TI LIBRO NI DANIEL CAPITULO 1 1 Idi maicatlo a tawen ti panagturay ni Joakim ari ti Juda immay ni Nabucodonosor ari ti Babilonia idiay Jerusalem, ket linacubna. 2 Ket inyawat ti Apo ni Joakim ari ti Juda cadagiti im-imana, agraman dadduma nga al-alicamen ti balay ti Dios: ket impanna ida iti daga a Sinar iti balay ti diosna; ket inserrecna dagiti al-alicamen iti balay a paggamengan ti diosna. 3 ¶ Ket ti ari nagsao ken Aspenaz nga apo dagiti eunucona, nga icuyogna coma ti dadduma cadagiti annac ti Israel, ti putot a naarian, ken cadagiti natan-oc; 4 Babbaro nga cadacuada awan ti pacapilawan, no di ket nataraki, ket naisuroda iti amin a kita ti sirib, nga adda cadacuada ti pannacaammo, ken kinalaing iti ciencia, ken naaddaan pannacabalinda nga tumacder iti palacio ti ari, ket isurona coma cadacuada ti sursuro ken ti pagsasao dagiti Caldeos. 5 Ket ti ari inkeddengna a maipaay cadacuada iti inaldaw a paset ti taraon ti ari, ken ti arac nga in-inumenna: ken isuda mataraonanda coma bayat ti tallo a tawen, ta tapno iti calpasan dagitoy agtacderda coma iti sangoanan ti ari. 6 Ita cadagitoy isuda dagiti annac ni Juda, da Daniel, Ananias, Misael, ken Azarias: 7 Ket dagitoy ti pangulo dagiti eunuco iniccanna ida iti nagnagan: iniccanna ni Daniel ti nagan a Baltasar; ket ni Ananias, iti Sidrac; ket ni Missael, iti Misac; ket ni Azarias, iti Abednago. 8 ¶ Ngem ni Daniel pinanggepna iti pusona ti saanna a pannacatulaw cadagiti taraon ti ari, wenno iti arac nga in-inumenna: iti casta dinawatna iti pangulo dagiti eunuco iti saanna coma a pannacatulaw. 9 Ita ti Dios inaramidna ni Daniel a nasaracanna ti kinaimbag ken asi iti imatang ti pangulo dagiti eunuco. 10 Ket ti pangulo dagiti eunuco kinunana ken Daniel, Agbutengac ken apoc nga ari, a nangeddeng cadagiti canenyo ken inumenyo: ta ania ti gapuna a makitananto dagiti ruprupayo a nabesbessagda ngem cadagiti rupa dagiti babbaro a capatadayo? iti casta ipeggadyo daytoy uloc iti ari. 11 Idin ni Daniel kinunana ken Melzar, iti mayordomo a tinudingan ti pangulo dagiti eunuco a mangaywan cada Daniel, Ananias, Misael, ken ni Azarias, 12 Padasem cadi dagiti adipenmo, dawatec kenca, bayat ti sangapulo nga aldaw; ket iccandacami coma cadagiti bucbukel a canen, ken danum nga inumen. 13 Calpasanna maiparang coma iti sangoanam dagiti langami, ken dagiti langa dagiti babbaro a mangan iti taraon ti ari: ket cas ti maimatangam, aramidem coma cadagiti adipenmo. 14 Impangagna ngarud ida iti daytoy a banag, ket pinadasna ida bayat ti sangapulo nga aldaw. 15 Ket iti calpasan dagiti sangapulo nga aldaw nagparang dagiti langada a nasaysayaat ken naluclucmeg ngem cadagiti amin a babbaro a nangan iti taraon ti ari. 16 Iti casta ti mayordomo iniccatna ti naarian a taraonda ken arac nga inumenda coma, ket iniccanna ida cadagiti natnateng. 17 ¶ No maipapan cadagitoy uppat a babbaro iniccan ida ti Dios iti pannacaammo ken kinalaing iti isuamin a sursuro ken sirib: ket ni Daniel adda pannacaawatna cadagiti isuamin nga sirmata ken tagtagainep. 18 Ita ti calpasan dagiti al-aldaw nga inkeddeng ti ari nga pannacaiparangda kencuana, idin ti pangulo dagiti eunuco inyegna ida iti saclang ni Nabucodonosor. 19 Ket ti ari nakisao cadacuada; ket cadacuada amin awan nasaracan nga sabali a cas ken Daniel, Ananias, Misael, ken Azarias: iti casta nagtaengda iti saclang ti ari. 20 Ket isuamin nga panggep a maipapan iti sirib ken pannacaawat a sinaludsud ti ari cadacuada nasaracanna a nalalaingda iti maminpulo ngem amin cadagiti magos ken baglan nga adda idi iti sacup ti pagarianna. 21 Ket ni Daniel nagtultuloy uray pay iti aginggana iti umuna a tawen ni ari Ciro. CAPITULO 2 1 Ket iti maicaddua a tawen ti panagari ni Nabucodonosor ni Nabucodonosor nagtagtagainep cadagiti tagtagainep, ket iti casta ti espirituna nariribuc, ket ti turogna napasardeng kencuana. 2 Idin ti ari nagbilin nga ayabanda dagiti magos, ken baglan, ken managanito, ken Caldeos, tapno ipatarusda coma iti ari dagiti tagtagainepna. Iti casta immayda ket nagtacderda iti saclang ti ari. 3 Ket ti ari kinunana cadacuada, Nagtagtagainepac iti maysa a tagtagainep, ket ti espirituc nariribuc nga mangammo iti tagtagainep. 4 Idin nagsao dagiti Caldeos iti ari iti pagsasao ti Siria, O ari, agbiagca coma iti agnanayon: ipacaammom cadagiti adipenmo ti tagtagainep, ket iparangminto ti pacaipatarusanna. 5 Ti ari simmungbat ket kinunana cadagiti Caldeos, Ti banag ket naawanen caniac: no dicayo ipacaammo caniac ti tagtagainep, ken iti pacaipatarusanna, mapisangpisangcayto, ket dagiti balbalayyo ket agbalindanto nga turod a pagiblengan. 6 Ngem no ipakitayo ti tagtagainep, ken iti pacaitarusanna, awatenyonto caniac dagiti sagut ken gunggona ken dackel nga dayaw: gapuna nga ipakitayo caniac ti tagtagainep, ken ti pacaitarusanna. 7 Simmungbatda manen, ket kinunada, Ibaga coma ti ari cadagiti adipenna ti tagtagainep, ket iparangminto ti pacaitarusanna. 8 Ti ari simmungbat ket kinunana, Siac pudno unay nga ammoc a dacayo palpalabasenyo iti oras, agsipud ta makitayo a ti banag ket naawanen caniac. 9 Ngem no dicayo ipacaammo caniac ti tagtagainep, adda maymaysa laeng a linteg a maipaay cadacayo: ta nangisaganacayo cadagiti naulbod ken dakes a sasao nga insaoyo iti saclangco, agingga iti mabaliwan ti panawen: gapuna nga ibagayo caniac ti tagtagainep, ket maammoacto a mabalinyo nga iparang caniac ti pacaipatarusanna. 10 ¶ Dagiti Caldeos simmungbatda iti saclang ti ari, ket kinunada, Awan ti tao ditoy rabaw ti daga a macabalin a mangiparang iti banag ti ari: ngarud awan iti ari, apo, wenno agturay, a nagsaludsud iti castoy iti siasinoman nga mago, wenno baglan, wenno Caldeo. 11 Ket saan unay nga mapaspasamac a banag iti kidkiddawen ti ari, ket awan ti sabali a macabalin a mangiparang iti sangoanan ti ari, malacsid cadagiti didiosen, a iti taengda ket saan nga iti lasag. 12 Gapu itoy ti ari nagpungtot ken nagrungsot unay, ket imbilinna tapno madadael amin dagiti mamasirib a tattaona idiay Babilonia. 13 Gapuna a ti bilin naiwaras nga dagiti mamasirib a tattaona mapapatayda; ket binirocda ni Daniel ken dagiti cadduana tapno mapapatayda. 14 ¶ Idin ni Daniel nagsao babaen iti pammalacad ken kinasirib ken Arioc a capitan dagiti guardia ti ari, isu a mapan mamapatay cadagiti mamasirib idiay Babilonia: 15 Simmungbat ket kinunana ken Arioc a capitan ti ari, Apay a ti bilin sigaganat unay nga naggapu iti ari? Iti casta ni Arioc impalawagna ti gapuna ken Daniel. 16 Ket ni Daniel simrec, ket dinawatna iti ari nga itdenna coma kencuana ti panawen, ket isu ipakitananto iti ari ti pacatarusanna. 17 Idin ni Daniel nagawid iti balayna, ket impalawagna daytoy a banag cada Ananias, Misael, ken Azarias, nga cacadduana: 18 Tapno tarigagayanda coma dagiti caasi ti Dios sadi langit a maipanggep itoy a palimed; tapno ni Daniel ken dagiti cacadduana saanda coma a mapucaw a mairaman cadagiti dadduma a mamasirib a tattao idiay Babilonia. 19 ¶Idin ti palimed naipaltiing ken Daniel iti parparmata iti rabii. Iti casta ni Daniel binenditona ti Dios ti langit. 20 Ni Daniel simmungbat ket kinunana, Bendito coma ti nagan ti Dios iti agnanayon nga awan inggana: ta ti kinasirib ken pannacabalin cucuana ida: 21 Ket isu pagbalbaliwenna dagiti pannawen ken dagiti natudingan nga tiempo: isu mangiccat cadagiti ar-ari, ken mangisaad cadagiti ar-ari: itdenna ti sirib cadagiti mamasirib, ken pannacaammo cadagiti macaawat: 22 Isu ipalgacna dagiti nauneg ken nalimed nga banbanag: ammona ti adda iti sipnget, ket ti lawag agnaed kencuana. 23 Agyamanac kenca, ken dayawenca, O sica a Dios dagiti ammac, a nangted caniac iti sirib ken pannacabalin, ket ita impacaammom caniac ti dinawatmi kenca: ta ita impacaammom cadacamin iti banag ti ari. 24 ¶ Gapuna a ni Daniel nagparang ken Arioc, isu a tinudingan ti ari a mamapapatay cadagiti mamasirib a tattao idiay Babilonia: napan ket kinunana kencuana ti castoy; Dica coma papatayen dagiti mamasirib nga tattao ti Babilonia: ipannac iti saclang ti ari, ket iparangconto iti ari ti pacaitarusanna. 25 Iti casta ni Arioc impanna a dagus ni Daniel iti saclang ti ari ket kinunana kencuana ti castoy, Nasaracac ti maysa a lalaki cadagiti nacayawan nga annac ti Juda, isu ti mangipacaammonto iti ari ti pacaipatarusanna. 26 Ti ari simmungbat ket kinunana ken Daniel, a ti naganna ket Baltasar, Mabalinmo cadi nga ipalawag caniac iti tagtagainep nga nakitac, ken iti pacaipatarusanna? 27 Ni Daniel simmungbat iti saclang ti ari, ket kinunana, Ti palimed a kiniddaw ti ari a saan nga mabalin uray dagiti mamasirib a tattao, dagiti bagbaglan, dagiti magos, dagiti mammadles, nga ipalgac iti ari; 28 Ngem adda maysa a Dios sadi langit a mangipalgac cadagiti palimed, ket ipacaammona ken ari Nabucodonosor ti maaramidto cadagiti maud-udi nga al-aldaw. Ti tagtagainepmo, ken parparmata ta ulom idiay iddam, isuda dagitoy; 29 No maipapan kenca, O ari, dagiti pampanunotmo immay kenca idiay iddam, no anianto ti maaramid iti masacbayan: ket ti mangipalgac cadagiti palimed ipacaammona kenca no anianto ti maaramid. 