ANG EBANGHELYO SONO KAY SANMATEOKAPITULO 11 ANG libro sang kaliwatan ni Jesu-Cristo, anak ni David, anak ni Abraham.2 Si Abraham nagpanganak kay Isaac; kag si Isaac nagpanganak kay Jacob; kag si Jacob nagpanganak kay Judas kag sang iya mga lalaking utud; 3 Kag si Judas nagpanganak kay Fares kag kay Zara sa kay Tamar; kag si Fares nagpanganak kay Esrom; kag si Esrom nagpanganak kay Aram; 4 Kag si Aram nagpanganak kay Aminadab; kag si Aminadab nagpanganak kay Naason; kag si Naason nagpanganak kay Salmon; 5 Kag si Salmon nagpanganak kay Booz sa kay Racab; kag si Booz nagpanganak kay Obed sa kay Ruth; kag si Obed nagpanganak kay Jesse; 6 Kag si Jesse nagpanganak kay David nga hari; kag si David nga hari nagpanganak kay Salomon sa iya nga sang una asawa ni Urias; 7 Kag si Salomon nagpanganak kay Roboam; kag si Roboam nagpanganak kay Abias; kag si Abias nagpanganak kay Asa; 8 Kag si Asa nagpanganak kay Josafat; kag si Josafat nagpanganak kay Joram; kag si Joram nagpanganak kay Ozias; 9 Kag si Ozias nagpanganak kay Joatam; kag si Joatam nagpanganak kay Acaz; kag si Acaz nagpanganak kay Ezequias; 10 Kag si Ezequias nagpanganak kay Manases; kag si Manases nagpanganak kay Amon; kag si Amon nagpanganak kay Josias; 11 Kag si Josias nagpanganak kay Jeconias kag sang iya mga lalaking utud, sa tion nga gindala sila sa Babilonia: 12 Kag sa tapus nga sila gindala sa Babilonia, si Jeconias nagpanganak kay Salatiel; kag si Salatiel nagpanganak kay Zorobabel; 13 Kag si Zorobabel nagpanganak kay Abiud; kag si Abiud nagpanganak kay Eliaquim; kag si Eliaquim nagpanganak kay Azor; 14 Kag si Azor nagpanganak kay Sadoc; kag si Sadoc nagpanganak kay Aquim; kag si Aquim nagpanganak kay Eliud; 15 Kag si Eliud nagpanganak kay Eleazar; kag si Eleazar nagpanganak kay Matan; kag si Matan nagpanganak kay Jacob; 16 Kag si Jacob nagpanganak kay Jose nga bana ni Maria, nga sa iya natawo si Jesus, nga ginatawag Cristo. 17 Gani ang tanan nga mga kaliwatan kutub kay Abraham tubtub kay David napulog apat ka mga kaliwatan; kag kutub kay David tubtub sa pagdala sa Babilonia napulog apat ka mga kaliwatan; kag kutub sang pagdala sa Babilonia tubtub kay Cristo napulog apat ka mga kaliwatan. 18 ¶ Karon ang pagkatawo ni Jesu-Cristo subong sini nga bagay: Sang kalaslon ang iya iloy nga si Maria kay Jose, sa wala pa sila maghiusa, nasapwan nga sia nagadala tungud sang Balaan nga Espiritu. 19 Niyan si Jose nga iya bana, sanglit matarung nga tawo, kag indi buut magpakahuya sa iya, nagtapat sa pagbiya sa iya sa tago. 20 Apang sang nagapanghunahuna sia sa sining mga butang, yari karon, nagpakita sa iya sa damgo ang anghel sang Ginoo, nga nagasiling, Jose, ikaw nga anak ni David, dili ka magkahadluk sa pagbaton kay Maria nga imo asawa: kay ang iya ginapanamkon iya sang Balaan nga Espiritu. 21 Kag magaanak sia sing lalaki, kag tawgon mo ang iya ngalan JESUS: kay sia magaluwas sang iya katawohan sa ila mga sala. 22 Karon ini tanan nahanabu, agud nga matuman ang ginpamolong sang Ginoo paagi sa manalagna, nga nagasiling, 23 Yari karon, isa ka ulay magapanamkon, kag magaanak sing lalaki, kag tawgon nila ang iya ngalan Emmanuel, nga kon sayoron, Ang Dios kaupud naton. 24 Niyan sang pagmata ni Jose sa katologon, ginhimo niya ang ginsogo sang anghel sang Ginoo sa iya, kag ginbaton ang iya asawa: 25 Kag wala magkilala sa iya tubtub nga nag-anak sia sang iya panganay nga anak nga lalaki: kag gintawag niya ang iya ngalan JESUS. KAPITULO 2KARON sang natawo si Jesus sa Betlehem sang Judea sa mga adlaw ni Herodes nga hari, yari karon, nag-abut sa Jerusalem ang mga tawo nga maalam sa sidlangan,2 Nga nagasiling, Diin bala sia nga natawo nga hari sang mga Judio? kay nakita namon ang iya bitoon sa sidlangan, kag nagakari kami sa pagsimba sa iya. 3 Sang pagkabati ni Herodes nga hari sining mga butang, natublag sia, kag ang bug-os nga Jerusalem kaupud niya. 4 Kag sang natipon niya ang tanan nga punong pari kag mga escriba sang katawohan sing tingub, nagpamangkot sia sa ila kon diin matawo ang Cristo. 5 Kag nagsiling sila sa iya, Sa Betlehem sang Judea: kay amo ini ang ginsulat sang manalagna, 6 Kag ikaw Betlehem, sa duta sang Juda, indi ikaw ang labing diotay sa mga prinsipe sa Juda: kay sa imo magalutaw ang isa ka Gobernador, nga magapangolo sa akon katawohan nga Israel. 7 Niyan si Herodes, sang gintawag niya sing tago ang mga tawo nga maalam, nagpakisayud sa ila sing sibo gid kon ano nga tion nagpahayag ang bitoon. 8 Kag ginpadala niya sila sa Betlehem, kag nagsiling, Lakat kag pangitaon sing tul-id ang gamay nga bata; kag kon inyo makita sia, balitaan ako ninyo liwat, agud nga magkari man ako kag magsimba sa iya. 9 Sang pagkabati nila sa hari, naglakat sila; kag, yari karon, ang bitoon, nga ila nakita sa sidlangan, nag-una sa ila, tubtub nga nag-abut ini kag nagdolog sa ibabaw diin ang gamay nga bata. 10 Sang nakita nila ang bitoon, nagkalipay sila sa daku gid nga kalipay. 11 ¶ Kag sang nagsulud sila sa balay, nakita nila ang gamay nga bata kaupud ni Maria nga iya iloy, kag naghapa, kag nagsimba sa bata: kag sang nabuksan nila ang ila mga bahandi, nagdolot sila sa iya sing mga regalo; bulawan, kag frankincienso, kag mirra. 12 Kag sang ginpaandaman sila sang Dios sa damgo nga indi sila dapat magbalik kay Herodes, nagpauli sila sa ila duta sa liwan nga dalan. 13 Kag sang nakataliwan sila, yari karon, ang anghel sang Ginoo nagpakita kay Jose sa damgo, nga nagasiling, Bangon, kag dalha ang gamay nga bata kag ang iya iloy, kag palagyo pa Egipto, kag pabilin ka didto tubtub nga magsiling ako sa imo: kay si Herodes magapangita sa gamay nga bata sa paglaglag sa iya. 14 Sang sia nagbangon, gindala niya ang gamay nga bata kag ang iya iloy sa kagab-ihon, kag nagtaliwan pa Egipto: 15 Kag nagpabilin didto tubtub sang pagkapatay ni Herodes: agud nga matuman ang ginpamolong sang Ginoo paagi sa manalagna, nga nagasiling, Gintawag ko pa gowa sa Egipto ang akon anak nga lalaki. 16 ¶ Niyan si Herodes, sang nakita niya nga gindayaan sia sang mga tawo nga maalam, nagsingkal sing lakas, kag ginpakadtoan, kag ginpapatay ang tanan nga bata sa Betlehem, kag sa tanan sadtong duug, kutub sa duha ka tuig paidalum, sono sa tion nga iya nasayran sing sibo gid sa mga tawo nga maalam. 17 Niyan natuman ang ginpamolong ni Jeremy nga manalagna, nga nagasiling, 18 Isa ka tingug nabatian sa Rama, panalabiton, kag pagtangis, kag dakung kasubu, si Raquel nagatangis tungud sang iya mga bata, kag indi sia buut nga lipayon, kay sila wala na. 19 ¶ Apang sang patay na si Herodes, yari karon, isa ka anghel sang Ginoo nagpakita sa damgo kay Jose sa Egipto, 20 Nga nagasiling, Bangon, kag dalha ang gamay nga bata kag ang iya iloy, kag kadto sa duta sang Israel: kay sila nga nagtinguha sang kabuhi sang gamay nga bata patay na. 21 Kag nagbangon sia, kag gindala ang gamay nga bata kag ang iya iloy, kag nag-abut sa duta sang Israel. 22 Apang sang pagkabati niya nga si Arquelao nagahari sa Judea nga tal-us sang iya amay nga si Herodes, nahadluk sia sa pagkadto didto: walay sapayan, sang ginpaandaman sang Dios sa damgo, naglikaw sia pakadto sa mga ginsakpan sang Galilea: 23 Kag nag-abut sia kag nagpuyo sa siudad nga gintawag Nazaret: agud nga matuman ang ginpamolong sang mga manalagna, Sia tawgon nga Nazaretnon. KAPITULO 3SA sadtong mga adlaw nag-abut si Juan nga Manugbautiso, nga nagawali sa kamingawan sang Judea,2 Kag nagasiling, Maghinulsul kamo: kay ang ginharian sang langit malapit na. 3 Kay ini sia amo ang ginpamolong sang manalagna nga si Isaias, nga nagasiling, Ang tingug sang isa nga nagasinggit sa kamingawan, Ihanda ninyo ang dalan sang Ginoo, tadlonga ang iya mga banas. 4 Kag ang amo man nga Juan nagpanaput sing bulbul sang camelyo, kag wagkus nga panit sa iya hawak; kag ang iya kalan-on mga apan kag dugus nga talonon. 5 Niyan nagkadto sa iya ang Jerusalem, kag ang bug-os nga Judea, kag ang bug-os nga duug palibut sang Jordan, 6 Kag ginpangbautisohan niya sa Jordan, nga nagatuad sang ila mga sala. 7 ¶ Apang sang nakita niya ang madamung Fariseo kag Saduceo nga nagakari sa iya pagpangbautiso, nagsiling sia sa ila, O kaliwatan sang mga man-ug nga dalitan, sin-o bala ang nagpaandam sa inyo sa pagpalagyo sa kasingkal nga magaabut? 8 Busa patubas kamo sing mga bunga nga takus sa paghinulsul: 9 Kag dili maghunahuna sa inyo kaugalingon sa pagsiling, May ginapakaamay kami nga si Abraham: kay nagasiling ako sa inyo, nga ang Dios sarang makabangon sing mga anak kay Abraham sa sining mga bato. 10 Kag karon man ang wasay napahamtang na sa gamut sang mga kahoy: busa ang tagsa ka kahoy nga wala nagadala sing maayong bunga ginapulud, kag ginadap-ung sa kalayo. 11 Ako sa pagkamatuud nagabautiso sa inyo sa tubig nga sa paghinulsul: apang sia nga nagasonod sa akon gamhanan pa sa akon, nga ang sapatos niya indi ako takus sa pagdala: sia magabautiso sa inyo sang Balaan nga Espiritu, kag sang kalayo: 12 Nga ang iya inugpahangin yara sa iya kamut, kag tinloan niya sing maayo gid ang iya linasan, kag tiponon ang iya trigo sa tambobo; apang sonogon niya ang labhang sa kalayo nga indi mapalong. 13 ¶ Niyan nag-abut si Jesus kay Juan sa Jordan gikan sa Galilea, agud magpabautiso sa iya. 14 Apang si Juan nagpugong sa iya, nga nagasiling, Ako ang may kinahanglan nga bautisohan nimo, kag ikaw nagakari sa akon? 15 Kag si Jesus nga nagasabat nagsiling sa iya, Itugut ini karon: kay amo ini ang nagakaigo sa aton sa pagtuman sang bug-os nga pagkamatarung. Niyan sia nagtugut sa iya. 16 Kag si Jesus, sang nabautisohan na sia, sa gilayon nagtakas sia sa tubig: kag, yari karon, nabuksan sa iya ang mga langit, kag iya nakita ang Espiritu sang Dios nga nagapanaug subong sang pating, kag nagakunsad sa ibabaw niya: 17 Kag yari karon isa ka tingug gikan sa langit, nga nagasiling, Ini hinigugma kong Anak, nga sa iya nahamuut gid ako. KAPITULO 4NIYAN si Jesus ginpataklad sang Espiritu sa kamingawan nga sulayon sang yawa.2 Kag sang nakapuasa sia sing kap-atan ka adlaw kag kap-atan ka gab-i, sang olihi gingutum sia. 3 Kag sang ang manunulay nagpalapit sa iya, sia nagsiling, Kon ikaw ang Anak sang Dios, magsogo ka nga ining mga bato mangintinapay. 4 Apang nagsabat sia kag nagsiling, Nasulat na, Ang tawo indi mabuhi sa tinapay lamang, kondi sa tagsa ka polong nga nagagowa sa baba sang Dios. 5 Niyan gindala sia sang yawa sa siudad nga balaan, kag ginpahamtang sia sa alibungan sang templo, 6 Kag nagsiling sa iya, Kon ikaw ang Anak sang Dios, lukso ka paidalum: kay nasulat na, Magasogo sia sa iya mga anghel nahanungud sa imo: kag bayawon ka nila sa ila mga kamut, basi nga sa bisan anong tion makaigo ang imo tiil sa bato. 7 Si Jesus nagsiling sa iya, Nasulat man, Dili mo pagsulayon ang Ginoo nga imo Dios. 8 Sa liwat, gindala sia sang yawa sa isa ka bukid nga tama gid kataas, kag ginpakita sa iya ang tanan nga ginharian sang kalibutan, kag ang ila himaya; 9 Kag nagsiling sa iya, Tanan ini nga butang ihatag ko sa imo, kon maghapa ka kag magsimba sa akon. 10 Niyan si Jesus nagsiling sa iya, Palayo ka diri, Satanas: kay nasulat na, Magsimba ka sa Ginoo nga imo Dios, kag sa iya lamang mag-alagad ka. 11 Niyan ginbayaan sia sang yawa, kag, yari karon, ang mga anghel nag-abut kag nag-alagad sa iya. 12 ¶ Karon sang nabatian ni Jesus nga si Juan ginsulud sa bilanggoan, nagtaliwan sia pa Galilea; 13 Kag sa paghalin sa Nazaret, nag-abut sia kag nagpuyo sa Capernaum, nga yara sa baybayon, sa mga dulunan sang Zabulon kag Neftalim: 14 Agud nga matuman ang ginpamolong ni Isaias nga manalagna, nga nagasiling, 15 Ang duta sang Zabulon, kag ang duta sang Neftalim, sa dalanon sang dagat, sa unhan sang Jordan, Galilea sang mga Gentil; 16 Ang katawohan nga naglingkod sa kadudulman nakakita sing daku nga kapawa; kag sa ila nga naglingkod sa ginsakpan kag sa landong sang kamatayon ang kapawa nagdilag. 17 ¶ Kutub sinang tion nagsugud si Jesus sa pagwali, kag sa pagsiling, Maghinulsul kamo: kay ang ginharian sang langit malapit na. 18 ¶ Kag si Jesus, sang nagalakat sa luyo sang dagat sang Galilea, nakita niya ang duha ka mag-utud, si Simon nga ginatawag Pedro, kag si Andres nga iya utud, nga nagaladlad sing pukot sa dagat: kay sila mga mangingisda. 19 Kag nagsiling sia sa ila, Sonod kamo sa akon, kag himoon ko kamo nga mga mangingisda sang mga tawo. 20 Kag sa gilayon ginbayaan nila ang ila mga pukot, kag nagsonod sa iya. 21 Kag sang nagapadayon gikan didto, nakita niya ang iban nga duha ka mag-utud, si Santiago nga anak ni Zebedeo, kag si Juan nga iya utud, sa sakayan kaupud ni Zebedeo nga amay nila, nga nagapuna sang ila mga pukot; kag gintawag niya sila. 22 Kag sa gilayon ginbayaan nila ang sakayan kag ang ila amay, kag nagsonod sa iya. 23 ¶ Kag si Jesus naglibut sa bug-os nga Galilea, nga nagapanudlo sa mga sinagoga nila, kag nagawali sang ebanghelyo sang ginharian, kag nagapang-ayo sang tanan nga sahi sang masakit kag sang tanan nga sahi sang balatian sa katawohan. 24 Kag ang kabantugan niya naglapnag sa bug-os nga Siria: kag gindala nila sa iya ang tanan nga masakiton nga katawohan nga may sarisari nga mga balatian kag mga kasakit, kag yadtong mga gingamhan sang mga yawa, kag yadtong mga buang, kag yadtong mga may paralisis; kag ginpang-ayo niya sila. 25 Kag nagsonod sa iya ang daku nga mga kadam-an sang katawohan gikan sa Galilea, kag sa Decapolis, kag sa Jerusalem, kag sa Judea, kag gikan sa unhan sang Jordan. KAPITULO 5KAG sang ginatan-aw niya ang mga kadam-an, nagtaklad sia sa bukid: kag sang nakalingkod sia, nagpalapit sa iya ang iya mga disipulo:2 Kag gintikab niya ang iya baba, kag gintudloan sila, nga nagasiling, 3 Bulahan ang mga kubus sa espiritu: kay ila ang ginharian sang langit. 4 Bulahan ang mga nagakasubu: kay sila pagalipayon. 5 Bulahan ang mga mapainubuson: kay sila magapanubli sang duta. 6 Bulahan ang mga ginagutum kag ginauhaw sang pagkamatarung: kay sila pagabusgon. 7 Bulahan ang mga maloloy-on: kay sila magaagum sing kalooy. 8 Bulahan ang mga putli sing tagiposoon: kay sila makakita sa Dios. 9 Bulahan ang mga makigdaiton: kay sila pagatawgon nga mga anak sang Dios. 10 Bulahan ang mga ginahingabut bangud sa pagkamatarung: kay ila ang ginharian sang langit. 11 Bulahan kamo, kon ang mga tawo magpasipala sa inyo, kag maghingabut sa inyo, kag maghambal sang tanan nga bagay sang kalautan batok sa inyo sing dimatuud, bangud sa akon. 12 Magkalipay kamo, kag magkasadya sing daku: kay ang inyo balus daku sa langit: kay amo man ang paghingabut nila sang mga manalagna nga nahauna sa inyo. 13 ¶ Kamo ang asin sang duta: apang kon ang asin magtab-ang, ano bala ang pagpaasin sini? wala na ini sing pulus, kondi nga ipilak sa gowa, kag tapakon sang mga tawo. 14 Kamo ang suga sang kalibutan. Ang siudad nga nahamtang sa ibabaw sang bakolod indi sarang malipdan. 15 Wala man ang mga tawo nagasindi sing kandila, kag nagabutang sini sa idalum sang sulukban, kondi sa ibabaw sang kandilero; kag nagaiwag ini sa tanan nga yara sa balay. 16 Sa amo nga bagay ig-iwag ninyo ang inyo kapawa sa atubangan sang mga tawo, agud nga makita nila ang inyo mga maayong buhat, kag himayaon ang inyo Amay nga yara sa langit. 17 ¶ Dili kamo maghunahuna nga ako nagkari sa pagbungkag sang kasogoan, ukon sang mga manalagna: wala ako magkari sa pagbungkag, kondi sa pagtuman. 18 Kay sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Tubtub nga magtaliwan ang langit kag duta, indi nga mas-a mapataliwan sa kasogoan bisan isa ka kudlit ukon isa ka tumbok, tubtub nga ang tanan matuman. 19 Busa ang bisan sin-o nga maglalis sang isa sining mga sogo nga labing kubus, kag magpanudlo sing subong sa mga tawo, pagatawgon sia nga labing kubus sa ginharian sang langit: apang ang bisan sin-o nga magtuman kag magpanudlo sini, sia pagatawgon nga daku sa ginharian sang langit. 20 Kay nagasiling ako sa inyo, Nga kon ang inyo pagkamatarung indi maglabaw sa pagkamatarung sang mga escriba kag mga Fariseo, indi kamo nga mas-a makasulud sa ginharian sang langit. 21 ¶ Nabatian ninyo nga ginsiling nila ini sa dumaan, Dili ka magpatay; kag ang bisan sin-o nga magpatay may katalagman sa paghukom: 22 Apang ako nagasiling sa inyo, Nga ang bisan sin-o nga nagapangakig sa iya utud nga wala sing kabangdanan may katalagman sa paghukom: kag ang bisan sin-o nga magsiling sa iya utud, Raca, may katalagman sa konseho: apang ang bisan sin-o nga magsiling, Buang ka, may katalagman sa impierno nga kalayo. 23 Busa kon nagadala ka sang imo dolot sa halaran, kag dira makadumdum ka nga ang imo utud may aligutgut sa imo; 24 Baya-i dira ang imo dolot sa atubangan sang halaran, kag lakat ka; pasag-uli anay sa imo utud, kag ugaling kari ka kag magdolot sang imo dolot. 25 Pakighisugut ka sa imo kasumpung sing madali, samtang nagaupud ka sa iya sa dalanon; basi sa bisan anong tion ang kasumpung magatugyan sa imo sa hukom, kag ang hukom magatugyan sa imo sa opisyal, kag ikaw pagaisulud sa bilanggoan. 26 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa imo, Indi ka makagowa gikan didto sa ano man nga paagi, tubtub nga imo mabayaran ang katapusan nga isa ka upis. 27 ¶ Nabatian ninyo nga ginsiling nila ini sa dumaan, Dili ka magpanglahi: 28 Apang ako nagasiling sa inyo, Nga ang bisan sin-o nga nagatolok sa babaye sa pagkaibog sa iya nakapanglahi na sa iya sa tagiposoon niya. 29 Kag kon ang imo mata nga too nagapasandad sa imo, lukata ini, kag ihaboy: kay maayo sa imo nga ang isa sang imo mga bahin mawala, kag indi nga ang bug-os mong lawas ihaboy sa impierno. 30 Kag kon ang imo kamut nga too nagapasandad sa imo, utda ini, kag ihaboy: kay maayo sa imo nga ang isa sang imo mga bahin mawala, kag indi nga ang bug-os mong lawas ihaboy sa impierno. 31 Nasiling na, Ang bisan sin-o nga magbulag sa iya asawa, maghatag sia sa iya sing kasulatan sa pagbulagay: 32 Apang ako nagasiling sa inyo, Nga ang bisan sin-o nga nagabulag sa iya asawa, luwas sa kabangdanan sang pagpanghilawas, nagapapanglahi sa iya: kag ang bisan sin-o nga magpangasawa sang binulagan nagapanglahi. 33 ¶ Liwat, nabatian ninyo nga ginsiling nila ini sa dumaan, Dili ka magsumpa sing butig, kondi tumanon mo sa Ginoo ang imo mga ginsumpa: 34 Apang ako nagasiling sa inyo, Dili gid kamo magsumpa; bisan tungud sa langit; kay amo ini ang trono sang Dios: 35 Ukon tungud sa duta; kay amo ini ang palatungan sang iya mga tiil: ukon tungud sa Jerusalem; kay amo ini ang siudad sang dakung Hari. 36 Ukon dili ka magsumpa tungud sa imo olo, kay indi ka sarang makahimo sing isa ka bohok nga magputi ukon mag-itum. 37 Kondi ang inyo pagpamolong mangin-amo, Hoo, hoo; ukon Indi, indi: kay ang bisan anong labi pa sini nagagikan sa malaut. 38 ¶ Nabatian ninyo nga ini ginsiling, Mata sa mata, kag ngipon sa ngipon: 39 Apang ako nagasiling sa inyo, Nga dili kamo magbatok sa malaut: apang kon ang bisan sin-o magtampa sa imo pisngi nga too, itaya man ang isa sa iya. 40 Kag kon ang bisan sin-o buut magsumbung sa imo sa kasogoan, kag magkuha sang imo bayo, baya-i sa iya ang imo kunup man. 41 Kag kon ang bisan sin-o magpilit sa imo sa paglakat sing isa ka milya, updi sia sing duha. 42 Maghatag sa iya nga nagapangayo sa imo, kag ang buut maghulam sa imo dili pagdumilii. 43 ¶ Nabatian ninyo nga ini ginsiling, Higugmaon mo ang imo isigkatawo, kag dumti ang imo kaaway. 44 Apang ako nagasiling sa inyo, Higugmaa ang inyo mga kaaway, pakamaayoha ang mga nagapakamalaut sa inyo, maghimo sing maayo sa ila nga nagadumut sa inyo, kag magpangamuyo tungud sa mga nagatratar sa inyo sing malain, kag nagahingabut sa inyo; 45 Agud nga kamo mangin mga anak sang inyo Amay nga yara sa langit: kay nagapasubang sia sang iya adlaw sa mga malauton kag sa mga maayo, kag nagapaulan sa mga matarung kag sa mga dimatarung. 46 Kay kon kamo maghigugma sa ila nga nagahigugma sa inyo, ano bala ang inyo balus? wala bala nagahimo man sing subong ang mga manugsukot sang buhis? 47 Kag kon kamo magbugno lamang sa inyo mga utud, ano bala ang ginahimo ninyo nga labi sa iban? wala bala nagahimo sing subong ang mga manugsukot sang buhis? 48 Busa magpakahimpit kamo, subong nga ang inyo Amay nga yara sa langit himpit. KAPITULO 6ANDAM kamo nga indi maghimo sang inyo mga pagpanglimos sa atubangan sang mga tawo, agud nga makita nila: kay niyan wala kamo sing balus sa inyo Amay nga yara sa langit.2 Busa kon ikaw magpanglimos, dili ka magpatonog sing budyong sa imo atubangan, subong sang ginahimo sang mga salimpapaw sa mga sinagoga kag sa mga dalan, agud himayaon sila sang mga tawo. Sa pagkamatuud ako nagasiling sa inyo, Nabaton na nila ang ila balus. 3 Apang kon ikaw magpanglimos, dili pagpahibaloa ang kamut mo nga wala sang ginahimo sang kamut mo nga too: 4 Agud nga ang imo mga limos matago: kag ang imo Amay nga nagatan-aw sa tago magabalus sa imo sing hayag. 5 ¶ Kag kon ikaw magpangamuyo, dili ka magsubong sa mga salimpapaw: kay maluyag sila magpangamuyo nga nagatindug sa mga sinagoga kag sa mga nasikohan sang mga dalan, agud nga makita sila sang mga tawo. Sa pagkamatuud ako nagasiling sa inyo, Nabaton na nila ang ila balus. 6 Apang ikaw, kon magpangamuyo ka, sulud sa imo hulut, kag sa natakup mo ang imo ganhaan, magpangamuyo sa imo Amay nga yara sa tago; kag ang imo Amay nga nagatan-aw sa tago magabalus sa imo sing hayag. 7 Apang kon kamo magpangamuyo, dili maggamit sing mga pagsulitsulit nga walay pulus, subong sang ginahimo sang mga pagano: kay nagahunahuna sila nga pamatian sila tungud sang ila madamu nga paghambal. 8 Busa dili kamo magpakig-angay sa ila: kay ang inyo Amay nakahibalo kon ano nga mga butang ang inyo kinahanglan, sa wala pa kamo magpangayo sa iya. 9 Busa pangamuyo kamo sing subong sini: Amay namon nga yara sa langit, Pakabalaanon ang imo ngalan. 10 Magkari ang imo ginharian. Paghimoon ang imo kabubut-on sa duta, subong sang sa langit. 11 Hatagi kami karon nga adlaw sang amon kalan-on sa adlawadlaw. 12 Kag patawara kami sang mga utang namon, subong nga ginapatawad man namon ang mga nakautang sa amon. 13 Kag dili kami pagdalha sa panulay, kondi luwasa kami sa malaut: Kay imo ang ginharian, kag ang kagamhanan, kag ang himaya, sa walay katapusan. Amen. 14 Kay kon patawaron ninyo ang mga tawo sang ila mga paglapas, ang inyo langitnon nga Amay magapatawad man sa inyo: 15 Apang kon indi ninyo pagpatawaron ang mga tawo sang ila mga paglapas, indi man ang inyo Amay magpatawad sing inyo mga paglapas. 16 ¶ Kapin pa kon magpuasa kamo, dili kamo, subong sang mga salimpapaw, nga may masinulub-on nga nawung: kay nagabalhin sila sang ila mga nawung, agud sa pagpakita sa mga tawo nga nagapuasa sila. Sa pagkamatuud ako nagasiling sa inyo, Nabaton na nila ang ila balus. 17 Apang ikaw, kon magpuasa ka, hisoi ang imo olo, kag hilam-usi ang imo nawung; 18 Agud nga indi makita sang mga tawo nga ikaw nagapuasa, kondi sang imo Amay nga yara sa tago: kag ang imo Amay, nga nagatan-aw sa tago, magabalus sa imo sing hayag. 19 ¶ Dili kamo magtipon sa inyo kaugalingon sing mga bahandi sa duta, diin ang sipit kag ang tuktuk nagapapas, kag diin ang mga makawat nagaguhab kag nagapangawat: 20 Apang magtipon kamo sa inyo kaugalingon sing mga bahandi sa langit, diin walay sipit kag tuktuk nga nagapapas, kag diin ang mga makawat wala nagaguhab kag nagapangawat: 21 Kay kon diin ang inyo bahandi, didto man ang inyo tagiposoon. 22 Ang suga sang lawas amo ang mata: busa kon ang imo mata ginapatuhoy sa isa, ang bug-os mo nga lawas mapuno sang kapawa. 23 Apang kon ang imo mata malaut, ang bug-os mo nga lawas mapuno sang kadulum. Busa kon ang kapawa nga yara sa imo kadudulman, daw ano kadaku inang kadudulman! 24 ¶ Wala sing tawo nga makaalagad sa duha ka agalon: kay magadumut sia sa isa, kag magahigugma sa isa; ukon magadampig sia sa isa, kag magatamay sa isa. Indi kamo makaalagad sa Dios kag sa manggad. 25 Busa nagasiling ako sa inyo, Dili kamo maghimud-os nahanungud sang inyo kabuhi, kon ano ang inyo kaonon, ukon ano ang inyo imnon; bisan pa nahanungud sang inyo lawas, kon ano ang inyo ipanaput. Indi bala ang kabuhi labi sa kalan-on, kag ang lawas sa panapton? 26 Tan-awa ang mga pispis sa kahanginan: kay wala sila nagasab-ug, ukon nagaani, ukon nagatipon sa mga tambobo; walay sapayan ginapakaon sila sang inyo Amay nga langitnon. Indi bala kamo maayo pa sang sa ila? 27 Sin-o sa inyo nga tungud sa paghimud-os makadugang sing isa ka maniko sa iya kataason? 28 Kag ngaa bala nagahimud-os kamo nahanungud sa panapton? Talupangda ninyo ang mga lirio sa latagon, daw ano ang pagtubo nila; wala sila nagapangabudlay, kag wala sila nagapamorong: 29 Kag walay sapayan nagasiling ako sa inyo, Nga bisan pa si Salomon sa bug-os niya nga himaya wala mapanapti subong sang isa sini sa ila. 30 Gani, kon ang Dios nagapapanaput sing subong sang hilamon sang latagon, nga karon nga adlaw yara, kag buwas idap-ung sa dapog, indi bala magpapanaput sia sing labi pa sa inyo, O kamo nga diotay sing pagtoo? 31 Busa dili kamo maghimud-os, nga nagasiling, Ano bala ang aton kaonon? ukon, Ano ang aton imnon? ukon, Ano ang aton ipanaput? 32 (Kay ang mga Gentil nagapangita sini tanan nga butang:) kay ang inyo Amay nga langitnon nakahibalo nga kamo may kinahanglan sini tanan nga mga butang. 33 Apang pangitaa ninyo sing una ang ginharian sang Dios, kag ang iya pagkamatarung; kag ini tanan nga butang idugang sa inyo. 34 Busa dili kamo maghimud-os nahanungud sang buwas: kay ang buwas magahimud-os sang mga butang sa iya kaugalingon. Tuman na sa adlaw ang kalautan sini. KAPITULO 7DILI kamo maghukom, agud indi kamo paghukman.2 Kay sa paghukom nga inyo ginahukom, pagahukman kamo: kag sa talaksan nga ginataksan ninyo, pagatakson man kamo. 3 Kag ngaa bala ginamulalong mo ang puling nga yara sa mata sang imo utud, apang wala mo ginasapak ang balayanon nga yara sa imo kaugalingon nga mata? 4 Ukon paano bala ang pagsiling mo sa imo utud, Ipakuha sa akon ang puling sa imo mata; kag, yari karon, isa ka balayanon sa imo kaugalingon nga mata? 5 Salimpapaw ka, kuhaa anay ang balayanon sa imo kaugalingon nga mata; kag ugaling makakita ka sing maayo sa pagkuha sang puling sa mata sang imo utud. 6 ¶ Dili ninyo pag-ihatag inang balaan sa mga ido, ukon pag-ipilak ang inyo mga mutya sa atubangan sang mga babuy, basi pagtasakon sila sang ila mga tiil, kag magliso sila kag magkusnit sa inyo. 7 ¶ Pangayo, kag kamo hatagan; pangita, kag kamo makakita; panoktok, kag kamo pagabuksan: 8 Kay ang tagsatagsa nga nagapangayo nagabaton; kag sia nga nagapangita makakita; kag sa iya nga nagapanoktok pagabuksan ini. 9 Ukon sin-o bala nga tawo sa inyo, nga kon ang iya anak nga lalaki magpangayo sing tinapay, magahatag bala sia sa iya sing bato? 10 Ukon magpangayo sia sing isda, magahatag bala sia sa iya sing man-ug? 11 Niyan kon kamo, nga malaut, makahibalo maghatag sing maayo nga mga regalo sa inyo mga anak, daw ano pa gid nga maayo nga mga butang ang ihatag sang inyo Amay nga yara sa langit sa ila nga nagapangayo sa iya? 12 Busa ang tanan nga butang nga buut ninyo nga himoon sang mga tawo sa inyo, himoa man ninyo sa ila: kay amo ini ang kasogoan kag ang mga manalagna. 13 ¶ Sulud kamo sa gawang nga makitid: kay masangkad ang gawang, kag malapad ang dalan, nga nagapadulong sa kalaglagan, kag madamu ang mga nagasulud sa sini: 14 Kay makitid ang gawang, kag masiput ang dalan, nga nagapadulong sa kabuhi, kag pila lamang ang nakatultul sa sini. 15 ¶ Andam kamo sa mga dimatuud nga mga manalagna, nga nagaabut sa inyo nga nagapanaput sang panapton sang carnero, apang sa sulud manunukub sila nga mga lobo. 16 Sa ila mga bunga makilala ninyo sila. Ginatipon bala sang tawo ang mga ubas gikan sa mga talongon, ukon ang mga higos sa mga sapinit? 17 Subong man ang tagsa ka kahoy nga maayo nagapamunga sing maayo nga bunga; apang ang malaut nga kahoy nagapamunga sing malaut nga bunga. 18 Ang maayo nga kahoy indi makapamunga sing malaut nga bunga, kag ang malaut nga kahoy indi makapamunga sing maayo nga bunga. 19 Ang tagsa ka kahoy nga wala nagapamunga sing maayo nga bunga ginapulud, kag ginadap-ung sa kalayo. 20 Gani sa ila mga bunga makilala ninyo sila. 21 ¶ Indi ang tagsatagsa nga nagasiling sa akon, Ginoo, Ginoo, makasulud sa ginharian sang langit; kondi sia nga nagahimo sang kabubut-on sang akon Amay nga yara sa langit. 22 Madamu ang magasiling sa akon sa sinang adlaw, Ginoo, Ginoo, wala bala kami magpanagna sa imo ngalan? kag sa imo ngalan magsobol sang mga yawa? kag sa imo ngalan maghimo sing madamu nga buhat nga makatilingala? 23 Kag niyan magasiling ako sa ila, Wala gid ako makakilala sa inyo: palayo sa akon, kamo nga nagabuhat sang kalautan. 24 ¶ Busa ang bisan sin-o nga nagapamati sining mga hambalanon ko, kag nagahimo sa ila, ipaangay ko sia sa tawo nga maalam, nga nagtukud sang iya balay sa ibabaw sang isa ka dakung bato: 25 Kag nag-ulan, kag nag-abut ang mga baha, kag naghuyup ang kahanginan, kag nagsampi sadtong balay; kag wala ini mapukan: kay napasad ini sa ibabaw sang isa ka dakung bato. 26 Kag ang tagsatagsa nga nagapamati sining mga hambalanon ko, kag wala nagahimo sa ila, ipaangay sa tawo nga buangbuang, nga nagtukud sang iya balay sa ibabaw sang balas: 27 Kag nag-ulan, kag nag-abut ang mga baha, kag naghuyup ang kahanginan, kag nagsampi sadtong balay; kag napukan ini: kag daku ang iya pagkapukan. 28 Kag nahanabu, sang si Jesus nakatapus sining mga hambalanon, ang katawohan natingala sang iya doktrina: 29 Kay nagpanudlo sia sa ila subong sang isa nga may pagbulut-an, kag indi subong sang mga escriba. KAPITULO 8SANG nagdolhog sia sa bukid, nagsonod sa iya ang daku nga mga kadam-an.2 Kag, yari karon, may nag-abut nga isa ka aroon kag nagsimba sa iya, nga nagasiling, Ginoo, kon buut mo, sarang mo ako matinloan. 3 Kag nag-untay si Jesus sang iya kamut, kag nagtandug sa iya, nga nagasiling, Buut ako; magmatinlo ka. Kag sa gilayon nagtinlo ang iya aro. 4 Kag si Jesus nagsiling sa iya, Andam ka nga indi magsugid sa bisan kay sin-o nga tawo; apang kadto ka, ipakita ang imo kaugalingon sa pari, kag magdolot sang dolot nga ginsogo ni Moises, sa pagpamatuud sa ila. 5 ¶ Kag sang nakasulud si Jesus sa Capernaum, may nagpalapit sa iya nga isa ka centurion, nga nagapakilooy sa iya, 6 Kag nagasiling, Ginoo, ang akon alagad nagahigda nga nagamasakit sang paralisis sa balay, nga nagaantus sing tama gid. 7 Kag si Jesus nagsiling sa iya, Magakadto ako kag ayohon sia. 8 Nagsabat ang centurion kag nagsiling, Ginoo, indi ako takus nga magsulud ikaw sa idalum sang akon atop: apang isiling lamang ang polong, kag ang akon alagad magaayo. 9 Kay ako tawo sa idalum sang pagbulut-an, nga may sakup ako nga mga soldado: kag nagasiling ako sa sining tawo, Kadto, kag nagakadto sia; kag sa isa, Kari, kag nagakari sia; kag sa akon alagad, Buhata ini, kag ginabuhat niya ini. 10 Sang pagkabati ni Jesus sini, natingala sia, kag nagsiling sa ila nga nagsonod, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, wala ako sing nakita nga subong kadaku nga pagtoo, wala, bisan pa sa Israel. 11 Kag nagasiling ako sa inyo, Nga madamu ang magakari gikan sa sidlangan kag sa katundan, kag magalingkod kaupud ni Abraham, kag ni Isaac, kag ni Jacob, sa ginharian sang langit. 12 Apang ang mga anak sang ginharian ipilak sa kadudulman sa gowa: didto may magahinibi kag magabalagrut sang mga ngipon. 13 Kag si Jesus nagsiling sa centurion, Lakat ka; kag subong nga ikaw nagtoo, amo ang himoon sa imo. Kag ang iya alagad nag-ayo sa amo gid nga takna. 14 ¶ Kag sang nakasulud si Jesus sa balay ni Pedro, nakita niya ang iloy sang iya asawa nga nagahigda, kag nagamasakit sang hilanat. 15 Kag sia nagtandug sang iya kamut, kag ang hilanat nagbiya sa iya: kag nagbangon sia, kag nag-alagad sa ila. 16 ¶ Sang nag-abut ang kasisidmon, nagdala sila sa iya sang madamu nga gingamhan sang mga yawa: kag ginsobol niya ang mga espiritu sa iya polong, kag gin-ayo ang tanan nga nagamasakit: 17 Agud nga matuman ang ginpamolong ni Isaias nga manalagna, nga nagasiling, Sia gid nagkuha sang aton mga kasakitan, kag nagdala sang aton mga balatian. 18 ¶ Karon sang nakita ni Jesus ang daku nga mga kadam-an sa palibut niya, nagsogo sia sa pagtaliwan pa tabok. 19 Kag nagpalapit ang isa ka escriba, kag nagsiling sa iya, Agalon, magasonod ako sa imo bisan diin ka makadto. 20 Kag si Jesus nagsiling sa iya, Ang mga singgalong may mga lungib, kag ang mga pispis sa kahanginan may mga pugad; apang ang Anak sang tawo wala gid sing olonlan sang iya olo. 21 Kag ang isa pa sang iya mga disipulo nagsiling sa iya, Ginoo, tuguti ako anay sa pagkadto kag sa paglubung sang akon amay. 22 Apang si Jesus nagsiling sa iya, Sonod ka sa akon; kag pabaya-i ang mga patay sa paglubung sang ila mga patay. 23 ¶ Kag sang nagsulud sia sa sakayan, nagsonod sa iya ang iya mga disipulo. 24 Kag, yari karon, may nag-abut nga isa ka dakung unus sa dagat, sa bagay nga ang sakayan nalapawan sang mga balud: apang sia nagakatolog. 25 Kag nagpalapit ang iya mga disipulo sa iya, kag ginpukaw sia, nga nagasiling, Ginoo, luwasa kami: nagakawala kami. 26 Kag nagsiling sia sa ila, Ngaa bala nagakahadluk kamo, O kamo nga diotay sing pagtoo? Niyan nagbangon sia, kag nagsabdong sang mga hangin kag sang dagat; kag may daku nga kalinaw. 27 Apang ang mga tawo nagkalatingala, nga nagasiling, Ano bala nga tawo ini, nga bisan pa ang mga hangin kag dagat nagatuman sa iya! 28 ¶ Kag sang nag-abut sia sa tabok sa duta sang mga Gergesenhon, nagsugata sa iya ang duha nga gingamhan sang mga yawa, nga nagagowa sa mga lulubngan, nga lakas kabangis, sa bagay nga walay tawo nga makaagi sadtong dalan. 29 Kag, yari karon, nagsinggit sila, nga nagasiling, Ano bala ang labut mo sa amon, Jesus, ikaw nga Anak sang Dios? nagkari ka bala diri sa pagpaantus sa amon sa wala pa ang tion? 30 Kag sa unhan nila may isa ka panong sang madamu nga babuy nga nagakaon. 31 Gani ang mga yawa nagpakilooy sa iya, nga nagasiling, Kon imo kami sobolon, tuguti kami nga magkadto sa sulud sang panong sang babuy. 32 Kag sia nagsiling sa ila, Lakat. Kag sang naggowa sila, nagsulud sila sa panong sang babuy: kag, yari karon, ang bug-os nga panong sang babuy nagdinagoso paidalum sa pil-as pa dagat, kag nagkalamatay sa mga tubig. 33 Kag sila nga nagbantay sa ila nagpalagyo, kag naglakat sa ila mga dalanon pa siudad, kag nagsugid sang tagsa ka butang, kag kon ano ang nahanabu sa mga gingamhan sang mga yawa. 34 Kag, yari karon, ang bug-os nga siudad naggowa sa pagsugata kay Jesus: kag sang nakita sia nila, nagpakilooy sila sa iya nga maghalin sia sa ila mga baybayon. KAPITULO 9KAG nagsulud sia sa sakayan, kag nagtabok sia, kag nag-abut sa iya kaugalingon nga siudad.2 Kag, yari karon, gindalhan nila sia sing isa ka tawo nga nagamasakit sang paralisis, nga nagahigda sa higdaan: kag si Jesus nga nakakita sang ila pagtoo nagsiling sa nagamasakit sang paralisis; Anak, magkalipay ka; ang imo mga sala pinatawad. 3 Kag, yari karon, ang pila sang mga escriba nagsiling sa ila kaugalingon, Ining tawo nagapasipala. 4 Kag si Jesus nga nakahibalo sang ila mga hunahuna nagsiling, Ngaa bala nagahunahuna kamo sing malaut sa inyo mga tagiposoon? 5 Kay ano bala ang mahapus pa, ang pagsiling, Pinatawad ang imo mga sala; ukon ang pagsiling, Tindug, kag maglakat? 6 Apang agud nga inyo mahibaloan nga ang Anak sang tawo may gahum sa duta sa pagpatawad sang mga sala, (niyan nagsiling sia sa nagamasakit sang paralisis,) Tindug, dalha ang imo higdaan, kag magkadto sa imo balay. 7 Kag nagtindug sia, kag nagkadto sa iya balay. 8 Apang sang nakita ini sang mga kadam-an, nagkalatingala sila, kag naghimaya sa Dios, nga nakahatag sing subong nga gahum sa mga tawo. 9 ¶ Kag sang naglabay si Jesus gikan didto, nakita niya ang isa ka tawo, nga ginhingalanan si Mateo, nga nagalingkod sa buluhisan: kag nagsiling sia sa iya, Sonod ka sa akon. Kag nagtindug sia, kag nagsonod sa iya. 10 ¶ Kag nahanabu, sang si Jesus naglingkod sa pagkaon sa balay, yari karon, nag-abut ang madamung manugsukot sang buhis kag mga makasasala kag naglingkod upud sa iya kag sa iya mga disipulo. 11 Kag sang nakita ini sang mga Fariseo, nagsiling sila sa mga disipulo niya, Ngaa bala nagakaon ang inyo Agalon upud sa mga manugsukot sang buhis kag mga makasasala? 12 Apang sang nabatian ini ni Jesus, nagsiling sia sa ila, Sila nga maayo walay kinahanglan sang manugbulong, kondi sila nga nagamasakit. 13 Apang lakat kamo kag magtoon kon ano ang kahologan sini, Buut ko ang kalooy, kag indi ang halad: kay wala ako magkari sa pagtawag sang mga matarung, kondi sang mga makasasala sa paghinulsul. 14 ¶ Niyan nagpalapit sa iya ang mga disipulo ni Juan, nga nagasiling, Ngaa bala nagapuasa sing masunsun kami kag ang mga Fariseo, apang ang imo mga disipulo wala nagapuasa? 15 Kag si Jesus nagsiling sa ila, Masub-an bala ang kaanakan sang katilingban sang kasal, samtang ang nobyo kaupud nila? apang magaabut ang mga adlaw, nga kuhaon sa ila ang nobyo, kag niyan magapuasa sila. 16 Walay tawo nga nagabutang sing tukap nga bag-o sa panapton nga daan, kay ina nga ginabutang sa pagtukap nagabingkas sang panapton, kag nagadandan tapat ang gisi. 17 Wala man sing mga tawo nga nagasulud sang bag-o nga alak sa mga suludlan nga daan: kay mabusdik ang mga suludlan, kag ang alak mauyang, kag ang mga suludlan malaglag: apang ginasulud nila ang bag-o nga alak sa mga suludlan nga bag-o, kag sila nga duha matipigan. 18 ¶ Samtang nagahambal sia sa ila sining mga butang, yari karon, may nag-abut nga isa ka manugdumala, kag nagsimba sa iya, nga nagasiling, Ang akon anak nga babaye napatay karon gid lamang: apang kari ka kag takdungi sia sang imo kamut, kag mabuhi sia. 19 Kag nagtindug si Jesus, kag nagsonod sa iya, kag amo man ang iya mga disipulo. 20 ¶ Kag, yari karon, isa ka babaye, nga may balatian sang pagtagas sang dugo sa sulud sang napulog duha ka tuig, nagpalapit sa likod niya, kag nagtandug sang sidsid sang iya panapton: 21 Kay nagsiling sia sa iya kaugalingon, Kon matandug ko lamang ang iya panapton, magaayo ako. 22 Apang si Jesus nagbalikid, kag sang nakita niya sia, nagsiling sia, Anak, magkalipay ka; ang imo pagtoo nag-ayo sa imo. Kag ang babaye nag-ayo kutub sa sinang takna. 23 Kag sang nagsulud si Jesus sa balay sang manugdumala, kag nakita ang mga manuglantoy kag ang katawohan nga nagaginahud, 24 Nagsiling sia sa ila, Hawa kamo: kay ang dalagita indi patay, kondi nagakatolog. Kag ginkadlawan nila sia nga ginayagota. 25 Apang sang ginpagowa ang katawohan, nagsulud sia, kag gin-uyatan sia sa kamut, kag nagbangon ang dalagita. 26 Kag naglapnag ang kabantugan sini sa bug-os sadtong duta. 27 ¶ Kag sang si Jesus nagtaliwan didto, nagsonod sa iya ang duha ka bulag, nga nagasinggit, kag nagasiling, Ikaw nga Anak ni David, kalooyi kami. 28 Kag sang nagsulud sia sa balay, nagpalapit sa iya ang mga bulag: kag si Jesus nagsiling sa ila, Nagatoo bala kamo nga sarang ako makahimo sini? Nagsiling sila sa iya, Hoo, Ginoo. 29 Niyan gintandug niya ang ila mga mata, nga nagasiling, Sono sa inyo pagtoo amo ang himoon sa inyo. 30 Kag nagmuluklat ang ila mga mata; kag si Jesus nagtugon sa ila sing matigdas, nga nagasiling, Andam kamo nga wala sing tawo nga makahibalo sini. 31 Apang sila, sang sila nagtaliwan, ginpalapnag nila ang kabantugan niya sa bug-os sadtong duta. 32 ¶ Sang paggowa nila, yari karon, gindalhan nila sia sing isa ka tawo nga apa nga gingamhan sang isa ka yawa. 33 Kag sang nasobol na ang yawa, naghambal ang apa: kag nagkalatingala ang mga kadam-an, nga nagasiling, Wala pa gid makita ang subong sini sa Israel. 34 Apang ang mga Fariseo nagsiling, Paagi sa prinsipe sang mga yawa nagasobol sia sang mga yawa. 35 Kag si Jesus naglibut sa tanan nga siudad kag mga minoro, nga nagapanudlo sa ila mga sinagoga, kag nagawali sang ebanghelyo sang ginharian, kag nagapang-ayo sang tagsa ka masakit kag tagsa ka balatian sa katawohan. 36 ¶ Apang sang nakita niya ang mga kadam-an, natandug sia sang kalooy sa ila, kay ginlapyo sila, kag nag-aplaag, subong sang mga carnero nga walay manugpahalab. 37 Niyan nagsiling sia sa iya mga disipulo, Sa pagkamatuud ang alanyon bugana, apang pila lamang ang mga manugpangabudlay; 38 Busa pangamuyo kamo sa Ginoo sang alanyon, nga magpadala sia sing mga manugpangabudlay sa iya alanyon. KAPITULO 10KAG sang gintawag niya sa iya ang iya napulog duha ka disipulo, ginhatagan niya sila sing gahum batok sa mga espiritu nga dimatinlo, sa pagsobol sa ila, kag sa pagpang-ayo sang tanan nga sahi sang masakit kag tanan nga sahi sang balatian.2 Karon ang mga ngalan sang napulog duha ka apostol amo ini; Ang nahauna, si Simon, nga ginatawag si Pedro, kag si Andres nga utud niya; si Santiago nga anak ni Zebedeo, kag si Juan nga utud niya; 3 Si Felipe, kag si Bartolome; si Tomas, kag si Mateo nga manugsukot sang buhis; si Santiago nga anak ni Alfeo, kag si Lebeo, nga gintawag Tadeo; 4 Si Simon nga Canaanhon, kag si Judas Iscariote, nga nagluib man sa iya. 5 Ining napulog duha ginpadala ni Jesus, kag ginsogo sila, nga nagasiling, Dili kamo maglakat sa dalan sang mga Gentil, kag dili kamo magsulud sa bisan ano nga siudad sang mga Samariahanon: 6 Apang hinonoo kadto kamo sa nadula nga mga carnero sa panimalay sang Israel. 7 Kag sa nagakadto kamo, wali, nga nagasiling, Ang ginharian sang langit malapit na. 8 Ayoha ang mga masakiton, tinloi ang mga aroon, banhawa ang mga patay, sobola ang mga yawa: ginbaton ninyo sa walay bayad, ihatag sa walay bayad. 9 Dili kamo magbalon sing bulawan, ukon pilak, ukon saway sa inyo mga puyo, 10 Ukon balalonan sa inyo panlakatan, ukon duha ka bayo, ukon sapatos, ukon bisan mga sungkud: kay ang mamumugon takus sa iya kalan-on. 11 Kag bisan diin nga siudad ukon banwa ang inyo sudlan, usisaon ninyo kon sin-o didto ang takus; kag pabilin kamo didto tubtub nga maghalin kamo sa sina nga duug. 12 Kag sa nagasulud kamo sa balay, abiabiha ini. 13 Kag kon ang balay takus, ang inyo paghidait magdangat sa iya: apang kon indi takus, pabalika sa inyo ang inyo paghidait. 14 Kag ang bisan sin-o nga indi magbaton sa inyo, ukon magpamati sang inyo mga polong, sa paggowa ninyo sinang balay ukon siudad, itaktak ninyo ang yab-ok sa inyo mga tiil. 15 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Magahaganhagan pa sa duta sang Sodoma kag Gomorra sa adlaw sang paghukom, sang sa sinang siudad. 16 ¶ Yari karon, ginapadala ko kamo subong sang mga carnero sa tunga sang mga lobo: busa magmaalam kamo subong sang mga man-ug, kag magwalay halit kamo subong sang mga pating. 17 Apang mag-andam sa mga tawo: kay sila magatugyan sa inyo sa mga konseho, kag bunalon kamo nila sa ila mga sinagoga; 18 Kag dalhon kamo sa atubangan sang mga gobernador kag sang mga hari bangud sa akon, sa pagpamatuud batok sa ila kag sa mga Gentil. 19 Apang kon kamo itugyan nila, dili kamo maghimud-os kon paano ukon ano ang inyo ipamolong: kay sa sina nga takna ihatag sa inyo ang inyo ipamolong. 20 Kay indi kamo ang nagapamolong, kondi ang Espiritu sang inyo Amay nga nagapamolong sa inyo. 21 Kag ang utud nga lalaki magatugyan sang utud nga lalaki sa kamatayon, kag ang amay sa anak: kag ang mga anak magabato sa ila mga ginikanan, kag magapapatay sa ila. 22 Kag dumtan kamo sang tanan nga tawo bangud sa akon ngalan: apang sia nga nagapadayon tubtub sa katapusan maluwas. 23 Apang kon sila maghingabut sa inyo sa sining siudad, palagyo kamo sa madason: kay sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Indi ninyo malibut ang mga siudad sang Israel, tubtub nga magkari ang Anak sang tawo. 24 Ang disipulo indi labi sa iya agalon, ukon ang alagad labi sa iya ginoo. 25 Tuman lamang sa disipulo nga manginsubong sa iya agalon, kag sa alagad sa iya ginoo. Kon ang agalon sang panimalay gintawag nila nga Beelzebub, daw ano pa gid ang pagtawag nila sa ila nga sa iya panimalay? 26 Busa dili magkahadluk sa ila: kay wala sing natabonan, nga indi pag-ipahayag; kag natago, nga indi mahibaloan. 27 Kon ano ang ginasiling ko sa inyo sa madulum, ina ipamolong ninyo sa masanag: kag kon ano ang nabatian ninyo sa dulunggan, ina iwali ninyo sa mga atop sang mga balay. 28 Kag dili kamo mahadluk sa ila nga nagapatay sang lawas, apang indi makapatay sang kalag: kondi hinonoo kahadlukan sia nga makalaglag sang kalag kag lawas sa impierno. 29 Wala bala ginabaligya ang duha ka magamay nga pispis sing isa ka upis? kag wala sing isa sa ila nga maholog sa duta nga indi mahibal-an sang inyo Amay. 30 Apang bisan pa ang mga bohok sa inyo olo naisip nga tanan. 31 Busa dili kamo mahadluk, mahal pa kamo sa madamu nga magamay nga pispis. 32 Busa ang bisan sin-o nga magtuad sa akon sa atubangan sang mga tawo, ituad ko man sia sa atubangan sang akon Amay nga yara sa langit. 33 Apang ang bisan sin-o nga magpanghiwala sa akon sa atubangan sang mga tawo, ipanghiwala ko man sia sa atubangan sang akon Amay nga yara sa langit. 34 Dili kamo maghunahuna nga ako nagkari sa pagpadala sing paghidait sa duta: wala ako magkari sa pagpadala sing paghidait, kondi sing espada. 35 Kay ako nagkari sa pagpasumpung sang tawo batok sa iya amay, kag sang anak nga babaye sa iya iloy, kag sang umagad nga babaye batok sa iya ugangan nga babaye. 36 Kag ang mga kaaway sang tawo amo sila nga yara sa iya kaugalingon nga panimalay. 37 Sia nga nagahigugma sang amay ukon iloy labi pa sa akon indi takus sa akon: kag sia nga nagahigugma sang anak nga lalaki ukon anak nga babaye labi pa sa akon indi takus sa akon. 38 Kag sia nga wala nagadala sang iya krus, kag nagasonod sa akon, indi takus sa akon. 39 Sia nga nakakita sang iya kabuhi madula niya ini: kag sia nga nagadula sang iya kabuhi bangud sa akon makita niya ini. 40 ¶ Sia nga nagabaton sa inyo nagabaton sa akon, kag sia nga nagabaton sa akon nagabaton sa iya nga nagpadala sa akon. 41 Sia nga nagabaton sang manalagna sa ngalan sang manalagna magabaton sang balus sang manalagna; kag sia nga nagabaton sang matarung nga tawo sa ngalan sang matarung nga tawo magabaton sang balus sang matarung nga tawo. 42 Kag ang bisan sin-o nga magahatag sa pagpainum sing isa ka tagayan nga tubig nga matugnaw sa isa sining mga magamay sa ngalan sang disipulo lamang, sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, indi niya sa bisan ano nga paagi madula ang iya balus. KAPITULO 11 KAG nahanabu, sang nakatapus si Jesus sa pagsogo sa iya napulog duha ka disipulo, nagtaliwan sia gikan didto sa pagpanudlo kag pagpangwali sa mga siudad nila. 2 Karon sang nakabati si Juan sa bilanggoan sang mga buhat sang Cristo, nagpadala sia sing duha sang iya mga disipulo, 3 Kag nagsiling sa iya, Ikaw bala yadtong magakari, ukon magahulat bala kami sing isa pa? 4 Si Jesus nagsabat kag nagsiling sa ila, Kadto kamo kag sugiran si Juan liwat sinang mga butang nga inyo ginapamatian kag ginatan-aw: 5 Ang mga bulag nagabaton sang ila itololok, kag ang mga piang nagalakat, ang mga aroon ginatinloan, kag ang mga bungul makabati, ang mga patay ginabanhaw, kag ginawali sa mga kubus ang ebanghelyo. 6 Kag bulahan sia, ang bisan sin-o nga indi masandad sa akon. 7 ¶ Kag sang naglakat sila, nagsugud si Jesus sa pagsiling sa mga kadam-an nahanungud kay Juan, Ano bala ang gingowa ninyo nga tan-awon sa kamingawan? Isa bala ka tabon-ak nga ginahapay-hapay sang hangin? 8 Apang ano bala ang gingowa ninyo nga tan-awon? Tawo bala nga nagapanaput sing malum-ok? yari karon, sila nga nagasuklub sing mga panapton nga malum-ok yara sa mga balay sang mga hari. 9 Apang ano bala ang gingowa ninyo nga tan-awon? Isa bala ka manalagna? hoo, nagasiling ako sa inyo, kag labi pa sa manalagna. 10 Kay amo ini sia, ang natungdan sang nasulat, Yari karon, ginapadala ko ang akon manugbalita sa una sang imo nawung, nga magaaman sang imo dalanon sa una nimo. 11 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Sa ila nga nagkalatawo sa mga babaye wala sing naglutaw nga daku pa kay Juan nga Manugbautiso: walay sapayan sia nga labing diotay sa ginharian sang langit daku pa sa iya. 12 Kag kutub sa mga adlaw ni Juan nga Manugbautiso tubtub karon ang ginharian sang langit nagaantus sang palugus, kag ang mga malugus nagaagaw sini sa pakusug. 13 Kay ang tanan nga manalagna kag ang kasogoan nagpanagna tubtub kay Juan. 14 Kag kon buut kamo magbaton sini, sia amo si Elias, nga amo ang magakari. 15 Sia nga may mga idulungug sa pagpamati, magpamati sia. 16 ¶ Apang sa ano ko bala ipaangay ini nga kaliwatan? Ini kaangay sang kabataan nga nagalingkod sa mga balaligyaan, kag nga nagapanawag sa ila kaupdanan, 17 Kag nagasiling, Ginlantoyan namon kamo, kag wala kamo magsaut; nagpanalabiton kami sa inyo, kag wala kamo magtangis. 18 Kay nagkari si Juan nga wala nagakaon ukon nagainum, kag nagasiling sila, May yawa sia. 19 Nagkari ang Anak sang tawo nga nagakaon kag nagainum, kag nagasiling sila, Yari karon ang tawo nga mahakug, kag palainum sing alak, abyan sang mga manugsukot sang buhis kag sang mga makasasala. Apang ang kaalam ginapakamatarung sang iya mga kabataan. 20 ¶ Niyan nagsugud sia sa pagsabdong sang mga siudad nga ginhimoan sang kalabanan sang iya mga buhat nga gamhanan, kay wala sila maghinulsul: 21 Kailo sa imo, Corazin! kailo sa imo, Betsaida! kay kon ang mga buhat nga gamhanan, nga ginhimo sa imo, nahimo sa Tiro kag Sidon, dugay na kuntani nga naghinulsul sila sa panapton nga sako kag sa abo. 22 Apang ako nagasiling sa inyo, Magahaganhagan pa sa Tiro kag sa Sidon sa adlaw sang paghukom, sang sa inyo. 23 Kag ikaw, Capernaum, nga nabayaw tubtub sa langit, pagaiusmud sa impierno: kay kon ang mga buhat nga gamhanan, nga ginhimo sa imo, nahimo sa Sodoma, nabilin kuntani ini tubtub karon nga adlaw. 24 Apang ako nagasiling sa imo, Nga magahaganhagan pa sa duta sang Sodoma sa adlaw sang paghukom, sang sa imo. 25 ¶ Sa sadtong tion si Jesus nagsabat kag nagsiling, Nagapasalamat ako sa imo, O Amay, Ginoo sang langit kag duta, kay ginlipdan mo ining mga butang sa mga maalam kag sa mga mainandamon, kag ginpahayag mo ini sa mga lapsag. 26 Hoo, Amay: kay amo ini ang maayo sa imo itololok. 27 Ang tanan nga butang gintugyan sa akon sang akon Amay: kag wala sing tawo nga nakakilala sa Anak, luwas ang Amay; kag wala sang bisan sin-o nga tawo nga nakakilala sa Amay, luwas ang Anak, kag ang bisan sin-o nga ipahayag sia sang Anak. 28 ¶ Kari sa akon, tanan kamo nga ginabudlayan kag ginabug-atan, kag papahuwayon ko kamo. 29 Itakud ang akon gota sa inyo, kag magtoon kamo sa akon; kay ako mapainubuson kag malolo sa tagiposoon, kag makakita kamo sing kapahuwayan sa inyo mga kalag. 30 Kay ang akon gota mahulas, kag ang akon lulan mamag-an. KAPITULO 12SA sadtong tion sa adlaw nga sabbath nag-agi si Jesus sa kamaisan; kag ang iya mga disipulo gingutum, kag nagsugud sila sa pagluak sang mga pusu sang mais, kag sa pagkaon.2 Apang sang nakit-an ini sang mga Fariseo, nagsiling sila sa iya, Yari karon, ang imo mga disipulo nagahimo sang indi tugut nga pagbuhaton sa adlaw nga sabbath. 3 Apang nagsiling sia sa ila, Wala bala ninyo mabasahi ang ginhimo ni David, sang gingutum sia, kag sila nga mga upud niya; 4 Paano nga nagsulud sia sa balay sang Dios, kag nagkaon sang tinapay nga pahayag, nga indi tugut sa iya sa pagkaon, ukon sa ila nga kaupud niya, kondi sa mga pari lamang? 5 Ukon wala bala ninyo mabasahi sa kasogoan, nga sa mga adlaw nga sabbath ang mga pari sa templo nagapasipala sang sabbath, kag walay kasawayan sila? 6 Apang ako nagasiling sa inyo, Nga sa sining duug may isa nga daku pa sang sa templo. 7 Apang kon nahibaloan ninyo kon ano ang kahologan sini, Buut ko ang kalooy, kag indi ang halad, wala ninyo kuntani matagudilian ang mga dimalinapason. 8 Kay ang Anak sang tawo Ginoo bisan pa sang adlaw nga sabbath. 9 Kag sang nakataliwan sia didto, nagsulud sia sa sinagoga nila: 10 ¶ Kag, yari karon, may tawo nga itus sing kamut. Kag nagpamangkot sila sa iya, nga nagasiling, Tugut bala ang pagpang-ayo sa mga adlaw nga sabbath? agud nga masumbung nila sila. 11 Kag nagsiling sia sa ila, Sin-o bala ang tawo sa inyo, nga may isa ka carnero, kag kon ini maholog sa boho sa adlaw nga sabbath, indi bala niya kaptan, kag batakon ini pa gowa? 12 Busa daw ano ka mahal pa ang tawo sa carnero? Busa tugut ang paghimo sing kaayohan sa mga adlaw nga sabbath. 13 Niyan nagsiling sia sa tawo, Untaya ang imo kamut. Kag gin-untay niya ini; kag naulian ini, subong sang isa. 14 ¶ Niyan naggowa ang mga Fariseo, kag nagsinapul batok sa iya, kon paano nila sia malaglag. 15 Apang sang nahibaloan ini ni Jesus, naglikaw sia gikan didto: kag ang daku nga mga kadam-an nagsonod sa iya, kag gin-ayo niya sila tanan; 16 Kag gintugnan sila nga indi nila pag-ipakilala sia: 17 Agud nga matuman ang ginpamolong ni Isaias nga manalagna, nga nagasiling, 18 Yari karon ang akon alagad, nga ginpili ko; ang akon hinigugma, nga nahamut-an gid sang akon kalag: ibutang ko sa iya ang akon espiritu, kag sia magapahayag sing paghukom sa mga Gentil. 19 Indi sia magabais, ukon magasinggit; kag bisan sin-o nga tawo indi makabati sang iya tingug sa mga dalan. 20 Ang tabon-ak nga basag indi niya pagbalion, kag ang lino nga nagapuug indi niya pagpalongon, tubtub nga sia magpadala sang paghukom nga sa kadalag-an. 21 Kag sa iya ngalan magasalig ang mga Gentil. 22 ¶ Niyan gindala sa iya ang isa nga gingamhan sang isa ka yawa, bulag, kag apa: kag gin-ayo niya sia, sa bagay nga ang bulag kag apa nakahambal kag nakakita. 23 Kag ang tanan nga katawohan nagkalatingala, kag nagsiling, Indi bala ini ang Anak ni David? 24 Apang sang nabatian ini sang mga Fariseo, nagsiling sila, Ining tawo wala nagasobol sang mga yawa, kondi paagi kay Beelzebub nga prinsipe sang mga yawa. 25 Kag nahibaloan ni Jesus ang ila mga hunahuna, kag nagsiling sa ila, Ang tagsa ka ginharian nga napihak batok sa iya kaugalingon mamusmus; kag ang tagsa ka siudad ukon panimalay nga napihak batok sa iya kaugalingon indi magtindug: 26 Kag kon si Satanas nagasobol kay Satanas, napihak sia batok sa iya kaugalingon; niyan paano bala ang pagtindug sang iya ginharian? 27 Kag kon ako paagi kay Beelzebub nagasobol sang mga yawa, paagi kay sin-o bala nagasobol sa ila ang inyo mga anak? busa sila mangin inyo mga hukom. 28 Apang kon ako nagasobol sang mga yawa paagi sa Espiritu sang Dios, niyan ang ginharian sang Dios nag-abut na sa inyo. 29 Ukon paano bala ang pagsulud sang isa sa balay sang makusug nga tawo, kag pag-ati sang iya pagkabutang, kon indi anay niya paggapuson ang makusug nga tawo? kag niyan atihon niya ang iya balay. 30 Sia nga wala nagaupud sa akon batok sa akon; kag sia nga wala nagapanipon upud sa akon nagapaaplaag. 31 ¶ Busa ako nagasiling sa inyo, Ang tanan nga sahi sang sala kag pasipala patawaron sa mga tawo: apang ang pasipala batok sa Balaan nga Espiritu indi pagpatawaron sa mga tawo. 32 Kag ang bisan sin-o nga maghambal sing isa ka polong batok sa Anak sang tawo, patawaron ini sa iya: apang ang bisan sin-o nga maghambal batok sa Balaan nga Espiritu, indi pagpatawaron ini sa iya, indi sa sining kalibutan, ukon sa kalibutan nga palaabuton. 33 Himoa ang kahoy nga maayo, kag ang iya bunga maayo; ukon himoa ang kahoy nga malaut, kag ang iya bunga malaut: kay ang kahoy makilala sa iya bunga. 34 O kaliwatan sang mga man-ug nga dalitan, paano bala nga kamo, nga malaut, makahambal sing mga butang nga maayo? kay sa kabuganaan sang tagiposoon nagahambal ang baba. 35 Ang tawo nga maayo gikan sa maayo nga bahandi sang tagiposoon nagapagowa sing maayo nga mga butang: kag ang tawo nga malaut gikan sa malaut nga bahandi nagapagowa sing malaut nga mga butang. 36 Apang ako nagasiling sa inyo, Nga ang tagsa ka polong nga wala sing pulus nga ipamolong sang mga tawo, magahatag sila sing husay sini sa adlaw sang paghukom. 37 Kay sa imo mga polong pakamatarungon ka, kag sa imo mga polong tagudilian ka. 38 ¶ Niyan ang pila sang mga escriba kag mga Fariseo nagsabat, nga nagasiling, Agalon, buut kami magtan-aw sing tanda gikan sa imo. 39 Apang sia nagsabat kag nagsiling sa ila, Ang isa ka kaliwatan nga malaut kag makilahion nagapangita sing tanda; kag wala sing tanda nga ihatag sa sini, kondi ang tanda ni Jonas nga manalagna: 40 Kay subong nga si Jonas didto sa tiyan sang balyena sing tatlo ka adlaw kag tatlo ka gab-i; subong man ang Anak sang tawo magapabilin sa alibutud sang duta sing tatlo ka adlaw kag tatlo ka gab-i. 41 Sa paghukom ang mga tawo sang Ninive magatindug upud sining kaliwatan, kag magatagudili sini: kay naghinulsul sila sa pagwali ni Jonas; kag, yari karon, may isa diri nga daku pa kay Jonas. 42 Sa paghukom ang hara sang bagatnan magatindug upud sining kaliwatan, kag magatagudili sini: kay nagkari sia gikan sa kaukbungan sang duta sa pagpamati sang kaalam ni Salomon; kag, yari karon, may isa diri nga daku pa kay Salomon. 43 Kon ang espiritu nga dimatinlo nakagowa sa tawo, nagalakat sia sa mga duug nga mamala, nga nagapangita sing kapahuwayan, apang wala sia makakita. 44 Niyan nagasiling sia, Magabalik ako sa akon balay nga ginhalinan ko; kag kon mag-abut sia, makita niya ini nga wala sing unud, nasilhigan, kag napunihan. 45 Niyan nagalakat sia, kag nagadala kaupud niya sing iban nga pito ka espiritu nga malaut pa sa iya, kag nagasulud sila kag nagapuyo didto: kag ang kaolihian sadtong tawo malaut pa sang sa nahauna. Amo man ang mahanabu sa sining malaut nga kaliwatan. 46 ¶ Samtang nagahambal pa sia sa katawohan, yari karon, ang iya iloy kag ang iya mga utud nagtindug sa gowa, nga nagahandum sa pagpakighambal sa iya. 47 Niyan nagsiling ang isa sa iya, Yari karon, ang imo iloy kag ang imo mga utud nagatindug sa gowa, nga nagahandum sa pagpakighambal sa imo. 48 Apang sia nagsabat kag nagsiling sa iya nga nagsugid sa iya, Sin-o bala ang akon iloy? kag sin-o bala ang akon mga utud? 49 Kag iya gin-untay ang iya kamut nayon sa iya mga disipulo, kag nagsiling, Yari karon ang akon iloy kag ang akon mga utud! 50 Kay ang bisan sin-o nga maghimo sang kabubut-on sang akon Amay nga yara sa langit, amo man ang akon utud nga lalaki, kag utud nga babaye, kag iloy. KAPITULO 13SA amo man nga adlaw naggowa si Jesus sa balay, kag naglingkod sa ubay sang dagat.2 Kag nagduguk sa iya ang daku nga mga kadam-an, sa bagay nga nagsakay sia sa sakayan, kag naglingkod; kag ang bug-os nga kadam-an nagtindug sa baybayon. 3 Kag nagpamolong sia sa ila sing madamu nga butang sa mga palaanggiran, nga nagasiling, Yari karon, isa ka manugsab-ug nagkadto sa pagsab-ug; 4 Kag sang nagsab-ug sia, ang iban nga mga binhi nagtupa sa higad sang dalan, kag nagdapu ang mga pispis kag nagtuka sa ila: 5 Ang iban nagtupa sa batohon nga mga duug, diin wala sila sing madamu nga duta: kag sa gilayon nagtubo sila, bangud nga wala sila sing madalum nga duta: 6 Kag sang nagsubang ang adlaw, nalayong sila; kag bangud nga sila walay gamut, nalaya sila. 7 Kag ang iban nagtupa sa mga talongon; kag nagtubo ang mga talongon, kag naglumus sa ila: 8 Apang ang iban nagtupa sa maayong duta, kag nagpamunga, ang iban isa ka gatus ka pilo, ang iban kan-uman ka pilo, ang iban katloan ka pilo. 9 Ang may mga idulungug sa pagpamati, magpamati sia. 10 Kag nagpalapit ang mga disipulo, kag nagsiling sa iya, Ngaa bala nagapamolong ikaw sa ila sa mga palaanggiran? 11 Nagsabat sia kag nagsiling sa ila, Bangud sa inyo nahatag ang paghibalo sang mga misterio sang ginharian sang langit, apang sa ila wala nahatag. 12 Kay ang bisan sin-o nga may iya, sa iya pagaihatag, kag sia may labi ka bugana: apang ang bisan sin-o nga walay iya, bisan pa ang iya kuhaon sa iya. 13 Busa nagapamolong ako sa ila sa mga palaanggiran: kay sa nagatolok wala sila makakita; kag sa nagapamati wala sila makabati, kag wala man sila makahangup. 14 Kag natuman sa ila ang tagna ni Isaias, nga nagasiling, Sa pagpamati makabati kamo, kag indi makahangup; kag sa pagtolok makakita kamo, kag indi makahantup: 15 Kay ang tagiposoon sining katawohan nagdamul, kag ang ila mga idulungug makuli sa pagpamati, kag ang ila mga mata ginpiyong nila; basi sa bisan ano nga tion makakita sila sa ila nga mga mata, kag makabati sa ila mga idulungug, kag makahangup sa ila tagiposoon, kag magliso, kag ayohon ko sila. 16 Apang bulahan ang inyo mga mata, kay makakita sila: kag ang inyo mga idulungug, kay nagapamati sila. 17 Kay sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Nga madamu nga mga manalagna kag matarung nga mga tawo nga naghandum sa pagtan-aw sinang mga butang nga inyo ginatan-aw, kag wala nakakita sa ila; kag sa pagpamati sinang mga butang nga inyo ginapamatian, kag wala makabati sa ila. 18 ¶ Busa pamatii ninyo ang palaanggiran nahanungud sa manugsab-ug. 19 Kon bisan sin-o ang nagapamati sang polong sang ginharian, kag wala ini ginahangup, niyan nagaabut ang malaut nga isa, kag nagaagaw sinang ginsab-ug sa iya tagiposoon. Ini amo ang nagbaton sang binhi sa higad sang dalan. 20 Apang sia nga nagbaton sang binhi sa batohon nga mga duug, amo ini sia ang nagapamati sang polong, kag sa gilayon nagabaton sini nga may kalipay; 21 Apang walay gamut sa iya, kondi nagapadayon sa diotay nga tion: kay kon mag-abut ang kangitngitan ukon paghingabut bangud sang polong, sa indi madugay nagakasandad sia. 22 Sia man nga nagbaton sang binhi sa mga talongon amo ini sia ang nagapamati sang polong; kag ang paghimud-os sining kalibutan, kag ang limbong sang manggad, nagalumus sang polong, kag sia nangindimabungahon. 23 Apang sia nga nagbaton sang binhi sa maayong duta amo ini sia ang nagapamati sang polong, kag nagahangup sini; nga nagapamunga man, kag nagapatubas, ang iban isa ka gatus ka pilo, ang iban kan-uman, ang iban katloan. 24 ¶ Isa na man ka palaanggiran gin-asoy niya sa ila, nga nagasiling, Ang ginharian sang langit kaangay sang isa ka tawo nga nagsab-ug sing maayong binhi sa iya uma: 25 Apang sang nagakatolog ang mga tawo, nag-abut ang iya kaaway kag nagsab-ug sing mga gamhon sa tunga sang trigo, kag naghalin. 26 Apang sang nagtubo ang trigo, kag nagpamunga, niyan nag-ulhot man ang mga gamhon. 27 Gani nagpalapit ang mga alagad sang agalon sang panimalay kag nagsiling sa iya, Sir, wala ka bala magsab-ug sing maayong binhi sa imo uma? paano bala nga may mga gamhon ini? 28 Nagsiling sia sa ila, Isa ka kaaway naghimo sini. Ang mga alagad nagsiling sa iya, Buut ka bala niyan nga magkadto kami kag magtipon sa ila? 29 Apang nagsiling sia, Dili; basi sa pagtipon ninyo sang mga gamhon, magabut ninyo ang trigo upud man sa ila. 30 Pabaya-i nga magtubo sila sing tingub tubtub sa ani: kag sa tig-alani magasiling ako sa mga mangangani, Tipona ninyo sang tingub anay ang mga gamhon, kag hugpunga sila sa pagsonog sa ila: apang ang trigo tipona ninyo sa akon tambobo. 31 ¶ Isa na man ka palaanggiran gin-asoy niya sa ila, nga nagasiling, Ang ginharian sang langit kaangay sang lamigas sang mostaza, nga ginkuha sang isa ka tawo, kag ginsab-ug sa iya uma: 32 Nga sa pagkamatuud labing diotay sa tanan nga mga binhi: apang sa pagtubo sini, amo ini ang labing daku sa mga kahoy-kahoy, kag nahimo nga isa ka kahoy, sa bagay nga ang mga pispis sa kahanginan nagadapo kag nagaholon sa mga sanga sini. 33 ¶ Isa na man ka palaanggiran ang ginpamolong niya sa ila; Ang ginharian sang langit kaangay sang tapay, nga ginkuha sang isa ka babaye, kag gintago sa tatlo ka sukub sang harina, tubtub nga ang bug-os nalatum. 34 Tanan ini nga butang ginpamolong ni Jesus sa mga palaanggiran sa mga kadam-an; kag sa wala sing palaanggiran wala sia sing ginpamolong sa ila: 35 Agud nga matuman ang ginpamolong sang manalagna, nga nagasiling, Pagaibungat ko ang akon baba sa mga palaanggiran; magamitlang ako sang mga butang nga natago kutub sa pagtukud sang kalibutan. 36 Niyan si Jesus nagpalakat sang kadam-an, kag nagsulud sa balay: kag nagpalapit sa iya ang iya mga disipulo, nga nagasiling, Saysayi kami sang palaanggiran sang mga gamhon sang uma. 37 Nagsabat sia kag nagsiling sa ila, Sia nga nagasab-ug sang maayong binhi amo ang Anak sang tawo; 38 Ang uma amo ang kalibutan; ang maayong binhi amo ang mga anak sang ginharian; apang ang mga gamhon amo ang mga anak sang malaut nga isa; 39 Ang kaaway nga nagsab-ug sa ila amo ang yawa; ang tig-alani amo ang katapusan sang kalibutan; kag ang mga mangangani amo ang mga anghel. 40 Busa subong nga ang mga gamhon ginatipon kag ginasonog sa kalayo; manginsubong sina sa katapusan sining kalibutan. 41 Magapadala ang Anak sang tawo sang iya mga anghel, kag tiponon nila pagowa sa iya ginharian ang tanan nga butang nga nagapasandad, kag sila nga nagahimo sing kalautan; 42 Kag idap-ung sila sa horno nga may kalayo: didto may magahaya kag magabalagrut sang mga ngipon. 43 Niyan ang mga matarung magasidlak subong sang adlaw sa ginharian sang ila Amay. Ang may mga idulungug sa pagpamati, magpamati sia. 44 ¶ Liwat, ang ginharian sang langit kaangay sang isa ka bahandi nga natago sa latagon; nga sang nakita sang isa ka tawo, sia nagtago, kag sa kalipay sini nagalakat kag nagabaligya sang tanan niya, kag nagabakal sadto nga uma. 45 ¶ Liwat, ang ginharian sang langit kaangay sang isa ka komersyante, nga nagapangita sing maayong mga mutya: 46 Nga, sang pagkakita niya sang isa ka mutya nga tama ka bilidhon, naglakat kag ginbaligya ang tanan niya, kag ginbakal ini. 47 ¶ Liwat, ang ginharian sang langit kaangay sang pukot, nga ginladlad sa dagat, kag nakakuha sing tagsatagsa ka sahi: 48 Nga, sang napuno ini, ginsangya nila sa baybay, kag naglingkod, kag gintipon nila ang mga maayo sa mga suludlan, apang ginpilak nila ang mga malain. 49 Manginsubong sina sa katapusan sang kalibutan: magaabut ang mga anghel, kag magapain sang mga malaut sa mga matarung, 50 Kag magadap-ung sa ila sa horno nga may kalayo: didto may magahaya kag magabalagrut sang mga ngipon. 51 Si Jesus nagsiling sa ila, Nahangpan bala ninyo ini tanan nga mga butang? Sila nagsiling sa iya, Hoo, Ginoo. 52 Niyan nagsiling sia sa ila, Busa ang tagsa ka escriba nga gintudloan sa ginharian sang langit kaangay sang isa ka tawo nga isa ka agalon sang panimalay, nga nagakuha sa iya bahandi sing mga butang nga bag-o kag daan. 53 ¶ Kag nahanabu, nga sang si Jesus nakatapus sining mga palaanggiran, nagtaliwan sia gikan didto. 54 Kag sang nag-abut sia sa iya kaugalingon nga duta, nagpanudlo sia sa ila sa sinagoga nila, sa bagay nga natingala sila, kag nagsiling, Diin bala nagkuha ining tawo sining kaalam, kag sining mga buhat nga gamhanan? 55 Indi bala ini ang anak sang panday? indi bala ang iya iloy ginatawag si Maria? kag ang iya mga utud nga lalaki, si Santiago, kag si Joses, kag si Simon, kag si Judas? 56 Kag ang iya mga utud nga babaye, wala bala sila diri tanan kaupud naton? Busa diin bala nagkuha ining tawo sini tanan nga mga butang? 57 Kag nasandad sila sa iya. Apang si Jesus nagsiling sa ila, Ang manalagna may kadungganan, luwas sa iya kaugalingon nga duta, kag sa iya kaugalingon nga balay. 58 Kag wala sia maghimo didto sing madamung buhat nga gamhanan bangud sang ila pagkadimatinoohon. KAPITULO 14SA sadtong tion si Herodes nga tetrarca nakabati sang kabantugan ni Jesus,2 Kag nagsiling sa iya mga alagad, Ini amo si Juan nga Manugbautiso; sia nabanhaw gikan sa mga patay; kag gani ang gamhanan nga mga buhat nagapahayag sa iya. 3 ¶ Kay ginpadakup ni Herodes si Juan, kag ginpagapus sia, kag ginpasulud sia sa bilanggoan tungud kay Herodias, ang asawa ni Felipe nga iya utud. 4 Kay si Juan nagsiling sa iya, Indi tugut sa imo ang pag-angkon sa iya. 5 Kag sang ipapatay niya kuntani si Juan, sia nahadluk sa kadam-an, kay ginpakamanalagna nila sia. 6 Apang sang ginsaulog ang adlaw nga natawohan ni Herodes, ang anak nga babaye ni Herodias nagsaut sa atubangan nila, kag nagpahamuut kay Herodes. 7 Bangud sini sia nagtug-an nga may sumpa sa paghatag sa iya sang bisan ano nga iya pangayoon. 8 Kag sia, bangud nga ginsutsut nga daan sang iya iloy, nagsiling, Ihatag mo diri sa akon sa bandiha ang olo ni Juan nga Manugbautiso. 9 Kag ang hari nagkasubu: walay sapayan bangud sang sumpa, kag sa ila nga naglingkod kaupud niya sa pagkaon, nagsogo sia nga ihatag ini sa iya. 10 Kag ginpakadtoan niya, kag ginpapugutan si Juan sa bilanggoan. 11 Kag gindala ang iya olo sa bandiha, kag ginhatag sa dalaga: kag sia nagdala sini sa iya iloy. 12 Kag nag-abut ang iya mga disipulo, kag nagkuha sang lawas, kag ginlubung ini, kag nagkadto kag nagbalita kay Jesus. 13 ¶ Sang nabatian ini ni Jesus, naglikaw sia gikan didto nga nagasakay sa sakayan pakadto sa baw-ing nga duug nga nagaisahanon: kag sang nabatian ini sang katawohan, nagsonod sila sa iya nga nagalakat gikan sa mga siudad. 14 Kag nagtakas si Jesus, kag nakit-an ang isa ka daku nga kadam-an, kag nagbatyag sing kalooy sa ila, kag gin-ayo niya ang ila mga masakiton. 15 ¶ Kag sang kagab-ihon na, nagpalapit sa iya ang iya mga disipulo, nga nagasiling, Ini baw-ing nga duug, kag ang tion nagligad na; palakta ang kadam-an, agud nga magkadto sila sa mga minoro, kag magbakal sing pagkaon nga sa ila kaugalingon. 16 Apang si Jesus nagsiling sa ila, Indi kinahanglan nga maghalin sila; hatagi ninyo sila sing pagkaon. 17 Kag nagsiling sila sa iya, May amon kami diri nga lima ka tinapay, kag duha ka isda. 18 Nagsiling sia, Dalha ninyo sila diri sa akon. 19 Kag nagsogo sia sa kadam-an nga maglingkod sa hilamon, kag nagkuha sang lima ka tinapay, kag sang duha ka isda, kag sa nagatolok sa langit, ginpakamaayo niya, kag gintipiktipik, kag ginhatag ang mga tinapay sa iya mga disipulo, kag ang mga disipulo sa kadam-an. 20 Kag nagkalaon sila tanan, kag nabusug: kag ginhimos nila ang napulog duha ka alat nga puno sang mga tinipik nga nabilin. 21 Kag sila nga nagkalaon mga lima ka libo ka lalaki, walay labut ang mga babaye kag kabataan. 22 ¶ Kag sa gilayon ginpilit ni Jesus ang iya mga disipulo sa pagsakay sa sakayan, kag sa pag-una sa iya sa tabok, samtang nga iya ginpapauli ang mga kadam-an. 23 Kag sang napapauli niya ang mga kadam-an, nagtaklad sia sing pahain sa bukid sa pagpangamuyo: kag sang nag-abut ang kagab-ihon, isa lamang sia didto. 24 Apang ang sakayan yadto na sa tunga sang dagat, nga ginabatibati sang mga balud: kay ang hangin sumpung. 25 Kag sang ikap-at nga pagpulaw sang kagab-ihon nagkadto si Jesus sa ila, nga nagalakat sa dagat. 26 Kag sang nakita sang mga disipulo nga nagalakat sia sa dagat, nalisang sila, nga nagasiling, Isa ka espiritu ini; kag nagsinggit sila sa kahadluk. 27 Apang sa gilayon si Jesus nagpamolong sa ila, nga nagasiling, Magkalipay kamo; ako ini; dili magkahadluk. 28 Kag si Pedro nagsabat sa iya kag nagsiling, Ginoo, kon ikaw ina, sogoa ako sa pagkadto sa imo sa ibabaw sang tubig. 29 Kag nagsiling sia, Kari. Kag sang nagpanaug si Pedro sa sakayan, naglakat sia sa ibabaw sang tubig, sa pagkadto kay Jesus. 30 Apang sang nakita niya ang hangin nga mamadlus, nahadluk sia; kag sang nagasugud sia sa pagkalugdang, nagsinggit sia, nga nagasiling, Ginoo, luwasa ako. 31 Kag sa gilayon gin-untay ni Jesus ang iya kamut, kag ginkaptan sia, kag nagsiling sa iya, O ikaw nga diotay sing pagtoo, ngaa bala nagduhaduha ka? 32 Kag sang nakasakay sila sa sakayan, nagtunong ang hangin. 33 Niyan sila nga yara sa sakayan nagkari kag nagsimba sa iya, nga nagasiling, Matuud gid nga ikaw amo ang Anak sang Dios. 34 ¶ Kag sang nakatabok sila, nag-abut sila sa duta sa Genezaret. 35 Kag sang ang mga tawo sang sina nga duug nakahibalo nahanungud sa iya, nagpadala sila sa bug-os nga ginsakpan sa sadtong duug, kag gindala nila sa iya ang tanan nga may balatian; 36 Kag nagpakilooy sila sa iya nga makatandug lamang sila sang sidsid sang iya panapton: kag ang tanan nga nagtandug nag-ayo sing bug-os. KAPITULO 15NIYAN nagpalapit kay Jesus ang mga escriba kag mga Fariseo, nga gikan sa Jerusalem, nga nagasiling,2 Ngaa bala nagalalis ang imo mga disipulo sang tradisyon sang mga tigulang? kay wala sila nagapanghinaw sang ila mga kamut kon sila magkaon sang tinapay. 3 Apang nagsabat sia kag nagsiling sa ila, Ngaa bala ginalalis man ninyo ang sogo sang Dios paagi sa inyo tradisyon? 4 Kay ang Dios nagsogo, nga nagasiling, Tahora ang imo amay kag iloy: kag, Sia nga nagapakamalaut sa amay ukon sa iloy, patyon sia. 5 Apang kamo nagasiling, Ang bisan sin-o nga magsiling sa iya amay ukon sa iya iloy, Dolot ini, yadtong sarang ko ikabulig sa imo; 6 Kag wala nagatahud sang iya amay ukon sang iya iloy, hilwayon sia. Sa sini ginpakawalay pulus ninyo ang sogo sang Dios paagi sa inyo tradisyon. 7 Kamo mga salimpapaw, matuud gid ang gintagna nahanungud sa inyo ni Isaias, nga nagasiling, 8 Ining katawohan sa ila baba nagapalapit sa akon, kag nagatahud sa akon sa ila mga bibig; apang ang tagiposoon nila malayo sa akon. 9 Apang walay pulus ang pagsimba nila sa akon, nga nagapanudlo sang mga sogo sang mga tawo subong nga mga doktrina. 10 ¶ Kag gintawag niya ang kadam-an, kag nagsiling sa ila, Pamati, kag maghangup: 11 Indi inang nagasulud sa baba ang nagadagta sa tawo; kondi inang nagagowa sa baba, ini nagadagta sa tawo. 12 Niyan nagpalapit ang iya mga disipulo, kag nagsiling sa iya, Nakahibalo ka bala nga ang mga Fariseo nagkalaakig, pagkatapus nga nabatian nila ining hambalanon? 13 Apang nagsabat sia kag nagsiling, Ang tagsa ka tanum, nga wala pag-itanum sang akon Amay nga langitnon, gabuton. 14 Pabaya-i ninyo sila: bulag sila nga mga manugtuytuy sang mga bulag. Kag kon ang bulag magtuytuy sa bulag, sila nga duha maholog sa boho. 15 Niyan si Pedro nagsabat kag nagsiling sa iya, Saysayi kami sining palaanggiran. 16 Kag nagsiling si Jesus, Wala pa man bala kamo sing paghangup? 17 Wala pa bala kamo makahangup, nga ang bisan ano nga nagasulud sa baba nagakadto sa tiyan, kag ginapagowa sa golowaan? 18 Apang yadtong mga butang nga ginabungat sang baba nagagikan sa tagiposoon; kag sila nagadagta sa tawo. 19 Kay sa tagiposoon nagagikan ang malaut nga mga hunahuna, mga pagpatay, mga pagpanglahi, mga pagpanghilawas, mga pagpangawat, dimatuud nga pagsaksi, mga pagpasipala: 20 Ini amo ang mga butang nga nagadagta sa tawo: apang ang pagkaon nga wala pagpanghinaw sang mga kamut wala nagadagta sa tawo. 21 ¶ Niyan naghalin didto si Jesus, kag nagtaliwan pa ginsakpan sang Tiro kag Sidon. 22 Kag, yari karon, isa ka babaye sang Canaan naggowa sa sadtong ginsakpan, kag nagsinggit sa iya, nga nagasiling, Kalooyi ako, O Ginoo, ikaw nga Anak ni David; ang akon anak nga babaye ginasakit sing tama sang isa ka yawa. 23 Apang wala sia magsabat sa iya sing isa ka polong. Kag nagpalapit ang iya mga disipulo kag nagpangabay sa iya, nga nagasiling, Pahalina sia; kay nagasinggit sia sa aton olihi. 24 Apang sia nagsabat kag nagsiling, Wala ako ginpadala kondi sa nadula nga mga carnero sang panimalay sang Israel. 25 Niyan nagpalapit sia kag nagsimba sa iya, nga nagasiling, Ginoo, tabangi ako. 26 Apang nagsabat sia kag nagsiling, Indi nagakaigo nga pagkuhaon ang tinapay sang mga anak, kag ipilak ini sa mga ido. 27 Kag sia nagsiling, Matuud, Ginoo: walay sapayan ang mga ido nagakaon sang mga usik nga nagakaholog sa latok sang ila mga agalon. 28 Niyan si Jesus nagsabat kag nagsiling sa iya, O babaye, pagkadaku sang imo pagtoo: paghimoon sa imo sono sa imo luyag. Kag nag-ayo ang iya anak nga babaye kutub sadto gid nga takna. 29 Kag si Jesus naghalin didto, kag nagkari malapit sa dagat sang Galilea; kag nagtaklad sa bukid, kag naglingkod didto. 30 Kag nagpalapit sa iya ang daku nga mga kadam-an, nga nagadala sadtong mga piang, mga bulag, mga apa, mga kumpol, kag madamu nga iban pa, kag ginpahamtang nila sila sa tiilan ni Jesus; kag gin-ayo niya sila: 31 Sa bagay nga nagkalatingala ang kadam-an, sang nakita nila nga naghambal ang mga apa, nag-ayo ang mga kumpol, naglakat ang mga piang, kag nakakita ang mga bulag: kag ginhimaya nila ang Dios sang Israel. 32 ¶ Niyan gintawag ni Jesus sa iya ang iya mga disipulo, kag nagsiling, Nalooy ako sa kadam-an, bangud tatlo na ka adlaw nga sila kaupud nakon, kag walay bisan ano nga kaonon: kag indi ako buut magpalakat sa ila nga gutum, basi kon punawon sila sa dalanon. 33 Kag nagsiling sa iya ang iya mga disipulo, Diin bala kita makuha sa kamingawan sing madamu nga tinapay, nga makabusug sa amo kadaku nga kadam-an? 34 Kag si Jesus nagsiling sa ila, Pila bala ka bilog ang tinapay ninyo? Kag sila nagsiling, Pito, kag pila ka bilog nga isda nga magamay. 35 Kag sia nagsogo sa kadam-an sa paglingkod sa duta. 36 Kag sia nagkuha sang pito ka tinapay kag sang mga isda, kag nagpasalamat, kag gintipiktipik ini sila, kag ginhatag sa iya mga disipulo, kag ang mga disipulo sa kadam-an. 37 Kag nagkaon sila tanan, kag nabusug: kag ginhimos nila ang pito ka alat nga puno sang mga tinipik nga nabilin. 38 Kag sila nga nagkaon apat ka libo ka lalaki, luwas ang mga babaye kag kabataan. 39 Kag ginpalakat niya ang kadam-an, kag nagsakay sa sakayan, kag nag-abut sa mga baybayon sang Magdala. KAPITULO 16ANG mga Fariseo man upud ang mga Saduceo nag-abut, kag sa pagsulay sa iya nagpangayo nga pakitaan niya sila sing tanda gikan sa langit.2 Sia nagsabat kag nagsiling sa ila, Sa kagab-ihon, nagasiling kamo, Magaayo ang panahon: kay ang langit mapula. 3 Kag sa kaagahon, Magamalain ang panahon karon nga adlaw: kay ang langit mapula kag maguum. O kamo nga mga salimpapaw, makahibalo kamo maghangup sang dagway sang langit; apang indi kamo makahangup sang mga tanda sang mga tion? 4 Isa ka kaliwatan nga malaut kag makilahion nagapangita sing tanda; kag walay tanda nga ihatag sa sini, kondi ang tanda ni Jonas nga manalagna. Kag ginbayaan niya sila, kag nagtaliwan. 5 Kag sang nag-abut ang iya mga disipulo sa tabok, nalimot sila sa pagdala sing tinapay. 6 ¶ Niyan si Jesus nagsiling sa ila, Magtalupangud kag mag-andam kamo sang tapay sang mga Fariseo kag sang mga Saduceo. 7 Kag nagbinaisay sila, nga nagasiling, Ini bangud wala kita magdala sing tinapay. 8 Nga sang si Jesus nakahantup, sia nagsiling sa ila, O kamo nga diotay sing pagtoo, ngaa bala nagabinaisay kamo, bangud nga wala kamo sing dala nga tinapay? 9 Wala pa bala kamo makahangup, ukon wala bala kamo makadumdum sang lima ka tinapay sa lima ka libo, kag kon pila ka alat ang ginhimos ninyo? 10 Ukon sang pito ka tinapay sa apat ka libo, kag kon pila ka alat ang ginhimos ninyo? 11 Paano bala nga wala kamo makahangup nga indi nahanungud sa tinapay ang akon ginpamolong sa inyo, nga dapat kamo mag-andam sang tapay sang mga Fariseo kag sang mga Saduceo? 12 Niyan nakahangup sila nga wala sia nagsogo sa ila nga mag-andam sang tapay sang tinapay, kondi sang doktrina sang mga Fariseo kag sang mga Saduceo. 13 ¶ Sang nagsulud si Jesus sa mga ginsakpan sang Cesarea Filipi, nagpamangkot sia sa iya mga disipulo, nga nagasiling, Ako, nga Anak sang tawo, sin-o bala ako siling sang mga tawo? 14 Kag nagsiling sila, Ang iban nagasiling nga ikaw si Juan nga Manugbautiso: ang iban, si Elias; kag ang iban, si Jeremias, ukon isa sang mga manalagna. 15 Nagsiling sia sa ila, Apang sin-o bala ako siling ninyo? 16 Kag nagsabat kag nagsiling si Simon Pedro, Ikaw ang Cristo, ang Anak sang buhi nga Dios. 17 Kag si Jesus nagsabat kag nagsiling sa iya, Bulahan ikaw, Simon Bar-jona: kay wala pag-ipahayag ini sa imo sang unud kag dugo, kondi sang akon Amay nga yara sa langit. 18 Kag ako man nagasiling sa imo, Nga ikaw si Pedro, kag sa ibabaw sining dakung bato tukuron ko ang akon iglesia; kag ang mga gawang sang impierno indi makalandas batok sini. 19 Kag sa imo akon ihatag ang mga yabi sang ginharian sang langit: kag ang bisan ano nga imo gapuson sa duta gapuson sa langit: kag ang bisan ano nga imo hubaran sa duta hubaran sa langit. 20 Niyan nagtugon sia sa iya mga disipulo nga indi sila magsugid sa bisan kay sin-o nga tawo nga sia si Jesus nga amo ang Cristo. 21 ¶ Kutub sadtong tion nagsugud si Jesus sa pagpahayag sa iya mga disipulo, kon paano nga kinahanglan sia magkadto sa Jerusalem, kag mag-antus sing madamu nga butang sa mga tigulang kag sa puno nga mga pari kag mga escriba, kag nga pagpatyon, kag pagbanhawon sa ikatlo nga adlaw. 22 Niyan ginpain sia ni Pedro, kag nagsugud sa pagsabdong sa iya, nga nagasiling, Magmalayo ini sa imo, Ginoo: indi gid ini mahanabu sa imo. 23 Apang nagliso sia, kag nagsiling kay Pedro, Kadto ka sa likod ko, Satanas: kasandaran ka sa akon: kay wala ka nagapasulabi sang mga butang nga iya sang Dios, kondi yadtong mga iya sang mga tawo. 24 ¶ Niyan si Jesus nagsiling sa iya mga disipulo, Kon bisan sin-o nga tawo ang buut magsonod sa akon, magdumili sia sang iya kaugalingon, kag magpas-an sang iya krus, kag magsonod sa akon. 25 Kay ang bisan sin-o buut magluwas sang iya kabuhi madulaan sini: kag ang bisan sin-o nga magdula sang iya kabuhi bangud sa akon makakita sini. 26 Kay ano bala ang mapulus sang tawo, kon maangkon niya ang bug-os nga kalibutan, kag madula ang iya kaugalingon nga kalag? ukon ano bala ang ihatag sang tawo nga baylo sang iya kalag? 27 Kay ang Anak sang tawo magakari sa himaya sang iya Amay upud sang iya mga anghel; kag niyan magabalus sia sa tagsa ka tawo sono sa iya mga binuhatan. 28 Sa pagkamatuud ako nagasiling sa inyo, May iban nga nagatindug diri, nga indi makatilaw sang kamatayon, tubtub nga makita nila ang Anak sang tawo nga nagakari sa iya ginharian. KAPITULO 17KAG sa tapus sang anum ka adlaw ginkuha ni Jesus si Pedro, si Santiago, kag si Juan nga iya utud, kag gindala sila sing pahain sa bukid nga mataas,2 Kag nagbalhin ang iya dagway sa atubangan nila: kag nagsilaw ang iya nawung subong sang adlaw, kag ang iya panapton nagputi subong sang kapawa. 3 Kag, yari karon, nagpahayag sa ila si Moises kag si Elias nga nagapakighambal sa iya. 4 Niyan si Pedro nagsabat, kag nagsiling kay Jesus, Ginoo, maayo nga yari kita diri: kon buut ka, mabuhat kita diri sing tatlo ka tabernakulo; isa sa imo, kag isa kay Moises, kag isa kay Elias. 5 Samtang nagahambal pa sia, yari karon, isa ka panganud nga masiga naglikup sa ila: kag yari karon isa ka tingug gikan sa panganud, nga nagsiling, Ini hinigugma ko nga Anak, nga sa iya nahamuut gid ako; pamati kamo sa iya. 6 Kag sang nakabati sini ang mga disipulo, naghapa sila, kag hinadlukan sing tama. 7 Kag si Jesus nagpalapit kag nagtandug sa ila, kag nagsiling, Tindug, kag indi magkahadluk. 8 Kag sang nagtangla sila sang ila mga mata, wala sila sing nakita nga tawo, kondi si Jesus lamang. 9 Kag samtang nagadolhog sila sa bukid, si Jesus nagsogo sa ila, nga nagasiling, Dili kamo magpanugid bisan kay sin-o nga tawo sang palanan-awon, tubtub nga ang Anak sang tawo mabanhaw gikan sa mga patay. 10 Kag ang iya mga disipulo nagpamangkot sa iya, nga nagasiling, Busa ngaa bala nagasiling ang mga escriba nga si Elias kinahanglan magkari sing una? 11 Kag si Jesus nagsabat kag nagsiling sa ila, Matuud si Elias magakari sing una, kag magapasag-uli sang tanan nga butang. 12 Apang nagasiling ako sa inyo, Nga si Elias nakakari na, kag wala nila sia makilal-i, kondi ginhimo nila sa iya ang bisan ano nga ila naluyagan. Subong man ang Anak sang tawo paantuson nila. 13 Niyan nahangup sang mga disipulo nga nagpamolong sia sa ila nahanungud kay Juan nga Manugbautiso. 14 ¶ Kag sang nag-abut sila sa kadam-an, nagpalapit sa iya ang isa ka tawo, nga nagaluhud sa iya, kag nagasiling, 15 Ginoo, kalooyi ang akon anak nga lalaki: kay buang sia, kag nagaantus sing tama: kay sa masunsun nagakapukan sia sa kalayo, kag sa masunsun sa tubig. 16 Kag gindala ko sia sa imo mga disipulo, kag indi sila makaayo sa iya. 17 Niyan si Jesus nagsabat kag nagsiling, O kaliwatan nga dimatinoohon kag balingag, tubtub san-o pa bala magaupud ako sa inyo? tubtub san-o pa bala magabatas ako sa inyo? dalha sia diri sa akon. 18 Kag si Jesus nagsabdong sa yawa; kag sia naggowa gikan sa iya: kag ang bata nag-ayo kutub sadto gid nga takna. 19 Niyan nagpalapit sing pahain kay Jesus ang mga disipulo, kag nagsiling, Ngaa bala nga wala kami makasobol sa iya? 20 Kag si Jesus nagsiling sa ila, Bangud sang inyo pagkadimatinoohon: kay sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Kon kamo may pagtoo subong sang lamigas sang mostaza, magasiling kamo sa sining bukid, Saylo didto; kag ini magasaylo; kag wala gid sing indi mahimo sa inyo. 21 Walay sapayan ini nga sahi indi maggowa luwas paagi sa pangamuyo kag puasa. 22 ¶ Kag sang nagpabilin sila sa Galilea, si Jesus nagsiling sa ila, Ang Anak sang tawo itugyan sa mga kamut sang mga tawo: 23 Kag patyon nila sia, kag sa ikatlo nga adlaw banhawon sia. Kag nagkasubu sila sing lakas. 24 ¶ Kag sang nag-abut sila sa Capernaum, sila nga nagbaton sang kuarta sa buhis nagpalapit kay Pedro, kag nagsiling, Wala bala nagabayad ang imo agalon sing buhis? 25 Nagsiling sia, Hoo. Kag sang nagsulud sia sa balay, inunahan sia ni Jesus, nga nagasiling, Ano bala sa hunahuna mo, Simon? sa kay sin-o bala nagasukot sing mga balayran ukon buhis ang mga hari sa duta? sa ila kaugalingon nga mga anak, ukon sa mga dumoloong? 26 Si Pedro nagsiling sa iya, Sa mga dumoloong. Si Jesus nagsiling sa iya, Busa ang mga anak hilway. 27 Walay sapayan, agud nga indi naton sila mapasandad, kadto ka sa dagat, kag itawtaw ang taga, kag dakpa ang una nga isda nga maghulik; kag kon matingal mo ini, makita mo ang isa ka bilog nga kuarta: kuhaa ina, kag ihatag mo sa ila tungud sa akon kag sa imo. KAPITULO 18SA amo man nga takna nagpalapit kay Jesus ang mga disipulo, nga nagasiling, Sin-o bala ang labing daku sa ginharian sang langit?2 Kag si Jesus nagtawag sang isa ka bata nga magamay, kag ginpatunga sia sa ila, 3 Kag nagsiling, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Kon indi kamo magliso, kag manginkaangay sang kabataan nga magamay, indi kamo makasulud sa ginharian sang langit. 4 Busa ang bisan sin-o nga magpaubus sang iya kaugalingon subong sining bata nga magamay, sia labing daku sa ginharian sang langit. 5 Kag ang bisan sin-o nga magbaton sang isa nga subong sining bata nga magamay sa akon ngalan nagabaton sa akon. 6 Apang ang bisan sin-o nga magpasandad sa isa sining mga magamay nga nagatoo sa akon, maayo pa sa iya nga bitayan sa liog sing bato nga galingan, kag itunud sia sa kadadalman sang dagat. 7 ¶ Kailo sa kalibutan bangud sang mga pagkasandad! kay kinahanglan nga ang mga pagkasandad mag-abut; apang kailo sa sinang tawo nga paagi sa iya nagaabut ang pagkasandad! 8 Gani kon ang imo kamut ukon ang imo tiil nagapasandad sa imo, utda sila, kag ihaboy sila: maayo pa sa imo nga magsulud sa kabuhi nga piang ukon lupog, sang sa may duha ka kamut ukon duha ka tiil nga idap-ung sa kalayo nga walay katapusan. 9 Kag kon ang imo mata nagapasandad sa imo, lukata ini, kag ihaboy ini: maayo pa sa imo nga magsulud sa kabuhi nga may isa lamang ka mata, sang sa may duha ka mata nga idap-ung sa impierno nga kalayo. 10 Andam kamo nga indi magtamay sang isa sining mga magamay; kay nagasiling ako sa inyo, Nga sa langit ang ila mga anghel nagatolok gihapon sa nawung sang akon Amay nga yara sa langit. 11 Kay ang Anak sang tawo nagkari sa pagluwas sinang nadula. 12 Ano bala sa hunahuna ninyo? kon ang isa ka tawo may isa ka gatus ka carnero, kag magtalang ang isa sa ila, indi bala niya pagbayaan ang kasiaman kag siam, kag magkadto sa mga bukid, kag magpangita sang nagtalang? 13 Kag kon makita niya ini, sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, nagakalipay sia sing labi pa sa sadtong carnero, sang sa kasiaman kag siam nga wala magtalang. 14 Subong man indi kabubut-on sang inyo Amay nga yara sa langit, nga mawala ang isa sining mga magamay. 15 ¶ Labi pa kon ang imo utud makalapas batok sa imo, kadto ka kag sugiri sia sang iya sayup sa tunga nimo kag niya lamang: kon magpamati sia sa imo, nadaug mo ang imo utud. 16 Apang kon indi sia magpamati sa imo, niyan dala ka sing isa ukon duha pa, agud nga sa baba sang duha ukon tatlo ka saksi mapalig-on ang tagsa ka polong. 17 Kag kon magpangindi sia sa pagpamati sa ila, isugid mo ini sa iglesia: apang kon magpangindi sia sa pagpamati sa iglesia, bilangon mo sia subong nga pagano nga tawo kag manugsukot sang buhis. 18 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Bisan ano nga inyo gapuson sa duta gapuson sa langit: kag bisan ano nga inyo hubaran sa duta hubaran sa langit. 19 Liwat nagasiling ako sa inyo, Nga kon duha sa inyo maghisugut sa duta nahanungud sa bisan anong butang nga pangayoon nila, ina himoon sa ila sang akon Amay nga yara sa langit. 20 Kay diin ang duha ukon tatlo nagatipon sing tingub sa akon ngalan, yara ako sa tunga nila. 21 ¶ Niyan nagpalapit si Pedro sa iya, kag nagsiling, Ginoo, makapila bala ang akon utud makasala batok sa akon, kag mapatawad ko sia? tubtub bala sa makapito? 22 Si Jesus nagsiling sa iya, Wala ako nagasiling sa imo, Tubtub sa makapito: kondi, Tubtub sa kapitoan ka pito. 23 ¶ Busa ang ginharian sang langit kaangay sang isa ka hari, nga buut magpakighusay sa iya mga alagad. 24 Kag sang nakasugud sia sa pagpakighusay, gindala sa iya ang isa, nga nakautang sa iya sing napulo ka libo ka talanton. 25 Apang sanglit nga wala sia inugbayad, ang iya ginoo nagsogo nga ibaligya sia, kag ang iya asawa, kag ang mga kabataan, kag ang tanan nga iya, kag bayaran ang utang. 26 Busa ang alagad naghapa, kag nagsimba sa iya, nga nagasiling, Ginoo, angan-angana ako, kag bayaran ko ikaw sang tanan. 27 Niyan ang ginoo sadtong alagad natandug sang kalooy, kag nagbuhi sa iya, kag nagpatawad sa iya sang utang. 28 Apang ang amo man nga alagad naggowa, kag nakita ang isa sang iya mga masigkaalagad, nga nakautang sa iya sing isa ka gatus ka denario: kag gindakup niya sia, kag ginkuga sia, nga nagasiling, Bayari ako sang utang mo. 29 Kag ang iya masigkaalagad naghapa sa iya tiilan, kag nagpakilooy sa iya, nga nagasiling, Angan-angana ako, kag bayaran ko ikaw sang tanan. 30 Kag indi sia buut: kondi naglakat kag ginsulud sia sa bilanggoan, tubtub nga iya mabayaran ang utang. 31 Gani sang pagkakita sang iya mga masigkaalagad sadtong nahimo, nagkalasubu sila sing tama, kag nagkadto kag nagsugid sa ila ginoo sang tanan nga nahimo. 32 Niyan ang iya ginoo, sa tapus nga sia nagtawag sa iya, nagsiling sa iya, O ikaw nga malaut nga alagad, ginpatawad ko ikaw sadto tanan nga utang, kay nagpakilooy ka sa akon: 33 Indi man bala ikaw dapat kuntani magkalooy sa imo masigkaalagad, subong nga ako nagkalooy sa imo? 34 Kag naakig ang iya ginoo, kag nagtugyan sa iya sa mga manugpaantus, tubtub nga iya mabayaran ang tanan nga nautang sa iya. 35 Gani amo man ang himoon sa inyo sang akon Amay nga langitnon, kon indi ang tagsatagsa sa inyo magpatawad gikan sa inyo tagiposoon sang iya utud sang ila mga paglapas. KAPITULO 19 KAG nahanabu, sang nakatapus si Jesus sining mga hambalanon, naghalin sia sa Galilea, kag nag-abut sa mga ginsakpan sang Judea sa unhan sang Jordan; 2 Kag nagsonod sa iya ang dakung mga kadam-an; kag gin-ayo sila niya didto. 3 ¶ Nagpalapit man sa iya ang mga Fariseo, nga ginasulay sia, kag nagasiling sa iya, Tugut bala sa isa ka tawo ang pagsikway sang iya asawa sa bisan anong kabangdanan? 4 Kag sia nagsabat kag nagsiling sa ila, Wala bala ninyo mabasahi, nga sia nga nagbuhat sa ila sa ginsuguran nagbuhat sa ila nga lalaki kag babaye, 5 Kag nagsiling, Bangud sini bayaan sang lalaki ang amay kag iloy, kag maghiusa sa iya asawa: kag sila nga duha mangin-isa ka unud? 6 Sa bagay nga indi na sila duha, kondi isa ka unud. Busa ang gintingub sang Dios, dili pagbulagon sang tawo. 7 Nagsiling sila sa iya, Niyan ngaa bala nagsogo si Moises sa paghatag sing kasulatan sa pagbulagay, kag sa pagsikway sa iya? 8 Nagsiling sia sa ila, Bangud sang katig-a sang inyo mga tagiposoon si Moises nagtugut sa inyo sa pagsikway sa inyo mga asawa: apang kutub sa ginsuguran indi amo ini. 9 Kag ako nagasiling sa inyo, Ang bisan sin-o nga magsikway sa iya asawa, kon indi bangud sa pagpanghilawas, kag magpangasawa sing iban, nagapanglahi: kag ang nagapangasawa sang sinikway nagapanglahi. 10 ¶ Ang iya mga disipulo nagsiling sa iya, Kon amo ina ang kahimtangan sang tawo sa iya asawa, indi maayo nga magpangasawa. 11 Apang nagsiling sia sa ila, Indi ang tanan nga tawo makabaton sining hambalanon, kondi yadtong mga ginahatagan sini. 12 Kay may iban nga mga eunuco, nga natawo subong sina gikan sa taguangkan sang ila iloy: kag may iban nga mga eunuco, nga ginhimo nga mga eunuco sang mga tawo: kag may mga eunuco, nga naghimo sang ila kaugalingon nga mga eunuco tungud sa ginharian sang langit. Sia nga makasarang sa pagbaton sini, magbaton sia sini. 13 ¶ Niyan may gindala sa iya nga magamay nga kabataan, agud nga pandongan niya sila sang iya mga kamut, kag pangamuyoan: kag ang mga disipulo nagsabdong sa ila. 14 Apang si Jesus nagsiling, Tuguti ang magamay nga kabataan, kag dili ninyo sila pagdumilian, sa pagkari sa akon: kay ang ginharian sang langit ila sang mga kasubong nila. 15 Kag ginpandongan niya sila sang iya mga kamut, kag nagtaliwan didto. 16 ¶ Kag, yari karon, may isa nga nagpalapit kag nagsiling sa iya, Maayo nga Agalon, ano bala nga maayo nga butang ang buhaton ko, agud nga akon maangkon ang kabuhi nga walay katapusan? 17 Kag nagsiling sia sa iya, Ngaa bala nagatawag ka sa akon nga maayo? wala sing maayo luwas sa isa, nga amo, ang Dios: apang kon buut ka magsulud sa kabuhi, hupti ang mga sogo. 18 Nagsiling sia sa iya, Ang diin bala? Si Jesus nagsiling, Dili ka magpatay, Dili ka magpanglahi, Dili ka magpangawat, Dili ka magsaksi sing dimatuud, 19 Tahora ang imo amay kag ang imo iloy: kag, Higugmaon mo ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon. 20 Ang pamatan-on nga lalaki nagsiling sa iya, Tanan ining butang ginhuptan ko gikan sa akon pagkapamatan-on: ano pa bala ang nakulang ko? 21 Si Jesus nagsiling sa iya, Kon buut ka maghimpit, lakat kag ibaligya ang imo pagkabutang, kag ihatag sa mga imol, kag may bahandi ka sa langit: kag magkari kag magsonod sa akon. 22 Apang sang nabatian sang pamatan-on nga lalaki inang hambalanon, naghalin sia nga masinulub-on: kay sia may daku nga mga pagkabutang. 23 ¶ Niyan si Jesus nagsiling sa iya mga disipulo, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Nga mabudlay sa isa ka manggaranon nga tawo ang pagsulud sa ginharian sang langit. 24 Kag liwat nagasiling ako sa inyo, Nga mahapus pa sa camelyo nga maglapus sa boho sang dagum, sang sa isa ka manggaranon nga tawo nga magsulud sa ginharian sang Dios. 25 Sang nabatian ini sang iya mga disipulo, natingala sila sing lakas, nga nagasiling, Niyan sin-o bala ang maluwas? 26 Apang si Jesus nagtolok sa ila, kag nagsiling sa ila, Sa mga tawo ini indi mahimo; apang sa Dios ang tanan nga mga butang mahimo. 27 ¶ Niyan nagsabat si Pedro kag nagsiling sa iya, Yari karon, ginbayaan namon ang tanan, kag nagsonod sa imo; ano bala niyan ang maangkon namon? 28 Kag si Jesus nagsiling sa ila, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Nga kamo nga nagsonod sa akon, sa pagbag-o kon ang Anak sang tawo magalingkod sa trono sang iya himaya, kamo man magalingkod sa napulog duha ka trono, nga nagahukom sa napulog duha ka tribo sang Israel. 29 Kag ang tagsatagsa nga nagabiya sang mga balay, ukon mga utud nga lalaki, ukon mga utud nga babaye, ukon amay, ukon iloy, ukon asawa, ukon kabataan, ukon mga duta, bangud sa akon ngalan, magabaton sing isa ka gatus ka pilo, kag magapanubli sang kabuhi nga walay katapusan. 30 Apang madamu nga mga nahauna nga maolihi; kag mga naolihi nga mahauna. KAPITULO 20KAY ang ginharian sang langit kaangay sa isa ka tawo nga agalon sang panimalay, nga naglakat sa kaagahon pa sa pagsohol sing mga mamumugon sa iya ulubasan.2 Kag sang nakapakigsugut sia sa mga mamumugon sa isa ka denario ang adlaw, ginpadala niya sila sa iya ulubasan. 3 Kag naglakat sia sa mga ikatlong takna, kag nakita ang iban nga nagatindug nga wala sing ginahimo sa balaligyaan, 4 Kag nagsiling sia sa ila; Kadto man kamo sa ulubasan, kag bisan ano ang nagakaigo ihatag ko sa inyo. Kag nagkadto sila. 5 Liwat naglakat sia sa mga ikan-um kag ikasiam nga takna, kag naghimo sing amo man. 6 Kag sa mga ikanapulog isa nga takna naglakat sia, kag nakita ang iban nga nagatindug nga wala sing ginahimo, kag nagsiling sa ila, Ngaa bala nagatindug kamo diri sa bug-os nga adlaw nga wala sing ginahimo? 7 Nagsiling sila sa iya, Kay wala sing tawo nga nagsohol sa amon. Nagsiling sia sa ila, Kadto man kamo sa ulubasan; kag bisan ano ang nagakaigo, ina ang inyo mabaton. 8 Gani sang nag-abut ang kasisidmon, nagsiling ang ginoo sang ulubasan sa iya tinugyanan, Tawga ang mga mamumugon, kag hatagi sila sang ila mga sohol, sumugud sa mga naolihi tubtub sa mga nahauna. 9 Kag sang nag-abut yadtong mga ginsoholan sa mga ikanapulog isa nga takna, nagbaton ang tagsa ka tawo sing isa ka denario. 10 Apang sang nag-abut ang mga nahauna, naghunahuna sila nga dapat sila magabaton sing laban; kag sila man nagbaton ang tagsa ka tawo sing isa ka denario. 11 Kag sang ila nabaton ini, nagkumud sila batok sa agalon sang panimalay, 12 Nga nagasiling, Ini nga mga naolihi nagpangabudlay sing isa ka takna lamang, kag ginhimo mo sila nga kaangay sa amon, nga nagbatas sang kabug-atan kag kainit sang adlaw. 13 Apang nagsabat sia sa isa sa ila, kag nagsiling, Abyan, wala ako nagahimo sing sayup sa imo: wala bala ikaw magpakigsugut sa akon sa isa ka denario? 14 Kuhaa ang imo, kag lakat ka: mahatag ako sa sining naolihi, sing subong man sa imo. 15 Indi bala tugut sa akon ang paghimo sang buut ko sang akon? Malaut bala ang imo mata, bangud nga ako maayo? 16 Gani ang mga naolihi mahauna, kag ang mga nahauna maolihi: kay madamu ang tinawag, apang diotay ang pinili. 17 ¶ Kag sa nagataklad si Jesus sa Jerusalem ginkuha niya ang napulog duha ka disipulo sing pahain sa dalanon, kag nagsiling sa ila, 18 Yari karon, nagataklad kita sa Jerusalem; kag ang Anak sang tawo itugyan sa puno nga mga pari kag sa mga escriba, kag sila magatagudili sa iya sa kamatayon, 19 Kag magatugyan sa iya sa mga Gentil nga uligyaton, kag bunalon, kag ilansang sia sa krus: kag sa ikatlong adlaw mabanhaw sia. 20 ¶ Niyan nagpalapit sa iya ang iloy sang kaanakan ni Zebedeo upud ang iya mga anak nga lalaki, nga nagasimba sa iya, kag nagahandum sing isa ka butang sa iya. 21 Kag sia nagsiling sa iya, Ano bala ang buut mo? Ang babaye nagsiling sa iya, Pahanuguti nga ining duha ko ka mga anak nga lalaki maglingkod, ang isa sa imo too, kag ang isa sa wala, sa imo ginharian. 22 Apang si Jesus nagsabat kag nagsiling, Wala ninyo mahibaloi ang inyo ginapangayo. Sarang bala kamo makainum sa tagayan nga akon imnan, kag mabautisohan sang bautismo nga ako ginabautisohan? Sila nagsiling sa iya, Makasarang kami. 23 Kag nagsiling sia sa ila, Kamo magainum sa pagkamatuud sa akon tagayan, kag pagabautisohan sang bautismo nga ako ginabautisohan: apang ang paglingkod sa akon too, kag sa akon wala, indi akon ang paghatag, kondi ini igahatag sa ila nga gin-amanan sang akon Amay. 24 Kag sang nabatian ini sang napulo, natandug sila sang kasingkal batok sa duha ka mag-utud. 25 Apang gintawag ni Jesus sila sa iya, kag nagsiling, Nahibaloan ninyo nga ang mga prinsipe sang mga Gentil nagagamit sing kagamhanan sa ila, kag sila nga mga kadalagkuan nagagamit sing pagbulut-an sa ila. 26 Apang indi manginsubong sini sa inyo: kondi ang bisan sin-o nga buut mangindaku sa tunga ninyo, magmangin-alagad sia ninyo; 27 Kag ang bisan sin-o nga buut manginpuno sa tunga ninyo, magmangin-alagad sia ninyo: 28 Subong nga ang Anak sang tawo wala magkari nga alagdon, kondi sa pag-alagad, kag sa paghatag sang iya kabuhi nga gawad sang madamu. 29 Kag samtang nagataliwan sila sa Jerico, nagsonod sa iya ang isa ka daku nga kadam-an. 30 ¶ Kag, yari karon, may duha ka bulag nga lalaki nga nagalingkod sa higad sang dalan, sang nakabati sila nga si Jesus nagaligad, nagsinggit, nga nagasiling, Kalooyi kami, O Ginoo, ikaw nga Anak ni David. 31 Kag ang kadam-an nagsabdong sa ila, bangud nga dapat sila maghipus: apang nagdugang pa gid ang ila pagsinggit, nga nagasiling, Kalooyi kami, O Ginoo, ikaw nga Anak ni David. 32 Kag si Jesus nagdolog, kag nagtawag sa ila, kag nagsiling, Ano bala ang buut ninyo nga buhaton ko sa inyo? 33 Nagsiling sila sa iya, Ginoo, nga magmuluklat ang amon mga mata. 34 Gani si Jesus nagkalooy sa ila, kag nagtandug sang ila mga mata: kag sa gilayon ang ila mga mata nakabaton sang itololok, kag nagsonod sila sa iya. KAPITULO 21KAG sang naghinamput sila sa Jerusalem, kag nag-abut sa Betfage, sa bukid sang mga Olivo, niyan nagpadala si Jesus sing duha ka disipulo,2 Nga nagasiling sa ila, Kadto kamo sa minoro nga yara sa atubang ninyo, kag sa gilayon makita ninyo ang isa ka asna nga nahigot, kag isa ka tinday kaupud niya: hubara sila, kag dalha sila sa akon. 3 Kag kon may bisan sin-o nga tawo magsiling sa inyo sing bisan ano, magsiling kamo, Ang Ginoo may kinahanglan sa ila; kag sa gilayon ipadala niya sila. 4 Ini tanan nahimo, agud nga matuman ang ginpamolong sang manalagna, nga nagasiling, 5 Sugiri ninyo ang babaying anak sang Sion, Yari karon, ang imo Hari nagakari sa imo, mapainubuson, kag nagasakay sa asna, kag sa tinday, nga lamharon sang asna. 6 Kag nagkadto ang mga disipulo, kag naghimo sono sa ginsogo sa ila ni Jesus, 7 Kag nagdala sang asna, kag sang tinday, kag ginhampiloan sila sang ila mga panapton, kag ginpalingkod nila sia sa sini. 8 Kag ang tama kadaku nga kadam-an naghumlad sang ila mga panapton sa dalan; ang iban nag-utud sing mga sanga gikan sa mga kahoy, kag ginyakyak ini sa dalan. 9 Kag ang mga kadam-an nga nag-una, kag ang mga nagsonod, nagsinggit, nga nagasiling, Hosanna sa Anak ni David: Bulahan ang nagakari sa ngalan sang Ginoo; Hosanna sa kahitaasan. 10 Kag sang nagsulud sia sa Jerusalem, nagkinagubut ang bug-os nga siudad, nga nagasiling, Sin-o bala ini? 11 Kag ang kadam-an nagsiling, Ini amo si Jesus nga manalagna gikan sa Nazaret sang Galilea. 12 ¶ Kag si Jesus nagsulud sa templo sang Dios, kag ginsobol ang tanan nga nagbaligya kag nagbakal sa templo, kag ginpamaliskad ang mga latok sang mga manugbaylo sang kuarta, kag ang mga lingkoran sang mga nagbaligya sing mga pating, 13 Kag nagsiling sa ila, Nasulat na, Ang akon balay tawgon nga balay nga palangamuyoan; apang ginahimo ninyo ini nga lungib sang mga makawat. 14 Kag ang mga bulag kag mga piang nagpalapit sa iya sa templo; kag gin-ayo sila niya. 15 Kag sang nakita sang puno nga mga pari kag sang mga escriba ang makatilingala nga mga butang nga iya ginhimo, kag ang kabataan nga nagahulugyaw sa templo, kag nagasiling, Hosanna sa Anak ni David; nagsingkal sila, 16 Kag nagsiling sa iya, Nabatian mo bala ang ginasiling nila sini? Kag si Jesus nagsiling sa ila, Hoo; wala gid bala ninyo mabasahi, Gikan sa baba sang mga lapsag kag sang mga nagasoso ginhimpit mo ang pagdayaw? 17 ¶ Kag iya sila ginbayaan, kag naggowa sa siudad pa Betania; kag nagdayon sia didto. 18 Karon sa kaagahon, sang nagbalik sia sa siudad, gingutum sia. 19 Kag sang nakita niya ang kahoy nga higuera sa higad sang dalan, nagpalapit sia sa sini, kag wala sia sing nakita sa sini, kondi mga dahon lamang, kag nagsiling sa sini, Wala na sing bunga nga mag-ulhot sa imo kutub karon tubtub sa gihapon. Kag sa gilayon nalaya ang kahoy nga higuera. 20 Kag sang nakita ini sang mga disipulo, natingala sila, nga nagasiling, Daw ano nga sa gilayon nalaya ang kahoy nga higuera! 21 Si Jesus nagsabat kag nagsiling sa ila, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Kon may pagtoo kamo, kag wala nagaduhaduha, indi lamang ninyo mahimo ining nahimo sa kahoy nga higuera, kondi bisan pa kon magsiling kamo sa sining bukid, Halin ka, kag maglukso ka sa dagat; mahimo ina. 22 Kag ang tanan nga mga butang, bisan ano nga inyo pangayoon sa pangamuyo, nga nagatoo kamo, mabaton ninyo. 23 ¶ Kag sang nakasulud sia sa templo, ang puno nga mga pari kag ang mga tigulang sang katawohan nagpalapit sa iya sang sia nagapanudlo, kag nagsiling, Sa ano bala nga pagbulut-an nagahimo ka sining mga butang? kag sin-o bala ang naghatag sa imo sining pagbulut-an? 24 Kag si Jesus nagsabat kag nagsiling sa ila, Ako man mamangkot sa inyo sing isa ka butang, nga kon inyo masugid sa akon, ako sa amo man magasugid sa inyo kon sa ano nga pagbulut-an ginahimo ko ining mga butang. 25 Ang bautismo ni Juan, diin bala ini magikan? sa langit, ukon sa mga tawo? Kag nagbinaisay sila, nga nagasiling, Kon magsiling kita, Gikan sa langit; magasiling sia sa aton, Niyan ngaa bala wala kamo magtoo sa iya? 26 Apang kon magsiling kita, Gikan sa mga tawo; mahadluk kita sa katawohan; kay ang tanan nagakabig kay Juan nga manalagna. 27 Kag nagsabat sila kay Jesus, kag nagsiling, Indi namon masugid. Kag sia nagsiling sa ila, Indi man ako magsugid sa inyo kon sa ano nga pagbulut-an ginahimo ko ining mga butang. 28 ¶ Apang ano bala sa hunahuna ninyo? Ang isa ka tawo may duha ka anak nga lalaki; kag nagpalapit sia sa nahauna, kag nagsiling, Anak, kadto ka sa pagpangabudlay karon nga adlaw sa akon ulubasan. 29 Nagsabat sia kag nagsiling, Indi ako buut: apang sang olihi naghinulsul sia, kag nagkadto. 30 Kag nagpalapit sia sa ikaduha, kag nagsiling sing amo man. Kag sia nagsabat kag nagsiling, Makadto ako, sir: kag wala magkadto. 31 Sin-o bala sa ila nga duha ang naghimo sang kabubut-on sang iya amay? Nagsiling sila sa iya, Ang nahauna. Si Jesus nagsiling sa ila, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Nga ang mga manugsukot sang buhis kag mga alpot nagasulud sing una sa inyo sa ginharian sang Dios. 32 Kay nagkari si Juan sa inyo sa dalan sang pagkamatarung, kag wala kamo magtoo sa iya: apang ang mga manugsukot sang buhis kag ang mga alpot nagtoo sa iya: kag kamo, sang nakita ninyo ini, wala maghinulsul sang olihi, agud nga magtoo kamo sa iya. 33 ¶ Pamatii ninyo ang isa pa ka palaanggiran: May isa ka agalon sang panimalay, nga naghimo sing ulubasan, kag ginpalibutan ini sing isa ka habong, kag ginpakutkutan sing linasan sang ubas, kag ginpatindugan sing balantayan, kag ginpaagsahan ini sa mga mangunguma, kag nagpanlakatan sa malayo nga duta: 34 Kag sang malapit na ang panag-on sang patubas, ginpadala niya ang iya mga alagad sa mga mangunguma, agud nga mabaton nila ang mga patubas sini. 35 Kag gindakup sang mga mangunguma ang iya mga alagad, kag ginbunal ang isa, kag ginpatay ang isa, kag ginbato ang isa. 36 Liwat, ginpadala niya ang iban nga mga alagad nga madamu pa sa mga nahauna: kag sila naghimo sing subong man sa ila. 37 Apang sa katapusan ginpadala niya sa ila ang iya anak nga lalaki, nga nagasiling, Tahoron nila ang akon anak nga lalaki. 38 Apang sang nakita sang mga mangunguma ang anak nga lalaki, nagsinilingay sila, Ini amo ang manunubli; kari, patyon naton sia, kag kuhaon naton ang iya palanublion. 39 Kag gindakup nila sia, kag ginpahabog sia sa gowa sang ulubasan, kag ginpatay sia. 40 Busa kon magkari ang ginoo sang ulubasan, ano bala ang himoon niya sadtong mga mangunguma? 41 Nagsiling sila sa iya, Sia magalaglag nga wala sing kalooy sadtong malaut nga mga tawo, kag paagsahan ang iya ulubasan sa iban nga mga mangunguma, nga magahatag sa iya sang mga bunga sa ila mga panag-on. 42 Si Jesus nagsiling sa ila, Wala gid bala ninyo mabasahi sa mga kasulatan, Ang bato nga ginsikway sang mga manunukud, amo man ang nangin-olo sang pamag-ang: ini ang hinimoan sang Ginoo, kag makatilingala ini sa aton mga mata? 43 Busa nagasiling ako sa inyo, Ang ginharian sang Dios kuhaon sa inyo, kag ihatag sa pungsud nga makapatubas sing mga bunga sini. 44 Kag ang bisan sin-o nga maholog sa sini nga bato mapusa: apang ang bisan sin-o nga mahologan sini, dugmokon sia sini sing mapino. 45 Kag sang nabatian sang mga puno nga mga pari kag sang mga Fariseo ang iya mga palaanggiran, nahantupan nila nga sia nagpamolong nahanungud sa ila. 46 Apang sang ginhimulatan nila sia sa pagdakup, nahadluk sila sa kadam-an, kay ginkabig nila sia nga isa ka manalagna. KAPITULO 22KAG si Jesus nagsabat kag nagpamolong liwat sa ila sa mga palaanggiran, kag nagsiling,2 Ang ginharian sang langit kaangay sa isa ka hari, nga nag-aman sang kasal sa iya anak nga lalaki, 3 Kag ginpadala ang iya mga alagad sa pagtawag sang mga inagda sa kasal: kag wala sila magkari. 4 Liwat, ginpadala niya ang iban nga mga alagad, nga nagasiling, Sugiri ninyo sila nga mga inagda, Yari karon, nahanda ko ang akon panihapon: ang akon mga baka kag ang akon mga tinday nga pinatambok naihaw, kag ang tanan nga butang nahanda na: kari sa kasal. 5 Apang sila wala magsapak sini, kag naglakat sa ila mga dalanon, ang isa sa iya uma, ang isa sa iya balaligya: 6 Kag ang nabilin nagdakup sang iya mga alagad, kag ginhalitan sila, kag nagpatay sa ila. 7 Apang sang ang hari nakabati sini, naalipungut sia: kag ginpadala niya ang iya mga kasoldadosan, kag ginlaglag yadtong mga manugpatay, kag ginsonog ang siudad nila. 8 Niyan nagsiling sia sa iya mga alagad, Ang kasal handa na, apang sila nga mga inagda indi takus. 9 Busa kadto kamo sa mga malapad nga dalan, kag ang tanan nga makita ninyo, agdaha sa kasal. 10 Gani yadtong mga alagad naglakat sa mga malapad nga dalan, kag gintipon sing tingub ang tanan nga ila nakita, mga malain kag mga maayo: kag ang kasal napuno sang mga inagda. 11 ¶ Kag sang nagsulud ang hari sa pagtan-aw sang mga inagda, nakita niya didto ang isa ka tawo nga walay panapton nga sa kasal: 12 Kag nagsiling sia sa iya, Abyan, paano bala nga nagsulud ka diri nga walay panapton nga sa kasal? Kag wala sia makasabat. 13 Niyan ang hari nagsiling sa mga alagad, Gapusa sia sa kamut kag sa tiil, kag dal-a sia palayo, kag ipilak sia sa kadudulman nga sa gowa; didto may magahinibi kag magabalagrut sang mga ngipon. 14 Kay madamu ang ginatawag, apang pila lamang ang ginapili. 15 ¶ Niyan naghalin ang mga Fariseo, kag nagsinapul kon paano nga masiod nila sia sa iya hambal. 16 Kag ginpadala nila sa iya ang ila mga disipulo upud sang mga Herodianhon, nga nagasiling, Agalon, nahibaloan namon nga ikaw matuud, kag nagatudlo sang dalan sang Dios sa kamatooran, kag wala nagapasulabi sa bisan kay sin-o nga tawo: kay wala ka nagatamud sang pagkahimtang sang mga tawo. 17 Busa sugiri kami, Ano bala sa hunahuna mo? Tugut bala ang pagbayad sing buhis kay Cesar, ukon indi? 18 Apang si Jesus nakahantup sang kalautan nila, kag nagsiling, Ngaa bala ginasulay ninyo ako, kamo nga mga salimpapaw? 19 Ipakita sa akon ang kuarta sa buhis. Kag gindalhan sia nila sing isa ka denario. 20 Kag nagsiling sia sa ila, Kay sin-o bala ini dagway kag sinulat? 21 Nagsiling sila sa iya, Kay Cesar. Niyan nagsiling sia sa ila, Busa ihatag kay Cesar ang mga butang nga iya ni Cesar; kag sa Dios ang mga butang nga iya sang Dios. 22 Sang nabatian nila ini nga mga polong, natingala sila, kag ginbayaan sia, kag naglakat. 23 ¶ Sa amo man nga adlaw nagpalapit sa iya ang mga Saduceo, nga nagasiling nga walay pagkabanhaw, kag nagpamangkot sa iya, 24 Nga nagasiling, Agalon, si Moises nagsiling, Kon ang isa ka lalaki mapatay, nga walay mga anak, ang iya utud magapangasawa sang asawa niya, kag magabangon sing kaliwat sa iya utud. 25 Karon sa amon may pito ka mag-ulutud nga lalaki: kag ang nahauna, sang sia nagpangasawa, napatay, kag, sa walay mga anak, ginbilin niya ang iya asawa sa iya utud: 26 Subong man ang ikaduha, kag ang ikatlo, tubtub sa ikapito. 27 Kag sa katapusan sang tanan napatay ang babaye man. 28 Busa sa pagkabanhaw kay sin-o bala sang pito mangin-asawa sia? kay tanan sila nakapangasawa sa iya. 29 Si Jesus nagsabat kag nagsiling sa ila, Nagasayup kamo, nga wala nahibaloan ang mga kasulatan, ukon ang gahum sang Dios. 30 Kay sa pagkabanhaw wala sila nagapalangasawa, ukon ginapabanhan, kondi kaangay sang mga anghel sang Dios sa langit. 31 Apang nahanungud sa pagkabanhaw sang mga patay, wala bala ninyo mabasahi ang ginpamolong sang Dios sa inyo, nga nagasiling, 32 Ako amo ang Dios ni Abraham, kag ang Dios ni Isaac, kag ang Dios ni Jacob? Ang Dios indi Dios sang mga patay, kondi sang mga buhi. 33 Kag sang nabatian ini sang kadam-an, natingala sila sa iya doktrina. 34 ¶ Apang sang nakabati ang mga Fariseo nga napahipus niya ang mga Saduceo, nagtilipon sila sing tingub. 35 Niyan ang isa sa ila, nga mangin-alamon sa kasogoan, nagpamangkot sa iya sang palamangkotanon, nga ginasulay sia, kag nagasiling, 36 Agalon, ano bala ang dakung sogo sa kasogoan? 37 Si Jesus nagsiling sa iya, Higugmaon mo ang Ginoo nga imo Dios sa bug-os mo nga tagiposoon, kag sa bug-os mo nga kalag, kag sa bug-os mo nga hunahuna. 38 Ini amo ang nahauna kag daku nga sogo. 39 Kag ang ikaduha kaangay sini, Higugmaon mo ang imo isigkatawo subong sa imo kaugalingon. 40 Sa sining duha ka sogo natingub ang bug-os nga kasogoan kag ang mga manalagna. 41 ¶ Samtang nagtilipon sing tingub ang mga Fariseo, si Jesus nagpamangkot sa ila, 42 Nga nagasiling, Ano bala ang hunahuna ninyo nahanungud kay Cristo? kay sin-o bala sia anak? Nagsiling sila sa iya, Ang Anak ni David. 43 Nagsiling sia sa ila, Busa paano bala nga ginatawag sia ni David sa espiritu nga Ginoo, nga nagasiling, 44 Ang GINOO nagsiling sa akon Ginoo, Lingkod ka sa akon too, tubtub nga mahimo ko ang imo mga kaaway nga palatungan sang imo mga tiil? 45 Busa kon ginatawag sia ni David nga Ginoo, paano bala nga sia anak niya? 46 Kag walay tawo nga nakasarang sa pagsabat sa iya sing isa ka polong, kag walay tawo nga nagpangahas sa pagpamangkot sa iya sing bisan ano pa nga mga palamangkotanon kutub sadtong adlaw. KAPITULO 23NIYAN si Jesus nagpamolong sa kadam-an, kag sa iya mga disipulo,2 Nga nagasiling, Ang mga escriba kag ang mga Fariseo nagalingkod sa lingkoran ni Moises: 3 Busa ang tanan nga bisan ano nga ila ginasogo sa inyo sa pagbantay, bantayi ina kag himoa; apang indi kamo maghimo sono sa ila mga binuhatan: kay sila nagasiling, kag wala nagahimo. 4 Kay sila nagabugkos sing mga lulan nga mabug-at kag mabudlay nga dalhon, kag ginabutang ini sila sa mga abaga sang mga tawo; apang sila ila indi magpahulag sini sa isa sang ila mga tudlo. 5 Apang ang tanan nila nga binuhatan ginahimo nila agud makita sang mga tawo: nagapalapad sila sang ila mga filacteria, kag nagapasangkad sang mga sidsid sang ila mga panapton, 6 Kag nagakaluyag sang labing mataas nga mga hulut sa mga sinalosalo, kag sang pinasulabi nga mga lingkoran sa mga sinagoga, 7 Kag sang mga pagtamyaw sa mga balaligyaan, kag nga pagtawgon sang mga tawo, Rabbi, Rabbi. 8 Apang dili kamo magpatawag nga Rabbi: kay isa ang inyo Agalon, nga amo ang Cristo; kag tanan kamo mag-ulutud. 9 Kag dili kamo magtawag bisan kay sin-o nga tawo nga inyo amay sa duta: kay isa ang inyo Amay, nga yara sa langit. 10 Dili man kamo magpatawag nga mga agalon: kay isa ang inyo Agalon, nga amo ang Cristo. 11 Apang sia nga labing daku sa inyo mangin-alagad ninyo. 12 Kag ang bisan sin-o nga magpakataas sang iya kaugalingon paubson; kag sia nga magpaubus sang iya kaugalingon pataason. 13 ¶ Apang kailo sa inyo, mga escriba kag mga Fariseo, mga salimpapaw! kay ginatakpan ninyo ang ginharian sang langit batok sa mga tawo: kay wala kamo inyo nagasulud, kag wala kamo nagatugut sa ila nga mga manugsulud sa pagsulud. 14 Kailo sa inyo, mga escriba kag mga Fariseo, mga salimpapaw! kay ginahalunhon ninyo ang mga balay sang mga babaying balo, kag nga sa pagpakunokuno nagahimo sing malawig nga pangamuyo: gani magabaton kamo sing labi pa nga katagudilian. 15 Kailo sa inyo, mga escriba kag mga Fariseo, mga salimpapaw! kay nagalibut kamo sa dagat kag sa duta sa paghimo sing isa ka pinaliso, kag kon pinaliso na sia, ginahimo ninyo sia sing makaduha pa nga anak sang impierno sang sa inyo. 16 Kailo sa inyo, kamo nga mga tuytuy nga bulag, nga nagasiling, Ang bisan sin-o nga magsumpa paagi sa templo, ina walay ano man; apang ang bisan sin-o nga magsumpa paagi sa bulawan sang templo, sia isa ka mangungutang! 17 Kamo mga buangbuang kag bulag: kay diin bala ang labi pa kadaku, ang bulawan, ukon ang templo nga nagapabalaan sang bulawan? 18 Kag, Ang bisan sin-o nga magsumpa paagi sa halaran, ina walay ano man; apang ang bisan sin-o nga nagasumpa paagi sa dolot nga sa ibabaw sini, sia namatud-an nga sala. 19 Kamo mga buangbuang kag bulag: kay diin bala ang labi pa kadaku, ang dolot, ukon ang halaran nga nagapabalaan sang dolot? 20 Busa ang bisan sin-o nga magsumpa paagi sa halaran, nagasumpa paagi sa sini, kag paagi sa tanan nga butang nga yara sa sini. 21 Kag ang bisan sin-o nga magsumpa paagi sa templo, nagasumpa paagi sa sini, kag paagi sa iya nga nagapuyo sa sulud sini. 22 Kag sia nga magsumpa paagi sa langit, nagasumpa paagi sa trono sang Dios, kag paagi sa iya nga nagalingkod sa sini. 23 Kailo sa inyo, mga escriba kag mga Fariseo, mga salimpapaw! kay nagahatag kamo sang ikapulo sang herbabuena kag sang anis kag sang comino, kag ginbayaan ninyo ang mga butang nga dalagku pa sang kasogoan, nga paghukom, kalooy, kag pagtoo: ini sila ang dapat ninyo kuntani buhaton, kag indi pagbayaan ang iban nga wala mahimo. 24 Kamo mga tuytuy nga bulag, nga nagasala sang hamlok, kag nagahalunhon sang camelyo. 25 Kailo sa inyo, mga escriba kag mga Fariseo, mga salimpapaw! kay ginatinloan ninyo ang gowa sang tagayan kag sang pinggan, apang sa sulud puno sila sang panglugus kag patuyang. 26 Ikaw Fariseo nga bulag, tinloi anay ang sulud sang tagayan kag pinggan, agud nga ang gowa nila magtinlo man. 27 Kailo sa inyo, mga escriba kag mga Fariseo, mga salimpapaw! kay kaangay kamo sang mga lulubngan nga ginpaputi, nga sa matuud nagapakita sa gowa nga matahum, apang sa sulud puno sang mga tul-an sang mga minatay, kag sang tanan nga kahigkoan. 28 Subong man kamo sa gowa nagapakita nga matarung sa mga tawo, apang sa sulud puno kamo sang pagkasalimpapaw kag kalautan. 29 Kailo sa inyo, mga escriba kag mga Fariseo, mga salimpapaw! bangud nagahimo kamo sing mga lulubngan sang mga manalagna, kag nagapuni sang mga lulubngan sang mga matarung, 30 Kag nagasiling, Kon kami abi sa mga adlaw sang amon mga kaamayan, wala kami nangin-umalambit sa ila sa dugo sang mga manalagna. 31 Gani mga saksi kamo sa inyo kaugalingon, nga kamo mga anak sang mga nagpamatay sang mga manalagna. 32 Niyan pun-a ninyo ang sulukban sang inyo mga kaamayan. 33 Kamo mga man-ug, kamo kaliwatan sang mga man-ug nga dalitan, paano bala ang paglikaw ninyo sa katagudilian sang impierno? 34 ¶ Sa sini nga kabangdanan, yari karon, ako nagapadala sa inyo sing mga manalagna, kag mga tawo nga maalam, kag mga escriba: kag ang iban sa ila inyo patyon kag ilansang sa krus; kag ang iban sa ila bunalon ninyo sa inyo mga sinagoga, kag hingabuton sila sa siudad pa siudad: 35 Agud nga mag-abut sa inyo ang tanan nga dugo nga matarung nga gin-ula sa duta, kutub sa dugo ni Abel nga matarung tubtub sa dugo ni Zacarias nga anak ni Baraquias, nga ginpatay ninyo sa gin-utlan sang templo kag sang halaran. 36 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Tanan ini nga butang magaabut sa sining kaliwatan. 37 O Jerusalem, Jerusalem, ikaw nga nagapatay sang mga manalagna, kag nagabato sa ila nga pinadala sa imo, makapila kuntani nga buut ko tiponon sing tingub ang imo mga anak, subong sang isa ka munga nga nagatipon sang iya mga piso sa idalum sang iya mga pakpak, kag indi kamo buut! 38 Yari karon, ang inyo balay ginabayaan sa inyo nga mamingaw. 39 Kay nagasiling ako sa inyo, Kutub karon indi ninyo ako makita, tubtub nga magsiling kamo, Bulahan ang nagakari sa ngalan sang Ginoo. KAPITULO 24KAG si Jesus naggowa, kag naghalin sa templo: kag ang iya mga disipulo nagpalapit sa iya sa pagpakita sa iya sang mga tinukud sang templo.2 Kag si Jesus nagsiling sa ila, Wala ninyo bala makita ining tanan nga butang? sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Wala sing mabilin diri nga isa ka bato sa ibabaw sang isa, nga indi paglumpagon. 3 ¶ Kag samtang sia nagalingkod sa bukid sang mga Olivo, nagpalapit sa iya sing pahain ang mga disipulo, nga nagasiling, Isugid sa amon, san-o bala mahanabu ini nga mga butang? kag ano bala ang tanda sang imo pag-abut, kag sang katapusan sang kalibutan? 4 Kag si Jesus nagsabat kag nagsiling sa ila, Andam nga walay tawo nga magdaya sa inyo. 5 Kay madamu ang magakari sa akon ngalan, nga nagasiling, Ako ang Cristo; kag magadaya sang madamu. 6 Kag makabati kamo sing mga inaway kag mga kinonokono sang mga inaway: talupangda nga dili kamo malisang: kay tanan ini nga mga butang kinahanglan nga mahanabu, apang indi pa ang katapusan. 7 Kay ang pungsud magatindug batok sa pungsud, kag ang ginharian batok sa ginharian: kag may mga kagutum, kag mga peste, kag mga linog, sa nagakalainlain nga mga duug. 8 Tanan ini pamuno sang mga kasubu. 9 Niyan itugyan kamo nila nga mapit-an, kag pamatyon kamo: kag dumtan kamo sang tanan nga kapungsuran bangud sa akon ngalan. 10 Kag niyan masandad ang madamu, kag magaluibanay ang isa kag isa, kag magadinumtanay ang isa kag isa. 11 Kag magalutaw ang madamu nga dimatuud nga mga manalagna, kag magadaya sang madamu. 12 Kag bangud nga ang kalautan magabuad, ang gugma sang madamu magabugnaw. 13 Apang sia nga magpadayon tubtub sa katapusan, ang amo man maluwas. 14 Kag iwali ining ebanghelyo sang ginharian sa bug-os nga kalibutan subong nga saksi sa tanan nga kapungsuran; kag niyan magaabut ang katapusan. 15 Busa kon makita ninyo ang kangil-aran nga nagapamingaw, nga ginpamolong ni Daniel nga manalagna, nga nagatindug sa duug nga balaan, (ang bisan sin-o nga nagabasa, maghangup sia:) 16 Niyan sila nga yara sa Judea magpalagyo sa mga bukid: 17 Sia nga yara sa atop sang balay dili magpanaug sa pagkuha sang bisan ano nga butang gikan sa iya balay: 18 Kag sia nga yara sa latagon dili magbalik sa pagkuha sang iya mga panapton. 19 Kag kailo sa ila nga mga nagadala, kag sa ila nga nagapasoso sa sinang mga adlaw! 20 Apang pangamuyo kamo nga ang inyo pagpalagyo indi mahanabu sa tigtulugnaw, ukon sa adlaw nga sabbath: 21 Kay niyan magaabut ang daku nga kangitngitan, nga wala pa sing subong nga nahanabu kutub sa ginsuguran sang kalibutan tubtub karon, wala, kag indi na gid mahanabu. 22 Kag luwas lamang palip-oton inang mga adlaw, wala kuntani sing unud nga maluwas: apang bangud sa mga pinili palip-oton inang mga adlaw. 23 Niyan kon may bisan sin-o nga tawo magsiling sa inyo, Tan-awa, yari ang Cristo, ukon yadto; dili kamo magtoo sini. 24 Kay magalutaw ang dimatuud nga mga Cristo, kag dimatuud nga mga manalagna, kag magapakita sing dalagku nga mga tanda kag mga katanhagaan; agud nga, kon mahimo, sila magadaya sang mga pinili gid. 25 Yari karon, nasugid ko nga daan sa inyo. 26 Busa kon magsiling sila sa inyo, Yari karon, yara sia sa kamingawan; dili magkadto: yari karon, yara sia sa natago nga mga hulut; dili magtoo sini. 27 Kay subong sang kilat nga nagagikan sa sidlangan, kag nagasilak tubtub sa katundan; amo man ang pag-abut sang Anak sang tawo. 28 Kay bisan diin ang lawas nga patay, didto magatipon sing tingub ang mga aguila. 29 ¶ Sa gilayon sa tapus ang kangitngitan sinang mga adlaw ang adlaw padulmon, kag ang bulan indi maghatag sang iya kasanag, kag ang mga bitoon magakaholog gikan sa langit, kag ang mga kagamhanan sang mga langit uyugon: 30 Kag niyan magapahayag ang tanda sang Anak sang tawo sa langit: kag niyan magakasubu ang tanan nga tribo sang duta, kag makita nila nga nagakari ang Anak sang tawo sa mga panganud sang langit nga may gahum kag daku nga himaya. 31 Kag magapadala sia sang iya mga anghel sa mabaskug nga tonog sang budyong, kag sila magatipon sing tingub sang iya mga pinili gikan sa apat ka hangin, kutub sa isa ka ukbung sang langit tubtub sa isa. 32 Karon toon sa palaanggiran sang kahoy nga higuera; Kon ang iya sanga malinghod pa, kag manghumlad ang mga dahon, mahibaloan ninyo nga malapit ang tingadlaw: 33 Gani subong man kamo, kon makita ninyo tanan ining butang, hibaloa nga ini malapit na, bisan sa mga gawang. 34 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Ining kaliwatan indi magtaliwan, tubtub nga tanan ining butang matuman. 35 Ang langit kag duta magataliwan, apang ang akon mga polong indi magataliwan. 36 ¶ Apang nahanungud sinang adlaw kag takna walay tawo nakahibalo, wala, bisan pa ang mga anghel sang langit, kondi ang akon Amay lamang. 37 Apang subong sang mga adlaw ni Noe, amo man ang pag-abut sang Anak sang tawo. 38 Kay subong sang mga adlaw sa wala pa ang anaw sila nagakaon kag nagainum, nagapangasawa kag ginapabanhan, tubtub sa adlaw nga nagsulud si Noe sa arka, 39 Kag wala makahibalo tubtub nga nag-abut ang anaw, kag nagdala sa ila nga tanan; amo man ang pag-abut sang Anak sang tawo. 40 Niyan may duha sa latagon; ang isa kuhaon, kag ang isa mabilin. 41 Duha ka babaye magagaling sa galingan; ang isa kuhaon, kag ang isa mabilin. 42 ¶ Busa bantay kamo: kay wala kamo makahibalo kon sa ano nga takna magakari ang inyo Ginoo. 43 Apang kilalaha ninyo ini, nga kon ang agalon sang panimalay nakasayud sa ano nga hugna sang pulaw magaabut ang makawat, magapulaw sia kuntani, kag indi sia magtugut nga guhaban ang iya balay. 44 Busa maghanda man kamo: kay sa takna nga wala ninyo paghunahunaa magakari ang Anak sang tawo. 45 Sin-o bala niyan ang isa ka matutum kag maalam nga alagad, nga ginhimo sang iya ginoo nga manugdumala sa iya panimalay, sa paghatag sa ila sing pagkaon sa nagakaigo nga panag-on? 46 Bulahan yadtong alagad, nga kon mag-abut ang iya ginoo masapwan sia nga nagahimo sing subong. 47 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Nga pagahimoon niya sia nga manugdumala sa tanan niya nga pagkabutang. 48 Apang kag kon yadtong alagad nga malaut magsiling sa iya tagiposoon, Ang akon ginoo nagapalantang sang iya pag-abut; 49 Kag magsugud sa pagpamakul sa mga masigkaalagad niya, kag magkaon kag mag-inum kaupud sang mga palahobog; 50 Ang ginoo sadtong alagad magaabut sa isa ka adlaw nga wala niya pagpaabuta sia, kag sa isa ka takna nga wala niya mahibaloi, 51 Kag utdon sia, kag hatagan sia sang iya bahin upud sang mga salimpapaw: didto may magahinibi kag magabalagrut sang mga ngipon. KAPITULO 25NIYAN ang ginharian sang langit mapaangay sa napulo ka ulay, nga nagdala sang ila mga suga, kag nagkadto sa pagsugat sa nobyo.2 Kag lima sa ila mga maalam, kag lima mga buangbuang. 3 Sila nga mga buangbuang nagdala sang ila mga suga, kag wala magdala sing lana upud sa ila: 4 Apang ang mga maalam nagdala sing lana sa ila mga tibudtibud pati sang ila mga suga. 5 Sang naglantang ang nobyo, tanan sila gintuyo kag nagtolog. 6 Kag sa tunga sang kagab-ihon may isa ka sininggit, Yari karon, ang nobyo nagakari; gowa kamo sa pagsugat sa iya. 7 Niyan tanan yadtong ulay nagbangon, kag nag-aman sang ila mga suga. 8 Kag ang mga buangbuang nagsiling sa mga maalam, Hatagi kami sang inyo lana; kay napalong ang amon mga suga. 9 Apang ang mga maalam nagsabat, nga nagasiling, Indi mahimo; basi indi mag-igo sa amon kag sa inyo: apang maayo pa magkadto kamo sa mga nagabaligya, kag magbakal nga sa inyo kaugalingon. 10 Kag samtang nagapakadto sila sa pagbakal, nag-abut ang nobyo; kag sila nga mga handa nagsulud upud sa iya sa kasal: kag gintakup ang gawang. 11 Sang olihi nag-abut man ang iban nga mga ulay, nga nagasiling, Ginoo, Ginoo, buksi kami. 12 Apang nagsabat sia kag nagsiling, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Wala ako makakilala sa inyo. 13 Busa bantay kamo, kay wala kamo makahibalo sang adlaw ukon sang takna nga magaabut ang Anak sang tawo. 14 ¶ Kay ang ginharian sang langit subong sang isa ka tawo nga nagapanlakatan sa malayo nga duta, nga nagtawag sang iya kaugalingon nga mga alagad, kag gintugyan sa ila ang iya pagkabutang. 15 Kag sa isa naghatag sia sing lima ka talanton, sa isa duha, kag sa isa isa; sa tagsa ka tawo sono sa iya tuhay nga ikasarang; kag sa gilayon nagpanlakatan sia. 16 Niyan sia nga nakabaton sing lima ka talanton naglakat kag nagpatikang sini, kag nagdaug sing lima pa ka talanton. 17 Kag sa amo nga bagay sia nga nakabaton sing duha, nagdaug sia man sing duha pa. 18 Apang sia nga nakabaton sing isa naglakat kag nagkutkut sa duta, kag gintago ang kuarta sang iya ginoo. 19 Sa tapus ang malawig nga tion nag-abut ang ginoo sadtong mga alagad, kag nagpakighusay sa ila. 20 Kag gani sia nga nakabaton sing lima ka talanton nagpalapit kag nagdala sing lima pa ka talanton, nga nagasiling, Ginoo, lima ka talanton ang gintugyan mo sa akon: yari karon, nakadaug ako dugang pa sa ila sing lima pa ka talanton. 21 Ang iya ginoo nagsiling sa iya, Maayo gid, ikaw maayo kag matutum nga alagad: sa diotay nga mga butang nanginmatutum ka, padumalahon ko ikaw sa madamu nga mga butang: sulud ka sa kalipay sang imo ginoo. 22 Sia man nga nakabaton sing duha ka talanton nagpalapit kag nagsiling, Ginoo, duha ka talanton ang gintugyan mo sa akon: yari karon, nakadaug ako sing duha pa ka talanton dugang pa sa ila. 23 Ang iya ginoo nagsiling sa iya, Maayo gid, maayo kag matutum nga alagad; sa diotay nga mga butang nanginmatutum ka, padumalahon ko ikaw sa madamu nga mga butang: sulud ka sa kalipay sang imo ginoo. 24 Niyan sia nga nakabaton sing isa ka talanton nagpalapit kag nagsiling, Ginoo, nakilala ko nga ikaw tawo nga matig-a, nga nagaani didto sa wala mo masab-ugi, kag nagatipon didto sa wala mo mapahangini: 25 Kag nahadluk ako, kag naglakat kag gintago ang imo talanton sa duta: yari karon, yara na ang sa imo. 26 Ang iya ginoo nagsabat kag nagsiling sa iya, Ikaw malaut kag matamad nga alagad, nakahibalo ka nga ako nagaani didto sa wala ko masab-ugi, kag nagatipon didto sa wala ko mapahangini: 27 Dapat mo kuntani gintugyan ang akon kuarta sa mga manugbaylo, kag niyan sa akon pag-abut makabaton ako sang akon upud ang saka. 28 Busa kuhaa ang talanton sa iya, kag ihatag ini sa iya nga may napulo ka talanton. 29 Kay ang tagsatagsa nga may iya hatagan, kag may kabuganaan sia: apang sia nga wala sing iya bisan pa ang iya kuhaon sa iya. 30 Kag ang alagad nga wala sing pulus ipilak ninyo sa kadudulman nga sa gowa: didto may magahinibi kag magabalagrut sang mga ngipon. 31 ¶ Kon magkari ang Anak sang tawo sa iya himaya, kag ang tanan nga balaan nga anghel kaupud niya, niyan magalingkod sia sa trono sang iya himaya: 32 Kag tiponon sa atubangan niya ang tanan nga pungsud: kag painpainon niya sila isa sa isa, subong sang manugpahalab nga nagapain sang iya mga carnero sa mga kanding: 33 Kag ipahamtang niya ang mga carnero sa iya too, apang ang mga kanding sa wala. 34 Niyan ang Hari magasiling sa mga natoo niya, Kari, kamo nga ginpakamaayo sang akon Amay, panublia ang ginharian nga gin-aman sa inyo kutub sang pagtukud sang kalibutan: 35 Kay gingutum ako, kag ginpakaon ako ninyo: gin-uhaw ako, kag ginpainum ako ninyo: nagdumoloong ako, kag ginsagup ako ninyo: 36 Hubo, kag ginpapanaptan ako ninyo: nagmasakit ako, kag ginduaw ako ninyo: nabilanggo ako, kag nagkari kamo sa akon. 37 Niyan ang mga matarung magasabat sa iya, nga nagasiling, Ginoo, san-o ka bala namon nakita nga gutum, kag ginpakaon ka? ukon nauhaw, kag ginpainum ka? 38 San-o ka bala namon nakita nga dumoloong, kag ginsagup ka? ukon hubo, kag ginpapanaptan ka? 39 Ukon san-o ka bala namon nakita nga nagmasakit, ukon sa bilanggoan, kag nagkadto kami sa imo? 40 Kag ang Hari magasabat kag magasiling sa ila, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Sa bagay nga ginhimo ninyo ini sa isa sang labing kubus sining akon mga kauturan, ginhimo ini ninyo sa akon. 41 Niyan magasiling man sia sa mga nawala, Palayo sa akon, kamo nga pinapakamalaut, pa kalayo nga walay katapusan, nga gin-aman sa yawa kag sa iya mga anghel: 42 Kay gingutum ako, kag wala ninyo ako pagpakan-a: gin-uhaw ako, kag wala ninyo ako pagpaimna: 43 Nagdumoloong ako, kag wala ninyo ako pagsagupa: hubo, kag wala ninyo ako pagpapanapti: nagmasakit, kag sa bilanggoan, kag wala ninyo ako pagduawa. 44 Niyan magasabat man sila sa iya, nga nagasiling, Ginoo, san-o ka bala namon nakita nga gutum, ukon nauhaw, ukon isa ka dumoloong, ukon hubo, ukon nagmasakit, ukon sa bilanggoan, kag wala mag-alagad sa imo? 45 Niyan magasabat sia sa ila, nga nagasiling, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Sa bagay nga wala ninyo paghimoa ini sa isa sang labing kubus sini sa ila, wala ninyo paghimoa ini sa akon. 46 Kag ini sila magakadto sa silot nga walay katapusan: apang ang mga matarung sa kabuhi nga walay katapusan. KAPITULO 26KAG nahanabu, sang nakatapus si Jesus sini tanan nga hambalanon, nagsiling sia sa iya mga disipulo,2 Nakahibalo kamo nga sa tapus ang duha ka adlaw amo ang pandut sang pagligad, kag ang Anak sang tawo itugyan nga ilansang sa krus. 3 Niyan nagtipon sing tingub ang puno nga mga pari, kag ang mga escriba, kag ang mga tigulang sang katawohan, sa palacio sang mataas nga pari, nga gintawag si Caifas, 4 Kag naghimbon agud nga ila madakup si Jesus sa limbong, kag patyon sia. 5 Apang nagsiling sila, Indi sa adlaw sang pandut, basi mahanabu ang kagubut sa katawohan. 6 ¶ Karon sang si Jesus sa Betania, sa balay ni Simon nga aroon, 7 May nagpalapit sa iya nga babaye nga may suludlan nga alabastro sang ihalaplas nga malahalon gid, kag ginbobo ini sa iya olo, samtang nagalingkod sia sa pagkaon. 8 Apang sang nakita ini sang iya mga disipulo, naakig sila, nga nagasiling, Sa ano bala nga katuyoan ini nga pag-usik? 9 Kay ining ihalaplas sarang kuntani mabaligya sing mahal, kag mahatag sa mga imol. 10 Sang nahantupan ini ni Jesus, nagsiling sia sa ila, Ngaa bala ginatublag ninyo ang babaye? kay sia nakahimo sing buhat nga maayo sa akon. 11 Kay ang mga imol kaupud ninyo sa gihapon; apang ako indi kaupud ninyo sa gihapon. 12 Kay bangud sa iya pagbobo sining ihalaplas sa akon lawas, iya ginhimo ini nga sa akon lubung. 13 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Bisan diin iwali ining ebanghelyo sa bug-os nga kalibutan, may amo man sini, nga ang ginhimo sini nga babaye, isugid nga sa handumanan niya. 14 ¶ Niyan ang isa sang mga napulog duha, nga gintawag si Judas Iscariote, nagkadto sa puno nga mga pari, 15 Kag nagsiling sa ila, Ano bala ang ihatag ninyo sa akon, kag itugyan ko sia sa inyo? Kag nagkasugut sila sa iya sing katloan ka bilog nga pilak. 16 Kag kutub sadtong tion nagpangita sia sing kahigayonan sa pagtugyan sa iya. 17 ¶ Karon sa nahaunang adlaw sang pandut sang tinapay nga walay tapay nagpalapit kay Jesus ang mga disipulo, nga nagasiling sa iya, Diin bala ang buut mo nga ihanda namon nga sa imo ang pagkaon sang pagligad? 18 Kag sia nagsiling, Kadto sa siudad sa amo nga tawo, kag magsiling sa iya, Ang Agalon nagasiling, Ang akon tion malapit na; magahiwat ako sang pagligad sa imo balay kaupud sang akon mga disipulo. 19 Kag ang mga disipulo naghimo sono sang ginsogo sa ila ni Jesus; kag ginhanda nila ang pagligad. 20 Karon sang nag-abut ang kasisidmon, naglingkod sia kaupud sang napulog duha. 21 Kag samtang sila nagakaon, nagsiling sia, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, nga isa sa inyo magatugyan sa akon. 22 Kag nagkalasubu sila sing tama, kag nagsugud sa pagsiling sa iya ang tagsatagsa sa ila, Ginoo, ako ayhan? 23 Kag sia nagsabat kag nagsiling, Sia nga nagatusmog sang iya kamut kaupud nakon sa pinggan, ang amo man magatugyan sa akon. 24 Ang Anak sang tawo magataliwan sono sa nasulat nahanungud sa iya: apang kailo sa sina nga tawo nga paagi sa iya ginatugyan ang Anak sang tawo! maayo sa sina nga tawo kon wala sia matawo. 25 Niyan si Judas, nga nagtugyan sa iya, nagsabat kag nagsiling, Agalon, ako ayhan? Nagsiling sia sa iya, Ginsiling mo. 26 ¶ Kag samtang nagakaon sila, nagkuha si Jesus sing tinapay, kag ginpakamaayo ini, kag gintipiktipik ini, kag ginhatag ini sa mga disipulo, kag nagsiling, Kuha, kaon; ini amo ang akon lawas. 27 Kag ginkuha niya ang tagayan, kag nagpasalamat, kag ginhatag ini sa ila, nga nagasiling, Inum kamo tanan sini; 28 Kay ini amo ang akon dugo sang bag-ong testamento, nga ginaula sa madamu bangud sa kapatawaran sang mga sala. 29 Apang ako nagasiling sa inyo, kutub karon indi na ako magainum sining bunga sang ubas, tubtub sinang adlaw nga magainum ako sini sing bag-o kaupud ninyo sa ginharian sang akon Amay. 30 Kag sang nakaamba sila sing himno, naggowa sila pakadto sa bukid sang mga Olivo. 31 Niyan nagsiling si Jesus sa ila, Tanan kamo masandad bangud sa akon sa sini nga gab-i: kay nasulat na, Samaron ko ang manugpahalab, kag magaaplaag ang mga carnero sang panong. 32 Apang sa tapus ako mabanhaw, magauna ako sa inyo sa Galilea. 33 Si Pedro nagsabat kag nagsiling sa iya, Bisan pa ang tanan nga tawo masandad bangud sa imo, apang ako indi gid masandad. 34 Si Jesus nagsiling sa iya, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa imo, Nga karon nga gab-i, sa wala pa makapamalo ang sulug, ipanghiwala mo ako sing makatlo. 35 Si Pedro nagsiling sa iya, Bisan pa mapatay ako kaupud nimo, apang indi ko ikaw pag-ipanghiwala. Ang tanan nga disipulo nagsiling sing amo man. 36 ¶ Niyan si Jesus nag-abut kaupud nila sa duug nga gintawag Getsemani, kag nagsiling sa mga disipulo, Lingkod kamo diri, samtang ako nagakadto kag nagapangamuyo sa unhan. 37 Kag iya gin-upud si Pedro kag ang duha ka anak nga lalaki ni Zebedeo, kag nagsugud sa pagkasubu kag tama nga kalisud. 38 Niyan nagsiling sia sa ila, Ang akon kalag masinulub-on sing tama, tubtub gid sa kamatayon: pabilin kamo diri, kag pulaw kaupud nakon. 39 Kag nagkadto sia sa uluunhan, kag naghapa, kag nagpangamuyo, nga nagasiling, O Amay ko, kon mahimo, paligara sa akon ining tagayan: walay sapayan indi sono sa buut ko, kondi sa buut mo. 40 Kag nagbalik sia sa mga disipulo, kag nakita sila nga nagakatolog, kag nagsiling kay Pedro, Ano, indi bala kamo makapulaw kaupud nakon sing isa ka takna? 41 Magpulaw kag magpangamuyo, agud nga indi kamo magsulud sa panulay: ang espiritu matuud handa, apang ang unud maluya. 42 Sa liwat naglakat sia sa ikaduha nga tion, kag nagpangamuyo, nga nagasiling, O Amay ko, kon ini nga tagayan indi magtaliwan sa akon, luwas nga akon imnon ini, paghimoon ang imo kabubut-on. 43 Kag nagbalik sia kag nakita sila nga nagakatolog liwat: kay mabug-at ang ila mga mata. 44 Kag ginbayaan niya sila, kag naglakat liwat, kag nagpangamuyo sa ikatlo nga tion, nga nagasiling sang amo man nga mga polong. 45 Niyan nagbalik sia sa iya mga disipulo, kag nagsiling sa ila, Tolog na kamo, kag magpahuway: yari karon, ang takna malapit na, kag ang Anak sang tawo ginatugyan sa mga kamut sang mga makasasala. 46 Bangon, malakat kita: yari karon, malapit na sia nga nagatugyan sa akon. 47 ¶ Kag samtang nagahambal pa sia, yari karon, si Judas, nga isa sang napulog duha, nag-abut, kag kaupud niya ang daku nga kadam-an nga may mga espada kag mga lalampus, gikan sa puno nga mga pari kag mga tigulang sang katawohan. 48 Karon sia nga nagtugyan sa iya naghatag sa ila sing tanda, nga nagasiling, Ang bisan sin-o nga akon halukan, amo ina sia: dakpa sia. 49 Kag sa gilayon nagpalapit sia kay Jesus, kag nagsiling, Paano ka, agalon; kag ginhalukan sia. 50 Kag si Jesus nagsiling sa iya, Abyan, ngaa bala yari ka? Niyan nagpalapit sila, kag ginkaptan si Jesus, kag gindakup sia. 51 Kag, yari karon, isa sa ila nga nakaupud kay Jesus nag-untay sang iya kamut, kag naggabut sang iya espada, kag ginlabo ang isa ka alagad sang mataas nga pari, kag gingilangan sia sang dulunggan. 52 Niyan si Jesus nagsiling sa iya, Itagub ang imo espada: kay ang tanan nga nagagamit sang espada sa espada mapatay. 53 Nagahunahuna ka bala nga indi ako karon makapangamuyo sa akon Amay, kag sa gilayon padalhan ako niya sing kapin sa napulog duha ka legion sang mga anghel? 54 Apang paano niyan ang pagkatuman sang mga kasulatan, nga amo ini ang kinahanglan mahanabu? 55 Sa sadto man nga takna si Jesus nagsiling sa mga kadam-an, Nagakari bala kamo sing subong nga batok sa isa ka makawat nga may mga espada kag mga lalampus sa pagdakup sa akon? Adlawadlaw naglingkod ako kaupud ninyo sa templo nga nagapanudlo, kag wala ninyo ako pagdakpa. 56 Apang tanan ini nahanabu, agud nga matuman ang kasulatan sang mga manalagna. Niyan ang tanan nga disipulo nagbiya sa iya, kag nagpalagyo. 57 ¶ Kag sila nga nagdakup kay Jesus nagdala sa iya kay Caifas nga mataas nga pari, diin nagtipon ang mga escriba kag mga tigulang. 58 Apang si Pedro nagsonod sa iya sa malayo tubtub sa palacio sang mataas nga pari, kag nagsulud, kag naglingkod kaupud sang mga alagad, sa pagtan-aw sang katapusan. 59 Karon ang puno nga mga pari, kag ang mga tigulang, kag ang bug-os nga konseho, nagpangita sing dimatuud nga saksi batok kay Jesus, sa pagpatay sa iya; 60 Apang wala sing nakita: hoo, bisan pa nagpalapit ang madamu nga dimatuud nga mga saksi, apang wala sila sing nakita. Sang olihi nagpalapit ang duha ka dimatuud nga saksi, 61 Kag nagsiling, Ining tawo nagsiling, Ako makasarang sa pagguba sang templo sang Dios, kag sa pagtukud sini sa tatlo ka adlaw. 62 Kag nagtindug ang mataas nga pari, kag nagsiling sa iya, Wala ka bala sing isabat? ano bala ining ginasaksi nila batok sa imo? 63 Apang si Jesus naghipus. Kag ang mataas nga pari nagsabat kag nagsiling sa iya, Ginapasumpa ko ikaw sa Dios nga buhi, nga magsugid ka sa amon kon ikaw ang Cristo, ang Anak sang Dios. 64 Si Jesus nagsiling sa iya, Ginsiling mo: walay sapayan ako nagasiling sa imo, Sa tapus sini makita ninyo ang Anak sang tawo nga nagalingkod sa too sang gahum, kag nagakari sa mga panganud sang langit. 65 Niyan ang mataas nga pari nagkusnit sang iya mga panapton, nga nagasiling, Nakapamolong sia sang pagpasipala; ano pa bala ang kinahanglan ta sang mga saksi? yari karon, nabatian na ninyo ang iya pasipala. 66 Ano bala sa hunahuna ninyo? Sila nagsabat kag nagsiling, Takus sia sa kamatayon. 67 Niyan ginduplaan sia nila sa iya nawung, kag ginsumbag sia; kag ang iban nagtampa sa iya, 68 Nga nagasiling, Itagna sa amon, ikaw nga Cristo, Sin-o bala ang nagtampa sa imo? 69 ¶ Karon si Pedro naglingkod sa gowa sa palacio: kag ang dalaga nagpalapit sa iya, nga nagasiling, Ikaw man kaupud ni Jesus sang Galilea. 70 Apang sia nagpanghiwala sa atubangan nila nga tanan, nga nagasiling, Wala ako makahibalo kon ano ang imo ginasiling. 71 Kag sang naggowa sia sa portico, nakita sia sang isa na man ka sologoon nga babaye, kag nagsiling sa ila nga yadto didto, Ining tawo man kaupud ni Jesus sang Nazaret. 72 Kag liwat nagpanghiwala sia nga may sumpa, Wala ko makilala ang tawo. 73 Kag sa wala madugay nagpalapit sa iya sila nga nagatilindug, kag nagsiling kay Pedro, Matuud gid nga ikaw man isa sa ila; kay ang imo panghambal nagapakilala sa imo. 74 Niyan nagsugud sia sa pagpanghimalaut kag sa pagpanumpa, nga nagasiling, Wala ko makilala ang tawo. Kag sa gilayon nagpamalo ang sulug. 75 Kag si Pedro nakadumdum sang polong ni Jesus, nga nagsiling sa iya, Sa wala pa makapamalo ang sulug, ikaw magapanghiwala sa akon sing makatlo. Kag naggowa sia, kag naghibi sing mapait. KAPITULO 27SANG pagkaaga, ang tanan nga puno nga mga pari kag mga tigulang sang katawohan nagsinapul batok kay Jesus sa pagpatay sa iya:2 Kag sang nagapus nila sia, gindala nila sia, kag gintugyan sia kay Poncio Pilato nga gobernador. 3 ¶ Niyan si Judas, nga nagtugyan sa iya, sang nakita niya nga gintagudilian sia, naghinulsul, kag gin-uli ang katloan ka bilog nga pilak sa puno nga mga pari kag mga tigulang, 4 Nga nagasiling, Nakasala ako nga gintugyan ko ang dugo nga inocente. Kag nagsiling sila, Ano bala ang labut namon sina? ikaw ang mahibalo. 5 Kag iya ginpilak ang mga binilog sang pilak sa templo, kag nagtaliwan, kag naglakat kag nagbitay sang iya kaugalingon. 6 Kag ang puno nga mga pari nagkuha sang mga binilog sang pilak, kag nagsiling, Indi tugut nga ibutang ini sa duug nga bahandian, sanglit bili ini sang dugo. 7 Kag nagsinapul sila, kag ginbakal ini sang latagon sang maninihon, nga lubngan sang mga dumoloong. 8 Busa yadtong latagon gintawag, Ang latagon sang dugo, tubtub karon nga adlaw. 9 Niyan natuman inang ginpamolong ni Jeremy nga manalagna, nga nagasiling, Kag ginkuha nila ang katloan ka bilog nga pilak, ang bili niya nga ginpabilihan, nga sila sang mga kaanakan sang Israel nagpabili; 10 Kag ginhatag ini sa latagon sang maninihon, sono sa gintangdo sang Ginoo sa akon. 11 Kag si Jesus nagtindug sa atubangan sang gobernador: kag ang gobernador nagpamangkot sa iya, nga nagasiling, Ikaw bala ang Hari sang mga Judio? Kag si Jesus nagsiling sa iya, Ginasiling mo. 12 Kag sang ginsumbung sia sang puno nga mga pari kag mga tigulang, wala sia magsabat sing bisan ano. 13 Niyan nagsiling si Pilato sa iya, Wala ka bala nagapamati sang madamu nga butang nga ginasaksi nila batok sa imo? 14 Kag wala sia magsabat sa iya bisan isa lamang ka polong; sa bagay nga natingala sing daku ang gobernador. 15 Karon sa sadtong sinalosalo ang gobernador may kinabatasan sa pagbuhi sing isa ka binilanggo sa katawohan, kon sin-o ang luyag nila. 16 Kag niyan may isa sila ka binilanggo nga bantug, nga gintawag si Barabbas. 17 Busa sang nagtipon sila sing tingub, si Pilato nagsiling sa ila, Sin-o bala ang luyag ninyo nga buhian ko sa inyo? si Barabbas, ukon si Jesus nga ginatawag Cristo? 18 Kay nakahibalo sia nga bangud sa kahisa gintugyan nila sia. 19 ¶ Sang nagalingkod sia sa lingkoran nga hukmanan, ang iya asawa nagpasogo sa iya, nga nagasiling, Indi ka maghilabut sinang tawo nga matarung: kay nag-antus ako sing madamu nga butang sini nga adlaw sa damgo bangud sa iya. 20 Apang ang puno nga mga pari kag ang mga tigulang nagbuyuk sang kadam-an agud nga pangayoon nila si Barabbas, kag laglagon si Jesus. 21 Ang gobernador nagsabat kag nagsiling sa ila, Sin-o bala sa duha ang luyag ninyo nga buhian ko sa inyo? Nagsiling sila, Si Barabbas. 22 Si Pilato nagsiling sa ila, Busa ano bala ang himoon ko kay Jesus nga ginatawag Cristo? Tanan sila nagsiling sa iya, Ilansang sia sa krus. 23 Kag ang gobernador nagsiling, Ngaa, ano bala nga kalautan ang nahimo niya? Apang nagsinggit sila sing tama pa gid, nga nagasiling, Ilansang sia sa krus. 24 ¶ Sang nakita ni Pilato nga wala sia sing mahimo, kondi tapat pa nagginahud, nagkuha sia sing tubig, kag nanghinaw sang iya mga kamut sa atubangan sang kadam-an, nga nagasiling, Inocente ako sa dugo sining matarung nga tawo: kamo ang mahibalo. 25 Niyan ang tanan nga katawohan nagsabat, kag nagsiling, Ang iya dugo manginsa amon, kag sa amon mga anak. 26 ¶ Niyan ginbuhian niya sa ila si Barabbas: kag sang ginpabunal niya si Jesus, gintugyan niya sia nga ilansang sa krus. 27 Niyan ang mga soldado sang gobernador nagdala kay Jesus sa komon nga salapulan, kag nagtipon sa iya ang bug-os nga guban sang mga soldado. 28 Kag gin-ubahan sia nila, kag ginsul-uban sia sang kunup nga escarlata. 29 ¶ Kag sang nakasalapid sila sing purungpurung nga tunukon, ila ginsuklub ini sa iya olo, kag isa ka tabun-ak sa iya kamut nga too: kag nagluhud sila sa atubangan niya, kag nag-uligyat sa iya, nga nagasiling, Mabuhi, Hari sang mga Judio! 30 Kag ginduplaan sia nila, kag ginkuha ang tabun-ak, kag ginbunal sia sa olo. 31 Kag sa tapus nga nauligyat nila sia, gin-ubahan sia nila sang kunup, kag ginsul-uban sang iya kaugalingon nga panapton, kag gindul-ong sia sa paglansang sa iya sa krus. 32 Kag sang nagagowa sila, nasugata nila ang tawo nga taga-Cirene, si Simon ang ngalan: ginpilit nila sia sa pagpas-an sang iya krus. 33 Kag sang nag-abut sila sa duug nga gintawag Golgota, kon sayoron, ang duug sang bagol, 34 ¶ Ginhatagan nila sia sang langgaw nga imnon nga nasimbogan sang apdo: kag sang natilawan niya ini, indi sia buut mag-inum. 35 Kag sila naglansang sa iya sa krus, kag ginbahinbahin ang iya mga panapton, nga nagapapalad: agud nga matuman ang ginpamolong sang manalagna, Sila nagbahinbahin sang akon mga panapton sa tunga nila, kag sa akon bayo nagpapalad sila. 36 Kag sa nagalilingkod sila, nagbantay sila sa iya didto; 37 Kag nagbutang sa ibabaw sang iya olo sang iya panumbungon nga nasulat, INI SI JESUS NGA HARI SANG MGA JUDIO. 38 Niyan may ginlansang dungan sa iya nga duha ka makawat, isa sa too, kag isa sa wala. 39 ¶ Kag sila nga nagligad nagbuyayaw sa iya, nga nagalungolungo sang ila mga olo, 40 Kag nagasiling, Ikaw nga magaguba sang templo, kag magapatindug sini sa tatlo ka adlaw, luwasa ang imo kaugalingon. Kon ikaw ang Anak sang Dios, panaug ka sa krus. 41 Sa amo man nga bagay ang puno nga mga pari nga nagauligyat sa iya, kaupud sang mga escriba kag mga tigulang, nagsiling, 42 Sa iban nagluwas sia; sa iya kaugalingon indi sia makaluwas. Kon sia ang Hari sang Israel, magpanaug sia karon sa krus, kag magatoo kita sa iya. 43 Nagsalig sia sa Dios; luwason niya sia karon, kon batonon niya sia: kay nagsiling sia, Ako ang Anak sang Dios. 44 Ang mga makawat man, nga ginlansang dungan sa iya, nagtamay sing amo man sa iya. 45 Karon kutub sa ikan-um nga takna may kadudulman sa bug-os nga duta tubtub sa ikasiam nga takna. 46 Kag sa mga ikasiam nga takna nagsinggit si Jesus sa matonog nga tingug, nga nagasiling, Eli, Eli, lama sabactani? nga kon sayoron, Dios ko, Dios ko, ngaa ginpatumbayaan mo ako? 47 Ang iban sa ila nga nagtindug didto, sang pagkabati nila sini, nagsiling, Ining tawo nagatawag kay Elias. 48 Kag sa gilayon nagdalagan ang isa sa ila, kag nagkuha sing esponha, kag ginpasalupsupan ini sing langgaw, kag gintakud ini sa tabun-ak, kag ginhatag sa iya nga imnon. 49 Ang iban nagsiling, Pabayai, tan-awon ta kon makari si Elias sa pagluwas sa iya. 50 ¶ Si Jesus, sang nagsinggit sia liwat sa matonog nga tingug, nabugtoan sia sang ginhawa. 51 Kag, yari karon, ang kumbung sang templo napihak kutub sa ibabaw tubtub sa idalum; kag ang duta nagtay-ug, kag naglitik ang mga dakung bato; 52 Kag nagbukas ang mga lulubngan; kag madamu nga lawas sang mga santo nga nagkalatolog nabanhaw, 53 Kag naggowa sa mga lulubngan sa tapus sang pagkabanhaw niya, kag nagsulud sa siudad nga balaan, kag nagpakita sa madamu. 54 Karon sang ang centurion, kag sila nga kaupud niya, nga nagabantay kay Jesus, nakakita sang linog, kag sadtong mga butang nga nahanabu, nagkahadluk sila sing daku, nga nagasiling, Matuud gid nga ini amo ang Anak sang Dios. 55 Kag didto may nagatalan-aw gikan sa malayo nga madamu nga babaye, nga nagsonod kay Jesus gikan sa Galilea, nga nagaalagad sa iya: 56 Sa ila yara si Maria Magdalena, kag si Maria nga iloy ni Santiago kag ni Joses, kag ang iloy sang mga anak ni Zebedeo. 57 Sang nag-abut ang kasisidmon, nag-abut ang isa ka tawo nga manggaranon nga taga-Arimatea, nga ginhingalanan si Jose, nga sia man disipulo ni Jesus: 58 Sia nagkadto kay Pilato, kag ginpangayo ang lawas ni Jesus. Niyan si Pilato nagsogo nga ihatag ang lawas. 59 Kag sang nakuha ni Jose ang lawas, ginsamburan niya ini sing matinlo nga panapton nga lino, 60 Kag ginbutang ini sa iya kaugalingon nga bag-o nga lulubngan, nga ginguhab niya sa dakung bato: kag ginpaligid niya ang isa ka daku nga bato sa gawang sang lulubngan, kag nagtaliwan. 61 Kag didto si Maria Magdalena, kag ang isa ka Maria, nga nagalingkod sa atubangan sang lulubngan. 62 ¶ Karon sa madason nga adlaw, nga nagsonod sa adlaw sang pag-aman, ang puno nga mga pari kag ang mga Fariseo nagtipon kay Pilato, 63 Nga nagasiling, Sir, nadumduman namon nga yadtong madayaon nagsiling, sang buhi pa sia, Sa tapus ang tatlo ka adlaw mabanhaw ako. 64 Busa magsogo ka nga lig-onon ang lulubngan tubtub sa ikatlo nga adlaw, basi nga magkari ang iya mga disipulo sa kagab-ihon, kag kawaton sia, kag magsiling sa katawohan, Nabanhaw sia gikan sa mga patay: gani ang olihi nga sayup malain pa sa nahauna. 65 Si Pilato nagsiling sa ila, May bantay kamo: kadto kamo, lig-ona ini sono sa inyo masarangan. 66 Gani nagkadto sila, kag ginlig-on ang lulubngan, ginpat-inan ang bato, kag ginpabantayan. KAPITULO 28SA katapusan sang sabbath, sa pagpamanagbanag sang nahaunang adlaw sang semana, nagkadto si Maria Magdalena kag ang isa ka Maria sa pagtan-aw sang lulubngan.2 Kag, yari karon, may daku nga linog: kay ang anghel sang Ginoo nagkunsad gikan sa langit, kag nag-abut kag nagpaligid sang bato gikan sa gawang, kag naglingkod sa sini. 3 Ang iya dagway subong sang kilat, kag ang iya panapton maputi subong sang nieve: 4 Kag sa kahadluk sa iya nagkurug ang mga bantay, kag nangin-subong sang patay nga mga tawo. 5 Kag ang anghel nagsabat kag nagsiling sa mga babaye, Dili kamo mahadluk: kay nakahibalo ako nga kamo nagapangita kay Jesus, nga ginlansang sa krus. 6 Wala sia diri: kay nabanhaw sia, subong sang ginsiling niya. Kari, tan-awa ang duug nga ginhamyangan sang Ginoo. 7 Kag lakat kamo sing dalidali, kag sugiran ang iya mga disipulo nga nabanhaw sia gikan sa mga patay; kag, yari karon, nagauna sia sa inyo sa Galilea; didto makita ninyo sia: yari karon, nasiling ko sa inyo. 8 Kag naghalin sila sing dalidali sa lulubngan nga may kahadluk kag daku nga kalipay; kag nagdalagan sa pagbalita sa iya mga disipulo. 9 ¶ Kag sang naglakat sila sa pagsugid sang iya mga disipulo, yari karon, si Jesus nagsugata sa ila, nga nagasiling, Magkalipay kamo. Kag sila nagpalapit kag naghakus sa iya mga tiil, kag nagsimba sa iya. 10 Niyan si Jesus nagsiling sa ila, Dili kamo mahadluk: kadto kamo kag sugiran ang akon mga kauturan nga magkadto sila sa Galilea, kag didto makita ako nila. 11 ¶ Karon sang nagapakadto sila, yari karon, ang iban sang mga bantay nag-abut sa siudad, kag nagsugid sa puno nga mga pari sang tanan nga mga butang nga nahanabu. 12 Kag sang nagtilipon sila kaupud sang mga tigulang, kag nakasapul, naghatag sila sing madamu nga kuarta sa mga soldado, 13 Nga nagasiling, Isiling ninyo, Ang iya mga disipulo nagkari sa kagab-ihon, kag nagkawat sa iya samtang nagakatolog kami. 14 Kag kon ini mabatian sang gobernador, buyokon namon sia, kag luwason kamo sa katalagman. 15 Gani ginbaton nila ang kuarta, kag naghimo sono sa gintudlo sa ila: kag ining hambalanon masami ginpalapnag sa tunga sang mga Judio tubtub karon nga adlaw. 16 ¶ Niyan ang napulog isa ka disipulo nagkadto sa Galilea, sa isa ka bukid nga gintangdo ni Jesus sa ila. 17 Kag sang nakita nila sia, nagsimba sila sa iya: apang ang iban nagduhaduha. 18 Kag nagpalapit si Jesus kag nagpamolong sa ila, nga nagasiling, Ang bug-os nga gahum sa langit kag sa duta natugyan sa akon. 19 ¶ Busa lakat kamo, kag tudloan ang tanan nga kapungsuran, nga nagabautiso sa ila sa ngalan sang Amay, kag sang Anak, kag sang Balaan nga Espiritu: 20 Nga nagapanudlo sa ila sa pagbantay sang tanan nga mga butang nga bisan ano nga ginsogo ko sa inyo: kag, yari karon, ako kaupud ninyo sa gihapon, bisan tubtub sa katapusan sang kalibutan. Amen. |