ANG BALAAN NGA BIBLIA

ANG LIBRO NI RUT

KAPITULO 1

KARON nahanabu sa mga adlaw sang nagdumala ang mga hukom, nga may gutum sa duta. Kag ang isa ka lalaki sang Bet-lehem-juda nagkadto sa pagpanlugayaw sa duta sang Moab, sia, kag ang iya asawa, kag ang iya duha ka anak nga lalaki.

2 Kag ang ngalan sang lalaki amo si Elimelec, kag ang ngalan sang iya asawa amo si Noemi, kag ang ngalan sang iya duha ka anak nga lalaki amo si Mahalon kag si Quelion, mga Efratanhon gikan sa Bet-lehem-juda. Kag nag-abut sila sa duta sang Moab, kag nagpabilin didto.

3 Kag napatay si Elimelec nga bana ni Noemi; kag nabilin sia, kag ang iya duha ka anak nga lalaki.

4 Kag sila nagpangasawa gikan sa mga babaye sang Moab; ang ngalan sang isa si Orpa, kag ang ngalan sang isa si Rut: kag nagpuyo sila didto sing mga napulo ka tuig.

5 Kag napatay man sila nga duha si Mahalon kag si Quelion; kag ang babaye nabayaan sang iya duha ka anak nga lalaki kag sang iya bana.

6 ś Niyan nagtindug sia upud ang iya mga umagad nga babaye, agud nga magbalik sia gikan sa duta sang Moab: kay nakabati sia sa duta sang Moab kon paano nga ang GINOO nagduaw sa iya katawohan sa paghatag sa ila sing tinapay.

7 Gani naggowa sia sa duug diin sia, kag upud sa iya ang iya duha ka umagad nga babaye; kag naglakat sila sa dalanon sa pagbalik sa duta sang Juda.

8 Kag si Noemi nagsiling sa iya duha ka umagad nga babaye, Lakat kamo, magbalik ang tagsa sa inyo sa balay sang iya iloy: ang GINOO maghisayo sing malolo sa inyo, subong sang paghisayo ninyo sa mga napatay, kag sa akon.

9 Ang GINOO magtugut nga makakita kamo sing pahuway, ang tagsa sa inyo sa balay sang iya bana. Niyan ginhalukan sila niya; kag ginbayaw nila ang ila tingug, kag naghibi.

10 Kag sila nagsiling sa iya, Magapauli kami sing totoo kaupud nimo sa imo katawohan.

11 Kag si Noemi nagsiling, Balik kamo, mga anak ko: ngaa bala nga maupud kamo sa akon? may mga anak pa bala ako nga lalaki sa akon taguangkan, agud nga sila mangin-inyo bana?

12 Balik kamo, mga anak ko, lakat kamo sa inyo dalanon; kay ako tigulang na sa pagpamana. Kon magsiling ako, nga may paglaum ako, kon bisan sini nga gab-i makapamana man ako, kag mag-anak man sing mga lalaki;

13 Magahulat bala kamo tungud sa ila tubtub nga magdaku sila? buut bala kamo magpugung tungud sa ila sa pagpamana? indi, mga anak ko; kay nagapakalisud ini sa akon sing labi pa tungud sa inyo nga ang kamut sang GINOO ginbayaw batok sa akon.

14 Kag ginbayaw nila ang ila tingug, kag naghibi liwat: kag si Orpa naghaluk sa iya ugangan; apang si Rut nagkupo sa iya.

15 Kag sia nagsiling, Yari karon, ang imo bilas nga babaye nagbalik sa iya katawohan, kag sa iya mga dios: balik ka sonod sa imo bilas nga babaye.

16 Kag si Rut nagsiling, Dili ako pagpilita sa pagbiya sa imo, ukon sa pagbalik gikan sa pagsonod sa imo: kay bisan diin ka makadto, magakadto ako; kag bisan diin ka mapabilin, magapabilin ako: ang imo katawohan mangin-akon katawohan, kag ang imo Dios akon Dios:

17 Kon diin ka mapatay, ako mapatay, kag didto ako ilubung: himoon sang GINOO sa akon ang amo, kag labi pa man kon bisan ang kamatayon magbulag sa imo kag sa akon.

18 Sang nakita niya nga malig-on ang iya pagtapat sa pag-upud sa iya, niyan nag-untat sia sa pagpamolong sa iya.

19 ś Gani naglakat sila nga duha tubtub nga nag-abut sila sa Bet-lehem. Kag nahanabu, sang nagsulud sila sa Bet-lehem, nga ang bug-os nga siudad nagdapo sa ila, kag sila nagsiling, Amo bala ini si Noemi?

20 Kag sia nagsiling sa ila, Dili ninyo ako pagtawga Noemi, tawga ako Mara: kay ang Makaako naghisayo sing mapait gid sa akon.

21 Ako naggowa nga puno, kag ang GINOO nagpapauli sa akon nga wala sing dala: ngaa bala niyan nga ginatawag ninyo ako Noemi, sa ginatan-aw nga ang GINOO nagpamatuud batok sa akon, kag ang Makaako nagpasakit sa akon?

22 Gani nagbalik si Noemi, kag si Rut nga Moabnon, nga iya umagad nga babaye, upud sa iya, nga nagbalik gikan sa duta sang Moab: kag nag-abut sila sa Bet-lehem sa pamuno sang ani sang sebada.

KAPITULO 2

KAG si Noemi may lalaking himata sang iya bana, lalaki nga gamhanan sa manggad, gikan sa panimalay ni Elimelec; kag ang iya ngalan si Boaz.

2 Kag si Rut nga Moabnon nagsiling kay Noemi, Tugutan mo ako karon sa pagkadto sa uma, kag magpanaghaw sang uhay sang uyas sa olihi niya nga sa iya itololok makakita ako sing bugay. Kag sia nagsiling sa iya, Lakat, anak ko.

3 Kag naglakat sia, kag nag-abut, kag nagpanaghaw sa uma sa olihi sang mga mangangani: kag kapalaran niya nga nakaabut sa puna sang uma nga iya ni Boaz, nga gikan sa himata ni Elimelec.

4 ś Kag, yari karon, si Boaz nag-abut gikan sa Bet-lehem, kag nagsiling sa mga mangangani, Ang GINOO mag-upud sa inyo. Kag sila nagsabat sa iya, Ang GINOO magpakamaayo sa imo.

5 Niyan si Boaz nagsiling sa iya alagad nga ginpadumala sa mga mangangani, Kay sin-o bala dalaga ini?

6 Kag ang alagad nga ginpadumala sa mga mangangani nagsabat kag nagsiling, Ini dalaga nga Moabnon nga nagbalik upud ni Noemi gikan sa duta sang Moab:

7 Kag nagsiling sia, Ginaampo ko sa imo, pasaghawa ako kag papuluta sa olihi sang mga mangangani sa tunga sang mga linaylay: gani sia nagkari, kag nagpadayon kutub sa aga tubtub karon, luwas nga nagpahuwayhuway sia sa balay.

8 Niyan si Boaz nagsiling kay Rut, Wala ka bala makabati, anak ko nga babaye? Dili ka magkadto sa pagpanaghaw sa iban nga uma, ukon maghalin diri, kondi pabilin diri malapit sa akon mga pamatan-on nga babaye:

9 Itolok ang imo mga mata sa uma nga ginaani nila, kag sonod ka sa ila: wala ko bala pagsogoa ang mga pamatan-on nga lalaki nga indi ka nila pagtandugon? kag kon uhawon ka, kadto sa mga suludlan, kag mag-inum sang sinag-ub sang mga pamatan-on nga lalaki.

10 Niyan naghapa sia, kag nagyaub sa duta, kag nagsiling sa iya, Ngaa bala nakakita ako sing bugay sa imo mga mata, nga magkilala ka sa akon, sa ginatan-aw nga ako dumoloong?

11 Kag si Boaz nagsabat kag nagsiling sa iya, Napahayag sa akon sing bug-os, ang tanan nga imo nahimo sa imo ugangan nga babaye kutub sang pagkapatay sang imo bana: kag paano nga ginbayaan mo ang imo amay kag ang imo iloy, kag ang duta nga imo natawohan, kag nagkari sa katawohan nga wala mo makilala sadto anay.

12 Magtumbas ang GINOO sang imo binuhatan, kag tuman nga balus ihatag sa imo sang GINOONG Dios sang Israel, nga sa idalum sang iya mga pakpak nagkari ka sa pagsalig.

13 Niyan sia nagsiling, Magmahamut-an ako sa imo itololok, ginoo ko; kay ginlipay mo ako, kag nagpamolong ka sing malolo sa imo alagad nga babaye, bisan indi ako subong sang isa sang imo mga alagad nga babaye.

14 Kag si Boaz nagsiling sa iya, Kari diri sa tigkalaon, kag magkaon sang tinapay, kag itusmog ang imo hungit sa langgaw. Kag naglingkod sia sa luyo sang mga mangangani: kag gintunghol niya sa iya ang sinanlag nga uyas, kag nagkaon sia, kag nabusug, kag may nabilin.

15 Kag sang nagtindug sia sa pagpanaghaw, si Boaz nagsogo sa iya mga pamatan-on nga lalaki, nga nagasiling, Pasaghawa sia bisan sa tunga sang mga linaylay, kag indi sia pagsawaya:

16 Kag hologi man sing hungud nga sa iya sang iban sang mga inupung, kag bayaan ang mga ini, agud nga masaghaw niya ang mga ini, kag indi sia pagsabdonga.

17 Gani nagpanaghaw sia sa uma tubtub sa kahaponon, kag ginwaswas niya ang iya nasaghaw: kag ini mga isa ka efa nga sebada.

18 ś Kag gindala niya ini, kag nagsulud sa siudad: kag ang iya ugangan nga babaye nakakita sang iya nasaghaw: kag gindala niya, kag ginhatag sa iya inang gintipigan niya sa tapus nga nabusug sia.

19 Kag nagsiling sa iya ang iya ugangan nga babaye, Diin ka bala nagpanaghaw karon nga adlaw? kag diin ka bala nagpangabudlay? pakamaayohon ang nagtalupangud sa imo. Kag sia nagpahayag sa iya ugangan nga babaye kon kay sin-o sia nagpangabudlay, kag nagsiling, Ang ngalan sang lalaki nga sa iya nagpangabudlay ako karon nga adlaw amo si Boaz.

20 Kag si Noemi nagsiling sa iya umagad nga babaye, Pakamaayohon sia sang GINOO, nga wala sia magpugung sang iya kalolo sa mga buhi kag sa mga patay. Kag nagsiling sa iya si Noemi, Ang lalaki aton malapit nga himata, isa sang aton tama kalapit nga himata.

21 Kag si Rut nga Moabnon nagsiling, Nagsiling man sia sa akon, Magmalapit ka sa akon mga pamatan-on nga lalaki, tubtub nga matapus nila ang tanan nga akon alanyon.

22 Kag si Noemi nagsiling kay Rut nga iya umagad nga babaye, Maayo, anak ko, nga nagalakat ka kaupud sang iya mga pamatan-on nga babaye, agud nga indi ka makita nila sa iban nga uma.

23 Gani nagpalapit sia sa mga pamatan-on nga babaye ni Boaz sa pagpanaghaw tubtub nga natapus ang ani sang sebada kag ang ani sang trigo; kag nagpuyo sia upud sa iya ugangan nga babaye.

KAPITULO 3

NIYAN si Noemi nga iya ugangan nga babaye nagsiling sa iya, Anak ko, indi bala ako magpangita sa imo sing kapahuwayan, agud nga magmaayo ka?

2 Kag karon si Boaz indi bala aton himata, nga sa iya mga pamatan-on nga babaye nag-upud ka? Yari karon, nagapahangin sia sing sebada sa sini nga gab-i sa linasan.

3 Busa magpanghinaw ka, kag panghaplas ka, kag magsuklub ka sang imo panapton, kag dulhog ka pakadto sa linasan: apang dili ka magpahilum sa lalaki, tubtub nga makatapus sia sa pagkaon kag pag-inum.

4 Kag kon sia maghigda, tandaan mo ang duug nga iya higdaan, kag magsulud ka, kag buksan ang iya mga tiil, kag maghigda ka; kag sugiran ka niya sang himoon mo.

5 Kag nagsiling sia sa iya, Himoon ko ang tanan nga ginasiling mo.

6 ś Kag nagdulhog sia pa linasan, kag naghimo sono sa tanan nga ginsogo sa iya sang iya ugangan.

7 Kag sang nakakaon kag nakainum si Boaz, kag ang iya tagiposoon masadya, nagkadto sia sa paghigda sa ukbung sang tinumpok sang uyas: kag nagpalapit sia sing mahinay, kag ginbuksan ang iya mga tiil, kag naghigda sia.

8 ś Kag nahanabu sa tunga sang gab-i, nga ang lalaki nahadluk, kag nagliso sia: kag, yari karon, isa ka babaye nagahigda sa iya tiilan.

9 Kag nagsiling sia, Sin-o ka bala? Kag nagsabat sia, Ako si Rut nga imo alagad nga babaye: busa taklapi sang imo bayo ang imo alagad; kay ikaw malapit nga himata.

10 Kag nagsiling sia, Pakamaayohon ka sang GINOO, anak ko: kay nakapakita ka sing labi pa nga kalolo sa katapusan sang sa kamunoan, sanglit nga wala ka magsonod sa mga pamatan-on nga lalaki, bisan imol ukon manggaranon.

11 Kag karon, anak ko, dili ka magkahadluk; himoon ko sa imo ang tanan nga imo ginapangayo: kay ang bug-os nga siudad sang akon katawohan nakahibalo nga ikaw babaye nga takus.

12 Kag karon matuud nga ako imo malapit nga himata: apang may himata nga labi pa kalapit sa akon.

13 Pabilin sini nga gab-i, kag sa pagkaaga, kon tumanon niya sa imo ang bahin sang himata, maayo; tuguti sia sa paghimo sang bahin sang himata: apang kon indi sia maghimo sang bahin sang himata sa imo, niyan himoon ko ang bahin sang himata sa imo, sa nagakabuhi ang GINOO: higda ka tubtub sa aga.

14 ś Kag naghigda sia sa iya tiilan tubtub sa aga: kag nagbangon sia sa indi pa magkilalahay ang isa sa isa. Kag si Boaz nagsiling, Dili mahibaloan nga ang babaye nagkari sa linasan.

15 Sia nagsiling man, Dalha ang takurung nga yara sa imo, kag uyati ini. Kag sang iya ini gin-uyatan, nagsukub sia sing anum ka sukub sang sebada, kag ginpatus-on ini sa iya: kag nagsulud sia sa siudad.

16 Kag sang nag-abut sia sa iya ugangan, sia nagsiling, Sin-o ka bala, anak ko? Kag nagsugid sia sa iya sang tanan nga nahimo sang lalaki sa iya.

17 Kag nagsiling sia, Ining anum ka sukub sang sebada ginhatag niya sa akon; kay nagsiling sia sa akon, Dili ka maglakat nga walay dala sa imo ugangan.

18 Niyan nagsiling sia, Pahimonong ka, anak ko, tubtub nga mahibaloan mo ang maabutan sang butang: kay ang lalaki indi magpahuway, tubtub nga matapus niya ang butang sining adlaw.

KAPITULO 4

NIYAN si Boaz nagtaklad sa gawang, kag naglingkod sia didto: kag, yari karon, nagligad ang himata nga ginsambit ni Boaz; sa iya nagsiling si Boaz, Hoy, ikaw gid! hapit, lingkod diri. Kag naghapit sia, kag naglingkod.

2 Kag nagkuha sia sing napulo ka lalaki sang mga tigulang sang siudad, kag nagsiling, Lingkod kamo diri. Kag sila naglingkod.

3 Kag nagsiling sia sa himata, Si Noemi, nga nagbalik gikan sa duta sang Moab, nagabaligya sing puna sang duta, nga iya sang aton utud nga si Elimelec:

4 Kag ako naghunahuna sa pagpabutyag sini sa imo, nga nagasiling, Bakla ini sa atubangan sang mga pumuluyo, kag sa atubangan sang mga tigulang sang akon katawohan. Kon ikaw buut maggawad sini, gawara ini: apang kon indi ka buut maggawad sini, niyan sugiri ako, agud nga mahibaloan ko: kay luwas sa imo wala sing iban nga maggawad sini; kag ako madason sa imo. Kag sia nagsiling, Akon gawaron ini.

5 Niyan nagsiling si Boaz, Sa adlaw nga baklon mo ang uma gikan sa kamut ni Noemi, kinahanglan baklon mo man ini gikan kay Rut nga Moabnon, ang asawa sang napatay, sa pagbangon sang ngalan sang napatay sa iya panublion.

6 ś Kag nagsiling ang himata, Indi ako sarang makagawad sini nga sa akon, basi masamad ko ang akon panublion: gawara nga sa imo ang akon kinamatarung; kay indi ako sarang makagawad sini.

7 Karon ini amo ang kinabatasan sang una nga tion sa Israel nahanungud sa paggawad kag nahanungud sa pagbaylohanay, sa pagpalig-on sang tanan nga butang; ang tawo maghukas sang iya sapatos, kag maghatag sini sa iya isigkatawo: kag amo ini ang bagay sang pagpamatuud sa Israel.

8 Busa nagsiling ang himata kay Boaz, Bakla ini nga sa imo. Gani ginhukas niya ang iya sapatos.

9 ś Kag si Boaz nagsiling sa mga tigulang, kag sa bug-os nga katawohan, Kamo mga saksi sa sini nga adlaw, nga nabakal ko ang tanan nga iya ni Elimelec, kag ang tanan nga ila ni Quelion kag ni Mahalon, gikan sa kamut ni Noemi.

10 Labut pa si Rut nga Moabnon, ang asawa ni Mahalon, nabakal ko nga akon asawa, sa pagbangon sang ngalan sang napatay sa iya panublion, agud nga ang ngalan sang napatay indi mawala gikan sa tunga sang iya mga utud, kag gikan sa gawang sang iya duug: kamo mga saksi sini nga adlaw.

11 Kag ang tanan nga katawohan nga yara sa gawang, kag ang mga tigulang, nagsiling, Mga saksi kami. Ang GINOO maghimo sang babaye nga magasulud sa imo balay kaangay kay Raquel kag kaangay kay Lea, ang duha nga nagpatindug sang balay sang Israel: kag magmangintakus ka sa Efrata, kag magmanginbantug ka sa Bet-lehem:

12 Kag magmanginkaangay ang imo balay sa balay ni Perez, nga gin-anak ni Tamar kay Juda, bangud sa kaliwat nga ihatag sang GINOO sa imo paagi sini nga pamatan-on nga babaye.

13 ś Gani ginkuha ni Boaz si Rut, kag sia nangin-iya asawa: kag sang naghiusa sia sa iya, ginpapanamkon sia sang GINOO, kag nag-anak sia sing lalaki.

14 Kag ang mga babaye nagsiling kay Noemi, Pakamaayohon ang GINOO, nga wala magpakulang sa imo sini nga adlaw sing himata, agud nga manginbantug ang iya ngalan sa Israel.

15 Kag sia manginmanugpasag-uli sang imo kabuhi, kag sia manginmanugsagud sa imo katigulangon: kay ang imo umagad nga nagahigugma sa imo, nga sa imo labi pa sang sa pito ka anak nga lalaki, nag-anak sa iya.

16 Kag ginkuha ni Noemi ang bata, kag ginkongkong sia sa iya sabak, kag nanginsisiwa sa iya.

17 Kag ang mga babaye nga iya mga kasilingan naghingalan sa iya, nga nagasiling, May isa ka anak nga lalaki nga natawo kay Noemi; kag ginhingalanan nila sia Obed: sia amay ni Jesse, ang amay ni David.

18 ś Karon amo ini ang mga kaliwatan ni Perez: si Perez nagpanganak kay Hesron,

19 Kag si Hesron nagpanganak kay Ram, kag si Ram nagpanganak kay Aminadab,

20 Kag si Aminadab nagpanganak kay Naason, kag si Naason nagpanganak kay Salmon,

21 Kag si Salmon nagpanganak kay Boaz, kag si Boaz nagpanganak kay Obed,

22 Kag si Obed nagpanganak kay Jesse, kag si Jesse nagpanganak kay David.

AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE