङ् ये़क्यक्को पेगे़ॽ॥ खे़प्मोए खे़ने़ॽ थे चोःक्मा पोःङ् इङ्गाॽ मे़त्ने़ॽरो॥” 7 आल्ल सावलनु लाम्दिःक् के़जोःक्पा मनाहाॽ थेआङ् मे़म्बाःत्ते मे़ये़बे़ थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् इक्लाःन् खे़म्माग मे़घे़प्सु, कर हाःत्ताङ् मे़न्निःसुन्लो॥ 8 सावले़न् खाम्मोलाम् मुत्थ्रिक् पोगे़, कर कुमिक्किन् हन्दुल्ले़ थेआङ् निःमा मे़सुक्तुन्॥ हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽनु लाम्दिःक् के़जोःक्पाहाॽरे़ कुहुक्को मे़दे़म्सुआङ् मे़उःक्खुर दमस्कसओ मे़देॽरुरो॥ 9 हे़क्केलॽरिक् सुम्ये़न् थारिक् थे़माआङ् निःमा मे़सुक्तुन् हे़क्क्याङ् थे़माआङ् मे़जने़न्, मे़धुङुन्लो॥ 10 आल्ल दमस्कसओ हननिया मे़प्मनाबा हुॽसाम्बाधिक् वये़॥ खे़न् सुफोओ दाङ्बाल्ले़ अक्खे मे़त्तु, “हननियाए!”हननियारे़ नोगप् पिरु, “थे़माबे, आदाङ्बे?” 11 दाङ्बाल्ले़ खुने़ॽ मे़त्तु, “तोःन्दोःन् मे़प्मनाबा लाम्मो यहुदाःल्ले़ कुहिम्मो पेगे़ॽ॥ खे़प्मो तार्ससबा सावल मे़प्मनाबा मनाःन् वाॽबि फाॽआङ् सेःन्दोःसे़ॽ॥ कन् ये़म्मो खुने़ॽ खे़प्मो तुवा चोःक्नु युङ्लो॥ 12 खुने़ॽ सुफोओ हननिया मे़प्मनाबा मनाःन् ताआङ् खुने़ॽ याम्मो निःमा सुक्तुनि फाॽआङ् कुहुक्हाॽ कुधे़गेःक्पो ने़स्सुबिरुबा निःसुआङ् वाॽरो॥” 13 हननियाःल्ले़ अत्तुर नोगप् पिरु, “कर आदाङ्बे, खे़ल्ले़ग यरुसले़म्मोबा खे़ने़ॽ सेसे के़मनाहाॽ यरिक् तुक्खे चाःत्तुसिबा इङ्गाॽ खे़प्सुङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 14 हे़क्क्याङ् तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽलाम् युक् खोःसुआङ् खे़ने़ॽओ नसाःन् के़जोःक्पा मनाहाॽ ते़म्मासि फाॽआङ् कप्मोआङ् त्ये़आङ् वाॽरो॥” 15 कर दाङ्बाल्ले़ हननियाःन् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ पेगे़ॽ! थेआङ्भे़ल्ले़ खे़न् मनाःन् इङ्गाॽ आसेवा चोगुनि फाॽआङ् सेगुङ्ङाङ् वाॽआरो॥ खे़ल्ले़ग थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ, हाङ्हाॽ, नु इस्राइलिहाॽ आमिङ् इङ्भन् चोगुसिॽरो॥ 16 इङ्गाॽ आलागि खे़ल्ले़ आक्खे़न् तुक्खे चामा पोःङ् फाॽआङ् इङ्गाॽ ओसेःन्धाक्तुङ्लो॥” 17 हे़क्क्याङ् हननियाःन् खे़न् हिम्मो पेआङ् सावलरे़ कुधे़गेःक् सम्दाङ् कुहुक्हाॽ ने़स्सुआङ् अक्खे मे़त्तु, “आन्साॽ सावलए, दाङ्बा ये़सुरे़ इङ्गाॽ पाङ्घाङ्बारो॥ खुने़ॽग कप्मो दमस्कसओ के़द्ये़र के़बत्छे़ल्ले़ लाम्मो खे़ने़ॽनु ओसेःन्धाक्सिङ्, हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽ याम्मो निःमा के़सुक्तुर, सेसेमाङ्ङिल्ले़ कुमुक्साम्मिल्ले़ के़धुक्ल फाॽआङ् पाङ्घाङ्बारो॥” 18 खिमो सावलरे़ कुमिक्कोलाम् ङासेःक् हे़क्तङ्बा मक्थ्ये़आङ् खुने़ॽ याम्मो निःमा के़सुक्पा पोःक्खे़॥ खुने़ॽ पोगे़आङ् हननियाःल्ले़ बप्तिस्मा पिरुरो॥ 19 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुजा चआङ् कुसक्मा त्ये़रो॥सावले़न् कुभा ये़न् थारिक् दमस्कसओबा नसानिबाहाॽनु वये़॥ 20 खुने़ॽ खे़प्मो यहुदि चुम्लुङ्हिम् हे़ङ्घाःत्ति पेआङ् ये़सुःन् निङ्वाॽफुसाःरो फाॽआङ् खिमो इङ्भन् चोःक्मा हेःक्तुरो॥ 21 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ पाःत्तुबा पाःन् के़घे़म्बा काक् मनाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ मये़आङ् अक्खेलॽरिक् मे़मे़त्छिङ्, “यरुसले़म्मो ये़सुःन् नसाःन् के़जोःक्पा मनाहाॽ हम् के़जोःक्पे़न् बाकन् मनाःन् मे़ःम्बि? हे़क्क्याङ् तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरो ते़म्मा तेॽमासि फाॽआङ् कप्मोआङ् त्ये़बाग मे़ःम्बि?” 22 कर सावलरे़ आल्लसाङ् मुक्साम् कुधिम्बा इङ्भन् से़ःसुर पेआङ् दमस्कसओ के़वाॽबा यहुदिहाॽ, ये़सुःन्ने निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तरो फाॽआङ् याःन्दुसिरो॥ हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ नोगप्पे पिमा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 23 हे़क्क्याङ् यरिक् ये़म् एगाङ् खे़प्मोबा यहुदिहाॽरे़ सावले़न् से़प्मा फाॽआङ् इङ्मे़दङ्घु, 24 कर कन् पाःन्निन् सावलरे़ निङ्वाॽ खोःसुरो॥ हे़क्क्याङ् खे़न् मनाहाॽरे़ से़न्दिक् ले़न्दिक् खुने़ॽ ते़म्माआङ् से़प्मा फाॽआङ् ये़क्यक्कोबा पयम् लाम्धेःप्हाॽओ मे़सुगुरो॥ 25 कर थिक् से़न्दिक् सावलरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ खुने़ॽ साप्पोओ मे़याक्तुआङ् ये़क्यक्किल्ले़ लुङ्धाक् लाःक्कात् इदाःक्किल्ले़ मे़भोःन्दु मे़धासुआङ् मे़घे़त्तु मे़देःसुरो॥lb00333c.tifसावले़न् लुङ्धाक् लाःक्कात्लाम् मे़घे़त्तुॽ 26 सावले़न् यरुसले़म पेआङ् खे़प्मोबा हुॽसाम्बाहाॽनु सोरिक् वाॽमा निङ्वाॽ चोगु, कर खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ साॽरिक् मे़गिरु हे़क्क्याङ् खुने़ॽ हुॽसाम्बा फाॽआङ् कुनासाॽमाए मे़न्छुक्तुन्लो॥ 27 कर बरनाबासे़न् त्ये़आङ् सावले़न् सेःक्युक्मिबाहाॽरो तारुआङ् आक्खेलॽरिक् सावलरे़ दमस्कस पेःक्मा लाम्मो दाङ्बान् तुमु हे़क्क्याङ् दाङ्बान् खुने़ॽनु पारे़, हे़क्क्याङ् आक्खेलॽरिक् दमस्कसओ मे़ङ्गिए ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ सावलरे़ इङ्भन् से़ःसु के़लॽबान् काक् चे़क्तुसिरो॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ मे़दाःक्तुरो॥ 28 हे़क्क्याङ् सावले़न् खे़ङ्हाॽनु सोरिक् वाॽमा हेःक्ते़आङ् यरुसले़म खाराक् दाङ्बाल्ले़ कुमिङ्ङो मे़ङ्गिए इङ्भन् चोगुरो॥ 29 हे़क्क्याङ् ग्रिक के़बाःप्पा यहुदिहाॽनुआङ् पाःन्धक्ते़, कर खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ से़प्मा फाॽआङ् लाम् मे़गोःत्तुर मे़वये़॥ 30 कन् पाःन्निन् वेॽ नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽरे़ मे़घे़प्सुआङ् खुने़ॽ सिजरियाओ मे़देॽरु॥ हे़क्क्याङ् खे़प्मोलाम् सावले़न् तार्सस ये़क्यक् ले़प्माङ् वालाधालाम् मे़बाङ्घु मे़देःसुरो॥ 31 हे़क्क्याङ् यहुदिया, गालिल, नु सामरियाओस्मा सेसेहुप्लक्हाॽओ निङ्घुम् पोःङ्मा चक् थ्ये़आङ् ये़म्ये़म्वा त्ये़॥ खे़ङ्हाॽरे़ दाङ्बान् साॽरिक् इङ्धाःङ् मे़बि, हे़क्क्याङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़ आःन्छिङ्मा पिरुसिआङ् नसाःन्नो के़धुम्बा मे़बोःक्खे़र खे़ङ्हाॽ मे़बोःरे़र मे़बेरो॥ 32 हे़क्क्याङ् पत्रुसे़न् लाम्दिःक् चोगे़र लिद्दाबा नसानिबाहाॽआङ् साॽरुसिरो॥ 33 खे़प्मो एनियास मे़प्मनाबा तङ्बे ये़त्छिआङ्धो (८) लङ्ले़ःङ् तुक्माल्ले़ तरुआङ् ने़त्नाओरक् के़ने़बा मनाःन् तुमु॥ 34 पत्रुसरे़ खे़न् मे़त्तु, “एनियासे, ये़सु ख्रिस्तरे़ के़वेःन्लो॥ पोगे़ॽआङ् के़ने़त्नाःन् फोःक्खे़ॽओ!” खिमो खे़न् मुत्थ्रिक् पोगे़॥ 35 हे़क्क्याङ् लिद्दा ये़क्यक्को नु सारोन ते़म्बेॽओ के़वाॽबा यरिक् मनाहाॽरे़ खे़न् मनाःन् वेःत्ते़बा मे़निःसुआङ् दाङ्बा ले़प्माङ् मे़हिसिङ्लो॥ 36 हे़क्क्याङ् जोप्पा ये़क्यक्को तबिता मिङ् के़वाःप्मा हुॽसाम्मा थिक् वये़॥ (खे़ल्ले़ कुमिङ् ग्रिक्को दोरकास वये़–खे़न् फाॽइन् पे़ःङ्वा पोःङ्लो॥) खे़न् सदादिङ् वेॽहाॽरे़ लागि नुःबा याःम्बक् के़जोःक्मा नु याङ्गे़साॽबाहाॽ के़भाॽमा वये़रो॥ 37 खुने़ॽ खे़न् ये़म्मो तुगे़आङ् स्ये़, हे़क्क्याङ् कुधक्किन् वामे़हप्तुआङ् थोःस्मा याक्फाओ मे़देॽरुआङ् मे़ने़स्सुरो॥ 38 जोप्पा ये़क्यक्किन् लिद्दा ये़क्यक्लाम् मे़माःक्खे़न्, हे़क्केःल्ले़ हुॽसाम्बाहाॽरे़ पत्रुसे़न् लिद्दाओ वाॽ के़लॽबा मे़घे़प्सुआङ् ने़प्फु मनाहाॽ कुलाःसे़ मे़बाङ्घुसिरो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ पेसे़त्छिआङ् पत्रुसे़न्, “आदाङ्बे, हाराॽ जोप्पाओ फे़रे़ॽओ,” मे़त्ते़छुर पेलि फाक्ते़त्छुरो॥ 39 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ पत्रुसे़न्नाङ् यारिप् पोःक्खे़आङ् खे़ङ्हाॽनु जोप्पाओ पे॥ हे़क्क्याङ् खे़प्मो के़रे़नुमे़ःन्ने खुने़ॽ थोःस्मा याक्फाओ मे़देॽरु॥ खे़प्मो मेमेदुमाहाॽ पत्रुसरे़ कुघिरि मे़ये़बे़आङ् दोरकासरे़ कुहिङ्वे़त् वये़ल्ले़ तयुबा तेःप्फुङ्हाॽ ओसेःन्मे़धाक्तुर मे़हाबे़॥ 40 पत्रुसे़न् पेआङ् खे़प्मोबा के़रे़क् मनाहाॽ याक्फालाम् लाःक्कात् पाङ्घुसि हे़क्क्याङ् खुने़ॽ थुङ्बोहजॽ युङ्सिङ्ङाङ् तुवा चोगुआङ् खे़न् के़सिःमा ले़प्माङ् हिसिङ्ङाङ् मे़त्तु, “तबिताए, पोगे़ॽओ॥” खे़ल्ले़ कुमिक्हाॽ हन्दु, हे़क्क्याङ् पत्रुसे़न् निःसु हे़क्क्याङ् पोगे़आङ् युङ्सिङ्लो॥ 41 पत्रुसरे़ कुहुक्को ते़म्सुआङ् ये़प्सु हे़क्क्याङ् मेमेदुमाहाॽ नु वेॽ नसानिबाहाॽ पत्रुसरे़ उःत्तुसिआङ् खे़न् हुक्सुप्तुसिरो॥ 42 हे़क्क्याङ् जोप्पा खाराक् कन् पाःन्निन् मनाहाॽरे़ निङ्वाॽ मे़घोःसुआङ् यरिक्ले़ दाङ्बान् नसाःन् मे़जोगुरो॥ 43 पत्रुसे़न् जोप्पाओ कुभा ये़म् से़होबाल्ले़ याःम्बक् के़जोःक्पा सिमोनरे़ कुहिम्मो याःक्ते़रो॥ 1 सिजरिया ये़क्यक्को कर्नालियस मिङ् के़वाःप्पा मनाधिक् वये़॥ खे़न् इतालिया मे़प्मनाबा रोमि तुरारे़न् थक्तुम्बा वये़रो॥ 2 खुने़ॽ नु कुहिम्सयङ्हाॽ मिङ्सोदाङ्बा नु साम्योसाबा मे़वये़रो॥ खुने़ॽग याङ्गे़साॽबाहाॽ यरिक् कुभाॽ याङ् के़बिबा नु थिक्याःन्धक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्नु तुवा के़जोःक्पा वये़रो॥ 3 थिक्ये़न् ले़न्दिक् कुमुक् सुम्सि मुक्ते़आङ् वये़ल्ले़ खुने़ॽ सुफोधिक् निःसु॥ खे़न् सुफोओ से़क्खाए निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पाङ्घुबा माङ्लाइङ्बान् खुने़ॽ ले़प्माङ् फे़रे़र “कर्नालियसे,” मे़त्तुरो॥ 4 कर्नालियसरे़ किःसे़र ओमे़त्तुर ओबे़ आदाङ्बे लॽरिक् नोगप् पिरु॥खे़न् माङ्लाइङ्बाल्ले़ खुने़ॽ मे़त्तु, “खे़ने़ॽ के़जोगुबा तुवाहाॽ नु याङ्गे़साॽबाहाॽ यरिक् कुभाॽ याङ् के़बिरुसिबा पाःन्निन् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ निङ्वाॽ इःत्तुआङ् वाॽरो॥” 5 आल्ल जोप्पा ये़क्यक्को सिमोन पत्रुस मे़प्मनाबा मनाःल्ले़ कुउःत्छे़ मनाहाॽ पाङ्घे़से़ॽओ॥ 6 खे़न् वाहङ् पेसाङ्बा से़होबारे़ याःम्बक् के़जोःक्पा सिमोनरे़ कुहिम्मो वाॽ॥ 7 खे़न् माङ्लाइङ्बान् हे़क्के पाःत्तुआङ् पे, हे़क्क्याङ् कर्नालियसरे़ ने़प्फु कुसेवारोबाहाॽ नु साम्योबा कुदाङ्से़ःप् थक्सुबान् उःत्तुआङ् 8 कन् पाःन्निन् चे़क्तुसिर जोप्पाओ पत्रुसरे़ कुलाःसे़ खे़ङ्हाॽ पाङ्घुदेःसुसिरो॥ 9 हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक् ले़न्दिक् पोःक्खे़र पत्छे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ जोप्पा पेसाङ् मे़गे़रे़॥ ले़न्दिक् कुमुक् थिक्-ने़त् (१२) मुक्ते़ल्ले़ पत्रुसे़न् तुवा चोःक्से़ थाःङ्स्मा आःम्भोओ पे॥ 10 खुने़ॽ साॽरिक् कुसे़त् लाःक्ते़आङ् थेइ चामा निङ्वाॽ चोगुआङ् वये़, हे़क्क्याङ् वेॽहाॽरे़ चा मे़जोगुर मे़बत्छे़ल्ले़ कुधना ले़क्खे़रो॥ 11 हे़क्क्याङ् ताङ्साक्पे़न् हरे़बा कुइसिःक् खे़त्थोलाम् यम्बा तेःत् हे़क्तङ्बान् लिसि कुसुक्पो खेःङ्मनाबा थ्ये़र पत्छे़बा निःसु॥ 12 खे़प्मो इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा काक् परिक्ले़न् थक्साहाॽ, के़सःन्छिङ्बा थक्साहाॽ नु पुसाहाॽ मे़यागे़॥ खे़ङ्हाॽओ यहुदि साम्योथिम्मिल्ले़ चामा आम्बिने़न्बाहाॽआङ् मे़यागे़॥ 13 हे़क्क्याङ् पत्रुसरे़ अक्खे के़लॽबा इक्लाधिक् खे़प्सु, “पत्रुसे, पोगे़ॽ! से़रे़से़ॽआङ् चे़ॽओ॥” 14 पत्रुसरे़ नोगप् पिरु, “से़क्खासाङ् अक्तङ्बाग इङ्गाॽ मे़जाआन्लो॥ आल्लो थारिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ मे़दाःक्तुम्बा चा थेआङ् मे़न्जाए वाॽआरो॥” 15 हे़क्क्याङ् याम्मो इक्लाःन् त्ये़, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ ताःक्तुबा कुजाहाॽ आप्फाल्ले़आङ् याप्मि के़जिःम्बा मे़लेःत्ते़न्ने़ॽओ॥” 16 अक्खेलॽरिक् कन् सुम्ले़ङ् थारिक् पोःक्खे़, हे़क्क्याङ् खे़न् कुसुङ्मे़न् याङ्धो ताङ्साक्पो उःक्खे़ तेॽरे़रो॥ 17 हे़क्क्याङ् पत्रुसरे़ कन् सुफोःल्ले़ कुबेःन् थेइ फाॽआङ् निङ्वाॽ इःत्छिङ्ल पत्छे़ल्ले़ कर्नालियसरे़ पाङ्घुसिबा मनाहाॽ सिमोनरे़ कुहिम्मिन् मे़गोःत्तुर लाम्धेःप्पो मे़द्ये़रो॥ 18 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़, सिमोन मे़प्मनाबा पत्रुसे़न् कप्मो वाॽबि होःप्पि फाॽआङ् सेःन्दोइ मे़ये़बे़रो॥ 19 हे़क्क्याङ् पत्रुसरे़ आल्लसाङ् कन् सुफोइन् थेइ फाॽआङ् निङ्वाॽ इःत्तुर पत्छे़ल्ले़ सेसेमाङ्ङिल्ले़ मे़त्तु, “सिमोने, सुम्सि मनाहाॽ के़गोःत्छे़ मे़द्ये़आङ् मे़वाॽरो॥ 20 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ पोगे़ॽआङ् यो थ्ये़ॽ, हे़क्क्याङ् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्सि फाॽआङ् चप्चि मे़न्जोःक्के खे़ङ्हाॽनु पेगे़ॽओ॥ खे़ङ्हाॽग इङ्गाॽए पाङ्घुङ्सिङ्बारो॥” 21 हे़क्केःल्ले़ पत्रुसे़न् यो थ्ये़आङ् मे़त्तुसि, “खिनिॽ के़गोःत्तुम्बा मनाःङ्ग इङ्गाॽएरो॥ थेआङ् कप्मो के़द्ये़ॽइबाबे?” 22 खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “आनिगे़ग कर्नालियस मे़प्मनाबा थक्तुम्बे़ल्ले़ याप्मि पाङ्घे़बारो॥ खुने़ॽग साम्योनिबा हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन्नु के़गिबा मना नु यहुदिहाॽरे़ खुने़ॽग साॽरिक्के मिङ्सो इङ्धाःङ् मे़बिरुरो॥ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पाङ्घुबा सेसे माङ्लाइङ्बाधिक्ले़ खे़ने़ॽ कुहिम्मो उःप्माआङ् खे़ने़ॽलाम् पाःप्मा के़गत्तुबा पाःन्हाॽ खे़म्मा फाॽआङ् खुने़ॽ मे़त्तुरो॥” 23 हे़क्केःल्ले़ पत्रुसरे़ खे़ङ्हाॽ हिम्सिगाङ् उःत्तुसिआङ् तरे ताःक्तुसिरो॥कुनाम्दाःप्मा यारिप् पोःक्खे़आङ् खे़ङ्हाॽनुए पे॥ हे़क्क्याङ् जोप्पाबा कुभा नसानिबाहाॽआङ् खुने़ॽनुए मे़बेरो॥ 24 कुआत्छिन्दाःन् खे़ङ्हाॽ सिजरियाओ मे़गे़रे़आङ् कर्नालियसरे़ कुगाइहाॽ नु निःत्ताङ्बा कुन्देःङ् कुन्जुम्हाॽ सोरिक् मे़बोःक्खे़आङ् खे़ङ्हाॽ मे़हाङ्घुसिर मे़युङे़रो॥ 25 पत्रुसे़न् हिम्सिगाङ् लाःप्मा इःत्ते़ल्ले़ कर्नालियसरे़ खुने़ॽ तुमुआङ् कुलाङ्जक्पो साम्बोःन् फन्छिङ्ङाङ् सेवा चोगुरो॥ 26 कर पत्रुसरे़ खे़न् फोःक्खुआङ् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ पोगे़ॽओ, इङ्गाॽग मनाआरक्लो॥” 27 पत्रुसे़न् कर्नालियसे़न्नु ताॽजे़क्खे़र हिम्सिगाङ् लाःसे़॥ खे़प्मो यरिक् मनाहाॽ मे़जुप्से़आङ् मे़युङे़बा निःसुसिरो॥ 28 हे़क्क्याङ् पत्रुसरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽनु सोरिक् वाॽमा, खुनिॽ हिम्मो पेःक्मा आनिगे़ यहुदि साम्योथिम्मिल्ले़ मे़बिरिगे़न् के़लॽबा खिनिॽ नुःरिक्काङ् के़निःसुम्लो॥ कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ आत्तिन् मनाहाॽआङ् आजिःन्जिःम्बा मे़प्मासि मे़नुॽने़न्लो लॽरिक् ओसेःन्धाक्ताङ्लो॥ 29 हे़क्केःल्ले़ खे़ने़ॽ के़बाङ्घुसिबा मनाहाॽनु थेआङ् मे़म्बाःत्ते इङ्गाॽ कप्मो त्याङ्लो॥ आल्ल थेआङ् के़उःत्ताङ्बा पाःत्ते़ॽओ॥” 30 करनालिसयरे़ खुने़ॽ मे़त्तु, “लिसिये़न् तगि इङ्गाॽ ले़न्दिक् कुमुक् सुम्सि मुक्ते़ल्ले़ तुवा चोःक्कि आहिम्मो यागाङ्॥ खिमो मिक्किन्ने के़जे़म्बा तेःत् के़जाङ्बा मनाधिक् इङ्गाॽ आदगि ओसेःन्धाक्सिङ्ङाङ् 31 मे़त्ताङ्, ‘कर्नालियसे, निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़ने़ॽ के़जोगुबा तुवाःन् खे़प्सुआङ् याङ्गे़साॽबाहाॽ के़बिरुसिबा कुभाॽ याङ्हाॽ निङ्वाॽ इःत्तुआङ् वाॽरो॥ 32 हे़क्केःल्ले़ जोप्पाओ सिमोन पत्रुस मे़प्मनाबा मनाःल्ले़ कुलाःसे़ मनाहाॽ पाङ्घे़से़ॽओ॥ खुने़ॽग से़होबा याःम्बक् के़जोःक्पा सिमोनरे़ कुहिम्मो याःक्ते़आङ् वाॽ॥ खे़न् हिम्मिन् वाहङ्ङिल्ले़ कुयाओ ने़रो॥’ 33 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ इङ्गाॽ खिमो के़लाःसे़ पाङ्घुङ्सिङ् हे़क्केलॽरिक् खे़ने़ॽआङ् कप्मो के़द्ये़आङ् नुःबाए पोःक्खे़रो॥ आल्लोग आनिगे़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुदगि वयिगे़आङ् दाङ्बाल्ले़ खे़ने़ॽ थे पाःप्मा इङ्जाःङ् के़बिरे़आङ् वाॽ, खे़न् पाःन् खे़म्से़ कप्मो यारिप् पोःक्खिगे़आङ् वयिगे़रो॥” 34 कन् खे़प्सुआङ् पत्रुसरे़ पाःप्मा हेःक्तु, “से़क्खाए निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ मनाहाॽ मे़से़न्दुन्छिन् के़लॽबा पाःन्निन् आल्ल इङ्गाॽ नुःरिक्काङ् कुसिङ् निःत्तुङ्लो॥ 35 कर खे़ल्ले़ कुले़क्वा खुने़ॽ इङ्धाःङ् के़बिबा नु कुनिङ्वाॽ हे़क्के याःम्बक् के़जोःक्पा के़रे़क् मे़न्छाम् सुवाङ्हाॽ ताःक्तुसिबा पाःन्निङ्ग से़क्खाएरो॥ 36 आल्ल निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सनारुङ्ले़न् सुनाइङ्ङिन् काक् इस्राइलिहाॽरो पाङ्घुरो॥ खे़न् सुनाइङ्ङिङ्ग यहुदिहाॽरे़न्लक् मे़ःन्, कर आनिॽ के़रे़क्ले़ लागि दाङ्बा ये़सु ख्रिस्तलाम् त्ये़आङ् वाॽरो॥ 37 गालिललाम् युहुन्नारे़ इङ्भोःसुबा बप्तिस्माआङ्धो यहुदियाओ पोःक्खे़बा काक् पाःन्निन् खिनिॽ के़निःसुम्लो॥ हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ नासरतस्मा ये़सुःन् सेसेमाङ्ङिन् नु मुक्साम्मिल्ले़ माङ्धोःक्ना पिरुआङ् खुने़ॽ साम्योनिबा याःम्बक् चोःक्कि माफे़न्साम्मिल्ले़ एःप्तुसिबाहाॽ वेःन्दुसिर लाम्दिःक् चोगुरो, थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् खुने़ॽनु वये़बान्नाङ् के़निःसुम्लो॥ 39 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ यरुसले़म नु काक् यहुदियास्मा लाजेॽओ चोगुबा याःम्बक्हाॽरे़न् आनिगे़ सेःक्युक्मिबाहाॽ तोःन्दि वयिगे़रो॥ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽग सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ् मे़भोःन्दु मे़से़रु, 40 कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽए सुम्ये़न् एगाङ् फोःक्खुआङ् ओसेःन्दाङ् चोगिगे़रो॥ 41 खुने़ॽग काक् यहुदिहाॽनुग मे़ःन्, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुदोःन्दि पिसे़ सेगिगे़बाहाॽनु ओसेःन्धाक्सिङ्लो॥ खुने़ॽ सिःमे़न्लाम् हिङे़आङ् आनिगे़ खुने़ॽनुए सोरिक् चाःमना थुङ्मनारो॥ 42 हे़क्क्याङ् काक् मनाहाॽ इङ्भन् चोःक्मा हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ के़सिःबा नु के़हिङ्बाहाॽरे़न् खासे़न् चोःक्से़ खुने़ॽए सेगुबा पाःन्निन् पाःत्ते़म्मे़ॽओ लॽरिक् खुने़ॽ याप्मि इङ्जाःङ् पिरे़रो 43 काक् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ खुने़ॽ कुयाःम्बेओ अक्खेलॽरिक् मे़बाःत्तुआङ् वाॽ, निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ माङ्हुप् चोगुबा हाङ्ङिन् नसाःन् के़जोःक्पा आत्तिल्ले़साङ् खुने़ॽलाम् कुलायोरे़न् ले़प्मि खोःसुरो॥” 44 पत्रुसरे़ अक्खेलॽरिक् पाःत्तुर पत्छे़ल्ले़सा खे़न् सुनाइङ् के़घे़म्बाहाॽ सम्दाङ् सेसेमाङ्ङिन् चुक्ते़रो॥ 45 खे़न् पत्रुस नु जोप्पालाम् के़भे़म्बा यहुदि नसानिबाहाॽरे़आङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽआङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़न् पर्धाःम् पिरुसिबा मे़निःसुआङ् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़रो॥ 46 थेआङ्भे़ल्ले़ खे़न् मनाहाॽरे़ वेॽ पाःन्दाङ्हाॽ मे़बाःत्तुबा नु निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा मे़भोःसुबा खे़ङ्हाॽरे़ मे़घे़प्सुरो॥हे़क्क्याङ् पत्रुसरे़ मे़त्तुसि, 47 “कन् मनाहाॽरे़आङ् सेसेमाङ्ङिन् आनिॽ हे़क्केए मे़घोःसुआङ् मे़वाॽबाल्ले़ चोगुल्ले़ आल्ल कन् मनाहाॽ हाःत्ले़ बप्तिस्मा पोःङ्मा साक्तुसिबे?” 48 हे़क्केःल्ले़ पत्रुसरे़ खे़ङ्हाॽ ये़सु ख्रिस्तरे़ कुमिङ्ङो बप्तिस्मा पिमा पाङ्घुसि॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़आङ् कुभा ये़न् खुनिॽनुए वाॽनि फाॽआङ् खुने़ॽ पेलि मे़भाक्तुरो॥ 1 आल्ल यहुदियाओ के़वाॽबा सेःक्युक्मिबाहाॽ नु वेॽ नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽरे़ कुभा थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़आङ् निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् मे़दाःक्तु के़लॽबान् मे़घे़प्सुरो॥ 2 हे़क्क्याङ् पत्रुसे़न् यरुसले़म नुःक्खे़आङ् वये़ल्ले़ कुभा यहुदि नसानिबाहाॽरे़ खुने़ॽ इङ्दो मे़मे़त्तुर 3 अक्खेलॽरिक् मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽग हर्दो मे़न्हे़क्मनाबा सुवाङ्ङो तरे के़बोःक्खे़आङ् के़जरो॥ कङ्ग आनिगे़ साक्थिम्रे़ कुदक्ले़ङ्वाओ वये़रो॥” 4 हे़क्केःल्ले़ पत्रुसरे़ कन् काक् पोःक्खे़बा हिन्दोःक्हाॽ थे़प्थे़प्पाङ् पोधक् चोगुसि– 5 “इङ्गाॽ जोप्पा ये़क्यक्को तुवा चोःक्कि वयाङ्ङिल्ले़ सुफोधिक् निःसुङ्॥ ताङ्साक्पोलाम् यम्बा तेःत् हे़क्तङ्बान् लिसि कुसुक्पो खेःङ्मनाबा आबेसाङ् मक्थ्ये़बा इङ्गाॽ निःसुङ्॥ 6 खे़प्मो इक्साओबा काक् परिक्पा चामा मे़न्नुॽमनाबा के़सःन्छिङ्बा, ताम्भुङ् नु हिम्थक्साहाॽ हे़क्क्याङ् पुसाहाॽ मे़यागे़बा निःसुङ्सिङ्॥ 7 ताङ्साक्पोलाम् इक्लाधिक् खे़प्सुङ्, ‘पत्रुसे, पोगे़ॽ! से़रे़से़ॽआङ् चे़ॽओ॥’ 8 कर इङ्गाॽ नोगप् पिरुङ्, ‘से़क्खासाङ् अक्तङ्बाग इङ्गाॽ मे़जाआन्लो॥ आल्लो थारिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ मे़दाःक्तुम्बा चा थेआङ् मे़न्जाए वाॽआरो॥’ 9 याम्मो ताङ्साक्पोलाम् खे़न् इक्लाःन् खे़प्सुङ्, ‘निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ ताःक्तुबा कुजाहाॽ आप्फाल्ले़आङ् याप्मि के़जिःम्बा मे़लेःत्ते़न्ने़ॽओ॥’ 10 हे़क्केलॽरिक् सुम्ले़ङ् अक्खे पोःक्खे़आङ् ताङ्साङ् थो खे़न् पक्खे़ तेॽरे़बा निःसुङ्लो॥ 11 बा खे़न् ये़म्मो सिजरियालाम् आलाःसे़ मे़बाङ्घुसिबा सुम्सि मनाहाॽ इङ्गाॽ याःक्ताङ्बा हिम्मो मे़गे़रे़॥ 12 सेसेमाङ्ङिल्ले़आङ् मे़त्ताङ्, ‘थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्सिसाङ् चप्चि मे़न्जोःक्के खे़ङ्हाॽनु पेगे़ॽओ॥’ खे़प्मो तुक्सि नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽआङ् इङ्गाॽनु सिजरियाओ मे़बे, हे़क्क्याङ् सोरिक् कर्नालियसरे़ कुहिम्मो पेःक्मनारो॥ 13 खुने़ॽआङ् आक्खेलॽरिक् माङ्लाइङ्बान् कुहिम्मो त्ये़आङ् खुने़ॽ मे़त्तुबान् याप्मि चे़क्ते़, ‘कुभा मनाहाॽ जोप्पाओ सिमोन पत्रुसरे़ कुलाःसे़ पाङ्से़से़ॽओ॥ 14 खुने़ॽ पाःत्तुबा पाःन्जाक्किल्ले़ खे़ने़ॽ नु काक् के़हिम्सयङ्हाॽरे़ से़न्लप् के़घोःसुम्लो॥’ 15 इङ्गाॽ पाःप्मा हेःक्तुङ्ल पत्छाङ्ङिल्ले़ सेसेमाङ्ङिन् तगि आनिॽ सम्दाङ् चुक्ते़बा हे़क्के खे़ङ्हाॽ सम्दाङ्ङाङ् चुक्ते़रो॥ 16 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ दाङ्बाल्ले़ पाःत्तुबा पाःन्निन् निङ्वाॽ इःत्तुङ्–‘बप्तिस्मा के़बिबा युहुन्नाःल्ले़ च्वाःत्तिल्ले़ बप्तिस्मा के़बिरि, कर खिनिॽग सेसेमाङ्ङिल्ले़ बप्तिस्मा के़बोःक्खिॽरो॥’ 17 आनिॽ दाङ्बा ये़सु ख्रिस्ते़न् नसाःन् आजोगुम्मिल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पर्धाःम् आबिरे़बा कुइसिःक्के थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़आङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़न् पर्धाःम्माङ् मे़घोःसुरो॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ अक्खेलॽरिक् याःम्बक् चोगुबान् अप्मा के़सुक्पा इङ्गाॽ हाःत्आबे?” 18 हे़क्क्याङ् खे़न् यहुदि नसानिबाहाॽरे़ कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुल्ले़ खुने़ॽनु पाःन् थक्मा मे़ले़रुआङ् अक्खे मे़बाःत्तुर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःमा मे़हेःक्तुरो, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽआङ् लायोलाम् हिम्माआङ् मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन्ले़न् सुये़म् पिरुसि के़लॽबा पाःन्निन् नुःरिक्काङ् के़निःसुम्लो॥” 19 आल्ल स्तिफनसे़न् मे़से़रुआङ् एगाङ् यरुसले़म्मो तुक्खे मे़जाःत्तुसिबाल्ले़ चोगुल्ले़ नसानिबाहाॽ काक् पिसाङ् मे़से़ःरे़र मे़बेरो॥ कुभाग फोनिसिया ते़ङ्गप्, सैप्रस वागप्खाम्, नु एन्तिओक ये़क्यक्काङ् मे़गे़रे़रो॥ खे़ङ्हाॽरे़ग खे़प्मोबा यहुदिहाॽरक् सुनाइङ् इङ्मे़भोःसुसिरो॥ 20 कर सैप्रस नु साइरेनिबा कुभा नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽ एन्तिओक्को मे़बेआङ् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ दाङ्बा ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ सुनाइङ्ङिन् इङ्भन् मे़जोगुसिरो॥ 21 दाङ्बाल्ले़ कुमुक्साम्मिन् खे़ङ्हाॽनु वये़, हे़क्क्याङ् यरिक् मनाहाॽरे़ नसाःन् मे़जोगुआङ् दाङ्बा ले़प्माङ् मे़हिसिङ्लो॥ 22 कन् इङ्घङ्ङिन् यरुसले़म्मोबा सेसेहुप्लक्कोआङ् के़रे़॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ बरनाबासे़न् एन्तिओक्को मे़बाङ्घुरो॥ 23 खुने़ॽ खे़प्मो के़रे़आङ् खे़प्मोबा मनाहाॽओ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ मुॽइसाम् थाःसुबा निःसु, हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽ साॽरिक्के सःत्ते़आङ् खे़ङ्हाॽ सिक्लुङ्मोनु से़क्खाए दाङ्बाओ वये़म्मे़ॽओ फाॽआङ् हाङ्हाङ् मे़त्तुसिरो॥ 24 बरनाबासे़न् मिङ्सो इङ्धाःङ्साबा हे़क्क्याङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़ थुक्तुबा नु नसाःन्निल्ले़ कुधिम् चोगे़रो॥ हे़क्क्याङ् यरिक् मनाहाॽ खुने़ॽ कुयाःम्बक्कोलाम् दाङ्बाओ मे़द्ये़रो॥ 25 हे़क्क्याङ् बरनाबासे़न् सावलरे़ कुगोःत्छे़ तार्सस पेरो॥ 26 खे़प्मो खुने़ॽ तुमुआङ् एन्तिओक्को तारु॥ हे़क्क्याङ् तङ्बे खाराक् खे़ङ्हाॽरे़ सेसेहुप्लक्को मनाहाॽ तुमे़त्छुर यरिक् मनाहाॽ हुॽरे़त्छुरो॥ (हुॽसाम्बाहाॽ एन्तिओक्कोए काक्नु तगि ख्रिस्तानिसि फाॽआङ् मे़मे़त्तुसिरो॥) 27 कन् ये़म्मो कुभा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ यरुसले़म्लाम् एन्तिओक्को मे़द्ये़॥ 28 खे़ङ्हाॽओ थिक् अगाबस मे़प्मनाबे़न् पोगे़आङ् आल्ल काक् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो ताःन्दि के़दाःबार के़बप्पा पयम् साक्किल्ले़ कुयाःम्बेओ सेसेमाङ्लाम् माङ्निङ्वाॽपाःन् पारे़रो॥ (कङ्ग क्लाउदियस हाङ्ङिल्ले़ हाङ् चोगुबा ये़म्मो पोःक्खे़रो॥) 29 एन्तिओक्कोबा हुॽसाम्बाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽबो यहुदियाओ के़वाॽबा काक् फुॽनुसाॽहाॽरे़ लागि खुनिॽ सुक्सुक् कुभाॽ पिमासि फाॽआङ् निङ्वाॽ मे़दङ्घुरो॥ 30 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ कुभाॽ याङ्ङिन् मे़भोःक्खुआङ् बरनाबास नु सावलरे़ खुन्छिॽ हुक्लाम् खे़न् फाॽयाङ्ङिन् यहुदियास्मा सेसेहुप्लक्कोबा तुम्लाम्लोःबाहाॽ मे़हाक्तुसिरो॥ 1 खे़न् ये़म्मो हे़रोद अग्रिपा 2 खे़ल्ले़ युहुन्नारे़ कुम्भुॽ याकुबे़न्नाङ् ताभेःल्ले़ से़प्मा पाङ्घुसिरो॥ 3 हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ हे़क्के चोगुल्ले़ यहुदि लाम्लोःबाहाॽ मे़सःत्ते़बा निःसुसि, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ पत्रुसे़न्नाङ् ते़म्मा निङ्वाॽ चोगुरो॥ कन् हिन्दोःक्किन् सिदाॽ मे़म्भःन्नेबा खरे़ःङ् चामा तङ्नाम्मो पोःक्खे़आङ् वये़रो॥ 4 हे़रोदरे़ पत्रुसे़न् ते़म्मा पाङ्घुसिआङ् पुङ्लाहिम्मो साक्तु॥ हे़क्क्याङ् खे़प्मो थिक् थिक् लक्को लिसि लिसि थक्सुबाहाॽरे़ पत्रुसे़न् से़न्दिक् ले़न्दिक् कोमा पाङ्घुसिरो॥ हे़क्क्याङ् हे़रोद हाङ्ङिल्ले़ खे़न् यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम् चुःत्ताङ् पत्रुसे़न् यहुदिहाॽरे़ खुनिॽ तगि खासे़न् लोःम्माआङ् खुम्दिङ् पिमा निङ्वाॽ चोगुआङ् वये़रो॥ 5 हे़क्केलॽरिक् पत्रुसे़न् पुङ्लाहिम्मो मे़साक्तुआङ् वये़ल्ले़ सेसेहुप्लक्कोबा मनाहाॽरे़ खुने़ॽ कुलागि चक्मे़ल्लॽए पेलिगे़न् तुवा चोःक्कि मे़यागे़रो॥ 6 हे़क्क्याङ् हे़रोद हाङ्ङिल्ले़ मनाहाॽरे़ खुनिॽ तगि पत्रुसे़न् ताःप्मानुःल्ले़ तगिस्मा से़न्दिक्को ने़त्छि थक्सुबाहाॽरे़ खुन्छिॽ लुम्मो ने़त्छि फे़न्जेॽ हुक्पाःङ्गिल्ले़ इमे़घेःक्खुआङ् खे़न् इप्से़आङ् ने़स्से़रो॥ हे़क्क्याङ् पुङ्लाहिम्मोबा लाम्मोआङ् थक्सुबाहाॽ लाम्गोइ मे़ये़बे़रो॥lb00335c.tifपत्रुसे़न् ने़त्छि थक्सुबाहाॽरे़ खुन्छिॽ लुम्मो इम्माङ् ने़ 7 खिमो खे़न् पुङ्लाहिम्मोबा याक्फाङ्ङिन् से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिःल्ले़ थोॽरुर दाङ्बाल्ले़ पाङ्घुबा माङ्लाइङ्बान्नाङ् खे़प्मो थाःन्छिङ्॥ हे़क्क्याङ् माङ्लाइङ्बाल्ले़ पत्रुसरे़ कुभक्ताङ्ङो फे़क्फे़क् हिप्तुर फोःक्खुआङ् अक्खे मे़त्तु, “हारा पोगे़ॽ॥” हे़क्क्याङ् पत्रुसरे़ कुहुक्को के़बप्पा फे़न्जेॽ हुक्पाःङ्गिहाॽ पाःक्खे़आङ् मक्थ्ये़रो॥ 8 हे़क्क्याङ् माङ्लाइङ्बाल्ले़ खुने़ॽ मे़त्तु, “फॽइ युप्से़आङ् लाङ्सुःप्पिन् चाक्खे़ॽ॥” पत्रुसरे़ हे़क्के चोगु, हे़क्क्याङ् माङ्लाइङ्बाल्ले़ मे़त्तु, “सुङ्घेःक्वाःन् हे़प्सिङ्ङे़ॽआङ् तिम्दाङ्ङे़ॽओ॥” 9 हे़क्केःल्ले़ पत्रुसरे़आङ् पुङ्लाहिम्लाम् लाःक्कात् तिम्दुरो॥ कन् माङ्लाइङ्बाल्ले़ तादिगे़न् से़प्माङ्ङो चोगुबाबि इ याक्थुङ्धोओ चोगुबाबि फाॽआङ् खुने़ॽ थेआङ् निङ्वाॽ मे़घोःसुन्लो॥ खुने़ॽग सुफोने़ निःसुङ्बाबि लॽरे़रो॥ 10 हे़क्केलॽरिक् खे़ङ्हाॽरे़ थिक्सिगेःक्स्मा नु निसिगेःक्स्मा लाम् के़गोःबा थक्सुबा ये़प्नाःन् काःक्ते़त्छुआङ् ये़क्यक्को लाःप्मा फे़न्जेॽ लाम्धेःप्पो के़रे़त्छि॥ खे़न् लाम्धेःप्पिन्नाङ् खुन्छिॽ लागि आबाङे हन्छिङ्, हे़क्क्याङ् ने़प्माङ् लाःक्कात् लःन्दे़त्छिरो॥ खे़ङ्हाॽ ये़क्यक्कोबा माराम्मो लःन्दे़त्छिआङ् लाङ्घेःगे़त्छिर पत्छे़त्छिल्ले़ए माङ्लाइङ्बाल्ले़ खिमो पत्रुसे़न् ले़रुध॥ 11 हे़क्क्याङ् पत्रुसरे़ कन् से़क्खाए पोःक्खे़बारो फाॽआङ् खुने़ॽ निङ्वाॽ खोःसुआङ् अक्खे मे़त्छिङ्, “कन् पाःन्निङ्ग से़क्खाएरो॥ दाङ्बाल्ले़ खुने़ॽ कुमाङ्लाइङ्बान् पाङ्घुआङ् यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ निङ्साङ् मे़जोगुबा नु हे़रोदलाम् इङ्गाॽ से़ःप्ताङ्लो॥” 12 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कन् निङ्वाॽ खोःसुआङ् युहुन्ना मर्कुसरे़ कुम्मा मरियमरे़ कुहिम्मो पे॥ खे़प्मो यरिक् नसानिबाहाॽ मे़जुप्से़आङ् तुवा चोःक्कि मे़यागे़रो॥ 13 पत्रुसरे़ लाम्धेःप्पिन् लाःक्कात्लाम् खाक्खु हे़क्क्याङ् रोदा मे़प्मनामा सेवारोमान् ओमे़त्छे़ फे़रे़॥ 14 खे़ल्ले़ पत्रुसरे़ कुइक्लाःन् कुसिङ् निःत्तुआङ् लाम्धेःप्पिन् मे़न्हन्ने सःत्ते़र लोःक्ते़ पेआङ् “पत्रुसे़न् लाःक्कात् त्ये़आङ् ये़प्लो” मे़त्तुसिरो॥ 15 खे़ङ्हाॽरे़ “खे़ने़ॽग के़नाक्खे़बि थेःन्बे” मे़मे़त्तुरो॥ खे़ल्ले़ कन् पाःन्निन् से़क्खाएरो लॽरिक् हादिङ् थक्ते़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ नोगप् मे़बिरु, “खे़ङ्ग पत्रुसे़न् कम्ब्राङ् के़मे़प्पा माङ्लाइङ्बान् लाॽबे!” 16 कर पत्रुसरे़ चक्मे़ल्लॽए लाम्धेःप्पे़न् खाक्खुरो॥ याङ्सि खे़ङ्हाॽ मे़बेआङ् लाम्धेःप्पे़न् मे़हन्दुल्ले़ खुने़ॽ से़क्खाए मे़निःसुआङ् खुनिॽ निङ्वाॽ मये़रो॥ 17 पत्रुसरे़ खे़ङ्हाॽ हुक्चाःल्किःल्ले़ स्वाःत् चोगुसिआङ् आक्खेलॽरिक् दाङ्बे़ल्ले़ खुने़ॽ पुङ्लाहिम्मोलाम् लाःक्कात् लःत्तु के़लॽबा पाःन्निन् पोधक्तुसिरो॥ हे़क्क्याङ् कन् पाःन्निन् आनिॽ लाम्लोःबा याकुब नु फुॽनुसाॽहाॽआङ् मे़त्ते़म्सिम्मे़ॽ लॽरिक् मे़त्तुसिआङ् खुने़ॽ खे़प्मोलाम् वेॽस्मा ते़न्नो पेरो॥ 18 हे़क्क्याङ् कुनाम्दाःप्मा खाओःत्ते़आङ् पत्रुसे़न् थे़मा पोःक्खे़बे फाॽआङ् खे़न् पुङ्लाहिम् के़गोःबा थक्सुबा लुम्मो यम्बा हयङ् किल्लिङ् पोःक्खे़रो॥ 19 खे़न् निङ्वाॽ खोःसुआङ् हे़रोदरे़ थक्सुबाहाॽ सेःन्दोसुसिल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ थेआङ् नोगप् पिमा मे़न्छुक्तुन्, हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽ से़प्मा पाङ्घुसिरो॥ हे़क्क्याङ् हे़रोदे़न यहुदियालाम् सिजरिया ये़क्यक्को कुभा ये़न् वाॽसे़ पेरो॥ 20 खे़न् ये़म्मो हे़रोद हाङ्ङिल्ले़ तायर नु सिदोनस्मा मनाहाॽनु साॽरिक् कुसिक् पोगे़आङ् वये़॥ हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽ थिक्हुप् मे़बोःक्खे़आङ् हे़रोद हाङ्ङिन्नु नादङ् चोःक्से़ कुदुम्से़ मे़बे, थेआङ्भे़ल्ले़ के़रे़क् चामा थुङ्माहाॽ हे़रोद हाङ्ङिल्ले़ कुलाजेॽओलाम् मे़दारुर मे़वये़ कर हाङ्ङिल्ले़ खे़न् चामा थुङ्मा के़दाःबा लाम्मिन् साक्मा पाङ्घुसिआङ् वये़रो॥ काक्नु तगि हाङ् हिम्मोबा बालास्तस मे़प्मनाबा नसाःन्साबा मनाःन् हुक्को मे़दारुआङ् हाङ्ङिन्नु ताॽजे़ङ्मा ये़म् मे़घोःसुरो॥ 21 हे़क्क्याङ् खे़न् तुम्मा ये़न्नो हे़रोद हाङ्ङिल्ले़ हाङ्देःत्तिन् चाक्खुआङ् हाङ्युक्नाओ युङ्सिङ्ङाङ् मनाहाॽ उवा चोगुसिरो॥ 22 हे़क्क्याङ् मनाहाॽरे़ कन् के़बाःप्पे़न् माङ्लो, मे़न्छाम्गे़न् याप्मिग मे़ःन्लो लॽरिक् मे़अःक्ते़रो॥ 23 खिमो दाङ्बाल्ले़ पाङ्घुबा माङ्लाइङ्बाल्ले़ हे़रोद हाङ्ङिन् यॽधे़त्तुर याःन्दु, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् मिङ्सो इङ्धाःङ् मे़बिरुन्लो॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ स्योःङ् स्योःङ् लॽरिक् फेॽबाःत् थ्ये़आङ् स्ये़रो॥ 24 कर निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् चक्मे़ल्लॽए से़ःरे़आङ् पोरे़र पेरो॥ 25 बरनाबास नु सावलरे़आङ् यरुसले़म्मो फाॽयाङ् से़ध्ये़त्छुआङ् एन्तिओक्को नुःक्खे़त्छि त्ये़त्छिरो॥ खुन्छिॽनुए युहुन्ना मर्कुसे़न्नाङ् तारे़त्छुरो॥ 1 एन्तिओकस्मा सेसेहुप्लक्को माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ नु सिक्साम्बाहाॽ मे़वये़–बरनाबास, माक्ला मे़प्मनाबा सिमियोन, साइरेनिलाम् के़दाःबा लुसियस, सुहाङ्गे़म्बा हे़रोदे़न्नु के़बोःबा माने़न हे़क्क्याङ् सावल वये़रो॥ 2 थिक्ये़न् खे़ङ्हाॽरे़ चाःने़त्तो मे़युङे़र दाङ्बाल्ले़न् सेवा मे़जोगुर मे़वये़ल्ले़ सेसेमाङ्ङिन् खे़ङ्हाॽओ अक्खेलॽरिक् पारे़, “बरनाबास नु सावले़न् इङ्गाॽ आलागि से़न्दे़म्सिम्मे़ॽओ, खे़ङ्हाॽग इङ्गाॽ आयाःम्बक् चोःक्से़ उःत्तुङ्सिङ्ङाङ् वाॽसिरो॥” 3 हे़क्केःल्ले़ याम्मो खे़ङ्हाॽरे़ चाःने़त्तो मे़युङे़आङ् तुवा मे़जोगु, हे़क्क्याङ् खुनिॽ हुक्हाॽ बरनाबास नु पावलरे़ खुन्छिॽ सम्दाङ् मे़ने़स्सुआङ् तुवा मे़जोगु हे़क्क्याङ् मे़बाङ्घु मे़देःसुसिरो॥ 4 बरनाबास नु सावले़न् सेसेमाङ्ङिल्ले़ पाङ्घुसिआङ् सिलुकिया ये़क्यक्को पेसि॥ खे़प्मोनु वालाधालाम् सैप्रस वागप्लाजेॽओ पेसिरो॥ 5 हे़क्क्याङ् सालामिस पाङ्जुम्मो के़रे़त्छिआङ् खे़प्मो खे़ङ्हाॽरे़ निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् यहुदि चुम्लुङ्हिम्हाॽओ इङ्भन् चोगे़सुरो॥ खे़ङ्हाॽनु कुभाॽ के़बिबा युहुन्ना मर्कुसे़न्नाङ् वये़रो॥ 6 खे़ङ्हाॽ पाफोस ये़क्यक्को मे़ङ्गे़त्ते थारिक् वागप्लाजेॽ खाराक् लाम्दिःक् मे़जोगे़॥ खे़प्मो खे़ङ्हाॽरे़ थिक् यहुदि इङ्ले़क्पा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा बार-ये़सु मे़प्मनाबा किच्चाक्किन् मे़दुमु॥ 7 खे़ल्ले़ कुन्देःङ्बान् खे़न् वागप्लाजेॽओबा सुहाङ्गे़म्बा सर्गियस पौलुसे़न् वये़आङ् सोरिक् खे़न् खुने़ॽनु ताक्कन्दे़रो॥ सर्गियस पौलुसे़न् सिक्कुम्दिङ् निङ्वाॽसाबा वये़॥ खे़ल्ले़ बरनाबास नु सावले़न् उःत्तुसि, थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् खे़म्मा निङ्वाॽ चोगुरो॥ 8 कर खे़न् कित्चाक् इलुमासे़न् (ग्रिक पाःन्दाङ्ङो खे़ल्ले़ कुमिङ्ङिल्ले़ कुबेःन् कित्चाक् पोःङ्लो) खुन्छिॽ तक्ले़ङ्वाओ पोगे़आङ् सुहाङ्गे़म्बा सर्गियस पौलुसे़न् ये़सुःन् नसाःन् चोःक् मे़म्बाङ्मा तम्सिन् चोगुआङ् खे़ङ्हाॽ अत्तुसिरो॥ 9 हे़क्क्याङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़ थुक्तुआङ् सावलरे़ (खे़ल्ले़ कुमिङ् पावलआङ् वये़रो) खे़न् इलुमासे़न् अदक्तक्काङ् ओमे़त्तुर मे़त्तु, 10 “खे़ने़ॽ माफे़न्साम्मिल्ले़ कुस्साःए, काक् साम्योनिमाल्ले़ कुनिङ्मिए, खे़ने़ॽग काक् इङ्ले़क् नु फे़न् याःम्बक्ले़ कुधिम् के़वाॽरो॥ खे़ने़ॽ दाङ्बाल्ले़ तोःन्दोःम्बा कुलाम्मिन् पे़गे़क्-वगे़क् चोःक्मा ले़रे़ॽ! 11 दाङ्बाल्ले़ खुम्दिङ् के़बिॽआङ् आल्ल खानिःमा मे़न्छुक्मनाबा के़बोःङ्ङाङ् कुभा ये़म् थारिक् खे़ने़ॽग नाम्मिन्नाङ् निःमा के़न्छुक्तुन्लो॥” खिमो इलुमासरे़ कुमिक्को खाम्दःम्बाल्ले़ ते़प्तुबा कुइसिःक् पोःक्खे़बा निङ्वाॽ खोःसुआङ् थेआङ् निःमा मे़सुक्तुन्लो॥ खुने़ॽग कुभारे़ मे़दे़म्माआङ् मे़उःङ्ङानि फाॽआङ् सप्सुर लाङ्घेःक्मा हेःक्ते़रो॥ 12 सुहाङ्गे़म्बाल्ले़ कन् हिन्दोःक्किन् निःसुआङ् ये़सुःन् नसाःन् चोगु, थेआङ्भे़ल्ले़ दाङ्बे़ल्ले़ कुनिसाम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ कुनिङ्वाॽ मये़रो॥Paul1 B&W.pdf 13 खे़न् याङ्सि पावल नु कुन्जुम्हाॽ पाफोसलाम् पाम्फिलिया थुम्मोबा पर्गाओ वालाम्दिःक् मे़जोगु, कर युहुन्ना मर्कुसरे़ खे़ङ्हाॽ खे़प्मो पक्थसिआङ् यरुसले़म्मो नुःक्खे़ पेरो॥ 14 पावल नु बरनाबासे़न् पर्गालाम् पिसिदिया थुम्मोबा एन्तिओक ये़क्यक्को पेसि॥ हे़क्क्याङ् नाःम्सिङ् ये़न्नो यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो खे़ङ्हाॽ पेसिआङ् युङ्ने़छिरो॥ 15 मोसारे़ साप्तुबा साम्योथिम् नु माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ मे़साप्तुबा साप्पन्लाम् मे़निःरु मे़सुरुआङ् लाम्लोःबाहाॽरे़ खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़मे़त्तुसि, “फुॽनुसाॽसे, आनिगे़ मनाहाॽ हाङ्हाङ् मे़प्मासि इङ्घङ् के़गत्छुने़ फाॽग्र पाःत्ते़से़ॽओ॥” 16 पावले़न् मुत्थ्रिक् पोगे़आङ् हुक्चाःल्कि चोगुर पाःप्मा हेःक्ते़, “इस्राइलि फुॽनुसाॽ नु निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् सेवा के़जोःक्पा थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्सासे, आघे़प्से़म्मे़ॽओ! 17 कन् इस्राइलिहाॽरे़ सेवा मे़जोगुबा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ आनिॽ पाधे़बा सुधे़बाहाॽ सेगुसिआङ् मिस्र लाजेॽओ माःङ्घाबा लाजेॽसाबा हे़क्के मे़वये़ल्ले़ यम्बा सुवाङ् चोगुसिरो॥ हे़क्क्याङ् पयम् मुक्साम्नु खे़न् लाजेॽओनु लाःक्कात् लःत्तुसिआङ् 18 एःक्सादे़न्नो तङ्बे लिबोःङ् थारिक् खे़ङ्हाॽ कम्ब्राङ् मे़त्तुसिरो॥ 19 हे़क्क्याङ् खुने़ॽग कनान लाजेॽस्मा नुसि सुवाङ्हाॽ मे़क्खुसिआङ् खे़न् लाजेॽओ कुमनाहाॽ युक्दाङ्बा चोगुसिआङ् 20 तङ्बे कुगिप् लिसिआङ् कुभ्रे़ःङ् (४५०) थारिक् खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् लाजेॽइन् मे़युक्तुरो॥हे़क्क्याङ् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा सामुए़ल थारिक् खासे़न्युक्पाहाॽ पिरुसिरो॥ 21 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ हाङ् मे़नाःक्तुल्ले़ खुने़ॽ बे़न्जामिन सुवाङ्स्मा किसरे़ कुस्साः सावले़न् पिरुसिआङ् खे़ल्ले़ तङ्बे लिबोःङ् (४०) थारिक् हाङ् चोगुरो॥ 22 हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽ हाङ्युक्लाम् खे़त्तुआङ् दाउदे़न् हाङ् चोगुरो॥ हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पाःत्तु, ‘यिसैरे़ कुस्साः दाउदे़ङ्ग आनिङ्वाॽ हे़क्के याःम्बक् के़जोःक्पा आसिराॽ के़धाङ्बा मनारो॥’ 23 बा कन् मे़न्छाम् थाःक्कोलाम् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ माङ्हे़क् चोगुसिबा कुइसिःक् से़न्लप्दाङ्बा ये़सुःन् आनिॽ इस्राइलिहाॽओ पाङ्घुरो॥ 24 ये़सुरे़ कुमाङ्सेवा याःम्बक्किन् हेःक्मानुःल्ले़ तगि युहुन्नारे़ इस्राइलस्मा काक् मनाहाॽ खुनिॽ लायोलाम् मे़हिन्नाङ् बप्तिस्मा मे़बोःङ्ल फाॽआङ् इङ्भोःसुसिरो॥ 25 हे़क्क्याङ् युहुन्नारे़ खुने़ॽ कुमाङ्सेवा याःम्बक्किन् सुःप्मा इःत्तुल्ले़ मनाहाॽ अक्खे मे़त्तुसि, ‘इङ्गाॽ हाःत्आ फाॽआङ् याप्मि के़इःत्तिबे? इङ्गाॽग खिनिॽ के़हाङ्घुम्बा मनाःङ्ग मे़ःन्नारो, खुने़ॽग इङ्गाॽनुःल्ले़ याङ्सि ताःरो॥ खुने़ॽ कुलाङ्सुःप्पिल्ले़ कुनाम्हाॽआङ् फाःङ्मा मे़लाॽआन्लो॥’ 26 अब्राहामरे़ कुमुॽइदाङ्सा इस्राइलि फुॽनुसाॽ नु निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुसेवा के़जोःक्पा थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्सासे, आनिॽओए निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कन् से़न्लप्पिल्ले़न् सुनाइङ्घङ्ङिन् पाङ्घुआङ् वाॽरो॥ 27 कन् यरुसले़म्मो के़वाॽबा मनाहाॽ नु खुनिॽ लाम्लोःबाहाॽरे़ ये़सुःन् कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्, कर आप्तिक् मे़गुःत्तुल्ले़ नाःम्सिङ् ये़न् थप्मे मे़निःरुबा माङ्निङ्वाॽपाःन्निन् के़रे़बारो॥ 28 हे़क्क्याङ् खुने़ॽग सिःमे़ल्ले़न् खुम्दिङ् पिमा थे़मा आप्तिक्काङ् मे़ङ्घोःसुन्छाङ् पिलातसे़न् खे़न् से़प्माए पोःङ् फाॽआङ् पेलि मे़भाक्तुल्ले़ ते़न्दे़रो॥ 29 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुयाःम्बेओ साम्योसाप्लाओ साप्ते़आङ् के़बप्पा पाःन्हाॽ मे़जोगु मे़सुरुआङ् सिलाम्साक्मा सिङ्सम्दाङ्लाम् कुन्जुम्हाॽरे़ मे़धासुआङ् इप्पुङ्ङो मे़ने़स्सुरो॥ 30 कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽग सिःमे़न्लाम् कुहिङ्वे़त् चोगुरो॥ 31 हे़क्क्याङ् यरिक् ये़न् थारिक् खुने़ॽनु गालिललाम् यरुसले़म थारिक् लाम्दिःक् के़जोःक्पाहाॽरो ओसेःन्धाक्सिङ्ल वये़रो॥ आल्ल खे़ङ्हाॽ इस्राइलस्मा मनाहाॽरे़ लागि तोःन्दि मे़वाॽरो॥ 32 हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ आनिगे़ पाधे़बाहाॽ पिरुसिबा माङ्हे़क्किल्ले़ कुयाःम्बेओ कन् सुनाइङ् इङ्भोःसे़ आनिगे़ खिनिॽओ त्ये़ॽइगे़आङ् वयिगे़रो– 33 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ ये़सुःन् सिःमे़न्लाम् याम्मो हिङ्घुआङ् माङ्हे़क्किन् आनिॽ कुमुॽइदाङ्साहाॽरो के़त्तुरो॥ कन् निसिगेःक्पा निङ्वाॽफुसाम्लो सुम्मो निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ ये़सुःन् अक्खे मे़त्तुआङ् वाॽरो,‘खे़ने़ॽग आस्साःने़रो,इङ्गाॽ से़क्खाए के़म्बाआ फाॽआङ् ओसेःन्दाङ् चोगुङ्ङाङ् वाॽरो॥’ 34 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽ सिःमे़न्लाम् फोःक्खुल्ले़ याम्मो आप्फाल्ले़आङ् सिःमा मे़बोःङ्ने़न्ल फाॽआङ् साम्योसाप्लाओ अक्खेलॽरिक् पाःत्तुआङ् वाॽ–‘आइन् खिनिॽग इङ्गाॽ सेसे नु निस्सेए दाउदे़न्नु माङ्हुप् चोगुङ्बा मुॽइसाम्मिन् पिनिङ्ङाङ् वाॽआरो॥’ 35 हे़क्क्याङ् वेॽस्मा ते़न्नोआङ् खुने़ॽ पाःत्तुआङ् वाॽ,‘खे़ने़ॽग सेसे के़सेवारोबाल्ले़ कुधक्किन् किःमा यःप्मा के़म्बाङ्घुन्लो॥’ 36 दाउदरे़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुने़ॽ कुहिङ्मन् खाराक् सेवा चोगु, हे़क्क्याङ् खुने़ॽ स्ये़रो॥ हे़क्क्याङ् आनिगे़ पाधे़बाहाॽनुए मे़हुम्सुआङ् किःरे़ पेरो॥ 37 कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सिःमे़न्लाम् हिङ्घुबाल्ले़ कुधक्किन् मे़गिरे़न्लो॥ 38 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ फुॽनुसाॽसे, बा कन् ये़सुरे़ चोगुबालाम्मे निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ आनिॽ लायोहाॽरे़न् ले़प्मि आबिॽ फाॽआङ् कन् इङ्घङ्ङिन् खिनिॽओ इङ्भोःसे़आङ् वाॽबान् आल्ल कुसिङ् निःत्ते़म्मे़ॽओ॥ 39 खुने़ॽओ नसाःन् के़जोःक्पाहाॽरे़ खुनिॽ लायोःन् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सुःन्दुपिरुसिॽरो॥ के़रे़क्ले़ मोसारे़ कुसाम्योथिम् इःप्मा नाःप्मालाम् खोःमा के़न्छुक्तुम्मिम्बा लायोलाम् चोःक्युम्भोःन् खिनिॽ के़घोःसुम्माङ् के़वयिॽरो॥ 40 हे़क्क्याङ् सिङ्सिङ् लॽरे़म्मे़ॽओ, मे़ःन्ने़ फाॽग्र माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ मे़साप्तुबा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुबाःन्निन् खिनिॽ सम्दाङ् के़त्लो॥ 41 ‘ओमे़त्ते़म्मे़ॽ, खिनिॽ किनाःन्दि के़मे़प्पासे,खिनिॽ निङ्वाॽ मये़म्मे़ॽआङ् से़म्मे़ॽ॥थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽ ये़म्हाॽओ मनाहाॽरे़ पोधक् के़म्जोगिसाङ् आप्फाल्ले़आङ् नसाःन् के़न्जोगुम्मिम्बा याःम्बक् इङ्गाॽ चोगुङ्लो॥’ ” 42 पावल नु बरनाबासे़न् यहुदि चुम्लुङ्हिम्मोलाम् लःन्दे़सिआङ् पेसिल्ले़ मनाहाॽरे़ खे़ङ्हाॽ, याम्मो के़दाःबा नाःम्सिङ् ये़न्नो त्ये़से़ॽआङ् कन् पाःन्निन् चे़क्खे़से़ॽओ फाॽआङ् मे़उःत्तुसिरो॥ 43 हे़क्क्याङ् मनाहाॽरे़ यहुदि चुम्लुङ्हिम्मिन् मे़ले़रुआङ् यरिक् यहुदिहाॽ नु यहुदि साम्योओ के़दाःबाहाॽरे़ पावल नु बरनाबासे़न् मे़दिम्दुसिरो॥ हे़क्क्याङ् सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ खे़ङ्हाॽ निङ्वाॽफु लुङ्गुम्मो चक्मे़ल्लॽए नसाःन् चोगे़म्मे़ॽ फाॽआङ् पेलि फाक्ते़छुरो॥ 44 हे़क्क्याङ् के़दाःबा नाःम्सिङ् ये़न्नो खप्मे़न् खे़न् ये़क्यक्कोबा काक् मनाहाॽ निङ्वाॽफु पाःन्जाक् खे़म्से़ मे़द्ये़रो॥ 45 कर यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ खे़न् मनाहाॽ मे़निःसुसिआङ् साॽरिक् नामे़हे़त्तुसि, हे़क्क्याङ् पावलरे़ पाःत्तुबा पाःन्हाॽरे़ कुदक्ले़ङ्वाओ मे़बारे़र मे़दरुरो॥ 46 कर पावल नु बरनाबासे़न् मे़ङ्गिए अक्खेलॽरिक् पारे़त्छि, “निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किङ्ग काक्नु तगि खिनिॽ यहुदिहाॽनु पाःप्मा के़बोःङ्बा वये़, कर खिनिॽए कन् के़नाॽरुम्लो॥ हे़क्क्याङ् मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् खोःमा सुम्बोधासाबा मे़म्बोःङ्मा फाॽआङ् खिनिॽ ओसेःन्गे़धाक्तुम्लो॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ आल्ल आनिगे़ खिनिॽलाम् लःन्दिगे़आङ् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽओ पेगिगे़ॽरो॥ 47 थेआङ्भे़ल्ले़ दाङ्बाल्ले़ अक्खेलॽरिक् साम्योसाप्लाओ इङ्जाःङ् याप्मि पिरिगे़आङ् वाॽरो,‘खिनिॽग इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़ कुनुप्मो थारिक् से़न्लप्पिल्ले़न् सुनाइङ्ङिन् तेॽमा फाॽआङ्इङ्गाॽ थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ लागि ओःत्ति कुइसिःक् चोःक्निङ्ङाङ् वाॽआरो॥’ ” 48 कन् पाःन्निन् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ मे़घे़प्सुआङ् साॽरिक् मे़सःत्ते़र निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् इङ्धाःङ् मे़बिरु॥ हे़क्क्याङ् मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन्ले़ लागि सेःक्युक् के़बोःङ्बाहाॽरे़ नसाःन् मे़जोगुरो॥ 49 हे़क्क्याङ् नसानिबाहाॽरे़ दाङ्बाल्ले़ कुबाःन्जाक्किन् खे़न् थुम्मो काक् पिसाङ् मे़से़ःसुरो॥ 50 कर यहुदिहाॽरे़ ये़क्यामा साम्योमा मे़न्छुमाहाॽ नु खे़न् ये़क्यक्कोबा मिङ्सोदाङ्बा मनाहाॽ मे़हुसुसि मे़बक्सुसिरो॥ खे़ङ्हाॽरे़ पावल नु बरनाबासे़न् तुक्खे चाःप्मा मे़हेःक्तुसिआङ् खे़न् थुम्मोलाम् लाःक्कात् मे़नाःत्तु मे़देःसुसिरो॥ 51 हे़क्केःल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ नाॽरुसिबान् ओसेःन्धाक्मासि फाॽआङ् सेःक्युक्मिबाहाॽरे़आङ् खुनिॽ लाङ्भोओबा खाम् हिःक्किन् खे़ङ्हाॽरे़ मे़धाप्सु मे़धःआङ् 52 बा खे़न् ये़म्मो एन्तिओक्समा हुॽसाम्बाहाॽआङ् सेसेमाङ्ङिन् नु ओमुलॽमाल्ले़ कुधिम् मे़बोःक्खे़रो॥ 1 आल्ल एन्तिओक्को कुइसिःक् आइकोनियम्मोआङ् पावल नु बरनाबासे़न् यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो पेसिआङ् साॽरिक् सिक्कुम् निङ्वाॽ लस्सुर पारे़त्छिल्ले़ खे़प्मो यरिक् यहुदिहाॽ नु थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ ये़सुरे़ कुसुनाइङ्ङिन् नसाःन् मे़जोगुरो॥ 2 कर नसाःन् मे़न्जोःक्मनाबा यहुदिहाॽरे़ खे़प्मोबा थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ मे़हुसुसिआङ् नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽरे़ खुनिॽ तक्ले़ङ्वाओ निङ्वाॽ मे़ले़क्खु मे़बिरुसिरो॥ 3 हे़क्केःल्ले़ सेःक्युक्मिबाहाॽ खे़प्मो यरिक् ये़म् थारिक् वये़त्छिल्ले़ खे़ङ्हाॽ दाङ्बाल्ले़ कुयाःम्बेओ मे़ङ्गिए पारे़त्छिरो॥ दाङ्बाल्ले़ खे़ङ्हाॽ मिक्सेःन् नु निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ चोःक्मा मुक्साम् पिरुसि हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ इङ्भन् चोगे़त्छुबा कुलुङ्गुम्मिन् से़क्खाए फाॽआङ् ओसेःन्धाक्तुसिरो॥ 4 खे़न् ये़क्यक्कोबा मनाहाॽ कुभा सेःक्युक्मिबाहाॽ ले़प्माङ् नु कुभा नसाःन् मे़न्जोःक्मनाबा यहुदिहाॽ ले़प्माङ् मे़से़न्छिङ्लो॥ 5 खे़प्मो यहुदिहाॽ नु थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ हे़क्क्याङ् खुनिॽ लाम्लोःबाहाॽ मे़दङ्सिङ्ङाङ् सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ खुनिॽ तक्ले़ङ्वाओ पोःक्माआङ् लुङ्ङिल्ले़ ले़प्मा से़प्मासि फाॽआङ् इङ्मे़दङ्घुरो, 6 कर कन् चे़म्फन्निन् सेःक्युक्मिबाहाॽरे़ निङ्वाॽ मे़घोःसुआङ् खे़प्मोनु लुकोनिया थुम्मोबा लुस्त्रा नु दर्बि मे़प्मनाबा ये़क्यक्हाॽ नु खे़न् खिरिबा ते़न्नो मे़घे़त्छिङ् मे़बेआङ् 7 खे़प्मोआङ् खे़ङ्हाॽरे़ सुनाइङ्ङिन् इङ्भन् मे़जोगुरो॥ 8 लुस्त्राओ सावाःन्छिङ्ङाङ्धोए लाङ्घेःक्मा मे़न्छुक्मनाबा लाङ्सक्पाधिक् वये़रो॥ खे़न् आप्फाल्ले़आङ् लाङ्मे़ङ्घेःक्के वये़॥ 9 खे़प्मो खे़ल्ले़ पावलरे़ पाःत्तुबा पाःन्हाॽ नुःरिक्काङ् खे़प्सुर युङे़॥ पावलरे़ खे़ल्ले़ वेःप्मा के़सुक्पा कुनसाःन्निन् निःसुआङ् अदक्तक्काङ् ओमे़त्तुर 10 यम्बा इक्लाओ अक्खे मे़त्तु, “खे़ने़ॽ ये़बे़ॽ!” खे़न् मनाःन्नाङ् मुत्थ्रिक् पोगे़आङ् लाङ्घेःक्मा हेःक्ते़रो॥ 11 हे़क्क्याङ् मनाहाॽरे़ पावलरे़ चोगुबा खे़न् याःम्बक्किन् मे़निःसुआङ् खे़ङ्हाॽरे़ लुकोनियास्मा पाःन्नो अक्खेलॽरिक् मे़बाःत्तुर मे़अःक्ते़, “माङ्हाॽ मना ले़ङ्ने़त्छिआङ् आनिॽओ त्ये़छिआङ् वाॽसिरो॥” 12 खे़ङ्हाॽरे़ बरनाबासे़न् जिउस नु पावले़न् हर्मेस मे़मे़त्तुसि, थेआङ्भे़ल्ले़ पावले़न् के़बाःप्पा चोगे़रो॥ (ग्रिकेलिहाॽरे़न् जिउस मे़प्मनाबान् तुम् माङ् नु हर्मेस मे़प्मनाबान् इङ्गे़साबा माङ् वये़रो॥) 13 ये़क्यक्किल्ले़ कुबेसाङ् जिउस माङ्ङिल्ले़न् माङ्हिम् ने़स्से़॥ जिउस माङ्ङिल्ले़ कुनिङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ पित्हाॽ नु फुङ्हाॽ ताःप्मा पाङ्घुसिआङ् ये़क्यक्किल्ले़न् पयम् लाम्धेःप्पो त्ये़, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ नु मनाहाॽरे़ सेःक्युक्मिबाहाॽ सिदुङ्जभा तोःम्मा निङ्वाॽ मे़जोगुआङ् मे़वये़रो॥ 14 बरनाबास नु पावलरे़ खे़न् खे़प्से़त्छुआङ् माङ् चे़ॽया पाःन् पोःङ्मा इःत्ते़ फाॽआङ् ने़प्माङ्ले़ खुन्छिॽ तेःत्तिन् थे़ःक्खे़त्छु 15 “आदाङ्बासे, कन् थे चोःक्मा के़इःत्तुम्बाबे? आन्छिगे़ग बा खिनिॽ हे़क्के मे़न्छाम्गे़न् याप्मिसिगे़रो! खिनिॽ कन् हने़बा नावाइत्लाःन् सेवा चोःक्मा ले़रे़म्मे़ॽआङ् ताङ्साक्पे़न्, इक्सादिङ् खाम्बेःक्मान्, वाहङ्हाॽ हे़क्क्याङ् खे़प्मो के़वाॽबा के़रे़क् पाःन्हाॽ नावागे़न् चइःत् के़ने़बा आजुनि निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्लो नुःक्खे़म्मे़ॽ फाॽआङ् सुनाइङ् इङ्भन् चोःक्से़ आन्छिगे़ कप्मो त्ये़त्छिगे़बारो॥ 16 कन् पेबा ये़म्मोग के़रे़क् मे़न्छाम् सुवाङ्हाॽरे़ खुनिॽ आबाङे साक्थिम् कुइसिःक् खुनिॽ माङ्हाॽ सेवा चोःक्से़ ले़रुदेःसुसि, 17 कर आल्लोग खुने़ॽग आबाङे तोःन्दि मे़ःन्नेग होःप्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽग साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् पाङ्गे़न्दिङ् वाहित् थाःसु के़बिरिआङ् चामा थुङ्मारे़ खिनिॽ निङ्वाॽ के़दासि के़बिरिआङ् सिक् सम्माल्ले़ कुधिम् के़जोगिआङ् के़वयिरो॥” 18 कन् पाःन्हाॽ पाःत्ते़त्छुर पावल नु बरनाबासरे़ मनाहाॽरे़ खुन्छिॽ सिदुङ्जभा तोःम्मा मे़इःत्तुबान् पल्लिमाल्ले़ साक्मा सुक्ते़त्छुरो॥ 19 हे़क्क्याङ् कुभा यहुदिहाॽ एन्तिओक नु आइकोनियम्लाम् मे़द्ये़आङ् खे़ङ्हाॽरे़ मनाहाॽ मे़हुसुसिआङ् खुनिॽ ले़प्माङ् मे़जोगुसिआङ् पावले़न् लुङ्ङिल्ले़ मे़ले़प्तु, हे़क्क्याङ् पाङ्जुम् लाःक्कात् मे़उःक्खु मे़देॽरुआङ् खुने़ॽ स्ये़ फाॽआङ् लाप्मे़भुसु॥ 20 कर नसानिबाहाॽ मे़जुप्से़आङ् कुघिरि मे़ये़म्सिङ्ङाङ् मे़ये़बे़ल्ले़ खे़न् ये़म्मो निङ्वाॽ मये़र पावले़न् मुत्थ्रिक् पोगे़आङ् याङ्ना ये़क्यक्को पेरो॥ हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक् बरनाबासे़न्नु दर्बिओ पेसे़त्छिरो॥ 21 पावल नु बरनाबासरे़ दर्बिओ सुनाइङ् इङ्भन् चोगे़त्छुआङ् खे़प्मो यरिक् मनाहाॽ हुॽसाम्बा मे़बोःक्खे़रो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ लुस्त्रा, आइकोनियम नु एन्तिओक्को नुःक्खे़त्छिआङ् 22 खे़प्मो खे़ङ्हाॽरे़ हुॽसाम्बाहाॽ नसाःन्नो चक्मे़ल्लॽए वये़म्मे़ॽ मे़त्ते़छुसिर हाङ्हाङ् चोगे़त्छुसि, हे़क्क्याङ् यरिक् इनोगे़न् तुक्खे के़दुमुम्साङ् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मो लाःप्माए पोःङ्लो फाॽआङ् आःन्छिङ्मा पिरे़त्छुसिरो॥ 23 हे़क्क्याङ् पावल नु बरनाबासरे़ खे़न् सेसेहुप्लक्हाॽओ तुम्लाम्लोःबाहाॽ सेःक्युक् चोगे़त्छुआङ् तुवा नु चाःने़त्तो मे़युङे़आङ् खे़ङ्हाॽरे़ नसाःन् मे़जोगुबा दाङ्बाल्ले़ कुगम्ब्राङ्ङो खे़ङ्हाॽ युक्खे़त्छुसिरो॥ 24 याङ्सि खे़ङ्हाॽ पिसिदिया थुम्मो पोःक्खे़त्छिर पाम्फिलिया थुम्मो थ्ये़सि॥ 25 खे़ङ्हाॽरे़ याम्मो पर्गाओ इङ्भन् चोगे़त्छु, हे़क्क्याङ् अतालिया ये़क्यक्को पेसिरो॥ 26 हे़क्क्याङ् खे़प्मोलाम् खे़ङ्हाॽरे़ सिरियास्मा एन्तिओक्को याङ्ना वालाम्दिःक् चोगे़त्छुरो॥ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुलुङ्गुम्मो खुन्छिॽ हेःक्ते़त्छुबा माङ्सेवा याःम्बक्किन् आल्लो खे़प्मोए चोःक्मा सुरे़त्छुरो॥ 27 खे़ङ्हाॽ एन्तिओक्को के़रे़त्छिआङ् खे़प्मोबा सेसेहुप्लक्कोबा नसानिबाहाॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुन्छिॽलाम् चोगुबा के़रे़क् याःम्बक्हाॽ हे़क्क्याङ् अक्खेलॽरिक् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़आङ् से़न्लप् खोःमा मे़सुक्तुर फाॽआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ लाम्धेःप्पे़न् हन्दुबा पाःन्निन् चे़क्खे़त्छुरो॥ 28 हे़क्क्याङ् खे़प्मो नसानिबाहाॽनु यरिक् ये़म् थारिक् वये़त्छिरो॥ 1 कुभा ये़म् एगाङ् यहुदियालाम् एन्तिओक्को कुभा यहुदि नसानिबाहाॽ मे़द्ये़आङ् नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽ अक्खे मे़मे़त्तुसिर निसाम् मे़हुॽरुसि, “मोसारे़ साप्तुबा साम्योथिम् साप्लाओबा साक्थिम् कुइसिःक् हर्दो के़न्हे़गुम्मिन्ने़ फाॽग्र से़न्लप् खोःमा के़न्छुक्तुम्मिल्लो॥” 2 पावल नु बरनाबासे़न् खे़ङ्हाॽनु साॽरिक् पाःन् थक्ते़त्छि॥ हे़क्केःल्ले़ पावल, बरनाबास नु एन्तिओकस्मा कुभा नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽ यरुसले़म्मो पेःक्माआङ् खे़प्मोबा सेःक्युक्मिबाहाॽ हे़क्क्याङ् तुम्लाम्लोःबाहाॽनु कन् पाःन्निल्ले़ कुयाःम्बेओ ताॽजे़ङ्मा फाॽआङ् मे़सेगुसिरो॥ 3 एन्तिओक् सेसेहुप्लक्पा नसानिबाहाॽरे़ खे़ङ्हाॽ खे़प्मोलाम् से़म्मुॽइ मे़जोगुसि॥ खे़ङ्हाॽ फोनिसिया नु सामरिया थुम्मो पोःक्खे़त्छिर लाम्दिःक् चोगे़त्छिल्ले़ खे़प्मोबा नसानिबाहाॽ अक्खेलॽरिक् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़आङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नसाःन् मे़जोगु के़लॽबा पाःन्निन् चे़क्खे़छुरो॥ हे़क्केःल्ले़ खे़प्मोबा नसाःन् के़जोःक्पा फुॽनुसाॽहाॽआङ् कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् साॽरिक् मे़सःत्ते़रो॥ 4 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ यरुसले़म्मो के़रे़त्छिआङ् सेःक्युक्मिबाहाॽ, तुम्लाम्लोःबाहाॽ नु सेसेहुप्लक्पा वेॽ मनाहाॽरे़ खे़ङ्हाॽ लाङ्दाःक्मा मे़बिरुसिरो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खे़प्मो के़वाॽबाहाॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खुन्छिॽलाम् चोगुबा पाःन्हाॽ चे़क्खे़छुरो॥ 5 हे़क्क्याङ् खे़प्मो के़वाॽबा फरिसि लक्कोबा नसानिबाहाॽरे़ मे़बोगे़आङ् खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़मे़त्तुसि, “थिम्मे़न्दङ् नसानिबाहाॽरे़ मोसारे़ साप्तुबा साम्योथिम् साप्लाओबा साक्थिम् इःप्मा नाःप्मार हर्दोआङ् हे़क्माए पोःङ्लो॥” 6 हे़क्केःल्ले़ सेःक्युक्मिबाहाॽ नु तुम्लाम्लोःबाहाॽ सोरिक् मे़जुप्से़आङ् कन् पाःन्निल्ले़ कुयाःम्बेओ पाःन्धङ् मे़जोगुरो॥ 7 खे़प्मो पयम् पाःन्धङ् पोःक्खे़आङ् कुनुप्मो पत्रुसे़न् पोगे़आङ् मे़त्तुसि, “आम्भुॽ आन्साॽसे, यरिक् तगि निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ सुनाइङ् खे़म्मा नु नसाःन् मे़जोगुर फाॽआङ् इङ्भन् चोःक्से़ खिनिॽओलाम् इङ्गाॽ सेगाङ्बान् के़निःसुम्माङ् के़वयिॽरो॥ 8 हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ मे़न्छाम् याप्मिरे़न् सिक्लुङ्मान् निःसुरो॥ खुने़ॽग आनिॽ हे़क्केए थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽआङ् सेसेमाङ् पिरुसिर ताःक्तुसिआङ् वाॽ के़लॽबा पाःन्निन् आनिॽ ओसेःन्आधाक्ते़रो॥ 9 आल्ल खुने़ॽ थिम्मे़न्दङ् सुवाङ् नु आनिॽ आन्छे़न्ने़न्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ आनिॽ हे़क्के दाङ्बाओबा नसाःन्लाम् खुनिॽ सिक्लुङ्मान् सेसे चोगु पिरुसिआङ् वाॽरो॥ 10 हे़क्केःल्ले़ थेआङ्ने़ के़साक्पा यहुदि साक्थिम्मिन् थिम्मे़न्दङ् नसानिबाहाॽ के़गुःत्तुम्सिम्माङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुसिक् फोःङ्मा निङ्वाॽ के़इःत्तुम्बाबे? खे़ङ्ग आनिॽ पाधे़बाहाॽरे़आङ् कुःमा मे़न्छुक्तुन्, हे़क्क्याङ् आनिॽआङ् कुःमा आन्छुक्तुम्मिन्लो॥ 11 से़क्खाःल्ले़ग, खे़ङ्हाॽ हे़क्केए आनिॽआङ् दाङ्बाल्ले़ कुलुङ्गुम्मिल्ले़रक् ताङ्आसेःप्ते़ के़लॽबान् नसाःन् आजोगुम्लो॥” 12 बरनाबास नु पावलरे़ खुन्छिॽलाम् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्लुम्मो निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ चोगुबा मिक्सेःन् नु निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ चे़क्खे़छुल्ले़ ये़जुम्भोबा काक् मनाहाॽ स्वाःत्ताङ् मे़घे़प्सुर मे़युङे़रो॥ 13 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ पाःप्मा सुरे़त्छुआङ् याकुबे़न् ये़म्सिङ्ङाङ् पाःत्तु, “फुॽनुसाॽसे, आबाःन्निन् खे़प्से़म्मे़ॽओ॥ 14 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ काक्नु तगि थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ अक्खेलॽरिक् आबाङे कुमना मे़बोःङ्ल फाॽआङ् उःत्तुसि के़लॽबान् सिमोन पत्रुसरे़ चे़क्खुरो॥ 15 कङ्ग माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽ नु खुनिॽ पाःन्निन् साॽरिक्के तङ्लो॥ साम्योसाप्लारे़ अक्खे पाःत्तुआङ् पत्, 16 ‘कन् एगाङ् इङ्गाॽ नुःङ्ङारो, हे़क्क्याङ् नुबे़बा दाउदरे़ कुहाङ्जुम्मिन् इङ्गाॽ याम्मो चोगुङ्लो॥इङ्गाॽ के़यःबा लुङ्धाक्हाॽ से़त्तुङ्लो॥याम्मो चोगुङ्ङाङ् ये़प्सुङ्लो॥ 17 हे़क्केलॽरिक् वेॽ मनाहाॽरे़आङ् इङ्गाॽ दाङ्बान् कोःप्मा मे़सुक्कार॥ आमिङ् के़दाःक्पा काक् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ इङ्गाॽ आबाङे आसुवाङ् फाॽआङ् उःत्तुङ्सिङ्लो॥कन् पाःन्हाॽ के़जोःक्पा इङ्गाॽ दाङ्बाल्ले़ अक्खे पाःत्तुङ्बा पाःन्निन् यरिक् तङ्बे तगिए पाःत्ते़ चुरे़आङ् वाॽरो॥’ ” 19 याकुबरे़ याम्मो अक्खे पाःत्तु, “निङ्वाॽफुमाङ्ङो के़नुःङ्बाआङ् के़दाःबा थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ तुक्खे चाःप्मासि मे़ःन्लो के़लॽबा आनिङ्वाॽ वाॽरो॥ 20 कर थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ अक्तङ्बा सक्इङ्घङ् हाक्तुम्सिम्लो, ‘नावाइत्लाओ तोःम्नाबा चाहाॽ चामा मे़नुॽने़न्॥ हे़क्क्याङ् चाराम्मा मे़नुॽने़न्॥ कुसित्ला यॽमना से़प्मनाबा साः नु सामाक्खिॽआङ् चामा मे़नुॽने़न्लो॥’ 21 थेआङ्भे़ल्ले़ बा कन् मोसारे़ साप्तुबा साम्योथिम्मिन् काक् पाङ्जुम्मो उन्छोःन् उन्छोःन्नाङ्धोए इङ्भोःसे़आङ् वाॽ, हे़क्क्याङ् यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो थिक्याःन्धक् नाःम्सिङ् ये़न् थप्मे निःत्ल वाॽरो॥” 22 हे़क्केःल्ले़ सेःक्युक्मिबाहाॽ नु तुम्लाम्लोःबाहाॽ हे़क्क्याङ् काक् सेसेहुप्लक्कोबाहाॽ मे़दङे़आङ् ने़प्फु मनाहाॽ यहुदा मे़प्मनाबा बरसाबास नु सिलासे़न् सेःक्मासिआङ् पावल हे़क्क्याङ् बरनाबासे़न्नु एन्तिओक्को पाङ्मासि निःन्धो पोःक्खे़रो॥ खे़ङ्हाॽग नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽ लुम्मो साॽरिक्के मिङ्सोदाङ्बा चोगे़त्छिरो॥ 23 खे़ङ्हाॽरे़ अक्तङ्बा सक्इङ्घङ्ङिन् खे़न् लिसि मनाहाॽरे़ खुनिॽ हुक्कोनु मे़हाक्तुसि,“आनिगे़ यरुसले़म्बा खिनिॽ फुॽनुसाॽ सेःक्युक्मिबाहाॽ नु तुम्लाम्लोःबाहाॽलाम्,एन्तिओक, सिरिया, नु सिलिसियाओ के़वाॽबा थिम्मे़न्दङ् नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽओ,कन् सक्इङ्घङ्लाम् सेवा हाङुम्बे़ॽरो॥ 24 आनिगे़ मे़म्बाङ्ङे कुभा मनाहाॽ खिनिॽओ मे़द्ये़आङ् खे़ङ्हाॽरे़ काक् यहुदि साम्योथिम् इःप्मा नाःप्मा पोःङ् के़म्मे़त्तिआङ् लाम् के़म्भोःत्तिर खिनिॽ लुङ्माॽ के़म्सोःन्दि के़म्बिरिबा पाःन्निन् आनिगे़ खे़प्सुम्बे़रो॥ 25 हे़क्क्याङ् आनिगे़ मिःम् चुम् बरनाबास हे़क्क्याङ् पावले़न्नु खिनिॽओ पाङ्मासि फाॽआङ् कुभा मनाहाॽ सेःक्मासि के़लॽबा इङ्तङ्मनारो॥ 26 खे़ङ्हाॽरे़ग आनिॽ दाङ्बा ये़सु ख्रिस्तरे़ कुसेवा चोःक्मो खुनिॽ हिङ्मन्निन् मे़न्दाङ्घुन्लो॥ 27 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ आनिगे़ साप्तुम्बे़बा सक्इङ्घङ्ङो कन् पाःन्हाॽए चे़ङ्मा फाॽआङ् यहुदा नु सिलाससि खिनिॽओ पाङ्घुम्सिम्बे़र पत्छिगे़रो॥ 28 सेसेमाङ् नु आनिगे़ग खिनिॽ सम्दाङ् कप्मो के़बप्पा पाःन्हाॽनुःल्ले़ वेॽ के़साक्पा पाःन्हाॽ थे़माआङ् मे़ङ्गुःप्मानिङ् निङ्वाॽ चोगुम्बे़रो॥ 29 हे़क्केःल्ले़नावाइत्लाओ सिदुङ्जभा चोःक्मनाबा चाहाॽ मे़जे़म्मिन्ने़ॽ,सामाक्खिॽआङ् मे़जे़म्मिन्ने़ॽ,हे़क्क्याङ् कुसित्ला यॽमना से़प्मनाबा सा मे़जे़म्मिन्ने़ॽओ॥हे़क्क्याङ् चालाम्मानुआङ् एःक् वये़म्मे़ॽओ॥अक्खे के़जोगुम्ने़ फाॽग्र नुःबाए के़जोगुम्लो॥ से़म्मुॽइरो॥” 30 हे़क्केलॽरिक् खे़न् लिसि इङ्साबाहाॽ मे़धासिङ्ङाङ् एन्तिओक्को मे़गे़रे़॥ खे़प्मो खे़ङ्हाॽरे़ काक् नसानिबाहाॽ थिक्ते़न्नो मे़सुप्सुसिआङ् खे़न् सक्इङ्घङ्ङिन् हुक्मे़सुप्तुसिरो॥ 31 हे़क्क्याङ् खे़न् सक्इङ्घङ्लाम् आःन्छिङ्मा मे़घोःसुआङ् नसानिबाहाॽ साॽरिक् मे़सःत्ते़रो॥ 32 यहुदा नु सिलासिआङ् आबाङे माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा वये़त्छि॥ नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽ हाङ्हाङ् नु खुनिॽ नसाःन्नो के़धुम्बा चोःक्मासि फाॽआङ् खे़ङ्हाॽरे़ यरिक् पाःन्हाॽ मे़त्ते़त्छुरो॥ 33 खे़प्मो कुभा ये़न् वये़त्छिआङ् नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽरे़ खिन्छिॽ नुःरिक्काङ् पेगे़त्छे़ॽओ लॽरिक् याङ्ना मे़बाङ्घु मे़देःसुसिरो॥ 34 ((कर सिलासरे़ खे़प्मोए वाॽमा लाःप्मा निःन्धो चोगुरो॥)) 35 पावल नु बरनाबासे़न्नाङ् एन्तिओक्कोए वये़ लारे़त्छिरो॥ खे़ङ्हाॽ नु वेॽ यरिक्ले़ सोसोरिक् दाङ्बाल्ले़न् पेलिगे़न् पाःन्जाक्किन् इङ्भन् मे़जोगुर मनाहाॽ मे़हुॽरुसिरो॥ 36 कुभा ये़न् एगाङ् पावलरे़ बरनाबासे़न् मे़त्तु, “आल्ल आन्छिॽआङ् नुःङ्सि पित्छि, हे़क्क्याङ् दाङ्बाल्ले़ कुबाःन्जाक्किन् इङ्भन् आजोगे़त्छुबा पाङ्जुम्हाॽओ लःन्छिर फुॽनुसाॽहाॽ आक्खे मे़जोगुर मे़याक्पे फाॽआङ् साॽसुसिरो॥” 37 बरनाबासरे़ युहुन्ना मे़प्मनाबा मर्कुसे़न् सोरिक् तेॽमा निङ्वाॽ चोगु, 38 कर पावलरे़ अत्तु, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ माङ्सेवा याःम्बक् चोःक्मा मे़भाॽरुन्सिन्नाङ् पाम्फिलियाओलाम्मे पक्थसिआङ् नुःक्खे़ पेआङ् वये़रो॥ 39 खुन्छिॽ साॽरिक् पाःन् थक्ते़छिआङ् वेॽ वेॽ से़न्दे़छिआङ् पेसिरो॥ बरनाबासरे़ युहुन्ना मे़प्मनाबा मर्कुसे़न् तेॽरुआङ् सैप्रस वागप्खाम् ले़प्माङ् वालाधालाम् थासिङ्, 40 कर पावलरे़ सिलासे़न् सेगु, हे़क्क्याङ् नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽरे़ खे़ङ्हाॽ दाङ्बाल्ले़ कुलुङ्गुम्मो मे़दोःन्दुसिआङ् मे़बाङ्घुसिरो॥ 41 खुन्छिॽ सिरिया नु सिलिसिया थुम्मो पोःक्खे़छिर खे़प्मोबा सेसेहुप्लक्हाॽ के़धुम्बा चोगे़त्छुरो॥ 1 पावले़न् दर्बि नु लुस्त्रा ये़क्यक्हाॽओ त्ये़रो॥ खे़प्मो तिमोथि मे़प्मनाबा नसानिबाधिक् वये़, हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ कुम्मा नसाःन् के़जोःक्मा यहुदि वये़, कर कुम्बा ग्रिक वये़॥ 2 लुस्त्रा नु आइकोनियम्बा काक् नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽओ तिमोथिःल्ले़ कुयाःम्बेओ नुःबा कुइङ् से़ःरे़आङ् वये़रो॥ 3 पावलरे़ तिमोथिःन्नाङ् सोरिक् तेॽमा निङ्वाॽ चोगुआङ् खे़प्मोबा काक् यहुदिहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ ताःमा पिमासि फाॽआङ् खे़न् हर्दो हे़गु पिरु, थेआङ्भे़ल्ले़ खे़न् लाजेॽबा काक् यहुदिहाॽरे़ तिमोथिरे़ कुम्बा ग्रिक वये़बान् मे़निःसुआङ् मे़वये़ हे़क्क्याङ् खे़न् हर्दो मे़न्हे़क्के वये़रो॥ 4 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ लाम्मो के़ने़बा पाङ्जुम्हाॽ थप्मे यरुसले़मस्मा सेःक्युक्मिबा नु तुम्लाम्लोःबाहाॽरे़ निःन्धो मे़जोगुबा थिम्हाॽ इःप्मा नाःप्मारो फाॽआङ् नसानिबाहाॽ मे़मे़त्तुसिरो॥ 5 हे़क्केलॽरिक् सेसेहुप्लक्हाॽ नसाःन्नो के़धुम्बा मे़बोःक्खे़र थिक्याःन्धक् मे़बोःरे़र मे़बेरो॥Paul2 B&W.pdf 6 पावल नु कुन्देःङ्हाॽ फ्रिगिया नु गलातियास्मा थुम्मो लाम्दिःक् मे़जोगे़, थेआङ्भे़ल्ले़ सेसेमाङ्ङिल्ले़ खे़न् ये़म्मो खे़ङ्हाॽ एसियास्मा ते़ङ्गप्पो सुनाइङ् से़ःमा साक्तुसिआङ् वये़रो॥ 7 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ माइसियास्मा इःन्धोओ मे़गे़रे़आङ् बिथानियास्मा थुम्मो पेःक्मा तम्सिन् मे़जोगे़, कर ये़सुरे़ कुसेसेमाङ्ङिल्ले़ हे़क्के चोःक्मा खे़ङ्हाॽ मे़बाङ्घुन्सिन्लो॥ 8 हे़क्केलॽरिक् खे़ङ्हाॽ नाम्धा पिसाङ्बा माइसिया मे़बोःक्खे़र त्रोआस ये़क्यक्को मे़बे॥ 9 खे़प्मो खे़न् से़न्दिक् पावलरे़ तादिगे़न् सुफोधिक् निःसु॥ खे़प्मो मे़सेदोनियास्मा मनाधिक् मे़सेदोनियाओ थाङे़आङ् आनिगे़ याप्मि कुभाॽ आबिरे़ॽ लॽरिक् पेलि फाक्तुर ये़बे़बा निःसुरो॥ 10 पावलरे़ कन् तादिगे़न् सुफोःन् निःसुआङ् आनिगे़ 11 आनिगे़ त्रोआस ले़प्मनाआङ् वालाधालाम् सामोथ्रे़स वागप्खाम् पेःक्मना॥ हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक्मा नियापोलिस के़रिगे़रो॥ 12 खे़प्मोलाम् आनिगे़ लाङ्घेःक्मनाआङ् फिलिप्पिओ के़प्मनारो॥ खे़ङ्ग मे़सेदोनियास्मा थुम्मोबा के़ये़क्पा ये़क्यक् नु रोमि यक्लाजेॽआङ् वये़रो॥ खे़प्मो आनिगे़ कुभा ये़न् वयिगे़रो॥ 13 हे़क्क्याङ् वेॽस्मा नाःम्सिङ् ये़न्नो आनिगे़ ये़क्यक्कोस्मा वाहङ् ले़प्माङ्बा कुयाओ पेःक्मना॥ कन् ते़न्निन् यहुदिहाॽरे़ खुनिॽ तुवा चोःक्मादे़न् फाॽआङ् आनिगे़ निङ्वाॽ इःप्मनारो॥ आनिगे़ खे़प्मो सेवा चोःक्से़ के़जुम्मा मे़न्छुमाहाॽनु ताॽजे़ङ्मनार युङ्मनारो॥ 14 खे़प्मो सुनाइङ् के़घे़म्माहाॽओ लिदिया मे़प्मनामा थियातिरा ये़क्यक्कोस्मा परान्ला तेःत् ले़ङ्हङ् के़जोःक्माधिक् वये़॥ हे़क्क्याङ् खे़न् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् सेवा के़जोःक्मा थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्स्मा वये़॥ पावलरे़ पाःत्तुबा पाःन्निन् कुसिङ् निःत्तुआङ् नसाःन् चोगुर फाॽआङ् दाङ्बाल्ले़ कुनिङ्वाॽइन् हन्दु पिरु॥ 15 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ नु काक् कुहिम्सयङ्हाॽ बप्तिस्मा मे़बोःक्खे़॥ हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ इङ्गाॽ से़क्खाए दाङ्बाल्ले़ कुनसानिमा फाॽआङ् याप्मि के़इःत्तिने़ फाॽग्र आहिम्मो त्ये़म्मे़ॽआङ् वये़म्मे़ॽओ लॽरिक् याप्मि उःत्ते़रो॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खुने़ॽ कुहिम्मो याप्मि तेॽमा फाॽआङ् साक्के़ल्ले़क् चोगे़रो॥ 16 थिक्ये़न् आनिगे़ तुवा चोःक्मादे़न्नो पेःक्मनार पप्मनाःल्ले़ फे़न्साम्मिल्ले़ याङ्घुमा योःक्माधिक् तुम्ना॥ खे़ल्ले़ खाइगुआङ् कुन्दाङ्बाहाॽ यरिक् याङ् थगु पिरुसिर वये़रो॥ 17 खे़ल्ले़ पावल नु आनिगे़ अक्खेलॽरिक् अःक्ते़र याप्मि तिम्दे़रो, “कन् मनाहाॽ पयम् यम्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुसेवारोबासिरो॥ कङ्हाॽरे़ आक्खेलॽरिक् से़न्लप् के़घोःसुम् खे़न् खिनिॽ के़म्मे़त्तिरो॥” 18 खे़ल्ले़ यरिक् ये़न् थारिक् हे़क्के चोगुर ने़स्से़॥ हे़क्क्याङ् पावले़न् कुनिङ्घे़न्दुबाल्ले़ चोगुल्ले़ हिसिङ्ङाङ् खे़न् योःक्माओ के़याक्पा फे़न्साम्मिन् अक्खे मे़त्तुर फे़ःक्तुरो, “ये़सु ख्रिस्तरे़ कुमुक्साम्मिल्ले़ खे़न् मे़न्छुमाॽओलाम् लःन्दे़ पेगे़ॽ फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिने़॥” खिमो खे़न् फे़न्साम्मिन्नाङ् खे़न् मे़न्छुमाॽइन् पक्थःआङ् पेरो॥ 19 हे़क्क्याङ् खे़न् योःक्माल्ले़ कुन्दाङ्बाहाॽरे़ आल्ल याङ्थक्मा लाम्मिन् नुबे़बा मे़निःसुआङ् पावल नु सिलासे़न् मे़दे़म्सुसिआङ् मे़उःक्खुसिर ये़क्यक्स्मा सुहाङ्युक्पाहाॽरो मे़दारुसिरो॥ 20 खे़ङ्हाॽरे़ रोमि सुहाङ्युक्पाहाॽ अक्खे मे़मे़त्तुसि, “कन् मनाहाॽ यहुदिसिरो, हे़क्क्याङ् कङ्हाॽरे़ आनिॽ ये़क्यक्को हयङ्किल्लिङ् चोःक्सुर याक्सिरो॥ 21 खे़ङ्हाॽरे़ आनिॽ रोमि थिम्मिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओबा साक्थिम्हाॽ हुॽसुसिर याक्सिरो॥ आनिॽ रोमिहाॽरे़ग खे़न् ते़न्दिङ् चोःक्मा नु इःप्मा नाःप्मा सुक्मे़दे़त्तिन्लो॥” 22 हे़क्केःल्ले़ खे़प्मो के़जुम्बाआङ् के़वाॽबा मनाहाॽ खुन्छिॽ हिप्से़ मे़भुङ्सिङ् हे़क्क्याङ् ये़क्यक्कोबा सुहाङ्युक्पाहाॽरे़आङ् पावल नु सिलासरे़ खुन्छिॽ चाङ्देःत्हाॽ फे़म्माआङ् हिप्मा मे़बाङ्घुसि॥ 23 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ साॽरिक् ते़ःम्भुक् मे़याक्तुसिआङ् पुङ्लाहिम्मो मे़साक्तुसिरो॥ सुहाङ्युक्पाहाॽरे़ पुङ्लाइङ्बान् नुःरिक्काङ् खे़ङ्हाॽ कोमा पाङ्घे़से़ॽ फाॽआङ् इङ्जाःङ् मे़बिरुरो॥ 24 अक्तङ्बा इङ्जाःङ् खोःसुआङ् पुङ्लाइङ्बाल्ले़ खे़ङ्हाॽ पुङ्लाहिम्मोबा सिगाङ्स्मा याक्फाओ खुन्छिॽ लाङ्हाॽ फे़न्थक्क्रङ्ङो याक्पाङ्घुसिआङ् साक्तुसिरो॥ 25 से़त्लुम् फक्ते़र पत्छे़ल्ले़ पावल नु सिलासे़न् तुवा चोगुसिर साम्लोनु निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा फोःसे़त्छुर यागे़त्छिरो॥ वेॽ पुङ्लाधाबाहाॽरे़आङ् खे़ङ्हाॽ मे़घे़प्सुसिर मे़युङे़रो॥ 26 हक्चघत् किप्मा के़घुःबा लुप्लि थाङे़आङ् पुङ्लाहिम् यक्हाॽए यक्खुर लाम्धेःप्हाॽ हल्ले़क् वरे़क् हरे़आङ् के़रे़क् पुङ्लाधाबाहाॽरे़ खुनिॽ इघेःङ्हाॽ पाःक्खे़रो॥Dn00509b.tifपावल नु सिलासरे़ खुन्छिॽ इघेःङ्हाॽ पाःक्खे़बा 27 हे़क्केःल्ले़ पुङ्लाइङ्बान् कुमिक् सोरे़आङ् पुङ्लाहिम्मोबा लाम्धेःप्हाॽ हरे़आङ् पत्छे़बा निःसु हे़क्क्याङ् पुङ्लाधाबाहाॽ मे़घे़त्छिङ् मे़बेबिला फाॽआङ् निङ्वाॽ इःत्तु॥ हे़क्केःल्ले़ हेःसुबा ताभेःन् तरप् फिःक्खुआङ् से़त्छिङ्मा कोःत्तुरो॥ 28 कर पावलरे़ अःक्ते़र अक्खे मे़त्तु, “आदाङ्बाए, थेआङ् मे़मे़त्छिङे़न्ने़ॽओ! आनिगे़ग खा कप्मोए यागिगे़ॽरो॥” 29 खे़न् पुङ्लाइङ्बाल्ले़ सेमिःन् हाःम्मा पाङ्घुसिआङ् सिगाङ् लोःक्ते़र त्ये़॥ खे़न् यक्खे़र पावल नु सिलासरे़ खुन्छिॽ लाङ्जक्पो थुङ्बोहजॽ युङ्सिङ्लो॥ 30 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ लाःक्कात् लःत्तुसिआङ् सेःन्दोसुसि, “आदाङ्बासे, इङ्गाॽ थे चोगुङ्ङिल्ले़ से़न्लप् खोआबे?” 31 खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् पिरे़त्छु, “दाङ्बा ये़सुःन् नसाःन् चोगे़ॽ, हे़क्क्याङ् खे़ने़ॽ से़न्लप् के़घोःसुॽ, हे़क्केलॽरिक्के के़हिम्सयङ्हाॽरे़आङ् नसाःन् मे़जोगुने़ फाॽग्र से़न्लप् मे़घोःसुॽरो॥” 32 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ दाङ्बाल्ले़ कुबाःन्जाक्किन् खुने़ॽ नु कुहिम्सयङ्हाॽ चे़क्ते़त्छुसिआङ् खे़ङ्हाॽरे़ नसाःन् मे़जोगुरो॥ 33 से़न्दिक् बाखे़न् ये़म्मो पुङ्लाइङ्बाल्ले़ खे़ङ्हाॽ तेॽरुसिआङ् खुन्छिॽ याङ्घेःक्हाॽ वाहप्तु पिरुसि, हे़क्क्याङ् पुङ्लाइङ्बान् नु कुहिम्सयङ्हाॽ खिमो बप्तिस्मा मे़बोःक्खे़रो॥ 34 खे़ल्ले़ पावल नु सिलासे़न् कुहिम्मो तेॽरुसिआङ् चामा थुङ्मा पिरुसि॥ खुने़ॽ नु कुहिम्सयङ्हाॽरे़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नसाःन् मे़जोगुबाल्ले़ चोगुल्ले़ साॽरिक् ओमु मे़लॽरे़रो॥ 35 कुदाःन्दिक्मा बा खे़न् ये़क्यक्कोबा सुहाङ्युक्पाहाॽरे़ हाराॽ पुङ्लाइङ्बाल्ले़ खे़न् मनाहाॽ पुङ्लाहिम्मोलाम् पेःक्मा पाङ्घुसिनि फाॽआङ् तिलिङ्गाहाॽलाम् इङ्जाःङ् मे़हाक्तुरो॥ 36 हे़क्केःल्ले़ पुङ्लाइङ्बाल्ले़ पावले़न् अक्खे मे़त्तु, “सुहाङ्युक्पाहाॽरे़ खे़ने़ॽ नु सिलासे़न् ले़प्मादेःमाने़सिङ् फाॽआङ् इङ्जाःङ् मे़हाङुआङ् मे़वाॽ॥ हे़क्केःल्ले़ खिन्छिॽ पेःक्मा के़सुक्सुरो॥ नुःरिक्काङ् पेसे़त्छे़ॽओ॥” 37 कर पावलरे़ खे़न् तिलिङ्गाहाॽ मे़त्तुसि, “आन्छिगे़ग रोमि यक्युङ्बासिगे़साङ् 38 हे़क्क्याङ् तिलिङ्गाहाॽरे़ सुहाङ्युक्पाहाॽ बाकन् पाःन्हाॽ मे़मे़त्तुसि॥ खे़ङ्हाॽरे़ पावल नु सिलासे़न् रोमि यक्युङ्बासि फाॽआङ् निङ्वाॽ मे़घोःसुआङ् खे़ङ्हाॽ मे़गिसे़रो॥ 39 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ खे़प्मो मे़द्ये़आङ् मे़नःम्सिङ्ल खे़ङ्हाॽनु ले़प्मि मे़नाःक्ते़रो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ पुङ्लाहिम्मोलाम् लाःक्कात् मे़लःत्तुसिआङ् आल्ल कन् ये़क्यक्कोलाम् पेसे़छे़ॽओ फाॽआङ् पेलि मे़भाक्तुसिरो॥ 40 हे़क्क्याङ् पावल नु सिलासे़न् खे़प्मोलाम् लिदियारे़ कुहिम्मो पेसि॥ खे़प्मो खे़ङ्हाॽरे़ लिदिया नु वेॽ नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽ तुमे़त्छुर आःन्छिङ्मा पिरे़त्छुआङ् खे़प्मोलाम् पेसिरो॥ 1 पावल नु सिलासे़न् अम्फिपोलिस नु अप्पोलोनिया पोःक्खे़सिर थिस्सलोनिका ये़क्यक्को के़रे़त्छि॥ खे़प्मो यहुदि चुम्लुङ्हिम्धिक् ने़स्से़॥ 2 पावलरे़ नाःम्सिङ् ये़न् थप्मे खुने़ॽ यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो पेःल्ले़ सुम्ले़ङ् नाःम्सिङ्मा ये़न्नो खे़प्मोबा मनाहाॽ आक्खेलॽरिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़न् तुक्खे चाआङ् सिःॽ हे़क्क्याङ् सिःमे़न्लाम् हिङ् लॽरिक् साम्योसाप्लालाम् ओसेःन्धाक्तुसि॥ “इङ्गाॽ इङ्भोःसुङ्बा कन् ये़सुःन्ने निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तरो” मे़त्तुसि॥ 4 खे़प्मो के़वाॽबा कुभा यहुदिहाॽ कन् पाःन्निल्ले़ खुनिॽ निङ्वाॽ त्ये़आङ् हुॽसाम्बा मे़बोःक्खे़रो॥ खे़प्मोआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् सेवा के़जोःक्पा यरिक् ग्रिक्हाॽ नु मिङ्सोदाङ्मा मे़न्छुमाहाॽरे़आङ् नसाःन् मे़जोगुरो॥ 5 कर नसाःन् मे़न्जोःक्मनाबा यहुदिहाॽरे़ खे़ङ्हाॽ नामे़हे़त्तुसिआङ् खे़न् ये़क्यक्कोबा आले़प्पा ले़गे़बाहाॽ मे़सुप्सुसिआङ् मे़हुसुसि, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ ये़क्यक्को पयम् हयङ्किल्लिङ् मे़जोगुआङ् ये़सोनरे़ कुहिम्मो मे़बेआङ् पावल नु सिलासे़न् मनाहाॽरो तेॽमा पिमासि फाॽआङ् निङ्वाॽ मे़जोगुरो॥ 6 कर खे़ङ्हाॽरे़ खे़प्मो पावल नु सिलासे़न् मे़न्दुमुन्सिन्, हे़क्केःल्ले़ ये़सोन नु वेॽ फुॽनुसाॽ नसानिबाहाॽ ये़क्यक्कोबा सुहाङ्युक्पाहाॽरो अक्खेलॽरिक् मे़अःक्ते़र मे़उःक्खु मे़दारुसि, “कन् मनाहाॽरे़ आत्तिसाङ् तुक्खे मे़दारुआङ् मे़वाॽरो॥ खे़ङ्हाॽग आल्लो आनिॽ ये़क्यक्कोआङ् मे़द्ये़आङ् मे़वाॽरो॥ 7 ये़सोनरे़ खे़ङ्हाॽ कुहिम्मो लाङ्दाःक्मा पिरुसिआङ् वाॽ॥ खे़ङ्हाॽरे़ग ‘ये़सु मे़प्मनाबा आनिॽ वेॽ हाङ् वाॽ’ मे़बाःत्तुर रोमि पयम् हाङ्ङिल्ले़ कुइङ्जाःङ्ङिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ याःम्बक् मे़जोःक्लो॥” 8 कन् पाःन्निन् ये़क्यक्कोबा सुहाङ्युक्पाहाॽ नु वेॽ मनाहाॽरे़ मे़घे़प्सुआङ् खुनिॽ सिक् पोगे़रो॥ 9 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ ये़सोन नु वेॽ फुॽनुसाॽहाॽ साम्बाःन् मे़गुःत्तुसिआङ् मे़ले़रु मे़देःसुसिरो॥ 10 हे़क्क्याङ् से़न्दिक् पोःक्खे़आङ् खिमो नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽरे़ पावल नु सिलासे़न् बेरिया पाङ्जुम् ले़प्माङ् मे़बाङ्घु मे़देःसुसि॥ खे़प्मो के़रे़त्छिआङ् यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो पेसिरो॥ 11 बेरियास्मा मनाहाॽग थिस्सलोनिकाबा मनाहाॽनुःल्ले़आङ् साॽरिक् खुनिॽ निङ्वाॽ के़हम्बा मे़जोगे़॥ खे़ङ्हाॽरे़ साॽरिक् नुःरिक्काङ् ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ सुनाइङ् मे़घे़प्सुआङ् थिक्याःन्धक् पावलरे़ पाःत्तुबान् से़क्खाबि मे़ःम्बि फाॽआङ् साम्योसाप्लाओ मे़गोःत्तु मे़निःरुरो॥ 12 खे़ङ्हाॽओ यरिक् यहुदिहाॽरे़ नसाःन् मे़जोगु, हे़क्क्याङ् मिङ्सो इङ्धाःङ्साबा ग्रिक ये़म्बित्छाॽ मे़न्छुमाहाॽरे़आङ् नसाःन् मे़जोगुरो॥ 13 कर थिस्सलोनिकाबा यहुदिहाॽरे़ बेरियाओ पावलरे़ निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् इङ्भोःसुर वाॽ के़लॽबा मे़घे़प्सु, हे़क्केःल्ले़ खे़प्मोआङ् मे़द्ये़आङ् मनाहाॽ खुनिॽ तक्ले़ङ्वाओ मे़हुसुसिर मे़भोःक्खुसिरो॥ 14 खिमो नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽरे़ वालाम्दिःक् चोःक्से़ पावले़न् वाहङ्ङिल्ले़ कुयाओ मे़बाङ्घु मे़देःसुरो॥ कर सिलास नु तिमोथिःन् ने़प्माङ् बेरियाओ वये़ लारे़त्छिरो॥ 15 पावले़न् के़साबा मनाहाॽ खुने़ॽनुए ए़थे़न्स ये़क्यक् थारिक् मे़बे॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ याम्मो याङ्ना बेरियाओ मे़नुःक्खे़ मे़द्ये़आङ् पावलरे़ पाःत्तुबा कुइसिःक् सिलास नु तिमोथिःन् हाराए के़बित्छिआङ् खुने़ॽ के़दुम्सुमुरो फाॽआङ् खे़ङ्हाॽ मे़मे़त्तुसिरो॥ 16 पावलरे़ ए़थे़न्सओ सिलास नु तिमोथिःन् हाङ्घुसिर वये़ल्ले़ ये़क्यक्को यरिक् नावाइत्लाहाॽ निःसुआङ् साॽरिक्के कुलुङ्माॽ योःन्दे़रो॥ 17 हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽ यहुदि चुम्लुङ्हिम्मोबा यहुदिहाॽ नु निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् सेवा के़जोःक्पा थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ हे़क्क्याङ् पाङ्जुम्मो थिक्याःन्धक् के़दाःबा के़बेःक्पा मनाहाॽनु पाःन्थक्ते़रो॥ 18 खे़प्मो एपिक्युरि नु स्तोकि सिक्साम्बाहाॽआङ् खुने़ॽनु पाःन् मे़धक्ते़रो॥ कुभा अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “कन् अॽअबाल्ले़ थे़माःन् पाःत्तुबे?” वेॽहाॽरे़ अक्खे मे़मे़त्तु, “कल्ले़ग कुसङ् वेॽ साम्माङ्ज्याङ् नु माङ् पाःन् चे़क्खु पाःत्तुबा हे़क्के लॽरो॥” पावलरे़ ये़सुःन् नु सिःमे़न्लाम् याम्मो हिङ्मारे़ कुयाःम्बेओ इङ्भन् चोगुबाल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ अक्खे मे़बाःत्तुबारो॥ 19 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ पावले़न् अरियोपागस मे़प्मनाबा चुम्लुङ्ङो मे़दारुआङ् अक्खे मे़मे़त्तु, “कन् के़बाःत्तुर के़वाॽबा कुसङ् निसाम्मिन् आनिगे़आङ् खे़म्मा सिराॽ थाङे़आङ् वाॽरो॥ 20 खे़ने़ॽ के़बाःत्तुबा कुभा पाःन्हाॽग आनिगे़ओग कुसङ् नु निङ्वाॽ के़माबा चोःक्पा निःसुम्बे़॥ खे़ल्ले़ कुबेःन्निङ्ग थे़माबे? याप्मि आमे़त्ते़ॽओ॥” 21 (ए़थे़न्सबा काक् यक्युङ्बाहाॽ नु माःङ्घा लाजेॽलाम् के़दाःबा मनाहाॽरे़ कुसङ् पाःन् चे़ङ्मा नु खे़म्माओरक् नाम् मे़धासुरो॥) 22 हे़क्केःल्ले़ अरियोपागसबा चुम्लुङ्ङिल्ले़ कुलुम्मो पावले़न् ये़म्सिङ्ङाङ् अक्खे मे़त्तुसि, “ए़थे़न्सओ के़युङ्बा आदाङ्बासे, खिनिॽग साॽरिक् साम्योसाबा के़जोगिॽ फाॽआङ् इङ्गाॽ निङ्वाॽ खोःसुङ्लो॥ 23 थेआङ्भे़ल्ले़ खिनिॽ ये़क्यक्को लाङ्घेगाङ्ल पत्छाङ्ङिल्ले़ खिनिॽ सेवा के़जोगिबा ते़न्हाॽ ओमे़त्तुङ्ङिल्ले़ कुसिङ् मे़न्निःत्तेबा माङ्ङिल्ले़न् लॽरिक् साप्ते़बा साङ्बेधिक् निःसुङ्लो॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़, आल्लो खिनिॽ कुसिङ् मे़न्निःत्ते सेवा के़जोगुम्बा माङ्ङिल्ले़ कुयाःम्बेओ आइन् इङ्गाॽ इङ्भन् चोगुङ्लो॥ 24 निङ्वाॽफुमाङ्ङिङ्ग साङ्ग्राम्पेदाङ् नु इक्सादिङ् खाम्बेःक्माल्ले़ कुन्दाङ्बारो॥ खुने़ॽए इक्सादिङ् खाम्बेःक्मान् नु खे़प्मो के़वाॽबा के़रे़क् चोगुसिबाल्ले़ खुने़ॽ मे़न्छाम् याप्मिहाॽरे़ मे़जोगुबा माङ्हिम्मो मे़युङ्ङिन्लो॥ 25 हे़क्क्याङ् मे़न्छाम् याप्मिरे़न् कुभाॽ खुने़ॽ चाहाबा मे़जोःक्ने़न्, थेआङ्भे़ल्ले़ मे़न्छाम् याप्मिहाॽ ने़त्तिगे़न् हिङ्मन् नु साःङ्गुगे़न् सक्मा हे़क्क्याङ् काक् पाःन्हाॽ के़बिबा खुने़ॽएरो॥ 26 खुने़ॽए थिक् मे़न्छाम् याप्मिलाम् काक् मे़न्छाम् सुवाङ्हाॽ चोगुसिआङ् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो सिदाक् युङ्मा पाङ्घुसिबारो॥ खुने़ॽए खे़ङ्हाॽ आत्तो युङ्मा पोःङ् आप्फाल्ले़ युङ्मा पोःङ् फाॽआङ् तगिसा निङ्सेःक् चोगुआङ् वये़॥ 27 खुने़ॽ मे़गोःत्तुल्ले़ मे़घोःसुनि फाॽआङ् हे़क्के चोगु पिरुसिबारो॥ हे़क्केसाङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिङ्ग आनिॽनु माःङ्घा होःप्लो॥ 28 मनाधिक्ले़ अक्खे पाःत्तुआङ् वाॽ, ‘खुने़ॽ चोगुल्ले़ए आनिॽ आहिङ्, लाङ्आघेःक्काङ् हिङ्मन्नो आवाॽरो॥’ खिनिॽ कुभा साम्मिला साम्बाहाॽरे़आङ् अक्खे मे़बाःत्तुआङ् वाॽ, ‘आनिॽआङ् खुने़ॽ कुमुॽइदाङ्सासिरो॥’ 29 आनिॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमुॽइदाङ्सा आबोःक्खे़बाल्ले़ चोगुल्ले़, आनिॽग निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् मे़न्छाम् याप्मिरे़ हुक्साप्गे़न् सुम्बोधारे़ चोःक्मनाबा साम्म्याङ्, युप्पा, नु लुङ् नावाइत्ला कुइसिःक् चोःक् फाॽआङ् आनिॽ इःप्मा मे़नुॽने़न्लो॥ 30 पेबा ये़म्मो निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ मे़न्छाम् याप्मिहाॽरे़ मे़न्नि मे़न्धाए फे़न् याःम्बक् मे़जोगुबाओ खुम्दिङ् मे़बिरुन्सिन्, कर आल्ल खे़ङ्हाॽ आत्तान् पिसाङ्साङ् मनाहाॽ फे़न् याःम्बक् कुधिम् हिङ्मन्लाम् मे़हिन्ल फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिरुसिआङ् वाॽरो॥ 31 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेगुबा कन् मनालाम् इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा याप्मिहाॽ साम्योनिबा खासे़न् चोःक्मा सुये़म् निःन्धो चोगुआङ् वाॽरो॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽग खे़न् सेगुबा मनाःन् सिःमे़न्लाम् कुहिङ्वे़त् चोगुआङ् कन् पाःन्निन् ओसेःन्आधाक्ते़आङ् वाॽरो॥” 32 पावलरे़ सिःमे़न्लाम् याम्मो हिङ्माल्ले़न् पाःन् पाःत्तुबा मे़घे़प्सुआङ् कुभारे़ खुने़ॽ किनाःन्दि मे़बिरुसाङ् वेॽहाॽरे़ अक्खे मे़मे़त्तु, “आनिगे़ के़बाःत्तुबा कन् पाःन्निन् याम्मोआङ् खे़म्मा सिराॽ थाङे़आङ् वाॽरो॥” 33 हे़क्क्याङ् पावले़न् चुम्लुङ्लाम् लःन्दे़ पे॥ 34 कर कुभा मनाहाॽ पावलरो मे़द्ये़आङ् ये़सुःन् नसाःन् मे़जोगु॥ खे़ङ्हाॽओ देउनिसियस मे़प्मनाबा अरियोपागसरे़न् पासिङ्पादाङ् नु दामारियस मे़प्मनामा मे़न्छुमाॽ नु वेॽ मनाहाॽआङ् मे़वये़रो॥ 1 खे़न् एगाङ् पावले़न् ए़थे़न्सलाम् कोरन्थि ये़क्यक्को पे॥ 2 खे़प्मो खुने़ॽ अक्विला मे़प्मनाबा यहुदिधिक् तुमु॥ खे़न् पोन्तस लाजेॽबा वये़॥ खे़न् खारक् इतालिलाम् मेलिङ्गे़न् कुमेःत् प्रिस्किलाःन्नु त्ये़सिआङ् वये़त्छि, थेआङ्भे़ल्ले़ पयम् हाङ् क्लाउदियसरे़ काक् यहुदिहाॽ रोम ये़क्यक्किन् पक्थ्ये़म्मे़ॽआङ् पेगे़म्मे़ॽ फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिरुसिआङ् वये़रो॥ खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ तुम्से़ पावले़न् पे, 3 हे़क्क्याङ् खुन्छिॽ हे़क्केए खुने़ॽआङ् साःङ्गाहिम् खाप्मा तेःत् के़धाक्पा वये़बाल्ले़ खे़ङ्हाॽनुए सोरिक् वये़र याःम्बक् चोगे़रो॥ 4 हे़क्क्याङ् काक् नाःम्सिङ् ये़न् थप्मे खुने़ॽ यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो पेआङ् यहुदिहाॽ हे़क्क्याङ् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽनु पाःन्थक्ते़र खे़ङ्हाॽरे़आङ् ये़सुःन् नसाःन् मे़जोगुर फाॽआङ् पोधक् चोगुसिरो॥ 5 सिलास नु तिमोथिःन् मे़सेदोनियालाम् खे़प्मो के़रे़त्छिआङ् पावले़न् काक् ये़म्मो सुनाइङ् से़ःमा नु यहुदिहाॽ खिनिॽ के़गोःत्तुम्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़न् ये़सुःन्नेरो फाॽआङ् ओसेःन्धाक्मा याःम्बक्को आल्लसाङ् साॽरिक् फन्छिङ्लो॥ 6 कर यहुदिहाॽरे़ खुने़ॽ मे़अत्तुर कुना मे़धासुल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् खे़ङ्हाॽनु सित्छिङ्ङाङ् वाॽ लॽरिक् ओसेःन्धाक्मासि फाॽआङ् पावलरे़ खुनिॽ तक्ले़ङ्वाओ कुदेःत्तिन् साक्खुर अक्खे मे़त्तुसि, “खिनिॽ साम्दिङ् पिमा आयाःम्बक्किन् चुरे़रो॥ खिनिॽ के़स्ये़ॽइ के़मे़गिसाङ् इङ्गाॽ थेआङ् आप्तिक् मे़घोआन्लो॥ आल्लआङ्धोग इङ्गाॽ थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरो सुनाइङ् इङ्भोःसे़ पेगाङ्लो॥” 7 हे़क्केलॽरिक् पावले़न् यहुदि चुम्लुङ्हिम्लाम् लःन्दे़आङ् खे़ल्ले़ कुबेसाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् सेवा के़जोःक्पा तितस मे़प्मनाबा युस्तसरे़ कुहिम्मो वाॽसे़ पे (खुने़ॽ थिम्मे़न्दङ् सुवाङ् वये़)॥ 8 क्रिस्पस मे़प्मनाबा यहुदि चुम्लुङ्हिम्मोबा लाम्लोःबे़न् नु कुहिम्सयङ्हाॽरे़आङ् नसाःन् मे़जोगु॥ हे़क्केलॽरिक् कोरन्थिबा यरिक् वेॽ मनाहाॽरे़ सुनाइङ् मे़घे़प्सुआङ् नसाःन् मे़जोगुर बप्तिस्मा मे़बोःक्खे़रो॥ 9 थिक् से़न्दिक् तादिगे़न् से़प्माङ्मो दाङ्बाल्ले़ पावले़न् अक्खे मे़त्तु, “खे़ने़ॽ मे़गिसे़न्ने़ॽओ, कर स्वाःत् मे़वये़न्ने़ॽ, चक्मे़ल्लॽए सुनाइङ् से़ःस्से़ॽर वये़ॽओ! 10 इङ्गाॽग खे़ने़ॽनुए वाॽआरो, हे़क्क्याङ् हाःत्ले़आङ् थेआङ् के़म्मे़त्ने़ल्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ कन् ये़क्यक्को चक्मे़ल्लॽए सुनाइङ् इङ्गे़भोःसुने़ फाॽग्र नसाःन्नो ताःमा यरिक् आमनाहाॽ मे़वाॽरो॥” 11 हे़क्केलॽरिक् खे़प्मो पावलरे़ तङ्बे थिक्काङ् कुभ्रे़ःङ् थारिक् निङ्वाॽफु पाःन्जाक्किन् हुॽरुसिर वये़रो॥ 12 हे़क्क्याङ् गालियो मे़प्मनाबा मनाःन् अक्खैया लाजेॽबा रोमि सुहाङ्गे़म्बा वये़ल्ले़ यहुदि लाम्लोःबाहाॽ थिक्हुप् मे़बोःक्खे़आङ् पावले़न् मे़दे़म्सु हे़क्क्याङ् रोमि सुहाङ्गे़म्बाल्ले़ कुदगि खासे़न् लोःन्छे़ मे़दारु॥ 13 खे़ङ्हाॽरे़ अक्खे मे़मे़त्तु, “कन् मनाःल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् आनिगे़ साम्योथिम्नु मे़न्दङ्मना सेवा चोःक्मा मनाहाॽ हुसुसिआङ् वाॽरो॥” 14 हे़क्केःल्ले़ पावले़न् पाःप्मा इःत्ते़आङ् वये़ल्ले़ गालियोरे़ खे़न् यहुदिहाॽ मे़त्तुसि, “यहुदिसे, कन् मनाःल्ले़ चोगुबा ताप्फे़ःम्बा नु कन् मनाःल्ले़ रोमि थिम् फेःन्दुबा पाःन् वाॽने़ फाॽग्र इङ्गाॽ खिनिॽ पाःन् खे़म्माआङ् खासे़न् लोःम्मा नुःबाए पोःङ्॥ 15 कर कन् पाःन्निन् खिनिॽ साम्योथिम्मोबा मिङ्हाॽ, सुत्लाहाॽ नु थिम्मिल्ले़न्लक् वाॽबाल्ले़ चोगुल्ले़ कङ्ग खिनिॽ आबाङे तङ्घे़म्मे़ॽओ॥ इङ्गाॽग कन् पाःन्हाॽ खासे़न् मे़लोःन्नान्लो॥” 16 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ के़रे़क् खासे़न्हिम्लाम् लाःक्कात् पाङ्घुदेःसुसिरो॥ 17 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽ के़रे़क्ले़ यहुदि चुम्लुङ्हिम्मोबा लाम्लोःबा सोस्थेनसे़न् मे़दे़म्सुआङ् खासे़न्हिम् तगिए मे़लःप्सुरो॥ कर गालियोरे़ खे़ङ्हाॽ खे़म्खे़म्माङ् मे़लाप्तुसिन्॥ 18 पावले़न् कोरन्थिओ नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽनु यरिक् ये़न् वये़, हे़क्क्याङ् खे़प्मोलाम् प्रिस्किला हे़क्क्याङ् कुये़म्बाॽ अक्विलाःन्नु सिरिया ले़प्माङ् वालाम्दिःक् चोगे़॥ कर खुने़ॽ पेःक्मानुःल्ले़ तगि, माङ्हे़क् चोगुबा कुइसिःक् पावलरे़ किङ्क्रिया ये़क्यक्को कुधे़गेःक् नःक्खुरो॥ 19 खे़ङ्हाॽ एफिससओ मे़गे़रे़आङ् पावलरे़ प्रिस्किला नु अक्विलाःन् खे़प्मो पक्थसि॥ कर खे़प्मो वये़ल्ले़ खुने़ॽ यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो पेआङ् यहुदिहाॽनु पाःन्थक्ते़रो॥ 20 खे़ङ्हाॽरे़ कुभा ये़न् आनिगे़नुए वये़ॽ फाॽआङ् पेलि मे़भाक्तुसाङ् खुने़ॽ वाॽमा मे़दे़न्दे़न्लो॥ 