TI EVANGELIO CAS INSURAT NI SN. LUCAS CAPITULO 1 1 Iyantangay ta aduda dagiti nanggayagay a nagipablaac iti naurnos a pannacaipalawag cadagitoy nga banbanag a pinatitayo iti napudpudno unay, 2 Ken cas iti panangsaritada cadagitoy cadacami, nga nanipud idi damo dagitoy sacsida a nacaimatang, ken ad-adipenda iti sao; 3 Iti casta naimbag uray met caniac, calpasan ti naan-anay a pannaca-ammoc dagiti amin a banbanag nanipud idi damo, nga agsurat kenca iti naurnos, maicari unay a Teofilo, 4 Tapno maammoam ti kinapudno maipapan cadagiti naar-aramid, isuda a nacasursuroam. 5 ¶ Adda idi cadagidi al-aldaw ni Herodes, nga ari sadi Judea, ti maysa a padi a managan Zacarias, iti batang ni Abias: ket ti asawana idi maysa cadagiti annac ni Aaron, ket ti naganna Elisabet. 6 Ket agpadpadada a nalinteg iti sangoanan iti Dios, a nagnagnada cadagiti amin a bilbilin ken allagaden ti Apo nga awan nacababalawanda. 7 Ket awan anacda, ta ni Elisabet ket lupes, ket agpadpadada nga adduan unayen iti tawtawen. 8 Ket naaramid nga, idi madama nga agannong iti kinapadina iti pannacabatangna iti sangoanan iti Dios, 9 Cas mayalubog iti ugali dagiti kinapadi, naibatang isuna idi a mangidaton iti incienso no sumrec iti templo ti Apo. 9 Cas mayalubog iti ugali dagiti kinapadi, naibatang isuna idi a mangidaton iti incienso no sumrec iti templo ti Apo. 11 Ket idin adda nagparang kencuana a maysa nga angel ti Apo a nagtactacder iti disso a macanawan ti altar ti incienso. 12 Ket idi makita ni Zacarias, nariribuc isuna, ket immay kencuana iti panagbuteng. 13 Ngem ti angel kinunana kencuana, Dica agbuteng, Zacarias: ta naipangag ti cararagmo; ket ni asawam nga Elisabet ipasngayannacanto ti maysa nga anac a lalaki, ket panaganamto ti Juan. 14 Ket sica addanto rag-o ken ragsacmo; ket adunto ti agragsac iti pannacayanacna. 15 Ta dackelto isuna iti sangoanan ti Apo, ket saanto nga uminum ti arac ken inumen a naingel; ket mapnonto ti Espiritu Santo, manipud pay iti tian ni inana. 16 Ket adu cadagiti annac ti Israel ti mapagsublinanto iti Apo nga Diosda. 17 Ket isu mapanto iti masangoananna iti espiritu ken pannacabalin ni Elias, tapno pasublienna dagiti puspuso dagiti amma cadagiti annac, ken dagiti nasungit iti kinasirib dagiti nalinteg; tapno ruggiananna iti maysa nga ili nga maisagana a maipaay iti Apo. 18 Ket kinuna ni Zacarias idi angel, Anianto ti pacailasinac itoy? ta siac lacayacon, ket ni asawac baketen. 19 Ket simmungbat di angel a kinunana kencuana, Siac ni Gabriel, nga agserservi iti sangoanan ti Dios; ket naibaonnac a makisao kenca, ken mangyeg kenca dagitoy naimbag a damdamag. 20 Ket, adtoy, agumelcanto, ket dicanto macapagsao, agingga iti aldaw a pannacaaramid dagitoy, agsipud ta dica pinati dagiti sasaoc, isuda a matungpalto inton tiempona. 21 Ket dagiti umili ur-urayenda idi ni Zacarias, ket masmasdaawda iti panagbayagna unay idiay templo. 22 Ket idi rimmuar, saanna a nabalinan ti nakisao cadacuada: ket nailasinda nga isu nacakita ti sirmata idiay templo: gapu ta sininsiniasanna ida, ket nagtalinaed nga saan a makasao. 23 Ket idi napalabas, nga, dagiti aldaw a panagannongna naturposen, pimmanaw nga napan idiay balayna. 24 Ket idi calpasan dagitoy nga al-aldaw nagsicog ni asawana nga Elisabet, ket naglemmeng iti bayat ti lima a bulan, a kunkunana, 25 Casta ti inaramid ti Apo cadagiti aldaw a panangkitana caniac, tapno maiccat ti pacapilawac cadagiti tao. 26 Ket iti maicanem a bulan ni angel Gabriel imbaon ti Dios iti maysa nga ili ti Galilea, a managan Nazaret, 27 Iti maysa a birhen a nakisacsi iti maysa a lalaki a managan Jose, a caputotan ni David; ket ti nagan ti birhen ket Maria. 28 Ket simrec ti angel idi yanna, ket kinunana, Cablaawanca, sica nga naparaburan iti naiduma, ti Apo adda kenca: nabendicionanca cadagiti babbai. 29 Ket idi nakitana daydi angel, isu naglagaw unay gapu itoy a sao, ket pinanpanunotna no ania ngata a kita ti cablaaw daytoy. 30 Ket daydi angel kinunana kencuana, Dica agbuteng, Maria: ta nacasaracca ti parabur iti Dios. 31 Ket, adtoy, agsicogcanto, ken ipasngaymonto ti maysa nga anac a lalaki, ket panaganamto ti JESUS. 32 Isu natan-octo, ket managananto Anac ti Cangatoan: ket ni Apo Dios itednanto kencuana ti trono ni amana nga David: 33 Ket agarinto iti balay ni Jacob iti agnanayon; ket ti pagarianna awanto ti patinggana. 34 Ket kinuna ni Maria iti angel, Casanonto daytoy, ta siac ket awan iti am-ammoc a lalaki? 35 Ket simmungbat di angel a nagcuna kencuana, Ti Espiritu Santo umayto kenca, ket ti pannacabalin ti Cangatoan salinongannacanto: gapuna met a ti santo a mayanacto kenca managananto iti Anac ti Dios. 36 Ket, adtoy, ni Elisabet a casinsinmo, nagsicog met iti kinabaketna iti maysa nga anac a lalaki: ket daytoy ti maicanem a bulanna, idinto nga inawaganda iti lupes. 37 Ta no maipapan iti Dios awan iti di saan a mabalin. 38 Ket kinunana ni Maria, Adtoy ti adipen ti Apo; maaramid coma caniac cas iti saom. Ket ti angel pimmanaw kencuana. 39 Cadagitoy nga al-aldaw timmacder ni Maria, ket napan a sipapardas idiay caturturodan nga disso, iti maysa nga ili ti Juda; 40 Ket simrec iti balay ni Zacarias, ket kinablaawanna ni Elisabet. 41 Calpasanna daytoy, ket, ni Elisabet idi nangngegna ti cablaaw ni Maria, limmagto ti ubing iti tianna; ket ni Elisabet napno ti Espiritu Santo: 42 Ket impuccawna ti timecna, ket kinunana, Nabendicionnanca cadagiti babbai, ket bendito iti bunga ti tianmo. 43 Ket ania nga banag daytoy caniac, a ti ina ti Apoc umay caniac ? 44 Ta, adtoy, nga apaman a ti timec ti cablaawmo dimteng cadagiti lapayagco, ti ubing limmagto iti ragsac itoy tianco. 45 Ket bendito ti babai a namati: ta addanto pannacatungpal dagiti banbanag nga imbaga kencuana iti Apo. 46 Ket kinuna ni Maria, Toy cararruac itantan-ocna ti Apo, 47 Ket ti espirituc nagrag-o a maipaay iti Dios a Mangisalacanco. 48 Ta kinitana iti kinanumo ti adipenna: ta, adtoy, manipud ita naganendacto dagiti amin a caputotan iti nabenditoan. 49 Ta isu nga mannacabalin inaramidna caniac dagiti dadackel a banbanag; ket santo iti naganna. 50 Ket ti caasina adda a maipaay dagiti agbuteng kencuana cadagiti agsasaruno a capcaputotan. 51 Impakitana ti pigsa iti tackiagna; winarawarana dagiti nacuspag iti panagpanpanunot dagiti puspusoda. 52 Iniccatna dagiti agtuturay cadagiti tronoda, ket intan-ocna dagiti nababa a casasaad. 53 Dagiti mabisbisinan pinennecna ida cadagiti naimbag nga banbanag; ket dagiti nababacnang pinapanawna ida nga awanan. 54 Iniccanna ti tulong iti Israel nga adipenna, ta linagipna ti caasina; 55 Cas sinaona cadagiti ammatayo, ken Abraham, ken cadagiti putotna iti agnanayon. 56 Ket nakipagnaed ni Maria kencuana iti tallo a bulan, ket calpasanna nagawid iti balayna. 57 Itan ket nadanunan ti aldaw a panagpasngay ni Elisabeth; ket naganac ti maysa a lalaki. 58 Ket nangngegan dagiti caarrubana ken cacabaggianna a ti Apo impakitana kencuana ti dackel nga asina; ket nakipagragsacda kencuana. 59 Ket naaramid nga, iti maicawalo nga aldaw immayda kinugit ti ubing; ket ninagananda ti Zacarias, a cas iti nagan ni amana. 60 Ket simmungbat ni inana a nagcuna, Saan; no di ket managananto iti Juan. 61 Ket kinunada kencuana, Awan ti uray asino cadagiti cacabaggiam a managan ti castoy a nagan. 62 Ket sininiasanda ni amana, no ania ti cayatna nga ipanagan. 63 Ket dimmawat ti tabla a pagsuratan, ket insuratna, a kinuna, Juan ti naganna. Ket nasdaawda amin. 64 Ket naigiddato a nalucatan ti ngiwatna, ket ti dilana nawarwaran, ken nagsao, a nagdaydayaw iti Dios. 65 Ket napabuteng dagiti amin a caarrubada: ket nagracurac amin dagitoy nga damdamag cadagiti isuamin a caturturodan nga disdisso iti Judea. 66 Ket amin nga nacangngeg cadacuada ket indulinda cadagiti puspusoda, a cunkunada, Anianto ngata daytoy nga ubing! Ta ti ima ti Apo adda idi kencuana. 67 Ket ni Zacarias nga amana napno ti Espiritu Santo, ket impadtona, a kunkunana, 68 Bendito coma ti Apo Dios ti Israel; gapu ta sinarungcaranna ken sinubbotna dagiti tattaona, 69 Ket imbayogna ti maysa a sara ti panangisalacan a maipaay cadatayo iti balay ni adipenna a David; 70 Cas naisaona gapu iti ngiwat dagiti nasantoan a mammadtona, nanipud pay idi damo daytoy a lubong: 71 Tapno maisalacantayo coma cadagiti cabusortayo, ken iti ima dagiti amin a gumura cadatayo; 72 Tapno aramidenna ti asi nga incarina cadagiti ammatayo, ken lagipenna iti nasantoan a tulagna; 73 Ti cari nga insapatana ken amatayo nga Abraham, 74 Tapno itedna coma cadatayo, ti pannacaluc-attayo iti ima dagiti cabusortayo tapno agservitayo kencuana nga awan buteng, 75 Iti kinasanto ken kinalinteg iti sangoananna, iti amin nga aldawtayo. 76 Ket sica, ubing, managanancanto ti mammadto ti Cangatoan: ta mapancanto ti sangoanan ti Apo tapno isaganam dagiti daldalanna; 77 A mangipa-awat ti pannacaisalacan cadagiti tattaona babaen iti pannacaiccat dagiti basbasolda, 78 Agtaud iti nasnec a panangngaasi ti Diostayo; isu a ti sinamar manipud iti ngato sinarungcarannatayo, 79 A manglawag cadagiti agtugtugaw iti sipnget ken anniniwan ni patay, a mangidalan cadagiti sacsacatayo iti dalan ni talna. 80 Ket di ubing dimmackel, ket bimmileg iti espiritu, ket nagnaed cadagiti letlet-ang agingga iti aldaw a panagparangna iti Israel. CAPITULO 2 1 Ket napasamac cadagidi nga aldaw, nga adda naiwaragawag a bilin ni Augusto Cesar, nga amin coma a lubong maipabuis. 2 (Daytoy a pannacaipabuis ket immun-una nga naaramid idi a ni Cirenio ket gobernador sadi Siria.) 3 Ket napanda amin idi a pinaipabuis, tunggal maysa iti ilina. 4 Ket ni Jose naggapu met idiay Galilea, iti ili nga Nazaret, a sumang-at a mapan sadi Judea, idiay ili ni David, a managan Betlehem; (gapu ta nagtaud iti balay ken caputotan ni David:) 5 Tapno paipabuis agraman ken Maria a nakisacsi nga asawana, isu a masicog idi. 6 Ket naaramid, nga, idi addada sadiay, nadanunan ti oras iti panaganacna. 7 Ket impasngayna ti anacna nga inauna a lalaki, ket binungonna ti lampin, ket impaiddanna iti maysa a colloong; gapu ta awan ti lugarda iti pagdagusan. 8 Ket adda papastor idi idiay met laeng a daga nga aggigian iti away, nga agay-aywan cadagiti pangenda iti rabii. 9 Ket, adtoy, ti angel ti Apo nagtacder iti arpadda, ket ti dayag ti Apo linicmutna ida ti raniag: ket nagbutengda la unay. 10 Ket di angel kinunana cadacuada, Dicayo agbuteng: ta, adtoy, iyegancayo ti naimbag a damag ti dackel a ragsac, a maipaayto cadagiti amin a tattao. 11 Ta cadacayo nayanac ita nga aldaw idiay ili ni David ti Manangisalacan, isu ti Cristo nga Apo. 12 Ket daytoy isu ti pagilasinanyo; Masaracanyonto it ubing a nabungon ti lampin, a naipaidda iti maysa a colloong. 13 Ket naigiddato nga adda a naicuyog idi angel ti maysa a dackel a bunggoy dagiti nailangitan nga buybuyot a nagdaydayaw iti Dios, ket cunkunada, 14 Gloria iti Dios idiay cangatoan, ken talna iti rabaw ti daga, naimbag a nakem cadagiti tattao. 15 Ket calpasanna, idi nga pinanawan ida dagidi angel a napanda sadi langit, dagidi papastor tunggal maysa nagsasaoda a kinunada, Intayo ngarud idiay Betlehem, ket kitaentayo daytoy nga naaramid, nga ti Apo impacaammona cadatayo. 16 Ket napanda a napardas, ket natumponganda ni Maria, ken ni Jose, ken ti ubing a nakaidda iti colloong. 17 Ket idi nakitadan, impacaammoda cadagiti aglawlaw ti damag a naisao cadacuada a maipanggep itoy nga ubing. 18 Ket amin dagiti nacangngeg nagsiddaawda cadagiti banbanag nga insao cadacuada dagiti papastor. 19 Ngem ni Maria sinalimetmetanna amin dagitoy a banbanag, a pinanpanunot iti pusona. 20 Ket nagawid dagiti papastor, a dinaydayaw ken intantan-ocda ti Dios gapu cadagiti amin a nangngeg ken nakitada, a cas naipacaammo cadacuada. 21 Ket idi matungpalen ti walo nga aldaw ta isu idi iti pannacacugit ti ubing, ti naganna ket pinanagananda iti JESUS, isu nga pinanaganan ti angel idi di pay naisicog. 22 Ket idi natungpal dagiti aldaw ti pannacagugor ni inana a cas iti linteg ni Moises, impanda ti ubing idiay Jerusalem, tapno iparangda iti Apo; 23 (Cas adda a naisurat iti linteg ti Apo, Amin nga inauna nga anac a lalaki managananto ti santo a maipaay iti Apo;) 24 Ken mangited ti daton cas adda a naisao iti linteg ti Apo, Dua nga pagaw, wenno dua nga urbon nga calapati. 25 Ket, adtoy, adda idi ti maysa a lalaki idiay Jerusalem, a managan Simeon; ket daytoy a tao nalinteg, ken managdaydayaw, ket agur-uray idi ti liwliwa ti Israel: ket ti Espiritu Santo adda kencuana. 26 Ket naipaltiing kencuana babaen iti Espiritu Santo, a dinanto makita ni patay, agingga iti makitana iti Cristo ti Apo: 27 Ket simrec iti templo nga tinignay ti Espiritu: ket idi dagiti dadackelna inserrecda ni ubing a Jesus idiay templo, tapno aramidenda kencuana cas cadawyan ti linteg, 28 Idin inubbana ti ubing cadagiti tackiagna, ket binenditona ti Dios, ket kinunana, 29 Apo, ita palubusamon a matay a sitatalna toy adipenmo, cas mayannurot iti saom: 30 Ta dagitoy matac nakitadan ti pacaisalacanan, 31 Isu nga insaganam iti sangoanan dagiti amin a tattao; 32 Maysa a silaw a manglawag cadagiti Gentil, ken ti gloria dagiti tattaom nga Israel. 33 Ket ni Jose ken ni inana masmasdaawda cadagiti naisasao a maipapan kencuana. 34 Ket binendicionan ida ni Simeon, ket kinunana ken inana a Maria, Adtoy, daytoy nga ubing maicabil tapno pacapasagan ken pacaitan-ocan manen dagiti adu iti Israel; ken maysa a pagilasinan a puon ti suppiat; 35 (Wen, maysa nga campilan salputenanto pay dayta cararruam,) tapno maiparangarang dagiti panunot dagiti adu a puspuso. 36 Ket adda idi ti maysa nga Ana, a mammadto, anac nga babai ni Fanuel, iti caputotan ni Aser: isu a baket unayen, ket nakipagbiag ken asawana iti pito a tawen nanipud idi kinabirhenna; 37 Ket isu balo iti agwalopulo ket uppat a tawen, a di pimmanpanaw iti templo, a nagserservi iti Apo iti panagay-ayunar ken panagcararag iti aldaw ken rabii. 38 Ket idi immay met iti daydi nga horas nagyaman iti Apo, ket nagsao ti maipapan idi ubing cadagiti amin nga agur-uray ti pannacasubbot ti Jerusalem. 39 Ket idi natungpalda dagiti amin nga banbanag a cas mayannurot iti linteg ti Apo, nagsublida sadi Galilea, idiay ilida a Nazaret. 40 Ket daydi ubing dimmackel, ken pimmigsa iti espiritu, ken napno ti sirib: ket ti parabur ti Dios adda idi kencuana. 41 Ita ket tinawentawen a mapan dagiti dadackelna sadi Jerusalem iti tiempo ti fiesta ti ilalabas. 42 Ket idi agtawen ti sangapulo ket dua, simmang-atda idiay Jerusalem cas cadawyan ti fiesta. 43 Ket idi napalabasen dagidi nga aldaw, idi agawiddan, ti ubing a Jesus ket nagbati sadi Jerusalem; nga di ammo da Jose ken ni inana. 44 Ket agsipud ta, impapanda nga adda idi a naicuyog cadacuada, nagnada iti bayat ti maysa nga aldaw; ket sinapsapulda cadagiti cacabaggian ken am-ammoda. 45 Ngem agsipud ta dida la masaracan, nagsublida sadi Jerusalem, a nangbiroc kencuana. 46 Ket naaramid nga, idi napalabas ti tallo nga aldaw nabirocanda idiay templo, a situtugaw iti tengnga dagiti mamasirib, a dumdumngeg, ken agsalsaludsod cadacuada. 47 Ket amin dagidi nacangngeg kencuana nasnasdaawda iti saririt ti pannacaawatna ken cadagidi sungbatna. 48 Ket idi nakitadan, nagsiddaawda: ket kinuna kencuana ni inana, Anac, apayapay a casta ti inaramidmo cadacami? adtoy, ni amam ken siac sinapsapuldaca a silaladingit. 49 Ket isu simmungbat cadacuada, Apayapay sinapsapuldac? dicayo ammo aya nga masapul a sangoec dagiti banbanag ni Amac? 50 Ngem dida naawatan dagiti sao nga imbagana cadacuada. 51 Ket simmalog a nakicuyog cadacuada, ket simmangpet idiay Nazaret, ket nagtulnog cadacuada: ket sinalimetmetan ni inana amin dagitoy a sasao iti pusona. 52 Ket ni Jesus dimmackel iti kinasirib ken kinatayag, ken macaayayo iti Dios ken cadagiti tao. CAPITULO 3 1 Ket idi maicasangapulo ket lima a tawen a panagari ni Tiberio Cesar, ni Poncio Pilato iti agdama a gobernador sadi Judea, ket ni Herodes tetrarca sadi Galilea, ket ni cabsatna a Felipe tetrarca sadi Iturea ken ti provincia ti Traconite, ket ni Lisanias tetrarca sadi Abilinia, 2 Idi da Anas ken Caifas iti agdama a panguloen dagiti papadi, ti sao ti Apo immay ken Juan nga anac ni Zacarias idiay let-ang. 3 Ket isu napan cadagiti amin a daga iti arubayan ti Jordan, a mangicascasaba iti pammautizar ti panagbabawi a maipaay iti pannacaiccat dagiti basbasol; 4 Cas adda a naisurat iti libro dagiti sasao ni mammadto nga Isaias, a kunana, Ti timec ti maysa nga agaw-awag iti let-ang, Isaganayo ti dalan ti Apo, palintegenyo dagiti dan-ana. 5 Amin a nagbabaetan dagiti tantanap ket mapnodanto, ket amin a bantay ken turod maipababanto; ket ti nakillo mapalintegto, ket dagiti daldalan nga dakes ket mapalanasdanto; 6 Ket amin a lasag makitananto ti panangisalacan ti Dios. 7 Idin kinunana cadagiti adu a tattao nga immaway a pabautizaran kencuana, O caputotan dagiti carasaen, asino ti namalacad a pumanawcayo iti pungtot nga umayto? 8 Iparangarangyo ngarud dagiti bungbunga a maicari iti panagbabawi, ket dicayo agpanunot a cunaenyo, Adda ni Abraham a pannacaamami: ta kunak cadacayo, A ti Dios mabalinna ti mamatacder cadagitoy a batbato ti annac ken Abraham. 9 Ket itatta met laeng ti wasay naisaaden iti ramut dagiti caycayo: amin a cayo ngarud a saan nga agbunga ti nasayaat ket mapucan, ken maisungrod iti apuy. 10 Ket dagiti tattao nagintuudda kencuana, a cunkunada, Ania ngarud ti rebbengmi nga aramiden? 11 Ket simmungbat a kinunana cadacuada, Ti adda dua a pagan-anayna, ibingayanna ti awanan; ket ti adda taraonna, casta met ti aramidenna. 12 Ket immayda met dagiti agsingsingir ti buis tapno pabautizaranda, ket kinunada kencuana, Manursuro, ania ti rebbengmi nga aramiden? 13 Ket isu kinunana cadacuada, Saancayo nga agsingir ti ad-adu ngem ti naibilin cadacayo. 14 Ket dagiti soldado inintuudda met kencuana, a kinuna, Ket dacami ania ti rebbengmi nga aramiden? Ket kinunana cadacuada, Saancayo nga agaramid ti ranggas iti uray asino a tao, ket dicayo met mangpabpabasol; ket mapneccayon cadagiti tangdanyo. 15 Ket idi nga casla dagiti amin a tattao panpanunotenda, cadagiti puspusoda ti maipapan ken Juan, no isu ti Cristo, wenno saan; 16 Simmungbat ni Juan, a kinunana cadacuada amin, Siac kinapudnoanna bautizarancayo iti danum; ngem maysa a dacdackel ti pannacabalinna ngem siac umayto, ti galut ti sapatosna diac maicari a mangwarwar: isu bautizarannacayto iti Espiritu Santo ken ti apuy: 17 Ti paidna adda iti imana, tapno sapridanna a naimbag ti pagbayoanna, ken tapno urnongenna ti trigo iti camaligna; ngem puorannanto ti taep iti apuy a di maiddep. 18 Ket adu pay dagiti dadduma a pammagbaga nga incasabana cadagiti tattao. 19 Ngem ni Herodes a tetrarca, idinto a binabalawna gapu ken Herodias a babai nga asawa ni Felipe a cabsatna, ken gapu iti amin a kinadakes nga inaramid ni Herodes, 20 Innayonna pay cadagiti isuamin daytoy, nga impupocna ni Juan iti pagbaludan. 21 Ita idin nabautizaran dagiti amin a tattao, iti calpasanna, ni Jesus nabautizaran met, ket idi nga agcarcararag, ti langit naglucat, 22 Ket ti Espiritu Santo bimmaba kencuana a nasimbubukel a casla calapati, ket maysa a timec a naggapu ti langit, a kunana, Sica ti Anacco nga ay-ayatec unay; maay-ayoac la unay kenca. 