Philippians

Pilipi

Pilipi 1

Na kawunga-na. 1 Welingu lai Paulu dàngu i Timutiu, atana i Karitu Jehu, la tau matua-ka lai Karitu Jehu da manindja la Pilipi, karia-da da ama bokulu dàngu da ndiakungu. 2 Na pa-namungu dàngu na peku welingu lai Ala, na Amanda, dàngu lai Miri Jehu Karitu, mata ka lai njimija. Na pa-malangungu-na dàngu na hamajangu-na i Paulu. 3 Ku-pamalangu-manja na Alanggu djàku luma panamu-kai. 4 Handàka hamaja-handàka hamajangu-nggu, naingu-mana ba ku-hamaja-nggai ndumami mbuu ndàbami ba dàngu mbaha etinggu, 5 mala bai ngerangu-du la pa-bobaru-ja na lii mànangu piti welingu la lodu kawunga lundu nàhu. 6 Ba jiana-duja na ma-màndungu la etinggu, Njuna na mambàda pa-kiringu parama mahàmu daa la etimi, ba na-palundu-manja duna lupa tomaja na loduna i Karitu Jehu. 7 Ràka-manaka duku ba ku-pangàda tunggunggai nu njimi mbuu ndàbami, ba ni mànu-dunggai la etinggu, nu bai angu ngera dàngganja mbuu ndàbami na pa-namungu pa-wuangu-ka, ka ngiangunggunja la uma kapàtangu, ka hema-nggunja dàngu ka pamàndu-nggunja na rukuna na lii mànangu. 8 Ba hakahii-ma-nggunja i Ala ba kurindju-nggai mbuu ndàbami la manàwaru-na i Karitu Jehu. 9 Dàngu jiana-ja na pa-hamaja-nggu, mata àru ka manaü bundungu-na na mbuhangu-mi, ka dàngu pingumi dàngu manggàna etimi la ngga-nggàra, 10 kai pingu pa-kawàri-ja na ma-papingi. Nu hii jahangu, hi nda ningu njurami ngeru la loduna i Karitu, 11 ba nakàli-kai tàndji pa-patumbu-na i Jehu Karitu, la patembi wànja dàngu la pawotu wànja i Ala. Na ngiangu-na i Paulu la uma kapàtangu. 12 Mata kai pinja wànggu angu dedi, na ngara matumbu-ka lai njungga ba djia-jaka na pa-ndàharungu wàna na lii mànangu; 13 hi kiri habola-na la hurundandu-ka la uma hangandji lupa la tau hawiangu-ka, ba tau papàtu lumuna i Karitu-ka, 14 dàngu hi nadangu na angu dedi lai Karitu na mambàda màndungu etina rukuna ba papàtu-ka, hi manaü bundungu-na na kalongga etida la patiki-ja na puluna i Ala dàngu nda mangàdatu-da. 15 Nidundja da ma-bobaru-nja i Karitu rukuna na malara eti dàngu pa-hànggangu, tàka hawiangu njuna weli etingu lànga-tàka-mada. 16 Jiada ruku mbuhangu-mada hi dapeka-ja i Karitu ba dapi-dungga ba pa-patanggungu-ka la pahema-ja na rukuna na lii mànangu, 17 tàka njuda hawiangu himbu-danja ngera wikida duda, nda dàngu tàndjia-da, ka pa-handuka-ki-japa nu ba papàtu-ja wàdangga làti pa-pangàda-da. 18 Nda nggàra ehia! Djiapa ka nda nggikina-kadu, ka ningukai padindi-da ka malànga-tàka-jakai, djiangu-ma duna ba pa-bobaru-ja i Karitu; nunaja na pambaha eti wànggu, dàngu dji-djiangu-ma duku ba kumbaha eti. 19 Maa ba pi-ma-nggunja jiana, ba na-patumbu-nggaka pamara wànggu taï, ruku hamajangu-mi dàngu ruku pa-ndulangu-na na Ngahuna i Jehu Karitu. 20 Djiaja na parindju hala-wàlanggu dàngu na pamonu-nggu, ka àmbu ku-makia ndoku la ngga-nggàra, tàka ba dàngu kalongga eti dju-djuaka, hama tuna handàka-handàka, tuna numbu nàhu, ka pa-wotungu-ja taï i Karitu la taunggu, ka luri-nggunja ka meti-nggunjakai. 21 Nadu njungga duku, na luringgu ba djiaja i Karitu, dàngu na meti ba pamàngi wànguja. 22 Djàka luri-nggunja la tolu, ningu linguna la paràma-nggu; ba tuna nda kupia-nja djàka nggiija bàdi na papindi-nggu. 23 Naberi mandua na etinggu. Ku-rindjungu palaku dàngu pangiangu la lihina i Karitu, ba djia-japa na marihi la pahàmu. 24 Tàka djàku ndàdiku-ki la tolu, marihi lingu-majai lumumi njimi. 25 Ba dàngu màndungu-na padua jiana daa la etinggu, pi-du-nggunjaka ba ndàdiku-nggunjaka taï hi ku-padaingu lai njimi mbuu ndàbami, ka peku kabutuhu-kimi dàngu ka peku mbahada da etimi la pawai. 26 Nu na hamemu-mi ka peku làndangu-na lai Karitu "Jehu, rukuna ba kuhili mai lai njimi. Màtawa kai pa-mukarungu bai nundjuja na hurina i Karitu. 27 Djiaa-ja njuna na hurimi la kabungguru ka na-panggepi dànja na lii mànangu-na i Karitu, ka mainggunja hi kungita-kai, ka la mamarau-kakai, ka kurongu àrukai ndolaku padaingu-mi dàngu kahau ngahungu-mi, dàngu kai kahau etingu la pa-paràndja pabera lumuna na waija na lii mànangu, 28 dàngu nda pa-katàtaku-nanggai papami la ngga-nggàra. Nuna lai njuda tanda molungu-danja, tàka tanda mara-minja njimi, nu welingu lai Ala. 29 Nadu njimi ba pawua djuangu-du-kaika lumuna i Karitu, nda djia biaja bai pawai lai Njuna, tàka djia-mbuja bai padangu majila lumuna Njuna. 30 Ba hama-mana na pabera-mi hama tuna na pangita-mi àmangu dàngu na parongu-mi nàhu lai njungga.