21 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़त्तुसि, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिङ्वाॽ पोःङ्ने़ फाॽग्र इङ्गाॽ खिनिॽओ याम्मो ताआरो॥” हे़क्के मे़त्तुधसिआङ् खुने़ॽ एफिससलाम् सिजरिया ले़प्माङ् वालाम्दिःक्को थासिङ्लो॥ 22 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ सिजरियाओ के़रे़आङ् खे़प्मोनु थाःङ् यरुसले़म्मो पेआङ् खे़प्मोबा सेसेहुप्लक्कोबा नसानिबाहाॽओ चुङ्जिगे़न् सेवा तोःन्दु॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ खे़प्मोलाम् एन्तिओक्को थ्ये़रो॥ 23 खे़प्मो कुभा ये़म् याःक्ते़आङ् खे़प्मोलाम् पावले़न् गलातिया नु फ्रिगियास्मा ते़ङ्गप्पो याम्मो लाम्दिःक् चोगे़र खे़प्मोबा नसानिबाहाॽ नसाःन्नो के़धुम्बा चोगुसिरो॥ 24 खे़न् ये़म्मो अले़क्जे़न्द्रिया 25 खुने़ॽग दाङ्बाल्ले़ कुमनाहाॽ आक्खेलॽरिक् हिङ्मा पोःङ् के़लॽबान् हुॽरुसिआङ् वये़, हे़क्क्याङ् साॽरिक् नुःरिक्काङ् कुसिक् समे़र ये़सुरे़ कुयाःम्बेबा से़क्खा पाःन्हाॽ हुॽरुसिरो॥ हे़क्केसाङ् खुने़ॽग युहुन्नारे़ बप्तिस्मा पिरुसिल्ले़ हुॽरुसिबान्लक् ले़स्सुआङ् वये़रो॥ 26 खुने़ॽ पयम् आःन्छिङ्मानु यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो पारे़ल्ले़ प्रिस्किला नु अक्विलारे़ खे़ल्ले़ कुबाःन्निन् खे़प्से़त्छुआङ् खुन्छिॽ हिम्मो उःत्ते़त्छु, हे़क्क्याङ् खे़न् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिङ्वाॽ हे़क्के हिङ्मा के़लॽबान् नुःरिक्काङ् कुसिङ् निःत्तुर फाॽआङ् पोधक् चोगु पिरे़त्छुरो॥ 27 अप्पोलोस अक्खैया थुम्मो पेःक्मा निङ्वाॽ चोगुल्ले़ एफिसस्बा नसानिबाहाॽरे़ खुने़ॽ खे़प्मो पेःक्मा आःन्छिङ्मा मे़बिरुर खे़प्मोबा नसानिबाहाॽ खिनिॽओ अप्पोलोसे़न् तार पत्, नुःरिक्काङ् लाङ्दाःक्मा पिरे़म्मे़ॽओ लॽरिक् सक्इङ्घङ् मे़हाक्तुसि॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ खे़प्मो के़रे़आङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुलुङ्गुम्लाम् नसाःन् के़जोःक्पा नसानिबाहाॽ यरिक् कुभाॽ पिरुसिरो॥ 28 थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽग मनालुम्मोए खे़प्मोबा यहुदिहाॽनु साॽरिक् पाःन्थक्ते़आङ् खुनिॽ पाःन्निन् अत्तुर साम्योसाप्लालाम् ये़सुःन्ने निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्तरो फाॽआङ् ओसेःन्धाक्तुसिर याःन्दुसिरो॥Paul3 B&W.pdf 1 अप्पोलोसे़न् कोरन्थि ये़क्यक्को वये़ल्ले़ पावले़न् एसिया ते़ङ्गप् सिगाङ् लाम्दिःक् चोगे़र एफिसस ये़क्यक्को के़रे़ त्ये़रो॥ खे़प्मो कुभा नसानिबाहाॽ तुमुसिआङ् 2 सेःन्दोसुसि, “नसाःन् के़जोगुम्मिल्ले़ सेसेमाङ्ङिन् के़घोःसुम्बि?”खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “आनिगे़ग सेसेमाङ् वाॽ के़लॽबा पाःङ्ग मे़ङ्घे़म्मे वयिगे़रो॥” 3 हे़क्केःल्ले़ पावलरे़ खे़ङ्हाॽ सेःन्दोसुसि, “हे़क्केने़ फाॽग्र आक्तङ्बा बप्तिस्मा के़बोःक्खिबे?”खे़ङ्हाॽरे़ नोगप् मे़बिरु, “आनिगे़ नसाःन् चोःक्मनाःल्ले़ युहुन्नारे़ हुॽरिगे़बा बप्तिस्मान् पोःक्खिगे़रो॥” 4 पावलरे़ मे़त्तुसि, “युहुन्नारे़ग लायोलाम् के़हिम्बाहाॽ बप्तिस्मा पिरुसिर इस्राइलिहाॽ अक्खे मे़त्तुसि, ताःन्दि आएगाङ् के़दाःबार के़बप्पे़न् नसाःन् चोगे़म्मे़ॽओ, खुने़ॽए ये़सुरो॥” 5 खे़ङ्हाॽरे़ कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् दाङ्बा ये़सुरे़ कुमिङ्ङो बप्तिस्मा मे़बोःक्खे़॥ 6 पावलरे़ खुनिॽ सम्दाङ् हुक् ने़स्सु पिरुसिल्ले़ सेसेमाङ्ङिन् खुनिॽ सम्दाङ् थ्ये़आङ् खे़ङ्हाॽ वेॽ पाःन्दाङ्हाॽ नु माङ्निङ्वाॽपाःन् मे़बारे़रो॥ 7 खे़प्मो के़रे़क्को थिक्-ने़त् (१२) यारिक् ये़म्बित्छाॽहाॽ मे़वये़रो॥ 8 पावले़न् यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो पेर ला सुम्सि थारिक् हाङ्हाङ् लॽरिक् मनाहाॽनु पाःन्धङ् चोगुर निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ खुनिॽ निङ्वाॽ ताःमा पिमासि तम्सिन् चोगु॥ 9 कुभारे़ सुनाइङ्ङिन् नसाःन् मे़जोगु, कर कुभाग खुनिॽ निङ्वाॽ के़धुङ्बा मे़वये़आङ् नसाःन् चोःक्मा मे़न्दे़न्दे़न्नाङ् दाङ्बारे़ कुलाम्मिल्ले़ कुदक्ले़ङ्ङो मनाहाॽरे़ खुनिॽ तगिए ताप्फे़ःम्बा मे़बाःत्तु॥ हे़क्केःल्ले़ पावलरे़ खे़ङ्हाॽ पक्थसिआङ् कुहुॽसाम्बाहाॽ वेॽस्मा ते़न्नो तेॽरुसि॥ हे़क्क्याङ् तिरानस मे़प्मनाबा मनाःल्ले़ कुनिसाम्हिम्मो थिक्याःन्धक् तङ्बे ने़त्छि थारिक् मनाहाॽनु पाःन्धङ् चोगु॥ अक्खेलॽरिक् एसिया ते़ङ्गप्पोबा काक् यहुदिहाॽ नु थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ दाङ्बाल्ले़ कुयाःम्बेओ कुबाःन्जाक्किन् मे़घे़प्सुरो॥ 11 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पावललाम् निङ्वाॽ के़माबा याःम्बक्हाॽ चोगुरो॥ 12 अक्खेलॽरिक् खुने़ॽ सुस्सुबा पङ्गे़न्हाॽ नु पथाङ्हाॽ मे़देॽरुआङ् के़दुक्पा के़यॽबा सम्दाङ् मे़ने़स्सु मे़बिरुसिल्ले़ खे़ङ्हाॽ तुक्मा यॽमालाम् मे़वेःत्ते़आङ् फे़न्साम्हाॽ मे़लःन्दे़ मे़बेरो॥ 13 खे़प्मो ताक्कन्नु फे़न्साम् के़लःप्पा कुभा यहुदिहाॽआङ् मे़वये़॥ खे़ङ्हाॽरे़ दाङ्बा ये़सुरे़ कुमिङ्ङिन् ओगप् चोःक्मा तम्सिन् मे़जोगुर खे़ङ्हाॽरे़ फे़न्साम्मिन् अक्खे मे़मे़त्तु, “पावलरे़ इङ्भोःसुबा ये़सुरे़ कुमिङ्ङो लःन्दे़ पेगे़ॽ फाॽआङ् इङ्गाॽ इङ्जाःङ् पिने़रो॥” 14 खे़प्मो स्केवास मे़प्मनाबा यहुदि तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ नुसि कुस्साः ये़म्बित्छाॽहाॽरे़आङ् हे़क्तङ्बा याःम्बक् मे़जोगु॥ 15 हे़क्के मे़जोगुल्ले़ फे़न्साम्मिल्ले़ अक्खे मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ पावले़न् कुसिङ् निःत्तुङ्, ये़सुःन् कुसिङ् निःत्तुङ्, कर खिनिॽग हाःत्निङ्बे?” 16 खे़न् फे़न्साम्मिल्ले़ युक्तुबा मनाःन् पित्चाक् पिन्दे़र खे़ङ्हाॽ फत्तुसिर युक्तुसिआङ् खे़ल्ले़ खुनिॽ तेःत्हाॽ थे़ःक्खुबिरुसिर खाःन्दुसिआङ् खे़न् हिम्मोलाम् खे़ङ्हाॽ ले़क्चाबे़धिःक् मे़लःन्दे़आङ् मे़लोःक्ते़ मे़बेरो॥ 17 हे़क्क्याङ् एफिससओ के़वाॽबा काक् यहुदिहाॽ नु थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ कन् मे़घे़प्सुआङ् मे़गिसे़रो॥ खे़ङ्हाॽरे़ दाङ्बा ये़सुरे़ कुमिङ्ङिन् पयम् इङ्धाःङ् मे़बिरुर थाःङ्धाःङ् मे़जोगुरो॥ 18 यरिक् नसाःन् के़जोःक्पाहाॽ खे़प्मो मे़द्ये़आङ् वेॽ नसानिबा तगि खुनिॽ मे़जोगुबा फे़न् याःम्बक्हाॽ याम्मो मे़जोगुम्बे़न् फाॽआङ् मे़बाःत्तुरो॥ 19 अक्खेलॽरिक् यरिक् कित्चाक् याःम्बक् के़जोःक्पा कन् मनाहाॽ खे़प्मो मे़द्ये़आङ् कित्चाक् साप्लाहाॽ मे़सुप्सुआङ् मना तगिए मे़हाःन्दु मे़देःसुरो॥ खे़न् कित्चाक् साप्लाहाॽरे़ कुमे़ल्लुङ्ग हे़न्छिङ् ङाबोःङ्नुःल्ले़आङ् यरिक् (५०,०००) युप्पायाङ् वये़रो॥ 20 हे़क्क्याङ् अक्खेलॽरिक् दाङ्बारे़ कुयाःम्बेओ कुबाःन्जाक्किन् मुक्साम्नु कुधिम् से़ःरे़र पेरो॥ 21 कन् पाःन्हाॽ पोःक्खे़ चुरे़आङ् पावलरे़ मे़सेदोनिया नु अक्खैया थुम् पोःङ्मार यरुसले़म पेःक्मा निङ्वाॽ चोगु॥ हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ अक्खे मे़त्तुसि, “इङ्गाॽग खे़प्मो पेःक्माआङ् रोम ये़क्यक्कोआङ् पेःक्माए पोःङ्लो॥” 22 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ कुभाॽ के़बिबा ने़प्फु कुन्जुम्हाॽ तिमोथि नु इरास्तसे़न् तगि मे़सेदोनियाओ पाङ्घुसिआङ् खुने़ॽग एसिया ते़ङ्गप्पोए कुभा ये़न् याःक्ते़रो॥ 23 बा खे़न् ये़म्मो एफिससओ दाङ्बाल्ले़ कुलाम्मिल्ले़ कुदक्ले़ङ्ङो यम्बा हयङ्किल्लिङ् पोःक्खे़रो॥ 24 दे़मे़त्रियस मे़प्मनाबा युप्पा चोबे़गुधिक् वये़॥ खे़न् आर्तेमिस 25 हे़क्क्याङ् कन् नावाइत्ला याःम्बक् के़जोःक्पाहाॽ नु वेॽ हे़क्तङ्बा याःम्बक् के़जोःक्पाहाॽ के़रे़क् सुप्सुसिआङ् चुम्लुङ् चोगुर अक्खे मे़त्तुसि, “तेःङ्जुम्से, कन् याःम्बक्कोलाम् आनिॽग साॽरिक्के यरिक् याङ् आधगुम्बान् खिनिॽ के़निःसुम्माङ् वाॽरो॥ 26 आल्ल खिनिॽ आबाङे के़निःसुम्माङ् के़घे़प्सुम्माङ् के़वयिॽ, कन् पावल मे़प्मनाबा मनाःल्ले़ एफिससओरक् मे़ःन्, कर एसिया खाराक्पा ते़ङ्गप्पो यरिक् मनाहाॽ, आनिॽ मनाहाॽरे़ हुक्किल्ले़ चोःक्मनासिबा नावाइत्लाहाॽ माङ्सि मे़ःन्लो फाॽआङ् ले़मुसिर वाॽरो॥ 27 हे़क्केःल्ले़ कल्ले़ग आनिॽ याःम्बक्किल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ मनाहाॽरे़ फे़न् पाःन् मे़बाःत्तुबा पोःक्खे़, हे़क्क्याङ् एसियास्मा ते़ङ्गप्पो नु इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा के़रे़क् मनाहाॽरे़ सेवा मे़जोगुबा आर्तेमिस साम्माङ्ङिन् नु कुमाङ्हिम्मिल्ले़ कुजाःत्थि के़बेःक्पा पोःक्खे़आङ् वाॽरो॥” 28 आल्ल कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् खे़ङ्हाॽ के़रे़क्ले़ खुनिॽ सिक् पोगे़आङ् अक्खेलॽरिक् अःक्मा मे़हेःक्ते़, “एफिसस्मा आर्तेमिस साम्माङ्ङिन्ने साॽरिक् पयम् यम्बा साम्माङ्लो!” 29 हे़क्केःल्ले़ सप्फारे़सा काक् ये़क्यक्को हयङ्किल्लिङ् पोःक्खे़, हे़क्क्याङ् मनाहाॽ थिक्हुप् मे़बोःक्खे़आङ् पावले़न्नु मे़सेदोनियालाम् लाम्दिःक् के़जोःक्पा कुन्जुम्हाॽ गायस नु अरिस्तार्खससि मे़दे़म्सुसिआङ् पङ्वाइत्लादे़न्नो 30 पावलरे़आङ् खे़प्मो पेःक्माआङ् पाःप्मा निङ्वाॽ चोगु, कर नसानिबाहाॽरे़ खुने़ॽ खे़प्मो पेःक्मा मे़म्बाङ्घुन्लो॥ 31 पावलरे़ कुभा कुन्जुम् ते़ङ्गप्युक्पाहाॽरे़आङ् खुने़ॽ पङ्वाइत्लादे़न्नो ओसेःन्मे़धाक्सिङ्ङिन्नि फाॽआङ् इङ्घङ् मे़हाङुरो॥ 32 हे़क्क्याङ् चुम्लुङ्बा मनाहाॽरे़ हयङ्किल्लिङ् मे़जोगुर कुभा थिक् पाःन्नो मे़अःक्ते़, वेॽहाॽ वेॽ पाःन्नो मे़अःक्ते़, आत्तिन्हाॽरे़आङ् खुनिॽ पाःन् मे़दङे़न्नाङ् थेआङ् मनाहाॽ खे़प्मो मे़जुप्से़बा यरिक्ले़ थेआङ् कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्लो॥ 33 कुभा यहुदिहाॽरे़ अले़क्जे़न्दर मे़प्मनाबा मनाःन् कन् हयङ्किल्लिङ्ङिन् थेआङ् पोःक्खे़बा फाॽआङ् चे़ङ्से़ खुने़ॽ तगि मे़जन्दु॥ हे़क्क्याङ् अलेक्जेन्दरले़ थिक् ने़त्छि नाङ्सिङ्मा पाःन्हाॽ पाःप्मा फाॽआङ् हुक्फोःक्खुर मनाहाॽ स्वाःत् चोःक्मासि निङ्वाॽ चोगुरो॥ 34 कर खुने़ॽ यहुदि फाॽआङ् निङ्वाॽ मे़घोःसुआङ् मनाहाॽ साॽरिक् थिक्हुप् मे़बोःक्खे़आङ् खप्मे़ कुमुक् ने़त्छि थारिक् अक्खे लॽरिक् मे़अःक्ते़, “एफिसस्मा आर्तेमिस साम्माङ्ङिन्ने साॽरिक् पयम् यम्बा साम्माङ्लो!” 35 हे़क्क्याङ् कुनुप्मो ये़क्यक् सुहाङ्गे़म्बाल्ले़ काक् मनाहाॽ स्वाःत् चोगुसिआङ् मे़त्तुसि, “तेःङ्जुम्से, कन् एफिसस्मा ते़ङ्गप्पिङ्ग पयम् आर्तेमिस माङ्ङिल्ले़ कुमाङ्हिम् नु ताङ्साक्पोलाम् मक्के़धाःबा कुनावाइत्ला के़गप्पा फाॽआङ् काक् मनाहाॽरे़ निङ्वाॽ मे़घोःसुआङ् मे़वाॽरो॥ 36 आत्तिल्ले़आङ् कन् पाःन्निन् अप्मा मे़सुक्तुन्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ काक्ले़ कन् पाःन्निन् से़क्खाएरो फाॽआङ् मे़निःसुआङ् मे़वाॽरो॥ हे़क्केःल्ले़ आल्लो खिनिॽग मे़न्इःत्ते थेआङ् इनोगे़न् तुक्खे के़दाःबा याःम्बक् मे़जोगे़म्मिन्ने़ॽओ॥ 37 खिनिॽ कन् ने़प्फु मनाहाॽ के़दारुम्सिम्माङ् वाॽसि, कर कङ्हाॽरे़ माङ्हिम्मोलाम् थेआङ् मे़ङ्घुःत्ते वाॽसि, हे़क्क्याङ् आनिॽ आर्तेमिस माङ्ङिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ माङ्चे़ॽया पाःन्नाङ् मे़म्बाःत्ते वाॽसिरो॥ 38 दे़मे़त्रियस नु कुयाःम्बक् के़जोःक्पा कुभा मनाहाॽरे़ तक्ले़ङ्वाओ आप्तिक् वाॽने़ फाॽग्र खासे़न्हिम् नु सुहाङ्हिम् वाॽ, हाराॽ खे़प्मो मे़दारुनि॥ 39 कर खे़न्नाङ्धो वेॽ पाःन् के़गत्तुम्ने़ फाॽग्र चोःक्थिम् चुम्लुङ्ङोलाम् पाःन् के़मा पोःङ्लो॥ 40 हे़क्केःल्ले़ आइन् के़बोःङ्बा कन् हयङ्किल्लिङ्रे़न् आप्तिक्किन् रोमि सुहाङ्युक्पाहाॽरे़ आनिॽ आम्गुःप्पा पोःक्खे़रो॥ हे़क्केःल्ले़ कन् थे पोःक्खे़बा फाॽआङ् थेआङ् पाःप्मा आन्छुक्तुम्मिन्लो॥” 41 ये़क्यक् सुहाङ्मिबाल्ले़ हे़क्के मे़त्तुसिआङ् के़दाःबा मनाहाॽ पाङ्घुदेःसुसिरो॥ 1 हे़क्क्याङ् खे़न् हयङ्किल्लिङ् लॽमे़न् चिजिखक्खक् पोःक्खे़आङ् पावलरे़ एफिसस्मा नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽ उःत्तुसिआङ् आःन्छिङ्मा पिरुसि॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽनु से़म्मुॽइ चोगुआङ् खुने़ॽ खे़प्मोलाम् मे़सेदोनियाओ पेरो॥ 2 हे़क्क्याङ् खे़न् थुम्मो पोःक्खे़र लाम्दिःक् चोगे़ल्ले़ नसानिबाहाॽ आःन्छिङ्मा पिरुसि॥ हे़क्केलॽरिक् खुने़ॽ ग्रिस लाजेॽओ के़रे़आङ् 3 खुने़ॽ खे़प्मो ला सुम्सि थारिक् याःक्ते़॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ खे़प्मोलाम् सिरिया ले़प्माङ् वालाम्दिःक् चोःक्माआङ् पेःक्मा यारिप् पोःक्खे़आङ् वये़ल्ले़ यहुदिहाॽरे़ खुने़ॽ से़प्मा इङ्मे़दङ्घुआङ् वाॽ फाॽआङ् निङ्वाॽ खोःसुआङ् खे़प्मोलाम् खुने़ॽ मे़सेदोनियालाम् लाङ्घेःक्माआङ् पेःक्मा निङ्वाॽ चोगु॥ 4 हे़क्क्याङ् बेरिया के़युङ्बा पुरसरे़ कुस्साः सोपात्रोस, थिस्सलोनिकालाम् अरिस्तार्खस नु सिकन्दस, दर्बिलाम् गायस, गलातियालाम् तिमोथि, हे़क्क्याङ् एसियास्मा ते़ङ्गप्पोलाम् तुखिकस नु त्रोफिमससि खुने़ॽनुए मे़वये़रो॥ 5 खे़ङ्हाॽ आन्छिगे़नु तगि मे़बेआङ् त्रोआसओए याप्मि मे़हाङ्घिगे़रो॥ 6 आनिगे़ सिदाॽ मे़म्भःन्नेबा खरे़ःङ् चामा तङ्नाम् कुएगाङ् वालाम्दिःक्को फिलिप्पिलाम् थासिङ्मनाआङ् ङासि ये़न् एगाङ् वेॽ फुॽनुसाॽहाॽ त्रोआसओ तुम्नासि हे़क्क्याङ् खे़प्मो नुसि (७) ये़न् सोरिक् वाॽमनारो॥ 7 हे़क्क्याङ् ते़ने़बा ये़न्निल्ले़न् युःन्छिक् आनिगे़ नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽनु दाङ्बाल्ले़न् साभाङ्जा चामा फाॽआङ् सोरिक् चुम्मनारो॥ कन् नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽनु पावले़न् से़त्लुम्भक्ते़र थारिक् पारे़, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽग कुनाम्दाःप्मा खे़प्मोलाम् के़बेःक्पा वये़रो॥ 8 आनिगे़ चुम्लुङ् चोःक्मनाबा थोःस्मा याक्फाओ यरिक् सेमिहाॽ मे़हाःन्दुआङ् युङे़रो॥ 9 खे़प्मो युताइकस मे़प्मनाबा नालिङ्गे़न् थाङ्बे़न्धिक् पेधाःप्पो पेआङ् युङ्सिङ्॥ पावले़न् चक्मे़ल्लॽए पारे़र पत्छे़ल्ले़ खे़न् थाङ्बे़न्निन् कुमिक्युःसे़आङ् इम्धक्वा लोरे़र युङे़॥ हे़क्क्याङ् खे़न् साॽरिक् इप्से़ल्ले़ सुम्सिगेःक्समा खाम्लोओनु यो मक्थ्ये़आङ् स्ये़रो॥ मनाहाॽरे़ मे़बेआङ् ओमे़मे़त्तुल्ले़ग आन्देःन्छा स्ये़आङ् ने़स्से़रो॥ 10 कर पावले़न् यो पेआङ् खुने़ॽ सम्दाङ् सल्लिक् सन्छिङ्ल हे़प्प्रे़क् हे़प्तुआङ् मनाहाॽ मे़त्तुसि, “खिनिॽ निङ्वाॽओ मे़गिसे़म्मिन्ने़ॽओ, खुने़ॽग कुहिङ्वे़त् वाॽरो!” 11 हे़क्क्याङ् थोःस्मा याक्फाओ मे़बेआङ् दाङ्बाल्ले़न् साभाङ्जा सोरिक् मे़जरो॥ खुने़ॽ खाओःत्ते़र थारिक् खुनिॽनु ताॽजे़क्खे़, हे़क्क्याङ् खे़प्मोलाम् से़म्मुॽइ पोःक्खे़आङ् थासिङ्लो॥ 12 खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् थाङ्बे़न्निन् कुहिङ्वे़त्ते कुहिम्मो मे़देॽरुआङ् खे़ङ्हाॽ साॽरिक्के हाङ्हाङ् मे़लॽरे़रो॥ 13 आनिगे़ वालाधालाम् तगि अस्सोस ये़क्यक्को पेःक्मना॥ खे़प्मोए पावले़न् वालाधालाओ केःप्मा पाःन् वये़, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ खे़प्मो थारिक् लाङ्घेःक्मार पेःक्मा निङ्वाॽ चोगुआङ् वये़रो॥ 14 हे़क्क्याङ् पावलरे़ अस्सोसओ याप्मि तुमिगे़ हे़क्क्याङ् वालाधाओ केःप्मनाआङ् खे़प्मोलाम् मित्तिलेनि वागप्खाम् ले़प्माङ् थासिङ्मनारो॥ 15 खे़प्मोलाम् आनिगे़ कुदाःन्दिक्मा खियस वागप्खाम्मो के़प्मना॥ हे़क्क्याङ् कुआत्छिन्दाःन् सामोस वागप्खाम्मो के़प्मनाआङ् कुआक्खे़न्दाःन् मिलेतस ये़क्यक्को ताःम्नारो॥ 16 पावलरे़ एसियास्मा ते़ङ्गप्पो मे़न्नाःम्सिङ्ङे, हे़क्क्याङ् एफिससओ मे़न्लःन्ने कुबेसाङ् पोःङ्मार पेःक्माआङ् हाराए यरुसले़म के़प्मा निङ्वाॽ चोगु, थेआङ्भे़ल्ले़ पे़न्तिकोस्त तङ्नाम्मो खे़प्मो वाॽमा के़लॽबा कुनिङ्वाॽ वये़॥ 17 पावलरे़ मिलेतस्लाम् एफिसस्मा सेसेहुप्लक्पा तुम्लाम्लोःबाहाॽ कुदुम्से़ उःत्तुसि॥ 18 खे़ङ्हाॽ खे़प्मो मे़गे़रे़आङ् पावलरे़ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ एसियास्मा ते़ङ्गप्पो के़राङ्बा थिक्सिगेःक्समा ये़न्नाङ्धोए आक्खेलॽरिक् खिनिॽनु वयाङ् के़लॽबा खिनिॽ नुःरिक्काङ् के़निःसुम्माङ् के़वयिरो॥ 19 इङ्गाॽग चुङ्जिगे़न् नःम्नःम् नु मिक्वा सोरिक् यहुदि निङ्घुम्मोआङ् दाङ्बाल्ले़ कुसेवा चोगुङ्लो॥ 20 हे़क्क्याङ् खिनिॽ निःमा थाःमा के़बोःङ्बा काक् पाःन्हाॽ मे़त्निङ्ङाङ् वयाङ् हे़क्क्याङ् मनालुम्मो इङ्भन् चोःक्मा नु खिनिॽ हिम्हिम् ताक्कम्मार निसाम् हुॽमा इङ्गाॽ चक्मे़ल्लॽए चोगुङ्ङाङ् वयाङ्बाङ्ग खिनिॽ के़निःसुम्माङ्ङे के़वयिॽरो॥ 21 यहुदिहाॽ नु थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ लायोलाम् हिन्दे़म्मे़ॽआङ् निङ्वाॽफुमाङ् ले़प्माङ् नुःक्खे़म्मे़ॽ मे़प्मासि नु आनिॽ दाङ्बा ये़सु ख्रिस्त सम्दाङ् नसाःन् चोःक् पाङ्मासि फाॽआङ् इङ्गाॽ साम्दिङ् पिरुङ्सिङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 22 आल्ल सेसेमाङ्ङिल्ले़ ओसेःन्धाक्ताङ्बा कुइसिःक् यरुसले़म पेःक्कार पत्तारो॥ खे़प्मो थे पोःङ् के़लॽबा इङ्गाॽ थेआङ् निङ्वाॽ मे़गत्तान्लो॥ 23 कर के़रे़क् इङ्गाॽ पेगाङ्बा ये़क्यक्को सेसेमाङ्ङिल्ले़ इङ्गाॽ मे़त्ताङ्बा कुइसिःक्, पुङ्लाहिम् नु तुक्खेरे़ खे़प्मो हाङ्ङार वाॽआरो॥ 24 कर आहिङ्मन्नो दाङ्बा ये़सुरे़ पिराङ्बा याःम्बक्किन् चोःक्मा सुःप्मा हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुलुङ्गुम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ सुनाइङ्घङ् इङ्भोःमाआङ्धो वेॽ थेआङ् मे़इःत्तुङ्ङिन्लो॥ 25 आल्ल निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिन् इङ्भन् चोःक्निङ्बा खिनिॽ आत्तिल्ले़आङ् इङ्गाॽ याम्मो याप्मि के़न्निःसिन् फाॽआङ् निःसुङ्लो॥ 26 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खिनिॽ आत्तिल्ले़न्नाङ् मे़क्माल्ले़न् इङ्गाॽ आप्तिक् मे़घोआन्लो फाॽआङ् आइन् इङ्गाॽ मे़त्निङ्लो॥ 27 थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽग निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ काक् कुनिङ्सेःक् इङ्भन् चोःक्मा एगाङ् मे़म्बप्पे़न्लो॥ 28 हे़क्केःल्ले़ के़रे़क् लाम्लोःबाहाॽरे़ खिनिॽ लक्पे़न्नो के़वाॽबा मनाहाॽ नुःरिक्काङ् ओमे़त्ते़म्सिम्मे़ॽओ॥ सेसेमाङ्ङिल्ले़ खिनिॽ कम्ब्राङ् के़मे़प्पा के़जोगिआङ् वाॽ॥ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ लुङ्माॽ तुक्तुबा आबुगे़न् कुस्साःल्ले़ कुमाक्खिॽइल्ले़ इङुबा सेसेहुप्लक्किन् कम्ब्राङ् मे़त्ते़म्मे़ॽ॥ 29 थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ पक्थानिङ्ङाङ्ग किप्मा के़घुःबा पराबाहाॽ मे़दाआङ् मे़ल्लुक् लुप्हाॽ मे़न्नन्छुन्सिन्बा कुइसिःक् खिनिॽ लुम्मोए इङ्ले़क्पा सिक्साम्बाहाॽ मे़लःन्नाङ् खिनिॽ के़मे़न्दाङ्घिन् के़लॽबा इङ्गाॽ निङ्वाॽ कत्तुङ्लो॥ 30 हे़क्क्याङ् खिनिॽ लुम्मोनुए इङ्ले़क्पाहाॽ मे़लःन् मे़दाआङ् नसानिबाहाॽ इङ्मे़ले़क्तुसिआङ् लाम् मे़भोःत्तु मे़देॽरुसिरो॥ 31 हे़क्केःल्ले़ हे़क्तङ्बाहाॽनु सिङ्सिङ् लॽरे़म्मे़ॽओ! थेआङ्भे़ल्ले़ तङ्बे सुम्सि थारिक् ले़न्दिक् से़न्दिक् इङ्गाॽ मिक्वारे़ कुधिम् पोःक्खाङ्ल खे़ङ्हाॽरे़ मे़बाःत्तुबा पाःन्निन् मे़घे़प्से़म्मिन्ने़ॽ फाॽआङ् साम्दिङ् पिनिङ्ल वयाङ्लो॥ 32 आल्ल निङ्वाॽफुमाङ् नु लुङ्गुम्गे़न् कुबाःन्जाक्ले़न् कम्ब्राङ्ङो इङ्गाॽ हुक्सुप्निङ्लो॥ चक्मे़ल्लॽए खुने़ॽ नसाःन् चोगे़म्मे़ॽ, खुने़ॽ कुलुङ्गुम्मो ताङ्गे़से़ःप्तिॽ लॽरिक् मे़त्निङ्लो॥ खे़ल्ले़ खिनिॽ के़धुम्बा चोःक्मा नु सेसे के़बोःङ्बा कुमनाहाॽनु युक् खोःमान् पिमा के़सुक्तिॽरो॥ 33 इङ्गाॽग आत्तिन्हाॽरे़न्नाङ् खुनिॽ साम्म्याङ् युप्पा नु नुःबा ते़ःत्फुङ्हाॽओ मिक्मे़ङ्गेःपान्लो॥ 34 हे़क्केलॽरिक् इङ्गाॽ आबाङे याःम्बक् चोगुङ्ङाङ् याङ् थगुङ्ङाङ् आन्जुम्हाॽ नु इङ्गाॽ चाहाबा के़जोःक्पा चिगःक्वाहाॽ तङ्गाम् चोगुङ्ङाङ् वयाङ्बान् खिनिॽ आबाङे के़निःसुम्माङ् के़वयिॽरो॥ 35 चामा थुङ्मा आबाङे तङ्गाम् चोःक्मा मे़न्छुक्मनाबाहाॽ कुभाॽ पिमासि फाॽआङ् आक्खेलॽरिक् याम्बुधिक्पा पोःङ्मा पोःङ् के़लॽबा इङ्गाॽ ओसेःन्धाक्निङ्ङाङ् वाॽआ॥ हे़क्क्याङ् ‘ताःक्मानुःल्ले़ पिमाओए यरिक् मुॽइसाम् वाॽ’ लॽरिक् दाङ्बा ये़सुरे़ पाःत्तुबा पाःन्निन्नाङ् निङ्वाॽ इःत्ते़म्मे़ॽओ॥” 36 हे़क्क्याङ् पावलरे़ कन् पाःन्हाॽ पाःत्तु सुरुआङ् खे़ङ्हाॽ काक् थुङ्बोहजॽ मे़युङ्सिङ्ङाङ् तुवा मे़जोगे़रो॥ 37 खे़ङ्हाॽरे़ पावले़न् मे़हे़प्तुआङ् मे़हाबे़र चुप् मे़मे़त्तुरो॥ 38 पावलरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसिबा वेॽ पाःन्हाॽनुःल्ले़आङ् आप्फाल्ले़आङ् आनाराःन् के़न्निःसुम्मिन्लो मे़त्तुसिबाल्ले़ खे़ङ्हाॽ साॽरिक् निङ्साम्मो मे़ध्ये़॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ पावले़न् वालाधाओ थारिक् मे़समे़धःरो॥ 1 आल्ल एफिससस्मा तुम्लाम्लोःबाहाॽ से़म्मुॽइ पिरुसिआङ् खे़प्मोनु वालाधालाम् कोस वागप्खाम् ले़प्माङ् पेःक्मना॥ हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक्मा रोदोस मे़प्मनाबा वागप्खाम् के़प्मनाआङ् खे़प्मोलाम् पतारा ये़क्यक्को ताःमनारो॥ 2 खे़प्मो सिरियास्मा फोनिसिया ते़ङ्गप् ले़प्माङ् के़बेःक्पार के़बप्पा वेॽ वालाधाधिक् खोःमना, हे़क्क्याङ् खे़प्मो लाःप्मनाआङ् थासिङ्मनारो॥ 3 हे़क्क्याङ् सैप्रस लाजेॽइन् निधाःबे़आङ् आनिगे़ चुप्साङ् ले़प्माङ् पोःङ्मनार सिरिया ले़प्माङ् थासिङ्मना॥ वालाधाःल्ले़ वागक्हाॽ तायर ये़क्यक्को लःप्मा फाॽआङ् खे़प्मो नाःम्सिङ्लो॥hk00374c.tifतायर ये़क्यक्कोबा वालाधाहाॽ 4 खे़प्मो नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽ कोःप्मनासिआङ् खे़ङ्हाॽ तुम्मनासि हे़क्क्याङ् ये़त्नाम् थारिक् खे़ङ्हाॽनु वाॽमना॥ खे़ङ्हाॽरे़ सेसेमाङ्लाम् पावले़न् यरुसले़म्मो मे़बेगे़ने़ॽ फाॽआङ् मे़मे़त्तुरो॥ 5 कर खे़न् ये़त्नाम् एगाङ् खे़ङ्हाॽनु से़ःम्नाआङ् थासिङ्म्ना॥ के़रे़क् नसानिबा फुॽनुसाॽ नु खुनिॽ मेःत् साःहाॽ आनिगे़ साःसे़ ये़क्यक् लाःक्कात् थारिक् मे़भे़रे़आङ् आनिगे़ सोरिक् वाहङ्ङिल्ले़ कुयाओ थुङ्बोहजॽ युङ्मनार तुवा चोःक्मनारो॥ 6 से़म्मुॽइ चोःक्मनाआङ् आनिगे़ वालाधाओ लासिगे़आङ् खे़ङ्हाॽ खुनिॽ हिम्मो मे़नुःक्खे़ मे़बेरो॥ 7 आनिगे़ तायरनु वालाम्दिःक् चोःक्मनार तोलेमाइस के़प्मना॥ खे़प्मो नसानिबाहाॽनु सेवा मःमनाआङ् थिक्ये़न् याःक्मना॥ 8 कुदाःन्दिक्मा सिजरि के़प्मनाआङ् सुनाइङ्घङ् इङ्भन् के़जोःक्पा फिलिपरे़ कुहिम्मो पेःक्मनारो॥ खुने़ॽए यरुसले़म्मो मेमेदुमाहाॽ माङ्सेवा याःम्बक्को सेःक्युक्मिबाहाॽ कुभाॽ पिसे़ मे़सेगुसिबा नुसि मनाहाॽओ थिक् वये़रो॥ 9 खे़ल्ले़न् माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्मा लिसि मेःक्खिम् मे़न्जोःक्के के़वाॽमा कुस्साःहाॽ मे़वये़॥ 10 आल्ल खे़प्मो वयिगे़बा कुभा ये़न् एगाङ् यहुदियालाम् अगाबस मे़प्मनाबा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाधिक् त्ये़॥ 11 खे़न् आनिगे़ वयिगे़बाओ त्ये़आङ् पावलरे़ कुभॽइःन् फाःक्खुआङ् आबाङे कुलाङ् कुहुक्को इघेःङ्सिङ्ल अक्खेलॽरिक् पाःत्तु, “सेसेमाङ्ङिल्ले़ अक्खे पाःत्तुॽ, ‘कन् फॽइ दाङ्बान् यरुसले़म्मो यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ मे़दे़म्सुआङ् अक्खेलॽरिक् इमे़घेःक्खु, हे़क्क्याङ् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ खुनिॽ हुक्को हुक्मे़सुप्तुॽ॥’ ” 12 हे़क्क्याङ् आनिगे़ कन् पाःन्निन् खे़म्मनाआङ् आनिगे़ नु वेॽ खे़प्मो के़वाॽबा मनाहाॽरे़ यरुसले़म मे़बेगे़न्ने़ॽ फाॽआङ् खुने़ॽनु चक्मे़ल्लॽए पेलि फाक्मना॥ 13 कर पावलरे़ आनिगे़ अक्खे मे़त्तिगे़, “खिनिॽ थेआङ् के़हाबिआङ् आसाॽइ यक्ल के़याःन्दुम्बाबे? इङ्गाॽग यरुसले़म्मो दाङ्बा ये़सुरे़ कुलागि साक्सिङ्मारक् मे़ःन्, कर सिःमा पोःङ्साङ् यारिप् वाॽआरो॥” 14 हे़क्क्याङ् आल्ल खुने़ॽ कुनिङ्वाॽ नुःक्मा सुक्मे़दे़त्ने़न्बा निःमनाआङ् अक्खे पाःप्मना, “दाङ्बाल्ले़ कुनिङ्वाॽ हे़क्केए पोःङ्निरो॥” 15 खे़न् एगाङ् यारिप् पोःङ्मनाआङ् यरुसले़म ले़प्माङ् पेःक्मनारो॥ 16 सिजरियालाम् कुभा नसानिबाहाॽआङ् आनिगे़नुए मे़धासिङ्ङाङ् सैप्रस वागप्खाम्बा तगि नसाःन् के़जोःक्पा मनासोनरे़ कुहिम्मो वाॽमा फाॽआङ् याप्मि तेॽरे़रो॥ 17 हे़क्क्याङ् यरुसले़म के़प्मनाःल्ले़ खे़प्मोबा नसानिबाहाॽरे़ लुङ्मे़न्दिङ् याप्मि लाम्मे़दाःक्तिगे़रो॥ 18 हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक्मा पावले़न् आनिगे़ लाम्लोःबा याकुबरे़ कुहिम्मो आनिगे़नु पे॥ खे़प्मो के़रे़क् तुम्लाम्लोःबाहाॽ मे़जुप्से़आङ् मे़युङे़रो॥ 19 पावलरे़ खे़ङ्हाॽ के़रे़क् सेवा मे़त्तुसिआङ् खुने़ॽ कुहुक्कोलाम् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरो अक्खेलॽरिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ याःम्बक् चोगु के़लॽबा काक् पाःन्हाॽ चे़क्तुसिरो॥ 20 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् मे़घे़प्सुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनारा मे़भोःसु, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ अक्खे मे़मे़त्तु, “नुसाॽए, ओमे़त्ते़ॽना, कप्मोआङ् यरिक् हे़न्छिङ् यहुदिहाॽरे़ ये़सुःन् नसाःन् मे़जोगुआङ् मे़वाॽरो॥ खे़ङ्हाॽ मोसारे़ साप्तुबा साम्योथिम्मिन् इःप्मा नाःप्मा खुनिॽ सिक् के़सम्बा मे़जोःक्॥ 21 थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्लुम्मो के़युङ्बा यहुदिहाॽ मोसारे़ कुसाम्योथिम्मिन् ले़प्मादेःमा हे़क्क्याङ् खुनिॽ ये़म्बित्छाॽसाःहाॽआङ् हर्दो हे़क्मा पिमासि मे़ःन्, हे़क्क्याङ् आनिॽ यहुदि साम्योथिम्माङ् नाःप्मा मे़ःन् लॽरिक् के़हुॽरुसिरो फाॽआङ् खे़ने़ॽ के़याःम्बेओ खे़ङ्हाॽरे़ मे़घे़प्सुआङ् मे़वाॽरो॥ 22 खे़ने़ॽ कप्मो के़द्ये़आङ् के़वाॽबा पाःन्निन् खे़ङ्हाॽरे़ से़क्खासाङ् मे़घे़प्सुॽ॥ आल्ल थे चोःक्माबे? 23 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ आनिगे़ सुजा पिआसिगे़बा कुइसिःक्के खे़ने़ॽ चोगे़ॽओ॥ कप्मो आनिगे़नु निङ्वाॽफुमाङ्ङो माङ्गे़हे़क्सिङ्बा लिसि फुॽनुसाॽहाॽ मे़वाॽरो॥ 24 खे़ने़ॽआङ् कङ्हाॽ माङ्हिम्मो तेॽरे़से़ॽआङ् खे़ङ्हाॽनुए सोरिक् सेसे पोःक्खे़ॽओ॥ खे़ङ्हाॽरे़ सिदुङ्जभा चोःक्मारे़ लागि खे़न् थिम्मो चाहाबा के़जोःक्पा चिगःक्वाहाॽ खे़ने़ॽ केःत्ते़ पिरे़से़ॽओ॥ खे़ङ्हाॽरे़ माङ्हे़क्सिङ्मान् के़रे़रो के़लॽबा ओसेःन्धाक्से़ खुनिॽ थे़गेःक्किन् हाराॽ मे़नःक्खुनिरो॥ अक्खेलॽरिक् खे़ने़ॽ साम्योथिम्मिन् के़नाःत्तुबा के़इःत्तुबा यहुदिहाॽरे़ मे़निःसुआङ् के़याःम्बेओ मे़घे़प्सुबा पाःन्निन् से़क्खा मे़ःन्ले़छ फाॽआङ् के़रे़क्ले़ निङ्वाॽ मे़घोःसुरो॥ 25 कर नसाःन् के़जोःक्पा थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरे़ग, हाराॽ नावाइत्लाओ सिदुङ्जभा चोःक्मनाबा चाःन् मे़न्जःने़न्ल, सामाक्खिॽ नु कुसित्ला यॽमना से़प्मनाबा सा चामा मे़नुॽने़न्लो, हे़क्क्याङ् चाराम्मोलाम् एःक् मे़वाॽनिरो के़लॽबा आनिगे़ निःन्धो पाःन्हाॽ सक्इङ्घङ्ङो साप्तुम्बे़आङ् पत्लो॥” 26 हे़क्केलॽरिक् पावले़न् ते़न्दे़आङ् कुदाःन्दिक्मा खे़न् लिसि मनाहाॽ तेॽरुसिआङ् खे़ङ्हाॽनु सोरिक् यहुदि थिम् कुइसिःक् सुत्थो चोःक्सिङ्॥ हे़क्क्याङ् सेसे पोःङ्मा ये़न्निन् आप्फाल्ले़ चुःत्ताङ् काक्ले़ लागि सिदुङ्जभा तोःम्मा पोःङ् के़लॽबा निङ्वाॽफुसाम्बान् इङ्घङ् पिसे़ खुने़ॽ माङ्हिम् सिगाङ् लाःसे़रो॥ 27 सेसे चोःक्सिङ्मा नुसिगेःक्समा ये़न् के़प्मा इःत्ते़आङ् वये़ल्ले़ कुभा एसियास्मा यहुदिहाॽरे़ पावले़न् माङ्हिम् सिगाङ् मे़निःसुआङ् मनाहाॽ मे़हुसुसिर खुने़ॽ मे़दे़म्सुरो॥ 28 खे़ङ्हाॽरे़ एफिससओ बा त्रोफिमस मे़प्मनाबा मनाःन् ये़क्यक्को खुने़ॽनु ताक्कन्नि वये़बा मे़निःसुआङ् बा खे़न्ने पावलरे़ यहुदि साम्योथिम्मिल्ले़ कुदक्ले़ङ्ङो माङ्हिम् सिगाङ् केःत्तुबा फाॽआङ् खे़ङ्हाॽरे़ मे़इःत्तुआङ् खे़ङ्हाॽ इस्राइलिसे, याप्मि कुभाॽ आबिरे़म्मे़ॽओ! कन् मनाःल्ले़ आत्तान्छाङ् आनिॽ सुवाङ्हाॽ नु आनिॽ यहुदि साम्योथिम् हे़क्क्याङ् कन् माङ्हिम् तक्ले़ङ्वाओ मनाहाॽ निसाम् हुॽरुसिर वाॽरो॥ कम्म्याक्लक् मे़ःन्लो, कल्ले़ग थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽआङ् माङ्हिम् सिगाङ् तारुसिआङ् कन् सेसे ते़न्निन्ने चिःन्दुरो लॽरिक् अःक्मा मे़हेःक्ते़रो॥ 30 हे़क्क्याङ् ये़क्यक्को सिदाक् हयङ्किल्लिङ् पोःक्खे़आङ् काक् पिसाङ्लाम् मनाहाॽ मे़लोःक्ते़र मे़द्ये़रो॥ खे़ङ्हाॽरे़ पावले़न् मे़दे़म्सुआङ् माङ्हिम्लाम् लाःक्कात् मे़उःक्खुर मे़लःत्तुआङ् खिमो माङ्हिम्ले़न् लाम्धेःप्हाॽ मे़सुबुरो॥ 31 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ से़प्मा मे़गोःत्तुल्ले़ यरुसले़म्मो हयङ्किल्लिङ् के़बोःङ्बार के़बप्पा इङ्घङ्ङिन् रोमि तुरास्मा थक्तुम्बाल्ले़ कुने़क्खोॽओ तोःक्ते़॥ 32 खिमो खे़न् थक्तुम्बाल्ले़ कुभा तुम्थक्सुबाहाॽ नु थक्सुबाहाॽ तेॽरुसिआङ् मनाहाॽ मे़वये़बा ते़न्नो लोःक्ते़र के़रे़, हे़क्क्याङ् मनाहाॽरे़ खे़ङ्हाॽ मे़निःसुसिआङ् पावले़न् हिप्मा मे़ले़रुरो॥ 33 खे़न् थक्तुम्बे़न् पेआङ् पावले़न् ते़म्सुआङ् ने़त्छि फे़न्सिक्खिहाॽरे़ इघेःङ्मा पाङ्घुसि॥ हे़क्क्याङ् खे़ल्ले़ खे़प्मो के़वाॽबा मनाहाॽ सेःन्दोसुसि, “कन् मनाःन् हाःत्निबे? हे़क्क्याङ् कल्ले़ थे चोगुआङ् वाॽ?” 34 खे़न् मनाहाॽओ कुभारे़ थिक् पाःन् मे़बाःत्तु हे़क्क्याङ् वेॽहाॽरे़ वेॽ पाःन् मे़बाःत्तुर मे़अःक्ते़॥ कन् थे पोःक्खे़बा फाॽआङ् खे़न् थक्तुम्बे़ल्ले़ से़क्खा पाःन् थेआङ् कुसिङ् निःप्मा मे़सुक्तुन्लो॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ कुमनाहाॽ पावले़न् थक्सुबा यक्को थाःङ् तेॽमा पाङ्घुसिरो॥ 35 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ थरेॽइन् मे़लिङुर मे़बत्छे़ल्ले़ मनाहाॽरे़ आत्तिति हयङ्किल्लिङ् मे़जोगुआङ् पावले़न् से़प्मा मे़गोःत्तुल्ले़ थक्सुबाहाॽरे़ पावले़न् मे़बक्खुआङ् मे़देॽरुरो॥ 36 खे़ङ्हाॽ खुनिॽ एःक्एःक् खे़न् मनाःन् से़रे़म्मे़ॽ, से़रे़म्मे़ॽ लॽरिक् मे़अःक्ते़र मे़दिम्दुसिरो॥ 37 खे़ङ्हाॽरे़ पावले़न् थक्सुबा यक्को तेॽमा मे़इःत्तुल्ले़ पावलरे़ थक्तुम्बे़न् अक्खे मे़त्तु, “आदाङ्बे, इङ्गाॽ खे़ने़ॽनु कुभा पाःन् पाःप्मा सुक्काबि?”हे़क्क्याङ् खे़न् थक्तुम्बाल्ले़आङ् अक्खे मे़त्तु, “खे़ने़ॽ ग्रिक पाःन्नाङ् पाःप्मा के़ले़स्सुबि? 38 हे़क्केने़ फाॽग्र कुभा तङ्बे तगि हाङ्बिफ्युङ् के़हेःक्पा खे़न् मिस्रि मनाःङ्ग खे़ने़ॽएबिलाबे़ फाॽआङ् निङ्वाॽ इःत्तुङ्लो॥ खे़ल्ले़ ये़ःङ्घादे़न्नो हे़न्छिङ् लिसि (४०००) हाङ्बिफ्युङ्बाहाॽ लाम्लोसुसिआङ् वये़रो॥” 39 पावलरे़ मे़त्तु, “इङ्गाॽ मे़ःन्नाॽरो, इङ्गाॽग यहुदिआ, हे़क्क्याङ् सिलिसिया थुम्मोबा तार्सस्सो सावाःन्छिङ्ङाङ्बा॥ इङ्गाॽ के़ये़क्पा ये़क्यक्कोबा यक्युङ्बाआ॥ आदाङ्बे, कन् मनाहाॽनु इङ्गाॽ पाःप्मा पाङ्घाङ्ङे़ॽओ॥” 40 थक्तुम्बे़ल्ले़आङ् पाःप्मा ते़न्दिङ् पिरु॥ हे़क्क्याङ् पावले़न् थरेॽले़ नाङ्सेःक्को ये़म्सिङ्ङाङ् मनाहाॽ हुक्चाःल्कि पिरुसिरो॥ हे़क्केःल्ले़ खे़न् मनाहाॽ स्वाःत् मे़बोःक्खे़आङ् खे़न् मनाहाॽनु पावले़न् हिब्रु पाःन्नो पाःप्मा हेःक्ते़रो॥ 1 “आदाङ्बासे, आम्भुॽ आन्साॽसे, खिनिॽ तगि पाःत्तुङ्बा आनाङ्सिङ्मा आबाःन्निन् खे़प्से़म्मे़ॽओ॥” 2 अक्खेलॽरिक् हिब्रु पाःन्नो खुने़ॽ पारे़बा मे़घे़प्सुआङ् काक् स्वाःत् मे़बोःक्खे़रो॥ हे़क्क्याङ् पावलरे़ अक्खे मे़त्तुसि, 3 “इङ्गाॽ सिलिसियास्मा तार्सस्सो सागे़वाःन्छिङ्बा यहुदिआरो, कर बा कप्मो यरुसले़म्मोए थाङ्बे़न् के़राङ्ङाङ् तुत्तुगे़न् तुम्म्याङ्हाङ् सिक्साम्बा गमालियलरे़ 4 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़न् दाङ्बाल्ले़ कुलाम् के़दिम्बाहाॽ सिःमे़न् थारिक् तुक्खे चाःत्तुङ्सिङ्, हे़क्क्याङ् मे़न्छुमाॽ ये़म्बित्छाॽहाॽ ते़म्सुङ्सिङ्ङाङ् पुङ्ला हिम्मो साक्तुङ्सिङ्लो॥ 5 मानिङ्वाॽफुसाम्बा नु काक् ये़जुम्भोबा मनाहाॽरे कन् पाःन्निन् कुसिङ् मे़निःत्तुआङ् मे़वाॽरो॥ खे़ङ्हाॽलाम् इङ्गाॽ दमस्कसओ के़वाॽबा यहुदि फुॽनुसाॽहाॽरे़ खुनिॽ ते़म्मा युक् के़बिबा सक्इङ्घङ्हाॽआङ् खोःसुङ्ङाङ् इङ्गाॽ खे़प्मो कन् ये़सु ख्रिस्ते़न् नसाःन् के़जोःक्पा मनाहाॽ यरुसले़म्मो ते़म्मा ताःप्मासिआङ् खुम्दिङ् पिमासि फाॽआङ् दमस्कसओ पेगाङ्लो॥ 6 हे़क्केलॽरिक् इङ्गाॽ लाम्दिःक्को पेगाङ्ल पत्छाङ्ङिल्ले़ दमस्कस कुबेसाङ् के़राङ्ङिल्ले़ ले़न्दिक् पोःक्खे़र पत्छे़, खे़प्मो हक्चघत् ताङ्साक्पोलाम् इङ्गाॽ आघिरि से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिःन् ले़क्ते़रो॥ 7 इङ्गाॽ खे़प्मो हर्गुप् चोःन्दाङ्ङिल्ले़ अक्तङ्बा इक्लाधिक् खे़प्सुङ्, ‘सावलए, सावलए, इङ्गाॽ थेआङ् तुक्खे के़जाःत्ताबाबे?’ 8 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽआङ् सेःन्दोसुङ् ‘खे़ने़ॽग हाःत्ने़बे, आदाङ्बे?’हे़क्केःल्ले़ खुने़ॽ नोगप् पिराङ्, ‘इङ्गाॽग तुक्खे के़जाःत्तुर के़वाॽबा नासरतबा ये़सुआरो॥’ 9 खे़प्मो इङ्गाॽनु सोरिक् लाम्दिःक् के़जोःक्पा मनाहाॽरे़ से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिःङ्ग मे़निःसु, कर इङ्गाॽनु के़बाःप्पा इक्लाःन् मे़घे़प्सुसाङ् कुसिङ् मे़निःत्तुन्लो॥ 10 इङ्गाॽ याम्मो सेःन्दोसुङ्, ‘आदाङ्बे, आल्ल इङ्गाॽ थे चोगुङ्बाबे?’हे़क्क्याङ् दाङ्बाल्ले़ मे़त्ताङ्, ‘पोगे़ॽआङ् दमस्कसओ पेगे़ॽ॥ खे़प्मो खे़ने़ॽ चोःक्मा के़बोःङ्बा पाःन्हाॽ कुभारे़ के़म्मे़त्लो॥’ 11 खे़न् से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिःन् ले़क्ते़बाल्ले़ आमिक्किन् चे़मुआङ् खानिःमा मे़न्छुक्के मिक्फःम्बा कुइसिःक् पोःक्खाङ्लो॥ हे़क्केःल्ले़ इङ्गाॽनु सोरिक् लाम्दिःक् के़जोःक्पा आन्देःङ् आन्जुम्हाॽरे़ आहुक्को मे़दे़म्साङ्ल दमस्कसओ मे़गे़त्ताङ्लो॥ 12 हे़क्क्याङ् खे़प्मो हननिया मे़प्मनाबा आनिॽ यहुदि साम्योथिम् के़नाःप्पा के़इःप्पा साम्योनिबा मनाधिक् आदुम्से़ त्ये़॥ खे़ङ्ग दमस्कसओ के़वाॽबा काक् यहुदिहाॽरे़ मिङ्सो इङ्धाःङ् मे़बिरुबा मना वये़रो॥ 13 खुने़ॽ इङ्गाॽ वयाङ्बा ते़न्नो त्ये़आङ् अक्खे मे़त्ताङ्, ‘नुसाॽ सावलए, आल्लो खे़ने़ॽ याम्मो निःमा के़सुक्पा पोःक्खे़ॽओ,’ हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ खिमो खुने़ॽ निःमा सुक्तुङ्लो॥ 14 खे़ल्ले़ मे़त्ताङ्, ‘खे़ने़ॽग आनिॽ सुधे़बा ताक्थे़बाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिङ्वाॽ कुसिङ् निःप्मा, साम्योनिबा कुमना ये़सुःन् निःमा हे़क्क्याङ् खुने़ॽ पाःत्तुबा पाःन् खे़म्मा फाॽआङ् के़सेगे़आङ् के़वाॽरो॥ 15 खे़ने़ॽ के़निःसुबा नु के़घे़प्सुबा पाःन्हाॽरे़न् काक् मनाहाॽओ कुदोःन्दि के़बोःङ्लो॥ 16 आल्ल थेःन् के़हाङ्घुबाबे? पोगे़ॽआङ् बप्तिस्मा पोःक्खे़ॽ, हे़क्क्याङ् ये़सुःन् नसाःन् चोगे़ॽआङ् के़लायोलाम् सेसे पोःक्खे़ॽओ॥’ 17 हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ यरुसले़म्मो याम्मो नुःक्खाङ् पेगाङ्ङाङ् माङ्हिम्मो तुवा चोःक्कि युङाङ्ङिल्ले़ इङ्गाॽ सुफो निःसुङ्लो॥ 18 खे़प्मो दाङ्बाल्ले़ इङ्गाॽ अक्खे मे़त्ताङ्लो, ‘यरुसले़मलाम् हारा लाःक्कात् लःन्दे़ पेगे़ॽ, थेआङ्भे़ल्ले़ कप्मोबा मनाहाॽरे़ इङ्गाॽ आयाःम्बेओ खे़ने़ॽ के़बिरुबा तोःन्दिन् मे़न्दाःक्तुन्लो॥’ 19 हे़क्केःल्ले़ इङ्गाॽ खुने़ॽ मे़त्तुङ्, ‘आदाङ्बे, इङ्गाॽ यहुदि चुम्लुङ्हिम्हाॽओ पेगाङ्ङाङ् खे़ने़ॽ नसाःन् के़जोःक्पा मनाहाॽ ते़म्सुङ्सिङ्ङाङ् लःप्सुङ्सिङ् हे़क्क्याङ् पुङ्लाहिम्मो साक्तुङ्सिङ्बा पाःन्हाॽग खे़ङ्हाॽरे़ मे़निःसुरो॥ 20 हे़क्क्याङ् स्तिफनसे़न् मे़से़रुल्ले़ इङ्गाॽग तोःन्दि पोःक्खाङ्ङाङ् खे़न् पाःन्निन् ते़न्दिङ् चोगुङ्ङाङ् खे़न् मना के़से़प्पाहाॽरे़ खुनिॽ चाङ्देःत्हाॽ कोसुङ्ल ये़बाङ्लो॥’ 21 कर दाङ्बाल्ले़ इङ्गाॽ मे़त्ताङ्, पेगे़ॽ, ‘थेआङ्भे़ल्ले़ खे़ने़ॽ माःङ्घा माःङ्घा थारिक् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरो आयाःम्बेओ इङ्भन् चोःक्से़ पाङ्ने़ॽरो॥’ ” 22 कन् पाःत्तुर थारिक् मनाहाॽरे़ पावलरे़ कुबाःन्निन् मे़घे़प्सुरो, कर थिम्मे़न्दङ् सुवाङ् लॽरिक् पाःन्सुत्लाःन् पाःत्तुनामे़ःन्ने खे़ङ्हाॽ मे़अःक्ते़र अक्खे लॽमा मे़हेःक्ते़, “कन् से़प्माए पोःङ्! आल्ल कन् मनाःन् कुहिङ्वे़त् ले़प्मा मे़नुॽने़न्लो!” 23 अक्खेलॽरिक् सिक्किल्ले़ आबाङे खुनिॽ सुङ्घेःक्वाहाॽ मे़धे़ःक्खुर खाम्हिःक्हाॽ थो मे़से़ःसुर मे़अःक्ते़॥ 24 आल्ल रोमि थक्पे़बाल्ले़ कन् निःसुआङ् पावले़न् तुरा हिम्सिगाङ् ताःप्माआङ् कन् मनाःल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ थेआङ् यहुदिहाॽ मे़अःक्ते़बाबे? लॽरिक् निङ्वाॽ खोःमा फाॽआङ् ते़ःम्भुक् याक्मा इङ्जाःङ् पिरुसिरो॥ 25 तिलिङ्गाहाॽरे़ ते़ःम्भुक् याक्मा फाॽआङ् पावले़न् इघेःङ्मा मे़हेःक्तुल्ले़ कुबेसाङ् के़ये़प्पा थक्तुम्बे़न् पावलरे़ अक्खे मे़त्तु, “रोमि यक्युङ्बान्नाङ् आप्तिक् मे़ःन्ने ते़ःम्भुक् याक्मा रोमि थिम्मिल्ले़ के़बिरिबि?” 26 थक्तुम्बे़ल्ले़ खे़न् थक्पे़बान् पेआङ् मे़त्तु, “आदाङ्बे, कन् थेःन् के़जोगुर के़बप्पे? कन् मनाःङ्ग रोमि यक्युङ्बामुरो!” 27 खे़न् थक्पे़बान् त्ये़आङ् पावले़न् अक्खेलॽरिक् सेःन्दोसु, “खे़ने़ॽ से़क्खाए रोमि यक्युङ्बाने़न्बि?”हे़क्क्याङ् पावलरे़ ओरो लॽरिक् नोगप् पिरु॥ 28 खे़न् थक्पे़बाल्ले़ मे़त्तु, “कर इङ्गाॽग यरिक् याङ्साकुन्धेरे़ कन् रोमि यक्युङ्बा युक्किन् इङुङ्बारो॥”पावलरे़ नोगप् पिरु, “इङ्गाॽग सावाःन्छिङाङ्ङिल्ले़सा रोमिआरो॥” 29 कर खुने़ॽ सेःन्लाप्मा यारिप् के़बोःङ्बाहाॽरे़ हक्चघत् खुने़ॽ मे़ले़रु मे़धःआङ् मे़बे, हे़क्क्याङ् पावले़न् रोमि यक्युङ्बा के़लॽबा निङ्वाॽ खोःसुआङ् खे़न् थक्पे़बान्नाङ् किःसे़रो, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ खासे़न् मे़न्लोःन्ने खे़न् इघेःक्खुआङ् वये़रो॥ 30 कर कुदाःन्दिक्मा खे़न् रोमि थक्पे़बाल्ले़ थेआङ् यहुदिहाॽरे़ पावले़न् आप्तिक् मे़गुःत्तुबा फाॽआङ् कुसिङ् निःप्मा निङ्वाॽ चोगुआङ् खे़न् ले़रु॥ हे़क्क्याङ् काक् तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु ये़जुम्भो चुम्लुङ् चोःक्मा इङ्जाःङ् पिरुसिर पावले़न् खे़प्मो मे़दारुआङ् खुनिॽ तगि मे़ये़प्सुरो॥ 1 पावलरे़ ये़जुम्भोःन् नुःरिक्काङ् ओमे़त्तुआङ् अक्खेलॽरिक् पाःत्तु, “आम्भुॽ आन्साॽसे, इङ्गाॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिःमाओ आइन् थारिक् आहिङ्मन्नो सेसे खासिङ्ङो माङ्सेवा चोगुङ्ङाङ् वाॽआरो॥” 2 कन् खे़प्सुआङ् मानिङ्वाॽफुसाम्बा हननियारे़ पावलरे़ कुबेसाङ् के़ये़प्पा थक्तुम्बान् पावलरे़ कुमुराओ हिप्ते़ॽ फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिरुरो॥ 3 पावलरे़आङ् हननियाःन् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ कुनिङ्वाॽ के़जिःप्पाए! निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़ने़ॽआङ् के़हिप्लो॥ खे़ने़ॽग खे़प्मो मोसारे़ पिरुबा साम्योथिम् कुइसिःक् इङ्गाॽ आघासे़न् लोःम्मा फाॽआङ् के़युङ्, कर खे़ने़ॽग साम्योथिम्मिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ खासे़न् लोःम्मानुःल्ले़ तगिए इङ्गाॽ याप्मि हिप्मा के़बाङ्घुसिबि?” 4 हे़क्क्याङ् कुबेसाङ् के़ये़प्पा मनाहाॽरे़ पावले़न् मे़मे़त्तु, “खे़ने़ॽ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़न् मानिङ्वाॽफुसाम्बाल्ले़ कुनाधाःमा आक्खेआङ् के़आःन्छिङ्बे?” 5 पावलरे़ नोगप् पिरु, “आम्भुॽ आन्साॽसे, खुने़ॽग मानिङ्वाॽफुसाम्बा फाॽआङ् इङ्गाॽ मे़न्निःबे़न्लो॥ साम्योसाप्लाओग अक्खे साप्ते़आङ् पत्, ‘खिनिॽ लाम्लोःबाल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ फे़न् पाःन् मे़बारे़म्मिन्ने़ॽओ॥’ ” 6 हे़क्क्याङ् पावलरे़ खे़प्मो फरिसि नु सदुकिहाॽ मे़वाॽ के़लॽबा निङ्वाॽ खोःसु, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ सिःमे़न् एगाङ् थे पोःङ् के़लॽबा पाःन्नो खुनिॽ नसाःन् मे़दङे़न्बा निःसुआङ् यम्बा इक्लाओ ये़जुम्भोओ अक्खेलॽरिक् मे़त्तुसि, “आम्भुॽ आन्साॽसे, इङ्गाॽग फरिसिःल्ले़ कुस्साः फरिसिआरो॥ इङ्गाॽग के़सिःबाहाॽ मे़हिङ् लॽरिक् निङ्साङ् चोगुङ्बाल्ले़ आइन् कन् तुःन्देॽओ थ्याङ्ङाङ् वाॽआरो॥” 7 खुने़ॽ कन् पाःन्निन् पाःत्तुनुमे़ःन्ने फरिसि नु सदुकिहाॽरे़ खुनिॽ लुम्मो खे़माॽ पोगे़आङ् खे़ङ्हाॽ मे़से़ःरे़ मे़बेरो॥ 8 (थेआङ्भे़ल्ले़ सदुकिहाॽरे़ सिःमे़न्लाम् याम्मो हिङ्माओ हे़क्क्याङ् माङ्लाइङ्बाहाॽ नु साम्हाॽ मे़वाॽ के़लॽबा पाःन्निन् नसाःन् मे़न्जोगुन्लो॥ कर फरिसिहाॽरे़ कन् सुम्सि पाःन्निन् नसाःन् मे़जोगुरो॥) 9 हे़क्क्याङ् मनाहाॽ साॽरिक् मे़अःक्ते़॥ खे़प्मो फरिसि लक्कोबा कुभा साम्योथिम्साम्बाहाॽआङ् मे़बोगे़आङ् वेॽहाॽ साॽरिक् मे़अत्तुसिर मे़बाःत्तु, “कन् मनाःल्ले़ याःम्बक् फेःन्दुबा थेआङ् मे़निःसुम्बे़न्लो॥ माङ्लाइङ्बाहाॽ इग्र साम्हाॽआङ्सा से़क्खाए कन्नु पाःप्मा मे़सुक्से़बा!” 10 हे़क्क्याङ् पाःन्धङ्ङिन् पोःरे़र पेबाल्ले़ थक्तुम्बाल्ले़ पावले़न्नाङ् मे़धे़ःक्खु मे़से़रु फाॽआङ् किःसे़रो॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ थक्सुबाहाॽ यो पाङ्घुसिआङ् पावले़न् थक्सुबा यक्को थाक्ते़म्मे़ॽ लॽरिक् इङ्जाःङ् पिरुसि, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽलाम् पावले़न् साक्के़ल्ले़क्काङ् थक्सुबा यक्को मे़धाक्तुरो॥ 11 बा खे़न् से़न्दिक् पावलरे़ कुबेसाङ् दाङ्बे़न् ओसेःन्धाक्सिङ्ङाङ् अक्खे मे़त्तु, “पावलए, खे़ने़ॽ हाङ्हाङ् मे़त्छिङ्ङे़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ अक्खेलॽरिक् कन् यरुसले़म्मो इङ्गाॽ आयाःम्बेओ तोःन्दि के़बिरुबा कुइसिःक् रोम लाजेॽओआङ् तोःन्दि के़बिरुर पोःङ्लो॥” 12 कुदाःन्दिक्मा यहुदिहाॽ मे़भुङ्सिङ्ङाङ् थिक्हुप् मे़बोःक्खे़र इङ्मे़दङ्घुरो॥ खे़ङ्हाॽरे़ पावले़न् मे़न्छे़त्ते थारिक् थे़माआङ् मे़जाम्बे़न् मे़धुङ्गुम्बे़न् लॽरिक् माङ्मे़हे़क्सिङ्लो॥ 13 कन् चे़म्फन् के़जोःक्पा मनाहाॽ लिबोःङ्ङाङ् (४०) थो मे़वये़रो॥ 14 खे़न् चे़म्फन् के़जोःक्पा मनाहाॽरे़ तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु यहुदि तुम्लाम्लोःबाहाॽरो मे़बेआङ् अक्खे मे़मे़त्तुसि, “आनिगे़ग पावले़न् मे़न्छे़त्ते थारिक् थेआङ् मे़जाम्बे़न् मे़धुङुम्बे़न् लॽरिक् माङ्हे़क्सिङ्मनाआङ् वयिगे़रो॥ 15 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ आल्ल खिनिॽ नु ये़जुम्भोःन् तङ्ङासिम्मे़ॽआङ् रोमि थक्तुम्बे़ल्लो पेगे़म्मे़ॽ, हे़क्क्याङ् ‘खे़न् पावले़न् चुम्लुङ्ङो युरे़ॽ’ मे़त्ते़म्मे़ॽ फाॽआङ् पेलि फाक्कासिगे़रो॥ खे़ल्ले़ कुयाःम्बेओ चुम्लुङ्ङिल्ले़ यरिक् पाःन्हाॽ कुसिङ् निःप्मा वाॽरो लॽरिक् पाःन् चोगे़म्मे़ॽओ॥ कर खुने़ॽ कप्मो मे़युरुर मे़बत्तिल्ले़ लाम्मोसा आनिगे़ से़रुम्बे़ॽरो॥” 16 कर पावलरे़ कुल्लाम्साॽइल्ले़ कन् चे़म्फन् मे़जोगुबा पाःन्निन् निङ्वाॽ खोःसुआङ् थक्सुबा यक्को पेआङ् कन् पाःन्हाॽ काक् पावले़न् चे़क्तुरो॥ 17 हे़क्क्याङ् पावलरे़ खे़प्मो के़वाॽबा थिक् थक्तुम्बे़न् उःत्तुआङ् अक्खे मे़त्तुरो, “आदाङ्बे, कन् थाङ्बे़न्निल्ले़ कुभा ताॽजे़ङ् पाःन्हाॽ थक्तुम्बे़न् मे़प्मा कत्तुरो॥” 18 हे़क्केःल्ले़ खे़न् सुहाङ्युक्पे़ल्ले़ पावलरे़ कुल्लाम्साॽइन् थक्तुम्बाल्लो तेॽरुआङ् अक्खे मे़त्तु, “आदाङ्बे, पुङ्लाधाबा पावलरे़ इङ्गाॽ उःत्ताङ्ङाङ् कन् मनाःल्ले़ आदाङ्बानु ताॽजे़ङ्मा कुभा पाःन्हाॽ कत्तुरो लॽरिक् मे़त्ताङ्ङाङ् कन् कप्मो तारुङ्बारो॥” 19 हे़क्केःल्ले़ पावलरे़ कुल्लाम्साॽइल्ले़ कुहुक्किन् ते़म्सुआङ् थिक्ले़प्माङ् तेॽरुआङ् थक्तुम्बाल्ले़ सेःन्दोसु, “इङ्गाॽनु ताॽजे़ङ् पाःन्हाॽ थे़मा के़गत्तुॽ, लु पाःत्ते़ॽ!” 20 खे़ल्ले़ मे़त्तु, “आदाङ्बे, कुभा यहुदि युक्साबाहाॽरे़ ताःन्दिक् पावले़न् यो ये़जुम्भोओ युरे़ॽ फाॽआङ् खे़ने़ॽनु पेलि फाक्मा इङ्मे़दङ्घुआङ् मे़वाॽरो॥ हे़क्क्याङ् कन् चुम्लुङ्ङिल्ले़ग पावलरे़ कुयाःम्बेओ यरिक् पाःन्हाॽ कुसिङ् निःप्मा वाॽ फाॽआङ् पाःन् मे़जोगुआङ् वाॽरो॥ 21 कर खे़ङ्हाॽरे़ खुनिॽ पाःन्निन् मे़घे़प्से़न्ने़ॽओ, थेआङ्भे़ल्ले़ लिबोःङ्ङाङ्धो मनाहाॽरे़ पावले़न् से़प्मा फाॽआङ् मे़सुगुआङ् मे़युङ्लो॥ खे़ङ्हाॽरे़ग खुने़ॽ मे़न्छे़त्ते थारिक् थेआङ् मे़जाम्बे़न् मे़धुङुम्बे़न् लॽरिक् माङ्मे़हे़क्सिङ्ङाङ् यारिप् मे़बोःक्खे़आङ् मे़वाॽ॥ खे़ङ्हाॽरे़ खे़ने़ॽ के़निङ्वाॽ पाःन्निल्ले़ इङ्जाःङ् खोःमारक् मे़हाङ्घुआङ् मे़युङ्लो॥” 22 हे़क्केःल्ले़ थक्तुम्बे़ल्ले़ खे़न् मनाःन् अक्खे मे़त्तुआङ् साम्दिङ् पिरुर पाङ्घुदेःसु, “कन् इङ्गाॽ के़जे़क्ताङ्बा पाःन्निन् हाःत्ताङ् मे़मे़त्ते़न्ने़ॽओ॥” 23 हे़क्क्याङ् खे़न् थक्तुम्बाल्ले़ ने़प्फु सुहाङ्युक्पाहाॽ उःत्तुसिआङ् अक्खे मे़त्तुसि, “आक्खो से़न्दिक् कुमुक् फाङ्सि (९) मुक्किल्ले़ किप् ने़त्छि (२००) थक्सुबाहाॽ, नुबोःङ् (७०) अन् के़युक्पा थक्सुबाहाॽ हे़क्क्याङ् किप् ने़त्छि लाःक् के़याङ्बा थक्सुबाहाॽ सिजरियाओ पेःक्मा यारिप् चोगे़त्छे़ॽ, 24 हे़क्क्याङ् पावल नु कुन्देःङ्बाहाॽरे़ खुनिॽ युक्मा अन्हाॽरे़न्नाङ् तङ्गाम् चोगे़त्छे़ॽओ॥ खुने़ॽ नुःरिक्काङ् थेआङ् मे़म्बोःङ्ङे सुहाङ्गे़म्बा फे़लिक्सरो के़त्ते़छे़ॽओ॥” 25 थक्तुम्बे़ल्ले़ अक्खेलॽरिक् सुहाङ्गे़म्बा फे़लिक्से़न् सक्इङ्घङ् हाक्तुरो– 26 “तुत्तु आदाङ्बा सुहाङ्गे़म्बा फे़लिक्से,क्लाउदियस लुसियसलाम्, आसेवारो॥ 27 कन् मनाःन् यहुदिहाॽरे़ मे़दे़म्सुआङ् से़प्मा मे़गोःत्तुआङ् मे़वये़, कर इङ्गाॽ कन् मनाःङ्ग रोमि यक्युङ्बा फाॽआङ् निङ्वाॽ खोःसुङ्ङाङ् थक्सुबाहाॽनु पेगाङ्ङाङ् यहुदिहाॽलाम् से़ःप्तुङ्लो॥ 28 कन् मनाःन् थे आप्तिक् मे़गुःत्तुबा फाॽआङ् कुसिङ् निःप्मा निङ्वाॽ चोगुङ्ङाङ् खुनिॽ ये़जुम्भोओ तेॽरुङ्, 29 कर खुनिॽ आबाङे यहुदि साम्योथिम्मोबा निङ्वाॽ मे़न्दाःमना पाःन्नोरक् कन् मनाःन् आप्तिक् मे़गुःत्तुआङ् मे़वाॽरो॥ कन् मनाःल्ले़ सिःमे़ल्ले़ खुम्दिङ् खोःमा नु पुङ्लाधाबा पोःङ्मा थेआङ् याःम्बक् मे़म्भेःन्ने वाॽबा निङ्वाॽ खोःसुङ्लो॥ 30 हे़क्क्याङ् कन् मनाःन् से़प्मा फाॽआङ् यहुदिहाॽरे़ चे़म्फन् मे़जोगुर मे़याक् के़लॽबा इङ्गाॽ इङ्घङ् खोःसुङ्॥ हे़क्केःल्ले़ कन् मनाःन् खे़ने़ॽओए पाङ्मा निङ्वाॽ चोगुङ्लो॥ हे़क्क्याङ् खुने़ॽ आप्तिक् के़गुःप्पाहाॽआङ् हाराॽ खे़ने़ॽओए मे़युआङ् खुने़ॽ कुदक्ले़ङ्ङो मे़गुःत्तुबा आप्तिक्हाॽआङ् खे़ने़ॽए के़म्मे़त्ल, फाॽआङ् मे़त्तुङ्सिङ्ङाङ् मे़वाॽरो॥” 31 हे़क्केःल्ले़ थक्सुबाहाॽरे़ खे़न् इङ्जाःङ्ङिन् ते़न्दिङ् मे़जोगुआङ् खे़ङ्हाॽरे़ पावले़न् मे़देॽरुआङ् से़न्दिक्सा एन्तिपत्रिस 32 हे़क्क्याङ् कुनाम्दाःप्मा थक्सुबाहाॽरे़ खुने़ॽ अन् के़युक्पा थक्सुबाहाॽनु पेःक्नि फाॽआङ् पक्मे़धसिआङ् यक्को मे़नुःक्खे़ मे़द्ये़रो॥ 33 अन् के़युक्पा थक्सुबाहाॽरे़आङ् सिजरिया मे़गे़रे़आङ् सक्इङ्घङ्ङिन् नु पावले़न्नाङ् सुहाङ्गे़म्बाल्लो मे़दोःन्दु मे़बिरुरो॥ 34 सुहाङ्गे़म्बाल्ले़ खे़न् सक्इङ्घङ्ङिन् निःरुआङ् पावले़न् आत्तिन् ते़ङ्गपस्मा फाॽआङ् सेःन्दोसुल्ले़ खुने़ॽ सिलिसियास्मा फाॽआङ् निङ्वाॽ खोःसु॥ 35 हे़क्क्याङ् अक्खे मे़त्तु, “खे़ने़ॽ के़दक्ले़ङ्वाओ आप्तिक् के़गुःप्पाहाॽ मे़दाःआङ्लक् के़दुःन्देन् ओमे़त्तुङ्लो॥” हे़क्क्याङ् हे़रोद हाङ्ङिल्ले़ कुहाङ्हिम्मो खिनिॽ लक्पे़न्नो कत्ते़म्मे़ॽ फाॽआङ् थक्सुबाहाॽ इङ्जाःङ् पिरुसिरो॥ 1 ङासि ये़न् एगाङ् मानिङ्वाॽफुसाम्बा हननियारे़ कुभा यहुदि तुम्लाम्लोःबाहाॽ नु तरतुलस मे़प्मनाबा कुभाङ्से़म्बान् तेॽरुआङ् यो सिजरिया ये़क्यक्को पे, खे़प्मो सुहाङ्गे़म्बाल्ले़ कुदगि पावलरे़ कुदक्ले़ङ्वाओ खुनिॽ आप्तिक् पाःन्निन् मे़दोःन्दुरो॥ 2 पावले़न् खे़प्मो मे़उःत्तुआङ् तरतुलसरे़ खुने़ॽ आप्तिक् पाःन्निन् अक्खेलॽरिक् फे़लिक्सरे़ कुदगि युक्खुरो–“आदाङ्बा तुत्तु सुहाङ्गे़म्बाए, खे़ने़ॽ सिकुम्निबा के़लाम्लोःल्ले़ यरिक् तङ्बेआङ्धो आनिगे़ सनारुङ्ङो वाॽमा खोःसुम्बे़आङ् वयिगे़, हे़क्क्याङ् आनिगे़ लाजेॽओ थोबोआङ् पोःक्खे़आङ् वाॽरो॥ 3 आनिगे़ आत्तिसाङ् आप्फाल्ले़साङ् खे़ने़ॽ नु नुःब् नुःबा के़याःम्बक्हाॽ निङ्वाॽ इःत्तुम्बे़ल्ले़ निङ्वाॽ सिगाङ्लाम् खे़ने़ॽ नोगे़न् पिआसिगे़ॽरो॥ 4 हे़क्केःल्ले़ यरिक् हम्मासिगे़साङ् नासि थःत्ते़ॽआङ् आनिगे़ पेलिगे़न् पाःन्निन् चुक्मुक्को खे़प्से़ॽ आबिरे़ॽओ॥ 5 कन् मनाःन् आनिगे़ कुॽइ के़भे़ॽबा निःसुम्बे़आङ् वयिगे़रो॥ कल्ले़ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो आत्तिसाङ् यहुदि लुम्मो बिफ्युङ् चोगुरो॥ कन् मनाःन् नासरि साम्यो नसाःन्बा 6 कन् मनाःल्ले़ माङ्हिम्मिन् चिःम्मा कोःत्तुल्ले़ आनिगे़ ते़म्सुम्बे़बारो॥ ((हे़क्क्याङ् साम्योथिम् कुइसिःक् खासे़न् लोःन्दुम्बे़मे़न् 7 कर थक्तुम्बा लुसियसरे़ साक्के़ल्ले़क् आनिगे़ हुक्कोलाम् कन् मनाःन् नाप्तिगे़आङ् तेॽरुरो॥ 8 हे़क्क्याङ् थक्तुम्बा लुसियसरे़ आप्तिक् के़गुःप्पा मनाहाॽ आदाङ्बा सुहाङ्गे़म्बाल्लो मे़दानि फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिरुसिरो॥)) आदाङ्बारे़ आबाङे कन् मनाःन् सेःन्गे़दोःसुने़ फाॽग्र आनिगे़ कुदक्ले़ङ्वाओ कुःत्तुम्बे़बा आप्तिक्किन् से़क्खारो फाॽआङ् निङ्वाॽ के़घोःसुॽरो॥” 9 खे़प्मो वेॽ यहुदिहाॽरे़आङ् खे़न् आप्तिक्किन् से़क्खाएरो फाॽआङ् मुरा मे़दङ्घुरो॥ 10 हे़क्क्याङ् सुहाङ्गे़म्बाल्ले़ पावले़न् पारे़ॽ फाॽआङ् हुक्चाःल्कि पिरुआङ् पावले़न् अक्खेलॽरिक् पारे़, “आदाङ्बा सुहाङ्गे़म्बाए, कन् लाजेॽओ खासे़न्लोःम्बा के़बोःक्खे़बा यरिक् तङ्बे के़रे़ के़लॽबा इङ्गाॽ निङ्वाॽ कत्तुङ्लो॥ हे़क्केःल्ले़ इङ्गाॽ आनाङ्सिङ्मा आबाःन्निन् युङ्मा आसिराॽ थाङ्लो॥ 11 यरुसले़म्मो माङ्सेवा चोःक्से़ इङ्गाॽ पेगाङ्बा थिक्-ने़त् ये़न्नाङ् मे़ङ्गे़त्ते वाॽ के़लॽबाङ्ग आदाङ्बारे़ उसुरु निङ्वाॽ के़घोःसुॽरो॥ 12 याप्मि आप्तिक् के़गुःप्पाहाॽरे़ मे़दुमाङ्ङिल्ले़ इङ्गाॽ माङ्हिम्मो पाःन् थक्कि यागाङ्बा, यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो नु ये़क्यक्को आत्तिसाङ् मनाहाॽ हुसुङ्सिङ्ल वयाङ्बा होःप्ते़रो॥ 13 खे़ङ्हाॽरे़ मे़गुःत्ताङ्बा आप्तिक्ले़ तोःन्दिआङ् ताःप्मा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 14 करसाङ्, इङ्गाॽग आनिगे़ थाःक्थे़बाहाॽरे़ सेवा मे़जोगुबा निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् सेवा चोगुङ्बा पाःन्निन् आदाङ्बारे़ के़दगि ते़न्दिङ् चोगुङ्लो॥ खे़न् इःत्तुङ् नाःत्तुङ्बा ये़सुरे़ कुलाम्मिन्, खे़ङ्हाॽरे़ फोत्याबा मे़मे़त्तुरो॥ मोसारे़ साप्तुबा साम्योथिम् साप्लाओ नु माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ मे़साप्तुबा साप्पन्नो साप्ते़आङ् के़बप्पा काक् पाःन्हाॽ नसाःन् चोगुङ्लो॥ 15 इङ्गाॽ खुनिॽ हे़क्केए साम्योनिबाहाॽ नु लायोबाहाॽ सिःमे़न्लाम् याम्मो मे़हिङ् के़लॽबा पाःन्निन् निङ्वाॽफुमाङ्ङो निङ्साङ् चोगुङ्लो॥ 16 हे़क्केलॽरिक् इङ्गाॽग सदादिङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङो नु मे़न्छाम्गे़न् याप्मिरे़ खुनिॽ तगि सेसे खासिङ् कप्मा तम्सिन् चोःक्कारो॥ 17 यरुसले़म्मोनु लाःक्कात् वयाङ्बा यरिक् तङ्बे पोःक्खे़आङ् खारक् इङ्गाॽ याङ्गे़साॽबा यहुदियास्मा आमनाहाॽ एन्तिओक्लाम् सुम्मनाबा हुक्सो याङ् हुॽमासि नु निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् सिदुङ्जभा चोःक्मा फाॽआङ् कप्मो त्याङ्लो॥ 18 इङ्गाॽ खारक् माङ्हिम्मो सेसे पोःङ्मा थिम् चोगुङ् सुरुङ्ङाङ् वयाङ्ङिल्ले़ कुभा यहुदिहाॽरे़ इङ्गाॽ मे़निःसाङ्॥ इङ्गाॽनु यरिक् मनाहाॽआङ् मे़होःप्ते़, हयङ्किल्लिङ्ङाङ् होःप्ते़॥ 19 कर खे़प्मो एसिया ते़ङ्गप्लाम् के़दाःबा कुभा यहुदिहाॽआङ् मे़वये़॥ खे़ङ्हाॽरे़ आदक्ले़ङ्वाओ आप्तिक् मे़गुःत्ताने़ फाॽग्र हाराॽ आदाङ्बारे़ के़दगि आप्तिक् तोःन्छे़ मे़दाररो॥ 20 मे़ःन्ने़ फाॽग्र हाराॽ कप्मो के़वाॽबाहाॽरे़आङ् ये़जुम्भोओ नाङ्सिङ्से़ ये़बाङ्ङिल्ले़ आदक्ले़ङ्वाओ आप्तिक् मे़घोःसुबा पाःन्निन् आदाङ्बारे़ के़दगि मे़दारुल्ले़ पोःङ्लो, 21 कर इङ्गाॽग खुनिॽ तगाङ् अक्खेलॽरिक्लक् अःक्ताङ्ल ये़बाङ्लो, ‘इङ्गाॽग के़सिःबा के़बेःक्पाहाॽ मे़हिङ् के़लॽबा पाःन्निन् नसाःन् चोगुङ्बाल्ले़ चोगुल्ले़ आइन् आघासे़न् के़लोःन्दिर के़बत्छिरो॥’ ” 22 फे़लिक्सरे़ कन् ये़सुरे़ कुसङ् कुलाम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ नुःरिक्काङ् ले़स्सुआङ् वये़आङ् बा खे़न् ये़म्मोए खासे़न् लोःम्माआङ् के़सुक्पा चोगे़, कर खे़ल्ले़ अक्खे पाःत्तुर चुम्लुङ्ङिन् नुप्सु, “आल्ल थक्तुम्बा लुसियसे़न् युःआङ् खासे़न् लोःन्दुङ् पिनिङ्लो॥” 23 हे़क्क्याङ् फे़लिक्सरे़ पावले़न् कोमा थक्सुबाहाॽ युङ्मासि हे़क्क्याङ् वाॽमा पेःक्मा साॽरिक् साक्मा मे़ःन्नाङ् कुन्जुम् कुन्देःङ्हाॽरे़ खुने़ॽ चाहाबा के़जोःक्पा चिगःक्वाहाॽ मे़दारु मे़बिरुनि फाॽआङ् थक्तुम्बान् इङ्जाःङ् पिरुरो॥ 24 हे़क्क्याङ् कुभा ये़न् एगाङ् फे़लिक्से़न् कुमेःत् द्रुसिल्लाःन्नु त्ये़त्छि॥ द्रुसिल्लाःन् यहुदि वये़रो॥ फे़लिक्सरे़ पावले़न् उःत्तुआङ् ख्रिस्त ये़सुःन् नसाःन् चोःक्मनाबाल्ले़ कुयाःम्बेओ खुने़ॽलाम् खे़प्सु॥ 25 पावलरे़ ताॽधक्तुर तेॽरुल्ले़ साम्योनिबा, निङ्वाॽ हाङ्गे़म्सिङ्मा नु ताःन्दि के़दाःबार के़बप्पा पयम् खुम्दिङ्ङिल्ले़ कुयाःम्बेओआङ् पोधक् चोगुरो॥ कर फे़लिक्से़न् किःसे़आङ् मे़त्तु, “आल्ल खे़ने़ॽ पेगे़ॽ, इङ्गाॽ याःन्दिक् ताआल्ले़ याम्मो उःत्ने़आङ् के़बाःन्निन् खे़प्सुङ्लो॥” 26 खुने़ॽग पावललाम् सुरुत्-याङ् खोःसुङ्बि फाॽआङ् निङ्वाॽ चोगुआङ् वये़॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ ए़त्ले़ङ् उःत्तुर ताॽजे़क्खे़साङ् पावलरे़ थेआङ् मे़बिरुन्लो॥ 27 आल्ल तङ्बे ने़त्छि एगाङ् फे़लिक्सरे़ कुले़क्वा पोर्कियस फे़स्तसे़न् सुहाङ्गे़म्बा पोःक्खे़आङ् त्ये़रो, कर फे़लिक्सरे़ यहुदिहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽ ताःमा पिमासि फाॽआङ् पावले़न् पुङ्लाहिम्मोए ले़रुधआङ् पेरो॥ 1 फे़स्तसे़न् सुहाङ्गे़म्बा पोःक्खे़आङ् रोमलाम् यहुदिया थुम्मो त्ये़बा सुम् ये़न् एगाङ् सिजरियालाम् थो यरुसले़म पे॥ 2 खे़प्मो तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ खुने़ॽ कुदगि पावलरे़ कुदक्ले़ङ्वाओ आप्तिक्हाॽ मे़युक्खुरो॥ 3 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ फे़स्तसे़न् पावलरे़ कुदुःन्देॽले़न् खासे़न् लोःन्छे़ यरुसले़म्मो थाक्मा आबिरे़ॽओ फाॽआङ् पेलि मे़भाक्तु, थेआङ्भे़ल्ले़ पावले़न् खे़ङ्हाॽरे़ लाम्मोसा से़प्मा के़लॽबा चे़म्फन् मे़जोगुआङ् मे़वये़रो॥ 4 कर फे़स्तसरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “पावले़ङ्ग सिजरियास्मा पुङ्लाहिम्मो साक्ते़आङ् वाॽ॥ इङ्गाॽए सिजरियाओ हारा पेःक्कार पत्ता॥ 5 हे़क्केःल्ले़ खिनिॽओ कुभा लाम्लोःबाहाॽ इङ्गाॽनुए थ्ये़म्मे़ॽ हे़क्क्याङ् खे़न् मनाःल्ले़ से़क्खाए पाःन् फेःन्दुआङ् वाॽने़ फाॽग्र कुदक्ले़ङ्वाओ हाराॽ खे़प्मोए आप्तिक् कुःत्ते़म्मे़ॽओ॥” 6 हे़क्क्याङ् फे़स्तसे़न् यरुसले़म्मो ये़त्छि ये़न्नाङ्धो थिबोःङ् ये़न् थारिक् याःक्ते़आङ् खुने़ॽ सिजरियाओ थ्ये़बेरो॥ यरिक् यहुदि लाम्लोःबाहाॽआङ् खे़प्मो मे़बे॥ सिजरिया के़रे़बा कुदाःन्दिक्मा खासे़न् युक्नाओ युङ्सिङ्ङाङ् पावले़न् खे़प्मो मे़दारुनि फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिरुसिरो॥ 7 पावले़न् खे़प्मो मे़दारुआङ् यरुसले़म्लाम् के़युःबा यहुदिहाॽ खुने़ॽ कुघिरि मे़ये़म्सिङ्ङाङ् पयम् यम्बा आप्तिक्हाॽ कुःप्मा मे़हेःक्तु, कर खुने़ॽ मे़गुःत्तुबा आप्तिक्हाॽ से़क्खाए फाॽआङ् ओसेःन्धाक्मा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 8 हे़क्क्याङ् पावलरे़ नाङ्सिङ्ल अक्खे मे़त्तुसि, “आदाङ्बे, इङ्गाॽग यहुदि साम्योथिम्, माङ्हिम् नु रोमि हाङ्जुम्मिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ थेआङ् फे़न् याःम्बक् मे़न्जोःक्के वाॽआरो॥” 9 कर फे़स्तसरे़ यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ खुनिॽ सिराॽ थाङ्ल के़लॽबा निङ्वाॽ चोगुआङ् पावले़न् सेःन्दोसु, “खे़ने़ॽ के़म्गुःत्ते़बा आप्तिक्किल्ले़न् तुःन्देॽरे़ खासे़न्निन् थो यरुसले़म्मो आदगि पोःङ्नि के़लॽबा निङ्वाॽ के़जोगुबि?” 10 पावलरे़ नोगप् पिरु, “मे़ःन्लो, आदाङ्बे, इङ्गाॽग सिजरे़ल्ले कुघासे़न् युक्नाःल्ले कुदगि ये़प्पाॽरो॥ कप्मोए इङ्गाॽ आदुःन्देल्ले़न् खासे़न् पोःङ्मा पोःङ्लो॥ थेआङ्भे़ल्ले़ यहुदिहाॽ खुनिॽ तक्ले़ङ्वाओ इङ्गाॽ थेआङ् फे़न् याःम्बक् मे़न्जोःक्के वाॽआ के़लॽबा आदाङ्बारे़ कुसिङ् के़निःत्तुआङ् के़वाॽरो॥ 11 सिःमे़ल्ले़न् खुम्दिङ् खोःमा थिम् फेःन्दुङ्ङाङ् वाॽआने़ फाॽग्र इङ्गाॽ सिःमा पोःङ्साङ् मे़अत्तुङ्ङिन्लो॥ कर इङ्गाॽ मे़गुःत्ताङ्बा आप्तिक् पाःन्नो से़क्खा पाःन् होःप्पाल्ले़ चोगुल्ले़ आत्तिल्ले़आङ् इङ्गाॽ खुनिॽओ हुक्सुप्मा मे़न्छुक्कान्लो॥ इङ्गाॽ रोमओ हाङ्युक्पा सिजररे़ल्लो आदुःन्देल्ले़न् खासे़न् पोःङ्ल फाॽआङ् ये़क्पेलि चोःक्कारो!” 12 फे़स्तसे़न् कुसुजासाबाहाॽनु ताॽजे़क्खे़आङ् पावले़न् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ सिजरलो ये़क्पेलि 13 कुभा ये़न् एगाङ् अग्रिपा हाङ् नु कुन्जेलि बर्निसे़न् सुहाङ्गे़म्बा फे़स्तसे़न् तुम्दुम् लाङ्दाःक्से़ सिजरियाओ त्ये़त्छिरो॥ 14 खुन्छिॽ यरिक् ये़न् वये़त्छिल्ले़ फे़स्तसरे़ अग्रिपा 15 इङ्गाॽ थो यरुसले़म्मो पेगाङ्ङिल्ले़ तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽ नु यहुदि तुम्लाम्लोःबाहाॽरे़ खे़ल्ले़ कुयाःम्बेओ आप्तिक् मे़दोःन्दुआङ् हाराॽ खुम्दिङ् खोःसुनि फाॽआङ् पेलि मे़भाक्तुरो॥ 16 इङ्गाॽ खे़ङ्हाॽ ‘आप्तिक्साबाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़गुःत्तुबा आप्तिक्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ नाङ्सिङ्मा सुये़म् मे़म्बिए आप्तिक् के़गुःप्पाहाॽ खे़न् हुक्सुप्मा रोमिथिम् होःप्लो’ लॽरिक् मे़त्तुङ्सिङ्लो॥ 17 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽ इङ्गाॽनुए सोरिक् सिजरियाओ मे़द्ये़आङ् इङ्गाॽ मे़न्नाःम्सिङ्ङे कुदाःन्दिक्माए खासे़न्हिम्मो उःत्तुङ्सिङ्ङाङ् खे़न् पावले़न्नाङ् खे़प्मो ताःप्मा पाङ्घुङ्सिङ्लो॥ 18 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ आप्तिक् के़गुःप्पाहाॽ मे़ये़म्सिङ्ङाङ् आप्तिक् कुःप्मा मे़हेःक्तु, कर इङ्गाॽ निङ्वाॽ इःत्तुङ्बा हे़क्के पयम् आप्तिक् थेआङ् कुःप्मा मे़न्छुक्तुन्लो॥ 19 कर कुआप्तिक्किङ्ग आबाङे खुनिॽ साम्योथिम्मिल्ले़ निङ्वाॽ मे़न्दङ् पाःन्धङ्हाॽ नु के़सिःबाआङ् के़बेःक्पा ये़सु मे़प्मनाबा मनाःल्ले़ कुयाःम्बेओरक् वये़रो॥ खे़न् आल्लोआङ् कुहिङ्वे़त् वाॽ लॽरिक् पावले़न् चक्मे़ल्लॽए हादिङ् थक्ते़रो॥ 20 हे़क्क्याङ् कन् पाःन्निन् अक्खेलॽरिक् कोःम्भो चोःक्मा इङ्गाॽ थेआङ् कुसिङ् मे़न्निःत्ते वयाङ्॥ हे़क्केःल्ले़ पावले़न् थो यरुसले़म्मो के़दुःन्देॽरे़ खासे़न् लोःम्मा के़सिराॽ थाङ्बि? फाॽआङ् सेःन्दोसुङ्लो॥ 21 कर पावलरे़ खुने़ॽ कुदुःन्देॽले़न् खासे़न्निन् रोमि हाङ्युक्पाल्ले़ चोगुनि लॽरिक् ये़क्पेलि चोगुबाल्ले़ इङ्गाॽआङ् खुने़ॽ पयम् हाङ् सिजरे़ल्लोए पाङ्मादेःमा निङ्वाॽ चोगुङ्ङाङ् खुने़ॽ मे़म्बाङ्ङे थारिक् तिलिङ्गाहाॽ कोमाआङ् कप्मा इङ्जाःङ् पिरुङ्सिङ्लो॥” 22 हे़क्केःल्ले़ अग्रिपा हाङ्ङिल्ले़ फे़स्तसे़न् मे़त्तु, “कन् मनाःल्ले़ पाःत्तुबा पाःन्निन् इङ्गाॽ आबाङेआङ् खे़म्मा निङ्वाॽ चोगुङ्लो॥”फे़स्तसरे़ नोगप् पिरु, “पोःङ् आदाङ्बे, खे़ने़ॽ ताःन्दिक् खे़प्से़ॽओ॥” 23 हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक्मा अग्रिपा हाङ् नु बर्निसे़न् आत्तात्तान्ने मिङ्सो इङ्धाःङ्नु त्ये़त्छिआङ् चुम्लुङ्हिम्मो थक्तुम्बाहाॽ नु ये़क्यक्कोबा मिङ्सोदाङ्बाहाॽनु लाःसे़त्छि॥ हे़क्क्याङ् फे़स्तसरे़ पावले़न् ताःप्मा इङ्जाःङ् पिरुसिआङ् खुने़ॽ खे़प्मो मे़दारु॥ 24 हे़क्क्याङ् सुहाङ्गे़म्बा फे़स्तसरे़ पाःत्तु, “आदाङ्बा अग्रिपा हाङ् नु कप्मो के़दाःबा तुत्तुगे़न् तुम्म्याङ्हाङ्से, खिनिॽ के़रे़क्ले़ कन् मनाःन् के़निःसुम्॥ कल्ले़ कुयाःम्बेओ यरुसले़म नु कप्मोबा कुभा यहुदिहाॽरे़ कल्ले़ आल्ल हिङ्मा मे़घोःसुन्नि, खे़न् सिःमाए पोःङ् लॽरिक् मे़अःक्ते़र इङ्गाॽओ पेलि मे़दोःन्दुआङ् मे़वाॽरो॥ 25 कर कन् मनाःल्ले़ सिःमे़ल्ले़ खुम्दिङ् खोःमा थे़माआङ् पाःन् मे़म्भेःन्ने वाॽ के़लॽबा निङ्वाॽ खोःसुङ्॥ याम्मो कन् मनाःल्ले़ पयम् हाङ् सिजरलो ये़क्पेलि चोगुबाल्ले़ इङ्गाॽआङ् सिजरे़ल्लोए रोम्मो खे़न् पाङ्मा निङ्वाॽ निःन्धो चोगुङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 26 कर खे़ल्ले़ कुयाःम्बेओ पयम् हाङ् सिजरे़न् सक्इङ्घङ्ङो थे साप्मा पोःङ् के़लॽबा इङ्गाॽ मे़निआन्लो॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ कन् मनाःन् कुत्चिओ खे़ने़ॽ आदाङ्बा अग्रिपा हाङ्ङिल्ले़ के़दगि तारुङ्ङाङ् वाॽआरो॥ हे़क्केलॽरिक् सोरिक् आनिॽ कोःम्भो आजोगुम्मिल्ले़ साप्मा पाःन् कुभा इङ्गाॽ खोःसुङ्ङेरो॥ 27 थेआङ्भे़ल्ले़ पुङ्लाधाबाल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ से़क्खा आप्तिक् पाःन्हाॽ मे़न्छाप्पे सिजरलो पाङ्मा इङ्गाॽ नुःबा मे़न्निःबे़न्लो॥” 1 अग्रिपा हाङ्ङिल्ले़ पावले़न् मे़त्तु, “खे़ने़ॽ के़नाङ्सिङ्मा पाःन्निन् युङ्मा के़घोःसुॽरो॥”पावलरे़आङ् कुहुक्हाॽ सन्छुर कुनाङ्सिङ्मा पाःन्निन् अक्खेलॽरिक् युक्खु– 2 “आदाङ्बा अग्रिपा हाङ्ङे, इङ्गाॽग आइन् यहुदिहाॽरे़ मे़गुःत्ताङ्बा आप्तिक्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ नाङ्सिङ्मा पाःन् के़दगाङ् युङ्मा सुये़म् खोःसुङ्बाओ इङ्गाॽ आबाङे कुदॽयाःन् के़नुॽबा चोःक्का फाॽआङ् निङ्वाॽ इःत्छिङ्ङारो॥ 3 थेआङ्भे़ल्ले़ कुत्चिओग खे़ने़ॽ नुःरिक्काङ् आनिगे़ यहुदि चोःक्थिम् नु ये़मे़न्दङ् पाःन्हाॽरे़ कुयाःम्बेओ के़निःसु के़ले़स्सुरो॥ हे़क्केःल्ले़ आबाःन्निन् नासि थःत्ते़ॽआङ् खे़प्से़ॽओ फाॽआङ् पेलि फाक्ने़ॽरो॥ 4 इङ्गाॽ चुक्ताङ्ङाङ्धोए आबाङे आलाजेॽसाबालुम्मो नु यरुसले़म्मो वयाङ्ङिल्ले़ आहिङ्मन् आक्तङ्बा वये़ फाॽआङ् यहुदिहाॽरे़ मे़निःसुरो॥ 5 उन्छेःन्नाङ्धोए खे़ङ्हाॽरे़ आयाःम्बेओ मे़निःसुआङ् मे़वाॽरो, हे़क्केःल्ले़ निङ्वाॽ मे़जोगुने़ फाॽग्र इङ्गाॽग आनिगे़ साम्योथिम्मो काक्नु के़साक्पा हे़न्थिम्बा फरिसि साम्योलक्कोबा वयाङ् फाॽआङ् कप्मोआङ् तोःन्दि पिमा मे़सुक्तुॽरो॥ 6 निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ आनिॽ थाःक्थे़बाहाॽनु चोगुबा माङ्हे़क्किन् के़त् लॽरिक् निङ्साङ् चोगुङ्बाल्ले़ इङ्गाॽग आइन् कप्मो खासे़न् लोःम्मा ते़न्नो ये़प्पारो॥ 7 बा खे़न् माङ्हे़क्किन् खोःमा निङ्साङ् मे़जोगुर आनिगे़ थिक्-ने़त् थाःक्सुवाङ्हाॽरे़ से़न्दिक् ले़न्दिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् सेवा मे़जोगुरो॥ आदाङ्बा हाङ्ङे, बा खे़न् निङ्साङ्ङिल्ले़ चोगुल्ले़ आइन् कन् यहुदिहाॽरे़ आप्तिक् मे़गुःत्ताङ्ङाङ् वाॽआरो॥ 8 हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ के़सिःबा मनाहाॽ कुहिङ्वे़त् चोगुसिॽ के़लॽबा पाःन्नो थेआङ् खिनिॽ नसाःन् चोःक्मा के़न्छुक्तुम्मिम्बाबे? 9 इङ्गाॽ आबाङे नासरतबा ये़सुरे़ कुदक्ले़ङ्वाओ यरिक् पाःन्हाॽ चोःक्मा पोःङ् के़लॽबा इःत्छिङ्ङाङ् वयाङ्ङाङ् 10 यरुसले़म्मो बा हे़क्केए चोगुङ्लो॥ तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरोलाम् युक् खोःसुङ्ङाङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमनाहाॽ पुङ्लाहिम्मो थे़क्तुङ्सिङ्, हे़क्क्याङ् सिःमे़ल्ले़ खुम्दिङ् मे़बिरुसिल्ले़ इङ्गाॽआङ् ते़न्दिङ् पिरुङ्सिङ्लो॥ 11 इङ्गाॽ यरिक्ले़ङ् यहुदि चुम्लुङ्हिम् थप्मे पेगाङ्ङाङ् खे़ङ्हाॽ खुम्दिङ् पिरुङ्सिङ्, हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ कुदक्ले़ङ्वाओ साक्के़ल्ले़क्काङ् माङ्चे़ॽया पाःप्मा पाङ्घुङ्सिङ्लो॥ साॽरिक् आसिक्किन् पोगे़बाल्ले़ ये़सुःन् नसाःन् के़जोःक्पा माःङ्घा लाजेॽओबा ये़क्यक्कोआङ् खे़ङ्हाॽ तुक्खे चाःत्छे़ पेगाङ्लो॥ 12 थिक्ये़न् कन् याःम्बक्को यरुसले़म्मोबा तुम्निङ्वाॽफुसाम्बाहाॽरोलाम् नसाःन् के़जोःक्पाहाॽ ते़म्मासिआङ् साक्मासि के़लॽबा युक् नु इङ्दत् खोःसुङ्ङाङ् दमस्कसओ पेगाङ्ल पत्छाङ्॥ 13 आदाङ्बा हाङ्ङे, ले़न्दिक् लाम्मो पेगाङ्ल पत्छाङ्ङिल्ले़ ताङ्साक्पोलाम् नाम्मिन्नुःल्ले़आङ् साॽरिक् के़ले़क्पा से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिःन् आनिगे़ खिरि मिक्किन् चे़मुर ले़क्ते़रो॥ 14 आनिगे़ काक् लाम्दिःक् के़जोःक्पाहाॽ लाम्मो हर्गुप्सा चोःन्दिगे़रो॥ हे़क्क्याङ् हिब्रु पाःन्नो अक्तङ्बा इक्लाधिक् खे़म्मना, ‘सावलए, सावलए, इङ्गाॽ थेआङ् तुक्खे के़जाःत्ताबाबे? इङ्गाॽनु थङ् के़जोःक्ने़ फाॽग्र आबाङेरक् के़घुम्लो॥’ 15 इङ्गाॽआङ् दाङ्बे, खे़ने़ॽग हाःत्ने़न्बे? फाॽआङ् सेःन्दोसुङ्॥दाङ्बाल्ले़ अक्खे पाःत्तुर नोगप् पिराङ्, ‘इङ्गाॽग तुक्खे के़जाःत्तुर के़वाॽबा ये़सुआरो॥ 16 आल्ल पोगे़ॽ, आइन् खे़ने़ॽनु ओसेःन्धाक्सिङाङ्ङाङ् आसेवारोबा नु आदोःन्दि के़बिबा चोःक्ने़आङ् वाॽआरो॥ खे़ने़ॽ आइन् के़निःसुबा पाःन्निन् नु ताःन्दि ताये़म्मो ओसेःन्धाक्ने़बा पाःन्हाॽ वेॽ मनाहाॽ इङ्गे़भोःसुसिर पोःङ्लो॥ 17 इङ्गाॽ खे़ने़ॽ के़मनाहाॽ नु थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ ने़प्जाङ्लाम् ताङ्से़ःप्ने़ॽरो॥ हे़क्क्याङ् खुनिॽ मिक्हाॽ हन्छे़, माक्चिगे़न् खादाम्मोलाम् से़न्दाङ्गे़न् ओःत्तिओ ताःत्छे़ हे़क्क्याङ् माफे़न्साम्मिल्ले़ कुयुक्कोलाम् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुयुक्को ताःत्छे़ खे़ङ्हाॽरो पाङ्ने़ॽरो॥ हे़क्केलॽरिक् खे़ङ्हाॽरे़ इङ्गाॽ नसाःन् मे़जोगाङ्बाल्ले़ चोगुल्ले़ खुनिॽ लायोलाम् ले़प्मि मे़घोःसुॽ, हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ आबाङे सेसे चोगुसिबा कुमनाहाॽनु खुनिॽ युङ्दे़न् मे़घोःसुॽरो॥’ 19 हे़क्केःल्ले़ आदाङ्बा अग्रिपा हाङ्ङे, इङ्गाॽग साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् खोःसुङ्बा सुफोरे़ इङ्जाःङ्गे़म्बाए पोःक्खाङ्लो॥ 20 काक्नु तगि दमस्कसओ हे़क्क्याङ् यरुसले़म नु काक् यहुदिया लाजेॽबा, हे़क्क्याङ् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽआङ् खिनिॽ लायोलाम् हिन्दे़म्मे़ॽआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्लो नुःक्खे़म्मे़ॽ हे़क्क्याङ् खिनिॽ लायोलाम् के़हिन्दिबा कुइसिःक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुनिङ्वाॽ तासे़म्मे़ॽओ फाॽआङ् इङ्भन् चोगुङ्सिङ्लो॥ 21 हे़क्केलॽरिक् इङ्भन् चोगुङ्बाल्ले़ चोगुल्ले़ए यहुदिहाॽरे़ माङ्हिम्मो इङ्गाॽ मे़दे़म्साङ्ङाङ् से़प्मा मे़गोःत्ताङ्बारो॥ 22 कर आइन् थारिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुभाॽ पिराङ्ङाङ् वाॽआ॥ हे़क्केःल्ले़ए इङ्गाॽ चुक्पा यम्बा के़रे़क्ले़ खुनिॽ तगि ये़प्माआङ् ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ तोःन्दि पिमा सुये़म् खोःसुङ्ङाङ् वाॽआरो॥ मोसा हे़क्क्याङ् वेॽ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ ताःन्दि पोःङ् लॽरिक् मे़बाःत्तुबान्नाङ्धो, वेॽ थेआङ् इङ्गाॽ मे़म्बाःत्ते वाॽआरो॥ 23 हे़क्केलॽरिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ सेःन्दुबा ख्रिस्ते़ल्ले़ तुक्खे चामाआङ् सिःमाए पोःङ्, सिःमे़न्लाम् कुहिङ्वे़त् पोःङ्मा हे़क्क्याङ् काक्नु तुम्बा पोःङ्ङाङ् से़न्लप्रे़न् ओःत्तिःन् यहुदिहाॽ नु थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽ इङ्भोःसुसिरो लॽरिक् खे़ङ्हाॽरे़ मे़बाःत्तुआङ् मे़वये़रो॥” 24 अक्खेलॽरिक् पावलरे़ नाङ्सिङ्मा पाःन्निन् पाःत्तुर पत्छे़ल्ले़ सुहाङ्गे़म्बा फे़स्तसरे़ फे़ःक्तु, “पावलए, खे़ने़ॽग के़नाक्खे़ के़बेरो! खे़ने़ॽग यरिक् निसाम्मिल्ले़ के़नाक्खे़ के़बेरो॥” 25 कर पावलरे़ नोगप् पिरु, “आदाङ्बा सुहाङ्गे़म्बाए, इङ्गाॽग मे़न्नाङ्ङे वाॽआ॥ इङ्गाॽग से़क्खा सेनिङ्वाॽओ पाःत्तारो॥ 26 आदाङ्बा अग्रिपा हाङ्ङिल्ले़आङ् कन् पाःन्निन् नुःरिक्काङ् निःसुबाल्ले़ खुने़ॽ कुदगि हाङ् हाङ्ङाङ् पाःप्मा सुक्कारो॥ हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा कन् पाःन्हाॽग नुःरिक्काङ् कुनिङ्वाॽओ युक्खुआङ् वाॽ लॽरिक् इङ्गाॽ निस्से चोगुङ्ङाङ् वाॽआरो, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा ये़सुरे़ कुयाःम्बेबा पाःन्हाॽग के़रे़क्ले़ मे़निःसुरो॥” 27 हे़क्क्याङ् पावलरे़ मे़त्तु, “अग्रिपा हाङ्ङे, खे़ने़ॽ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ मे़साप्तुबा पाःन्हाॽ नसाःन् के़जोगुबि? से़क्खासाङ् खे़ने़ॽ के़जोगु के़लॽबा इङ्गाॽ निःसुङ्लो॥” 28 अग्रिपा हाङ्ङिल्ले़ पावले़न् मे़त्तु, “सप्फारे़सा खे़ने़ॽ इङ्गाॽआङ् ख्रिस्तानि चोःक्मा निङ्वाॽ के़जोगुबि?” 29 पावलरे़ नोगप् पिरु, “आल्लोसाङ् ताःन्दिसाङ्, आदाङ्बारक् मे़ःन्, कर आइन् इङ्गाॽ पाःत्तुङ्बा पाःन् के़घे़म्बा के़रे़क् मनाहाॽ कन् पुङ्ला थाःमाओरक् मे़ःन्नाङ्ग वेॽ इङ्गाॽ हे़क्केए नसानिबा मे़बोःङ्नि फाॽआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङो तुवा चोःक्कारो॥” 30 हे़क्क्याङ् अग्रिपा हाङ्, सुहाङ्गे़म्बा फे़स्तस नु बर्निस हे़क्केलॽरिक् खे़प्मोबा वेॽ मनाहाॽ मे़बोगे़आङ् 31 खे़प्मोलाम् लाःक्कात् मे़लःन्दे़र मे़बत्छे़ल्ले़ खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़मे़त्छिङ्लो, “कन् मनाःल्ले़ग पुङ्लाधाबा पोःङ्मा नु सिःमे़ल्ले़न् खुम्दिङ् खोःमाग थेआङ् याःम्बक् मे़म्भेःन्ने वाॽरो॥” 32 हे़क्क्याङ् अग्रिपा हाङ्ङिल्ले़ सुहाङ्गे़म्बा फे़स्तसे़न् मे़त्तु, “कल्ले़ सिजरे़न् ये़क्पेलि मे़न्जोःक्के वये़ल्ले़ग ले़प्मादेःमाआङ् सुक्ते़त्ते़बारो॥” 1 आल्ल आनिगे़ इतालि 2 हे़क्क्याङ् आनिगे़ एसियास्मा ते़ङ्गप्पोबा वागप्खेःङ्हाॽ ले़प्माङ् वालाम्दिःक् चोःक्मा यारिप् के़बोःङ्बा आद्रामितेनसलाम् के़भे़म्बा वालाधाओ लाःप्मनाआङ् लाम्दिःक् चोःक्मनारो॥ आनिगे़ नु थिस्सलोनिकालाम् के़दाःबा अरिस्तार्खस मे़प्मनाबा मे़सेदोनियालि नसानिबा चुम्धिक्काङ् वये़रो॥ 3 हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक्मा आनिगे़ सिदोन्नो के़प्मनाआङ् थक्तुम्बा जुलियसे़ल्ले़ पावले़न् लुङ्माॽ तुक्तुआङ् कुन्देःङ् कुन्जुम्हाॽनु तुम्मा हे़क्क्याङ् चाहाबा के़जोःक्पा चिगःक्वा तङ्गाम् चोःक्मा ते़न्दिङ् पिरुरो॥ 4 खे़प्मोलाम् आनिगे़ तगि पोःङ्मनार पेःक्मना कर सुरित् केजङ्ङिन् आनिगे़ तक्ले़ङ्वा ले़प्माङ्लाम् हुःरे़बाल्ले़ चोगुल्ले़ खे़न् सुरित्मान्नु से़ःप्सिङ्मा फाॽआङ् आनिगे़ सैप्रस वागप्खाम्मिल्ले़ थोहाङ्ले़प्माङ्नु कुया कुया पोःङ्मनार पेःक्मनारो॥ 5 हे़क्क्याङ् सिलिसिया नु पाम्फिलिया ते़ङ्गप्रे़ कुयाओ पोःङ्म्नार पेःक्मनाआङ् लिसिया थुम्मोबा मइरा पाङ्जुम्मो के़प्मनारो॥ 6 खे़प्मो थक्तुम्बे़ल्ले़ मिस्रस्मा अले़क्जे़न्द्रियालाम् के़भे़म्बाआङ् इतालि ले़प्माङ् लाम्दिःक् चोःक्मा यारिप् के़बोःङ्बा वेॽ वालाधाःन् खोःसु, खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ आनिगे़ खे़प्मो चत्छिङ्मनारो॥ 7 हे़क्क्याङ् खे़प्मोलाम् यरिक् ये़न् नङेःक्काङ् वालाम्दिःक् चोःक्मनार पयम् तुक्खेनु निदस मे़प्मनाबा ये़क्यक्किल्ले़ कुबेसाङ् के़प्मनारो॥ हे़क्क्याङ् खे़प्मोलाम् इतालि ले़प्माङ् पेःक्मा सुरित् केजङ्ङिल्ले़ मे़बिरिगे़न्बाल्ले़ चोगुल्ले़ क्रेत मे़प्मनाबा वागप्खाम्समा सालमोनेनु लाङ्गे़त् ले़प्माङ् पोःङ्मनाआङ् 8 क्रेतरे़ लाङ्गे़त् पिसाङ् कुया कुया पोःक्खिगे़र पयम् तुक्खेवानु आनिगे़ लसिया पाङ्जुम्मिल्ले़ कुबेसाङ्बा “से़ःप्सिङ्दे़न्” मे़प्मनाबा ते़न्नो के़प्मनारो॥ 9 खे़ङ्हाॽ वालाम्दिःक् चोःक्मा मे़सुसे़बाल्ले़ चोगुल्ले़, हे़क्क्याङ् सुरित् केजङ् हुःमा ये़म्मिन् निःत्ताङ्ङे त्ये़र पत्छे़बाल्ले़, खे़प्मोनु तगि लाम्दिःक् चोःक्मा किप्मा के़घुःबा पोःक्खे़आङ् वये़॥ 10 “आदाङ्बासे, आल्ल तगिबा वालाम्दिःक् चोःक्मा किप्मा के़घुःबा पोःक्खे़बा निःसुङ्लो॥ चक्मे़ल्लॽए वालाम्दिःक् आजोगुम्ने़ फाॽग्र, वालाधा नु वागक्रे़ पयम् इम्मोःक्लक् मे़ःन्, कर आनिॽआङ् सिःमा आसुक्लो॥” 11 कर थक्तुम्बे़ल्ले़ पावलरे़ पाःत्तुबा पाःन्निन्नुःल्ले़आङ् वादोयुक्पे़न् नु वादोदाङ्बाल्ले़ लाम्दिःक् चोगि लॽरिक् पाःत्ते़त्छुबा पाःन्नोए निङ्वाॽ पिरुरो॥ 12 कन् ते़न्निन् चुङ्वाःम्माओ वाॽमा नुःबा मे़जोगे़म्बाल्ले़ चोगुल्ले़ यरिक्दङ्बा मनाहाॽ लाम्दिःक् चोःक्माआङ् फोनिक्स ये़क्यक्को के़प्माआङ् चुङ्वाःम्माओ वाॽमा निङ्वाॽ मे़जोगुरो॥ खे़न् वागप्खे़ःङ्ङिङ्ग क्रेतस्मा थाङ्गे़त् नाम्धा नु लाङ्गे़त् नाम्धा ले़प्माङ् तक्के़मे़प्पा नुःबा वागप्खेःङ् चोगे़रो॥ 13 लाङ्गे़त् पिसाङ्लाम् ये़म्ये़म्गे़न् सुरित् केजङ् हुःमा हेःक्ते़आङ् वादोचाःक्पाहाॽरे़ कङ्ग वालाम्दिःक् चोःक्मा नुःबा मिक्सेःन्लो फाॽआङ् निङ्वाॽ मे़इःत्तु॥ हे़क्क्याङ् वादोखे़ःक्चुरिन् मे़उःक्खुआङ् क्रेतरे़ लाङ्गे़त् पिसाङ्लाम् कुया कुया मे़बोःक्खे़र नाम्धा पिसाङ् ले़प्माङ् लाम्दिःक् चोःक्मा मे़हेःक्तुरो॥ 14 कर हाराए खे़प्मो “थाङ्गे़त्-नाम्गे़न्” मे़प्मनाबा इधुगे़बा सुरित् केजङ्ङिन् वागप्खाम्लाम् किप्मा खुःसे़र हुःमा हेःक्ते़रो॥ 15 खे़ल्ले़ वालाधाःन् हिप्तुआङ् सुरित् केजङ् के़हुबा ले़प्माङ् तगि पोःमा के़साक्पा पोःक्खे़आङ् वालाधाःन् आनिगे़ सुरित् केजङ्ङोए ले़प्मनादेमनारो॥ 16 हे़क्क्याङ् आनिगे़ काउदा मे़प्मनाबा चुक्सा वागप्खाम्मिल्ले़ कुयाओ इःम्सिङ्मनार पेःक्मना॥ खे़प्मो वालाधाःन् फे़त्लाआङ् निःम्मिल्ले़ से़ःप्सिङ्से़ ओगप् चोःक्मनाबा खःङ्बेहाॽ आनिगे़ सुक्मे़न्छुक् च्वाःत्तोलाम् थो उःक्खुम्बे़आङ् इघेःङ्मनाआङ् ताङ्मनारो॥ 17 खे़ङ्हाॽरे़ खे़न् थो मे़उःक्खुआङ् वालाधाःन् मे़यःने़न्ल फाॽआङ् कुसिगाङ्लाम् इदाःक्किल्ले़ चिगे़क् चिगे़क् इमे़घेःक्खुरो॥ सिरतिस 18 चक्मे़ल्लॽए सुरित् केजङ् किप्मा खुःसे़र हुरे़र ने़स्से़॥ खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ कुदाःन्दिक्मो खे़ङ्हाॽरे़ वागक्हाॽ च्वाःत्तो लाप्फुमा मे़हेःक्तुरो॥ 19 कुआत्छे़न्दाःन् वालाधाःन् याङ्याङ् चोःक्मा फाॽआङ् याम्मो खे़ङ्हाॽरे़ वादोसामाहाॽ 20 यरिक् ये़न् थारिक् किप्मा खुःसे़र सुरित् केजङ्ङिन् हुरे़र ने़स्से़बाल्ले़ चोगुल्ले़ लाम् के़लोःबा खेसेॽ, नाम् थेआङ् आनिगे़ निःमा मे़सुक्तुम्बे़न्नाङ्लो॥ हे़क्केःल्ले़ आहिङ् के़लॽबा निङ्साङ्ङाङ् माःमनादेःमनारो॥ 21 वालाधाओबा मनाहाॽ चा मे़न्जाएबा यरिक् ये़न् पोःक्खे़आङ् वये़बाल्ले़ पावले़न् खुन्छिॽ लुम्मो ये़म्सिङ्ङाङ् अक्खे मे़त्तुसि, “आदाङ्बासे, आबाःन् के़घे़प्सुम्माङ् क्रेतलाम् आन्धासिङ्ङिन्निल्ले़ग अक्खेलॽरिक् इम्मोःक् मे़बोःक्खे़म्बारो॥ 22 कर आल्ल हाङ्हाङ् लॽरे़म्मे़ॽ फाॽआङ् पेलि फाक्निङ्लो, थेआङ्भे़ल्ले़ आनिॽग लत्थिक्काङ् आन्छिःने़न्लो, कर कन् वालाधाःन्लक् इम्मोःक् पोःङ्लो॥ 23 इङ्गाॽ सेवा चोगुङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुमाङ्लाइङ्बे़न् आन्दे़ःन् से़न्दिक् इङ्गाॽनु ओसेःन्धाक्सिङ्ङाङ् 24 अक्खे मे़त्ताङ्, ‘पावलए, मे़गिसे़न्ने़ॽओ, खे़ने़ॽग सिजरले़ कुदगि खासे़न् लोःन्छिङ्से़ ये़प्माए पोःङ्लो॥ हे़क्क्याङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़ने़ॽनु लाम्दिःक् के़जोःक्पाहाॽआङ् हिङ्घुसिॽरो॥’ 25 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ आदाङ्बासे, हाङ्हाङ् लॽरे़म्मे़ॽओ! इङ्गाॽग निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नसाःन् चोगुङ्लो॥ हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ मे़त्ताङ्बा कुइसिःक् के़त्लो॥ 26 हे़क्केसाङ् आनिॽग कुभा वागप्खाम्मो आहाक्सिङ्लो॥” 27 खाम्दोलुम् वरक्को सुरित् केजङ्ङिल्ले़ याप्मि मुःत्ते़बा थिक्-लि (१४) ये़न् पोःक्खे़ चुरे़आङ् वये़रो॥ से़त्लुम्भक्ते़ल्ले़ वादोचाःक्पाहाॽरे़ लाजेॽरे़ कुबेसाङ् मे़गे़रे़बा निङ्वाॽ मे़घोःसुरो॥ 28 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ च्वाःत्तिल्ले़ कुभिःम्मे़न् आक्खे़म्म्याक् ने़बे फाॽआङ् लुङ्ङिन् इदाःक्किल्ले़ इमे़घेःक्खुआङ् च्वाःत्तो मे़धासुआङ् मे़सिःक्तुल्ले़ हुक्सिक् ये़त्किप् (८०) मे़घोःसु॥ हे़क्क्याङ् सप्फाङ् मे़सिःक्तुल्ले़ हुक्सिक् तुक्किप् (६०) मे़घोःसुरो॥ 29 हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ कुयाओबा पयम् लुङ्ङो आदोःक्पिला फाॽआङ् साॽरिक् मे़गिसे़आङ् वालाधाःल्ले़ कुएःक्ले़प्माङ्नु लिसि वादोखे़ःक्चुरिहाॽ मे़धासुआङ् आल्ल हारा खाओःत्निरो फाॽआङ् तुवा चोःक्मा मे़हेःक्तुरो॥ 30 हे़क्क्याङ् वादोचाःक्पाहाॽरे़ वालाधाल्ले़न् तक्ले़प्माङ्नु वादोखे़क्चुरिहाॽ के़धाःबा मे़लाम्सिङ्ल खे़त्छिङ्मा फाॽआङ् खःङ्बेन् यो च्वाःत्तो थाःमा मे़हेःक्तुरो॥ 31 कर पावलरे़ थक्तुम्बा नु थक्सुबाहाॽ मे़त्तुसि, “कन् वादोचाःक्पाहाॽ कन् वालाधाओ मे़न्याःक्ने़न्ने़ फाॽग्र खिनिॽ के़न्हिङ्ङिन्लो॥” 32 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ थक्सुबाहाॽरे़ खःङ्बेन् के़भोःम्बाआङ् के़बप्पा इदाःक्हाॽ मे़घक्तु मे़देःसुआङ् खःङ्बेन् च्वाःत्तो मे़ले़रु मे़देःसुरो॥ 33 आल्ल खाओःत्ते़र पत्छे़ल्ले़ पावलरे़ खे़ङ्हाॽ कुजासिक् चे़म्मे़ॽ फाॽआङ् पेलि फाक्तुसि, “खिनिॽग के़गिसिबाल्ले़ चोगुल्ले़ थेआङ् मे़न्जाए के़वयिबा थिक्-लि (१४) ये़न् पोःक्खे़॥ 34 हिङ्मारे़ लागि थेइग चामाए पोःङ्, हे़क्केःल्ले़ चाजे़म्मे़ॽ फाॽआङ् पेलि फाक्निङ्लो॥ खिनिॽ थे़गेःक्इधिक्काङ् थेआङ् मे़बोःङ्ने़ल्लो॥” 35 पावलरे़ हे़क्के मे़त्तु सुरुसिआङ् कुभा खरे़ःङ् खप्सुआङ् के़रे़क्ले़ खुनिॽ तगि निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नोगे़न् पिरुर चामा हेःक्तुरो॥ 36 खे़ङ्हाॽ काक् हाङ्हाङ् मे़लॽरे़आङ् चाजामा मे़हेःक्तु॥ 37 आनिगे़ वालाधाओ किप् थिक् ने़त्छिआङ् नु-तुक् (२७६) मनाहाॽ याक्मनारो॥ 38 के़रे़क्ले़ खुनिॽ खाघा चा मे़जआङ् वालाधाःन् याङ् याङ् चोःक्मा फाॽआङ् सि-जाहाॽ च्वाःत्तो लाप्मे़भुसुरो॥ 39 हे़क्क्याङ् नाम्बिन्दे़आङ् वादोचाःक्पाहाॽरे़ वारक् कुयाओबा ये़ःङ्घा ते़न् मे़निःसु, कर लाजेॽइन् कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्॥ हे़क्क्याङ् कुयाओ तेॽमाआङ् के़लुम्सिङ्बाआङ् के़ने़बा ये़ःङ्घाओ वालाधाःन् हाक्मा निङ्वाॽ निःन्धो मे़जोगुरो॥ 40 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ वादोखे़ःक्चुरि इदाःक्हाॽ मे़घक्तुआङ् वरक्को मे़निःबे़ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ कुदोःम्मा कुहिमा सिङ्ङिन् के़धम्बाआङ् के़बप्पा इदाःक्हाॽआङ् मे़भाःक्खु मे़देःसुरो॥ खे़ङ्हाॽरे़ वादोसारिःन् मे़भाःक्खुआङ् मे़भोःन्दु॥ हे़क्केलॽरिक् सुरित्माल्ले़ वालाधाःन् मुःत्तुर कुयाओ तेॽरुरो॥ 41 कर वालाधाःल्ले़न् तक्ले़प्माङ्बे़न् वरक्किल्ले़ कुयाओ के़लुम्सिङ्बाआङ् के़ने़बा ये़ःङ्घाओ साॽरिक् हाक्सिङ्ङाङ् मुम्माआङ् मे़न्छुक्मना पोःक्खे़, हे़क्क्याङ् एःक्ले़प्माङ्बान् वाभे़ल्ले़ङ्ङिल्ले़ हिप्तुआङ् यम्मा हेःक्ते़रो॥ 42 थक्सुबाहाॽरे़ पुङ्लाधाबाहाॽ वामे़जाःक्काङ् मे़घे़त्छिङ् मे़बेःक् फाॽआङ् से़प्मासि निङ्सेःक् मे़जोगु॥ 43 कर थक्तुम्बाल्ले़ पावले़न् ताङ्से़ःप्मा फाॽआङ् माॽरुआङ् वाजाःक्मा के़ले़बाहाॽ तगि मे़बिन् मे़धानिआङ् वामे़जाःक्काङ् कुयाओ मे़बेःक्नि हे़क्क्याङ् 44 वाजाःक्मा मे़ल्ले़ःमनाबाहाॽ सिङ्भे़ल्ले़क् नु के़यम्बा वालाधा सिङ् हे़प्मो मे़घिम्सिङ्ङाङ् वामे़जाःक्ल कुयाओ मे़बेःक्नि फाॽआङ् इङ्जाःङ् पिरुसि॥ हे़क्केलॽरिक् के़रे़क् थेआङ् मे़म्बोःङ्ङे आनिगे़ कुयाओ के़प्मनारो॥Paul4 B&W.pdf
1 हे़क्क्याङ् आनिगे़ के़रे़क् थेआङ् मे़म्बोःङ्ङे कुयाओ लःन्दिगे़आङ् कन् वागप्खाम्मिल्ले़ कुमिङ् माल्ता वये़बान् निङ्वाॽ खोःम्नारो॥ 2 खे़प्मो के़युङ्बा पाङ्तिबा यक्युङ्बाहाॽरे़ आनिगे़ साॽरिक् लुङ्माॽ मे़दुक्तिगे़आङ् मिमे़दुप्तुआङ् लाङ्दाःक्मा मे़बिरिगे़रो, थेआङ्भे़ल्ले़ वाहित्मान् थ्ये़र पत्छे़आङ् चुङ्जिःक्ते़रो॥ 3 पावलरे़ सिङ्मुजिॽ सुप्सुर मिओ केःत्तुल्ले़ मिःल्ले़ ये़म्दुआङ् असेःक्पे़न् खे़न् सिङ्मुजिॽओनु लःन्दे़आङ् पावलरे़ कुहुक्को कित्छिङ्लो॥ 4 पाङ्तिबा यक्युङ्बाहाॽरे़ पावलरे़ कुहुक्को असेःक्पे़न् कित्छिङ्बा मे़निःसुआङ् अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “कङ्ग से़क्खासाङ् मना के़से़प्पाएरो॥ कन् वाहङ्ङोलाम् हिङे़साङ् कन् खासे़न् के़लोःम्बा माङ्ङिल्ले़ कुघुम्दिङ्लाम् पिम्मा मे़सुक्ते़न्लो॥” 5 कर पावलरे़ खे़न् असेःक्पे़ल्ले़ अःक्मा मे़ङ्घोए मिओ साक्खु केःत्तुआङ् थेआङ् मे़बोःक्खे़न्लो॥ 6 आल्ल पावले़न् थङ्दुआङ् हर्गुप् चोःन्नाङ् सिःॽ लॽरिक् निङ्वाॽ मे़इःत्तुआङ् मनाहाॽरे़ मे़हाङ्घुरो॥ यरिक् ये़म् मे़हाङ्घुसाङ् खुने़ॽ थे़माआङ् मे़बोःक्खे़म्बा मे़निःसुआङ् खुनिॽ निङ्वाॽइन् मे़ले़क्खुर अक्खे मे़मे़त्छिङ्लो, “कङ्ग से़क्खासाङ् माङ्लो॥” 7 खे़प्मो निःत्ताङ्ङे खे़न् वागप्खाम् युक्पा पब्लियसरे़ कुलाजेॽ ने़स्से़॥ खे़ल्ले़ आनिगे़ कुहिम्मो तेॽरिगे़आङ् साॽरिक् नुःरिक् मे़त्तिगे़र सुम्ये़न् थारिक् तरे याप्मि तोःसे़रो॥ 8 पब्लियसरे़ कुम्बा तुङ् नु माक्खिॽ हिबिःप्माल्ले़ तरुआङ् ने़त्नाओ ने़स्से़॥ हे़क्केःल्ले़ पावले़न् कुहिम्मो पेआङ् तुवा चोगु पिरुआङ् हुक् ने़स्सुआङ् वेःन्दुरो॥ 9 अक्खे पोःक्खे़ल्ले़ वागप्लाजेॽओबा काक् के़दुक्पा के़यॽबाहाॽ मे़द्ये़आङ् मे़वेःत्ते़रो॥ 10 खे़ङ्हाॽरे़ यरिक् इङ्धाःङ् मे़बिरिगे़र मिक्तोःक् नु चे़स्सुङ्हाॽ मे़दोःन्दि मे़बिरिगे़॥ याङ्सि पेःक्मा ये़म् पोःक्खे़ल्ले़ वालाम्दिःक्को चाहाबा के़जोःक्पा के़रे़क् चिगःक्वाहाॽ वालाधाओ मे़याक्तु मे़बिरिगे़रो॥ 11 हे़क्क्याङ् खे़प्मो ला सुम्सि थारिक् वयिगे़आङ् खे़प्मो अले़क्जे़न्द्रियालाम् के़दाःबा काप्साबा ग्रिक माङ्हाॽरे़न् खोःम्मनाबा इत्छाप् के़बप्पा वालाधाओ लाःप्मनाआङ् आनिगे़ वालाम्दिःक्को थासिङ्मनारो॥ खे़न् वालाधाःन् चुङ्वाःम्माओ खे़न् वागप्खेःङ्ङो त्ये़आङ् वये़रो॥ 12 हे़क्क्याङ् आनिगे़ सिराकस मे़प्मनाबा ये़क्यक्को के़प्मनाआङ् सुम्ये़न् थारिक् खे़प्मो ने़मना॥ 13 खे़प्मोलाम् थासिङ्मनाआङ् इतालि लाजेॽबा रेगियम मे़प्मनाबा ये़क्यक्को के़प्मनारो॥ हे़क्क्याङ् कुदाःन्दिक्मा लाङ्गे़त् पिसाङ्लाम् सुरित् केजङ् हुःरे़, हे़क्क्याङ् थासिङ्मनाआङ् कुआत्छे़न्दाःन् पतिओलि मे़प्मनाबा पाङ्जुम्मो के़प्मनारो॥ 14 खे़प्मो आनिगे़ कुभा नसानिबा फुॽनुसाॽहाॽ तुम्मनासि, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ ये़त्नाम्धिक् याःक्ते़म्मे़ॽ लॽरिक् पेलि याप्मि मे़भाक्ते़रो॥ आनिगे़ खुन्छिॽनु ये़न्नाम्धिक् याःक्मनाआङ् रोम ले़प्माङ् थासिङ्मनारो॥ 15 रोम्मो के़वाॽबा नसानिबाहाॽरे़ आनिगे़ त्ये़ॽइगे़र पत्छिगे़बा पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् अप्पियास्मा पाङ्जुम् नु सुम्सि इःक्खिम् मे़प्मनाबा दे़न्नो आनिगे़ तुम्से़ लाम्देःङ् थारिक् लाम्लक्से़ मे़द्ये़रो॥ हे़क्क्याङ् पावलरे़ खे़ङ्हाॽ निःसुसिआङ् हाङ्हाङ् पोःक्खे़र निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नोगे़न् पिरुरो॥ 16 आनिगे़ रोम्मो के़प्मनाआङ् खे़प्मो थक्सुबा कोमाओ पावलरे़ आबाङे तङ्गाम् चोगुबा ये़ङ्वाहिम्मो वाॽमा मे़बाङ्घुरो॥ 17 सुम्ये़न् एगाङ् पावलरे़ यहुदि लाम्लोःबाहाॽ चुम्लुङ्ङो उःत्तुसिआङ् खे़ङ्हाॽ मे़जुप्से़ल्ले़ अक्खे मे़त्तुसिरो, “आम्भुॽ आन्साॽसे, इङ्गाॽग आनिॽ मनाहाॽ नु आनिॽ सुधे़बाहाॽरे़ आम्बिरे़ आम्युसे़बा साक्थिम्मिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ थेआङ् मे़म्बाःप्पे़न्लो, हे़क्केसाङ् इङ्गाॽग यरुसले़म्मो मे़दे़म्साङ्ङाङ् रोमि सुहाङ्युक्पाहाॽरो हुक्मे़सुप्ताङ्लो॥ 18 खे़ङ्हाॽरे़ इङ्गाॽ मे़साॽराङ्ङाङ् याप्मि ले़प्मादेःमा निङ्वाॽ मे़जोगु, थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ सिःमे़ल्ले़ खुम्दिङ् खोःमा थेआङ् फे़न् पाःन् मे़न्जोःक्के वयाङ्लो॥ 19 आनिॽ आबाङे याप्मिहाॽरे़ खुनिॽ तक्ले़ङ्वाओ आप्तिक् थेआङ् मे़गत्तान्छाङ् यहुदि लाम्लोःबाहाॽरे़ साॽरिक् मे़अत्ताङ्ङिल्ले़ इङ्गाॽ हाङ् युक्पा सिजरलो ये़क्पेलि चोःक्माए के़बोःङ्बा पोःक्खाङ्लो॥ 20 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ए इङ्गाॽ खिनिॽनु तुम्माआङ् थेआङ् आप्तिक् मे़गुःत्ताङ् के़लॽबा पाःन्निन् चे़ङ्मा निङ्वाॽ चोगुङ्ङाङ् कप्मो त्ये़म्मे़ॽ फाॽआङ् उःत्निङ्बारो॥ इस्राइलिहाॽरे़ ताः के़लॽबा निङ्साङ् मे़जोगुबा माङ्थुक्पे़न् नसाःन् चोगुङ्बाल्ले़ चोगुल्ले़ इङ्गाॽ आइन् कन् इघेःङ्ङो थ्याङ्ङाङ् वाॽआरो॥” 21 खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ नोगप् मे़बिरु, “आनिगे़ग यहुदियालाम् के़याःम्बेओ थेआङ् सक्इङ्घङ् मे़ङ्घोए वयिगे़रो॥ हे़क्क्याङ् खे़प्मोलाम् खे़ने़ॽ के़दक्ले़ङ्वाओ फे़न् पाःन्हाॽ के़दाःप्पा फुॽनुसाॽहाॽआङ् मे़होःप्लो॥ 22 कर कन् के़नाःत्तु के़इःत्तुआङ् के़वाॽबा निसाम्मिल्ले़ कुदक्ले़ङ्वाओ मे़बाःत्तुबा आत्तिसाङ् खे़प्सुम्बे़र वयिगे़॥ कल्ले़ कुयाःम्बेओ खे़ने़ॽ के़निङ्वाॽ थे़मा वाॽबे फाॽआङ् खे़म्मा सिराॽ थाङे़आङ् वाॽरो॥” 23 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ पावलनु याम्मो तुम्मा ये़म् निःन्धो मे़जोगु हे़क्क्याङ् खे़न् ये़म्मो खे़ङ्हाॽ पावलरे़ कुये़ङ्वाहिम्मो यरिक् मे़द्ये़रो॥ हे़क्क्याङ् पावलरे़ तानाम्नु नाम्ध्ये़र थारिक् निङ्वाॽफुहाङ्जुम् नु ये़सुरे़ कुयाःम्बेओ खे़ङ्हाॽ नसाःन् के़जोःक्पा चोःक्मासि फाॽआङ् मोसारे़ साप्तुबा साम्योथिम् नु माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ मे़साप्तुबा साप्लालाम् कुबे हन्दुआङ् चे़क्तुसिरो॥ 24 खे़ङ्हाॽ कुभारे़ग पावलरे़ पाःत्तुबान् नामे़साॽरु कर वेॽहाॽरे़ग नामे़न्छाॽरुन्लो॥ 25 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खुनिॽ लुम्मोए निङ्वाॽ मे़न्दङ् पोःक्खे़रो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ पेःक्मानुःल्ले़ तगि पावलरे़ अक्खे मे़त्तुसि, “से़क्खाए नुःरिक्काङ् सेसेमाङ्ङिल्ले़ माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पा यसैयाःल्ले़ कुमुराओलाम् खिनिॽ थाःक्थे़बाहाॽ अक्खे मे़त्तुसिआङ् वाॽरो– 26 ‘कन् मनाहाॽरो पेगे़ॽआङ् अक्खे मे़त्ते़से़ॽ,आबाःन्जाक्किन् खिनिॽ के़घे़प्सुम् आल्लसाङ् नुःरिक्काङ् के़घे़प्सुम्,कर कुसिङ् के़न्निःत्तुम्मिन्लो॥आयाःम्बक्किन् खिनिॽ ओगे़मे़त्तुम् आल्लसाङ् नुःरिक्काङ् ओगे़मे़त्तुम् हे़क्केसाङ् के़न्निःसुम्मिन्लो॥ 27 थेआङ्भे़ल्ले़ कन् मनाहाॽरे़ खुनिॽ निङ्वाॽइन् के़धुङ्बा पोःक्खे़आङ् वाॽरो॥खुनिॽ ने़क्खोॽहाॽ सुबे़आङ् पत्लो॥खुनिॽ मिक्हाॽ सुबे़आङ् पत्लो॥मे़ःन्ने़ फाॽग्र मे़निःसु, मे़घे़प्सु,कुसिङ् मे़निःत्तुआङ् इङ्गाॽओ मे़नुःक्खे़बारोहे़क्क्याङ् वेःन्निङ्बा वये़रो लॽरिक् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पाःत्तुरो॥’ ” 28 हे़क्क्याङ् पावलरे़ कुनुप्मो अक्खे मे़त्तुसि, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़न् से़न्लप्रे़ सुनाइङ्ङिन् थिम्मे़न्दङ् सुवाङ्हाॽरो पाङ्घुआङ् वाॽ, हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽरे़ नुःरिक्काङ् मे़घे़प्सुॽ के़लॽबान् कुसिङ् निःत्ते़म्मे़ॽओ॥” 29 ((हे़क्क्याङ् पावलरे़ कन् पाःत्तु सुरुआङ् यहुदिहाॽ खुनिॽ लुम्मो साॽरिक् पाःन्धङ् मे़धक्ते़र खे़प्मोलाम् मे़बेरो॥)) 30 तङ्बे ने़त्छि थारिक् पावलरे़ आबाङे तङ्गाम् चोगुबा ये़ङ्वाहिम्मो याःक्ते़आङ् कुदुम्से़ के़दाःबा के़रे़क् मनाहाॽ लाङ्दाःक्मा पिरुसिर वये़रो॥ 31 हे़क्क्याङ् मे़ङ्गिए हाङ्हाङ् लॽरिक् निङ्वाॽफुहाङ्जुम्मिल्ले़ कुयाःम्बेओ इङ्भन् चोगुर के़दाःबा के़बेःक्पाहाॽ दाङ्बा ये़सु ख्रिस्तरे़ कुयाःम्बेओ हुॽरुसिरो॥ आत्तिन्हाॽरे़आङ् हे़क्के चोःक्मोलाम् खुने़ॽ साक्मा मे़ङ्गोःत्तुन्लो॥
|