23 Ket ni Jesus idi nangrugi nga agtawen ti cas tallopulo a tawen, ket (cas impagarupda idi) anac ni Jose, nga anac ni Eli, 24 Nga anac ni Matat, nga anac ni Levi, nga anac ni Melqui, nga anac ni Jae, nga anac ni Jose, 25 Nga anac ni Matatias, nga anac ni Amos, nga anac ni Nahum, nga anac ni Esli, nga anac ni Nage, 26 Nga anac ni Maat, nga anac ni Matatias, nga anac ni Semei, nga anac ni Jose, nga anac ni Juda, 27 Nga anac ni Joana, nga anac ni Resa, nga anac ni Zorobabel, nga anac ni Sealtiel, nga anac ni Neri, 28 Nga anac ni Melqui, nga anac ni Adi, nga anac ni Cosam, nga anac ni Elmodam, nga anac ni Er, 29 Nga anac ni Jose, nga anac ni Eliezer, nga anac ni Jorim, nga anac ni Matat, nga anac ni Levi, 30 Nga anac ni Simeon, nga anac ni Judas, nga anac ni Jose, nga anac ni Jonan, nga anac ni Eliaquim, 31 Nga anac ni Melea, nga anac ni Mena, nga anac ni Matata, nga anac ni Natan, nga anac ni David, 32 Nga anac ni Jesse, nga anac ni Obed, nga anac ni Booz, nga anac ni Salmon, nga anac ni Naason, 33 Nga anac ni Aminadab, nga anac ni Aram, nga anac ni Esrom, nga anac ni Fares, nga anac ni Juda, 34 Nga anac ni Jacob, nga anac ni Isaac, nga anac ni Abraham, nga anac ni Tare, nga anac ni Nacor, 35 Nga anac ni Serug, nga anac ni Ragau, nga anac ni Peleg, nga anac ni Heber, nga anac ni Selah, 36 Nga anac ni Cainan, nga anac ni Arfaxad, nga anac ni Sem, nga anac ni Noe, nga anac ni Lamec, 37 Nga anac ni Metusalem, nga anac ni Enoc, nga anac ni Jared, nga anac ni Mahalaleel, nga anac ni Cainan, 38 Nga anac ni Enos, nga anac ni Set, nga anac ni Adam, nga anac ti Dios. CAPITULO 4 1 Ket ni Jesus nga sipupunno ti Espiritu Santo ket pimmanaw idiay Jordan, ket indalan ti Espiritu idiay let-ang, 2 Iti bayat ti uppat a pulo nga aldaw ket sinulsulisog ti diablo. Cadagidi nga al-aldaw awan iti kinnanna: ket idi naturposen, isu ket nagbisin. 3 Ket ti diablo kinunana kencuana, No sica ti Anac ti Dios, ibilinmo iti daytoy a bato nga agbalin a tinapay. 4 Ket ni Jesus simmungbat kencuana, a kinunana, Adda a naisurat, Saan laeng a ti tinapay ti pagbiag ti tao, no di ket ti isuamin a sao ti Dios. 4 Ket ni Jesus simmungbat kencuana, a kinunana, Adda a naisurat, Saan laeng a ti tinapay ti pagbiag ti tao, no di ket ti isuamin a sao ti Dios. 5 Ket ti diablo, impanna iti maysa a natayag a bantay, ket impakitana kencuana amin dagiti pagpagarian ti lubong iti apagdaricmat a canito. 6 Ket ti diablo kinunana kencuana, Amin dagitoy a pannacabalin itedco kenca, ken ti dayag dagitoy: ta naitedda caniac; ken sinoman a cayatco nga pangitedan. 7 No ngarud agrucbabca caniac, amin cucuamto ida. 8 Ket simmungbat ni Jesus ket kinunana kencuana, Tumalawca iti sangoanac, Satanas: ta adda a naisurat, Agrucbabca iti Apo a Diosmo, ket is-isunto laeng ti pagserviam. 9 Ket impanna idiay Jerusalem, ket incabilna iti cangatoan a paset ti templo, ket kinunana kencuana, No sica ti Anac ti Dios, tumappuacca manipud ditoy agingga iti baba: 10 Ta adda a naisurat, Ibilinnanto cadagiti angelna ti maipapan kenca, tapno alluadandaca: 11 Ket sacruyendacanto cadagiti im-imada, tapno saan a maisagid ta sacam iti maysa a bato. 12 Ket simmungbat ni Jesus kencuana a kinunana, Adda a naisaon, Dicanto sulisogen ti Apo a Diosmo. 13 Ket idi nalpas ti diablo ti amin a pannulisog, pimmanaw kencuana iti sumagmamano a tiempo. 14 ¶ Ket ni Jesus nagsubli iti pannacabalin ti Espiritu sadi Galilea: ket nagdinamag ti naganna cadagiti amin a disso ken cabangibang. 15 Ket isu nangisursuro cadagiti sinagoga, ket dinaydayaw dagiti isuamin. 16 ¶ Ket immay sadi Nazaret, isu a dinackelanna: ket, cas iti ugalina idi, simrec iti sinagoga iti aldaw a panaginana, ket timmacder nga agbasa. 17 Ket intedda kencuana ti libro ni mammadto nga Isaias. Ket idi inucradna ti libro, nasaracanna ti disso a nacaisuratan daytoy, 18 Ti Espiritu ti Apo adda caniac, gapu ta pinulotannac a mangasaba cadagiti naimbag a damag cadagiti napanglaw; imbaonnac a mamatapat ti puso a nadunor, mangicasaba iti wayawaya cadagiti nabalud, ken ti pannacakita dagiti bulsec, tapno luc-atac dagiti maparparigat, 19 Tapno maiwaragawag iti tawen ti parabur ti Apo. 20 Ket idi a linucotna ti libro, intedna idi tumultulong, ket nagtugaw. Ket dagiti matada amin idiay sinagoga sikikitada kencuana. 21 Ket nangrugi a nagcuna cadacuada, Ita nga aldaw daytoy a surat natungpal cadagiti laplapayagyo. 22 Ket pinanecnecanda amin, ket nasdaawda cadagiti naparaburan nga sasao a nagtaud iti ngiwatna. Ket cunkunada, Saan cadi nga isu daytoy ti anac ni Jose? 23 Ket kinunana cadacuada, Awan duaduana nga cunaenyonto caniac daytoy a proverbio, Mangngagas, agasam ta bagim: cadagiti adu a nangngegmi a naar-aramid idiay Capernaum, aramidem cadi met ditoy ilim. 24 Ket kinunana, Pudno kunak cadacayo, Nga awan ti mammadto a mapadayawan iti ilina. 25 Ngem pudno a kunak cadacayo, nga adu idi ti balo a babbai idiay Israel cadagiti aldaw ni Elias, idi napunitan ti langit iti bayat ti tallo a tawen ken innem a bulan, idi adda dackel a bisin iti amin a daga; 26 Ngem awan cadacuada ti nacaibaonan ni Elias, no di laeng idiay Sarepta, maysa nga ili idiay Sidon, iti maysa a babai a balo. 27 Ket adu idi ti agleproso idiay Israel cadagiti aldaw ni mammadto nga Eliseo; ngem awan cadacuada ti naagasan, no di laeng ni Naaman a taga Siria. 28 Ket isuda amin idiay sinagoga, idi mangngegda daytoy, napnoda ti gura, 29 Ket timmacderda, ket pinagtalawda iti ruar ti ilida, ket impanda nga agingga iti tapaw ti turod a nacabangonan ti ilida, tapno itappuacda coma. 30 Ngem isu nagna cadagiti nagtetengngaanda ket pimmanaw, 31 Ket simmalog a napan idiay Capernaum, maysa nga ili ti Galilea, ket sinursuroanna ida idi cadagiti aldaw a panaginana. 32 Ket pagsidsiddaawanda ti isursurona: ta ti saona adda pannacabalinna. 33 ¶ Ket adda idiay sinagoga ti maysa a tao, nga addaan ti espiritu ti narugit a sairo, ket nagickis iti napigsa a timec, 34 A kunkunana, Baybay-annacami; ania ti pacaibianganmi kenca, sica Jesus a taga Nazaret? immayca cadi a mangdadael cadacamin? Siac am-ammoca no asinoca; sica ti Santo Ti Dios. 35 Ket ni Jesus tinubngarna, a kinuna, Agulimecca, ket rummuarca kencuana. Ket idi a ti sairo impadsona iti tengnga, rimmuar kencuana, ken saanna a rinanggasan. 36 Ket nasdaawda amin, ket nagsasaoda ti maysa ken maysa, a cunkunada, Ania a sao daytoy! a iti bileg ken pannacabalin ket bilinenna dagiti narugit nga espiritu, ket rummuarda. 37 Ket ti damagna nagracurac iti isuamin a disso iti cabangibang a luglugar. 38 ¶ Ket pimmanaw idiay sinagoga, ket simrec iti balay ni Simon. Ket ti babai a catugangan ni Simon adda nacaro a gorigorna; ket isu indawdawatanda kencuana. 39 Ket immasideg kencuana, ket tinubngarna daydi gorigor; ket pimmanaw di gorigor: ket dagus a timmacder ket nagservi cadacuada. 40 ¶ Ita idi a lumlumnec ti init, isuamin dagiti addaan sagubanit cadagiti nadumaduma a sacsakit impanda kencuana; ket impatayna dagiti im-imana iti tunggal maysa cadacuada, ket pinaimbagna ida. 41 Ket dagiti sairo rimmuar met cadagiti adu nga tao, nga agic-ickisda, ket cunkunada, Sica ti Cristo ti Anac ti Dios. Ngem tinubngarna ida ket saanna ida a pinagsao: ta ammoda nga isu ni Cristo. 42 Ket idi umaldawen, pimmanaw ket napan ti disso a let-ang: ket dagiti tattao sinapsapulda, ket napanda kencuana, ket ingawidda, tapno saan coma nga umadayu cadacuada. 43 Ngem isu kinunana cadacuada, Masapul met nga icasabac ti pagarian ti Dios cadagiti sabsabali pay nga il-ili: ta daytoy ti panggep a nacaibaonac. 44 Ket nangascasaba cadagiti sinagoga sadi Galilea. CAPITULO 5 1 Ket calpasanna, nga, idi aggu-ummong dagiti adu a tattao iti ayanna tapno dengngenda ti sao ti Dios, timmacder iti igid ti dan-aw ti Gennezaret, 2 Ket nakitana ti dua a viray nga addada iti asideg ti igid ti dan-aw: ngem dagiti agcalcalap dimsaagda cadacuada, ket ug-ugasanda dagiti iketda. 3 Ket isu limmugan iti maysa cadagiti viray, nga cucua idi ni Simon, ket dinawatna kencuana nga iyadayuna bassit iti ayan ti daga. Ket isu nagtugaw, ket insursurona dagiti adu a tattao bayat iti caaddana idiay viray. 4 Ket idi nagsardeng a nagsao, kinunana ken Simon, Agpataawca, ket iwayatyo dagiti iketyo ta cumalapcayo pay iti adu. 5 Ket simmungbat ni Simon ket kinunana kencuana, Mannursuro, nagbannogcami a nagpatpatnag, ket awan ti naalami: nupay casta gapu iti saom iwayatco iti iket. 6 Ket idi nga inaramidda daytoy, napalicmutanda iti adu unay nga ican: ket nabesbessang dagiti iketda. 7 Ket sininiasanda dagidi casugponda, nga adda iti sabali a viray, ta umayda coma tulongan ida. Ket immayda, ket pinunnoda dagiti dua a viray, ket iti casta nangrugida nga lumned. 8 Ket idi makita daytoy ni Simon Pedro, nagparintumeng iti sangoanan ni Jesus, a kinunana, Adaywannac; ta managbasolac a tao, O Apo. 9 Gapu ta nasdaaw, isu ken dagiti amin nga adda a cadduana, agsipud ti pannacacalapda cadagiti adu nga ican a naalada: 10 Ken casta met da Santiago, ken Juan, nga annac ni Zebedeo, a casugpon ida ni Simon. Ket ni Jesus kinunana ken Simon, Dica agbuteng; manipud ita ket calapemto dagiti tattao. 11 Ket idi naisang-atdan dagiti virayda, pinanawanda amin, ket simmurotda kencuana. 12 ¶ Ket napasamac, idi adda iti maysa nga ili, adtoy ti maysa a tao a nalungpos ti leproso: ket idi nakitana ni Jesus nagpacleb, ket nagdawat kencuana, a kunkunana, Apo, no pagayatam, mabalinnac a dalusan. 13 Idin inunnatna ti imana, ket sinagidna isuna, a kunana, Cayatco: madalusanca coma. Ket naigiddato a di leprosona pimmanaw kencuana. 14 Ket isu imbilinna kencuana a dina sasaoen iti uray siasino a tao: ngem inca, agparangca iti padi, ket mangidatonca a maipaay iti pannacadalusmo, cas imbilin ni Moises, tapno pacapnecanda. 15 Ngem nagsacnap ketdi ti ad-adu pay ti damagna: ket adu unay nga tattao iti immay nagdengngeg, ken tapno paagasanda kencuana dagiti sacsakitda. 16 ¶ Ngem isu nagpacni nga napan idiay let-ang, ket nagcararag. 17 Ket napasamac iti maysa cadagidi nga aldaw, nga adda a manursuro, ket dagiti Fariseo ken mamasirib iti linteg addada nga agtugtugaw, isuda a naggapu iti isuamin a puroc ti Galilea, ken Judea, ken Jerusalem: ket ti pannacabalin ti Apo adda kencuana tapno mangagas. 18 ¶ Ket, adtoy, adda dagiti tattao a nangipan ti maysa a tao a di macagunay nga adda ti pagiddaan: ket sapsapulenda no casano ti panangiserrecda, ken panangicabilda kencuana iti sangoananna. 19 Ket idi nga awan masaracanda a pangiserrecan kencuana agsipud ti caadu ti tao, immulida iti tuctoc ti balay, ket manipud idiay imbabada agraman ti nagiddaanna idi tengnga iti sangoanan ni Jesus. 20 Ket isu idi makitana ti pammatida, kinunana kencuana, Tao, dagiti basbasolmo mapacawanda kenca. 21 Ket dagiti escriba ken dagiti Fariseo rinuggianda a pinanunot, a kinuna, Asino daytoy nga agsasao iti tabbaaw? Asino ti macabalin a mamacawan cadagiti basbasol, no saan laeng a ti Dios? 22 Ngem ni Jesus idi nalasinna dagiti panpanunotda, sinungbatanna ida a kinuna, Ania ti panpanunotenyo cadagiti puspusoyo? 23 Ania ti nalaclaca, ti panagcuna, Dagiti basbasolmo mapacawanda kenca; wenno ti panagcuna, Tumacderca ket magnaca? 24 Ngem tapno maamoanyo a toy Anac ti tao adda pannacabalinna ditoy daga a mamacawan cadagiti basbasol, (kunana idi saan a macagunay,) Kunak kenca, Tumacderca, ket bagcatem ta iddam, ken incan iti balaymo. 25 Ket dagus a timmacder iti sangoananda, ket binagcatna daydi nagiddaanna, ket napan iti balayna, a intantan-ocna ti Dios. 26 Ket nagsiddaawda amin, ket intantan-ocda ti Dios, ket napnoda ti buteng, a cunkunada, Nacakitacami ti datdatlag ita nga aldaw. 27 ¶ Ket idi nalpas dagitoy rimmuar, ket nakitana ti maysa nga agsingsingir ti buis, a managan Levi, a situtugaw iti pagsingiran cadagiti buis: ket kinunana kencuana, Surutennac. 28 Ket pinanawanna amin, ket timmacder, ket simmurot kencuana. 29 Ket inyaramidan ni Levi ti dackel a daya idiay balayna: ket adda idi ti dackel a gimong dagiti agsingsingir ti buis ken sabsabali nga adda idi a nakisango cadacuada iti panganan. 30 Ket dagiti escriba ken Fariseo nagtanabutobda a maibusor cadagiti adalanna, ket kinunada, Apayapay makipangan ken makiinumcayo cadagiti agsingsingir ti buis ken cadagiti managbasol? 31 Ket simmungbat ni Jesus ket kinunana cadacuada, Dagiti sisasalun-at saanda a masapul ti mangngagas; no di ket dagiti masakit. 32 Saanac nga immay nga agayab cadagiti nalinteg, no di ket cadagiti managbasol iti panagbabawi. 33 ¶ Ket kinunada kencuana, Apay nga dagiti adalan ni Juan masansan nga agayunarda, ken agcararagda, ket casta met dagiti adalan dagiti Fariseo; ngem dagiti adalam mangan ken uminumda? 34 Ket kinunana cadacuada, Mabalinyo cadi a pagayunaren dagiti annac dagiti catulungan ti pagbodaan, no ti novio adda pay laeng a cacuyogda? 35 Ngem dumtengto dagiti aldaw, a ti novio maiccatto cadacuada, ket iti casta agayunardanton cadagidiay nga al-aldaw. 36 ¶ Ket kinunana pay cadacuada ti maysa a pangngarig; Awan ti tao a mangitacup ti lupot a baro iti daan a lupot; ta no casta, ti baro pigisenna ti daan, ket ti lupot nga naggapu ti baro saanton a maitutop a tacup ti lupot a daan. 37 Ket awan ti tao a mangicabil ti baro nga arac cadagiti daan a supot a lalat; ta no casta ti baro nga arac bettakennanto dagiti lalat, ket maibellengto, ket madadaelto dagiti lalat. 38 Ngem ti baro nga arac rebbengna ti maicabil cadagiti babbaro a lalat; ket dagitoy saanda a madadael. 39 Ket awan ti tao nga idinto a nacainum ti baac nga arac dagus a calicagumanna ti baro: ta kunana, Ti baac ket nasaysayaat. CAPITULO 6 1 Ket napasamac iti maicaddua nga aldaw a panaginana calpasan ti umuna, a lumablabas cadagiti namulaan a talon; ket dagiti adalanna nagpurosda cadagiti bunga, ket nanganda, a binucsilanda babaen cadagiti im-imada. 2 Ngem dagiti dadduma a Fariseo kinunada, Apayapay aramidenyo ti saan a maipalubos nga aramiden iti aldaw a panaginana? 3 Ket simmungbat ni Jesus ket kinunana cadacuada, Dicayo pay nabasa aya, ti inaramid ni David, idi nagbisin, isu ken dagidi naicuyog kencuana; 4 No casano ti iseserrecna iti balay ti Dios, ket innalana dagiti tinapay a pamarang nga sidadaya iti altar, ket nangan ket iniccanna met dagidi kimmuyog kencuana; isu a di maipalubos a canen ti uray siasino no di laeng dagiti papadi? 5 Ket kinunana cadacuada, Ta toy Anac ti tao isu pay iti Apo ti aldaw a panaginana. 6 Ket napasamac iti sabali nga aldaw a panaginana, nga isu simrec iti sinagoga ket nangisursuro: ket adda tao idiay nga ti imana a macanawan ket nagango. 7 Ket isu palpaliiwen dagiti escriba ken dagiti Fariseo, no mangagas iti aldaw a panaginana; tapno macasaracda ti ipulongda nga maibusor kencuana. 8 Ngem isu ammona dagiti panunotda, ket kinunana idi tao nga nagango ti imana, Tumacderca, ket agpatengngaca. Ket isu timmacder ken nagpatengnga. 9 Ket cuna ni Jesus cadacuada, Intuudec cadacayo ti maysa a banag; Naincalintegan cadi iti aldaw a panaginana ti panangaramid ti naimbag, wenno panangaramid ti dakes? ti panangisalacan ti biag, wenno ti panangdadael kencuana? 10 Ket idinto a kinitana ida amin iti aglawlawna, kunana idi tao, Unnatem ta imam. Ket isu inaramidna: ket ti imana immimbag nga cas diay maysa nga imana. 11 Ngem napnoda ti rurod; ket nagnunumoanda iti maysa ken maysa no ania ti mabalinda coma nga aramiden ken Jesus. 12 Ket napasamac cadagidi nga aldaw, nga immuli iti maysa a bantay tapno agcararag, ket nagpatnag iti panagcararagna iti Dios. 13 ¶ Ket idi bimmigaten, inayabanna dagiti adalanna: ket pimmili cadacuada ti sangapulo ket dua, isuda a ninagananna met ti apostoles; 14 Da Simon, (a ninagananna ti Pedro,) ken ni Andres a cabsatna, ni Santiago ken ni Juan, ni Felipe ken ni Bartolome, 15 Ni Mateo ken ni Tomas, ni Santiago nga anac ni Alfeo, ni Simon a managan Zelotes, 16 Ni Judas a cabsat ni Santiago, ken ni Judas Iscariote, a nagbalin a mangliliput. 17 ¶ Ket simmalog a nakicuyog cadacuada, ket nagtacder iti disso a nasimpa, ken ti bunggoy dagiti adalanna, ken umariwecwec nga umili iti isuamin a Judea ken ti Jerusalem, ken ti igid ti baybay ti Tiro ken Sidon, immayda nga agdengngeg kencuana, ken tapno mapaimbagda cadagiti sacsakitda; 18 Ken dagiti pinarparigat dagiti narugit nga espiritu: ket naagasanda. 19 Ket amin dagiti umariwecwec a tattao inagawaanda a sagiden: ta adda rummuar kencuana a pannacabalin, ket pinaimbagna amin ida. 20 ¶ Ket isu intannawagna dagiti matana cadagiti adalanna, ket kinunana, Benditocayo a napanglaw: ta cucuayo ti pagarian ti Dios. 21 Benditocayo a mabisbisinan ita: ta mapneccayto. Benditocayo nga agsangsangit ita: ta agragragsaccayto. 22 Benditocayo, inton guraendacayto dagiti tattao, ken inton pagtalawendacayto cadacuada, ket pagsasaoandacayo, ken umsienda ti naganyo a casla dakes, maigapu itoy Anac ti tao. 23 Agrag-ocayo iti dayta nga aldaw, ket aglagtocayo iti ragsac: ta, adtoy, ti gunggonayo dackel sadi langit: ta casta met laeng ti inaramid dagidi ammada cadagiti mammadto. 24 Ngem asicayo pay a babacnang! ta inawatyon ti liwliwayo. 25 Asicayo pay a sipepennec ita! ta agbisincayonto. Asicayo pay nga agcatcatawa ita! ta agdung-aw ken agsangitcayto. 26 Asicayo pay, inton amin dagiti tao idaydayawdacayo! ta casta met laeng ti inaramid dagiti ammada cadagiti saan a pudno a mammadto. 27 ¶ Ngem kunak cadacayo nga agdengeg, Ayatenyo dagiti cabusoryo, agaramidcayo ti naimbag cadagiti gumura cadacayo, 28 Bendicionanyo dagiti mangilunod cadacayo, ket icarcararaganyo dagiti mangranggas cadacayo. 29 Ti cumabil kenca iti maysa a pingping iparangmo pay kencuana iti bangir; ket ti mangala kenca iti cagaymo dica pawilan nga alaenna kenca ti pagan-anaymo pay. 30 Ket iccam dagiti amin nga agkiddaw kenca; ket ti mangala ti cucuam saanmo a dawaten manen kencuana. 31 Ket no casano ti cayatyo nga aramiden coma dagiti tao cadacayo, casta met ti aramidenyo cadacuada. 32 Ket no ayatenyo dagiti agayat cadacayo, ania nga kita a panagyaman ti adda cadacayo? ta uray dagiti managbasol ayatenda met dagiti agayat cadacuada. 33 Ket no agaramidcayo ti naimbag cadagiti agaramid ti naimbag cadacayo, ania nga kita a panagyaman ti adda cadacayo? ta dagiti managbasol casta met ti aramidenda. 34 Ket no pabulodanyo dagiti namnamaenyo a macaisubli, ania nga kita a panagyaman ti adda cadacayo? ta dagiti managbasol agpabulodda met cadagiti managbasol, tapno castanto met ti awatenda. 35 Ngem ayatenyo dagiti cabusoryo, ket agaramidcayo ti naimbag, ket agpabulodcayo, a di mangnamnama a pulos; ket dackelto ti gunggonayo, ket annacnacayonto ti Cangatoan: ta isu manangngaasi uray pay cadagiti dina ammo ti agyaman ken managdacdakes. 36 Agbalincayo coma ngarud a manangnga-asi, a cas ken ni Amayo a manangnga-asi. 37 Dicayo mangocom, tapno dicayonto met maocom: dicayo mangdusa, ket dicayto met madusa: mamacawancayo, ket mapacawancayto met: 38 Mangtedcayo; ket maiccancayto; nasucat a naimbag, napenpen, nasedsed, ken agliplippias, isunto ti maitedto met laeng dagiti tattao iti saclotyo. Ta ti rucod a pangrucodyo isunto met laeng ti pacarucodanyo. 39 Ket sinaona met cadacuada ti maysa a pangngarig, Mabalin ngata ti bulsec nga idalan ti padana a bulsec? didanto ngata matnag nga agpadpada iti abut? 40 Ti adalan saan a nangatngato ngem ti mannursuro kencuana: ngem ti tunggal maysa nga naan-anay umaspingto iti mannursurona. 41 Ket apayapay kitaem ti puling nga adda iti mata ni cabsatmo, ket dica mabigbig ti pasanggir nga adda ita matam met laeng? 42 Wenno casano ti pannacabalinmo nga agcuna ken cabsatmo, Cabsat, palubosannac a mangiccat ti puling nga adda dita matam, idinto a sica dica makita ti pasanggir nga adda ita matam? Managinsisingpet, iccatem pay nga umuna ti pasanggir dita matam, ket iti casta makitamto a nalawag ti panangiccat ti puling nga adda iti mata ni cabsatmo. 43 Ta awan ti nasayaat a cayo nga mangted ti bunga a dakes; ket awan met ti cayo a dakes nga mangted ti bunga a nasayaat. 44 Ta ti tunggal cayo mailasin iti bungana met laeng. Ta saan a macaburas dagiti tao ti sisiit cadagiti higos, ket dida met macaburas iti calunay cadagiti uvas. 45 Ti naimbag a tao a babaen iti nasayaat a gameng ti pusona ket irruarna ti naimbag; ket ti dakes a tao a babaen iti dakes a gameng ti pusona ket irruarna ti dakes: ta iti nawadwad nga adda iti puso ket saoen iti ngiwatna. 46 ¶ Ket apayapay nga awagandac, Apo, Apo, ngem dicayo met aramiden ti ibagac? 47 Ti siasinoman nga umay caniac, ket denggenna dagiti saoc, ken aramidenna ida, ipakitacto cadacayo no asino ti cayariganna: 48 Maipadis iti maysa a tao a nangbangon ti maysa a balay, isu a nagcali iti nauneg, ket incabilna ti pamunganayanna iti rabaw ti bato: ket idi immay ti layus, nagayus unay ti napigsa idiay a balay, ket dina nagaraw: ta nabangon a natibker ti rabaw iti bato. 49 Ngem ti dumngeg, ket saan nga agaramid, maipadis iti maysa a tao nga awan iti pamunganayanna ket nangbangon ti balay iti rabaw ti daga; isu dinungpar ti ayus nga sipepegges, ket dagus a natuang; ket ti pannacadadael daydi a balay ket nagdackel. CAPITULO 7 1 Idi naipalawagnan amin dagitoy a pagsasao cadagiti umili a nagdengngeg kencuana, simrec idiay Capernaum. 2 Ket ti adipen ti maysa a Centurion, a napateg kencuana, adda idi nga masakit, ket ngannganin matay. 3 Ket idi nangngegna ti maipapan ken Jesus, imbaonna kencuana dagiti panglacayen dagiti Judio, tapno dawatenda nga umay coma ket agasanna ti adipenna. 4 Ket isuda idi dimtengda ken Jesus, dinawatda nga dagus, a kunada, Daytoy ket maicari nga ipaaymo kencuana daytoy: 5 Ta ayatenna ti naciontayo, ket isu imbangonannatayo ti sinagogatayo. 6 Ket ni Jesus simmurot cadacuada. Ngem idi nacaasidegdan iti balay, ti Centurion nangibaon ti gagayyemna, a nagcuna kencuana, Apo, saanca nga agbannogen: ta diac maicari a sumrecca iti uneg ti balayco: 7 Ta siac pay ket diac impapan a maicariac nga umay kenca: ngem agsaoca laeng, ket daytoy adipenco umimbagto. 8 Ta siac idinto a taoac a naisaad iti babaen ti turay, adda met iturayac a solsoldado, ket kunak itoy, Inca, ket mapan; ket iti sabali, Umayca, ket umay; ket iti adipenco, Aramidem daytoy, ket aramidenna. 9 Idi ni Jesus mangegna dagitoy a banbanag, nagsiddaawanna, ket nagpusipos, ket kinunana cadagiti tattao a sumursurot kencuana, Kunak cadacayo, diac pay nacasarac ti castoy a cadackel ti pammatina, saan, uray pay iti amin a Israel. 10 Ket dagiti naibaon, idi nagawidda iti balay, nadanonda daydi adipen a nagsakit ket nasalun-aten. 11 ¶ Ket naaramid iti cabigatanna daytoy, nga isu napan iti ili a managan Nain; ket kimmuyog kencuana dagiti adu nga adalanna, ken adu unay a tattao. 12 Ket idi nacaasidegda iti ruangan ti ili, adtoy, nga inruarda nga inawit ti maysa a lalaki a natay, cacaisuna nga anac ni inana, isu a balo: ket adu dagiti tattao iti ili nga kimmuyog kencuana. 13 Ket idi nakita ti Apo di balo, natignay iti asina, ket kinunana kencuana, Dica agsangit. 14 Ket immasideg ket sinagidna ti lungon: ket dagiti nagawit nagsardengda. Ket kunana, Baro, kunak kenca, Bumangonca. 15 Ket bimmangon daydi natay, ket nangrugi a nagsao. Ket inyawatna ken inana. 16 Ket nagbutengda amin: ket dinaydayawda ti Dios, a cunkunada, Ti maysa a dackel a mammadto timmaud cadatayo; ken, ti Dios sinarungcaranna dagiti tattaona. 17 Ket nagracurac daytoy a damagna iti isuamin nga Judea, ken iti pay met amin a daga nga cabangibang. 18 Ket dagidi adalan ni Juan impadamagda kencuana dagitoy amin nga naar-aramid. 19 ¶ Ket inayaban ni Juan ti dua cadagiti ad-adalanna ket imbaonna ida ken Jesus, tapno cunaenda, Sica daydi umay? wenno urayenmi ti sabali? 20 Ket idi napanda kencuana, kinunada, Ni Juan a Mamautizar imbaonnacami kenca, a cunaenmi, Sica cadi iti umayto? wenno urayenmi pay la iti sabali? 21 Iti daydi met la nga horas inagasanna dagiti adu nga sacsakitda ken an-annayenda, ken dagiti dakes nga espiritu; ken dagiti adu nga bulsec iniccanna ida ti pannacakita. 22 Ket simmungbat ni Jesus ket kinunana cadacuada, Incayo, ket saritaenyo ken Juan dagiti banbanag a nakita ken nangngegyo; a dagiti bulsec macakitada, dagiti pilay magnada, dagiti agleproso nadalusanda, ket dagiti tuleng macangngegda, dagiti natay nagungarda, ket cadagiti napanglaw naicascasaba cadacuada ti naimbag a damag. 23 Ket bendito ti siasinoman, a dinto macasarac caniac ti pacaitibcolan. 24 ¶ Ket idi dagiti imbaon ni Juan nacapanawdan, nangrugi a nagsao cadagiti adu a tattao iti maipapan ken Juan, Ania ti rinuaranyo a napan kinita idiay let-ang? Maysa a rono a ginunggon ti angin? 25 Ngem ania ti napanyo kinita? Maysa a tao a nacawesan iti nalamuyot a pagan-anay? Adtoy, dagiti nacawesan iti pagan-anay a napapateg, ken agbiag cadagiti nam-ay, addada cadagiti palacio dagiti ar-ari. 26 Ngem ania ti rinuaranyo a napan kinita? Maysa a mammadto? Wen, kunak cadacayo, ket nangnangrona pay ngem maysa a mammadto. 27 Daytoy isu, ti nacaisuratan daydi, Adtoy, ibaonco ti babaonec iti sangoanam, isu a mangisagananto ti dalanmo ti sacbaymo. 28 Ta kunak cadacayo, A cadagiti nayanac cadagiti babbai awan iti dacdackel a mammadto ngem ni Juan a Mamautizar: nupay casta ti cababassitan iti pagarian ti Dios ket dacdackel ngem isu. 29 Ket amin dagiti umili a nacangeg kencuana, ken dagiti agsingsingir ti buis, dinaydayawda ti Dios, idinto a nabautizaranda iti pammautizar ni Juan. 30 Ngem dagiti Fariseo ken dagiti mamasirib ti linteg sinukirda ti panggep ti Dios a maibusor cadacuada, ta dida pinabautizaran kencuana. 31 ¶ Ket kinuna ti Apo, Asino ngarud ti pangipadisac cadagiti tao itoy a caputotan? ket ania ti caas-aspingda? 32 Umaspingda cadagiti ub-ubbing nga agtutugaw iti plaza, nga agi-innickis ti maysa ken maysa cadacuada, a kunana, Dacami tinocarandacayo ti flauta, ket dicayo nagsala; indung-awandacayo, ket dicayo nagsangit. 33 Ta immay ni Juan a Mamautizar a di mangan ti tinapay ken di met uminum ti arac; ket cunayo, Adda sairona. 34 Ti Anac ti tao immay a mangan ken uminum; ket cunayo, Adtoy ti maysa a tao a mannangan, ken managinum ti arac, gayyem dagiti agsingsingir ti buis ken dagiti managbasol! 35 Nupay casta ti kinasirib mapanecnecan gapu cadagiti amin nga annacna. 36 ¶ Ket dinawat ti maysa cadagiti Fariseo a makipangan coma kencuana. Ket simrec iti balay ti Fariseo, ket simmango iti panganan. 37 Ket, adtoy, ti maysa a babai nga adda iti ili, ken managbasol, idi a naammoanna a ni Jesus adda a simmango iti panganan idiay balay daydi Fariseo, nangyeg ti maysa a fraskita ti bangbanglo, 38 Ket idinto nga agtatacder nga agsangsangit iti licudan dagiti sacsaca ni Jesus, rinuggianna a inugasan dagiti sacana cadagiti luluana, ket pinunasanna ida cadagiti boocna, ket inag-agepanna dagiti sacana, ken sinapsapoanna ida ti bangbanglo. 39 Ngem idi nakita daytoy daydi Fariseo a nangawis kencuana, kinunkunana iti panunotna, kunana, Daytoy a tao, no coma no mammadto, ammona coma no asino ken no ania a kita nga babai daytoy a mangsagsagid kencuana: ta isu ket managbasol. 40 Ket ni Jesus simmungbat ket kinunana kencuana, Simon, adda man ibagac kenca. Ket isu kunana, Mannursuro, ibagam. 41 Maysa a nagpautang ket adda dua nga nacautang kencuana: ti maysa nacautang kencuana ti lima gasut a denario, ket ti maysa limapulo. 42 Ket gapu ta awan ti pagbayadda, pinacawanna ida nga agpadpada. Asino cadagitoy ngarud, ti agayatto kencuana iti nangnangrona? 43 Ket simmungbat ni Simon a nagcuna, Pagarupec a daydiay, nangpacawananna ti adu. Ket isu kinunana kencuana, Nalinteg ti panangipatom. 44 Ket idinto a simmango idi babai, kinunana ken Simon, Makitam daytoy babai? Simrecac iti balaymo, saanca a nangted ti danum a maipaay cadagitoy sacsacac: ngem daytoy siniboganna dagitoy sacsacac cadagiti luluana, ken pinunasanna ida cadagiti boocna. 45 Saannac nga inagepan: ngem daytoy a babai nanipud itay simrecac saan a nagsardeng nga immagep cadagiti sacsacac. 46 Saanmo a sinapsapoan toy uloc iti lana: ngem daytoy a babai sinapsapoanna dagiti sacsacac ti bangbanglo. 47 Gapuna kunak kenca, Dagiti basbasolna, nga adu, mapacawanda; ta nagayat ti adu: ngem iti mapacawan ti bassit, bassit ti panagayatna. 48 Ket kinunana idi babai, Dagiti basbasolmo ket napacawandan. 49 Ket dagiti adda a nakisango kencuana iti panganan rinuggianda a kinuncuna iti panunotda, Asino daytoy a mamacawan pay cadagiti basbasol? 50 Ket kinunana idi babai, Ti pammatim insalacannaca; incan a sitatalna. CAPITULO 8 1 Ket naaramid iti calpasanna, nga isu nagnagna cadagiti amin nga ili ken purpuroc, nga mangascasaba ken nangipacpaca-ammo ti naimbag a damag ti pagarian ti Dios: ket dagiti sangapulo ket dua kimmuycuyogda kencuana, 2 Ken dagidi dadduma a babbai, a naagasanda cadagiti dakes nga espiritu ken cadagiti sacsakit, ni Maria a nanaganan ti Magdalena, isu a rinuaran ti pito a sairo, 3 Ken ni Juana nga asawa ni Chuza a mapagtalcan ni Herodes, ken ni Susana, ken adu pay a sabsabali, a nagserservi kencuana babaen cadagiti gamengda. 4 ¶ Ket idi a naggu-urnong ti umariwecwec a tattao, immayda kencuana nga naggapu cadagiti amin nga il- ili, ket nagsao nga inaramatna ti maysa a pangngarig: 5 Ti agmulmula rimmuar a napan nangimula iti bin-ina: ket idi a nagmula, dadduma nagdissoda iti igid ti dalan; ket napayatpayatanda, ken dagiti tumatayab iti tangatang kinnanda ida. 6 Ket dadduma nagdissoda iti bato; ket apaman nga timmubo, nagango isuna, agsipud ta agcurang iti dam-egna. 7 Ket dadduma nagdissoda iti casisiitan; ket idi a timmubo met dagiti casisiitan a naigiddan, saanda ida a pinalung-aw. 8 Ket dadduma nagdissoda iti nasayaat a daga, ket timmuboda, ken nagbungada ti ginasut. Idi nasaona dagitoyen, impuccawna, Ti addaan pagdengngeg, dumngeg coma. 9 Ket dagidi adalanna inintuudda kencuana, a kinunada, Ania ti caipapanan daytoy a pangngarig? 10 Ket kinunana, Cadacayo maited ti panangammo dagiti palpalimed ti pagarian ti Dios: ngem cadagiti sabali ket maited nga pangngarig; tapno uray kitkitaenda ket saandanto nga mailasin, ken uray no dengdenggenda ket saandanto nga maawatan, 11 Daytoy ngarud ti pangngarig: Ti bin-i isu ti sao ti Dios. 12 Ket dagiti nagdisso iti igid ti dalan isuda dagiti nagdengneg; iti calpasanna umay ti diablo, ket iccatenna ti sao iti pusoda, di la ket ta mamatida ket maisalacanda. 13 Ket dagiti nagdisso iti bato, isuda dagiti, idinto a nagdengngegda, awatenda ti sao nga siraragsac; ket dagitoy awan iti ramutda, ket mamatida iti apagbiit, ket intono aldaw ti pannacasulisog ket suminada. 14 Ket dagiti nagdisso cadagiti casisiitan isu dagitoy, a idi nacangegdan, napanda iti dalanda, ket malpesda cadagiti panagagawa ken gamgameng ken ragragsac ti daytoy a biag, ket awan ti bungada a kinaan-anay. 15 Ket dagiti nagdisso iti nasayaat a daga isu dagitoy, dagiti tao nga iti nasayaat ken naimbag a puso, ket dinengngegda ti sao, ken sinalimetmetanda, ket rimmuar iti bungada a binuyogan iti kinaanus. 16 ¶ Ket awan ti tao, nga inton nagangatanna ti maysa a silaw, ket calubanna iti banga, wenno icabilna iti siroc ti maysa a pagiddaan; no di ket icabilna iti maysa a pagsilawan, tapno dagiti sumrec ket makitada iti silaw. 17 Ta awan ti nalimed, a dinto maiparangarang; ken uray aniaman a nailemmeng, a dinto maammoan ken maipanayag. 18 Agannadcayo ngarud no casano iti panagdengngegyo: ta siasinoman nga addaan, maiccanto pay; ket siasinoman nga awanan, uray ti ipagpagarupna a cucuana maiccatto pay kencuana. 19 ¶ Ket immay ni inana ken dagiti cacabsatna, ket dida macaasideg kencuana gapu cadagiti adu nga tattao. 20 Ket maysa ti nangibaga kencuana a kinunana, Ni inam ken dagiti cacabsatmo ket actactacderda idiay ruar, a cayatdaca a kitaen. 21 Ngem isu simmungbat ket kinunana cadacuada, Ti inac ken dagiti cacabsatco isuda dagiti dumngeg iti sao ti Dios, ken pagtulnoganda. 22 ¶ Ita ket naaramid iti maysa cadagidi nga aldaw, nga isu limmugan iti maysa a viray ken dagidi adalanna: ket kinunana cadacuada, Intayo idiay ballasiw ti dan-aw. Ket nagluasda. 23 Ngem idi nga aglaylayagda isu naturog: ket nagbaggio idi dan-aw; ket matintinepda iti danum, ken agpeggadda. 24 Ket immasidegda kencuana, ken riniingda, a kinunada, Mannursuro, mannursuro, mapucawtayon. Idin timmacder, ket tinubngarna di angin ken rungsot ti danum: ket nagtalnada, ken naglinac. 25 Ket kinunana cadacuada, Adino ti ayan ti pammatiyo? Ket isuda nagbutengda a sisisiddaaw, a cuncuna ti maysa ken maysa cadacuada, Ania daytoy a cababalin ti tao! ta uray ti angin ken danum bilinenna ida, ket agtulnogda kencuana. 26 ¶ Ket dimtengda iti daga ti Gadara, nga adda iti labes ti Galilea. 27 Ket idi dimsaag iti daga, simmabet kencuana idiay ruar ti ili iti maysa a tao, nga adda sairona iti nabayagen nga aldaw, ket saan nga nagpagan-anay, di met nagtaeng iti aniaman a balay, no di cadagiti tantanem. 28 Ket isu idi nakitana ni Jesus, nagpuccaw, ket nagdayaw iti sangoananna, ket babaen ti napigsa a timec kinunana, Ania ti pacaibiangac kenca, Jesus, Anac ti Dios a cangangatoan? Dawatec kenca, a dinac coma parigaten. 29 (Ta ibilbilinna idi iti espiritu a narugit a pumanaw coma idi tao. Ta mamin-adun a nalugananen: ket uray reppetenda cadagiti cawar ken grillosanda; peccaenna ida, ket ipan ti sairo cadagiti let-ang.) 30 Ket ni Jesus inintuudna kencuana, a kinuna, Ania ti naganmo? Ket kinunana, Sangarbaanan: ta adu dagiti sairo nga simrec kencuana. 31 Ket dawdawatenda kencuana nga dina coma ibaon ida a mapan iti yuyeng. 32 Ket adda idiay idi ti maysa nga arban ti adu a babuy nga mangmangan idiay bantay: ket dinawatda kencuana nga ipalubosna coma ida a sumrec cadacuada. Ket pinalubosanna ida. 33 Ket idi rimmuaren dagiti sairo idi tao, simrecda cadagidi babuy: ket di arban nagdadarisonda a timmappuac iti maysa a teppang iti dan-aw, ket nalmesda. 34 Ket idi nakita dagiti agtartaraken ti naaramid, timmarayda, ket impacaammoda iti ili ken cadagiti cabangibang a lugar. 35 Ket rimmuarda a cumita iti naaramid; ket immayda ken Jesus, ket nasaracanda daydi tao, a rinuaran dagiti sairo, nga nagtugaw iti sacaanan ni Jesus, a sipapagan-anay, ken sinanakem: ket nagbutengda. 36 Ket sinarita cadacuada dagidi nacakita no casano ti pannacapaimbag daydi nagunggan dagiti sairo. 37 ¶ Ket amin dagiti umili iti Gadara dinawatda kencuana a panawanna coma ida; ta adda dackel a butengda: ket isu limmugan iti viray, ket nagsubli manen. 38 Ket daydi tao a rinuaran dagiti sairo nagdawat tapno aggian kencuana: ngem pinagawid ni Jesus, a kinunana, 39 Agawidca idiay balaymo, ket saritaem dagiti dackel nga banbanag nga inaramid ti Dios kenca. Ket napan, nga inwaragawagna iti isuamin nga ili dagiti dackel nga banbanag nga inaramid ni Jesus kencuana. 40 Ket napasamac, nga, idi nagsubli ni Jesus, dagiti tattao inawatda a siaayat: ta isuda amin nagur-urayda kencuana. 41 ¶ Ket, adtoy, immay ti maysa a lalaki a managan Jairo, isu a panguloen ti sinagoga: ket nagrucnoy cadagiti sacsaca ni Jesus, ket kiniddawna kencuana a mapan coma iti balayna: 42 Ta adda cacaisuna nga anacna a babai, nga agsangapulo ket dua ti tawenna, ket naidalit a ngannganin matay. Ngem idi a magmagna nagaribongbong dagiti tattao kencuana. 42 Ta adda cacaisuna nga anacna a babai, nga agsangapulo ket dua ti tawenna, ket naidalit a ngannganin matay. Ngem idi a magmagna nagaribongbong dagiti tattao kencuana. 43 ¶ Ket maysa a babai nga agsagsagaba iti panagbulos ti dara iti sangapulo ket dua a tawenen, ken nagastona ti amin a cucuana cadagiti mangngagas, ket awan ti nacapaimbag kencuana, 44 Immasideg iti licudanna, ket sinagidna ti gayadan ti pagan-anayna: ket naigiddato a nagsardeng ti panagbulos ti darana. 45 Ket kinuna ni Jesus, Asino ti nangsagid caniac? Ket idinto a naglibacda amin, ni Pedro ken dagiti cadduana kinunada, Mannursuro, dagiti adu a tao iletandaca ken aribongbongandaca, ket saludsodem, Asino ti nangsagid caniac? 46 Ngem kinuna ni Jesus, Adda nangsagid caniac: ta naricnac nga adda rimmuar a pannacabalin caniac. 47 Ket idi a ti babai makitana a saan a macalinged, immay nga agpigpigerger, ket nagrucnoy iti sangoananna, ket imbagana iti sangoanan dagiti amin nga umili ti gapu ti nangsagidanna kencuana, ken ti pannacaigiddatona a napaimbag. 48 Ket isu kinunana kencuana, Balasangco, maliwliwaca coma: ti pammatim pinaimbagnaca; incan a sitatalna. 49 ¶ Ket idi agsasao pay laeng, immay ti maysa a naggapu iti balay ti panguloen ti sinagoga, a kunkunana kencuana, Tay anacmo a babai natayen; dica bannogenen ti Mannursuro. 50 Ngem idi mangngeg ni Jesus, simmungbat kencuana, kinunana, Dica agbuteng: mamatica laeng, ket isu mapasalunatto. 51 Ket idi dimteng iti balay, awan ti pinastrecna nga tao a sumurot kencuana, no di laeng da Pedro, ken Santiago, ken Juan, ken ti ama ken ina di balasang. 52 Ket agsangsangitda amin, ken dungdung-awanda: Ngem isu kinunana, Dicayo agsangit; ta isu ket saan a natay, ngem ketdi matmaturog. 53 Ket kinatawaanda a rinabrabac, ta ammoda a natayen. 54 Ket pinarruarna amin ida, ken iniggamanna iti imana, ket inawaganna, a kinunana, Balasang, bumangonca. 55 Ket ti espirituna nagsubli, ket bimmangon a dagus: ket imbilinna nga iccanda ti canenna. 56 Ket dagiti dadackelna nagsidsiddaawda: ngem isu imbilinna cadacuada nga awan coma ti asinoman a tao ti pangibagaanda iti naaramid. CAPITULO 9 1 Ket inurnongna dagiti sangapulo ket dua nga adalanna, ket iniccanna ida ti pannacabalin ken kinaturay cadagiti isuamin nga sairo, ken panangagas cadagiti sacsakit. 2 Ket imbaonna ida a mangicascasaba iti pagarian ti Dios, ken mangagas cadagiti masacsakit. 3 Ket kunana cadacuada, Dicayo agbalon ti uray ania, sarucod man, supot man, uray tinapay, uray pirac; ket dicayo pay mangicuyog ti dua nga pagan-anay. 4 Ket iti uray ania nga balay a sercanyo, agtaengcayo idiay, ket isu met laeng ti pagluasanyo. 5 Ket isuamin dagiti saan a mangawat cadacayo, intono rummuarcayo iti daydiay nga ili, pampagenyo iti tapoc dagiti sacsacayo a pangpanecnec iti maibusor cadacuada. 6 Ket napanda, iti inilin-ili, nga icascasabada ti evangelio, ket nangag-agasda cadagiti isuamin a purpuroc. 7 ¶ Ita ket ni Herodes nga agturay nadamagna dagiti isuamin nga inar-aramidna: ket agpangpangaddua, gapu ta cuna dagiti dadduma, a ni Juan nagungar cadagiti natay; 8 Ket dagiti dadduma, a ni Elias nagparang; ket dagiti sabsabali, a maysa cadagiti cadaanan a mammadto ket nagungar manen. 9 Ket kinuna ni Herodes, Ni Juan pinutolac ti ulona: ngem asino daytoy, a pacangcangegac cadagitoy a banbanag? Ket tartarigagayanna a kitaen isuna. 10 ¶ Ket dagiti apostol, idi nagsublida, sinaritada kencuana dagiti isuamin nga inar-aramidda. Ket innalana ida, ket napanda a nalimed iti maysa a disso a putputong a masacupan ti ili a Betsaida. 11 Ngem dagiti tattao, idi naammoanda daytoy, simmurotda kencuana: ket inawatna ida, ken kinasaona ida ti maipapan iti pagarian ti Dios, ket inagasanna dagidiay macasapul ti pannacaagas. 12 Ket idi a mumalemen, immasideg dagiti sangapulo ket dua, ket kinunada kencuana, Pagawidemon dagiti adu a tattao, tapno mapanda cadagiti il-ili ken aw-away iti aglicmut, tapno agdagusda, ken agsapulda iti taraonda: ta addatayo ditoy disso nga awan matataona. 13 Ngem kunana cadacuada, Iccanyo ida ti canen. Ket kinunada, Awan cadacami no di laeng lima a tinapay ken dua nga ican; malacsid no mapan cami gumatang ti pagtaraon a maipaay cadagitoy amin nga tattao. 14 Ta aglimariboda a lallaki. Ket kinunana cadagiti adalanna, Pagtugawenyo ida nga urnosen iti tunggal saglilima pulo. 15 Ket casta ti inaramidda, ket pinagtugawda ida amin. 16 Ket innalana dagidi lima a tinapay ken dagidi dua nga ican, ket timmangad sadi langit, binendicionanna ida, ket pinispisina, ken intedna cadagidi adalanna tapno ibunongda cadagiti adu a tao. 17 Ket nanganda, ken nabsogda amin: ket innalada dagiti natda cadagiti pispisi ket incargada ti sangapulo ket dua nga alat. 18 ¶ Ket naaramid nga, idi agcarcararag a maymaysa, addada dagiti adalanna: ket inintuudna cadacuada, a kinuna, Asinoac iti panagcuna dagiti tattao? 19 Ket simmungbatda ket kinunada, Ni Juan a Mamautizar; ket dagiti dadduma kunada, ni Elias; ket dagiti sabali kunada, a nagungar ti maysa cadagiti cadaanan a mammadto. 20 Ket kinunana cadacuada, Ngem dacayo asinoac iti panagcunayo? Ket simmungbat ni Pedro ket kinunana, Sica iti Cristo ti Dios. 21 Ngem isu imbilinna iti nairut cadacuada, a dida saoen daytoy a banag iti uray siasino nga tao; 22 A kunana, Ti Anac ti tao masapul nga aglac-am ti adu a banbanag, ken lacsiden dagiti lallacay ken turayen dagiti papadi ken dagiti escriba, ket mapapatay, ken agungar iti maicatlo nga aldaw. 23 ¶Ket kinunana cadacuada amin, No asinoman a tao ti mayat nga sumurot caniac, pagtallicudanna ti bagina, ket alaenna ti cruzna iti inaldaw, ket surotennac. 24 Ta iti siasinoman nga mangisalacan iti biagna ket mapucawnanto: ngem iti siasinoman nga macapucaw iti biagna gapu caniac, isu ket maisalacannanto. 25 Ta ania ti magunggona ti tao, no maalana amin nga lubong, ngem mapucawna met iti biagna, wenno isu ket maibelleng? 26 Ta uray siasinoman a mangibain caniac ken cadagiti sasaoc, ibainto met ti Anac ti tao, inton umay a sidadayag, ken ni Ama, ken dagiti nasantoan nga ang-angel. 27 Ngem kunak cadacayo iti napudno, adda dagiti sumagmamano ditoy, nga didanto maramanan ni patay, agingga iti makitada ti pagarian ti Dios. 28 ¶ Ket iti agwalo nga aldaw iti calpasan dagitoy a sasao, incuyogna ni Pedro ken ni Juan ken ni Santiago, ket immuli iti bantay tapno mapan agcararag. 29 Ket idi madama nga agcarcararag, ti langa iti rupana ket nagbaliw, ken ti pagan-anayna ket pimmudaw ken nagraniag. 30 Ket, adtoy, dagiti dua a lallaki a makisasaoda kencuana, nga isuda Moises ken Elias: 31 A nagparangda a sidadayag, ket sinarsaritada ti ipapatayna a ngannganina tungpalenen idiay Jerusalem. 32 Ngem ni Pedro ken dagidi cadduana macaturogda la unay: ket idi nacariingda, nakitada ti dayagna, ken dagidi dua a lallaki nga cadduana. 33 Ket naaramid nga, idi pimmanawdan kencuana, ni Pedro kinunana ken Jesus, Mannursuro, naimbag nga aggiantayo coma ditoy: ket agaramidcami ti tallo nga abong; maysa ti maipaay kenca, ket maysa ken Moises, ket sabali ken Elias: a dina ammo ti sasaoenna. 34 Ket idi madama a sasaoenna daytoy, immay ti maysa nga ulep, a nangabongot cadacuada: ket nagbutengda idi maulepanda. 35 Ket nagtaud ti maysa a timec idi ulep, a nagcuna, Daytoy ti Anacco nga ay-ayatec unay: isu denggenyo. 35 And there came a voice out of the cloud, saying, This is my beloved Son: hear him. 36 Ket idi nalpasen daydi timec, nasaracan ni Jesus a maymaysan. Ket nagulimecda, ta cadagidi nga aldaw awan ti nangisaoanda a tattao cadagiti nakitada. 37 ¶ Ket calpasanna dagitoy, iti sumaruno nga aldaw, idi sumalogda iti turod, adu nga tattao dagiti immay a simmabet kencuana. 38 Ket, adtoy, maysa a tao cadacuada ket nagpuccaw, a nagcuna, Mannursuro, dawatec kenca, nga taliawem cadi toy anacco: ta isu ti cacaisuna la unay nga anacco. 39 Ket, adtoy, nga maysa nga espiritu alaenna, ket maigiddato nga agickis; ket riribukenna agingga iti aglablabutab manen, ket cacaasi a dundunorenna ken rigatenna ti pumanaw kencuana. 39 Ket, adtoy, nga maysa nga espiritu alaenna, ket maigiddato nga agickis; ket riribukenna agingga iti aglablabutab manen, ket cacaasi a dundunorenna ken rigatenna ti pumanaw kencuana. 41 Ket simmungbat ni Jesus ket kinunana, O caputotan nga awan pammatina ken managdacdakes, agingga iti caano ti panagtaengco cadacayo, ken ibturancayo? Iyegmo ditoy ti anacmo. 42 Ket idi umasidegen, daydi sairo ket intublacna, ken pinarigatna. Ngem ni Jesus tinubngarna daydi espiritu a narugit, ket inagasanna daydi baro, ket insublina ken amana. 43 ¶ Ket nasnasdaawda amin ti datdatlag a pannacabalin ti Dios. Ngem bayat iti panagsidsiddaawda cadagiti amin nga inar-aramid ni Jesus, kinunana cadagiti adalanna, 44 Tandaananyo a naimbag dagitoy a sao: ta toy Anac ti tao mayawatto cadagiti im-ima dagiti tattao. 45 Ngem saanda a naawatan idi daytoy a pagsasao, ket nailimed cadacuada, iti casta dida maawatan: ken mabutengda met a mangintuud kencuana no maipapan iti dayta nga pagsasao. 46 ¶ Ket nabangon ti panagsisinnupiatda, no siasinonto coma cadacuada iti cangatoan. 47 Ngem ni Jesus, idi nakitana ti suppiat cadagiti puspusoda, nangala ti maysa nga ubing, ket incabilna iti sikiganna, 48 Ket kunana cadacuada, Uray siasino nga umawatto itoy ubing iti naganco ket awatennacto: ket uray siasino nga umawat caniac awatenna ti nangibaon caniac: ta ti canunumoan cadacayo amin, isu met laeng ti cangatoan. 49 ¶ Ket simmungbat ni Juan ket kinunana, Mannursuro, nacakitacami ti maysa a mangparparruar cadagiti sairo babaen iti naganmo; ket pinaritanmi isuna, gapu ta saan nga sumurot cadatayo. 50 Ngem ni Jesus kinunana kencuana, Dicayo iparit: ta ti saan a sumalungasing cadatayo ket cumaddua cadatayo. 51 ¶ Ket naaramid, nga idi ta dimtengen iti aldaw a pannacaipangatona, inturongna ti rupana nga mapan a sitatalged sadi Jerusalem, 52 Ket nangibaon cadagiti umuna kencuana: ket isu napanda, ket simrecda iti maysa a puroc dagiti Samaritano, tapno isaganaanda ti pagdagusan. 53 Ket isu dida inawat, gapu ta ti kitana ket casla agturong a mapan sadi Jerusalem. 54 Ket idi naammoan dagidi adalanna a Santiago ken Juan, kinunada, Apo, cayatmo nga ibilinmi a bumaba ti apuy sadi langit, tapno alun-onenna ida, a cas met ti inaramid ni Elias? 55 Ngem simmango, ket tinubngarna ida, a kinuna, Dicayo ammo no ania nga espiritu ti adda cadacayo. 56 Ta ti Anac ti tao ket saan nga immay tapno agdadael cadagiti biag dagiti tao, no di ket tapno isalacanna ida. Ket napanda iti sabali a puroc. 57 ¶ Ket calpasanna, nga, idi magmagnada iti dalan, kinuna ti maysa a tao kencuana, Apo, surutencanto uray sadinoman iti papanam. 58 Ket kinuna ni Jesus kencuana, Dagiti lobo ket adda rukibda, ken dagiti tumatayab ti tangatang adda umocda; ngem ti Anac ti tao awan man la iti uray ania nga pangisadaganna iti ulona. 59 Ket kinunana iti sabali, Surotennac. Ngem kinunana, Apo, palubosannac pay coma nga mapan ken mangiponpon ken amac. 60 Ngem ni Jesus kinunana kencuana, Bay-am dagiti natay a mangiponpon cadagiti minatayda: ngem sica mapanca ket icasabam ti pagarian ti Dios. 61 Ket kinuna met ti sabali, Apo, surutencanto; ngem palubosannac ta innac pay agpacada, cadagiti adda nga cabbalayco. 62 Ngem ni Jesus kinunana kencuana, Awan ti tao, nga idinto nga immiggemen iti arado, ket tumaliaw iti licudanna, a maicari iti pagarian ti Dios. CAPITULO 10 1 Ket iti calpasan dagitoy a naaramid nangilasin ti Apo ti sabali pay nga pitopulo, ket imbaonna ida a sagdudua iti masangoananna cadagiti isuamin nga il-ili ken disdisso, a dandani a papananna. 2 Ket kunkunana cadacuada, Ti anien kinapudnoanna nga adu, ngem dagiti agani bassitda: gapuna dawatenyo ngarud iti Apo ti paganian, ta mangibaon coma cadagiti agani iti paganianna. 3 Incayon: adtoy, ibaoncayo a casla cadagiti carnero iti nagtetengngaan dagiti lobo. 4 Dicayo mangicuyog iti supot ti cuarta, wenno pagbalonan, wenno sapatos: ken saanyo nga cablaawan iti uray siasino nga tao iti dalan. 5 Ket iti uray ania a balay a sercanyonto, cunayo nga umuna, Talna coma iti daytoy a balay. 6 Ket no addanto idiay ti maysa nga anac ni talna, ti talnayo agnaedto kencuana: ngem no awan, agsublinto met laeng cadacayo. 7 Ket agtaengcayto iti daydiay met laeng a balay, a mangan ken uminum iti iteddanto: ta ti mangmangged maicari iti tangdanna. Dicay mamalaybalay. 8 Ket iti uray ania nga ili a sercanyonto, ken awatendacayo, canenyonto ti uray ania nga isangoda cadacayo: 9 Ket agasanyo dagiti masacsakit nga adda idiay a disso, ket cunayo cadacuada, Ti pagarian ti Dios immasidegen cadacayo. 10 Ngem iti uray ania nga ili a sercanyonto, ket saandacayo nga awaten, rummuarcayo cadagiti lanlansanganda, ket cunayo, 11 Uray pay ti tapoc ti iliyo, a kimpet cadacami, pampagenmi a maibusor cadacayo: nupay casta ammoenyo a pudno daytoy, a ti pagarian ti Dios immasidegen cadacayo. 12 Ngem kunak cadacayo, nga naparparbengto ti ocom a maikeddeng iti dayta nga aldaw iti Sodoma, ngem iti dayta nga ili. 13 Asica pay, Corazin! asica pay, Betsaida! ta no idiay Tiro ken Sidon naaramid coma dagiti datdatlag, a naaramid cadacayo, nabayag coman a nagbabawida, a nagcawes ti nakersang a lupot ken nagtugaw cadagiti dapdapo. 14 Ngem naparparbengto ti maikeddeng iti Tiro ken Sidon iti aldaw ti pannacaocom, ngem cadacayo. 15 Ket sica, Capernaum, a naitan-occa agingga iti langit, maipababacanto nga agingga iti tucoc ti impierno. 16 Ti dumngeg cadacayo denggennac; ket ti mangumsi cadacayo umsiennac; ket ti mangumsi caniac umsienna ti nangibaon caniac. 17 ¶ Ket nagsublida dagidi pito pulo a siraragsac, a cunkunada, Apo, uray pay dagiti sairo pinaiturayanda cadacami gapu iti naganmo. 18 Ket kinunana cadacuada, Nakitac ni Satanas a casla kimat a natnag nanipud langit. 19 Adtoy, iccancayo ti pannacabalin a pumayat dagiti ul-uleg ken manggagama, ken amin a pannacabalin ti cabusor: ket awanto ti mangan-ano cadacayo. 20 Ngem dicayo agragrag-o iti daytoy: a dagiti espiritu paiturayanda cadacayo; ngem agragrag-ocay ketdi, ta dagiti nagnaganyo naisuratdan idiay langit. 21 Idi met la nga horas ni Jesus nagragsac iti espiritu, ket kinunana, Agyamanac kenca, O Ama, Apo ti langit ken daga, ta inlimedmo dagitoy a banbanag cadagiti mamasirib ken mannacaawat, ket imparangarangmo ida cadagiti ub-ubbing: wen, Ama; ta casta ti nacaay-ayo iti imatangmo. 22 Amin dagiti banag inyawat caniac ni Amac: ket awan ti macaammo a tao no asino ni Anac, no di ni Ama; ken no asino ni Ama, no di ti Anac, ken dayta cayat a pangiparangaran ti Anac. 23 ¶ Ket idi a sinangona dagiti adalanna, kinunana laeng cadacuada idi is-isuda, Bendito dagiti mata a makakita cadagiti makitayo: 24 Ta kunak cadacayo, nga adu dagiti mammadto ken ar-ari a tinarigagayanda a kitaen dagiti makitayo, ket dida nakita ida; ken denggen dagiti mangngegyo, ngem dida nangngeg ida. 25 ¶ Ket, adtoy, ti maysa a masirib iti linteg a timmacder, ket isu sinuutna, a kinuna, Mannursuro, anianto ti aramidec tapno matawidco ti biag nga agnanayon? 26 Ket isu kinunana kencuana, Ania ti adda a naisurat iti linteg? casano ti panangbasam? 27 Ket isu simmungbat a kinunana, Ayatem ti Apo a Diosmo iti isuamin a pusom, ken iti isuamin a cararruam, ken iti isuamin a pigsam, ken iti isuamin nga isipmo; ken ti caarrobam a cas iti bagim. 28 Ket kinunana kencuana, Nalinteg ti isusungbatmo: aramidem daytoy, ket agbiagcanto. 29 Ngem isu, idinto a cayatna ti agparang a nalinteg, kinunana ken Jesus, Ket asino ti caarrobac? 30 Ket ni Jesus simmungbat ket kinunana, Maysa a tao simmalog a naggapu iti Jerusalem a napan idiay Jerico, ket sinanebda, ken sinamsamda dagiti pagan-anayna, ken sinugatanda, sa pinanawanda, a ngan-ngani matay. 31 Ket nairana a simmalog ti maysa a padi idiay a dalan: ket idi a makitana, liniclicanna a linabsan a nagna idiay bangir iti dalan. 32 Ket casta met iti maysa a Levita, idi dimteng idiay a disso, napan ken kinitana, ket liniclicanna a linabsan a nagna idiay bangir ti dalan. 33 Ngem ti maysa a Samaritano, idi a magmagna, nacagteng iti ayanna: ket idi a nakitana, natignay ti asina kencuana, 34 Ket immasideg kencuana, ken binedbedanna dagiti sugsugatna, sinapsapoanna iti lana ken arac, ket inpasacayna idi nagsacayanna, ket impanna iti maysa a pagdagusan, ken inaywananna. 35 Ket iti sumaruno nga aldaw idi pumanawen, nangiruar ti dua a denario4, ket intedna idi bumalay, ket kinunana kencuana, Aywanam; ket no aniaman pay a magastom, inton sumubliac, bayadacto kenca. 36 Asino ngarud cadagitoy tallo, ti pagarupem, a caarroba daytoy nasaneb dagiti tulisan? 37 Ket isu kinunana, Daydi nangipakita kencuana iti asi. Idin kinuna ni Jesus kencuana, Incan, ket aramidem met ti casta. 38 ¶ Ket calpasanna daytoy, idi a magmagnada, isu simrec iti maysa a puroc: ket ti maysa a babai a managan Marta pinadagusna iti balayna. 39 Ket adda maysa a cabsatna a managan Maria, a timmugaw met iti sacaanan ni Jesus, ket nagdengngeg ti saona. 40 Ngem ni Marta maringgoran cadagiti adu a panagsagana, ket napan kencuana ket kinunana, Apo, dica ricnaen aya a ni cabsatco baybay-annac nga agservi a maymaysa? ibagam ngarud kencuana ta tulongannac. 41 Ngem ti Apo simmungbat ket kinunana kencuana, Marta, Marta, napalaloca ken adu unay nga banbanag dagiti pacaringgoram: 42 Ngem maysa a banag iti masapul: ni Maria pinilina ti nasayaat a banag, isu a dinto maiccat kencuana. CAPITULO 11 1 Ket naaramid, nga, idi adda iti maysa a disso nga agcarcararag, ken idi nalpas, maysa cadagidi adalanna kinunana kencuana, Apo, isuronacami nga agcararag, a cas met ti panangisuro ni Juan cadagiti adalanna. 2 Ket kinunana cadacuada, No agcararagcayo, cunayo, Amami nga adda sadi langit, Maitantan-oc coma iti naganmo. Umay coma ti pagariam. Maaramid coma ti pagayatam, no casano idiay langit, casta met ditoy daga. 3 Itdem coma cadacami ti taraonmi nga inaldaw. 4 Ket pacawanem cadacami dagiti basbasolmi; ta pacawanenmi met dagiti isuamin a macautang cadacami. Ket dinacami iyeg iti pannacasulisog; no di ket isalacannacami iti dakes. 5 Ket kinunana cadacuada, Asino cadacayo ti adda maysa a gayyemna, ket mapanto kencuana iti tengnga ti rabii, ket kunananto kencuana, Gayyem, pabulodannac man ti tallo a tinapay; 6 Ta ti maysa a gayyemco simmangpet ket immay caniac a nagdagus, ket awan ti ipasangoc kencuana? 7 Ket isu manipud iti uneg sumungbatto a cunaenna, Dinac alimutengen: ti ruangan naricpanen, ket dagiti annacco ken siacket addacamin iti pagiddaan; diac mabalin ti bumangon ken mangted kenca. 8 Kunak cadacayo, nga uray pay no saan coma a bumangon a mangted kencuana, gapu ta isu gayyemna, bumangonto laeng agsipud iti pannaca-alimutengna ket itednanto kencuana ti isuamin a masapulna. 9 Ket siac kunak cadacayo, Dumawatcayo, ket maiccancayto; agsapulcayo, ket macasaraccayto; agtugtogcayo, ket ilucatandacayto. 10 Ta tunggal maysa nga agdawat ket umawat; ken ti agsapul ket macasarac; ket iti sinoman nga agtugtog ket mailucatanto. 11 No ti maysa nga anac ket dumawat ti tinapay ti siasinoman cadacayo nga ama, iccannanto ngata ti maysa a bato? wenno no ican ti dawatenna, iti maysa nga ican iccannanto ngata ti maysa nga uleg? 12 Wenno dumawatto ti maysa nga itlog, itednanto ngata kencuana ti maysa a manggagama? 13 No ngarud no dacayo, idinto a dakescayo, ammoyo ti mangted cadagiti nasayaat nga sagsagut cadagiti annacyo: dinto aya nangnangrona pay ni Amayo a nailangitan a mangtedto ti Espiritu Santo cadagiti agdawat kencuana? 14 ¶ Ket pagtaltalawenna idi iti maysa a sairo, ket daytoy umel. Ket naaramid nga, idi rimmuaren di sairo, daydi umel ket nagsao; ket dagiti tattao nagsiddaawda. 15 Ngem dagiti dadduma cadacuada cunkunada, Parruarenna dagiti sairo babaen iti pannacabalin ni Beelzebub a turayen dagiti sairo. 16 Ket dagiti dadduma, susuutenda, a dinawatda kencuana ti maysa nga pagilasinan a nailangitan. 17 Ngem isu, idi a mailasinna dagiti panunotda, kunana cadacuada, Isuamin a pagarian mabingaybingay a maibusor met la kencuana ket mapaglangalang; ket ti maysa a balay a mabingaybingay a maibusor met la kencuana ket marba. 18 Ket no ni Satanas mabingaybingay a maibusor met la kencuana, casanonto ti panagtacder ti pagarianna? ta cunayo nga pinarruarco dagiti sairo babaen iti pannacabalin ni Beelzebub. 19 Ket no gapu ti pannacabalin ni Beelzebub parruarec coma dagiti sairo, asino ngarud ti akin pannacabalin dagiti annacyo ti pamaruarda cadacuada? iti casta isudanto dagiti mangocom cadacayo. 20 Ngem no gapu iti ramay ti Dios ket parruarec dagiti sairo, awan ti duduana nga ti pagarian ti Dios ket dimtengen cadacayo. 21 No ti napigsa a tao ket siigam nga agaywan iti palaciona, amin dagiti cucuana ket addada a sitatalged: 22 Ngem no umay iti napigpigsa ngem isu, ket abakennanto, alaennanto kencuana dagiti isuamin nga igamna a nagcammatalcanna, ket bingayenna dagiti inabacna. 23 Ti awan caniac ket sumalungasing caniac: ket ti saan nga makipagurnong caniac ket isu ti agiwara. 24 No ti espiritu a narugit macaruar iti tao, magna cadagiti disdisso a namaga, nga sapsapulenna iti inana; ket intono dina masaracan, kunana, Agsubliacto iti balayco nga rimmuarac. 25 Ket inton umay, masaracanna a nasagadan ken naarcosan. 26 Ket iti casta mapan, ken mangala ti sabali a pito nga espiritu a dacdakes ngem isu; ket sumrecda, ken nagbalayda idiay: ket ti tungpal daytoy a tao ket rumsua nga dacdakes ngem iti immun-una. 27 ¶ Ket naaramid nga, idi sasaoenna dagitoy a banbanag, maysa a babai iti bunggoy ket nagpuccaw, ket kinunana kencuana, Bendito ti tian a nagawit kenca, ken dagiti suso a sinusoam. 28 Ngem isu kinunana, Wen ad-adda ketdi, nga nabenbendito pay dagiti agdengngeg iti sao ti Dios, ken salimetmetanda ida. 29 ¶ Ket idin nga dagiti adu a tattao nagga-aribongbongda, rinuggianna a kinuna, Daytoy ti maysa a dakes a caputotan: agsapulda ti pagilasinan; ket awanto ti maited kencuana a pagilasinan, no di ti pagilasinan ni Jonas a mammadto. 30 Ta cas ni Jonas nagbalin a pagilasinan dagiti taga Ninive, casta met ti Anac ti tao iti daytoy a caputotan. 31 Ti reyna ti abagatan tumacderto iti panangocom a maigiddan cadagiti tao ti daytoy a caputotan, ket panecnecannanto ti maibusor cadacuada: ta immay a naggapu iti ungto ti daga a nagdengngeg ti kinasirib ni Salomon; ket, adtoy, ti dacdakel ngem ni Salomon adda ditoy. 32 Dagiti tao sadi Ninive tumacderdanto iti panangocom a maigiddan itoy a caputotan, ket panecnecandanto ti maibusor cadacuada: ta nagbabawida iti panangascasaba ni Jonas; ket, adtoy, ti dacdackel ngem ni Jonas adda ditoy. 33 Awan ti tao, nga nanggangat ti maysa a silaw, ket icabilna iti nalemmeng, wenno iti siroc ti salop, no di ket iti pagsilawan, tapno dagiti sumrec makitada coma iti lawag. 34 Ti pagsilawan ti bagi ket isu ti mata: ngarud no ti matam maymaysa, isuamin a bagim ket napno met iti lawag; ngem no ti matam ket dakes, ti bagim ket napnoan met iti kinasipnget. 35 Kitaem ngarud ta ti silaw nga adda kenca saan coma a sipnget. 36 No ngarud ti amin a bagim napno ti lawag, ket awan ti pasetna a nasipnget, isuamin napno ti lawag, a cas iti raniag ti pagsilawan no silnagannaca iti lawagna. 37 ¶ Ket idi nga agsasao, inawis ti maysa a Fariseo a makipangan coma kencuana: ket isu simrec, ket simmango a mangan. 38 Ket ti Fariseo idi makitana daytoy, nagsiddaaw agsipud ta saan a nagugas idi sacbay a mangan. 39 Ket ti Apo kinunana kencuana, Ita dacayo a Fariseo ugasanyo ti ruar ti baso ken pinggan; ngem ti unegyo napno ti panagsamsam ken kinadakes. 40 Agcacacuneng, ti nagaramid iti akinruar saan aya nga isu met ti nagaramid iti akin-uneg? 41 Nangrona pay coma ti adda cadacayo ket ilimosyo; ket, adtoy, amin a banbanag nadalusda cadacayo. 42 Ngem asicay pay, Fariseo! ta agbayadcayo ti apagcapullo ti yerba buena ken ruda ken ti amin a nateng, ket liclicanyo ti kinalinteg ken ti ayat ti Dios: dagitoy rebbengyo coma nga inaramid, ken saanyo met a baybay-an daydiay sabali nga aramiden. 43 Asicayo pay, Fariseo! ta ayatenyo dagiti nagundawayan a tugaw cadagiti sinagoga, ken maluglugayan cadagiti plaza. 44 Asicayo pay, escribas ken Fariseo, managinsisingpet! ta umaspingcayo cadagiti tanem a di makita, ket dagiti tao a magna iti rabawna dida ammo. 45 ¶ Ket simmungbat ti maysa cadagiti mamasirib iti linteg, ket kinunana kencuana, Mannursuro, iti panagsaom cadagitoy ket babalawennacami met. 46 Ket isu kinunana, Asicayo met, dacayo nga mamasirib iti linteg! ta ipaawityo cadagiti tao dagiti awit a nadagsen unay nga awiten, ngem dacayo dicayo met sagiden dagiti awit uray no iti maysa cadagiti ramayyo laeng. 47 Asicayo pay! ta bangonenyo dagiti tantanem dagiti mammadto, ket pinatay ida dagiti ammayo. 48 Kinapudnona dacayo dagiti sacsi nga ananamunganyo dagiti aramid dagiti ammayo: ta pudno nga pinatayda ida, ngem dacayo bangonenyo dagiti tanemda. 49 Gapuna ti kinasirib ti Dios kinunana met, Ibaonconto cadacuada dagiti mammadto ken apostoles, ket addanto cadagitoy ti papatayenda ken idadanesda: 50 Tapno ti dara dagiti amin a mammadto, nga naiparucpoc nanipud idi pannacabangon ti lubong, ket maisingirto iti daytoy nga caputotan; 51 Nanipud idi dara ni Abel agingga iti dara ni Zacarias, a natay iti nagbaetan ti altar ken ti santuario: wen kunak cadacayo, Daytoy ket maisingirto iti daytoy nga caputotan. 52 Asicayo pay, mamasirib iti linteg! ta iniccatyo ti tulbec iti kinasirib: ket saancayo nga nacastrec, ken dagiti sumsumrecken linappedanyo pay ida. 53 Ket idi sasaoenna dagitoy cadacuada, dagiti escriba ken Fariseo rinuggianda ti nagpungtot unay kencuana, ket ginargarida tapno agsao cadagiti adu a banbanag: 54 Nga agur-urayda a sipsiputan, ken birbirokenda no casano ti mangtiliw iti aniaman a maisaona, tapno adda pangidarumanda kencuana. CAPITULO 12 1 Idin, nga naggu-urnong dagiti saan a mabilang nga nagadu a tattao, iti casta ket nagdadarison ti tunggal maysa, rinuggianna a kinuna cadagidi adalanna nga immun-una, Agalluadcayo iti levadura dagiti Fariseo, ta isu ti panaginsisingpet. 2 Ta awan ti naabbongan, a dinto mailatac; ken nailemmeng, a dinto maammoan. 3 Gapuna nga amin a sinaoyo iti sipnget mangngegto iti lawag; ket ti sinaoyo nga inyarasaas ti lapayag cadagiti makin-uneg a siled maiwarragawagto cadagiti tuctoc ti balay. 4 Ket kunak cadacayo gagayyemco, Dicayo pagbutngan dagiti mamapatay ti bagi, ket iti calpasanna awanen ti sabali a mabalinda nga aramiden. 5 Ngem ibagacto cadacayo no asino ti pagbutnganyo: Pagbutnganyo, daydiay calpasan panangpapatayna adda pannacabalinna a mangitappuac idiay impierno; wen, kunak cadacayo, Pagbutnganyo daydiay. 6 Saan aya a ti lima a billit tuleng malaco iti dua a maravilis1, ket uray maysa cadacuada awan ti malipatan iti imatang ti Dios? 7 Ngem uray pay dagiti booc ti uloyo addada amin a nabilang. Dicayo agbuteng ngarud: napatpategcayo ngem cadagiti adu a billit tuleng. 8 Ket kunak cadacayo, Isuamin a mangipadduyacyac caniac iti sangoanan dagiti tao, ti Anac ti tao ipaduyacyacnanto met iti sangoanan dagiti angel ti Dios: 9 Ngem ti mangilibac caniac iti sangoanan dagiti tao mailibacto met iti sangoanan dagiti angel ti Dios. 10 Ket siasinoman nga agsao iti maicaniwas iti Anac ti tao, isu ket mapacawanto: ngem siasinoman nga agtabbaaw iti maicaniwas iti Espiritu Santo ket saanto nga mapacawan. 11 Ket inton isaclangdacayo cadagiti sinagoga, ken cadagiti panguloen, ken cadagiti agturay, dicayo pacadanagan no casano wenno anianto ti isungbatyo, wenno ti saoenyonto: 12 Ta ti Espiritu Santo isuronacayto iti dayta met la nga horas no ania ti rebbengyo a saoen. 13 ¶ Ket kinuna kencuana ti maysa cadagiti adu a tao, Mannursuro, ibagam ken cabsatco, nga bingayenmi ti tawidmi. 14 Ngem isu kinunana kencuana, Tao, asino ti mangicabil caniac a mangocom wenno mamagbingay cadacayo? 15 Ket kinunana cadacuada, Kitaenyo, ket agalluadcayo iti kinaagum: ta ti biag ti maysa a tao ket saan a ti caadu dagiti gamgameng a cupcupicupanna. 16 Ket sinaritana cadacuada ti maysa a pangngarig, a kinunana, Ti talon ti maysa nga tao a nabacnang ket nagbunga iti adu: 17 Ket pacpakinacmenna, a cuncuna, Anianto ti aramidec, ta awan ti pangidulinac cadagiti apitco? 18 Ket kinunana, Aramidecto daytoy: Racrakecto dagiti camaligco, ket bangonecto ida a dacdackel; ket idulinconto idiay dagiti amin nga apitco ken gamgamengco. 19 Ket kunakto iti cararruac, Cararrua, adun dagiti gameng nga indulinmo a naisagana iti adu a tawtawen; aginanaca, manganca, uminumca, ken agragsacca. 20 Ngem kinuna kencuana ti Dios, Nacuneng, ita a rabii ket masublian a dawaten kenca ti cararruam: ket asinonto ti agtagicua cadacuadan, dagiti adda nga insaganam? 21 Castoy ti agurnong ti gamgameng a maisagana kencuana, ket saan a nabacnang iti Dios. 22 ¶ Ket kinunana cadagiti adalanna, Gapuna kunak cadacayo, Dicayo agagawa iti maipaay iti biagyo, no anianto ti canenyo; wenno iti bagiyo, no anianto ti icawesyo. 23 Ta ti biag nangnangrona ngem ti canen, ket ti bagi nangnangrona ngem ti pagan-anay. 24 Panunotenyo dagiti wac: a dida agmula ket dida met agani; ket awan ti pagidulinanda wenno camaligda; ket ti Dios taraonanna ida: anianto ketdin cadacayo a napatpateg nga adayu ngem dagiti tumatayab? 25 Ket asino cadacayo ti agcuna a mabalinna a nayonan iti kinatayagna ti sangcasico? 26 No diyo ngarud cabaelan nga aramiden dagiti cababassitan, apayapay a panunotenyo pay laeng ti maipapan cadagiti sabali? 27 Kitaenyo dagiti lirio no casano ti idadackelda: saanda nga agtrabaho, ket saanda met a agabel; ngem kunak cadacayo, nga uray ni Salomon nga agraman ti isuamin a dayagna ket saan a nacawesan a cas iti maysa cadacuada. 28 No castoy ngarud ti panangawes ti Dios iti root, ita adda iti talon, ket inton bigat maibelleng iti horno; dinto ad-adda pay ti panangcawesna cadacayo, O dacayo a bassitan ti pammati? 29 Ket dicayo agagawa ti canenyonto, wenno ti inumenyonto, ket dicayo met agdanag. 30 Ta isuamin dagitoy a banbanag ket ag-agawaan a biroken dagiti nacion ti lubong: ngem ni Amayo ammona a masapulyo dagitoy. 31 ¶ Ngem ketdi birokenyo ti pagarian ti Dios; ket isuamin dagitoy a banbanag mainayonto cadacayo. 32 Dicayo agbuteng, bassit nga arban; ta nagayatan ni Amayo nga ited cadacayo ti pagarian. 33 Ilacoyo dagiti cucuayo, ket mangtedcayo ti limos; agaramidcayo ti supsupotyo a di agdaan, maysa a gameng a saan nga mapucaw cadagiti langlangit, isu a di maasitgan ti mannanacaw, ken di met dadaelen ti sanga. 34 Ta no adino ti ayan ti gamengyo, addanto met idiay ti pusoyo. 35 Baricsanyo dagiti siketyo, ket sigagangat coma dagiti silawyo; 36 Ket dacayo coma ti cas cadagiti tao nga agur-uray iti apoda, no caano ti panagsublinanto manipud iti pagbobodaan; tapno inton umay ket agtugtug, ket ilucatandanto nga dagus. 37 Bendito dagidiay adipen, nga inton umay ti apoda masaracannanto ida nga sisasagana: pudno a kunak cadacayo, nga baricsannanto, ket aramidennanto ida a sumango iti panganan, ket umayto ken agservinto cadacuada. 38 Ket no umayto iti maicaddua a paset ti panagbantay, wenno iti maicatlo, ket masaracanna ida a casta, nagasat dagidiay nga adipen. 39 Ngem ammoenyo daytoy, a no naammoan coma ti ama ti sangacabbalayan no ania nga horas ti iyaay ti mannanacaw, nagsagana coma, ket dina coma binaybay-an nga inabutanda ti balayna. 40 Addacayo met coma a sisasagana: ta ti Anac ti tao umay iti horas a saanyo nga ipagpagarup. 41 ¶ Ket kinuna ni Pedro kencuana, Apo, cunam daytoy a pangngarig a maipaay cadacami laeng, wenno cadagiti isuamin met? 42 Ket kinuna ti Apo, Asino ngarud ti mapagtalcan ken manakem nga nagaywan, nga insaad ni apona nga pangulo cadagiti tao ti balayna, tapno inton pannacaipaayna itedna cadacuada ti pannacabagida a taraon? 43 Bendito daydiay adipen, nga inton umay ni apona ket masaracannanto a casta ti ar-aramidenna. 44 Kinapudnona a kunak cadacayo, nga isu ket isaadnanto nga pangulo cadagiti isuamin a sanicuana. 45 Ngem no dayta nga adipen ket cunaennanto iti pusona, Ni apoc agbayag nga umay; ket ruggiannanto a cabilen dagiti tagabu a lallaki ken babbai, ket mangan ken uminum, ken agbartec; 46 Umayto ti apo dayta nga adipen iti aldaw a saan nga nacasagana, ken iti horas a dina ipagarup, ket saplitennanto, ket ikeddengnanto ti pannacabagina a maicanunong cadagiti saan a namati. 47 Ket dayta nga adipen, a nacaammo ti pagayatan ni apona, ket saan a nagsagana, ken saanna met nga inaramid cas iti pagayatanna, masaplitto iti adu. 48 Ket ti saan a nacaammo, ket nagaramid cadagiti banbanag a maicari iti dusa, mabaotto iti bassit. Ta iti uray siasino a nacaitedan ti adu, ad-addanto ti masingir kencuana: ket daydiay a nacaicumitan iti adu, ad-adunto met ti madawat kencuana. 49 ¶ Immayac nga mangibaon ti apuy iti daga; ket ania pay ti cayatco, no adda a sigagangaten? 50 Ngem adda maysa a pammautizar a pacabautizarac; ket ania ket ti panagdur-ascon agingga iti di matungpal! 51 Ipapanyo nga immayac a mangted ti talna ditoy daga? Kunak cadacayo, Saan; no di ket panagsisina: 52 Ta manipud ita addanto lima iti maysa a balay nga agsisina, tallo maibusor cadagiti dua, ket dua maibusor cadagiti tallo. 53 Ti ama bumusorto iti anacna a lalaki, ket ti anac a lalaki bumusorto iti ama; ti ina bumusor iti anacna a babai, ket ti anac a babai bumusor iti inana; ti catugangan a babai bumusor iti manugangna a babai, ket ti manugang a babai bumusor iti catuganganna a babai. 54 ¶ Ket kinunana met cadagiti adu a tattao, No makitayo ti maysa nga ulep a tumpuar iti laud, dagus a cunaenyo, Umay ti tudo; ket casta ti maaramid. 55 Ket no agangin ti abagatan, cunayo, Addanto pudot; ket casta ti maaramid. 57 Wen, apayapay uray cadacayo met laeng dicay agipato ti nalinteg? 58 ¶ Ta no mapanca iti agturay agraman ti caringgormo, cas intono addaca ti dalan, agawaam ti mabalinmo tapno macalapsotca kencuana; di la ket ta uludennaca iti ocom, ket ti ocom iyawatnaca iti polisya, ket ti polisya ipupocnaca iti pagbaludan. 59 Kunak kenca, a dicanto rummuar sadiay, agingga iti dica mabayadan ti camaudianan a blancas. CAPITULO 13 1 Ket iti dayta met laeng a tiempo ket adda sumagmamano a tattao idiay a nangsarita kencuana iti maipapan cadagiti taga Galilea, nga inlaoc ni Pilato ti darada cadagiti datdatonda. 1 Ket iti dayta met laeng a tiempo ket adda sumagmamano a tattao idiay a nangsarita kencuana iti maipapan cadagiti taga Galilea, nga inlaoc ni Pilato ti darada cadagiti datdatonda. 3 Kunak cadacayo, Saan: ngem, no dicayto agbabawi, mapucawcayto met amin iti casta. 4 Wenno dagiti sangapulo ket walo, a natupacan ti torre sadi Siloe, ket natayda, pagarupenyo nga ad-addada a managbasol ngem dagiti isuamin a tattao nga agnaed sadi Jerusalem? 5 Kunak cadacayo, Saan: ngem, no dicayto agbabawi, mapucawcayto amin iti casta. 6 ¶ Ket kinunana pay daytoy a pangngarig; Ti maysa a tao addaan sangapoon nga higos a naimula iti minuyonganna; ket immay nagsapul ti bungana, ket saan a nacasarac. 7 Ket kinunana idi agaywan iti minuyongan, Adtoy, tallo a tawenen nga um-umayac agsapsapul ti bunga daytoy a cayo nga higos, ket diac macasarac: pucanem; apayapay macasali pay laeng iti daga? 8 Ket isu simmungbat ket kinunana kencuana, Apo, bay-am pay laeng iti daytoy a tawen, agingga iti caliac iti arubayanna, ket gaburac ti ganagan: 9 Ket no agbunganto iti masangoanan, naimbag: ket no saan, calpasanna sacanto pucanen. 10 Ket adda a mangisursuro iti maysa cadagiti sinagoga iti aldaw a panaginana. 11 ¶ Ket, adtoy, ti maysa a babai nga addaan espiritu ti sagubanit iti sangapulo ket walo a tawenen, ket napacubbo, nga uray an-anoenna dina mabalin ti aglinteg. 12 Ket idi nakita ni Jesus, inayabanna nga mapan kencuana, ket kinunana kencuana, Babai, nacalapsutcan iti adda a sakitmo. 12 Ket idi nakita ni Jesus, inayabanna nga mapan kencuana, ket kinunana kencuana, Babai, nacalapsutcan iti adda a sakitmo. 14 Ket idin simmungbat ti panguloen ti sinagoga a sipupungtot, agsipud ta nangagas ni Jesus iti aldaw a panaginana, ket kinunana cadagiti umili, Adda innem nga aldaw a rebbeng ti tao nga agtrabaho: cadagitoy ngarud umaycayo ket agpa-agascayo, ket saan ketdi nga iti aldaw a panaginana. 15 Ket ti Apo simmungbat kencuana, ket kinunana, Managinsisingpet, tunggal maysa cadacayo dina aya bulosan iti aldaw a panaginana ti bacana wenno ti asnona iti col-loong, ket apanna painumen? 16 Ket daytoy babai, nga anac ni Abraham, a binalud ni Satanas, adtoy, bayat ti sangapulo ket walo a tawen, saan aya a maipaay a bulosan iti daytoy a pannacabalud iti aldaw a panaginana? 17 Ket idi sinaona dagitoy a banbanag, nabainan dagiti isuamin a cabusorna: ket amin dagiti tao nagragsacda cadagiti amin nga banbanag a naglorian nga inaramidna. 18 ¶ Kinunana ngarud, Ania ti pacayarigan ti pagarian ti Dios? Ken anianto ti pangipadisac kencuana? 19 Mayarig iti bukel ti mostaza, nga innala ti maysa a tao, ket impurruacna iti minuyonganna; ket dimmackel, ket nagbalin a dackel a cayo; ket dagiti tumatayab iti tangatang immaponda cadagiti sangsangana. 20 Ket kinunana manen, Anianto ti pangyarigac iti pagarian ti Dios? 21 Mayarig iti levadura, nga innala ti maysa a babai ket ingamayna iti tallo a casucat nga harina, agingga iti amin ket nalevaduraan. 22 Ket pinagnana dagiti amin nga il-ili ken purpuroc, a nangisursuro, ket nagnagna a nagturong sadi Jerusalem. 23 Ket kinuna kencuana ti maysa, Apo, bassit aya dagiti maisalacan? Ngem isu kinunana cadacuada, 24 ¶ Agawaanyo ti sumrec iti ruangan a nailet: ta adu, kunak cadacayo, dagiti agbirocto nga sumrec, ket didanto mabalin. 25 Inton iti ama ti sangacabbalayan simreken, ket pinunitanna ti ruangan, ket mangrugicayo nga agtacder iti ruar, ken tumugtog iti ruangan, nga agcuncuna, Apo, Apo, ilucatannacami; ket isu sumungbatto ket cunaennanto cadacayo, Saancayo nga am-ammo ken no taga-anocayo: 26 Iti dayta ruggianyonto a cuna, Iti imatangmo nangan ken imminumcami, ket cadacagiti daldalanmi nanursuroca. 27 Ket cunaennanto, Kunak cadacayo, a diac am-ammo no taga-anocayo; umadayocayo caniac, dacayo amin a managar-aramid ti kinadakes. 28 Idiay addanto panagsangsangit ken panagngaretnget dagiti ngipen, inton makitayo ni Abraham, ken ni Isaac, ken ni Jacob, ken dagiti amin a mammadto, idiay pagarian ti Dios, ket dacayo met laeng siruruarcayto. 29 Ket umaydanto manipud daya, ken laud, ken manipud amianan, ken abagatan, ket tumugawdanto idiay pagarian ti Dios. 30 Ket, adtoy, adda maud-udi nga umun-unadanto, ket adda umuna a maud-udidanto. 31 ¶ Iti daydi met la nga aldaw dimteng dagiti dadduma a Fariseo, a nagcuna kencuana, Rummuarca, ken pumanawca ditoy: ta ni Herodes cayatnaca a papatayen. 32 Ket kinunana cadacuada, Incayo, ket cunaenyo iti daydiay a lobo, Adtoy, parruarec dagiti sairo, ket mangagasac ita ken inton bigat, ket iti maicatlo nga aldaw maan-anayacto. 33 Nupay casta masapul a magnaac ita, ken inton bigat, ken inton aldaw a sumaruno: ta saan a mabalin a ti maysa a mammadto ket matay iti ruar ti Jerusalem. 34 O Jerusalem, Jerusalem, a papatayem dagiti mammadto, ken uburem dagiti maibaon kenca; namin-ano a kinayatco nga urnongen coma dagiti annacmo, a cas iti upa urnongenna dagiti piecna iti siroc dagiti payacna, ngem saanyo nga kinayat! 35 Adtoy, a ti balayyo mapanawan a taltalipungawen: ket pudno a kunak cadacayo, A didacto makitan, agingga iti panagcunayonto, Bendito ti umay iti nagan ti Apo. CAPITULO 14 1 Ket naaramid nga, idi simrec iti balay ti maysa a panguloen dagiti Fariseo tapno mangan ti tinapay iti aldaw a panaginana, ket isu sinisiimda. 2 Ket, adtoy, adda iti sangoananna ti maysa a tao nga imbal. 3 Ket ni Jesus nakisao cadagiti mamasirib iti linteg ken cadagiti Fariseo, a kunana, Maipalubos ti panangagas iti aldaw a panaginana wenno saan? 4 Ngem dida naguni. Ket isu iniggamanna, ket pinaimbagna, ken pinagawidna; 5 Ket sinungbatanna ida, a kinunana, Asino cadacayo ti adda asno wenno bacana a natnag iti bubon, ket dinanto alawen a dagus iti aldaw a panaginana? 6 Ket dida nabalin a sinungbatan dagitoy a banbanag. 7 ¶ Ket sinaona ti maysa a pangngarig cadagiti naawis, idi madlawna no casano ti panangpilida cadagiti nagundawayan a tugtugaw; a kunkunana cadacuada, 8 No adda tao a mangawis kenca iti pagbodaan, saanca a tumugaw iti nagundawayan a tugaw; di la ket ta adda natactacneng a tao ngem sica nga inawisna; 9 Ket inton umay daydiay nangawis kenca ken isu cunaennanto kenca, Itedmo iti daytoy a tao ti tugaw; ket itinto casta agin-inutcanto a sibabain a tumugaw idiay cutit. 10 Ngem inton maawisca, inca ket agtugawca iti cababaan a saad; ta inton umay ti nangawis kenca, cunaennanto, Gayyem, umalisca iti nangatngato: itinto casta addanto dayawmo cadagiti makisango kenca iti panganan. 11 Ta amin a mangitan-octo iti bagina ket maipababanto; ken ti agpacumbaba ket maitan-octo. 12 ¶ Ket kinunana met idi nangawis kencuana, No agaramidca ti pangaldaw wenno pangrabii, dica awisen dagiti pagayammo, uray dagiti cacabsatmo, uray dagiti cacabaggiam, uray dagiti caarrobam a nabacnang; di la ket ta awisendaca met, ket supapacandaca. 13 Ngem no agaramidca ti daya, ayabam dagiti napanglaw, dagiti pawad, dagiti pilay, dagiti bulsec: 14 Ket benditocanto; ta awan ti maisupapacda kenca: ta magunggonaancanto intono aldaw iti panagungar dagiti nalinteg. 15 ¶ Ket idi mangngeg daytoy ti maysa a nakisango iti panganan, kinunana kencuana, Bendito ti manganto ti tinapay idiay pagarian ti Dios. 16 Ngem kinunana kencuana, Maysa a tao nagaramid ti dackel a pangrabii, ket nangawis iti adu: 17 Ket imbaonna ti adipenna iti horas ti panangrabii tapno cunaenna cadagiti naawis, Umaycayo; ta adda a naisagana aminen. 18 Ket isuda amin nagrugida a nagpambar a naggigiddan. Ti umuna kinunana kencuana, Gimmatangac ti maysa a talon, ket masapulco ti umaway ken kitaen daydiay: dawatec kenca nga ipacawannac. 19 Ket kinuna ti maysa, Gimmatangac ti lima a pagasawaan ti baca, ket innac ida padasen: dawatec kenca nga ipacawannac. 20 Ket kinuna ti maysa, Cacascasarco, ket gapu itoy saanco a mabalin ti umay. 21 Ket idi nagsubli daydi adipen, impacaammona dagitoy a banbanag iti apona. Idin nagpungtot ti ama ti sangacabbalayan ket kinunana iti adipenna, Rummuarca daras cadagiti daldalan ken cadagiti lanlansangan iti ili, ket iyegmo ditoy dagiti napanglaw, dagiti pawad, ken dagiti pilay, ken dagiti bulsec. 22 Ket kinuna di adipen, Apo, naaramid cas imbilinmo, ket adda pay laeng lugar. 23 Ket kinuna di apo iti adipen, Rummuarca cadagiti daldalan ken cadagiti inal-aladan, ket ipapilitmo a sumrecda, tapno mapno ti balayco. 24 Ta kunak cadacayo, Nga awan cadagiti tattao a naawis ti macaramanto iti pangrabiic. 25 ¶ Ket adu dagiti tao a sumursurot kencuana: ket idi a timmaliaw, kinunana cadacuada, 26 No asinoman a tao ti umay caniac, ket dina guraen ni amana, ken ni inana, ken ni asawana, ken dagiti annacna, ken dagiti cacabsatna a lallaki ken babbai, wen, uray pay ti biagna met laeng, saan a macapagbalin nga adalac. 27 Siasinoman nga dina baclayen ti cruzna, ken umay sumurot caniac, saan a macapagbalin nga adalac. 28 Ta asino cadacayo, idinto a cayatna ti mangbangon ti maysa a torre, a di agtugaw nga umuna, ken panunotenna dagiti masapul a gastosen, ta kitaenna no adda umanay a pangleppasna? 29 Di la ket ta, inton naicabilnan ti pamunganayan, ket saanna a mabalin a leppasenen, amin dagiti macakita ket ruggiandanto nga laisen isuna, 30 A cunkunada, Daytoy a tao nangrugi a nangbangon, ket dina nabalinan a lineppas. 31 Wenno asino ti ari, nga idinto a mapan gumubat a bumusor iti sabali nga ari, di agpanunot nga umuna, ket iyumanna no adda pannacabalinna a mangisango ti sangapulo a ribo iti daydiay umay manggubat kencuana nga addaan duapulo a ribo? 32 Ta no saan, inton daydiay sabali nga ari adda pay laeng iti adayu, mangibaonto ti mapan makisarita kencuana, a tarigagayanna dagiti catulagan ti cappia. 33 No casta ngarud, uray siasino cadacayo a dina paglicudan dagiti isuamin a cucuana, saan a macapagbalin nga adalac. 34 ¶ Ti asin nasayaat: ngem no ti asin timmamnayen, anianto pay ti pangtemplam? 35 Awanen ti pagpaayanna uray iti daga, ken uray iti pagibellengan ti ganagan; no di ket ibellengda iti ruar. Ti adda lapayag a pagdengngegna, dumngeg coma. CAPITULO 15 1 Ket immasideg dagiti isuamin nga agsingsingir ti buis ken dagiti managbasol nga agdengngeg kencuana. 2 Ket agtantanabutob dagiti Fariseo ken dagiti escriba, a cunkunada, Daytoy a tao awatenna dagiti managbasol, ken makipangan cadacuada. 3 ¶ Ket insaona cadacuada daytoy a pangngarig, a kunkunana, 4 Asino a tao cadacayo, ti adda sangagasut a carnerona, nga no mapucaw ti maysa cadacuada, ket dina panawan iti away dagiti siam a pulo ket siam, ket apanna sapulen ti napucaw, agingga ti masaracanna? 5 Ket intono masaracanna, icabilna cadagiti ab-abagana, a siraragsac. 6 Ket inton agsubli iti balayna, urnongenna dagiti gagayyemna ken caarrubana, a kunkunana cadacuada, Makipagragsaccayo caniac; ta nasaracac ti carneroc nga napucaw. 7 Kunak cadacayo, a casta met nga addanto ragsac sadi langit gapu iti maysa a managbasol nga agbabawi, ngem cadagiti siam a pulo ket siam nga nalinteg nga tattao, nga dida masapul ti panagbabawi. 8 ¶ Wenno asino ti babai nga adda sangapulo a piracna, nga no mapucawna ti maysa a pirac, ket di manggangat iti pagsilawan, ken sagadanna ti balay, ket sapulenna a sireregta agingga iti masaracanna? 9 Ket intono mabirocannan, urnongenna dagiti gagayyemna ken cacaarrubana, a kunkunana, Makipagragsaccayo caniac; ta nasaracac ti pirac nga napucawco. 10 Casta met, ti kunak cadacayo, nga addanto ragsac iti sangoanan dagiti angel ti Dios gapu iti maysa nga managbasol nga agbabawi. 11 ¶ Ket kinunana, Maysa a tao addaan iti dua nga annac a lallaki: 12 Ket ti inaudi kinunana ken amana, Ama, itedmo caniac ti paset dagiti cucuam nga pannacabagic. Ket biningayna cadacuada ti cucuana. 13 Ket idi napalabas ti sumagmamano nga aldaw ti inaudi nga anac inurnongna amin, ket napan iti maysa a daga nga adayu, ket idiay dinadaelna ti cucuana iti panagbiag a nacadacdakes. 14 Ket idi nagastona aminen, napasamac idiay a daga ti dackel a bisin; ket nangrugi ti sagaba iti kinakirang. 15 Ket napan ket immasideg iti maysa cadagiti umili ti daydi nga daga; ket isu imbaonna cadagiti taltalonna tapno agtaraken cadagiti babuy. 16 Ket tinartarigagayanna ti agbussog cadagiti algarrobas nga cancanen dagiti babuy: ngem awan iti tao nga nangted kencuana. 17 Ngem idi nagpanunot, kinunana, Nagadu dagiti mangmangged idiay balay ni amac nga agsobsobraanda iti taraon, ket siac addaac ditoy a matmatay iti bisin! 18 Tumacderacto ket innacto ken ama, ket cunaecto kencuana, Ama, nacabasolac iti maicaniwas iti langit, ken iti sangoanam, 19 Diac maicarin a maawagan nga anacmo: icabilnac a cas maysa cadagiti ad-adipen nga mangmangged kenca. 20 Ket timmacder, ket napan ken amana. Ngem idi adayu pay laeng, nakita ni amana, ket simnec iti caasina, ket timmaray, ket inapungolna ti tengngedna, ken inagca-agcanna. 21 Ket di anac kinunana kencuana, Ama, nacabasolac iti maicaniwas iti langit, ken iti sangoanam, diac maicarin a maawagan nga anacmo. 22 Ngem ni amana kinunana cadagiti adipenna, Alaenyo a madaras ti capatgan a pagan-anay, ken cawesanyo; ket icabilyo ti maysa a singsing iti imana, ken sapatos cadagiti sacana: 23 Ket iyegyo ti baca nga napalucmeg, ken partienyo; ket mangantayo, ken agraragsactayo: 24 Ta daytoy anacco natay, ket nagungar; napucaw, ket nasaracan. Ket nangrugida nga nagrarambac. 25 Ita ket ti anacna nga inauna adda idi iti talon: ket idi sumangpet ken immasideg iti balay, nangngegna ti toctocar ken salsala. 26 Ket idi nga inayabanna ti maysa cadagiti adipen, inintuudna kencuana no ania ti caipapananna daytoy. 27 Ket kinunana kencuana, Ni cabsatmo dimteng; ket ni amam pinapartina ti napalucmeg a baca, agsipud ta inawatna a nasalun-at ken nacaradcad. 28 Ngem naglucsaw, ket dina kinayat ti simrec: gapuna rimmuar ni amana, ket inay-ayona. 29 Ngem isu simmungbat ket kinunana ken amana, Adtoy, iti nagadun nga tawen a panagservic kenca, uray caano diac nagsalungasing iti bilinmo: ket uray caano dinac iniccan iti bassit a calding, tapno makipagragsacac coma cadagiti gagayyemco: 30 Ngem apaman a simmangpet daytoy anacmo, nga inibusna ti cucuam cadagiti balangcantis, impartiam ti baca a napalucmeg. 31 Ket isu kinunana kencuana, Anac, sica addaca nga agnanayon caniac, ket amin dagiti gamengco cucuam ida. 32 Ngem masapul ti panagrambac, ken panagay-ayat: ta daytoy cabsatmo natay, ket nagungar; ken napucaw, ket nasaracan. CAPITULO 16 1 Ket kinunana met cadagiti adalanna, Adda idi maysa a tao a nabacnang, nga adda maysa a pinagaywanna; ket daytoy impulongda kencuana nga dinadaelna dagiti cuccucuana. 2 Ket isu inayabanna, ket kinunana kencuana, Ania daytoy a nadamagco a maipapan kenca? idatagmo ti panagaywanmo; ta dicanto mabalinen ti agaywan. 3 Ket di nagaywan kinunana iti nakemna, Anianto ti aramidec? ta ni apoc iccatennac nga agaywan: Diac mabalin iti agcali; iti makilimos ket cabainco. 4 Ammoc ti aramidecto, tapno, inton maiccatac iti panagaywanco, awatendacto cadagiti balbalayda. 5 Ket idinto nga inayabanna a sinaggaysa dagiti nacautang ken apona, kinunana iti immuna, Mano ti utangmo ken apoc? 6 Ket isu kinunana, Sangagasut a burnay ti lana. Ket kinunana kencuana, Alaem cadi ti casuratan, ket agtugawca daras, ket isuratmo ti limapulo. 7 Iti calpasanna kinunana iti sabali, Ket sica mano ti utangmo? Ket kinunana, Sangagasut a caban ti trigo. Ket kinunana kencuana, Alaem cadi ti casuratan, ket isuratmo ti walopulo. 8 Ket dinayaw di apo daydi agaywan a di mapagtalcan, agsipud ta nagaramid a nainsiriban: ta dagiti annac daytoy a lubong iti caputotanda ket nasirsiribda ngem cadagiti annac ti silaw. 9 Ket siac kunak cadacayo, Makigayyemcayo cadagiti kinabacnang ti kinakillo; tapno, inton maibusen, awatendacayto cadagiti agnanayon nga abong-abong. 10 Ti mapagtalcan iti bassit unay ket mapagtalcan met iti adu: ket ti nakillo iti bassit unay ket nakillo met iti adu. 11 Ngarud no dicayo mapagtalcan cadagiti kinakillo a kinabacnang, asinonto ngarud ti mangitalec cadacayo cadagiti napudno a kinabacnang? 12 Ket no saancayo nga mapagtalcan iti cucua ti sabali a tao, siasinonto ngarud ti mangted cadacayo dagiti cucuayo? 13 ¶ Awan ti adipen a macabalin nga agservi iti dua nga appo: ta guraennanto ti maysa, ken ayatennanto ti maysa; wenno talkennanto iti maysa, ken laisennanto met ti maysa. Dicayo mabalin ti agservi iti Dios ken iti kinabacnang. 14 Ket dagiti met Fariseo, nga naagum, idi nangegda amin dagitoy a banbanag: inuy-uyunganda. 15 Ket kinunana cadacuada, Dacayo dagiti mangidayaw ti bagiyo met laeng iti sangoanan dagiti tao; ngem ti Dios ammona dagiti puspusoyo: ta ti natan-oc unay nga idaydayaw dagiti tattao ket isu iti macarimon iti imatang ti Dios. 16 Ti linteg ken dagiti mammadto agpatinggada ken Juan: nanipud idin ti pagarian ti Dios maicasaba, ket tunggal maysa a tao agdarasudos a sumrec kencuana. 17 Ngem nalaclaca a mapucaw ti langit ken daga, ngem iti di pannacatungpal ti maysa a tulnec ti linteg. 18 Siasinoman a mangisina iti asawana a babai, ken mangasawa ti sabali, macabasol iti pannakicamalala: ket ti siasinoman a mangasawa iti naisina a babai macabasol iti pannakicamalala. 19 ¶ Adda idi ti maysa a tao nga nabacnang, ket nagpagpaganay ti purpura ken nalapat nga lienzo, ket mangan a sibubuslon iti inaldaw: 20 Ket maysa nga agpalpalama a managan Lazaro, adda idi a nagsadag iti ruanganna, ket napno cadagiti derder, 21 Ket tartarigagayanna ti mabussog cadagiti murcat nga agtinnag iti panganan di tao a bacnang: ket dagiti as-aso umayda ket dildilanda dagiti derderna. 22 Ket naaramid, a daydi agpalpalama natay, ket impan dagiti angeles idiay saclot ni Abraham: ket natay met di tao a bacnang, ket naitanem; 23 Ket idi adda a matutuoc idiay impierno10 intangadna dagiti matana, ket nakitana ni Abraham iti adayu, ken ni Lazaro iti saclotna. 24 Ket isu nagickis ket kinunana, Ama Abraham, caasiannac, ket ibaonmo ni Lazaro, ta babasenna coma ti ngudo ti ramayna iti danum, ket palamiisanna toy dilac; ta addaac a matuocan iti daytoy a darang. 25 Ngem kinuna ni Abraham, Anac, laglagipem nga inawatmon dagiti nam-aymo idi panagbiagmo, ket ni Lazaro casta met inawatna dagiti rigat: ngem ita isu maliwliwa ditoy, ket sica matutuocca. 26 Ket mainayon pay cadagitoy, adda nagbabaetantayo a maysa a dackel a yuyeng: iti casta dagiti agtarigagay ditoy nga umallatiw cadacayo saanda a mabalin; casta met manipud dita, dicayo met macaallatiw ditoy. 27 Ket kinunana, Dawatec ngarud kenca, ama, nga ibaonmo coma idiay balay ni amac: 28 Ta adda lima a cacabsatco; tapno ipanecnecna cadacuada, di la ket ta umayda met ditoy lugar ti tooc. 29 Ngem ni Abraham kinunana, Adda cadacuada ni Moises ken dagiti mammadto; denggenda coma ida. 30 Ket isu kinunana, Saan, ama Abraham: ngem no mapan coma cadacuada ti maysa nga aggapu cadagiti natay, agbabawidanto. 31 Ngem kinunana kencuana, No dida denggen ni Moises ken dagiti mammadto, dida met la maallukoy, uray no adda maysa nga agungar cadagiti natay. CAPITULO 17 1 Ket kinunana cadagiti adalanna, Saan a mabalin nga saan nga umay dagiti pacaitibcolan: ngem asipay isuna, dayta pacaigapuanan ti iyaayda! 2 Nasaysayaat coma kencuana no maibattoon iti tengngedna ti maysa a bato a gilingan, ket maitappuac iti baybay, ngem iti mangitibcol ti maysa cadagitoy babassit nga ubbing. 3 ¶ Kitaenyo dagiti bagbagiyo: No macabasol ni cabsatmo ti maicaniwas kenca, babalawem; ket no agbabawi, pacawanem. 4 Ket no maminpito ti inaldaw a macabasol ti maicaniwas kenca, ket maminpito ti inaldaw nga umay kenca, a kunkunana, Agbabawiac; pacawanem. 5 Ket dagiti apostol kinunada iti Apo, Nayonam ti pammatimi. 6 Ket ti Apo kinunana, No adda pammatiyo a cas iti bukel ti mostaza, cunaenyo coma itoy sicomoro a cayo, Maparutca, ket maimulaca coma idiay baybay; ket pagtulnogannacayonto. 7 Ket asino cadacayo, ti adda maysa nga adipenna nga agarado wenno agpaarab, a cunaennanto kencuana iti madamdama, inton agsubli manipud iti talon, Sumrecca a dagus ket sumangoca iti panganan? 8 Ket dina cunaen pay kencuana nga umuna, Isaganaannac ti pangrabiic, agbarikesca, ket agservica caniac, agingga iti macapanganac ken macainumac; ket calpasanna mangancanto ket uminumcanto? 9 Agyaman aya iti daydiay nga adipen gapu ta inaramidna ti isuamin a naibilin kencuana? Saan iti panagkunak. 10 Castacayo met, inton naaramidyo ti isuamin a naibilin cadacayo, cunayo, Ad-adipencami nga awan capapaayanna: ta inaramidmi ti rebbengmi nga aramiden. 11 ¶ Ket napalabas, idi napan isuna idiay Jerusalem, nagna iti nagtengngaan ti Samaria ken Galilea. 12 Ket idi simrec iti maysa a puroc, simmabet kencuana dagiti sangapulo a tao nga agleproso, a nagsardengda iti adayu: 13 Ket nagpuccawda, a cunkunada, Jesus, Mannursuro, caasiannacami. 14 Ket idi makitana ida, kinunana cadacuada, Incayo agparangcayo cadagiti papadi. Ket naaramid, nga, idi magmagnada a mapan, nadalusanda. 15 Ket maysa cadacuada, idi nakitana nga nadalusanen, nagsubli, a dinaydayawna ti Dios iti dackel a timec, 16 Ket inrucnoyna ti rupana cadagiti sacsacana, a nagyaman kencuana: ket daytoy taga Samaria. 17 Ket simmungbat ni Jesus ket kinunana, Saanda cadi a sangapulo dagiti nadalusan? ket adino ti ayan dagiti siam? 18 Awan ti nasaracan a nagsubli a nangted ti dayaw iti Dios, no saan laeng a daytoy gangannaet. 19 Ket kinunana kencuana, Tumacderca, incan iti dalanmo: ti pammatim pinaimbagnaca. 20 ¶ Ket idi inintuud dagiti Fariseo kencuana, no caanonto ti iyaay ti pagarian ti Dios, sinungbatanna ida ket kinunana, Ti pagarian ti Dios saanto nga umay babaen ti panagpalpaliiw: 21 Ket didanto met cuncuna, Adtoy! wenno, adda idiay! ta, adtoy, ti pagarian ti Dios adda iti unegyo. 22 Ket kinunana cadagiti adalanna, Umayto dagiti aldaw, nga intono tarigagayanyo a kitaen ti maysa cadagiti aldaw ti Anac ti tao, ket dicayto makita. 23 Ket cunaendanto cadacayo, Kitaenyo ditoy; wenno, kitaenyo idiay: dicayto mapan, ket dicayo met sumurot. 24 Ta cas iti kimat, nga no agraniag manipud iti maysa a disso iti langit, sumilap agingga iti sabali a bangir iti langit; castanto met ti Anac ti tao inton aldawna. 25 Ngem umuna pay a masapul nga isu agsagaba ti adu a banbanag, ken pagtalawen daytoy a caputotan. 26 Ket no casano ti naaramid cadagiti aldaw ni Noe, castanto met cadagiti aldaw iti Anac ti tao. 27 Manganda idi, aginumda, mangasawada, ken maki-asawada, agingga iti aldaw nga iseserrec ni Noe iti daong, ket immay ti layus, ken pinucawna amin ida. 28 Casta met ti naaramid cadagiti aldaw ni Lot; manganda idi, aginumda, aggatangda, aglacoda, agmulada, agbalayda; 29 Ngem idi aldaw nga iruruar ni Lot idiay Sodoma nagtudo nanipud langit iti apuy ken azufre, ket dinadaelna amin ida. 30 Castanto met iti aldaw a pannacaiparangarang ti Anac ti tao. 31 Iti dayta nga aldaw, ti addanto iti tuctoc ti balay, ket dagiti alicamenna addada iti uneg ti balay, saanto nga umulog a mangala cadacuada: ket ti adda iti talon, casta met a dinto coma agsubli. 32 Laglagipenyo ti asawa ni Lot. 33 Siasinoman nga umagawa a mangisalacan iti biagna isu mapucawto; ket siasinoman a mapucawna ti biagna isu mataginayonnanto a sibibiag. 34 Kunak cadacayo, nga iti dayta a rabii addanto dua a tao iti maysa a pagiddaan; ti maysa maalanto, ket Ti sabali mabatinto. 35 Addanto dua a babbai a madamadanto nga aggilgiling; ti maysa maalanto, ket ti sabali mabatinto. 36 Addanto dua a tao iti talon; ti maysa maalanto, ket ti sabali mabatinto. 37 Ket simmungbatda ket kinunada kencuana, Adino, Apo? Ket isu kinunana cadacuada, No adino ti ayan ti bangcay, idiayto met ti paggu-urnongan dagiti aguila. CAPITULO 18 1 Ket insaona cadacuada ti maysa a pangngarig ti camaudiananna, ti pannacasapul iti di agsarday nga panagcararag, ken ti saan a panangpucaw ti inanama; 2 A kinunana, Adda idiay maysa nga ili ti maysa nga ocom, a dina cabuteng ti Dios, ket dina met padayawan ti uray asino a tao: 3 Adda met idiay nga ili ti maysa a babai a balo; ket napan kencuana, nga agcuncuna, Ibalesannac iti cabusorco. 4 Ket isu nagmadi iti sumagmamano nga daras: ngem calpasanna kinunana iti unegna, Uray diac cabuteng ti Dios, ket awan ti panangpadayawco iti tao; 5 Ngem gapu ta daytoy a balo alimutengennac, ibalesac, di la ket ta saan nga sumardeng nga um-umay caniac ket bannogennac. 6 Ket kinuna ti Apo, Denggenyo ti sao ti ocom a nakillo. 7 Ket ti Dios dinanto aramiden aya ti kinalinteg cadagiti pinilina, nga umaw-awag kencuana iti aldaw ken rabii, uray no mabayag nga an-anusanna ida? 8 Kunak cadacayo nga aramidennanto ti calinteganda a dagus. Nupay casta inton umay ti Anac ti tao, masaracannanto aya ti pammati ditoy daga? 9 Ket kinunana met daytoy a pangngarig cadagiti dadduma nga agtalgedda cadacuada met laeng a cas da la nalinteg, ket lalaisenda dagiti sabsabali: 10 Dua a tao immulida iti templo a nagcararag; ti maysa Fariseo, ket ti maysa agsingsingir ti buis. 11 Ket ti Fariseo nagtacder ket nagcararag iti pakinakemna a castoy, Dios, agyamanac kenca, ta saanac a cas cadagiti sabali nga tattao, a narawetda nga agpatubo, nakilloda, mannakicamalalada, ket saanac a cas itoy agsingsingir ti buis. 12 Agayunarac ti mamindua iti maysa a lawas, itedco ti apagcapullo ti amin a cupcupicupac. 13 Ngem di agsingsingir ti buis, idinto nga adda iti adayu, dina maitangad man la coma dagiti matana sadi langit, no di ket dandanogenna ti barucongna, a kunkunana, Dios mangaasica caniac a managbasol. 14 Kunak cadacayo, a daytoy a tao nagawid ketdi iti balayna a napalinteg ngem daydi maysa: ta uray siasino nga agpasindayaw maipababanto; ket ti agpacumbaba maitan-octo. 15 Ket inyegda met kencuana dagiti ubbing a babassit, tapno ipatayna ti imana cadacuada: ngem idi makita dagidi adalanna, inungtanda ida. 16 Ngem ni Jesus inayabanna ida, ket kinunana, Bay-anyo dagiti ub-ubbing nga umay caniac, ket dicayo pawilan ida: ta isuda ti akincucua iti pagarian ti Dios. 17 Pudno kunak cadacayo, Iti uray siasinoman a saan nga umawatto ti pagarian ti Dios a cas maysa a bassit nga ubing ket saanto a macastrec kencuana. 18 Ket inintuud ti maysa nga agturay kencuana, a kinunana, Naimbag a Mannursuro, ania ti rebbengco nga aramiden tapno matawidco ti biag nga agnanayon? 19 Ket ni Jesus kinunana kencuana, Apayapay awagannac ti naimbag? awan ti naimbag, no saan laeng a maymaysa, nga isu ti, Dios. 20 Ammom dagiti bilbilin, Dica makicamalala, Dica mamapatay, Dica agtacaw, Dica agsao ti natiri a pangpanecnec, Dayawem ni amam ken ni inam. 21 Ket kinunana, Amin dagitoy a banbanag ket tinungpalco nanipud idi kinaubingco. 22 Ket ni Jesus idi mangngegna daytoy, kinunana kencuana, Agcurangca pay ti maysa a banag: ilacom ti isuamin a cucuam, ket itedmo cadagiti napanglaw, ket addanto gamengmo sadi langit: ket umayca, ken surotennac. 23 Ngem idi nangegna dagitoy a banag, nagladingit iti napalalo: ta isu ket nabacnang unay. 24 Ket ni Jesus idi makitana ti ladingitna, kinunana, Ania a nagrigaten dagiti addaan kinabacnang ti iseserrecdanto iti pagarian ti Dios! 25 Ta nalaclaca a lumsot ti maysa a camello iti abut ti maysa a dagum, ngem ti maysa a tao nga bacnang a sumrec iti pagarian ti Dios. 26 Ket dagiti nacangngeg itoy kinunada, Asinonto ngarud ti mabalin a maisalacan? 27 Ket isu kinunana, Ti saan a mabalin cadagiti tao ket mabalin iti Dios. 28 Ket ni Pedro kinunana, Adtoy, binaybay-anmi dagiti sanicuami, ket sinurotdaca. 29 Ket kinunana cadacuada, Pudno kunak cadacayo, Awan ti tao nga nangpanaw iti balay, wenno dadackel, wenno cacabsat, wenno asawa, wenno annac, a maipaay iti pagarian ti Dios, 30 A dinanto awaten ti ad-adu unay iti agdama a tiempo, ken iti mapasungad a lubong ti biag nga agnanayon. 31 ¶ Ket ni Jesus innalana dagiti sangapulo ket dua, ket kinunana cadacuada, Adtoy, sumang-attayo sadi Jerusalem, ket amin dagiti banbanag nga insurat dagiti mammadto maipapan iti Anac ti tao ket matungpalto. 32 Ta maiyawatto cadagiti Gentil, ket marabrabngisto, ken mauy-uyawto, ken matuptupra-anto: 33 Ket saplitendanto, ken papatayendanto: ket iti maicatlo nga aldaw agungarto. 34 Ket awan cadagitoy a banbanag ti naawatanda: ket daytoy a sao nailimed cadacuada, ket dida naawatan dagitoy a naisao. 35 ¶ Ket naaramid nga, idi umasideg idiay Jerico, maysa a bulsec nga tao agtugtugaw iti denna ti dalan nga agpalpalama: 36 Ket idi mangngegna ti dackel a bunggoy ti tao nga aglabas, inintuudna no ania iti mapaspasamac. 37 Ket impacaammoda kencuana, a ni Jesus a taga Nazaret ket lumablabas. 38 Idin nagpuccaw, a kunkunana, Jesus, nga Anac ni David, caasiannac cadi. 39 Ket dagiti magmagna iti sangoananna inungtanda, tapno agulimec coma: ngem isu nagpuccaw iti nalallalo pay, Sica nga Anac ni David, caasiannac cadi. 40 Ket ni Jesus nagsardeng, ket imbilinna nga iyegda coma kencuana: ket idi immasideg, inintuudna kencuana, 41 Kinunana, Ania ti cayatmo nga aramidec coma kenca? Ket kinunana, Apo, macakitaac coma. 42 Ket ni Jesus kinunana kencuana, Awatem ti pannakakita: ti pammatim insalacannaca. 43 Ket naigiddato a nacakita, ket simmurot kencuana, ken intantan-ocna iti Dios: ket amin dagiti umili, idi nakitada daytoy, dinaydayawda ti Dios. CAPITULO 19 1 Ket ni Jesus simrec ken limmabas sadi Jerico. 2 Ket, adtoy, ti maysa a lalaki a managan Zaqueo, a daytoy ket isu idi ti turayen dagiti agsingsingir ti buis, ket nabacnang. 3 Ket inagawaanna nga apan kitaen no asino ni Jesus; ngem saanna a nabalinan gapu cadagiti caadu ti tao, ta isu ngamin ket pandec. 4 Ket timmaray iti masangoanan, ket immuli iti maysa a cayo ti sicomoro tapno isu makitana: ta lumabas sadiay. 5 Ket idi dimteng ni Jesus idiay a disso, timmangad, ket nakitana, ket kinunana kencuana, Zaqueo, darasem, ket umulogca; ta ita nga aldaw masapul nga agdagusac idiay balaymo. 6 Ket isu nagdardaras, ket immulog, ket isu inawatna a siraragsac. 7 Ket idi nakitada daytoy, nagtanabutobda amin, a cunkunada, Nga napan nakidagus iti maysa a tao a managbasol. 8 Ket ni Zaqueo nagtacder, ket kinunana iti Apo; Adtoy, Apo, ti guddua dagiti cucuac itedco cadagiti napanglaw; ket no adda nangulbodac iti asinoman a tao, isublic ti maminpat pay nga caadu. 9 Ket ni Jesus kinunana kencuana, Ita nga aldaw immay ti pannacaisalacan iti daytoy a balay, ta isu anac met ni Abraham. 10 Ta toy Anac ti tao immay nga agsapul ken mangisalacan iti napucaw. 11 Ket idi nangngegda dagitoy a banbanag, innayonna a sinao ti maysa a pangngarig, agsipud ta umasideg ti Jerusalem, ket impapanda nga ti pagarian ti Dios ket dagus coma nga agparang . 12 Kinunana ngarud, Maysa nga tao a natan-oc napan iti maysa a daga nga adayu tapno awatenna ti pagarianna, ket calpasanna agsublinto. 13 Ket idi nga inayabanna dagiti sangapulo nga ad-adipenna, iniccanna ida ti sangapulo a mina6, ket kinunana cadacuada, Incayo agsapul agingga iti agsubliac. 14 Ngem dagidi cailianna kinagurada, ket nangibaonda iti sumurot kencuana a mangipacaammo, a cunkunada, Dicami cayat nga agari daytoy cadacami. 15 Ket naaramid nga, idi nagsubli, calpasan ti panangawatna iti pagarian, pinaayabanna dagidi nga adipen, nga nangtedanna idi ti pirac, tapno maammoanna ti nasapulan ti tunggal tao babaen iti panagtagilacoda. 16 Ket immay ti immuna, a kunana, Apo, ti minam nacasapul ti sangapulo a mina. 17 Ket isu kinunana kencuana, Nasayaat, naimbag nga adipen: agsipud ta iti bassit unay napagtalcanca, adda turaymo iti sangapulo nga ili. 18 Ket immay ti maicaddua, a nagcuna, Apo, ti minam nacasapul ti lima a mina. 19 Ket iti daytoy kinunana met, Sica agturayca met iti lima nga ili. 20 Ket immay ti maysa, a kinunana, Apo, adtoy, ti minam, nga indulinco iti maysa a panyo: 21 Ta nagbutengac kenca, gapu ta taoca a nainget: alaem ti saanmo nga incabil, ket aniem ti saanmo nga immula. 22 Ket kinunana kencuana, Babaen iti ngiwatmo ti pangocomac kenca, sica dakes nga adipen. Ammom a taoac a nainget, nga alaec ti diac incabil, ket aniec ti diac immula: 23 Apayapay ngarud a dica inted ti piracco iti agsucsucat ti pirac, tapno inton dumtengac singirecto coma agraman iti gunggonana? 24 Ket kinunana cadagiti adda a sisasango, Iccatenyo kencuana ti mina, ket itedyo iti addaan cadagiti sangapulo a mina. 25 (Ket isuda kinunada kencuana, Apo, addaanen ti sangapulo a mina). 26 Siac kunak cadacayo, nga uray siasino nga addaan maiccanto; ngem iti awanan, uray pay ti adda kencuana maiccatto. 27 Ngem dagidiay cabusorco, a dida cayat coma nga agariac cadacuada, iyegyo ditoy, ket papatayenyo ida iti sangoanac. 28 ¶ Ket idi nasaona dagitoy, intuloyna ti nagna, a simmang-at sadi Jerusalem. 29 Ket naaramid nga, idi nacaasideg iti Betfage ken iti Betania, iti bantay a managan ti Caolivaan, imbaonna ti dua cadagiti adalanna, 30 A kunana, Incayo iti puroc a masangonan; ket inton sumreccayo masaracanyonto ti maysa nga urbon nga asno a naibaod, isu a di pay sinacayan ti uray siasino a tao: warwaranyo, ket iyegyo ditoy. 31 Ket no adda tao a mangintuud cadacayo, Apayapay warwaranyo? Sungbatanyonto ti castoy, Gapu ta ti Apo ket masapulna. 32 Ket napan dagiti naibaon, ket nasaracanda cas kinunana cadacuada. 33 Ket idi a warwaranda ti urbon nga asno, dagiti agtagicua kinunada cadacuada, Apayapay warwaranyo ti urbon nga asno? 34 Ket kinunada, Ti Apo masapulna. 35 Ket impanda ken Jesus: ket inyap-apda dagiti pagan-anayda iti urbon nga asno, ket impasacayda ni Jesus. 36 Ket idi magmagna, inyaplagda dagiti cagayda iti dalan. 37 Ket idi umasidegen, iti sasalugan ti bantay dagiti Olivo, dagiti isuamin nga adalanna rinuggianda ti nagragsac ken nagdaydayaw iti Dios iti dackel a timec gapu cadagiti isuamin a datdatlag a nakitada; 38 A cunkunada, Bendito ti Ari nga umay iti nagan ti Apo: talna idiay langit, ken gloria iti cangatoan. 39 Ket dadduma a Fariseo nga nailaoc cadagiti adu a tattao kinunada kencuana, Mannursuro, atipaem dagiti adalam. 39 Ket dadduma a Fariseo nga nailaoc cadagiti adu a tattao kinunada kencuana, Mannursuro, atipaem dagiti adalam. 40 Ket isu simmungbat ket kinunana cadacuada, Kunak cadacayo, a no dagitoy agulimecda coma, dagiti batbato agickisdanto a dagus. 41 ¶ Ket idi nacaasideg, minatmatanna iti ili, ket sinangitanna, 42 A kinunana, No naawatam coma laeng, sica met, uray coma iti daytoy laeng nga aldaw, dagiti maipapan iti talnam! ngem ita nailingeddan cadagiti matam. 43 Ta umayto kenca dagiti aldaw, a dagiti cabusormo licmutendacanto cadagiti sarikedked, ket lawlawendacanto, ken pairutandacanto iti amin a disso, 44 Ket rebbaendacanto agingga iti daga, sica ken dagiti annacmo nga adda iti unegmo; ket awanto ti matda a bato iti rabaw ti bato kenca; agsipud ta dica binigbig ti aldaw ti pannacasucnalmo. 45 Ket simrec iti templo, ket rinuggianna a pinaruar dagiti agtagtagilaco, ken dagiti aggatgatang; 46 A kinunana cadacuada, Adda a naisurat, Ti balayco isu ti balay ti cararag: ngem dacayo pinagbalinyo a rukib dagiti mannanacaw. 47 Ket nanursuro nga inaldaw idiay templo. Ngem dagiti panguloen dagiti papadi ken dagiti escriba ken dagiti panguloen dagiti umili inagawaanda a papatayen, 48 Ngem dida nacasarac ti gundawayda: ta dagiti amin nga umili pagay-ayatanda unay a dengdenggen. CAPITULO 20 1 Ket calpasanna, iti maysa cadagidi nga aldaw, nga idi manursuro iti umili idiay templo, ken icascasabana ti naimbag a damag, kinellaat dagiti panguloen dagiti papadi ken dagiti escriba agraman dagiti lallacay, 2 Ket nagsaoda kencuana, a kinunada, Ibagam cadacami, ania ti akinpannacabalin ti panangaramidmo cadagitoy a banag? wenno siasino ti nangted kenca itoy a pannacabalin? 3 Ket simmungbat ket kinunana cadacuada, Siac intuudec met cadacayo ti maysa a banag; ket sungbatandac: 4 Ti pammautizar ni Juan, naggapu cadi iti langit, wenno cadagiti tao? 5 Ket pinacpakinakemda, a cunkunada, No cunaentayo, Iti langit; kunananto, Apayapay ngarud a dicayo namati kencuana? 6 Ngem no cunaentayto, Cadagiti tao; amin dagiti umili uburendatayo: ta napnecda a ni Juan ket maysa a mammadto. 7 Ket simmungbatda, a saanda nga ammo no sadino iti naggapuanna. 8 Ket ni Jesus kinunana cadacuada, Uray siac diac met ibaga cadacayo no ania a pannacabalin ti pangaramidco cadagitoy a banbanag. 9 Ket rinuggianna a sinao cadagiti umili daytoy a pangngarig; Maysa a tao nagmula ti maysa a cauvasan, ket impa-aywanna cadagiti agtaltalon, ket napan iti adayu nga daga iti nabayag a tiempo. 10 Ket idi tiempona nangibaon ti maysa nga adipenna cadagiti agtaltalon, tapno itedda kencuana ti bunga ti cauvasan: ngem dagidi agtaltalon kinabilda, ken pinagawidda nga awanan. 11 Ket nangibaon manen iti sabali nga adipen: ngem daytoy kinabilda met, ket nagsasaoanda iti nacababain unay, ket pinagawidda nga awanan. 12 Ket nangibaon manen ti maicatlo: ket sinugatda met, ken pinagtalawda. 13 Ket ti apo ti cauvasan kinunana, Ania ti aramidecto? Ibaonconto ti anacco nga ay-ayatec: nalabit padayawandanto no makitada. 14 Ngem dagiti agtaltalon idi nakitada, nagtutulagda, a kinunada, Daytoy isu ti agtawid: umaycayo, papatayentayo, tapno ti tawid matagicuatayo. 15 Ket isu induronda iti ruar ti cauvasan, ket pinatayda. Anianto ngarud ti aramiden ti apo ti cauvasan cadacuada? 16 Umayto ket pucawennanto dagitoy nga agtaltalon, ket itednanto ti cauvasan cadagiti sabali. Ket idi nangngegda, kinunada, ti Dios dina coma ipalubos. 17 Ngem isu kinitana ida, ket kinunana, Ania ngarud daytoy adda a naisurat, Ti bato nga imbelleng dagiti agbangbangon, isu ti nagbalin nga bato a pasuli? 18 Siasinoman a matnag iti dayta a bato ket maburacto; ngem no iti siasinoman a pagtinnagannanto, isu ket marumrumecto. 19 ¶ Ket dagiti panguloen dagiti papadi ken dagiti escriba inagawaanda a tiliwen iti daydi nga horas; ngem kinabutengda dagiti umili: ta naawatanda nga sinasaona daytoy a pangngarig a maibusor cadacuada. 20 Ket isu sinisiimda, ket nangibaonda cadagiti agsisiim nga aginlalaing a tattao, tapno matiliwda cadagiti saona, ket tapno mayawatda iti pagturayan ken pannacabalin ti gobernador. 21 Ket inintuudda kencuana, a kinunada, Mannursuro, ammomi nga agsaoca ken mannursuroca a nalinteg, ket awan ti panangidumdumam iti uray ania a tao, no di ket isurom a sipupudno ti dalan ti Dios: 22 Maipalubos cadacami ti panagbayad ti buis ken Cesar, wenno saan? 23 Ngem isu nadlawna ti kinasicapda, ket kinunana cadacuada, Apay sulisogendac? 24 Ipakitaandac ti maysa a denario4. Asino ti akin ladawan ken naisurat kencuana? Ket kunada, Ni Cesar. 25 Ket kinunana cadacuada, Itedyo ngarud ken Cesar dagiti banbanag a cucua ni Cesar, ket iti Dios dagiti banbanag a cucua ti Dios. 26 Ket saanda a nabalinan a tiniliw cadagiti saona iti sangoanan dagiti umili: ket nagsiddaawda ti sungbatna, ket nagulimecda. 27 ¶ Ket napan kencuana dagiti dadduma a Saduceo, a saan a mamati ti panagungar; ket inintuudda kencuana, 28 A cunkunada, Mannursuro, ni Moises imbatina cadacami ti surat, No ti cabsat a lalaki ti maysa a lalaki matay, ket addaan ti asawa, ken natay nga awan putotna, ti cabsat daydi natay asawaenna coma ti balo, ket iputotanna ti sumuno ken cabsatna. 29 Ngarud adda pitoda nga agcacabsat: ket ti inauna nangala ti asawana a babai, ket natay nga awanan putot. 30 Ket inasawa ti maicaddua, ket natay met nga awanan putot. 31 Ket inasawa manen ti maicatlo; ket casta a nagsasaganad dagidi pito: nga awanan putotda, ket natayda. 32 Ket iti calpasanna natay met di babai. 33 Ngarud inton panagungar asinonto cadacuada ti akin-asawa? ta pitoda a nangasawa kencuana. 34 Ket ni Jesus kinunana cadacuada, Dagiti annac daytoy a lubong mangasawada, ken mayasawada: 35 Ngem dagiti maipatonto a maicari iti dayta nga lubong, ken ti panagungar dagiti natay, saanda a mangasawa, ket dida met mayasawa: 36 Ta saandanto nga matayen: gapu ta capadpada ida dagiti angel; ket annac ida ti Dios, ta isuda ket annac ida ti panagungar. 37 Ita ta dagiti natay mapagungarda, uray pay ni Moises imparangarangna idi iti denna ti cayo a bassit, idi inawaganna ti Apo ti Dios ni Abraham, ken Dios ni Isaac, ken Di 38 Ta isu saan a Dios dagiti natay, no di ket dagiti sibibiag: ta agbiagda amin a maipaay kencuana. 39 ¶ Ket dagiti dadduma dagiti escriba simmungbatda ket kinunada, Mannursuro, naimbag ti panagsaom. 40 Ket calpasanna dida ngarud naitureden ti nagintuud kencuana ti uray ania. 41 Ket isu kinunana cadacuada, Casano ti panagkunada ti Cristo ket anac ni David? 42 Ta ni David met laeng kunana iti libro dagiti Salmos, Ti APO kinunana iti Apoc, Agtugawca iti macanawanco, 43 Agingga iti panangaramidco cadagiti cabusormo a pagbatayan dagiti sacam. 44 Ni David ngarud inawaganna ti Apo, casano ngarud nga isu ti anacna? 45 ¶ Ket idi a dengdenggen dagiti isuamin nga umili kinunana cadagiti adalanna, 46 Agaluadcayo cadagiti escriba, nga cayatda ti magna a sicacawes iti nagayad, ken ayatenda ti maluglugayan cadagiti plaza, ken dagiti natan-oc a tugaw cadagiti sinagoga, ken dagiti cangronaan a lugar cadagiti ramrambac; 47 Isuda a mangalun-on dagiti balbalay dagiti babbai a balo, ket pagpambarda dagiti atiddag a cararag: dagitoy awatendanto ti dacdackel a pannacadusa. CAPITULO 21 1 Ket idi a timmaliaw, nakitana dagiti babacnang nga ipispisocda dagiti datonda iti pagidulinan cadagiti daton. 2 Ket nakitana met ti maysa a napanglaw a balo a babai nga nangipisoc met idiay ti dua a blancas. 3 Ket kinunana, Kinapudnona kunak cadacayo, a daytoy napanglaw a balo nangicabil ti ad-adu ngem isuda amin: 4 Ta amin dagitoy nangidatonda iti paset dagiti naglaplapusananda iti Dios: ngem daytoy iti kinapanglawna intedna amin ti pagbibiag nga adda kencuana. 5 ¶ Ket idi dagiti dadduma imbagada kencuana ti maipapan iti templo, no casano ti pannacaarcosna cadagiti nalibnos a batbato ken sagsagut, idin kinunana, 6 Cadagitoy a banbanag nga makitayo, umayto dagiti aldaw, nga awanto ti mabati a bato iti rabaw ti bato, a dinto marba. 7 Ket inintuudda kencuana, a kinunada, Mannursuro, caanonto daytoy? ket anianto ti pagilasinan no mangrugida a maaramid dagitoy a banag? 8 Ket kinunana, Kitaenyo ta dicayo coma maallilaw: ta adu dagiti umayto iti naganco, a cunkunada, Siac ti Cristo; ket ti tiempo asidegen: dicayo suruten ida. 9 Ket inton mangngegyo dagiti gubat ken ariwawa, dicayo agkigtot: ta masapul a dagitoy a banbanag maaramidda nga umuna; ngem ti panungpalan saanto pay nga umay no di ket intono madamdama . 10 Idin kinunana cadacuada, Tumacderto ti nacion a maibusor iti sabali a nacion, iti pagarian ken pagarian: 11 Ket addanto dadackel a gingined iti nadumaduma a disso, bisbisin, ken ang-angol; ket addanto maaramid a nacakigkigtot ken dadackel a pagilasinan ti langit. 12 Ngem inton dipay maaramid amin dagitoy, tiliwendacayto, ken idadanesdacayo, ken iyawatdacayto cadagiti sinagoga, ken cadagiti pagbaludan, nga ipandacayo iti saclang dagiti ar-ari ken dagiti agturay gapu iti naganco. 13 Ket daytoy maaramidto cadacayo a pangpanecnec. 14 Imaldityo ngarud cadagiti puspusoyo, a dicayto agpanunot nga umuna no casanonto ti isusungbatyo: 15 Ta siac iccancayto ti ngiwat ken sirib, a dagiti amin a cabusoryo didanto matengngel ken masalungasing. 16 Ngem iyawatdacayto uray pay dagiti dadackelyo, ken cacabsat, ken cacabaggian, ken gagayyem; ket addanto dadduma a papatayenda cadacayo. 17 Ket caguradacayto dagiti amin a tao gapu iti naganco. 18 Ngem uray maysa a booc ti uloyo saanto a mapucaw. 19 Iti panaganusyo macupicupanyonto dagiti cararruayo. 20 Ngem inton makitayo ti Jerusalem a malicmut cadagiti buybuyot, ammoenyo a ti pannacarbecna asidegen. 21 Dagiti adda iti Judea aglemmengda coma cadagiti banbantay; ket dagiti adda iti tengngana pumanawda coma; ket dagiti adda cadagiti taltalon saanda coma a sumrec kencuana. 22 Ta dagitoy isuda dagiti aldaw ti panangbales, tapno matungpal amin dagiti adda a naisurat. 23 Ngem asi pay dagiti masicog, ken dagiti agtagtagibi, cadagita nga aldaw! ta addanto dackel a rigat iti rabaw ti daga, ken pungtot a maicaniwas itoy nga ili. 24 Ket mapasagdanto iti tadem ti campilan, ket maipandanto a macawaran cadagiti amin a nacion: ket ti Jerusalem ibaddecto dagiti Gentil, agingga iti panacatungpal dagiti aldaw dagiti Gentiles. 25 ¶ Ket addanto dagiti pagilasinan iti init, ken bulan, ken cadagiti bitbituen; ket ditoy rabaw ti daga rigat dagiti nacion, ken dandanag; dagiti baybay ken dagiti dalluyon agdaranudorda; 26 Dagiti tattao agcapuydanto gapu ti buteng, ken pannacamatmatda dagiti maararamid nga umayto iti daga: ta dagiti pannacabalin ti langit agkintayegdanto. 27 Ket calpasanna makitadanto ti Anac ti tao nga umayto iti maysa nga ulep agraman ti pannacabalin ken dackel a dayag. 28 Ngem inton dagitoy a banbanag mangrugida a maaramid, cumitacayo sadi ngato, ken itangadyo dagiti ul-uloyo; ta ti pannacasubbotyo umasidegen. 29 Ket sinaona cadacuada ti maysa a pangngarig; Kitaenyo ti cayo nga higos, ken dagiti isuamin a caycayo; 30 Inton aguggutda, makitayo ket ammoyon a ti calgaw asidegen. 31 Castacayo met, inton makitayo dagitoy a maar-aramid, ammoenyo a ti pagarian ti Dios asidegen. 32 Kinapudnona kunak cadacayo, Daytoy a caputotan dinto pay macalabas, agingga amin dagitoy matungpal. 33 Ti langit ken daga lumbesdanto: ngem dagiti sasaoc didanto lumbes. 34 ¶ Ket agalluadcayo, di la ket ta dagiti puspusoyo mapnoda ti kinarawet, ken panagbartec, ken cadagiti tarigagay itoy a biag, ket iti casta umayto dayta nga aldaw a kellaat cadacayo: 35 Ta cas maysa a silo iti iyaaynanto cadagiti amin nga agnaed iti rabaw ti isuamin a daga. 36 Agsalucagcayo ngarud, ken agcarcararagcayo nga agnanayon, tapno maicaricayo a macalisi cadagitoy amin a maaramid nga umayto, ken macapagtacdercayo iti sangoanan ti Anac ti tao. 37 Ket ti aldaw mangisursuro idiay templo; ket ti rabii umaway, ken mapan aggian iti bantay a managan ti Caolivaan. 38 Ket amin dagiti umili parbangonenda ti mapan kencuana idiay templo, tapno agdengngeg kencuana. CAPITULO 22 1 Ita iti fiesta ti awan levadurana a tinapay umasideg, a managanan iti Ilalabas. 2 Ket dagiti panguloen dagiti papadi ken dagiti escriba agsapsapulda ti pamuspusan a panangpapatayda coma kencuana; ta cabutengda dagiti umili. 3 ¶ Ket simrec ni Satanas ken Judas a nabirngasan ti Iscariote, isu a maysa cadagiti sangapulo ket dua. 4 Ket napan, ket nakisao cadagidi panguloen dagiti papadi ken cadagiti capitan, no casano ti panangyawatnanto kencuana cadacuada. 5 Ket nagrag-oda, ket nagtutulaganda nga isu iccanda ti pirac. 6 Ket isu nagcari, ken nagsapul no casano iti nasayaat a panangliput kencuana cadacuada inton awan dagiti adu a tattao. 7 ¶ Ket dimteng ti aldaw ti awan levadurana a tinapay, idi nga ti ilalabas masapul a mapapatay. 8 Ket imbaonna da Pedro ken Juan, a kinunana, Incayo ket isaganayo iti ilalabas, tapno mangantayo. 9 Ket kinunada kencuana, Adino ti cayatmo a pangisagana-anmi? 10 Ket kinunana cadacuada, Adtoy, inton macastreccayo iti ili, masabetnacayto ti maysa a tao, a nagawit ti maysa a caramba ti danum; isu ti surutenyo aginga iti balay a sercanna. 11 Ket cunaenyo iti akincua iti balay, Ti Mannursuro kunana kenca, Adino ti ayan ti pacasangailiac, ken adino ti panganac ti ilalabas agraman dagiti ad-adalac? 12 Ket isu ipakitananto cadacayo ti maysa a dackel a siled idiay ngato a naarcosan: agsaganacayo idiay. 13 Napanda ngarud, ket nasaracanda a cas imbagana cadacuada: ket insaganada ti ilalabas. 14 Ket idi dimteng ti horas, isu nagtugaw, agraman cadagiti sangapulo ket dua nga apostol. 15 Ket kinunana cadacuada, Tinarigagayac iti nasged unay ti makipangan cadacayo iti daytoy a ilalabas ita ta diac pay agsagaba: 16 Ta kunak cadacayo, a diacto manganen, agingga iti panacatungpalna iti pagarian ti Dios. 17 Ket nangala ti maysa a copa, ket idi nacapagyamanen, kinunana, Alaenyo daytoy, ket bingbingayenyo cadacayo: 18 Ta kunak cadacayo, a diacto uminumen manipud ita iti bunga ti uvas, agingga iti pagarian ti Dios umay. 19 ¶ Ket innalana ti tinapay, ket idi nacapagyamanen, pinisina, ket intedna cadacuada, a kinunana, Daytoy isu ti bagic a maited gapu cadacayo: aramidenyo daytoy a panglaglagip caniac. 20 Ket casta met ti copa iti calpasan ti panangrabiida, kinunana, Daytoy a copa isu ti baro a tulag iti darac, a maibuyat gapu cadacayo. 21 ¶ Ngem, adtoy, ti ima ti mangliput caniac adda a nailanglang caniac iti panganan. 22 Ta ti kinapudnona ti Anac ti tao mapan, a cas adda a naikeddeng: ngem asipay dayta tao a mangliput kencuana! 23 Ket rinuggianda a nagsisinnaludsud, no siasino cadacuada ti mangaramidto daytoy a banag. 24 ¶ Ket nabangon cadacuada ti maysa a suppiat, no siasino cadacuada ti maibilangto a cadackelan. 25 Ket isu kinunana cadacuada, Dagiti ar-ari dagiti Gentil iturayanda ida; ket dagiti addaan turay cadacuada managanda ti managparabur. 26 Ngem dacayo saan a casta: no di ket ti cadackelan cadacayo, isu coma ti casla basbassit; ket ti agturay, isu coma ti casla agservi. 27 Ta asino ti dacdackel, ti sumango iti panganan, wenno ti agservi? Saan aya a ti sumango iti panganan? ngem siac iti nagtetengngaanyo ti casla agservi. 28 Ngem dacayo dagiti nagtalinaed caniac cadagiti pannacasusuutco. 29 Ket siac inkeddengco cadacayo ti maysa a pagarian, a cas ni Amac inkeddengna caniac; 30 Tapno macapangan ken macainumcayo iti panganac iti pagariac, ket agtugawcayto cadagiti trono a mangocom cadagiti sangapulo ket dua a tribu ti Israel. 31¶Ket ti Apo kunana, Simon, Simon, adtoy, ni Satanas dinawatnaca, tapno iri-idennaca a casla trigo: 32 Ngem incararaganca, tapno ti pammatim saan coma a mapucaw: ket intono mabalbaliwancan, pabilegem dagiti cacabsatmo. 33 Ket kinunana kencuana, Apo, sisasaganaac a sumurot kenca, uray pay iti pagbaludan, ken iti patay. 34 Ket kinunana, Kunak kenca, Pedro, a dinto pay agtaraoc ti cawitan ita nga aldaw, nailibacmonton a mamitlo nga dinac am-ammo. 35 Ket kinunana cadacuada, Idi imbaoncayo nga awan supot ti cuarta, ken pagbalonan, ken sapatos, adda aniaman a nagcuranganyo? Ket kinunada, Awan. 36 Ket kinunana cadacuada, Ngem ita, ti adda supot ti cuartana, alaenna, ket casta met ti pagbalonanna: ket ti awanan campilanna, ilacona ti cagayna, ket gumatang. 37 Ta kunak cadacayo, a masapul a matungpal caniac daytoy adda a naisurat, Ket naibilang cadagiti managdacdakes: ta dagiti banbanag a maipapan caniac adda pannacatungpalda. 38 Idin kinunada, Apo, adtoy, ti dua a campilan. Ket kinunana cadacuada, Umanayen. 39 ¶ Ket pimmanaw, ket napan, cas cadawyanna, iti bantay dagiti Olivo; ket dagiti adalanna sinurotda. 40 Ket idi dimteng idiay a disso, kinunana cadacuada, Agcararagcayo tapno dicayo sumrec iti sulisog. 41 Ket isu immadayu cadacuada iti casla magaw-at a batoen, ket nagparintumeng, ket nagcararag. 42 A kinunana, Ama, no pagayatam, iccatem cadi daytoy a copa caniac: nupay casta saan coma a maaramid ti pagayatac, no di ti pagayatam. 43 Ket nagparang ti maysa nga angel a naggapu ti langit, a nangpabileg kencuana. 44 Ket idi nga agtutuoc unay nagcararag iti nasnasged: ket nagling-et iti casla cadagiti dadackel a tedted ti dara a nagtinnag iti daga. 45 Ket idi timmacder iti panagcararagna, napan cadagiti adalanna, ket nasaracanna ida a nacaturog gapu iti ladingit, 46 Ket kinunana cadacuada, Apayapay maturogcayo? bumangoncayo ket agcararagcayo, tapno dicayo masulisog. 47 ¶ Ket idi nga adda pay laeng nga agsasao, adtoy ti maysa a dackel a bunggoy, ken daydi managan Judas, maysa cadagiti sangapulo ket dua, napan ti sangoananda, ket immasideg ken Jesus tapno agepenna. 48 Ngem ni Jesus kinunana kencuana, Judas, liputam iti Anac ti tao ti maysa nga agep? 49 Ket idi malasin dagiti adda a naicuyog kencuana ti maaramidto a sumaruno, kinunada kencuana, Apo, tagbatenmi iti campilan? 50 ¶ Ket maysa cadacuada tinagbatna ti maysa a tagabu ti ngatoen dagiti papadi, ket napingasan ti macanawan a lapayagna. 51 Ngem simmungbat ni Jesus ket kinunana, Bay-anyo agingga itoy. Ket sinagidna ti lapayagna, ket naagasan. 52 Ket ni Jesus kinunana cadagiti turayen dagiti papadi, ken dagiti agturay ti templo, ken dagiti lallacay, a immay kencuana, Immaycayo aya, a cas bumusor iti maysa a tulisan, nagcampilan ken nagtagipang-orcayo? 53 Idi nakipaggianac cadacayo nga inaldaw idiay templo, saanyo nga inunnat dagiti im-imayo a pangtiliw caniac: ngem daytoy ti orasyo, ken ti pannacabalin dagiti sipnget. 54 ¶ Ket tiniliwda, impanda, ket inyegda iti balay ti cangatoan dagiti papadi. Ket ni Pedro simmursurot kencuana iti adayu. 55 Ket nangpasgedda ti apuy iti tengnga ti patio, ket nagtutugawda a nagtataripnong, nakicatugaw met ni Pedro cadacuada. 56 Ket idi nakita ti maysa a babai nga adipen nga adda a nakicatugaw iti asideg ti apuy, isu minatmatanna, ket kinunana, Daytoy a tao naicuycuyog met kencuana. 57 Ngem inlibacna, a kinunana, Babai, diac am-ammo isuna. 58 Ket idi madamdama pay bassit isu nakita ti sabali, ket kinunana, Maysaca met cadacuada. Ngem ni Pedro kinunana, Tao, saan a siac. 59 Ket idi nalabes ti casla maysa nga horas pinanecnecan ti sabali a sitatalged, a nagcuna, Pudno a daytoy nakicuycuyog met kencuana: ta isu taga Galilea. 60 Ngem ni Pedro, kinunana, Tao, diac ammo dayta sasaoem, Ket naigiddato, idi nga agsasao pay laeng, a ti cawitan nagtaraoc. 61 Ket ti Apo timmaliaw, ket kinitana ni Pedro. Ket ni Pedro nalagipna ti sao ti Apo, nga insaona kencuana, Casangoanan ti panagtaraoc ti cawitan, nailibacnacton a mamitlo. 62 Ket ni Pedro rimmuar, ket nagsangit ti napait unay. 63 ¶ Ket dagiti tao nga nangtiliw ken Jesus rinabrabngisda, ken kinabcabilda. 64 Ket inabbonganda dagiti matana, sada danogen ti rupana, ken saludsuden kencuana, a cunkunada, Padtoam, siasino ti kimmabil kenca? 65 Ket adu dagiti sabsabali pay a banbanag nga macarimom nga insasaoda a maibusor kencuana. 66 ¶ Ket apaman a bimmigat, naggu-urnong dagiti lallacay dagiti umili ken dagiti turayen dagiti papadi ken dagiti escriba, immayda kencuana ket impanda iti pangocomanda, kinunada, 67 No sica ti Cristo? ibagam cadacami. Ngem kinunana cadacuada, No ibagac cadacayo, saandacto a patien: 68 Ket no agsaludsudac met, didacto met sungbatan, wenno palubosan. 69 Ngem calpasanna ita ti Anac ti tao agtugawto iti macanawan nga ima iti pannacabalin ti Dios. 70 Ket kinunada amin, No casta sica ti Anac ti Dios? Ket isu kinunana cadacuada, Cunayo a siac. 71 Idin kinunada, Ania pay ti pacasapulanyo ti pangpanecnec? ta datayo met laeng ket nangngegtayon iti bucodna a ngiwat. CAPITULO 23 1 Ket ti amin a gimong timmacderda, ket impanda iti sangoanan ni Pilato. 2 Ket rinuggianda nga impulong, a cunkunada, Daytoy a tao nasaracanmi a daddaelenna ti ilimi, ket iparitna ti mangted ti buis ken Cesar, nga kunkunana nga isu ni Cristo nga Ari. 3 Ket ni Pilato inintuudna kencuana, a kunana, Sica ti Ari dagiti Judio? Ket isu simmungbat ket kinunana, Casta ti cunam. 4 Ket ni Pilato kinunana cadagiti turayen dagiti papadi ken cadagiti tattao, Awan ti basol a masaracac itoy a tao. 5 Ngem ipapilitda laeng, a cunkunada, Riribukenna dagiti umili, a mangisursuro iti isuamin a Judea, ket mangrugi idiay Galilea agingga ditoy. 6 Ket ni Pilato idi a mangngegna ti Galilea, inintuudna ngarud no daytoy a tao ket Galilean. 7 Ket apaman a naammoanna a masacupan ni Herodes, isu imbaonna ken Herodes, nga adda met idiay Jerusalem cadagidi nga aldaw. 8 ¶ Ket ni Herodes idi makitana ni Jesus, nagragsac iti napalalo: ta nabayagen a tartarigagayanna nga makita, gapu ta adu ti nangngegna kencuana; ket ninamnamana a makakita coma ti maysa a datdatlag nga aramidenna. 9 Ket nagintuudanna iti adu nga sasao; ngem isu saanna a sinungbatan a pulos. 10 Ket dagiti turayen dagiti papadi ken dagiti escriba addada nga ipulpulongda iti napalalo. 11 Ket ni Herodes agraman dagiti buyotna, linaisda, ket nagang-angawanda nga kinawesanda ti maysa a napateg a pagan-anay, ket pinaisublina ken Pilato. 12 ¶ Ket iti daydi met la nga aldaw da Pilato ken Herodes naggayyemda: ta idi casacbayanna daytoy ket agkinnabusorda. 13 ¶ Ket ni Pilato, inurnongna dagiti turayen dagiti papadi ken dagiti turayen ti umili ken dagiti tattao, 14 Ket kinunana cadacuada, Insaclangyo caniac daytoy a tao, a casla mangdaddadael cadagiti umili: ket, adtoy, siac sinukimatco iti sangoananyo, ket awan ti basolna a nasaracac cadagiti pangipulonganyo kencuana: 15 Saan, uray pay ni Herodes: ta imbaoncayo kencuana; ket, adtoy, nga awan ti inaramidna a maicari iti pannacapapatay. 16 Saplitecto ngarud isuna, ken wayawayaacto. 17 (Ta masapul a mangwayawaya cadacuada iti maysa a balud intono umay ti fiesta.) 18 Ngem nagickisda amin a nagmaymaysa, a kinunada, Pucawem daytoy a tao, ket ibbatam cadacami ni Barabas: 19 (Isu a gapu iti maysa nga iyaalsa nga naaramid iti ili, ken gapu ta pimmatay, naipisoc iti pagbaludan.) 20 Ket ni Pilato, a tartarigagayanna nga ibbatan ni Jesus, kinasaona manen ida. 21 Ngem nagickisda, a cunkunada, Ilansam iti cruz, ilansam iti cruz. 22 Ken kinunana cadacuada iti maicatlo a daras, Apay, ania aya ti dakes nga inaramidna? Awan ti nasaracac kencuana a pacaigapuan ti ipapatay: dusaecto laeng, ken wayawayaacton. 23 Ngem ipapilitda iti dacdackel a timec, a dawdawatenda a mailansa coma iti cruz. Ken dagiti ickisda agraman ti panguloen dagiti papadi pumigpigsa. 24 Ket ni Pilato inkeddengna nga maaramid ngarud a cas iti dinawatda. 25 Ket inibbatanna cadacuada daydi gapu iti iyaalsa ken panangpapatay naipisoc iti pagbaludan, isu a dinawatda; ngem inyawatna ni Jesus iti pagayatanda. 26 Ken cas panangipanawda kencuana iti adayo, tiniliwda ti maysa a managan Simon, a taga Cirene, a naggapu iti away, ket impabaclayda kencuana ti cruz, tapno baclayenna nga isurotna ken Jesus. 27 ¶ Ken adda simmursurot kencuana a dackel a bunggoy dagiti tattao, ken dagiti babbai, isuda a mangsangsangit ken mangdungdung-aw kencuana. 28 Ngem ni Jesus idi a timmaliaw cadacuada kinunana, Babbai nga annac ti Jerusalem, saandac a sangitan, ngem sangitanyo ketdi ti bagbagiyo met laeng, ken dagiti annacyo. 29 Ta, adtoy, nga umayda dagiti aldaw, a cunkunadanto, Bendito dagiti lupes, ken dagiti tian a di naganac, ken dagiti barucong a di pay pulos nagpasuso. 30 Iti dayta ruggiandanto ti agsao cadagiti banbantay, Agtinnagcayo cadacami; ken cadagiti turturod, Gaburannacami. 31 Ta no aramidenda dagitoy a banbanag iti cayo a nalangto, ania ti aramidendanto iti nagango? 32 Ket adda met dua pay, tulisanda, nga impacuyogda kencuana tapno mapapatayda. 33 Ket idi macagtengda iti disso, a managan ti Calvario, idiay inlansada isuna iti cruz, ken dagiti dua a tulisan, maysa iti makanawan, ket ti sabali iti macatigid. 34 ¶ Ket kinuna ni Jesus, Ama, pacawanem ida; ta dida ammo ti aramidenda. Ket nagbibingayanda dagiti pagan-anayna, ken naggiginnasatanda. 35 Ket dagiti umili sitatacderda nga agbuybuya. Ket dagiti agtuturay a naicuyog cadacuada inuyunganda, a cunkunada, Insalacanna dagiti sabsabali; isalacanna coma met ti bagina, no isu ti Cristo, ti pinili ti Dios. 36 Ket dagiti soldado rinabrabngisda met, nga immasidegda, ket igaygay-atda kencuana ti suca, 37 Ket cunkunada, No sica ti ari dagiti Judio, isalacanmo ta bagim met laeng. 38 Ket maysa a galad a naisurat iti uloanna a mayannurot cadagiti letletra iti Griego, ken Latin, ken Hebreo, DAYTOY ISU TI ARI DAGITI JUDIO. 39 ¶ Ket maysa cadagiti tulisan nga adda a nailansa iti cruz rabrabngisenna, a kunkunana, No sica ni Cristo, isalacanmo ta bagim met laeng ken dacami. 40 Ngem di maysa simmungbat ket binabalawna, a kinunana, Uray sica dica pay cabuteng ti Dios, idinto nga addaca ngaruden iti pannacadusa? 41 Ta data ket kinapudnoanna; a rebbengta nga awaten ti maitutop cadagiti ar-aramidta: ngem daytoy a tao awan ti dakes nga inaramidna. 42 Ket kinunana ken Jesus, Apo, laglagipennac inton umayca iti pagariam. 43 Ket ni Jesus kinunana kencuana, Pudno kunak kenca, Ita nga aldaw makipaggiancanto caniac idiay paraiso. 44 Ket idi horas a maicanem, nagsipnget iti rabaw ti amin a daga agingga iti horas a maicasiam. 45 Ket ti init nagsipnget, ken ti abbong ti templo napisang iti nagtengngaanna. 46 ¶ Ket ni Jesus immawag iti dackel a timec, ket kinunana, Ama, cadagita imam ti pangitalcac itoy espirituc: ket idi nasaonan, inyawatna ti espiritu. 47 Ket idi nakita ti centurion ti naaramid, indaydayawna ti Dios, a kinunana, Kinapudnona a daytoy a tao ket nalinteg. 48 Ket amin dagiti adu a tattao a naggu-urnong iti daytoy a buyaen, idi nakitada daydi a naaramid, dinandanogda dagiti barukongda, ket nagawidda. 49 Ket amin dagidi am-ammona, ken dagiti babbai a simmursurot kencuana nanipud Galilea, nagtactacderda iti adayu, nga agbuybuya cadagitoy a naaramid. 50 ¶ Ket, adtoy, ti maysa a tao a managan Jose, maysa a consejero; lalaki a naimbag, ken nalinteg: 51 (Isu dina inanamungan ti nagnunumoan ken inaramidda;) ken taga Arimatea, ili dagiti Judio: isu nga agpadpadaan met idi ti pagarian ti Dios. 52 Daytoy a tao napan ken Pilato, ket dinawatna ti bagi ni Jesus. 53 Ket idi imbabana, binungonna iti maysa nga lupot a lienzo, ket incabilna iti maysa a tanem a bato a nacungcongan, isu nga awan pay la idi iti naitanem. 54 Ket aldaw idi ti panagsagana, ket iti Aldaw a Panaginana umadanin. 55 Ket dagiti babbai, a naicuyog kencuana a naggapu sadi Galilea, simmurotda met, ket nakitada ti tanem, ken no casano ti pannacaicabil ti bagina. 56 Ket nagawidda, ket nagsaganada cadagiti bangbanglo ken lanlana; ket naginanada iti aldaw a panaginana a cas mayalubog iti linteg. CAPITULO 24 1 Ket iti umuna nga aldaw ti lawas, iti agsapa unay, napanda iti tanem, nga incuyogda dagiti bangbanglo nga inasaganada, ken dagiti dadduma pay nga incuyogda. 2 Ket nasaracanda iti bato a natulatid manipud idi tanem. 3 Ket simrecda, ket saanda a nasaracan ti bagi ni Apo Jesus. 4 Ket calpasanna, nga idi addada a silalagaw gapu itoy, adtoy, dua nga lallaki ti nagparang iti dennada cadagiti macapurar a cawcawes: 5 Ket gapu ta nagbutengda, indumogda dagiti rupada iti daga, ket kinuna dagiti lallaki cadacuada, Apayapay sapulenyo dagiti sibibiag cadagiti natnatay? 6 Awan ditoy, no di ket nagungaren: laglagipenyo ti insaona cadacayo idi adda pay laeng idiay Galilea, 7 A kunana, Ti Anac ti tao masapul nga maiyawat cadagiti ima dagiti tao a managbasol, ken mailansa iti cruz, ken agungar iti maicatlo nga aldaw. 8 Ket nalagipda dagidi sasaona, 9 Ket nagawidda nanipud iti tanem, ket impadamagda amin dagitoy cadagiti sangapulo ket maysa, ken cadagiti isuamin a natda. 10 Da Maria Magdalena, ken Juana, ken ni Maria nga ina ni Santiago, ken dagiti sabali a babbai a cadduada, impadamagda dagitoy a banbanag cadagiti apostol. 11 Ket dagitoy nga impadamagda impapanda nga cas la arapaapda, ket dida ida pinati. 12 Ngem timmacder ni Pedro, ket timmaray a napan idi tanem; ket idi a nagdumog, nakitana dagiti lienzo a luplupot nga nailasin, ket nagawid, a nagsidsiddaaw dagitoy nga naar-aramid. 13 ¶ Ket, adtoy, ti dua cadacuada napanda iti daydi met la nga aldaw iti maysa a puroc a managan Emmaus, nga adda dua a legua7 ti caadayuna manipud Jerusalem. 14 Ket agsarsaritada a dudua cadagiti amin a banbanag a napasamac. 15 Ket naaramid, nga, idi agsasaoda ken agsinsinnaludsodda, ni Jesus met laeng immasideg, ket nakicuyog cadacuada. 16 Ngem dagiti matada nacullaapanda tapno isu dida mailasin. 17 Ket kinunana cadacuada, Ania a sarsarita dagitoy a sasaoenyo iti maysa ken maysa, bayat iti panpannagnayo, ken apay sililidaycayo? 18 Ket ti maysa, a managan Cleofas, simmungbat ket kinunana kencuana, Sicsica laeng ti sangsangaili sadi Jerusalem, a dica ammo dagiti banag a naaramid sadiay cadagitoy nga al-aldaw? 19 Idin kunana cadacuada, Ania nga banbanag? Ket kinunada kencuana, Dagiti maipapan ken Jesus a taga Nazaret, isu a mammadto nga mannacabalin iti aramid ken sao iti sangoanan ti Dios ken ti isuamin nga umili: 20 Ken no casano dagiti panguloen dagiti papadi ken dagiti agtuturaytayo iti panangyawatda kencuana a maipato a matay, ken inlansada iti cruz. 21 Ngem ur-urayenmi idi nga isu coma ti mannubbot iti Israel: ken maysa pay cadagitoy amin, ita ti maicatlo nga aldawen nanipud idi naaramid dagitoy a banbanag. 22 Wen, dagiti dadduma a babbai cadagiti cacadduami pinagsiddaawdacami, isuda nga itay dipay bimmigat unay ket napanda idiay tanem; 23 Ket idi dida nasaracan ti bagina, immayda, a cunkunada, a nacakitada met ti maysa a sirmata dagiti angel, isuda a nagcuna nga isu sibibiag. 24 Ket napan dagiti dadduma cadagiti cadduami iti tanem, ket nasaracanda cas insao dagiti babbai: ngem isu saanda a nakita. 25 Ket kinunana cadacuada, O nacuneng a tattao, ken nabannayat ti panagpuspusoyo a mamati cadagiti isuamin a sinao dagiti mammadto: 26 Saan aya a masapul idi a ni Cristo lac-amenna dagitoy a banbanag, ken sumrec iti gloriana? 27 Ket rinuggianna manipud ken Moises ken dagiti isuamin a mammadto, impalawagna cadacuada dagiti amin a sursurat a mangsarita iti maipapan kencuana. 28 Ket immasidegda iti puroc, a papananda: ket isu impakitana a casla lumabas ken mapan iti ad-adayu pay. 29 Ngem ingawidda isuna, a kinunada, Agbatica cadacami: ta rumabiin, ket nalabes ti orasen. Ket isu simrec a nagbati cadacuada. 30 Ket naaramid nga, idi nakisango cadacuada iti panganan, innalana ti tinapay, ket binendicionanna, ken pinisina, ket intedna cadacuada. 31 Ket dagiti matada nalucatan, ket nabigbigda; ket isu nagpucaw cadagiti panagkitada. 32 Ket kinunada iti maysa ken maysa, Saan aya a bimmarbara dagiti puspusotayo, itay madama nga agsasao iti dalan, ken itay ilawlawagna cadatatayo dagiti sursurat? 33 Ket timmacderda iti daydi met la nga horas, ket nagsublida sadi Jerusalem, ket nasaracanda a naggu-urnong dagidi sangapulo ket maysa, ken dagiti adda a cacadduada, 34 Nga cunkunada, Ti Apo nagungar a pudno, ket nagparang ken Simon. 35 Ket dagitoy sinaritada met dagiti naaramid iti dalan, ken no casano ti pannacailasinda kencuana idi pinisina ti tinapay. 36 ¶ Ket idi madamada a sasaoen dagitoy a banag, ni Jesus nagtacder iti nagtetengngaanda, ket kinunana cadacuada, Talna maadda coma cadacayo. 37 Ngem isuda nakigtot ken nagbutengda, ket impapanda a nacakitada ti maysa nga espiritu. 38 Ngem isu kinunana cadacuada, Apayapay mariribucancayo? ket apayapay rumasoc dagiti panpanunot cadagiti puspusoyo? 39 Kitaenyo dagiti im-imac ken sacac, ta siac met laeng: aricapendac, ket kitaenyo; ta ti espiritu ket awan ti lasag ken tulangna, a cas makitayo nga adda caniac. 40 Ket idi naisaona daytoy, impakitana cadacuada dagiti im-imana ken sacana. 41 Ket idi dida pay la patien gapu iti ragsac, ken panagsidsiddaawda, kinunana cadacuada, Adda cadacayo ditoy ti aniaman a macan? 42 Ket intedda kencuana ti sangcagerret nga ican a natuno, ken bassit a tasa ti diro. 43 Ket isu innalana, ken nangan iti sangoananda. 44 Ket kinunana cadacuada, Dagitoy dagiti sasao nga insaoc cadacayo, idi addaac pay laeng cadacayo, a masapul a matungpal dagiti isuamin a banbanag, a naisurat iti linteg ni Moises, ken cadagiti mammadto, ken cadagiti salmos, iti maipapan caniac. 45 Idin linucatanna dagiti pannacaawatda, tapno maawatanda dagiti sursurat, 46 Ket kinunana cadacuada, Casta iti adda nga naisurat, a masapul ni Cristo iti agsagaba, ken agungar cadagiti natay iti maicatlo nga aldaw: 47 Ket ti panagbabawi ken ti pannacasubbot dagiti basbasol maicascasaba coma iti naganna cadagiti amin a nacion, a mangrugi iti Jerusalem. 48 Ket dacayo dagiti macasacsi cadagitoy a banbanag. 49 ¶ Ket, adtoy, ibaonco ti cari ni Amac cadacayo: ngem aguraycayo idiay ili ti Jerusalem, agingga iti pannacaited cadacayo iti pannacabalin nga aggapu sadi ngato. 50 ¶ Ket inruarna ida uray pay aginggana idiay Betania, ket intayagna dagiti im-imana, ket binendicionanna ida. 51 Ket naaramid nga, idi benbendicionanna ida, naisina cadacuada, ket naipangato sadi langit. 52 Ket nagrucbabda kencuana, ken nagsublida idiay Jerusalem a napnoan iti dackel nga ragsac: 53 Ket nagtultuloyda idiay templo, a nagrucrucnoy ken nagbenbendicion iti Dios. Amen.