Pilipi 2

1 Djia ba tuna nu, djàka peku-duna ba kupanau-nggai lai Karitu, ba ku-pamàndu-nggainja na etimi ruku mbuhangu; djàka ta-panuangu-du rukuna i Ngahu, djàka ningudu mila eti dàngu manàwaru, 2 i-padjàngapu àruja na mbaha etinggu, kai pahama eti, kai pahama mbuhangu, kai pahama hamangu, kai pahama pangàdangu. 3 Àmbu ningudu ngga-nggàra pa-kehangu wàmi ngera wikimi, ndia ngara wikimi, tàka mata ka dàngu kendaru etimi bai maràngga pekanja rihina na angumi. 4 Àmbu djiaja na nduma wikimi na papanau-mi haàtu haàtu, tàka mata ka djiaja na ndumana hawiangu-mbu bàdi. 5 Màtawa na orangu-mi ka hama tuna na maninja lai Karitu Jehu: 6 Ba dàngu hama hada-nanja i Ala, wangu-manaka duku ba ku-pahama dànja i Ala, ba nda wànaa. 7 Tàka na-kalàba-ma wikina hi napiti-ja na hada tau ata, hi na-pahama dànja na tau. Dàngu ba hama tau dedija ba ngitaja, 8 hi na-pakendaru wikina, ba na-patundungu lundu metina, na na meti la ai harikangu. 9 Djia-mbu-dujaka hi natika pa-padjangga-ja parama i Ala, hi nawua-nja na ngara na marihi-nja na ngara danguka, 10 nu la ngarana i Jehu ka na-patika na kambàku danguka, na na maninja la awangu dàngu na maninja la pinu tana, dàngu na maninja la kambu tana, 11 dàngu na lama danguka ka na-padjia-ja: i Jehu Karitu djia-jaka i Miri ba wàna, la pawotu wànja i Ala na Ama. 12 Djia-duja angu mbuhanggu, hama tuna bai kàli manundu àmangu, àmbu hama djiangu bia ba talànga ningga, tàka ri-rihipa bàdi ba talànga nda ningga, màtawa kai ràmaja na mànangu wikimi ba dàngu mangàdatu-mi dàngu katàtaku-mi. 13 Maa ba i Aladu na maràma-ja lai njimi ka pa-tikingu-ja ka ràmaja lumuna na orangu-na. 14 Wànjawa mbuu ndàbana dàngu nda pa-karia-minja kambu-ngu dàngu pa-tumbarungu, 15 ka àmbu ningu njurami, ka dàngu molada da etimi, ka ana Alakai na panda pulungu la padua-na na bandjaru pa-ndjurangu na ma-paliu laüngu, na ngia pa-handaraku-mi hama tuna kandunu da ma-handaraku-nja na pinu tana, 16 dàngu kawana-minja na pulungu paluri wàngu, ka peku hamemu wàngunggu la loduna i Karitu ba nda kahewa-na ba kupalai pa-rimbungu, dàngu ba nda kahewa-na na djàranggu. 17 Djiapa ka nambungu-kadu na wai rianggu, nu bai maraku-ngu wikimi dàngu bai wàngu pa-lumungu ruku pawai, nambaha-mbu na etinggu, dàngu kumbaha eti dànggai mbuu ndàbami. 18 Màtambu njimi ka timi nu bai mbaha eti, dàngu bai mbaha eti dàngga. Na rukuda i Timutiu dàngu i Epapunditu. 19 Ku-monungu lai Miri Jehu la paluu paràha-nja i Timutiu lai njimi, mata ka peku nggaüru-mbuna na etinggu, djàku pinjaka djàka nggi-nggikimi. 20 Maa ba nda ningua-pa lai njungga ma-pahama eti dànja, ma-paweli etingu la papanau-ja na wai ngerami. 21 Ba himbu ndàba-danjaka duda na wai ngera wikida, nda djiaaja na ngerana i Karitu Jehu. 22 Tàka na torangu-na njuna pi ndàba-minjaka, ba hama tuna na ana la amana ba nalumu dàngga pa-bobaru-ja na lii mànangu. 23 Monungu-ma-nggunja paluu paràha-nja, djàku pinjaka djàka nggi-nggikina na hupu ndjàpuna na wai ngeranggu. 24 Ba tuna màndungu-ma-nanja na etinggu lai Miri, njungga wiki ba luu mai-ma-nggunja lai njimi. 25 Tàka ba kukaka-ja, ku-paràha-nja bàdi Epapunditu lai njimi wànggu, na na angu dedinggu, na angu ràmanggu, na angu pabera-nggu, na pa-palewa-mi la palumu-nja na mandjaka-ngga, 26 ba rindju-ma-nanggai mbuu ndàbami, tuna hi handuka-nanja padua na etina, rukuna bai rongunja hiduna. 27 Tubangu njuna ba nahidu ba natika pameti-kaamangu. Tàka namila-njaka eti paraïna i Ala, nda mbulungu njunaa, tàka njunggambu, ka àmbu nabondja-bondjangu na handu-ka-nggu. 28 Djia-duka hi kuluu paràha-nja, nu bai ngita-jaka, ka da-mbaha beli da etimi, dàngu njunggambu ka na-kandàdahu-ki na handuka-nggu. 29 Djia ba tuna nu inggepi-jawa lumuna i Miri ba dàngu mbaha eti djuakai, dàngu itembi-jawa na tau tungu nu. 30 Nadu lumuna na paràma-na i Karitu, ba natika pameti-kaamaka, ba na-talurungu lurina, ka peku pa-djàngapu-nanja na ma-jamihu-nggai la palumu wàngga njungga.