30 Ngem no maipapan caniac, daytoy a palimed saan a naipaltiing caniac gapu iti sirib nga adda caniac a nangnangrona ngem cadagiti amin a sibibiag, no di ket gapu cadacuada nga mangipacaammo iti catarusan ti ari, ken tapno maammoam dagiti panpanunot ta pusom. 31 ¶ Sica, O ari, nakitam, ket adtoy ti maysa a ladawan a dackel. Daytoy ladawan a dackel, a ti raniagna ket nadaeg, nagtacder iti sangoanam; ket ti langana ket nacabutbuteng. 32 Ti ulo daytoy a ladawan ket nasudi a balitoc, ti barucong ken dagiti tackiagna ket pirac, ti tian ken dagiti luppona ket suer, 33 Dagiti gurongna ket landoc, dagiti sacana ket dadduma a paset landoc ken dadduma a paset damili. 34 Kitkitaem idi agingga ti maysa a bato a natagaan a saan a gapuanan ti ima, isu a nangcabil ti ladawan iti sacana a landoc ken damili, ket binuracburacna ida. 35 Idin daydi landoc, damili, suer, pirac, ken balitoc, naburburacda a natiptipon, ket nagbalinda a casla taep ti pagtaltagan iti pannawen ti pudot; ket intayab ida ti angin, nga awan ti disso a nacasaracan cadacuadan: ket ti bato a nangcabil iti ladawan nagbalin nga maysa a dackel a bantay, ket pinunnona ti isuamin toy daga. 36 ¶ Daytoy ti tagtagainep; ket ibagaminto ti pacaitarusanna iti sangoanan ti ari. 37 Sica, O ari, sica ti ari dagiti ar-ari: ta ti Dios ti langit intedna kenca iti maysa nga pagarian, pannacabalin, ken kinabileg, ken kinadayag. 38 Ket sadinoman a pagnaedan dagiti annac dagiti tattao, dagiti an-animal ti tay-ac ken dagiti tumatayab iti langit inyawatna cadagiti imam, ket pinagbalinnaca nga agturay cadacuada amin. Sica daytoy ulo a balitoc. 39 Ket iti calpasam tumacderto ti sabali a pagarian a nababbaba ngem sica, ken sabali a macaitlo nga pagarian a suer, isu a mangiturayto ti isuamin toy daga. 40 Ket ti pagarian a maicapat napigsanto a casla landoc: ta cas ti landoc burakenna ken parmekenna ti isuamin nga banbanag: ket cas ti landoc rumekenna amin dagitoy, burakennanto ken rumekennanto ida. 41 Ket cas nakitam cadagiti saca ken ramay dagiti saca, a dadduma a paset damili, ken dadduma landoc, ti pagarian mabingayto; ngem addanto kencuana ti bileg ti landoc, cas nakitam iti landoc a nalaocan iti dadamilien. 42 Ket cas cadagiti ramay dagiti saca a ti dadduma a pasetna ket landoc, ken dadduma a pasetna damili, castanto met a ti pagarian dadduma a paset napigsanto, ket iti dadduma marbecto. 43 Ket cas nakitam iti landoc a nalaocan iti dadamilien, castamet lumaocdanto cadagiti capuonan ti tao: ngem didanto agdedecket iti maysa ken maysa, cas met laeng ti landoc ket saan nga aglaoc ken damili. 44 Ket cadagiti al-aldaw dagita nga ar-ari ti Dios ti langit mamangonto iti maysa a pagarian, nga saanto pulos nga madadael: ket ti pagarian saanto met nga maited iti sabali nga ili, ngem burakennanto ken ibusennanto amin dagitoy a pagpagarian, ket isu agtalinaedto iti agnanayon. 45 Ta cas iti nakitam ti maysa a bato nga natagaan iti bantay a saan a gapuanan dagiti ima, ket binurburacna ti landoc, ti suer, ti damili, ti pirac, ken ti balitoc; ti dackel a Dios impacaammona iti ari no ania ti maaramidto iti masacbayan: ket ti tagtagainep pudno, ken ti pacaitarusanna ket awan iti duduana. 46 ¶ Iti casta ni ari Nabucodonosor nagpacleb, ket nagrucbab ken Daniel, ket imbilinna a mangipaayda coma iti maysa a daton ken bangbanglo kencuana. 47 Ti ari simmungbat ken Daniel, ket kinunana, Pudno unay, a ti Diosyo isu ti Dios dagiti didios, ken Apo dagiti ar-ari, ken manangipalgac cadagiti palimed, idinto a nabalinam nga impalgac daytoy a palimed. 48 Idin ti ari insaadna ni Daniel a dackel a tao, ket iniccanna cadagiti adu a dadackel a sagsagut, ket insaadna nga agturay iti amin a provincia ti Babilonia, ken cangronaan a gobernador ti isuamin a mamasirib a tattao idiay Babilonia. 49 Idin ni Daniel dinawatna iti ari, ket insaadna da Sidrac, Misac, ken Abednego, nga mangidaulo dagiti panagturay iti provincia nga Babylon: ngem ni Daniel nagtugaw idiay ruangan iti ari. CAPITULO 3 1 Ni ari Nabucodonosor nangaramid ti maysa a ladawan a balitoc, nga iti cangatona innem a pulo a sico, ti caacabana innem a sico: isu impatacderna idiay tanap a Dura, iti provincia ti Babilonia. 2 Idin imbilin ni ari Nabucodonosor a matipon dagiti panguloen, dagiti gobernadores, ken dagiti capcapitan, dagiti oc-com, dagiti tesoreros, dagiti consejeros, dagiti sorifes, ken amin dagiti agtuturay cadagiti provincias, tapno umayda iti pannacaisibbo ti ladawan nga impatacder ni ari Nabucodonosor. 3 Iti casta dagiti panguloen, dagiti gobernadores, ken dagiti capcapitan, dagiti oc-com, dagiti tesoreros, dagiti consejeros, dagiti sorifes, ken amin dagiti agtuturay cadagiti provincias, natiptiponda iti pannacaisibbo ti ladawan nga impatacder ni ari Nabucodonosor; ket nagtacderda iti sangoanan ti ladawan nga impatacder ni ari Nabucodonosor. 4 Idin ti agipacpacdaar nagriaw iti natbag, Maibilin cadacayo, O il-ili, nasnacion, ken pagsasao, 5 Iti uray ania nga tiempo a pannacangngegyo iti timec ti corneta, flauta, arpa, sacabuche, salterio, sinfonia, ken amin a kita ti musica, agpaclebcayo ket agdaydayawcayo iti ladawan a balitoc nga impatacder ni ari Nabucodonosor: 6 Ket siasinoman a saan nga agpacleb ken agdaydayaw iti dayta met la nga horas maitappuacto iti tengnga ti sumsumged ken dumardarang nga horno. 7 Gapuna iti daydi a tiempo, a pannacangngeg dagiti amin nga inilin-ili iti timec ti corneta, flauta, arpa, sacabuche, salterio, sinfonia, ken amin a kita ti musica, isuamin nga inilin-ili, nasnacion, ken pagsasao, nagpaclebda ket nagdaydayawda iti ladawan a balitoc a binangon ni ari Nabucodonosor. 8 ¶Gapu itoy iti daydi met la a tiempo dadduma cadagiti Caldeos immasidegda, ket indarumda dagiti Judios. 9 Imbagada ket kinunada ken ari Nebucodonosor, O ari, agbiagca coma iti agnanayon. 10 Sica, O ari, nangaramidca ti bilin, nga amin a tao a macangngeg iti timec ti corneta, flauta, arpa, sacabuche, salterio, sinfonia, ken amin a kita ti musica, agpaclebto ken agdaydayaw iti ladawan a balitoc: 11 Ket ti saan nga agpacleb ken agdaydayaw, maitappuacto iti tengnga ti sumsumged ken dumardarang nga horno. 12 Adda dadduma a Judios a dinutocam nga agpangulo cadagiti ar-aramid ti provincia ti Babilonia, da Sidrac, Misac, ken Abednego; dagitoy a lallaki, O ari, saandaca nga incancano: dida met pagservian dagiti didiosmo, ket dida met agdaydayaw ti ladawan nga balitoc a binangonmo. 13 ¶ Idin ni Nabucodonosor iti rungsot ken pungtotna imbilinna nga maiyeg da Sidrac, Misac, ken Abednego. Iti casta dagitoy a lallaki naipanda iti saclang ti ari. 14 Nagsao ni Nabucodonosor ket kinunana cadacuada, Pudno aya, O Sidrac, Misac, ken Abednego, a dicayo agservi cadagiti diosco, ken dicayo met agdaydayaw iti ladawan a balitoc nga impatacderco? 15 Ita ngarud agsaganacayo a no mangngegyo ti timec ti corneta, flauta, arpa, sacabuche, salterio, ken sinfonia, ken amin nga kita ti musica, agpacleb ken agdaydayawcayo ti ladawan a balitoc a inaramidco; naimbag: ngem no dicayo agdayaw, iti dayta met la nga horas maitappuaccayto iti tengnga ti maysa nga horno a sumsumged ken dumardarang; ket siasinonto dayta a Dios ti mangisalacan cadacayo cadagitoy a im-imac? 16 Ni Sidrac, Misac, ken Abednego, simmungbatda ket kinunada iti ari, O Nabucodonosor, masapul a saancami nga di agannad a sumungbat kenca itoy a banag. 17 No iti casta, ti Diosmi nga pagserservianmi mabalinnacami nga isalacan iti horno a sumsumged ken dumardarang, ken isalacannacaminto ita imam, O ari. 18 Ket no saan, maipacaammo coma kenca, O ari, a dicamto pagservian dayta diosmo, wenno dayawen ti ladawan a balitoc nga impatacdermo. 19 ¶ Iti casta ni Nabucodonosor napno iti pungtot, ket nagbaliw ti langa ti rupana a maibusor cada Sidrac, Misac, ken Abednego: gapuna nagsao, ket imbilinna a papudotenda coma ti horno a maminpito a nacarcaro pay ngem iti sigud a pannacapapudotna. 20 Ket imbilinna cadagiti camaingelan nga lallakina nga adda idi iti buyotna a reppetenda da Sidrac, Misac, ken Abednego, ken itappuacda ida iti sumsumged ken dumardarang nga horno. 21 Iti casta dagitoy a lallaki naparautanda agraman sapinda, bado, ken dagiti cagayda, ken dadduma pay a pagpagan-anayda, ket intappuacda ida iti horno a sumsumged ken dumardarang. 22 Iti casta gapu ta ti bilin ti ari naganat unay, ket ti horno napudot unay, ti gil-ayab iti apuy pinatayna dagidiay lallaki a nangitappuac cada Sidrac, Misac, ken Abednego. 23 Ket dagitoy tallo a lallaki, a da Sidrac, Misac, ken Abednego, natnagda a sipaparaut iti uneg di horno a sumsumged ken dumardarang. 24 Idin ni ari Nabucodonosor nasdaaw, ket timmacder a nagdardaras, ket nagsao, ket kinunana cadagiti consejorosna, Saantayo nga intappuac aya dagiti tallo a lallaki a sirereppet iti tengnga ti apuy? Simmungbatda ket kinunada iti ari, Pudno unay, O ari. 25 Isu simmungbat ket kinunana, Adtoy, makitac dagiti uppat a lallaki a naruc-atan, a magmagnada iti tengnga ti apuy, ket saanda pulos nga naan-ano; ket ti langa iti maicapat ket caasping iti Anac ti Dios. 26 ¶ Iti casta ni Nabucodonosor immasideg iti ngarab ti horno a sumsumged ken dumardarang, ken nagsao, ket kinunana, Sidrac, Misac, ken Abednego, dacayo nga ad-adipen ti Cangatoan a Dios, rummuar, ket umaycayo ditoy. Idin da Sidrac, Misac, ken Abednego, rimmuarda iti tengnga ti apuy. 27 Ket dagiti panguloen, gobernadores, diputados, ken dagiti consejeros ti ari, idinto a natiptiponda, nakitada dagitoy a lallaki, nga ti apuy awan pannacabalinna cadagiti bagida, ti booc dagiti uloda saan met a nasiraman, ket ti sapinda saan met a nabaliwan, ket awan met iti angot ti apuy nga immay cadacuada. 28 Idin ni Nabucodonosor nagsao, ket kinunana, Bendito ti Dios da Sidrac. Misac, ken Abednego, isu a nangibaon ti angelna, ket insalacanna dagiti adipenna a nagcammatalec kencuana, isuda a nangbaliw iti sao ti ari, ken inyawatda dagiti bagida, tapno saanda nga agservi wenno agdayaw ti uray ania a dios, no di laeng ti Diosda. 29 Gapuna ibilinco, Nga tunggal ili, nacion, ken pagsasao, nga no agsaoda iti aniaman a maibusor iti Dios da Sidrac, Misac, ken Abednego, mapisang pisangdanto, ket dagiti balbalayda maaramiddanto a gabsuon ti ibleng: gapu ta awan ti sabali nga Dios a macabalin a mangispal iti castoy a banag. 30 Iti casta ti ari intan-ocna da Sidrac, Misac, ken Abednego, idiay provincia ti Babilonia. CAPITULO 4 1 Ni Nabucodonosor nga ari, iti amin nga il-ili, nasnacion, ken pagsasao, nga agnanaed iti isuamin itoy nga daga; Talna coma ti mapaadu cadacayo. 2 Napanunotco a nasayaat nga iparang dagiti pagilasinan ken nacascasdaaw nga inaramid caniac ti Cangatoan a Dios. 3 Anian a nagdackel dagiti pagilasinanna! ket anian a pannacabalin dagiti nacascasdaaw nga aramidna! ti pagarianna isu ti pagarian nga awan inggana, ket ti panagturayna manipud caputotan agingga iti caputotan. 4 ¶ Siac ni Nabucodonosor agin-inanaac idi iti balayco, ket agnamnam-ayac iti uneg ti palacioc: 5 Nakitac iti maysa a tagtagainep a nagbutngac, ket dagiti panunot iti iddac ken dagiti parparmata iti uloc riniribucdac. 6 Gapu itoy nangaramidac iti bilin a maiyeg itoy saclangco dagiti amin a mamasirib ti Babilonia, tapno iparangda coma caniac ti pacaitarusan ti tagtagainep. 7 Idin immay dagiti magos, baglan, Caldeos, ken dagiti mammadles: ket sinaritac ti tagtagainep iti sangoananda; ngem dida naipacaammo caniac ti pacaitarusanna. 8 ¶ Ngem camaudiananna immay ni Daniel caniac, a ti naganna Baltazar, cas mayannugot iti nagan ti diosco, ket kencuana adda ti espiritu dagiti nasantoan a didios: ket imbagac kencuana ti tagtagainep, a kinunac, 9 O Baltasar, apo dagiti magos, gapu ta ammoc nga adda kenca ti espiritu dagiti nasantoan a didios, ket awan ti palimed a mangriribuc kenca, ibagam caniac ti parparmata ti tagtagainepco nga nakitac, ken iti pacaitarusanna. 10 Castoy dagiti parparmata ti uloc iti iddac; nakitac, ket adtoy ti maysa a cayo iti tengnga ti daga, ket iti catayagna nagdackel. 11 Dimmackel daytoy a cayo, ket nagbileg, ket ti catayagna dimmanon agingga iti langit, ket isu makita iti amin nga ungto daytoy daga: 12 Dagiti bulongna nagsayaat, ket ti bungana nagadu, ket kencuana adda taraon a maipaay cadagiti isuamin: dagiti animal ti away adda linongda iti sirocna, ket dagiti tumatayab ti langit nagtaengda cadagiti sangsangana, ket amin a lasag nataraonan kencuana. 13 Nakitac cadagiti parparmata ti uloc iti iddac, ket, adtoy, maysa nga agay-aywan ken maysa a santo bimmaba a naggapu sadi langit; 14 Isu nagpuccaw a natbag, ket castoy ti kinunana, Pucanenyo ti cayo, ket putdenyo dagiti sangana, rurusenyo dagiti bulongna, ket ipurruacyo ti bungana: pumanaw coma dagiti animal nga adda iti sirocna, ken dagiti tumatayab cadagiti sangsangana: 15 Nupay casta ibatiyo ti puon dagiti ramutna iti daga, a sibebedbed iti landoc ken gambang, iti nagtengngaan dagiti naganos a root iti tay-ac; ket maslep coma iti linnaaw ti langit, ket ti pagbiagna makibingay coma iti root ti daga cadagiti an-animal: 16 Masucatan coma ti pusona a natao-an, ket maiccan coma iti puso ti animal; ket aglabas coma kencuana dagiti nagcapito a pannawen. 17 Daytoy a pangngeddeng nagtaud iti panagbilin dagiti agay-aywan, ket ti dawat nagtaud iti sao dagiti sasanto: tapno ti panggep ket maawatan dagiti sibibiag a ti Cangatoan unay isu ti agturay iti pagarian dagiti tattao, ket isu itedna iti siasinoman a cayatna, ket pagturayenna kencuana dagiti canunumoan a tattao. 18 Daytoy a tagtagainep siac ni ari Nabucodonosor nakitac. Itan sica, O Baltasar, ipalawagmo caniac ti pacaitarusanna, agsipud ta amin dagiti mamasirib ditoy pagariac saanda a mabalin nga ipacaammo caniac ti pacaitarusanna: ngem sica mabalinmo; ta ti espiritu dagiti nasantoan a didios ket adda kenca. 19 ¶ Iti casta ni Daniel, nga iti naganna idi Baltasar, nasdaaw iti maysa nga oras, ket dagiti panpanunotna nariribucda. Ti ari nagsao, ket kinunana, Baltasar, ti parparmata, ken ti pacatarusanna, saannaca coma a riribuken. Simmungbat ni Baltasar ket kinunana, Apoc, ti parparmata agpaay cadagiti gumura kenca, ket ti pacaitarusanna agpaay cadagiti cabusormo. 20 Ti cayo a nakitam, a timmubo, ken nagbalin a nabileg, ket ti catayagna dimmanon iti langit, ket isu mabuya ti amin toy lubong; 21 Ket dagiti bulongna nasayaat, ket ti bungana adu, ket adda mabalin a taraon ti isuamin kencuana; iti sirocna pagtaengan dagiti animal ti tay-ac, ket cadagiti sangana pagaponan dagiti tumatayab ti langit: 22 Sica met laeng, O ari, a dimmackelca ket nagbalinca a nabileg: immadda ti tan-ocmo, ket dumanon iti langit, ket ti panagturaymo agingga iti pagpatinggaan ti daga. 23 Ket nakita ti ari ti maysa nga agay-aywan ken maysa a santo bumaba nga naggapu iti langit, ket kinunana, Pucanenyo ti cayo, ken dadaelenyo; nupay casta ibatiyo ti puon dagiti ramutna iti daga, a sibebedbed iti landoc ken gambang, iti nagtengngaan dagiti naganus a root ti tay-ac; ket maslep coma iti linnaaw ti langit, ken ti bingayna mairaman cadagiti an-animal iti away, aginggana iti aglasat kencuana dagiti pito a pannawen; 24 Daytoy ti pacaitarusanna, O ari, ken daytoy ti pangngeddeng ti Cangatoan unay, isu a mapasamac iti apoc nga ari: 25 A mapagtalawcanto iti arpad dagiti tattao, ket iti naedan dagiti an-animal ti away isunto ti pagtaengam, ket maipaarabcanto cadagiti root a cas cadagiti baca, ket itinto linnaaw ti langit ti mangsellep kenca, ket aglasatto kenca dagiti pito a pannawen, inggana iti maawatam a ti Cangatoan unay agturay ti pagarian dagiti tattao, ket isu itedna iti siasinoman a cayatna. 26 Ket no maipapan iti imbilinda nga ibatida iti daga ti puon dagiti ramramut ti cayo; ti pagarian maaddanto kenca nga saan a maan-ano, aginggana iti calpasan ti pannacabigbigmonto a dagiti langlangit agturayda. 27 Gapuna, O ari, nga ananamungam coma daytoy nga balacadco, ket isinam dagiti basbasolmo babaen ti kinalinteg, ken dagiti kinadakesmo babaen iti panangiparangmo iti asi cadagiti napanglaw; barbareng no mapa-atiddug iti kinatalnam. 28 ¶ Amin dagitoy napasamac ken ari Nabucodonosor. 29 Iti calpasan ti sangapulo ket dua a bulan isu nagpagpagna iti naariam a palacio sadi Babilonia. 30 Nagsao ti ari, ket kinunana, Saan aya a daytoy ti dackel a Babilonia, a binangonco a maipaay iti palacio a naarian babaen ti bileg ti pannacabalinco, ken maipaay iti dayag toy kinatan-occo? 31 Idi adda pay laeng nga agsasao ti ari, dimteng ti maysa a timec a naggapu iti langit, a kinunana, O ari Nabucodonosor, maibaga kenca; Ti pagarian maipanaw kenca. 32 Ket mapagtalawcanto iti arpad dagiti tattao, ket agtaengcanto iti ayan dagiti animal ti tay-ac: ket maipaarabcanto a cas cadagiti bacbaca, ket dagiti pito a pannawen aglasatdanto kenca, aginggana iti mabigbigmonto a ti Cangatoan unay agturay iti pagarian dagiti tattao, ket isu itedna iti siasinoman a cayatna. 33 Iti daydi met laeng nga horas natungpal ti banag ken Nabucodonosor: ket napagtalaw iti arpad dagiti tattao, ket nagarab iti root a cas cadagiti bacbaca, ket ti bagina naslep iti linnaaw ti langit, aginggana a ti boocna timmubo a cas dutdut iti aguila, ket dagiti cucona cas cuco dagiti tumatayab. 34 Ngem iti calpasan dagiti al-aldaw siac ni Nabucodonosor intangadco dagitoy matac sadi langit, ket ti pannacaawatco nagpulang caniac, ket binenditoc ti Cangatoan unay, ket dinaydayawco ken intan-occo daydiay nga sibibiag iti agnanayon, a ti panagturayna ket agnanayon a panagturay, ket ti pagarianna manipud caputotan agingga iti caputotan: 35 Ket amin dagiti agnaed iti lubong maibilangda a cas awan: ken aramidenna cas iti pagayatanna iti buyot ti langit, ken cadagiti agnaed iti daga: ket awan ti manglapped iti imana, wenno agcuna kencuana, Ania ti aramidem? 36 Iti daydi met laeng a pannawen ti nakemco nagpulang caniac; ket maipaay iti dayag ti pagariac, ti dayawco ken ti kinatan-occo nagpulangda caniac; ket dagiti consejerosco ken panguloec sinapuldac; ket naisubliac iti pagariac, ket naan-anay nga kinatan-oc iti nainayon caniac. 37 Ita ngarud siac ni Nabucodonosor dayawec ken itandudoc ken itan-occo ti Ari ti langit, ta amin nga aramidna pudnoda, ket dagiti dalanna kinajusticia: ket dagiti magna iti kinatangsit isu mabalinna a pagpacumbabaen CAPITULO 5 1 Ni ari Balsasar nangaramid iti maysa a dackel a rambac a maipaay cadagiti sangaribo a panguloenna, ket imminum iti arac iti sangoanan dagiti sangaribo. 2 Ni Balsasar, idi a ramramananna ti arac, nagbilin a iyegda dagiti al-alicamen a balitoc ken pirac nga insangpet ni Nabucodonosor nga amana a naggapu iti templo idiay Jerusalem; tapno ti ari, ken dagiti panguloenna, ken dagiti assawana, ken dagiti camalalana, ket paginumanda coma. 3 Iti casta inyegda dagiti al-alicamen a balitoc nga innalada idiay templo a balay ti Dios nga adda idi idiay Jerusalem; ket ti ari, ken dagiti panguloenna, dagiti assawana, ken dagiti camalalana, naginumanda ida. 4 Naggi-inumda iti arac, ket dinaydayawda dagiti didios a balitoc, ken pirac, ken suer, ken landoc, ken cayo, ken bato. 5 ¶ Iti daydi met la nga horas rimmuar dagiti ramay ti ima ti maysa a lalaki, ket nagsuratda iti batug ti candelero iti palitada ti diding ti palacio ti ari: ket ti ari nakitana ti paset ti ima a nagsurat. 6 Idin ti langa ti ari nagbaliw ti casasaadna, ket nariribuc ti panunotna, ket dagiti susuop dagiti lomona naglucayda, ken dagiti tumengna nagtitinnim-ogda. 7 Ti ari nagpuccaw a natbag a maiyeg coma dagiti baglan, Caldeos, ken mammadles. Nagsao ti ari, ket kinunana cadagiti mamasirib sadi Babilonia, Asinoman a macabasa itoy a surat, ket iparangna caniac ti pacaitarusanna, macawesanto iti purpura, ket addanto balitoc a cuentas iti tengngedna, ket agbalinto a maicatlo nga agturay iti pagarian. 8 Iti casta simrec amin dagiti mamasirib ti ari: ngem dida nabalinan a binasa daydi surat, wenno ipacaammo iti ari ti pacaitarusanna. 9 Iti casta ni ari Balsasar nariribuc unay, ket ti langana nagbaliw ti casasaad kencuana, ken dagiti panguloenna ket nasdaawda. 10 ¶ Ita iti reina, gapu cadagiti sasao ti ari ken dagiti panguloenna, simrec iti balay a pagpadayaan: ket ti reina nagsao ket kinunana, O ari, agbiagca coma iti agnanayon: didaca coma riribuken dagiti panunotmo, ket di met coma agbaliw dayta langam: 11 Adda maysa a lalaki iti pagariam, isu a pagtaengan ti espiritu dagiti nasantoan a didios; ket cadagiti al-aldaw ni amam ti silaw ken pannacaawat ken sirib, a cas ti sirib dagiti didios, nasaracan kencuana; ket ni ari Nabucodonosor nga amam, ti ari, kunak, ni amam, isu ti inaramidna nga apo dagiti magos, bagbaglan, Caldeos, ken mammadles; 12 Agsipud ta maysa nga naan-anay unay nga espiritu, ken pannacaammo, ken pannacaawat, panangipatarus cadagiti tagtagainep, ken panangiparang cadagiti nauneg a balicas, ken pananglawlawag cadagiti pagduaduaan, nasaracan itoy met la a Daniel, isu a ninaganan ti ari ti Baltasar: ita maayaban coma ni Daniel, ket ipakitananto ti pacaitarusanna. 13 Iti casta ni Daniel naisangpet iti saclang ti ari. Ti ari nagsao ket kinunana ken Daniel, Sica daydi Daniel, a nagtaud cadagiti annac ti pannacacayaw ti Juda, nga inruar ti ari nga amac idiay Juda? 14 Siac nadamagco ti maipapan kenca, a ti espiritu dagiti didios adda kenca, ket ti silaw ken pannacaawat ken naan-anay unay a sirib masaracan kenca. 15 Ket ita dagiti mamasirib, bagbaglan, naiparangda iti saclangco, tapno basaenda coma daytoy a surat, ken ipacaammoda met caniac ti pacatarusanna: ngem dida nabalinan nga imparang ti pacatarusan daytoy a banag: 16 Ngem nadamagco ti maipapan kenca, a mabalinmo nga ited dagiti pacaipatarusanna, ken lawlawagam dagiti dudua: ita no mabalinmo a basaen ti surat, ket maipacaammom caniac iti pacaipatarusanna, macawesancanto iti purpura, ket mayuccorto ti cuentas nga balitoc iti tengngedmo, ket sicanto ti maicatlo nga agturay iti pagarian. 17 ¶ Iti casta ni Daniel simmungbat ket kinunana iti saclang ti ari, Mabati coma dagiti sagsagutmo a maipaay kenca, ket itedmo dagiti panggunggonam iti sabali; nupay casta basaecto ti surat iti ari, ket ipacaammocto iti ari ti pacatarusanna. 18 O sica nga ari, ti Cangatoan unay a Dios intedna ken Nabucodonosor nga amam ti pagarian, ken ti kinatan-oc, ken kinadayag, ken dayaw: 19 Ket gapu iti kinatan-oc nga intedna kencuana, amin dagiti il-ili, nasnacion, ken pagsasao, nagpigerger ken nagbutengda iti saclangna: dagiti kinayatna pinatayna; ket dagiti kinayatna binay-anna ida nga agbiag; dagiti kinayatna intan-ocna; ket dagiti kinayatna impababana. 20 Ngem idi a ti pusona ngimmato, ken ti panunotna napatangken iti kinatangsit, isu naiccat iti naarian a tronona, ket iniccatda ti dayagna kencuana: 21 Ket isu napagtalaw iti arpad dagiti annac dagiti tattao; ket ti pusona nagbalin a cas dagiti animal, ket nagtaeng iti ayan dagiti naatap nga asno: isu nataraonan iti root a cas cadagiti bacbaca, ket ti bagina naslep ti linnaaw iti langit; aginggana iti nabigbigna a ti Cangatoan unay a Dios agturay iti pagarian dagiti tattao, ket pagturayenna iti asinoman a cayatna. 22 Ket sica nga anacna, O Balsasar, saanmo a pinagpacumbaba ta pusom, nupay paga-ammom idi amin dagitoy; 23 No di ket timmangsitca a maibusor iti Apo ti langit; ket inyegda iti sangoanam dagiti al-alicamen ti balayna, ket sica, ken dagiti panguloem, dagiti assawam, ken camalalam, naginumanda iti arac; ket dinaydayawmo dagiti didios a pirac, ken balitoc, ken suer, landoc, cayo, ken bato, isuda a di makakita, wenno macangngeg, wenno macaammo: ket ti Dios nga iti imana isu ti ayan iti angesmo, ken ayan dagiti amin a dalanmo, saanmo nga intan-oc: 24 Iti casta ti paset ti ima naibaon a naggapu iti sangoananna; ket daytoy a surat naisuraten. 25 ¶ Ket daytoy idi ti surat a naisurat, MENE, MENE, TEKEL, UPHARSIN. 26 Daytoy ti pacaitarusanna iti banag: MENE; ti Dios binilangnan iti pagariam, ket lineppasnan. 27 TEKEL; Natimbengancan cadagiti pagtimbengan, ket nasaracanca nga nagcurang. 28 PERES; Ti pagariam nabingbingay, ket naited cadagiti Medos ken Persias. 29 Iti casta nagbilin ni Balsasar, ket kinawesanda ni Daniel iti purpura, ket inyuccorda iti tengngedna ti balitoc a cuentas, ket imbunannagda ti maipapan kencuana, nga isu coma ti maicatlo nga agturay iti pagarian. 30 ¶ Iti dayta a rabii ni Balsasar nga ari dagiti Caldeos napapatay. 31 Ket ni Dario a Medo innalana ti pagarian, idi agtawen iti innem a pulo ket dua a tawen. CAPITULO 6 1 Nacaay-ayo ken ni Dario a mangisaad cadagiti sangagagasut ket duapulo a pangpanguloen, isuda a maiwaras coma nga agturay iti isuamin a pagarian; 2 Ket iti agturay cadagitoy ket tallo a presidente; a maysa cadacuada ni Daniel nga isu ti umuna: tapno dagidiay a panguloen mabalinda ti agipadamag cadacuada, ket tapno iti casta ti ari awan coma ti macapasicor kencuana. 3 Idin daytoy a Daniel isu ti mapilpili a nangatngato ken dagiti presidente ken pangpanguloen, agsipud ta adda kencuana ti naan-anay unay nga espiritu; ket ti ari pinanunotna nga isaad iti ngatoen iti isuamin. 4 ¶ Iti casta dagiti presidentes ken pangpanguloen nagbirbirocda iti puon ti darum a maibusor ken Daniel a maipapan iti pagarian; ngem dida nacasarac iti puon ti darum wenno biddut; agsipud ta isu matalec idi, awan met ti aniaman a biddut wenno pagcurangan a nasaracan kencuana. 5 Iti casta kinuna dagitoy a tattao, Ditayto macasarac iti aniaman a puon ti darum a maibusor itoy a Daniel, malacsid no birukentayo ti maisalungasing kencuana a maipapan iti linteg ti Diosna. 6 Idin dagitoy a presidente ken pangpanguloen naggu-urnongda iti saclang ti ari, ket castoy ti kinunada kencuana, Ari Dario, agbiagca coma iti agnanayon. 7 Amin dagiti presidente iti pagarian, diputados, ken pangpanguloen, dagiti consejeros, ken gobernadores, nagbibinnalacadanda ti mamangon iti maysa a naarian a linteg, ken mangaramid ti maysa a nabileg nga bilin, a siasinoman nga agdawat iti uray siasino a Dios wenno tao iti bayat ti tallopulo nga aldaw, no di laeng kenca, O ari, isu maibellengto iti rukib dagiti leon. 8 Ita, O ari, buangayem ti bilin, ket firmaam ti surat, tapno saan a mabalin a balbaliwan, a cas mayannugot iti linteg dagiti Medos ken Persias, isu a saan nga mabalbaliwan. 9 Gapuna ngarud ni ari Dario finirmaanna ti surat ken ti bilin. 10 ¶ Ita idi naammoan ni Daniel a ti surat nafirmaanen, simrec iti balayna; ket dagiti tawa ti siledna silulucatda a maiturong iti Jerusalem, ket nagparintumeng iti namitlo iti tunggal aldaw, ket nagcararag, ket nagyaman iti sangoanan ti Diosna, a cas iti sigud nga ar-aramidenna idi. 11 Idin dagitoy a tattao nagtitiponda, ket nasaracanda ni Daniel nga agcarcararag ken agpacpacaasi iti sangoanan ti Diosna. 12 Idin napanda nga immasideg, ket imbagada iti sango ti ari iti maipapan iti naarian a bilin; Saanmo aya a finirmaan ti maysa a bilin, nga tunggal tao nga agdawatto iti uray siasino a Dios wenno tao ti bayat ti tallopulo nga aldaw, no di laeng kenca, O ari, ket maibellengto iti rukib dagiti leon? Ti ari simmungbat ket kinunana, Dayta a banag ket pudno, a maiyalubog iti linteg dagiti Medos ken Persias, isu nga saan a mabalbaliwan. 13 Iti casta simmungbatda ket kinunada iti saclang ti ari, Dayta a Daniel, a nagtaud cadagiti annac ti pannacacayaw ti Juda, dinaca icancano, O ari, uray iti bilin a finirmaam, no di ket aramidenna ti panagdawatna iti mamitlo iti tunggal aldaw. 14 Ti ari ngarud, idi a nangngegna dagitoy a sasao, napalucsaw unay gapu kencuana, ket impamaysana ti pusona ken Daniel tapno isu ispalennanto: ket nagtrabaho agingga iti ilelennec ti init iti panangispalna kencuana. 15 Idin dagitoy a tattao naggu-urnongda a napan iti ari, ket kinunada iti ari, Ammoem, O ari, nga ti linteg dagiti Medos ken Persas ket, Nga awan ti bilin ken linteg a binuangay ti ari a mabalin a mabalbaliwan. 16 Iti casta ti ari nagbilin, ket inyegda ni Daniel, ket intappuacda iti rukib dagiti leon. Ita ti ari nagsao ket kinunana ken Daniel, Ti Diosmo a pagserserviam a cancanayon, ispalennacanto. 17 Ket maysa a bato naiyeg ket naicabil iti ngiwat ti rukib; ket ti ari sinelloanna iti bucodna a sello, ken iti sello dagiti panguloenna; tapno awan coma ti aniaman a mabaliwan a maipapan ken Daniel. 18 ¶ Idin ti ari napan iti palaciona, ket pinalabasna daydi nga rabii a nagay-ayunar: di met naipan dagiti instrumento ti musica iti saclangna: ket ti turogna pimmanaw kencuana. 19 Idin ti ari bimmangon a nasapa unay iti bigat, ket napan a nagdardaras iti rukib dagiti leon. 20 Ket idi nacagteng iti rukib, isu nagpuccaw iti nacaun-unnoy a timec ken Daniel: ket ti ari nagsao ket kinunana ken Daniel, O Daniel, adipen ti sibibiag a Dios, ti Diosmo, isu a pagserserviam a cancanayon, inispalnaca cadi cadagiti leon? 21 Iti casta kinuna ni Daniel iti ari, O ari, agbiagca coma iti agnanayon. 22 Ti Diosco imbaonna ti angelna, ket rinipcanna dagiti ngiwat dagiti leon, ket saandac nga inan-ano: agsipud ta iti saclangna ti kinaawan basol ti nasaracan caniac; ken casta met iti sangoanam, O ari, awan ti ranggas nga inaramidco. 23 Idin nagragsac iti napalalo ti ari gapu kencuana, ket imbilinna nga irruarda coma ni Daniel iti rukib. Iti casta ni Daniel naiyaon iti rukib, ket awan ti aniaman a kita ti dunor a nasaracan kencuana, gapu ta nagcammatalec iti Diosna. 24 ¶ Ket ti ari nagbilin, ket insangpetda dagiti tattao a nangidarum ken Daniel, ket impurruacda ida iti rukib dagiti leon, isuda, dagiti annacda, ken dagiti assawada; ket dagiti leon pinarucmada ida, ket binungtolda amin dagiti tultulangda idi apaman a nagdissoda iti gadsaaran ti rukib. 25 ¶ Iti casta ni ari Dario nagsurat iti amin nga il-ili, nasnacion, ken pagsasao, nga agnaed iti amin a daga; Ti talna umad-adu la coma cadacayo. 26 Mangaramidac iti bilin, Nga iti amin a pagturayan toy pagariac a dagiti tattao agpigergerda ken agbutengda coma iti sango ti Dios ni Daniel: ta isu ti Dios a sibibiag, ken sitatalinaed iti agnanayon, ken ti pagarianna isu a saanto pulos nga madadael, ket iti panagturayna aginggana iti panungpalan. 27 Isu mangispal ken mangalaw, ket agaramid cadagiti pagilasinan ken pagsidsiddaawan sadi langit ken iti daga, ket isu ti nangispal ken Daniel iti pannacabalin dagiti leon. 28 Gapuna nga daytoy a Daniel rimmang-ay cadagiti panagari ni Dario, ken cadagiti panagari ni Ciro a Persian. CAPITULO 7 1 Iti immuna a tawen ni Balsasar nga ari ti Babilonia ni Daniel nacatagtagainep ken nacaparparmata iti ulona idiay iddana: idin insuratna iti tagtagainepna, ket imbagana iti nacadagdagupanda. 2 Ni Daniel nagsao ket kinunana, Nakitac iti parparmatac iti rabii, ket, adtoy, dagiti uppat nga angin ti langit dimtengda nga kellaat iti dackel a taaw. 3 Ket uppat nga animal a dadackel simmang-atda manipud iti taaw, ken nagdudumada. 4 Ti umuna cas leon, ket addaan paypayac ti aguila: Nakitac agingga a dagidi payacna naparparutda, ket naipangato a naggapu iti daga, ket napatacder cadagiti sacsaca a cas maysa a tao, ket isu naiccan iti puso ti tao. 5 Ket adtoy ti sabali nga animal, ti maicaddua, nga umasping iti maysa nga oso, ket impangatona iti maysa a sikiganna, ket adda tallo a paragpag iti ngiwatna iti nagbaetan dagiti ngipenna: ket castoy ti kinunada kencuana, Bumangonca, manganca iti adu a lasag. 6 Iti calpasan daytoy siac kinitac, ket adtoy ti maysa a sabali, nga umasping iti maysa a leopardo, nga adda uppat a payac ti tumatayab iti bucotna; ket ti animal adda met uppat nga ulona; ket ti panagturay naited kencuana. 7 Iti calpasan daytoy nakitac cadagiti parparmata iti rabii, ket adtoy iti maicapat nga animal, nacakigkigtot ken maingel, ken napalalo unay ti pigsana; ket addaan dadackel a ngipngipenna nga landoc: isu a nanglamut ken nangtumec, ket impayatpayatna ti nabati cadagiti sacana: ket isu naiduma cadagiti amin nga an-animal nga immun-una ngem isu; ket adda idi sangapulo nga sarana. 8 Minatmatac dagiti sara, ket, adtoy, a rimmusing cadacuada ti sabali a bassit nga sara, ket iti sangoananna tallo cadagiti immuna a sarsara naparutda cadagiti ramramutda: ket, adtoy, iti daytoy a sara adda idi matmata a cas cadagiti mata ti tao, ken maysa a ngiwat nga agsasao cadagiti dadackel a banbanag. 9 ¶ Binuybuyac aginggana nga dagiti trontrono narbada, ket daydi Pangruggianan iti al-aldaw nagtugaw, ti cawesna napudaw a casla nieve, ket ti booc iti ulona casla nadalus a dutdot iti carnero: iti tronona casla sumsumged a gilgil-ayab, ket dagiti pilpilidna apuy a dumardarang. 10 Maysa nga umap-apuy nga ayus timpuar iti sangona: rinibribu nga ribu dagiti nagservi kencuana, ken sangalacsa a lacsa ti nagtactacder iti saclangna: ti panangocom naikeddeng, ket dagiti liblibro naluctanda. 11 Binuybuyac iti dayta a pannawen agsipud ti timec dagiti dadackel a sasao a sinao ti sara: kinitac inggana met laeng a ti animal napapatay, ket ti bagina nadadael, ken nayawat tapno mapuoran iti apuy. 12 Ket no maipapan iti nabati cadagiti an-animal, ti panagturayda naiccat: nupay casta dagiti biagda napawaywayan iti maysa a nadutocan a pannawen ken maysa a pannawen. 13 Nakitac cadagiti parparmata ti rabii, ket, adtoy, ti maysa a casla Anac ti tao immay babaen cadagiti ul-ulep ti langit, ket dimteng iti daydi Pangruggianan iti al-aldaw, ket isu inyasidegda iti saclangna. 14 Ket isu naiccan iti panagturay, ken dayag, ken maysa a pagarian, nga amin dagiti il-ili, nasnacion, ken pagsasao, agservida coma kencuana: ti panagturayna ket agnanayon a panagturay, a dinto mapalabas, ket ti pagarianna saanto pulos nga madadael. 15 ¶ Siac ni Daniel naldaang ti espirituc idi iti unegco, ket dagiti parparmata iti uloc riniribucdac. 16 Immasidegac iti maysa cadagiti nagtacder idiay, ket sinaludsudco ti kinapudnoanna iti amin daytoy. Iti casta imbagana caniac, ket impacaammona caniac ti pacaipatarusan dagiti banbanag. 17 Dagitoy dadackel nga an-animal, isuda nga uppat, ket uppatda nga ar-ari, nga bumangonto ditoy daga. 18 Ngem dagiti sasanto ti Cangatoan unay alaendanto ti pagarian, ket tagicuaendanto ti pagarian iti agnanayon, iti met laeng agnanayon nga awan patinggana. 19 Idin tinarigagayac nga ammoen ti pudno a maipapan iti maicapat nga animal, isu a naigiddiat cadacuada amin, nacakigkigtot a napalalo, a dagiti ngipenna landocda, ket dagiti cucona gambang; isu a nanglamut, nangtumec, ken nangpayatpayat dagiti nabati babaen cadagiti sacana; 20 Ket no maipapan cadagiti sangapulo a sara nga adda idi iti ulona, ken ti sabali a sara a rimmusing, ket iti sangona natnag dagiti tallo; ket dayta met laeng a sara nga addaan iti matmata, ken maysa a ngiwatna a nagsao cadagiti dadackel a banbanag, nga ti langana nabanbaneg ngem dagiti cacadduana. 21 Kinitkitac, ket daydi met la a sara ginubatna dagiti sasanto, ket pinarmecna ida; 22 Aginggana iti immay daydi Pangruggianan iti al-aldaw, ket ti panangocom naited cadagiti sasanto ti Cangatoan unay; ket dimteng ti pannawen a dagiti sasanto tinagicuada ti pagarian. 23 Castoy ti kinunana, Ti maicapat nga animal isunto ti maicapat a pagarian ditoy daga, isu a maidumdumanto cadagiti amin a pagpagarian, ket lamutennanto amin toy lubong, ket ibaddebaddecnanto, ken tumekennanto. 24 Ket dagiti sangapulo a sara a nagtaud iti daytoy a pagarian tumacderto dagiti sangapulo nga ar-ari: ket iti calpasanda tumacderto ti sabali; ket isu maidumanto iti umuna, ket parmekennanto dagiti tallo nga ar-ari. 25 Ket isu agbalicasto cadagiti sasao a maicaniwas iti Cangatoan unay, ket pacapuyennanto dagiti sasanto ti Cangatoan unay, ken panunutennanto a balbaliwan dagiti pannawen ken linteg: ket maiyawatdanto iti imana aginggana iti maysa a pannawen ken dagiti panpannawen ken guddua ti maysa a pannawen. 26 Ngem ti panangocom maikeddengto, ket iccatendanto iti panagturayna, tapno isu maibus ken maracrac nga agnanayon. 27 Ket iti pagarian ken panagturay, ken iti kinadackel ti pagarian iti babaen ti amin a langit, maiteddanto cadagiti il-ili dagiti sasanto ti Cangatoan unay, nga ti pagarianna ket agnanayon nga pagarian, ken amin nga pagturayan agservidanto ken agtulnogdanto kencuana. 28 Daytoy iti panungpalan iti banag. Ket no maipapan caniac ni Daniel, dagiti panpanunotco riniribucdac unay, ket ti langac nagbaliw caniac ti casasaadna: ngem sinalimetmetac daytoy nga banag ditoy pusoc. CAPITULO 8 1 Iti maicatlo a tawen iti panagari ni ari Balsasar nagparang caniac ti maysa a sirmata, caniac met laeng ni Daniel, calpasan daydi a nagparang caniac nga immun-una. 2 Ket nakitac iti sirmata; ket naaramid, nga idi nakitac, addaac idi idiay Susan ti palacio, nga adda iti provincia ti Elam; ket nakitac iti sirmata, ket addaac idi iti denna ti carayan Ulai. 3 Idin intangadco dagiti matac, ket nakitac, ket adtoy, a nagtacder iti sango ti carayan ti maysa a carnero a lalaki nga adda dua a sarana: ket dagiti dua a sarana nangatoda; ngem ti maysa nangatngato ngem diay maysa, ket daydi nangatngato timmubo a naud-udi. 4 Nakitac ti carnero a lalaki nga agidurduron nga agpalaud, ken agpa-amianan, ken agpa-abagatan; ket awan ti uray ania nga animal a macabalin nga agtacder iti sangoananna, ket awan met ti aniaman a macalapsut iti imana; ngem inaramidna ti mayannurot iti pagayatanna, ket nagbalin nga dackel. 5 Ket idi ut-utobec, adtoy, maysa nga calding a lalaki immay a naggapu iti laud ti rabaw iti amin a daga, ket saanna a sinagid ti daga: ket ti calding adda idi sarana a nacadildilaw iti nagbaetan dagiti matana. 6 Ket isu immay iti carnero a lalaki nga adda idi dua a sarana, isu a nakitac idi a nagtacder iti sango ti carayan, ket timmaray a nagturong kencuana babaen iti rungsot iti pannacabalinna. 7 Ket isu nakitac nga immay iti asideg ti carnero a lalaki, ket isu natignay iti pungtot a bumusor kencuana, ket kinabilna ti carnero a lalaki, ket binungtolna dagiti dua a sarana: ket awan ti pannacabalin iti carnero a lalaki a tumacder iti sangona, iti casta impasagna iti daga, ket impayatpayatna: ket awan ti nacabalin a nangisalacan iti carnero a lalaki iti imana. 8 Gapuna daydi calding a lalaki dimmackel iti napalalo: ket idin nga isu napigsa, daydi dackel a sara nabungtol; ket iti saadna immay dagiti uppat a nacadildillaw a sarsara nga agturong cadagiti uppat nga angin ti langit. 9 Ket iti maysa cadacuada rimmuar ti maysa a bassit a sara, a dimmackel iti napalalo unay, a tumurong iti abagatan, ken tumurong iti daya, ken tumurong iti macaay-ayo a daga. 10 Ket isu dimmackel unay, uray pay agingga iti buyot ti langit; ken inpalladawna iti daga dagiti dadduma iti buyot ken dagiti bitbituen, ket impayatpayatna ida. 11 Wen, intan-ocna ti bagina uray pay agingga iti principe ti buyot, ket babaen kencuana ti inaldaw a daton naiccat, ket ti disso ti santuariona narba. 12 Ket ti buyot nayawat kencuana a naicuyog iti inaldaw nga daton gapu iti salungasing, ket impurruacna ti kinapudno iti daga; ket inaramidna ti kinaycayatna, ket rimmang-ay. 13 ¶ Idin nangngegco ti maysa a santo nga agsasao, ken maysa a sabali a santo kinunana iti daydi a nagsao, Casano ti cabayag ti sirmata no maipapan iti inaldaw a daton, ken ti salungasing a mangpalangalang, a mangted nga agpada iti santuario ken iti buyot tapno mapayatpayatda? 14 Ket isu kinunana caniac, Aginggana iti dua ribo ket tallo gasut nga al-aldaw; calpasanna ti santuario ket madalusanto. 15 ¶ Ket naaramid, nga idi a siac, siac met laeng ni Daniel, nakitac idi ti sirmata, ket sinapulco ti caipapananna, idin, adtoy, adda nagtacder ti sangoanac ti maysa a casla langa iti tao. 16 Ket nangngeco iti timec ti maysa a tao iti nagbaetan dagiti teppang ti Ulai, a nagickis, ket kinunana, Gabriel, ipaawatmo itoy a tao ti sirmata. 17 Iti casta immay iti asideg ti nagtacderac: ket idi nga immay, nagbutengac, ket nagpaclebac: ngem kinunana caniac, Awatem, O anac ti tao: ta ti sirmata maipaay iti panawen ti panungpalan. 18 Ita idi a makisasao caniac, napasagac iti nargaan a turog a sipapaclebac iti daga: ngem isu sinagidnac, ket pinatugawnac. 19 Ket kinunana, Adtoy, ipaawatconto kenca ti mapasamacto iti panungpalan ti kinapungtot: ta iti nakedngan a panawen ket agpaay iti panungpalan. 20 Daydi carnero a lalaki a nakitam nga adda idi dua a sarana isuda dagiti ar-ari ti Media ken Persia. 21 Ket ti burangen a calding a lalaki isu ti ari ti Grecia: ket ti dackel a sara nga adda iti baet dagiti matana isu ti umuna nga ari. 22 Itan ta nabungtol, timmacder dagiti uppat iti saadna, uppat a pagpagarian tumacderdanto manipud iti dayta a nacion, ngem saan a babaen iti pannacabalinna. 23 Ket itinto maud-udi a panawen ti pagarianda, inton dagiti managsalungasing madanonan iti pannacapunno, maysa nga ari a nauyong ti langana, ket mannacaawat cadagiti nasipnget nga balbalicas, isu tumacderto. 24 Ket iti pannacabalinna nabilegto, ngem saan a gapu iti bucodna a pigsa: ket agdadaelto a nacascasdaaw unay, ket rumang-ayto, ken aramidennanto ti pagayatanna, ket rebbekennanto dagiti napigsa ken dagiti nasantoan a tattao. 25 Ket gapu iti wagasna parang-ayennanto iti allilaw iti imana; ket itan-ocnanto ti bagina iti pusona, ket babaen iti cappia rebbekennanto ti adu: tumacderto met a bumusor iti Principe dagiti principes; ngem isu marumrumecto a saan a gappuanan ti ima. 26 Ket ti sirmata iti rabii ken iti bigat a naibaga isu ti napudno: gapuna idulinmo ti sirmata; ta agpaayto cadagiti adu pay la nga al-aldaw iti masacbayan. 27 Ket siac ni Daniel natalimudawac, ket nagsakitac iti sumagmamano nga aldaw; calpasanna bimmangonac, ket tinungpalco ti annongco iti ari; ket nagsiddaawac iti sirmata, ngem awan ti nacaawat kencuana. CAPITULO 9 1 Iti immuna a tawen ni Dario nga anac a lalaki ni Asuero, a capuonan dagiti Medos, isu a naaramid nga ari iti pagarian dagiti Caldeos; 2 Iti immuna a tawen ti panagarina siac ni Daniel naawatac gapu cadagiti libro ti bilang dagiti tawen, a nanipudan ti sao iti APO a dimteng ken Jeremias a mammadto, a tungpalennanto iti pitopulo a tawen a maipaay iti pannacalangalang ti Jerusalem. 3 ¶ Ket insangoc ti rupac iti Apo a Dios, tapno sapulec babaen ti cararag ken pannakicaasi, agraman panagayunar, ken lupot a nakersang, ken dapdapo: 4 Ket nagcararagac ken ni APO a Diosco, ket nagpudnoac, ket kinunac, O Apo, ti dackel ken pagbutbutngan a Dios, a mangsalimetmet iti tulag ken kinamanangngaasi cadagiti agayat kencuana, ken cadagiti mangsalimetmet cadagiti bilbilinna; 5 Nacabasolcami, ken nagaramidcami ti kinadakes, ken nagaramidcami a sidadangkes, ken simmukircami, uray pay iti isisiasimi cadagiti bilbilinmo ken pagalagadam: 6 Dicami met impangag dagiti adipenmo nga mammadto, a nagsao iti naganmo cadagiti ar-arimi, cadagiti principemi, ken cadagiti ammami, ken cadagiti isuamin nga tattao iti daga. 7 O Apo, iti kinalinteg cucuam, ngem cadacami pannacariribuc iti ruprupa, a cas iti daytoy nga aldaw; cadagiti lallaki ti Juda, ken cadagiti agnaed iti Jerusalem, ken isuamin nga Israel, nga adda iti asideg, ken adda iti adayu, cadagiti amin a dagdaga nga nangiturongam cadacuada, a gapu iti salungasingda a sinalungasingda a maibusor kenca. 8 O Apo, cadacami agpaay iti pannacariribuc iti rupa, cadagiti arimi, cadagiti principemi, ken cadagiti ammami, gapu ta nagbasolcami iti maibusor kenca. 9 Iti Apo a Diosmi paggubuayan dagiti caasi ken pammacawan, numan pay simmukircami a maibusor kencuana; 10 Ket dicami met nagtulnog iti timec iti APO a Diosmi, tapno magna cadagiti linlintegna, isuda nga incabilna iti sangoananmi babaen cadagiti adipenna a mammadto. 11 Wen, amin nga Israel sinalungasingna ti lintegmo, a simmiasida met laeng, tapno dida coma tungpalen ti timecmo; gapu itoy ti lunod naibucbuc cadacami, ken ti sapata a naisurat iti linteg ni Moises nga adipen ti Dios, gapu ta nagbasolcami a maicaniwas kencuana. 12 Ket isu pinasingkedanna dagiti sasaona, nga imbalicasna a maibusor cadacami, ken maibusor cadagiti oc-ocommi a nangocom cadacami, babaen iti panangiyegna cadacami iti dackel a kinadakes: ta iti baba iti amin nga langit saan a naaramid ti cas iti naaramid iti Jerusalem. 13 Cas adda a naisurat iti linteg ni Moises, amin daytoy nga kinadakes immay cadacami: ngem dicami pay nagdawat iti parabur iti APO a Diosmi, tapno agbabawicami coma cadagiti kinadangkesmi, ken maawatan iti kinapudnom. 14 Gapuna a iti APO binantayanna ti kinadakes, ket inyegna cadacami: agsipud ta iti APO a Diosmi nalinteg cadagiti amin nga aramidna nga aramidenna: ket dicami tinungpal ti timecna. 15 Ita ngarud, O Apo a Diosmi, nga inaonmo ti ilim iti daga nga Egipto babaen ti mannacabalin nga imam, ket nacagun-odca iti dayaw, a cas itoy nga aldaw; nagbasolcami, nagaramidcami a sidadangkes. 16 ¶ O Apo, cas mayannurot iti amin a kinalintegmo, dawatec kenca, ti unget ken pungtotmo a maibaw-ingda coma manipud iti ilim a Jerusalem, ti nasantoan a bantaymo: gapu cadagiti basbasolmi, ken gapu iti kinadangkes dagiti ammami, ti Jerusalem ken ti ilim nagbalinda a pacaibabainan cadagiti amin nga adda nga aglicmut cadacami. 17 Ita ngarud, O Diosmi, ipangagmo iti cararag ti adipenmo, ken dagiti pannakicacaasina, ket paraniagem ta rupam iti santuariom a nalangalang, a maigapu iti Apo. 18 O Diosco, iyallingagmo ta lapayagmo, ket denggem; lucatam dagiti matam, ket imatangam dagiti langalangmi, ken ti ili a managanan iti naganmo: ta dicami idatag dagiti pannakicacaasimi iti sangom gapu iti kinalintegmi, no di ket gapu iti dackel nga caasim. 19 O Apo, deggem; O Apo, pacawanem; O Apo, ipangagmo ken aramidem; dica agtactac, gapu iti naganmo met laeng, O Diosco: ta ti ilim ken dagiti tattaom managananda iti naganmo. 20 ¶ Ket idi addaac pay laeng nga agsasao, ken agcarcararag, ken agipudpudno iti basolco ken iti basol ti ilic nga Israel, ket intuyangco ti pannakicaasic iti sango iti APO a Diosco gapu iti nasantoan a bantay ti Diosco; 21 Wen, idi agsasaoac pay laeng nga agcarcararag, ti lalaki a ni Gabriel, isu a nakitac iti sirmata idi damo, idinto a napatayab a sipapardas, kinalbitnac idi casla horas ti daton iti rumabii. 22 Ket insuronac, ket nagsao caniac, a kinunana, O Daniel, ita immayac tapno iccanca iti sirib ken pannacaawat. 23 Iti panangrugi dagiti pannakicaasim ti bilin rimmuar, ket siac umayac a mangibaga kenca; ta sica madungdungngoca unay: gapuna nga awatem iti panggep, ket utobem iti sirmata. 24 Pitopulo a lawas naikeddengda cadagiti tattaom ken iti nasantoan nga ilim, a mangleppas iti salungasing, ken panangaramid iti panungpalan dagiti basbasol, ken panangaramid iti panagcacapia gapu iti kinadakes, ken mangyeg iti agnanayon a kinalinteg, ken pangselloan iti sirmata ken padto, ken mangpulot ti Casasantoan. 25 Ammoem ngarud ket amirisem, a manipud iti iruruar ti bilin a mangpabaro ken mangbangon iti Jerusalem agingga iti Messias ti Principe addanto pito a lawas, ken innem a pulo ket dua a lawas: dagiti lansangan mabangonto manen, ken ti bacud, uray pay cadagiti nariribuc a pannawen. 26 Ket calpasan dagiti innem a pulo ket dua a lawas ti Messias makeltayto, ngem saan nga agpaay kencuana: ket ti ili ti principe nga umayto racrakennanto ti ili ken ti santuario; ket ti panungpalanna maaramidto agraman ti maysa a layus, ket agingga iti canibusanan maaramidto dagiti gubgubat nga naikeddeng cadagiti pannacalangalang. 27 Ket pasingkedannanto ti tulag cadagiti adu iti maysa a lawas: ket iti tengnga ti lawasna pasardengennanto ti sacrificio ken ti daton, ket iti panagwaras dagiti kinarimon pagbalinennanto a langalang, uray pay agingga iti canibusanan, ket dayta a naikeddeng maibuyatto iti nalangalang. CAPITULO 10 1 Iti maicatlo a tawen ni Ciro nga ari ti Persia maysa a banag ti naipaltiing ken Daniel, a ti naganna nanaganan idi iti Baltasar; ket daydi a banag pudno, ngem ti nakedngan a panawen ket atiddag: ket isu naawatanna ti panggep, ket adda idi pannacaawatna iti sirmata. 2 Cadagita nga al-aldaw siac ni Daniel nagpanesac bayat iti tallo nga lawas. 3 Saanac a nangan iti naimas a tinapay, ket awan met ti simrec a lasag wenno arac iti ngiwatco, ket diac met sinapsapoan a pulos ti bagic, aginggana iti naturpos amin nga tallo a lawasna. 4 Ket iti maicaduapulo ket uppat nga aldaw ti umuna a bulan, idi nga addaac iti igid ti dackel a carayan, a Hiddekel; 5 Intangadco dagiti matac, ket kimmitaac, ket adtoy ti maysa a tao a nagcawes iti lienzo, a dagiti lomona nabaricsanda iti pulos a balitoc ti Ufaz: 6 Ti bagina met ket cas mayasping iti berilo, ket ti rupana cas iti langa ti kimat, ket dagiti matana casla gumilgil-ayab nga aluten, ket dagiti tackiagna ken sacana casdala napasileng a gambang, ket ti timec dagiti sasaona casla timec ti umariwecwec a tattao. 7 Ket siac ni Daniel maymaysaac laeng a nacakita ti sirmata: ta dagiti tattao a cadduac saanda a nakita ti sirmata; ngem maysa a dackel nga panagkintayeg napasamac cadacuada, iti casta isuda ket nagtalawda a naglemmeng. 8 Gapuna a nagbatiac a maymaysa, ket nakitac daytoy dackel a sirmata, ket awan ti nabati a pigsa caniac: ket ti kinataerco nagbalin caniac a panagrupsa, ket awan ti nabati caniac a pigsa. 9 Nupay casta nangngegco ti aweng dagiti saona: ket idi a nangngegco dagiti sasaona, simnec caniac iti nargaan a turog iti rupac, ket ti rupac nagdisso iti daga. 10 ¶ Ket, adtoy, maysa nga ima sinagidnac, ket insimpanac cadagiti tumengco ken cadagiti daculap dagiti im-imac. 11 Ket kinunana caniac, O Daniel, sica tao a madungdungngo unay, awatem dagiti sasao nga isaoc kenca, ket tumacderca nga nalinteg: ta kenca naibaonac ita. Ket idi a naibagana daytoy a sao caniac, timmacderac a sipipigerger. 12 Idin kinunana caniac, Dica agbuteng, Daniel: ta nanipud idi damo nga aldaw a panangipapusom nga umawat, ken agpacumbaba iti sangoanan ti Diosmo, dagiti sasaom naipangagda, ket umayac gapu cadagiti sasaom. 13 Ngem ti principe ti pagarian ti Persia bimmusor caniac bayat ti duapulo ket maysa nga aldaw: ngem, adtoy, ni Miguel, maysa cadagiti pangulo dagiti principe, immaynac tinulongan; ket siac nagbatiac idiay cadagiti ar-ari ti Persia. 14 Ita umayac a mangipaawat kenca no ania ti mapasamacto iti ilim cadagiti maud-udi nga al-aldaw: ta ti sirmata maipaay pay laeng cadagiti adu nga aldaw. 15 Ket idi a naibagana caniac ti mayannurot cadagitoy a sasao, indumogco ti rupac iti daga, ket nagumelac. 16 Ket, adtoy, ti maysa nga umasping cadagiti annac a lalaki dagiti tattao sinagidna dagiti bibigco: idin linuctac iti ngiwatco, ket nagsaoac, a kinunac iti daydi nagtacder idi sangoanac, O apoc, gapu iti sirmata dagiti ladingitco nagsublida caniac, ket awan ti nabati caniac a pigsa. 17 Ta casano ti pannakisao ti adipen daytoy apoc itoy apoc? ta no maipapan caniac, nadagdagus nga awan caniac ti nabati a pigsa, ket awan met ti anges a natda caniac. 18 Idin immay manen ket kinalbitnac ti maysa nga umasping iti lalaki, ket isu pinapigsanac. 19 Ket kinunana, O tao a madungdungngo unay, dica agbuteng: adda coma kenca ti talna, bumilegca, wen, bumilegca. Ket idi a nagsao caniac, napapigsaac, ket kinunac, Agsao coma ti apoc; agsipud ta pinapigsanac. 20 Idin kinunana, Dica ammo aya no ania ti gapuna nga umayac kenca? ket ita agsubliac a manggubat iti principe ti Persia: ket intono mapanac, adtoy, ti principe ti Grecia umayto. 21 Ngem ibagacto kenca dayta nailanad iti surat ti kinapudno: ket awan ti timmulong caniac a maibusor cadagitoy, no di la ni Miguel a principeyo. CAPITULO 11 1 Ket no maipapan caniac idi damo a tawen ni Dario a Medo, siac met laeng, timmacderac a mamasingked ken mangpapigsa kencuana. 2 Ket ita iparangconto kenca ti pudno. Adtoy, bumangonto pay laeng dagiti tallo nga ar-ari iti Persia; ket ti maicapat nabacbacnangto nga adayu ngem isuda amin: ket babaen ti pigsana a gapu iti kinabacnangna gargarienanto amin a maibusor iti pagarian ti Grecia. 3 Ket maysa a napigsa nga ari bumangonto, nga agarinto iti dackel a panagturay, ket aramidennanto ti cas pagayatanna. 4 Ket intono nabangonen, ti pagarianna maburacto, ken mabingbingayto a maiwaras cadagiti uppat nga angin ti langit; ngem saan nga iti putotna, ken saan met a mayannurot iti pagarianna nga inturayanna idi: ta ti pagarianna mapag-utto, a maipaay cadagiti sabsabali malacsid pay dagitoy. 5 ¶ Ket ti ari ti abagatan napigsanto, ken maysa cadagiti principena; ket daytoy napigpigsanto ngem daydiay, ket addanto pagturayanna; ti pagturayanna dackelto a pagturayan. 6 Ket iti panungpalan dagiti tawen isuda agtitipondanto; ta ti babai nga anac ti ari ti abagatan umayto iti ari ti amianan a mangaramid iti tulag: ngem isu dinanto mataginayon ti pigsa ti tackiagna; wenno macatacder, wenno ti tackiagna: no di ket ti anacna a babai mayawatto, ken dagiti nangyeg kencuana, ken ti nagputot kencuana, ken ti nangpapigsa kencuana cadagita a pannawen. 7 Ngem iti saringit dagiti ramutna ti maysa bumangonto iti saadna, isu nga umayto a bumusor iti buyot, ken sumrecto iti sarikedked ti ari ti amianan, ket busorennanto ida, ket mangabacto: 8 Ket cayawannanto nga ipan idiay Egipto dagiti didiosda, agraman dagiti pangpanguloda, ken dagiti nalibnos nga al-alicamenda a pirac ken balitoc; ket agtuloyto iti ad-adu nga tawen ngem ti ari iti amianan. 9 Ket ti ari ti abagatan umayto iti pagarianna, ken agsublinto iti dagana met laeng. 10 Ket dagiti annacna a lallaki matignaydanto, ket mangurnongdanto iti umariwecwec a buybuyot: ket maysa iti awan duduana nga umay, ket agsacnapto, ket lumasatto: ngem idin agsublinto, ket gubatendanto, agingga iti sarikedkedna met laeng. 11 Ket ti ari abagatan matignayto iti pungtot, ket umayto a makigubat kencuana, uray pay iti ari ti amianan: ket iyintarnanto ti umariwecwec a tattao; ngem dagidi umariwecwec a tattao ket mayawatto iti imana. 12 Ket no maalananton ti umariwecwec a tattao, ti pusona tumangsitto; ket duprakennanto dagiti linacsalacsa: ngem isu dinto mapapigsa gapu cadagitoy. 13 Ta ti ari ti amianan agsublinto, ket mangintarto iti umariwecwec a tattao nga ad-adu ngem daydi immun-una, ket isu umayto nga awan dudua iti panungpalan dagiti pannawen nga addaan iti dackel a buyot ken adu a kinabacnang. 14 Ket cadagidiay a pannawen adunto ti tumacder a bumusor iti ari ti abagatan: casta met dagiti mannanacaw iti ilim bumangondanto a mangpasingked iti sirmata; ngem isuda mapasagdanto. 15 Gapuna nga iti ari ti amianan umayto, ket mangbangonto iti gabsuon, ket alaennanto dagiti ili a nasarikedkedan unay: ket dagiti buybuyot iti abagatan didanto mabalin ti agtacder, uray met dagiti napili a tattaona, ket awan met ti uray aniamanto a bileg a macatacder. 16 Ngem daydiay umay a bumusor kencuana aramidennanto ti mayannatup iti bucodna a pagayatan, ket awanto ti agtacder iti sangoananna: ket isu agtacderto iti nadayag a daga, ket babaen iti imana madadaelto. 17 Ket isangonanto ti rupana nga umay agraman iti pigsa ti amin a pagarianna, ken cacuyogna dagiti nalilinteg nga catulagan; iti casta ti aramidennanto: ket itdennanto kencuana ti anac nga babai dagiti babbai, a mangdadael kencuana: ngem ti anac a babai saanto nga agtacder ti sibayna, wenno agtalinaed kencuana. 18 Calpasan daytoy italiawnanto ti rupana cadagiti purpuro, ket tagicuaennanto iti adu: ngem maysa a principe ti mangpasardengto iti pacaumsian nga inaramidna; tatta ta awanen iti pacaumsianna maipasublinto ti pacaumsian nga agpaay kencuana. 19 Calpasanna italiawnanto ti rupana cadagiti sarikedked ti dagana met laeng: ngem isu maitibcolto ken mapasag, ket saanto a masaracanen. 20 Calpasanna bumangonto iti saadna ti maysa a managsamsam iti buis iti kinadayag ti pagarian: ngem calpasan ti sumagmamano nga aldaw isu madadaelto, saan a gapu iti pungtot, ket saan met a gapu iti gubat. 21 Ket iti saadna bumangonto ti maysa nga nadangkes a tao, isu idi a dida nangtedan iti dayaw ti pagarian: ngem isu umayto sumrec a mamagcappia, ket gun-odennanto ti pagarian cadagiti panangpaspasablogna. 22 Ket dagiti tackiag iti layus malapunosdanto iti saclangna, ket maburacdanto; wen, casta met ti principe ti tulag. 23 Ket iti calpasan ti singgalut a naaramid kencuana isu agaramidto nga sisisicap: ta isu agpangatonto, ken agbalinto nga napigsa babaen iti bassit nga tattao. 24 Umayto a mamagcappia cadagiti met laeng catabaan a disdisso ti provincia; ket aramidennanto dayta saan nga inaramid dagidi ammana, wenno uray dagidi amma dagiti ammana; isu iwarananto cadacuada ti sinamsam, ken inagaw, ken kinabacnang: wen, plannoennanto dagiti casisicapna nga maibusor cadagiti nabileg nga sarikedked, uray pay iti maysa a panawen. 25 Ket tignayennanto ti pannacabalinna ken kinaturedna a maibusor iti ari ti abagatan agraman maysa a dackel a buyot; ket ti ari iti abagatan makigubatto iti paggugubatan agraman maysa a dackel unay ken nabileg a buyot; ngem isu dinto agtacder: ta plannoendanto dagiti sicsicap a maibusor kencuana. 26 Wen, dagidiay mangmangan cadagiti canenna isu rebbekendanto, ket ti buyotna aglupluppiasto: ket adunto ti mapasag a mapapatay. 27 Ket no maipapan cadagiti dua nga ar-ari dagiti puspusoda addadanto nga agaramid iti kinaranggas, ket agsaodanto cadagiti ulbod iti maysa a lamisaan; ngem saanto a rumang-ay: ta ti panungpalanna addanto nga umay iti nadutocan a panawen. 28 Iti casta isu agawidto iti dagana agraman iti adu a kinabacnang; ket ti pusona maibusorto iti nasantoan a tulag; ket aramidennanto ti pagayatanna, ket agawidto iti bucodna a daga. 29 Iti nadutocan a panawen isu agsublinto, ken agturongto iti abagatan; ngem saanto a cas idi immun-una a pannawen, wenno iti maud-udi. 30 ¶ Ta umayto dagiti sasacayan ti Kitim a maibusor kencuana: gapuna nga isu agleddaangto, ket agsublinto, ket addanto pungtotna a maibusor iti nasantoan a tulag: ket castanto ti aramidenna; ket agsublinto met laeng, ket addanto pannacaisinggalutna cadagidiay a simmiasi iti nasantoan a tulag. 31 Ket dagiti buybuyot agtacderdanto a tumipon kencuana, ket tulawandanto ti santuario ti pigsa, ken ipasardengdanto ti inaldaw nga daton, ket isaaddanto ti nacarimrimon a mamagwalangwalang. 32 Ket cadagidiay agaramid a sidadangkes a maibusor iti tulag sicapannanto ida iti panangpaspasablog: ngem dagiti tattao nga ammoda iti Diosda ket napigsadanto, ken agaramiddanto iti nacascasdaaw. 33 Ket dagiti macaawat cadagiti tattao ket sursuroandanto ti adu: nupay casta mapasagdanto gapu iti campilan, ken iti darang, ken iti pannacacayaw, ken pannacasamsam, iti adu nga al-aldaw. 34 Ngem ita intono mapasagda, mabadangandanto iti bassit a tulong: ngem adunto ti tumipon cadacuada a buyogen ti panangpasablog. 35 Ket dadduma cadagidiay a macaawat matnagdanto, ta pangsuut cadacuada, ken manggugor, ken mangpapudaw cadacuada, agingga met laeng iti pannacatungpal iti panawen: ta maipaay pay laeng iti nadutocan nga pannawen. 36 Ket ti ari agaramidto iti cas mainugot iti pagayatanna; ket itan-ocnanto ti bagina met laeng, ken itandudona ti bagina a nangatngato ngem cadagiti amin a didios, ket agsaonto cadagiti nacascasdaaw a banbanag a maibusor iti Dios dagiti didios, ket rumang-ayto agingga iti kinapungtot matungpal: ta daydiay a nadutocanen ket matungpalto. 37 Ket dinanto met icancano ti Dios dagiti ammana, wenno ti tarigagay dagiti babbai, wenno icancano ti aniaman a didios: ta isu itan-ocnanto ti bagina met laeng iti ngatoda amin. 38 Nupay casta iti saadna dayawennanto ti Dios dagiti sarikedked: ket maysa a dios a saan a naammoan dagidi ammana dayawennanto babaen iti balitoc, ken pirac, ken cadagiti napateg a batbato, ken cadagiti macaay-ayo nga banbanag, 39 Ket agaramidto cadagiti capipigsaan a sarikedked babaen ti tulong ti maysa nga gangannaet a dios, a bigbigennanto ken padackelennanto ti dayagna: ket pagturayennanto ida iti ngatoen ti adu, ket bingbingayennanto ti daga a gapu iti gunggona. 40 Ket iti pannawen a pannacatungpal ti ari iti abagatan makigubatto kencuana: ket ti ari ti amianan umayto a bumusor kencuana a cas maysa nga alawig, agraman cadagiti luglugan, ken tattao a sicacabalyo, ken adu a sasacayan ti taaw; ket sumrecto cadagiti dagdaga, ket agsacnapto ken lasatennanto ida. 41 Isu sumrecto met iti nagloriaan a daga, ket adunto ti nasnacion nga marebba: ngem dagitoy maispaldanto iti imana, uray ni Edom, ken ti Moab, ken ti panguloen dagiti annac ni Ammon. 42 Iyunnatnanto met ti imana cadagiti nasnacion: ket ti daga nga Egipto saanto a malacsid. 43 Ngem addanto pannacabalinna cadagiti gameng a balitoc ken pirac, ken iti amin a napateg a banbanag iti Egipto: ket dagiti taga Libia ken taga Etiopia addadanto cadagiti ad-addangna. 44 Ngem dagiti damdamag nga aggapu iti daya ken iti amianan mangriribucdanto kencuana: gapuna rummuarto a sirurungsot unay a mangrebbec, ken mangtalipupus cadagiti adu. 45 Ket ipasdecnanto dagiti tabtabernaculos iti palaciona iti nagbaetan ti baybay ken ti nagloriaan ken nasantoan a bantay; nupay casta umayto ti canibusananna, ket awanto ti macatulong kencuana. CAPITULO 12 1 Ket iti dayta a pannawen ni Miguel agtacderto, ti dackel a principe nga agtacder a maipaay cadagiti annac ti ilim: ken addanto panawen ti riribuc, nga awan idi iti casta uray caanoman nanipud iti caadda ti nacion agingga met laeng iti dayta a panawen: ket iti dayta a panawen ti ilim maisalacanto, tunggal maysa a masaracan a naisurat iti libro. 2 Ket adu cadagidiay a naturog iti tapoc ti daga mariingdanto, ti dadduma iti biag nga agnanayon, ket ti dadduma iti pannacaibabain ken agnanayon nga umsi. 3 Ket dagiti mamasirib aglawagdanto a cas iti raniag ti tangatang; ket dagiti mangiragpat cadagiti adu iti kinalinteg casdanto la cadagiti bitbituen iti agnanayon nga awan iti patinggana. 4 Ngem sica, O Daniel, iserram dagiti sasao, ket timbream ti libro, agingga met laeng iti pannawen a pannacatungpal: adu dagiti agtarayto nga mapan ken agsubli, ket ti pannacaammo umadunto. 5 ¶ Idin siac ni Daniel kimmitaac, ket, adtoy, nagtacder dagiti dua a sabali, ti maysa iti igid ti carayan iti daytoy a bangir, ket ti sabali iti igid ti carayan iti dayta a bangir. 6 Ket ti maysa kinunana iti tao a nagcawes iti lienzo, isu nga adda idi iti ngatoen dagiti dandanum ti carayan, Casanonto ti cabayagna agingga iti panungpalan dagitoy nga nacacascasdaaw? 7 Ket nangngegco ti tao a nagcawes iti lienzo, isu nga adda idi iti ngatoen dagiti dandanum ti carayan, idi intayagna ti macanawan nga imana ken ti macatigid nga imana nga impalangit, ket insapatana iti daydiay agbiag iti agnanayon nga maysanto a panawen, panpanawen, ken maysa a caguddua; ket intono naaramidnan iti pannacaiwara ti pannacabalin dagiti nasantoan nga tattao, amin dagitoy nga banbanag ket malpasdanton. 8 Ket nangngegco, ngem diac naawatan: idin kinunac, O Apoc, anianto ti panungpalan dagitoy a banbanag? 9 Ket isu kinunana, Inca iti dalanmo, Daniel: ta dagiti sasao narikepanda ken natimbreanda aginggana iti pannacatungpal iti panawen. 10 Adunto dagiti maguguran, ken mapapudaw, ken masuut; ngem ti managdacdakes agaramidto latta ti kinadakes: ket awanto cadagiti managdacdakes ti macaawat; ngem dagidiay mamasirib maawatandanto. 11 Ket manipud iti panawen nga ti inaldaw a daton maiccatto, ken ti nacarimrimon a mamagwalangwalang maipasdecto, addanto sangaribu duagasut ket siam a pulo nga al-aldaw. 12 Bendito iti daydiay nga aguray, ken macagteng iti sangaribu tallo gasut ket tallopulo ket lima nga aldaw. 13 Ngem sica inca iti dalanmo agingga iti panungpalan: ta aginanacanto, ken agtacdercanto dita bingaymo iti panungpalan dagiti al-aldaw.