Pilipi 3

Na tàndji na malànga-tàka. 1 Hinggilu-nai, angu dedi, màtawa kai hanggela hawola lai Miri. Nda nambotu-ma duku na etinggu la pahili tulihu-nggaindja da pambàda hala, màlai ba na-màndungu wànja na etimi. 2 Imanggangu wikimi welingu la ahu; imanggangu wikimi welingu la maràma da ma-akatu, manggangu wikimi welingu la kàri na manda djiaja. 3 Nadu ba djiata njutadu na kàri na malànga-tàka, njuta malumu-nja i Ala rukuna i Ngahu, dàngu ma-hamemu wànja i Karitu Jehu, dàngu manda monungu la tolu. 4 Ka ku-monungu la tolu djàka wànggukai, peku-mbu-nggu làti. Djàka ningu biduai tau, pekuna ba ku-monungu la tolu ba wàna, ka manaü-naipa njungga. 5 Walu mbua lodu-ngguka hi kàrika, tau Ihiraïlu-ka la kabihu Mbenjamingu, tau Imbarani-ka, ana tau Imbarani, la uku, tau Parihi-ka. 6 La marana, ma-kehangu kabungguru-ka, la tàndji la uku, nda ningu njuranggu. 7 Tàka na pamàngi wànggu àmangu, pamburi wànguja wà-nggunja-ka lumuna i Karitu. 8 Màlai mbuu ndàba-naka pamburi wànguja wàngguka, nadu na pinja i Karitu Jehu ba nahipu ndàba-duja. Lumuna Njuna-maka hi kudjàma-nja mbuu ndàbana, ma-kalàmba-ja ba wànggunja, ka peku màngi wànggunja i Karitu. 9 Màtawa ka nawuwa ba lai Njunaka, ba dàngu nda ningu tàndji wikinggu rukuna na uku, tàka djiaja na tàndji rukuna ba kuwaija i Jehu, na na tàndji ma-welingu lai Ala na ma-latangu pawai. 10 Nu ka peku tanda wànggunja Njuna, dàngu na mbiha mendina na mambàda hadangu dàngu na ngera-nggunja na majila-na, nu ba ku-pahama hada dànja la metina, 11 ka peku toma àru-nggunja na hadangu welingu la padua mameti. 12 Mbàda ngalangu-ngguka, ndia mbàda djàngapu-ngguka nda wànggua, tàka keha-nggunja ka peku jàpa àru-nggunja, mala ba najàpa-mbu-dukaka paraïna i Karitu Jehu. 13 Oi angu dedi, njungga duku kujàpa-ma-jaka nda wànggua, tàka hau djuaa-na duku, ba kumbula-ndja da pa-kadjia-nggu dàngu ba kuwala wikinggu lai nu la ma-ngiangu la ngabanggu, 14 keha-nggunja na pa-hanggangu, ka peku ngala-nggunja na pendji, na papaau wànanda i Ala lai Karitu Jehu, kehanja na maninja dita ba wànanda. 15 Djia ba tuna nu djàka mapira-ta ma-djàngapu, màtawa ka ta-pangàda-nja na matuna nu bàdi; dàngu djàka ningu pa-pangàda haumi, djiangu-ma duna ba nabowa-nggainja paraïna i Ala. 16 Na njuna na ngia pambàda tàkanda, màtawa ka pa-ngalangu-ma bàdi lai nu. Na huri pa-pangita-na i Paulu. 17 Màtawa ka ma-kikungu la huri-nggukai, dàngu kai hamata-ja na tau na ma-djiangu-ja na hurina hama tuna na ngera-ngu pa-pangita-manggai. 18 Maa ba nadangu na tau na mapapa-nja na harikangu-na i Karitu ba ngitaja na hurina, hama tuna na pakàli panii-nggunggai, tàka nàhu kupanii pa-karia-nggainjaka wai mata. 19 Na hupu ndjàpuna pa-molungu wànguja, djiaja na mbulida na pamiri-da, dàngu na pa-makia wàngu djia ninguja na pa-hamemu wàda, ba pa-ngàdangu-danja ngera pinu tanamaa. 20 Nadu na paraïngu-nda duta ba la awangu-ja. Weli nàmungu tanedi-nja na Ma-pamànangu, na i Miri Jehu Karitu. 21 na ma-pandjilu-ndja ngeru da taunda da maànga, ka dahama hadanja na tauna Njuna na ma-kadjilaku nundjuja na kodi màkana la pa-karuduku-ja mbuu ndàbana lai Njuna wiki.

Pilipi 4

1 Djia ba tuna nu, angu dedi pambuha-nggu, parindju-nggu, pambaha eti wànggu, palii pendjinggu, màtawa kai ndolaku padaingu timi nu bàdi lai Miri, oi pambuha-nggu. Na panaungu hangia-hangia. 2 Ku-pamanda-ndja i Eundia dàngu i Handiki ka dakahau etingu lai Miri; 3 njumumbu, angu lànga-tàkanggu, ku-pamanda-nggau, mata kau hamata àruha nuda da tau kawini da mambàda djàra dàngga la pa-bobaru-ja na lii mànangu àda i Kalemingu lupa da angu ràmanggu hawiangu, da manindja da ngarada la huratu tau luri. 4 Mata kai hanggela hawola mànuwa lai Miri! Màtawa kai hanggela hawola hili wànggunggai. 5 Màtawa na hàmu etimi ka napi ndàbanja tau, I Miri marenia-manaka. 6 àmbi handulcangu-du ngga-nggàra, ba tuna da pa-karuhi-mi la ngga-nggàra, màtawa kai bowanja i Ala la hamajangu dàngu la pa-mandangu bai pa-karia-nja pa-malangungu. 7 Nu na peku na ma-welingu lai Ala, na mahipu ndàbaja na pa-ngàdangu-ka, namangga-mandja duna da etimi dàngu da pa-ngàdangu-mi lai Karitu Jehu. 8 Hinggilu-nai angu dedi, djàka nggiija na ma-tubangu, na ma-ràkangu, na matàndji, na ma-jahangu, na pa-orangu, na mahàmu linguna, djàka ningudu huri mahàmu dàngu huri pa-wotungu, mata ka djia ninguja bàdi na pa-pangàda-mi. 9 Na pambàda papeka-mika, na pambàda ngala-mika, na parongu-mika dàngu na pangita-mika lai njungga, màtawa ka djiaja bàdi na paliimi. I Ala na pingi peku djiangu-ma duna naangu-nggai. Na pa-malangungu-na i Paulu rukuna na pa-ndulangu-da da tau Pilipi. 10 Mbaha dirà matiki-ja na etinggu ba lundu pekumi pa-pahada belinja na namu-mingga; inamu-maka njuna làti àmangu, tàka ndai hunggungu ngarangia. 11 Hi panii tunggu nu, nda ruku pàkuna ba ningu mandjaka-ngga, ba mbàda papekangu-ma-ngguka pa-patoma wàngu tuda maningu-ngga. 12 Kupinja na pandjaka wàngu, kupi-mbunja na pa-bundungu wàngu; la matu-tumbuka ndàmangu-ma-ngguka la ngga-nggàra, ka mbihuja ka rimbangu-jakai, ka bundungu-ja ka ndjakajakai. 13 Kumàka-manja duku mbuu ndàbana rukuna Njuna na mapa àtalu-ka. 14 Tàka mahàmu-ja na pa-patumbu-mi, bai ukuru dàngganja na handuka-nggu. 15 Nadu njimi wiki tau Pilipi bai pimanja, la kawunga bobaru-nggunja na lii mànangu, ba kuhada welingu la Makandoni, ba nda ningua hau kabungguru ma-padiha dànggandja da pawua dàngu da pakei, mbulungu njimimaa. 16 Nadu ba talànga ningga la Tehalunika bai pandua pa-ndilungu-maka pa-pangàndi-ngga ndumana na mandjaka-ngga. 17 Nda himbu-nggunja na pa-wuangua, tàka himbu-nggunja na wua, mata ka nabondja-bondjangu na ndumami djàka pa-dihangu-ja. 18 Nàhu ngala hàla-nggunjaka, djiapa darihi-mbupa; bundu-nanggaka nu ba kungalandjaka da pawua-mi la limana i Epapunditu, mambii hiritu-ha, maraku pa-mbuhangu paora-na i Alaha. 19 Na Alanggu djiangu duna na-patutunggainja na mandjaka-nggaika, nundjuja na wuluna, pahunga wàna na bundjuku-na lai Karitu Jehu. 20 Lai Alaja na Amanda, na wotungu lundu nu nu. Amingu. Na hupu ndjàpuna. 21 Tambi wànanggai maràngga wàmindja da tau matua-ka lai Karitu Jehu. Tambi wàdanggai da angu dedi da manindja-ka lai njungga. 22 Tambi wàdanggai da tau matua-ka, ri-rihi da tau la kuru umana na hangandji bokulu. 23 Na pa-namungu-na i Miri Jehu Karitu mata ka ninjawa la eti dalumi.





AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE