MARCOSKAPITULO 1ANG ginsuguran sang ebanghelyo nahanungud kay Jesu-Cristo, ang Anak sang Dios;2 Subong sang nasulat sa mga manalagna, Yari karon, ginapadala ko ang akon manugbalita sa una sang imo nawung, nga magaaman sang imo dalanon sa una nimo. 3 Ang tingug sang isa nga nagasinggit sa kamingawan, Ihanda ninyo ang dalan sang Ginoo, tadlonga ang iya mga banas. 4 Si Juan nagbautiso sa kamingawan, kag nagwali sang bautismo sang paghinulsul bangud sa kapatawaran sang mga sala. 5 Kag nagduguk sa iya ang bug-os nga duta sang Judea, kag sila nga taga-Jerusalem, kag ginbautisohan niya sila tanan sa suba sang Jordan, nga nagatuad sang ila mga sala. 6 Kag si Juan napanaptan sing bulbul sang camelyo, kag may wagkus nga panit sa iya hawak; kag nagkaon sia sing mga apan kag dugus nga talonon; 7 Kag nagwali, nga nagasiling, May isa nga magasonod sa akon nga gamhanan pa sa akon, nga indi ako takus sa pagduko kag paghubad sang higot sang iya sapatos. 8 Sa pagkamatuud ako nagbautiso sa inyo sa tubig: apang sia magabautiso sa inyo sa Balaan nga Espiritu. 9 Kag nahanabu sa sadtong mga adlaw, nga si Jesus nag-abut gikan sa Nazaret sang Galilea, kag ginbautisohan ni Juan sa Jordan. 10 Kag sa gilayon sang nakatakas sia sa tubig, nakita niya ang mga langit nga bukas, kag ang Espiritu subong sang isa ka pating nga nagakunsad sa ibabaw niya: 11 Kag may isa ka tingug nga naggikan sa langit, nga nagasiling, Ikaw hinigugma ko nga Anak, sa imo nahamuut gid ako. 12 Kag sa gilayon gindaldal sia sang Espiritu pa kamingawan. 13 Kag didto sia sa kamingawan sing kap-atan ka adlaw, nga ginsulay ni Satanas; kag sia upud sang mga sapat nga talonon; kag ang mga anghel nag-alagad sa iya. 14 Karon sang nabilanggo na si Juan, nag-abut si Jesus sa Galilea, nga nagawali sang ebanghelyo sang ginharian sang Dios, 15 Kag nagasiling, Ang tion natuman na, kag ang ginharian sang Dios malapit na: hinulsul kamo, kag magtoo sa ebanghelyo. 16 Karon sang nagalakat sia sa ubay sang dagat sang Galilea, nakita niya si Simon kag si Andres nga utud niya nga nagaladlad sing pukot sa dagat: kay mga mangingisda sila. 17 Kag si Jesus nagsiling sa ila, Sonod kamo sa akon, kag himoon ko kamo nga mangin-mangingisda sang mga tawo. 18 Kag sa gilayon nagbiya sila sang ila mga pukot, kag nagsonod sa iya. 19 Kag sang nakapadayon sia sa uluunhan, nakita niya si Santiago nga anak ni Zebedeo, kag si Juan nga iya utud, nga didto man sa sakayan nga nagapuna sang ila mga pukot. 20 Kag sa gilayon gintawag niya sila: kag ginbayaan nila ang ila amay nga si Zebedeo sa sakayan kaupud sang mga alagad nga sinoholan, kag nagsonod sa iya. 21 Kag nagsulud sila sa Capernaum; kag sa gilayon sa adlaw nga sabbath nagsulud sia sa sinagoga, kag nagpanudlo. 22 Kag nagkalatingala sila sang iya doktrina: kay nagpanudlo sia sa ila subong sing isa nga may pagbulut-an, kag indi subong sang mga escriba. 23 Kag may isa ka tawo sa ila sinagoga nga may espiritu nga dimatinlo; kag nagsinggit sia, 24 Nga nagasiling, Bayai kami; ano bala ang labut mo sa amon, ikaw nga Jesus sang Nazaret? nagkari ka bala sa paglaglag sa amon? nakahibalo ako kon sin-o ikaw, ang Balaan nga Isa sang Dios. 25 Kag si Jesus nagsabdong sa iya, nga nagasiling, Hipus ka, kag gowa sa iya. 26 Kag sang ang espiritu nga dimatinlo nagpakurug sa iya, kag nagsinggit sa matonog nga tingug, naggowa sia sa iya. 27 Kag sila tanan naorongan, sa bagay nga nagpamangkotanay sila, nga nagasiling, Ano bala nga butang ini? ano nga bag-ong doktrina ini? kay nagasogo sia nga may pagbulut-an bisan sa mga espiritu nga dimatinlo, kag nagatuman sila sa iya. 28 Kag ang kabantugan niya naglapnag sa gilayon sa bug-os nga ginsakpan sang Galilea. 29 Kag sa gilayon, sang nakagowa sila sa sinagoga, nagsulud sila sa balay ni Simon kag ni Andres, kaupud kay Santiago kag kay Juan. 30 Apang ang babaye nga ugangan ni Simon naghigda nga may hilanat, kag sa gilayon ginsugiran nila sia nahanungud sa iya. 31 Kag nagpalapit sia kag ginkaptan ang babaye sa kamut, kag ginbangon sia; kag sa gilayon nagbiya ang hilanat sa iya, kag nag-alagad sia sa ila. 32 Kag sa kasisidmon, sang pagtunud sang adlaw, gindala nila sa iya ang tanan nga balatianon, kag sila nga gingamhan sang mga yawa. 33 Kag ang bug-os nga siudad nagtipon sing tingub sa gawang. 34 Kag gin-ayo niya ang madamu nga masakiton sa sarisari nga mga balatian, kag ginsobol ang madamu nga yawa; kag wala niya pagtuguti ang mga yawa sa paghambal, bangud nga nakakilala sila sa iya. 35 Kag sa kaagahon, sang madugay pa magbutlak ang adlaw nagbangon sia, kag naggowa, kag naglakat pakadto sa duug nga mamingaw, kag nagpangamuyo didto. 36 Kag si Simon kag ang mga kaupud niya nagsonod sa iya. 37 Kag sang nakita nila sia, nagsiling sila sa iya, Nagapangita ang tanan nga tawo sa imo. 38 Kag nagsiling sia sa ila, Makadto kita sa kasilingan nga mga banwa, agud makawali man ako didto: kay bangud sini nagkari ako. 39 Kag nagwali sia sa ila mga sinagoga sa bug-os nga Galilea, kag nagsobol sang mga yawa. 40 Kag may nagpalapit sa iya nga isa ka aroon, nga nagapakilooy sa iya, kag nagaluhud sa iya, kag nagasiling sa iya, Kon buut mo, sarang mo ako matinloan. 41 Kag si Jesus, nga natandug sang kalooy, gin-untay ang iya kamut, kag gintandug sia, kag nagsiling sa iya, Buut ako; magmatinlo ka. 42 Kag sang pagkapamolong niya, sa gilayon ang aro naghalin sa iya, kag nagtinlo sia. 43 Kag nagtugon sia sing matigdas sa iya, kag sa gilayon ginpalakat sia; 44 Kag nagsiling sa iya, Andam nga indi ka magsiling sing ano man bisan kay sin-o nga tawo: apang lakat, ipakita ang imo kaugalingon sa pari, kag magdolot tungud sa imong pagkatinlo sadtong mga butang nga ginsogo ni Moises, nga sa isa ka pagpamatuud sa ila. 45 Apang sia naglakat, kag nagsugud sa pagsugid sini sing lakas, kag pagpalapnag sang nahimo, sa bagay nga indi na si Jesus makasulud sing dayag sa siudad, kondi sa gowa sa mga duug nga baw-ing: kag nag-abut sila sa iya gikan sa tanan nga kahigaran. KAPITULO 2KAG nagsulud sia liwat sa Capernaum sa tapus ang pila ka adlaw; kag ginsugid ini nga yadto sia sa balay.2 Kag sa gilayon madamu ang nagtilipon sing tingub, sa bagay nga wala na sing duug nga batonan sa ila, wala, bisan pa malapit sa gawang: kag ginwali niya ang polong sa ila. 3 Kag nag-abut sila sa iya, nga nagadala sang isa nga nagamasakit sang paralisis, nga ginyayongan sang apat. 4 Kag sang indi sila makapalapit sa iya bangud sang kadam-an, ginguhaban nila ang atop nayon sa iya: kag sang naguhaban nila ini, gintonton nila ang higdaan nga ginahamyangan sang paralitiko. 5 Sang nakita ni Jesus ang ila pagtoo, nagsiling sia sa paralitiko, Anak, ginapatawad ka sa imo mga sala. 6 Apang may pila ka mga escriba nga nagalingkod didto, kag nagapainoino sa ila mga tagiposoon, 7 Ngaa bala nagapamolong ining tawo sing subong nga mga pasipala? sin-o bala ang makapatawad sang mga sala kondi ang Dios lamang? 8 Kag sa gilayon sang nahantupan ni Jesus sa iya espiritu nga nagapainoino sila sing subong sa ila kaugalingon, nagsiling sia sa ila, Ngaa bala nagapainoino kamo sining mga butang sa inyo mga tagiposoon? 9 Ano bala ang mahapus pa nga isiling sa paralitiko, Ginapatawad ka sa imo mga sala; ukon ang pagsiling, Tindug, kag dalha ang imo higdaan, kag maglakat? 10 Apang agud nga inyo mahibaloan nga ang Anak sang tawo may gahum sa duta sa pagpatawad sang mga sala, (nagsiling sia sa paralitiko,) 11 Nagasiling ako sa imo, Tindug, kag dalha ang imo higdaan, kag magpauli sa imo balay. 12 Kag sa gilayon nagtindug sia, nagdala sang higdaan, kag naghalin sa atubangan nila tanan; sa bagay nga sila tanan naorongan, kag naghimaya sa Dios, nga nagasiling, Wala pa gid kita makakita sang kaangay sini. 13 Kag naglakat sia liwat sa ubay sang dagat; kag ang bug-os nga kadam-an nagdangup sa iya, kag gintudloan niya sila. 14 Kag sang naglabay sia, nakita niya si Levi nga anak ni Alfeo nga nagalingkod sa buluhisan, kag nagsiling sa iya, Sonod ka sa akon. Kag nagtindug sia kag nagsonod sa iya. 15 Kag nahanabu, nga, sang nagalingkod si Jesus sa pagkaon sa iya balay, madamu nga manugsukot sang buhis kag mga makasasala naglingkod man kaupud ni Jesus kag sang iya mga disipulo: kay madamu sila, kag sila nagsonod sa iya. 16 Kag sang ang mga escriba kag ang mga Fariseo nakakita sa iya nga nagakaon kaupud sang mga manugsukot sang buhis kag sang mga makasasala, nagsiling sila sa iya mga disipulo, Ngaa bala nga nagakaon kag nagainum sia kaupud sang mga manugsukot sang buhis kag sang mga makasasala? 17 Sang nabatian ini ni Jesus, nagsiling sia sa ila, Sila nga maayo walay kinahanglan sang manugbulong, kondi sila nga masakiton: wala ako magkari sa pagtawag sang mga matarung, kondi sang mga makasasala sa paghinulsul. 18 Kag may batasan ang mga disipulo ni Juan kag ang mga Fariseo nga magpuasa: kag nagpalapit sila kag nagsiling sa iya, Ngaa bala nagapuasa ang mga disipulo ni Juan kag sang mga Fariseo, apang ang imo mga disipulo wala nagapuasa? 19 Kag si Jesus nagsiling sa ila, Sarang bala makapuasa ang kaanakan sang katilingban sang kasal, samtang ang nobyo kaupud nila? samtang ang nobyo kaupud nila, indi sila makapuasa. 20 Apang magaabut ang mga adlaw, nga kuhaon sa ila ang nobyo, kag niyan magapuasa sila sa sina nga mga adlaw. 21 Wala man sang tawo nga nagatahi sing bag-o nga tukap sa panapton nga daan: kay ang tukap nga bag-o nagabingkas sa daan, kag nagadandan tapat ang gisi. 22 Kag walay tawo nga nagasulud sing alak nga bag-o sa mga suludlan nga daan: kay ang bag-ong alak magabusdik sang mga suludlan, kag ang alak mauyang, kag ang mga suludlan malaglag: apang ang alak nga bag-o kinahanglan isulud sa bag-o nga suludlan. 23 Kag nahanabu, nga nag-agi sia sa kaumhan sang kamaisan sa adlaw nga sabbath; kag ang iya mga disipulo, sang naglakat sila, nagsugud sa pagpangluak sing mga puso sang mais. 24 Kag nagsiling ang mga Fariseo sa iya, Tan-awa, ngaa bala nagahimo sila sang indi tugut sa adlaw nga sabbath? 25 Kag nagsiling sia sa ila, Wala gid bala ninyo mabasahi ang ginhimo ni David, sang sia may kinahanglan, kag gingutum, sia, kag ang mga kaupud niya? 26 Kon paano nga nagsulud sia sa balay sang Dios sa mga adlaw ni Abiatar nga mataas nga pari, kag nagkaon sang mga tinapay nga pahayag, nga indi tugut nga kaonon kondi sa mga pari, kag naghatag man sa ila nga kaupud niya? 27 Kag nagsiling sia sa ila, Ang sabbath ginhimo tungud sa tawo, kag indi nga ang tawo tungud sa sabbath: 28 Gani ang Anak sang tawo Ginoo man sang sabbath. KAPITULO 3KAG liwat nagsulud sia sa sinagoga; kag didto may isa ka tawo nga may kamut nga itus.2 Kag ginbantayan nila sia, kon bala ayohon niya sia sa adlaw nga sabbath; agud nga masumbung nila sia. 3 Kag nagsiling sia sa tawo nga may kamut nga itus, Tindug. 4 Kag nagsiling sia sa ila, Tugut bala sa mga adlaw nga sabbath ang paghimo sing maayo, ukon paghimo sing malaut? ang pagluwas sing kabuhi, ukon pagpatay? Apang naghipus sila. 5 Kag sang natolok niya sila sa palibut sing may kaakig, nga nasubuan bangud sa katig-a sang ila mga tagiposoon, nagsiling sia sa tawo, Untaya ang imo kamut. Kag gin-untay niya ini: kag ang iya kamut naulian subong sa isa. 6 Kag naggowa ang mga Fariseo, kag sa gilayon nakigsapul sa mga Herodianhon batok sa iya, kon paano nila sia malaglag. 7 Apang naglikaw si Jesus kaupud sang iya mga disipulo pa dagat: kag nagsonod sa iya ang isa ka dakung kadam-an gikan sa Galilea, kag gikan sa Judea, 8 Kag gikan sa Jerusalem, kag gikan sa Idumea, kag sa unhan sang Jordan; kag sila nga sa palibut sang Tiro kag Sidon, isa ka dakung kadam-an, sang nabatian nila kon ano nga daku nga mga butang ang ginhimo niya, nag-abut sa iya. 9 Kag nagpamolong sia sa iya mga disipulo, nga ang gamay nga sakayan ihanda sa iya bangud sang kadam-an, basi kon ipiton nila sia. 10 Kay naayo niya ang madamu; sa bagay nga nagdinaguso sila sa iya agud nga magtandug sa iya, ang kon sin-o nga may mga balatian. 11 Kag ang mga espiritu nga dimatinlo, kon makakita sila sa iya, naghapa sa atubangan niya, kag nagsinggit, nga nagasiling, Ikaw ang Anak sang Dios. 12 Kag nagtugon sia sing matigdas sa ila nga indi nila pag-ipakilala sia. 13 Kag nagtaklad sia sa isa ka bukid, kag nagtawag sa iya sang mga buut niya: kag nagpalapit sila sa iya. 14 Kag nagtangdo sia sing napulog duha, agud nga magpakig-upud sila sa iya, kag nga mapadala niya sila sa pagwali, 15 Kag may gahum sa pagpang-ayo sang mga masakit, kag sa pagsobol sang mga yawa: 16 Kag si Simon ginhayoan niya Pedro; 17 Kag si Santiago nga anak ni Zebedeo, kag si Juan nga utud ni Santiago; kag ginhayoan niya sila Boanerges, kon sayoron, Ang mga anak nga lalaki sang daguub: 18 Kag si Andres, kag si Felipe, kag si Bartolome, kag si Mateo, kag si Tomas, kag si Santiago nga anak ni Alfeo, kag si Tadeo, kag si Simon nga Canaanhon, 19 Kag si Judas Iscariote, nga amo man ang nagluib sa iya: kag nagsulud sila sa isa ka balay. 20 Kag ang kadam-an nagtipon liwat, sa bagay nga indi na sila makahimo bisan magkaon. 21 Kag sang nabatian ini sang mga abyan niya, nagkadto sila sa pagdakup sa iya: kay nagsiling sila, Sia wala sa iya kaugalingon. 22 ¶ Kag ang mga escriba nga naghalin sa Jerusalem nagsiling, May Beelzebub sia, kag paagi sa prinsipe sang mga yawa nagasobol sia sang mga yawa. 23 Kag gintawag niya sila sa iya, kag nagsiling sa ila sa mga palaanggiran, Paano bala ang pagkasarang ni Satanas sa pagsobol kay Satanas? 24 Kag kon ang ginharian magpihak batok sa iya kaugalingon, ina nga ginharian indi makatindug. 25 Kag kon ang panimalay magpihak batok sa iya kaugalingon, ina nga panimalay indi makatindug. 26 Kag kon si Satanas magsumpong sa iya kaugalingon, kag magpihak, indi sia makatindug, kondi matapus. 27 Wala sang tawo nga makasulud sa balay sang makusug nga tawo, kag makaati sang iya pagkabutang, kon indi niya anay gapuson ang makusug nga tawo; kag niyan atihon niya ang iya balay. 28 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Ang tanan nga mga sala patawaron sa mga anak sang mga tawo, kag ang mga pasipala nga ila ipasipala: 29 Apang sia nga magpasipala batok sa Balaan nga Espiritu wala gid sing kapatawaran, kondi yara sa katalagman sang walay katapusan nga katagudilian: 30 Bangud nga nagsiling sila, May espiritu nga dimatinlo sia. 31 ¶ Niyan nag-abut ang iya mga kauturan kag ang iya iloy, kag, sa nagatindug sa gowa, nagpabalita sa iya, nga ginatawag sia. 32 Kag ang kadam-an naglingkod sa palibut niya, kag nagsiling sila sa iya, Yari karon, ang imo iloy kag ang imo mga kauturan sa gowa nagapangita sa imo. 33 Kag nagsabat sia sa ila, nga nagasiling, Sin-o bala ang akon iloy, ukon ang akon mga kauturan? 34 Kag nagtolok sia palibut sa ila nga naglingkod palibut niya, kag nagsiling, Lantawa ang akon iloy kag ang akon mga kauturan! 35 Kay ang bisan sin-o nga maghimo sang kabubut-on sang Dios, amo man ang akon utud nga lalaki, kag akon utud nga babaye, kag iloy. KAPITULO 4KAG nagsugud sia liwat sa pagpanudlo sa ubay sang dagat: kag nagtipon sa iya ang daku nga kadam-an, sa bagay nga nagsakay sia sa sakayan, kag naglingkod sa sini sa dagat; kag ang bug-os nga kadam-an yadto sa duta sa ubay sang dagat.2 Kag nagtudlo sia sa ila sing madamung butang sa mga palaanggiran, kag nagsiling sa ila sa iya doktrina, 3 Pamati kamo; Yari karon, may isa ka manugsab-ug nga nagkadto sa pagsab-ug: 4 Kag nahanabu, sang sia nagasab-ug, ang iban nagtupa sa higad sang dalan, kag nagdapu ang mga pispis sa kahanginan kag gintuka ini. 5 Kag ang iban nagtupa sa batohon nga duta, diin wala sing madamu nga duta; kag sa gilayon nagtubo ini, bangud nga walay madalum nga duta: 6 Apang sang nagsubang ang adlaw, nalayong ini; kag bangud nga walay gamut, nalaya ini. 7 Kag ang iban nagtupa sa mga talongon, kag nagtubo ang mga talongon, kag naglumus sini, kag wala ini makapamunga. 8 Kag ang iban nagtupa sa maayong duta, kag nagpamunga nga nagtubo kag nagdaku; kag nagpatubas, ang iban sing katloan, kag ang iban kan-uman, kag ang iban isa ka gatus. 9 Kag nagsiling sia sa ila, Sia nga may mga idulungug sa pagpamati, magpamati sia. 10 Kag sang isa na lang sia, sila nga nagalilibut sa iya kaupud sang napulog duha nagpamangkot sa iya sang palaanggiran. 11 Kag nagsiling sia sa ila, Sa inyo nahatag ang paghibalo sang misterio sang ginharian sang Dios: apang sa ila nga yara sa gowa, ining tanan nga mga butang ginahimo sa mga palaanggiran: 12 Agud nga sa pagtan-aw makita nila, kag indi makahantup; kag sa pagpamati mabatian nila, kag indi makahangup; basi kon magliso sila sa bisan ano nga tion, kag patawaron sila sa ila mga sala. 13 Kag nagsiling sia sa ila, Wala bala ninyo mahibaloi ining palaanggiran? kag niyan paano bala ang pagkahibalo ninyo sang tanan nga palaanggiran? 14 ¶ Ang manugsab-ug nagasab-ug sang polong. 15 Kag ini sila amo ang mga sa higad sang dalan, diin ginasab-ug ang polong; apang sang nakabati sila, sa gilayon nagaabut si Satanas, kag ginakuha ang polong nga nasab-ug sa ila mga tagiposoon. 16 Kag subong man ini sila among mga ginasab-ug sa batohon nga duta; nga, sang nabatian nila ang polong, sa gilayon nagabaton sini nga may kalipay; 17 Kag wala sila sing gamut sa ila kaugalingon, kag gani nagapadayon sa diotay nga tion lamang: niyan, kon mag-abut ang kangitngitan ukon paghingabut bangud sang polong, sa gilayon nagakasandad sila. 18 Kag ini sila among mga ginasab-ug sa tunga sang mga talongon; sila ang nakabati sang polong, 19 Kag ang mga paghimud-os sining kalibutan, kag ang paglimbong sang manggad, kag ang mga kaibog sa iban nga mga butang nagasulud, nagalumus sang polong, kag nangindimabungahon ini. 20 Kag ini sila among mga ginasab-ug sa dutang maayo; ini sila ang nagapamati sang polong, kag nagabaton sini, kag nagapamunga, ang iban sing katloan ka pilo, ang iban kan-uman, kag ang iban isa ka gatus. 21 ¶ Kag nagsiling sia sa ila, Ginadala bala ang kandila nga ibutang sa idalum sang sulukban, ukon sa idalum sang higdaan? kag indi bala nga ibutang sa kandilero? 22 Kay walay ano man nga nalipdan, nga indi pag-ipahayag; ukon bisan ano nga tinago, kondi nga madayag. 23 Kon sin-ong tawo nga may mga idulungug sa pagpamati, magpamati sia. 24 Kag nagsiling sia sa ila, Andam kamo sang inyo ginapamatian: sa talaksan nga ginataksan ninyo, pagatakson kamo: kag sa inyo nga nagapamati kapin pa ang ihatag. 25 Kay ang may iya, sa iya pagaihatag: kag ang walay iya, bisan pa ang iya pagakuhaon sa iya. 26 ¶ Kag nagsiling sia, Amo ini ang ginharian sang Dios, subong sang kon ang isa ka tawo magpilak sang binhi sa duta; 27 Kag magtolog, kag magbangon sa gab-i kag adlaw, kag ang binhi mag-ulhut kag magtubo, nga wala niya mahibaloi kon paano. 28 Kay ang duta nagapatubas sa iya kaugalingon; nahauna ang dahon, ugaling ang pusu, niyan ang matimsog nga mais sa pusu. 29 Apang kon ang bunga alanyon na, sa gilayon nagapadala sia sang galab, kay nag-abut na ang ani. 30 ¶ Kag nagsiling sia, Sa ano bala ipaangay naton ang ginharian sang Dios? ukon sa ano bala nga palaanggiran naton ini ipaanggid? 31 Kaangay ini sang lamigas sang mostaza, nga, kon mapanggas sa duta, labing diotay sa tanan nga binhi sa duta: 32 Apang kon mapanggas na ini, nagatubo ini, kag nagadaku pa sa tanan nga kahoy-kahoy, kag nagapananga sing dalagku; sa bagay nga ang mga pispis sa kahanginan makapasilong sa idalum sang landong sini. 33 Kag sa madamung kasubong nga palaanggiran ginpamolong niya ang polong sa ila, sono sa masarangan nila sa pagpamati sini. 34 Apang sa walay palaanggiran wala sia magpamolong sa ila: kag sang sila na lamang, ginsaysay niya ang tanan nga butang sa iya mga disipulo. 35 Kag sang amo man nga adlaw, sang kahaponanon na, nagsiling sia sa ila, Matabok kita sa pihak. 36 Kag sang napalakat nila ang kadam-an, gin-upud nila sia subong nga amo sia sa sakayan. Kag may iban man nga gamay nga mga sakayan nag-upud sa iya. 37 Kag nag-abut ang isa ka dakung unus, kag ang mga balud nagtap-ok sa sakayan, sa bagay nga gintugub ini. 38 Kag sia iya yadto sa ulin, nga nagakatolog sa olonan: kag ginpukaw nila sia, kag nagsiling sa iya, Agalon, wala ka bala nabalaka nga mawala kita? 39 Kag nagbangon sia, kag nagsabdong sang hangin, kag nagsiling sa dagat, Maglinong, magpuas. Kag nagtunung ang hangin, kag may dakung kalinaw. 40 Kag nagsiling sia sa ila, Ngaa bala nahadluk gid kamo? ngaa bala nga wala kamo sing pagtoo? 41 Kag hinadlukan sila sing lakas, kag nagsinilingay, Ano ini bala nga tawo, nga bisan pa ang hangin kag ang dagat nagatuman sa iya? KAPITULO 5KAG nag-abut sila sa tabok sang dagat, sa duta sang mga taga-Gadara.2 Kag sang nakatakas sia halin sa sakayan, sa gilayon ginsugata sia sang isa ka tawo gikan sa mga lulubngan nga may espiritu nga dimatinlo, 3 Nga nagapuyo sa lulubngan; kag wala sang tawo nga makagapus sa iya, wala, bisan sa mga kadena: 4 Bangud sa makadamu gingapus sia sing mga grilyos kag mga kadena, kag ang mga kadena ginpamugras niya, kag ginpamugto ang mga grilyos: kag walay tawo nga makaanta sa iya. 5 Kag sa gihapon, sa adlaw kag gab-i, sa mga kabukiran sia, kag sa mga lulubngan, nga nagasinggit, kag ginapilas ang iya kaugalingon sang mga bato. 6 Apang sang nakita niya si Jesus sa malayo, nagdalagan sia kag nagsimba sa iya, 7 Kag nagsinggit sa matonog nga tingug, kag nagsiling, Ano bala ang labut mo sa akon, Jesus, ikaw nga Anak sang labing mataas nga Dios? ginapasumpa ko ikaw sa Dios, nga indi mo ako pagsakiton. 8 Kay nagsiling sia sa iya, Gowa ka sa tawo, ikaw nga espiritu nga dimatinlo. 9 Kag nagpamangkot sia sa iya, Sin-o bala ang ngalan mo? Kag nagsabat sia, nga nagasiling, Si Legion ang akon ngalan: kay madamu kami. 10 Kag nagpakilooy sia sing daku sa iya nga indi niya sila pagpahalinon sa duta. 11 Karon didto sa malapit sang mga bukid may dakung panong sang babuy nga nagakaon. 12 Kag nagpakilooy ang tanan nga mga yawa sa iya, nga nagasiling, Ipadala kami sa mga babuy, agud nga kami makasulud sa ila. 13 Kag sa gilayon gintugutan sila ni Jesus. Kag naggowa ang mga espiritu nga dimatinlo, kag nagsulud sa mga babuy: kag ang panong nagdinagusu sa pil-as pa dagat, (sila mga duha ka libo;) kag nalumus sila sa dagat. 14 Kag sila nga nagabahog sang mga babuy nagpalagyo, kag nagbalita sini sa siudad, kag sa kaumhan. Kag naggowa sila sa pagtan-aw kon ano ang nahanabu. 15 Kag nagpalapit sila kay Jesus, kag nakita nila ang gingamhan sang yawa, kag may legion anay, nga nagalingkod, kag napanaptan, kag sa iya maayong hunahuna: kag hinadlukan sila. 16 Kag sila nga nakakita sini nagsugid sa ila kon ano ang nahanabu sa gingamhan sang yawa, kag nahanungud sa mga babuy man. 17 Kag nagsugud sila sa pagpakilooy sa iya nga maghalin sa ila mga duug. 18 Kag sang nagasakay sia sa sakayan, sia nga gingamhan sang yawa nagpakilooy sa iya nga makaupud sia sa iya. 19 Apang si Jesus wala magtugut sa iya, kondi nagsiling sa iya, Pauli ka sa imo mga abyan, kag sugiri sila kon daw ano ka dalagku nga mga butang ang nahimo sang Ginoo tungud sa imo, kag nalooy sa imo. 20 Kag naglakat sia, kag nagsugud sa pagbantala sa Decapolis kon daw ano ka dalagku nga mga butang ang nahimo ni Jesus tungud sa iya: kag natingala ang tanan nga tawo. 21 Kag sang si Jesus nakatabok liwat sa sakayan sa pihak, nagtipon sa iya ang madamu nga tawo: kag yadto sia malapit sa dagat. 22 Kag, yari karon, nag-abut ang isa sang mga pangolo sang sinagoga, si Jairo ang ngalan; kag sang pagkakita niya sa iya, naghapa sia sa iya tiilan, 23 Kag nagpakilooy gid sa iya, nga nagasiling, Ang gamay kong bata nga babaye tagumatayon: ginaampo ko sa imo, kari kag pandungan mo sia sang imo mga kamut, agud nga mag-ayo sia; kag mabuhi sia. 24 Kag nag-upud si Jesus sa iya; kag nagsonod sa iya ang madamu nga tawo, kag gin-ipit sia. 25 Kag may babaye, nga may tagas sang dugo sing napulog duha na ka tuig, 26 Kag nag-antus sing madamung butang sa madamung manugbulong, kag naghinguyang sang tanan niya, kag wala gid mag-ayo, kondi naglain tapat, 27 Sang nakabati sia nahanungud kay Jesus, nagpalapit sa likod niya sa tunga sang punsok, kag nagtandug sang iya panapton. 28 Kay nagsiling sia, Kon akon matandug ang iya panapton lamang, magaayo ako. 29 Kag sa gilayon natugon ang pagtagas sang iya dugo; kag nabatyagan niya sa iya lawas nga nag-ayo sia sa sinang balatian. 30 Kag si Jesus, sa gilayon sang nakahantup sa iya kaugalingon nga ang birtud naggowa sa iya, nagliso sa tunga sang punsok, kag nagsiling, Sin-o bala ang nagtandug sang akon panapton? 31 Kag ang iya mga disipulo nagsiling sa iya, Nakita mo nga ginaipit ka sang kadam-an, kag nagasiling ka, Sin-o bala ang nagtandug sa akon? 32 Kag nanghulunghulung sia sa pagtan-aw sa iya nga naghimo sining butang. 33 Apang ang babaye nga nakahibalo sang nahimo sa iya, nagpalapit nga nahadluk kag nagakurug kag naghapa sa atubangan niya, kag nagsugid sa iya sang bug-os nga kamatooran. 34 Kag nagsiling sia sa iya, Anak, ang imo pagtoo nag-ayo sa imo; lakat sa paghidait, kag mag-ayo sa imo balatian. 35 Sang nagahambal pa sia, may mga nag-abut gikan sa balay sang pangolo sang sinagoga nga nagasiling, Ang imo anak nga babaye patay na: ngaa bala budlayon mo pa ang Agalon? 36 Sang si Jesus nakabati sang polong nga ginpamolong, nagsiling sia sa pangolo sang sinagoga, Dili ka mahadluk, magtoo lamang. 37 Kag walay tawo nga gintugutan niya sa pagsonod sa iya, kondi si Pedro, kag si Santiago, kag si Juan nga utud ni Santiago. 38 Kag sia nag-abut sa balay sang pangolo sang sinagoga, kag nakita ang isa ka kinagahud, kag sila nga nagahibi kag nagahaya sing mabaskug. 39 Kag sang nakasulud sia, nagsiling sia sa ila, Ngaa bala nagagahud kamo, kag nagahibi? ang dalagita indi patay, kondi nagakatolog. 40 Kag ginkadlawan nila sia nga ginayagota. Apang sang napagowa niya sila tanan, gindala niya ang amay kag iloy sang dalagita, kag sila nga kaupud niya, kag nagsulud diin ang dalagita nahamyang. 41 Kag sia nagkaput sa kamut sang dalagita, kag nagsiling sa iya, Talitha, cumi; nga, kon sayoron, Inday, nagasiling ako sa imo, bangon. 42 Kag sa gilayon nagtindug ang dalagita, kag naglakat; kay sia nagpanuigon sing napulog duha ka tuig. Kag naorongan sila nga may dakung katingala. 43 Kag nagtugon sia sing matigdas sa ila nga walay tawo nga makahibalo sini; kag nagsogo nga hatagan sing pagkaon ang dalagita. KAPITULO 6KAG naggowa sia gikan didto, kag nag-abut sa iya kaugalingon nga duta; kag nagsonod sa iya ang iya mga disipulo.2 Kag sang ang adlaw nga sabbath nag-abut, nagsugud sia sa pagpanudlo sa sinagoga: kag ang madamu nga nagpamati sa iya natingala, nga nagasiling, Sa diin bala ining tawo magkuha sining mga butang? kag ano bala nga kaalam ining ginhatag sa iya, nga bisan ang subong nga mga buhat nga gamhanan ginahimo sang iya mga kamut? 3 Indi bala ini ang panday, ang anak ni Maria, ang utud ni Santiago, kag ni Joses, kag ni Juda, kag ni Simon? kag wala bala diri kaupud naton ang iya mga utud nga babaye? Kag nasaklaw sila sa iya. 4 Apang si Jesus nagsiling sa ila, Ang isa ka manalagna may kadungganan, luwas sa iya kaugalingon nga duta, kag sa tunga sang iya kaugalingon nga himata, kag sa iya kaugalingon nga panimalay. 5 Kag wala sia makahimo didto sing buhat nga gamhanan, luwas nga napandung niya ang iya mga kamut sa pila ka masakiton nga tawo, kag nag-ayo sa ila. 6 Kag natingala sia bangud sang ila pagkadimatinoohon. Kag naglibut sia sa mga minoro, nga nagapanudlo. 7 ¶ Kag gintawag niya sa iya ang napulog duha, kag nagsugud sa pagpadala sa ila sing tagduhaduha; kag ginhatagan sila sing gahum batok sa mga espiritung dimatinlo; 8 Kag nagsogo sia sa ila nga indi sila magdala sing bisan ano sa ila panlakatan, luwas sang sungkud lamang; walay balalonan, walay tinapay, walay kuarta sa ila puyo: 9 Kondi magsuksuk sing mga sandalias; kag indi magsul-ub sing duha ka bayo. 10 Kag nagsiling sia sa ila, Bisan diin nga masulud ninyo nga isa ka balay, dayon kamo didto tubtub nga maghalin kamo sadtong duug. 11 Kag ang bisan sin-o nga indi magbaton sa inyo, kag indi magpamati sa inyo, sa inyo paggowa didto, itaktak ninyo ang yab-ok nga yara sa idalum sang inyo mga tiil nga sa pagpamatuud batok sa ila. Sa pagkamatuud ako nagasiling sa inyo, Magahaganhagan pa sa Sodoma kag Gomorra sa adlaw sang paghukom, sang sa sina nga siudad. 12 Kag naggowa sila, kag nagwali nga dapat maghinulsul ang mga tawo. 13 Kag ginsobol nila ang madamung yawa, kag ginhaplas sing lana ang madamu nga nagamasakit, kag gin-ayo sila. 14 Kag si haring Herodes nakabati nahanungud sa iya; (kay nabantugan ang iya ngalan:) kag sia nagsiling, Nga si Juan nga Manugbautiso nabanhaw gikan sa mga patay, kag gani gamhanan nga mga buhat nagapahayag sa iya. 15 Ang iban nagsiling, Nga si Elias ini. Kag ang iban nagsiling, Nga isa ka manalagna ini, ukon kaangay sang isa sang mga manalagna. 16 Apang sang pagkabati ni Herodes sini, sia nagsiling, Si Juan ini, nga akon ginpugutan: nabanhaw sia gikan sa mga patay. 17 Kay si Herodes gid nagpadala kag nagpadakup kay Juan, kag ginpagapus sia sa bilanggoan bangud kay Herodias, ang asawa ni Felipe nga iya utud: kay ginpangasawa niya sia. 18 Kay si Juan nagsiling kay Herodes, Indi tugut sa imo ang paghuput sang asawa sang imo utud. 19 Busa si Herodias may alawayon batok sa iya, kag nagbuut sa pagpatay sa iya; apang indi sia makasarang: 20 Kay si Herodes hinadlukan kay Juan, nga nakahibalo nga isa ka tawo sia nga matarung kag balaan, kag ginpabantayan sia; kag sang ginpamatian niya sia, madamung butang ang nahimo niya, kag ginpamatian niya sia sing malipayon. 21 Kag sang nag-abut ang isa ka kahigayonan nga adlaw, nga si Herodes sa adlaw sang iya pagkatawo naghiwat sing panihapon sa iya mga ginoo, mga mataas nga kapitan, kag pangolo nga mga tawo sa Galilea; 22 Kag sang nagsulud ang anak nga babaye ni Herodias, kag nagsaut, kag nagpahamuut kay Herodes kag sa ila nga nagalingkod upud sa iya, nagsiling ang hari sa dalaga, Pangayo ka sa akon sang bisan ano nga imo naluyagan, kag ihatag ko ini sa imo. 23 Kag nagsumpa sia sa iya, Bisan ano ang imo pangayoon sa akon, ihatag ko sa imo, tubtub sa katunga sang akon ginharian. 24 Kag naggowa sia, kag nagsiling sa iya iloy, Ano bala ang akon pangayoon? Kag nagsiling sia, Ang olo ni Juan nga Manugbautiso. 25 Kag sa gilayon nagsulud sia sing dalidali sa hari, kag nangayo, nga nagasiling, Luyag ko nga imo ihatag sa akon sa madali sa bandiha ang olo ni Juan nga Manugbautiso. 26 Kag ang hari nagkasubu sing lakas; apang bangud sang iya sumpa, kag bangud sa ila nga nagalingkod upud sa iya, wala sia makabalibad sa iya. 27 Kag sa gilayon nagpadala ang hari sing isa ka berdugo, kag nagsogo nga dalhon ang iya olo: kag naglakat sia kag ginpugutan sia sa bilanggoan, 28 Kag gindala ang iya olo sa bandiha, kag ginhatag ini sa dalaga: kag ang dalaga naghatag sini sa iya iloy. 29 Kag sang nabatian ini sang iya mga disipulo, nag-abut sila kag nagkuha sang iya bangkay, kag ginbutang ini sa lulubngan. 30 Kag nagtipon kay Jesus ang mga apostol, kag nagsugid sa iya sang tanan nga butang, kon ano ang ila nahimo, kag kon ano ang ila gintudlo. 31 Kag nagsiling sia sa ila, Kari kamo sing pahain sa duug nga baw-ing, kag magpahuway sing makadali: kay madamu ang nagapakari kag nagapakadto, kag wala sila sing tion bisan sa pagkaon. 32 Kag naghalin sila nga nagasakay sa sakayan pakadto sa duug nga baw-ing sing pahain. 33 Kag ang katawohan nakakita sa ila nga nagahalin, kag madamu ang nakakilala sa iya, kag nagdalagan sila didto gikan sa tanan nga siudad, kag nag-una sa ila, kag nagkari sing tingub sa iya. 34 Kag si Jesus, sang nagtakas sia, nakita niya ang madamu nga tawo, kag natandug sia sang kalooy sa ila, kay subong sila sang mga carnero nga walay manugpahalab: kag nagsugud sia sa pagpanudlo sa ila sing madamu nga mga butang. 35 Kag sang malapit na magtaliwan ang adlaw, ang iya mga disipulo nagpalapit sa iya, kag nagsiling, Ini isa ka duug nga baw-ing, kag hapon na gid: 36 Papaulia sila, agud nga magkadto sila sa mga kaumhan sa palibut, kag sa mga minoro, kag magbakal sing kalan-on nila: kay wala sila sing kaonon. 37 Sia nagsabat kag nagsiling sa ila, Hatagi ninyo sila sing kaonon. Kag nagsiling sila sa iya, Magakadto kami bala kag magabakal sing tinapay nga nagabili sing duha ka gatus ka denario, kag hatagan sila sing kaonon? 38 Nagsiling sia sa ila, Pila bala ka bilog ang tinapay ninyo? kadto kag tan-awa. Kag sang nahibaloan nila, nagsiling sila, Lima, kag duha ka isda. 39 Kag sia nagsogo sa ila nga palingkoron ang tanan sing hinot-ong sa hilaw nga hilamon. 40 Kag naglingkod sila sing pasonod, sa ginatus, kag sa kinalim-an. 41 Kag sang nakuha niya ang lima ka tinapay kag duha ka isda, sia naghangad sa langit, kag ginpakamaayo, kag gintipiktipik ang mga tinapay, kag ginhatag sa iya mga disipulo nga ibutang sa atubangan nila; kag ginbahinbahin niya ang duha ka isda sa ila tanan. 42 Kag nagkaon sila tanan, kag nabusug. 43 Kag gintipon nila ang napulog duha ka alat nga puno sang mga tinipik, kag sang mga isda. 44 Kag sila nga nagkaon sang mga tinapay mga lima ka libo ka lalaki. 45 Kag sa gilayon ginpilit niya ang iya mga disipulo sa pagsakay sa sakayan, kag sa pag-una sa tabok pa Betsaida, samtang ginapapauli pa niya ang katawohan. 46 Kag sang napapauli niya sila, nagkadto sia sa isa ka bukid sa pagpangamuyo. 47 Kag sang kahaponanon na, ang sakayan yadto sa tunga sang dagat, kag isa lamang sia sa takas. 48 Kag nakita niya sila nga ginabudlayan sa paggaud; kay ang hangin sumpung sa ila: kag sa may mga ikap-at nga pagpulaw sang kagab-ihon nagkadto sia sa ila, nga nagalakat sa dagat, kag buut sia kuntani magligad sa ila. 49 Apang sang nakita nila sia nga nagalakat sa dagat, naghunahuna sila nga espiritu ini, kag nagsinggit: 50 Kay sila tanan nakakita sa iya, kag nalisang. Kag sa gilayon nagpakighambal sia sa ila, kag nagsiling sa ila, Pakaisug kamo: ako ini; dili kamo mahadluk. 51 Kag nagsaka sia sa ila sa sakayan; kag nagtunung ang hangin: kag naorongan sila sing daku gid sa ila mga kaugalingon, kag natingala. 52 Kay wala sila makatalupangud sang milagro nahanungud sang mga tinapay: kay nagtig-a ang ila tagiposoon. 53 Kag sang nakatabok sila, nag-abut sila sa dutang Genesaret, kag nagdungka sa baybayon. 54 Kag sang nakatakas sila halin sa sakayan, sa gilayon nakilala nila sia, 55 Kag nagdalagan sa palibut sadtong bug-os nga ginsakpan, kag nagsugud sa pagdala sang mga masakiton sa mga higdaan, bisan diin mabatian nila nga yadto sia. 56 Kag bisan diin nagsulud sia, sa mga minoro, ukon sa mga siudad, ukon sa mga kaumhan, ginbutang nila ang mga masakiton sa mga dalanon, kag nagpakilooy sa iya nga patandugon sila bisan sa sidsid lamang sang iya panapton: kag ang tanan nga nagtandug sa iya nag-ayo. KAPITULO 7NIYAN nagtipon sa iya ang mga Fariseo, kag pila sang mga escriba, nga nakaabut gikan sa Jerusalem.2 Kag sang nakakita sila nga ang iban sang iya mga disipulo nagakaon nga nadagtaan, nga buut silingon, wala makapanghinaw sang mga kamut, nakakita sila sang sayup. 3 Kay ang mga Fariseo, kag ang tanan nga Judio, indi magkaon kon indi nila mahinawan sing masunsun ang ila mga kamut, sa pagbantay sang tradisyon sang mga tigulang. 4 Kag kon mag-abut sila gikan sa balaligyaan, indi sila magkaon, kon indi sila makapanghinaw. Kag may madamu pa nga iban nga butang, nga nabaton nila nga bantayan, subong sang paghugas sang mga tagayan, kag sang mga tibud, kag sang mga suludlan nga saway, kag sang mga latok. 5 Niyan ang mga Fariseo kag ang mga escriba nagpamangkot sa iya, Ngaa bala wala nagalakat ang imo mga disipulo sono sa tradisyon sang mga tigulang, kondi nagakaon nga wala nahinawan ang mga kamut? 6 Nagsabat sia kag nagsiling sa ila, Igo gid ang gintagna ni Isaias nahanungud sa inyo nga mga salimpapaw, subong sang nasulat na, Ining katawohan nagatahud sa akon sa ila mga bibig, apang ang tagiposoon nila malayo sa akon. 7 Apang walay pulus ang pagsimba nila sa akon, nga nagatudlo sang mga sogo sang mga tawo subong nga mga doktrina. 8 Kay ginabayaan ninyo ang sogo sang Dios, inyo ginahuptan ang tradisyon sang mga tawo, subong sang paghugas sang mga tibud kag mga tagayan: kag madamu pa nga iban nga subong sining mga butang nga inyo ginahimo. 9 Kag nagsiling sia sa ila, Ginasikway ninyo sing bug-os gid ang sogo sang Dios, agud nga mabantayan ninyo ang inyo kaugalingon nga tradisyon. 10 Kay si Moises nagsiling, Tahora ang imo amay kag ang imo iloy; kag, Ang bisan sin-o nga nagapakamalaut sa amay ukon sa iloy, patyon sia: 11 Apang kamo nagasiling, Kon ang isa ka tawo magsiling sa iya amay ukon iloy, Corban ini, nga kon sayoron, isa ka dolot, yadtong sarang ko ikabulig sa imo; hilwayon sia. 12 Kag wala na ninyo ginatuguti sia sa paghimo sing bisan ano sa iya amay ukon sa iya iloy; 13 Nga nagapakawalay pulus sang polong sang Dios tungud sang inyo tradisyon, nga nahatag ninyo: kag madamu nga subong nga butang ang ginahimo ninyo. 14 ¶ Kag sang natawag niya sa iya ang tanan nga katawohan, nagsiling sia sa ila, Pamati sa akon ang tagsatagsa sa inyo, kag maghangup: 15 Walay bisan ano sa luwas sang tawo, nga nagasulud sa iya nga makadagta sa iya: apang ang mga butang nga nagagowa sa iya, amo ina sila ang nagadagta sa tawo. 16 Kon ang bisan sin-o nga tawo may mga idulungug sa pagpamati, magpamati sia. 17 Kag sang nakasulud sia sa balay gikan sa katawohan, nagpamangkot sa iya ang iya mga disipulo nahanungud sang palaanggiran. 18 Kag nagsiling sia sa ila, Wala man bala kamo sing paghangup? Wala bala kamo makahangup, nga bisan ano nga butang nga gikan sa gowa nga nagasulud sa tawo, ini indi makadagta sa iya; 19 Bangud nga wala nagasulud ina sa iya tagiposoon, kondi sa tiyan, kag nagagowa sa golowaan, nga nagatinlo sang tanan nga pagkaon? 20 Kag nagsiling sia, Ina nga nagagowa sa tawo, ina nagadagta sa tawo. 21 Kay gikan sa sulud, gikan sa tagiposoon sang mga tawo, nagagowa ang malaut nga mga hunahuna, mga pagpanglahi, mga pagpanghilawas, mga pagpatay, 22 Mga pagpangawat, kaibog, kalautan, limbong, kaulag, malaut nga mata, pasipala, bugal, kabuangan: 23 Tanan ining malaut nga butang nagagikan sa sulud, kag nagadagta sang tawo. 24 ¶ Kag gikan didto nagtindug sia, kag nagkadto sa mga dulunan sang Tiro kag Sidon, kag nagsulud sa isa ka balay, kag buut niya nga walay tawo nga makahibalo sini: apang indi sia matago. 25 Kay ang isa ka babaye, nga ang iya anak nga babaye nga bataon may espiritu nga dimatinlo, nakabati nahanungud sa iya, kag nag-abut kag naghapa sa iya tiilan: 26 Ang babaye isa ka Griega, tumanduk sa Sirofenicia; kag nagpakilooy sia sa iya nga ang yawa iya sobolon gikan sa iya anak. 27 Apang nagsiling si Jesus sa iya, Busgon sing una ang mga anak: kay indi nagakaigo nga kuhaon ang tinapay sang mga anak, kag ipilak ini sa mga ido. 28 Kag nagsabat sia kag nagsiling sa iya, Hoo, Ginoo: walay sapayan ang mga ido sa idalum sang latok nagakaon sang mga usik sang mga anak. 29 Kag nagsiling sia sa iya, Bangud sining hambalanon lakat ka; ang yawa naggowa na sa imo anak nga babaye. 30 Kag sang nagpauli sia sa iya balay, nakita niya nga ang yawa nakagowa na, kag ang iya anak nahamtang sa higdaan. 31 ¶ Kag liwat, sa nagahalin sia gikan sa mga ginsakpan sang Tiro kag Sidon, nag-abut sia sa dagat sang Galilea, nga naglatas sa tunga sang mga ginsakpan sang Decapolis. 32 Kag nagdala sila sa iya sang isa nga bungul, kag nagahat-on kon maghambal; kag nagpakilooy sila sa iya nga pandungan niya sia sang iya kamut. 33 Kag ginkuha niya sia sing pahain sa kadam-an, kag gingulo ang iya mga tudlo sa iya mga dulunggan, kag nagdupla sia, kag gintandug ang iya dila; 34 Kag sa nagahangad sia sa langit, nanghakruy sia, kag nagsiling sa iya, Ephphatha, kon sayoron, Magbukas. 35 Kag sa gilayon nag-anting ang iya mga dulunggan, kag ang gawid sang iya dila nagtugak, kag nakahambal sia sing maathag. 36 Kag nagtugon sia sa ila nga indi sila magpanugid bisan kay sin-ong tawo: apang sa labi nga pagtugon niya sa ila, nagadugang tapat ang pagbantala nila sini; 37 Kag natingala sila sing tama gid, nga nagasiling, Nahimo niya sing maayo ang tanan nga butang: ginahimo niya nga makabati ang bungul, kag makahambal ang apa. KAPITULO 8SA sadtong mga adlaw tama kadaku ang kadam-an, kag wala gid sila sing kaonon, gintawag ni Jesus sa iya ang iya mga disipulo, kag nagsiling sa ila,2 Nalooy ako sa kadam-an, kay tatlo na ka adlaw nga nagpadayon sila kaupud nakon, kag wala gid sing kaonon: 3 Kag kon akon sila papaulion sa ila mga balay nga ginagutum, punawon sila sa dalanon: kay ang iban sa ila naghalin sa malayo. 4 Kag ang iya mga disipulo nagsabat sa iya, Gikan sa diin bala sarang mabusug sang isa ka tawo ining mga tawo sing tinapay diri sa kamingawan? 5 Kag namangkot sia sa ila, Pila bala ka bilog ang tinapay ninyo? Kag nagsiling sila, Pito. 6 Kag nagsogo sia sa katawohan nga maglingkod sa duta: kag ginkuha niya ang pito ka tinapay, kag naghatag pasalamat, kag gintipiktipik, kag ginhatag sa iya mga disipulo nga ibutang sa atubangan nila; kag ginbutang nila ang mga ini sa atubangan sang katawohan. 7 Kag may pila sila ka isda nga magamay: kag ginpakamaayo niya, kag nagsogo nga ibutang man sa atubangan nila. 8 Gani nagkaon sila, kag nabusug: kag gintipon nila ang mga tinipik nga nabilin, pito ka alat. 9 Kag mga apat ka libo sila nga nakakaon: kag ginpapauli niya sila. 10 ¶ Kag sa gilayon nagsakay sia sa sakayan kaupud sang iya mga disipulo, kag nag-abut sa mga ginsakpan sang Dalmanuta. 11 Kag nag-abut ang mga Fariseo, kag nagsugud sa pagpamangkot sa iya, nga nagapangita sa iya sing tanda gikan sa langit, nga nagasulay sa iya. 12 Kag nanghakruy sia sing turuk gid sa iya espiritu, kag nagsiling, Ngaa bala nagapangita sing tanda ining kaliwatan? sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Walay tanda nga ihatag sa sining kaliwatan. 13 Kag ginbayaan niya sila, kag sa nagasakay liwat sa sakayan nagtaliwan sia pakadto sa tabok. 14 ¶ Karon nalimot ang mga disipulo sa pagdala sing tinapay, kag wala sila sing tinapay sa sakayan kondi isa lang. 15 Kag nagtugon sia sa ila, nga nagasiling, Tan-awa, mag-andam sang tapay sang mga Fariseo, kag sang tapay ni Herodes. 16 Kag nagbinaisay sila, nga nagasiling, Ini bangud wala kita sing tinapay. 17 Kag sang si Jesus nakahantup sini, nagsiling sia sa ila, Ngaa bala nagabinaisay kamo, bangud nga wala kamo sing tinapay? wala pa bala kamo makahantup, ukon makahangup? matig-a pa bala ang inyo tagiposoon? 18 May mga mata kamo, wala bala kamo makakita? kag may mga dulunggan kamo, wala bala kamo makabati? kag wala bala kamo makadumdum? 19 Sang gintipiktipik ko ang lima ka tinapay sa lima ka libo, pila bala ka alat nga puno sang mga tinipik ang inyo natipon? Nagsiling sila sa iya, Napulog duha. 20 Kag sang pito sa apat ka libo, pila bala ka alat nga puno sang mga tinipik ang inyo natipon? Kag nagsiling sila, Pito. 21 Kag nagsiling sia sa ila, Paano bala nga wala kamo makahangup? 22 ¶ Kag nag-abut sia sa Betsaida; kag nagdala sila sa iya sing tawong bulag, kag nagpakilooy sa iya nga tandugon sia. 23 Kag ginkaptan niya sa kamut ang tawong bulag, kag gindala sia sa gowa sang banwa; kag sang naduplaan niya ang iya mga mata, kag napandungan sia sang iya mga kamut, ginpamangkot niya sia kon may makita sia. 24 Kag nagtangla sia, kag nagsiling, Makita ko ang mga tawo subong sang mga kakahoyan, nga nagalakat. 25 Sa tapus sina ginbutang niya liwat ang iya mga kamut sa mga mata niya, kag ginpatolok sia sa ibabaw: kag naulian sia, kag nakakita sang tagsa ka tawo sing maathag. 26 Kag ginpapauli niya sia sa iya puluy-an, nga nagasiling, Dili ka gid magsulud sa banwa, kag dili ka magsugid sa bisan sin-o sa banwa. 27 ¶ Kag si Jesus naggowa, kag ang iya mga disipulo, pakadto sa mga banwa sang Cesarea Filipi: kag sa dalanon namangkot sia sa iya mga disipulo, nga nagasiling sa ila, Sin-o bala ako kono sang mga tawo? 28 Kag sila nagsabat, Si Juan nga Manugbautiso: apang ang iban nagasiling, Si Elias; kag ang iban, Isa sang mga manalagna. 29 Kag nagsiling sia sa ila, Apang sin-o bala ako sa inyo? Kag si Pedro nagsabat kag nagsiling sa iya, Ikaw amo ang Cristo. 30 Kag nagtugon sia sa ila nga dili sila magsugid bisan kay sin-ong tawo nahanungud sa iya. 31 Kag nagsugud sia sa pagpanudlo sa ila, nga ang Anak sang tawo kinahanglan mag-antus sing madamu nga butang, kag isikway sang mga tigulang, kag sang puno nga mga pari, kag sang mga escriba, kag patyon, kag sa tapus ang tatlo ka adlaw mabanhaw. 32 Kag nagpamolong sia sinang hambalanon sing maathag. Kag ginkuha sia ni Pedro, kag nagsugud sa pagsabdong sa iya. 33 Apang sang nakaliso sia kag nakatolok sa iya mga disipulo, ginsabdong niya si Pedro, nga nagasiling, Kadto ka sa likod ko, Satanas: kay wala ka nagapasulabi sang mga butang nga iya sang Dios, kondi sang mga butang nga iya sang mga tawo. 34 ¶ Kag sang natawag niya sa iya ang katawohan upud sang iya mga disipulo man, nagsiling sia sa ila, Ang bisan sin-o nga buut magsonod sa akon, magdumili sia sang iya kaugalingon, kag magpas-an sang iya krus, kag magsonod sa akon. 35 Kay ang bisan sin-o buut magluwas sang iya kabuhi madulaan sini; apang ang bisan sin-o nga magdula sang iya kabuhi tungud sa akon kag sa ebanghelyo, maluwas niya ini. 36 Kay ano bala ang mapulus sang tawo, kon iya maangkon ang bug-os nga kalibutan, kag madula ang iya kaugalingon nga kalag? 37 Ukon ano bala ang ihatag sang tawo sa baylo sang iya kalag? 38 Busa ang bisan sin-o nga magkahuya sa akon kag sang akon mga polong sa sining kaliwatan nga makilahion kag makasasala; ang Anak sang tawo magakahuya man sa iya, kon magkari sia sa himaya sang iya Amay upud sang balaan nga mga anghel. KAPITULO 9KAG nagsiling sia sa ila, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Nga may iban sa ila nga nagatindug diri, nga indi makatilaw sang kamatayon, tubtub nga makita nila ang ginharian sang Dios nga nagakari nga may gahum.2 ¶ Kag sa tapus ang anum ka adlaw gin-upud ni Jesus si Pedro, kag si Santiago, kag si Juan, kag gindala sila sing pahain sa bukid nga mataas: kag nabalhin sia sa atubangan nila. 3 Kag ang iya panapton nagsilaw, nga lakas kaputi subong sang nieve; sa bagay nga walay manugbunak sang tela sa duta nga makapaputi sa ila. 4 Kag nagpahayag sa ila si Elias upud si Moises: kag nagapakighambal sila kay Jesus. 5 Kag si Pedro nagsabat kag nagsiling kay Jesus, Agalon, maayo sa aton nga diri kita: kag mahimo kita sing tatlo ka tabernakulo; isa sa imo, kag isa kay Moises, kag isa kay Elias. 6 Kay wala sia makahibalo kon ano ang isiling; kay nahadluk sila sing tama. 7 Kag may isa ka panganud nga naglikup sa ila: kag naggowa ang isa ka tingug sa panganud, nga nagasiling, Ini hinigugma kong Anak: pamatii sia. 8 Kag sa hinali, sang nakapanghulunghulung sila sa palibut, wala na sila sing nakita nga bisan sin-o nga tawo, kondi si Jesus lamang kaupud nila. 9 Kag sang nagadolhog sila sa bukid, nagtugon sia sa ila nga dili sila magsugid bisan kay sin-o nga tawo sang mga butang nga nakita nila, tubtub nga ang Anak sang tawo mabanhaw gikan sa mga patay. 10 Kag gintipigan nila inang hambalanon, nga nagapamangkotay sila kon ano ang kahologan sang pagkabanhaw gikan sa mga patay. 11 ¶ Kag nagpamangkot sila sa iya, nga nagasiling, Ngaa bala ang mga escriba nagasiling nga si Elias kinahanglan magkari sing una? 12 Kag nagsabat sia kag nagsugid sa ila, Matuud si Elias nagakari sing una, kag nagapasag-uli sang tanan nga butang; kag paano ang nasulat nahanungud sa Anak sang tawo, nga kinahanglan mag-antus sia sing madamu nga butang, kag tamayon. 13 Apang ako nagasiling sa inyo, Nga si Elias nag-abut matuud, kag nahimo nila sa iya ang bisan anong luyag nila, subong sang nasulat nahanungud sa iya. 14 ¶ Kag sang nag-abut sia sa iya mga disipulo, nakita niya ang dakung kadam-an sa palibut nila, kag ang mga escriba nga nagapamangkot sa ila. 15 Kag sa gilayon ang tanan nga katawohan, sang nakita nila sia, naorongan sing daku, kag nagdalagan sila sa iya nga nag-abiabi sa iya. 16 Kag nagpamangkot sia sa mga escriba, Ano bala ang ginapamangkot ninyo sa ila? 17 Kag ang isa sang kadam-an nagsabat kag nagsiling, Agalon, gindala ko sa imo ang akon anak nga lalaki, nga may espiritu nga apa; 18 Kag bisan diin sia magdala sa iya, ginapus-ang sia niya: kag nagabura sia, kag nagapabagrut sang iya mga ngipon, kag nagaas-as: kag naghambal ako sa imo mga disipulo nga sobolon nila sia; kag wala sila makasarang. 19 Sia nagsabat sa iya, kag nagsiling, O kaliwatan nga dimatinoohon, tubtub san-o pa bala nga ako magaupud sa inyo? tubtub san-o pa bala nga ako magabatas sa inyo? dalha sia sa akon. 20 Kag gindala sia nila sa iya: kag sang nakita sia niya, sa gilayon ginpus-ang sia sang espiritu; kag napukan sia sa duta, kag nagligid nga nagabura. 21 Kag nagpamangkot sia sa iya amay, Daw ano na bala kadugay kutub nga nahanabu ini sa iya? Kag nagsiling sia, Kutub sang bata pa. 22 Kag sa makadamu ginpilak niya sia sa kalayo, kag sa mga tubig, sa paglaglag sa iya: apang kon ikaw makahimo sing bisan ano, kalooyi kami, kag tabangi kami. 23 Si Jesus nagsiling sa iya, Kon ikaw makatoo, ang tanan nga butang mahimo sa iya nga nagatoo. 24 Kag sa gilayon nagsinggit ang amay sang bata, kag nagsiling nga may mga luha, Ginoo, nagatoo ako; tabangi ang akon pagkadimatinoohon. 25 Sang nakita ni Jesus nga ang katawohan nagkari nga nagadalagan sing tingub, ginsabdong niya ang espiritu nga mahigko, nga nagasiling sa iya, Ikaw nga espiritung apa kag bungul, nagasogo ako sa imo, gowa ka sa iya, kag dili na magsulud sa iya. 26 Kag ang espiritu nagsinggit, kag nagkusnit sa iya sing tama gid, kag naggowa sa iya: kag sia daw isa ka patay; sa bagay nga ang madamu nagsiling, Patay na sia. 27 Apang ginkaptan sia ni Jesus sa kamut, kag ginbangon sia; kag nagtindug sia. 28 Kag sang nakasulud sia sa balay, ang iya mga disipulo nagpamangkot sa iya sing pahain, Ngaa bala nga wala kami makasobol sa iya? 29 Kag nagsiling sia sa ila, Ini nga bagay indi mapagowa sa bisan ano, kondi sa pangamuyo kag puasa. 30 ¶ Kag naglakat sila gikan didto, kag nag-agi sa Galilea; kag indi sia buut nga makahibalo sini ang bisan sin-o nga tawo. 31 Kay nagpanudlo sia sa iya mga disipulo, kag nagsiling sa ila, Ang Anak sang tawo itugyan sa kamut sang mga tawo, kag patyon nila sia; kag sa tapus nga sia mapatay, sia mabanhaw sa ikatlo nga adlaw. 32 Apang wala nila mahangpi inang hambalanon, kag nahadluk sa pagpamangkot sa iya. 33 ¶ Kag nag-abut sia sa Capernaum: kag sang didto sia sa balay nagpamangkot sia sa ila, Ano bala ang inyo ginbaisan sa dalanon? 34 Apang naghipus sila: kay nagbinaisay sila sa dalanon, kon sin-o ang labing daku. 35 Kag naglingkod sia, kag gintawag ang napulog duha, kag nagsiling sa ila, Kon bisan sin-o nga tawo maluyag mangin-una, amo man ang mangin-olihi sang tanan, kag mangin-alagad sang tanan. 36 Kag nagkuha sia sing isa ka bata, kag ginpatunga sia sa ila: kag sang ginakugos niya sia, nagsiling sia sa ila, 37 Ang bisan sin-o nga magbaton sa akon ngalan sing isa sang mga kaangay sini nga bata, nagabaton sa akon: kag ang bisan sin-o nga nagabaton sa akon, wala nagabaton sa akon, kondi sa iya nga nagpadala sa akon. 38 ¶ Kag si Juan nagsabat sa iya, nga nagasiling, Agalon, amon nakita ang isa nga nagasobol sang mga yawa sa imo ngalan, kag wala sia nagasonod sa aton: kag gindumilian namon sia, bangud nga wala sia nagasonod sa aton. 39 Apang si Jesus nagsiling, Dili sia pagdumilii: kay walay tawo nga magahimo sing isa ka milagro sa akon ngalan, nga sa madali makahambal sing malaut nahanungud sa akon. 40 Kay sia nga indi batok sa aton apin sa aton. 41 Kay ang bisan sin-o nga magpainum sa inyo sing isa ka tagayan nga tubig sa akon ngalan, bangud nga kamo kay Cristo, sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, indi niya madula ang iya balus. 42 Kag ang bisan sin-o nga magpasandad sa isa sining mga magamay nga nagatoo sa akon, maayo pa sa iya nga bitayan sa liog sing bato nga galingan, kag itagbung sia sa dagat. 43 Kag kon ang imo kamut nagapasandad sa imo, utda ini: maayo pa sa imo nga magsulud nga kumpol sa kabuhi, sang sa may duha ka kamut nga magakadto sa impierno, sa kalayo nga indi gid mapalong: 44 Diin ang ila ulud wala pagkapatay, kag ang kalayo wala pagkapalong. 45 Kag kon ang imo tiil nagapasandad sa imo, utda ini: maayo pa sa imo nga magsulud nga piang sa kabuhi, sang sa may duha ka tiil nga itagbung sa impierno, sa kalayo nga indi gid mapalong: 46 Diin ang ila ulud wala pagkapatay, kag ang kalayo wala pagkapalong. 47 Kag kon ang imo mata nagapasandad sa imo, lukata ini: maayo pa sa imo nga magsulud sa ginharian sang Dios nga may isa ka mata, sang sa may duha ka mata nga itagbung sa impierno nga kalayo: 48 Diin ang ila ulud wala pagkapatay, kag ang kalayo wala pagkapalong. 49 Kay ang tagsatagsa asinan sing kalayo, kag ang tagsa ka halad asinan sing asin. 50 Ang asin maayo: apang kon ang asin magtab-ang, ano bala ang ikapaasin ninyo sini? Maghuput kamo sing asin sa inyo kaugalingon, kag maghidaitay. KAPITULO 10KAG nagtaliwan sia gikan didto, kag nagkadto sa mga ginsakpan sang Judea sa unhan sang Jordan: kag nagdangup liwat ang katawohan sa iya; kag, sono sa iya kinabatasan, ginpanudloan niya sila liwat.2 ¶ Kag nagpalapit sa iya ang mga Fariseo, kag nagpamangkot sa iya, Tugut bala sa isa ka tawo ang pagbulag sa iya asawa? sa pagsulay sa iya. 3 Kag nagsabat sia kag nagsiling sa ila, Ano bala ang ginsogo ni Moises sa inyo? 4 Kag nagsiling sila, Si Moises nagtugut sa pagsulat sing kalig-onan sa pagbulagay, kag sa pagsikway sa iya. 5 Kag si Jesus nagsabat kag nagsiling sa ila, Bangud sa katig-a sang inyo tagiposoon nagsulat sia sa inyo sining pagsolondan. 6 Apang kutub sa ginsuguran sang pagtuga lalaki kag babaye ginhimo sang Dios sila. 7 Sa sining kabangdanan bayaan sang lalaki ang iya amay kag iloy, kag maghiusa sa iya asawa; 8 Kag sila nga duha mangin-isa ka unud: gani indi na sila duha, kondi isa ka unud. 9 Busa ang gintingub sang Dios, dili pagbulagon sang tawo. 10 Kag sa balay ang iya mga disipulo nagpamangkot liwat sa iya nahanungud sa amo man nga bagay. 11 Kag nagsiling sia sa ila, Ang bisan sin-o nga magsikway sa iya asawa, kag magpangasawa sing iban, nagapanglahi batok sa iya. 12 Kag kon ang babaye magsikway sa iya bana, kag magpamana sing iban, nagapanglahi sia. 13 ¶ Kag nagdala sila sa iya sing kabataan nga magamay, agud nga tandugon niya sila: kag ang iya mga disipulo nagsabdong sadtong mga nagdala sa ila. 14 Apang sang nakita ni Jesus ini, nangakig sia, kag nagsiling sa ila, Tuguti ninyo ang kabataan nga magamay sa pagkari sa akon, kag dili sila pagdumilian: kay ang ginharian sang Dios ila sang mga kasubong nila. 15 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Ang bisan sin-o nga indi magbaton sang ginharian sang Dios subong sang bata nga magamay, indi sia makasulud sini. 16 Kag ginkugos niya sila, kag nagpandung sang iya mga kamut sa ila, kag ginpakamaayo sila. 17 ¶ Kag sang paggowa niya sa dalan, may isa nga nagpalapit nga nagadalagan, kag nagluhud sa iya, kag nagpamangkot sa iya, Maayo nga Agalon, ano bala ang akon himoon agud mapanubli ko ang kabuhi nga walay katapusan? 18 Kag si Jesus nagsiling sa iya, Ngaa bala nga ginatawag mo ako nga maayo? wala gid sing maayo kondi ang isa, nga amo, ang Dios. 19 Nahibaloan mo ang mga sogo, Dili magpanglahi, Dili magpatay, Dili magpangawat, Dili magsaksi sing dimatuud, Dili maglimbong, Tahora ang imo amay kag iloy. 20 Kag nagsabat sia kag nagsiling sa iya, Agalon, tanan ini nabantayan ko kutub sa akon pagkapamatan-on. 21 Niyan si Jesus nga nagatolok sa iya naghigugma sa iya, kag nagsiling sa iya, Isa ka butang ang nakulang sa imo: lakat ka, ibaligya ang pagkabutang mo, kag ihatag sa mga imol, kag may bahandi ka sa langit: kag kari, pas-ana ang krus, kag magsonod sa akon. 22 Kag sia nagkasubu sa sinang hambalanon, kag nagtaliwan nga masinulub-on: kay sia may dakung pagkabutang. 23 ¶ Kag si Jesus nagtolok sa palibut, kag nagsiling sa iya mga disipulo, Daw ano kabudlay ang pagsulud sang mga may manggad sa ginharian sang Dios! 24 Kag ang mga disipulo naorongan sa iya mga polong. Apang si Jesus nagsabat liwat, kag nagsiling sa ila, Mga anak, daw ano kabudlay ang pagsulud sang mga nagasalig sa manggad sa ginharian sang Dios! 25 Mahapus pa sa camelyo nga maglapus sa boho sang dagum, sang sa magsulud ang manggaranon nga tawo sa ginharian sang Dios. 26 Kag natingala sila sing lakas, nga nagasinilingay, Niyan sin-o bala ang maluwas? 27 Kag si Jesus nga nagatolok sa ila nagsiling, Sa mga tawo ini indi mahimo, apang indi sa Dios: kay sa Dios ang tanan nga butang mahimo. 28 ¶ Niyan si Pedro nagsugud sa pagsiling sa iya, Yari karon, ginpamayaan namon ang tanan, kag nagsonod sa imo. 29 Kag si Jesus nagsabat kag nagsiling, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Walay tawo nga nagbiya sang balay, ukon mga utud nga lalaki, ukon mga utud nga babaye, ukon amay, ukon iloy, ukon asawa, ukon mga anak, ukon mga duta, bangud sa akon, kag sa ebanghelyo, 30 Kondi magabaton na sia sing isa ka gatus ka pilo sa karon nga tion, sang mga balay, kag mga utud nga lalaki, kag mga utud nga babaye, kag mga iloy, kag mga anak, kag mga duta, upud sang mga paghingabut; kag sa kalibutan nga palaabuton kabuhi nga walay katapusan. 31 Apang madamu nga mga nahauna nga maolihi; kag mga naolihi nga mahauna. 32 ¶ Kag yadto sila sa dalan nga nagataklad pa Jerusalem; kag si Jesus nag-una sa ila: kag naorongan sila; kag sang sila nagasonod, nahadluk sila. Kag ginpain niya liwat ang napulog duha, kag nagsugud sa pagsugid sa ila kon anong mga butang ang mahanabu sa iya, 33 Nga nagasiling, Yari karon, nagataklad kita pa Jerusalem; kag ang Anak sang tawo itugyan sa puno nga mga pari, kag sa mga escriba; kag sila magatagudili sa iya sa kamatayon, kag magatugyan sa iya sa mga Gentil: 34 Kag yagotaon nila sia, kag bunalon sia, kag duplaan sia, kag patyon sia: kag sa ikatatlo nga adlaw mabanhaw sia. 35 ¶ Kag si Santiago kag si Juan, ang mga anak ni Zebedeo, nagpalapit sa iya, nga nagasiling, Agalon, luyag namon nga himoon mo sa amon ang bisan anong amon pangayoon. 36 Kag nagsiling sia sa ila, Ano bala ang buut ninyo nga akon himoon sa inyo? 37 Nagsiling sila sa iya, Itugut sa amon nga kami makalingkod, ang isa sa imo too, kag ang isa sa imo wala, sa imo himaya. 38 Apang si Jesus nagsiling sa ila, Wala ninyo mahibaloi ang inyo ginapangayo: sarang bala kamo makainum sa tagayan nga akon imnan? kag mabautisohan sang bautismo nga ako ginabautisohan? 39 Kag nagsiling sila sa iya, Sarang kami. Kag si Jesus nagsiling sa ila, Kamo magainum sa pagkamatuud sa tagayan nga akon imnan; kag sa bautismo nga ako ginabautisohan pagabautisohan kamo: 40 Apang ang paglingkod sa akon too kag sa akon wala indi akon ang paghatag; kondi igahatag ini sa ila nga sa ila ini gin-aman. 41 Kag sang nabatian ini sang napulo, nagsugud sila sa pagpangakig kay Santiago kag kay Juan. 42 Apang gintawag sila ni Jesus sa iya, kag nagsiling sa ila, Nahibaloan ninyo nga ang mga ginakabig nga pangolo sang mga Gentil nagapakaginoo sa ila; kag ang ila kadalagkuan nagagamit sing pagbulut-an sa ila. 43 Apang indi mangin-amo ini sa inyo: kondi ang bisan sin-o nga buut mangindaku sa tunga ninyo, mangin-alagad ninyo: 44 Kag ang bisan sin-o sa inyo nga buut mangin labing puno, mangin-alagad sang tanan. 45 Kay ang Anak sang tawo man wala magkari nga pag-alagdon, kondi sa pag-alagad, kag sa paghatag sang iya kabuhi nga gawad tungud sa madamu. 46 ¶ Kag nag-abut sila sa Jerico: kag sang paggowa niya sa Jerico upud sang iya mga disipulo kag sang dakung kadam-an sang katawohan, si Bartimeo nga bulag, ang anak nga lalaki ni Timeo, naglingkod sa higad sang dalan nga nagapakilimos. 47 Kag sang pagkabati niya nga ini si Jesus sang Nazaret, nagsugud sia sa pagsinggit, kag sa pagsiling, Jesus, ikaw nga Anak ni David, kalooyi ako. 48 Kag madamu ang nagsabdong sa iya nga maghipus sia: apang nagdugang pa gid ang iya pagsinggit, Ikaw nga Anak ni David, kalooyi ako. 49 Kag si Jesus nagdolog, kag nagsogo nga tawgon sia. Kag gintawag nila ang bulag nga tawo, nga nagasiling sa iya, Magkalipay ka, tindug; sia nagatawag sa imo. 50 Kag sia nga nagapilak sang iya panapton, nagtindug, kag nagpalapit kay Jesus. 51 Kag si Jesus nagsabat kag nagsiling sa iya, Ano bala ang buut mo nga himoon ko sa imo? Ang bulag nga tawo nagsiling sa iya, Ginoo, nga makabaton ako sang akon itololok. 52 Kag si Jesus nagsiling sa iya, Lakat ka; ang imo pagtoo nag-ayo sa imo. Kag sa gilayon nabaton niya ang iya itololok, kag nagsonod kay Jesus sa dalanon. KAPITULO 11KAG sang naghinamput sila sa Jerusalem, sa Betfage kag sa Betania, sa bukid sang mga Olivo, nagpadala sia sang duha sang iya mga disipulo,2 Kag nagsiling sa ila, Kadto kamo sa minoro nga yara sa atubangan ninyo: kag sa pagsulud gid ninyo sa sini, makakita kamo sang isa ka tinday sang asno nga nahigot, nga wala pa sing tawo nga nakasakay; hubari sia, kag dalha sia. 3 Kag kon ang bisan sin-o nga tawo magsiling sa inyo, Ngaa bala nagahimo kamo sini? magsiling kamo nga ang Ginoo may kinahanglan sa iya; kag sa gilayon iya ipadala sia diri. 4 Kag nagkadto sila sa ila kaladtoan, kag nakita ang tinday sang asno nga nahigot sa gowa sa luyo sang ganhaan sa duug nga ginsang-an sang duha ka alagyan; kag ginhubaran nila sia. 5 Kag ang mga nagtindug didto nagsiling sa ila, Ano bala ang ginahimo ninyo, nga ginahubad ang tinday sang asno? 6 Kag nagsiling sila sa ila sono sa ginsogo ni Jesus: kag ginpalakat sila nila. 7 Kag gindala nila ang tinday sang asno kay Jesus, kag ginhampiloan sia sang ila mga panapton; kag nagsakay sia sa iya. 8 Kag madamu ang naghumlad sang ila mga panapton sa dalan: kag ang iban nagpang-utud sang mga sanga gikan sa mga kahoy, kag ginyakyak sila sa dalan. 9 Kag sila nga nag-una, kag sila nga nagsonod, nagsinggit, nga nagasiling, Hosanna; Bulahan ang nagakari sa ngalan sang Ginoo: 10 Bulahan ang ginharian ni David nga aton amay, nga nagakari sa ngalan sang Ginoo: Hosanna sa kahitaasan. 11 Kag si Jesus nagsulud sa Jerusalem, kag sa templo: kag sang nakatolok sia sa tanan nga butang sa palibut, kag hapon na, naggowa sia pa Betania kaupud ang napulog duha. 12 ¶ Kag sa madason nga adlaw, sang nakagowa sila gikan sa Betania, gingutum sia: 13 Kag sang nakita niya sa malayo ang kahoy nga higuera nga may mga dahon, nagpalapit sia, basi kon may makita sia didto: kag sang nagpalapit sia sa sini, wala sia sing nakita kondi mga dahon; kay indi pa panag-on sang mga higos. 14 Kag nagsabat si Jesus kag nagsiling sa sini, Wala na sing tawo nga magakaon sang bunga mo pagkatapus sini. Kag ang iya mga disipulo nakabati sini. 15 ¶ Kag nag-abut sila sa Jerusalem: kag nagsulud si Jesus sa templo, kag nagsugud sa pagsobol sang mga nagpamaligya kag nagpamakal sa templo, kag ginpamaliskad ang mga latok sang mga manugbaylo sang kuarta, kag ang mga lingkoran sang mga nagpamaligya sing mga pating; 16 Kag wala sia magtugut nga ang bisan sin-o nga tawo magdala sing bisan anong suludlan nga ilaktud sa templo. 17 Kag nagpanudlo sia, nga nagasiling sa ila, Wala bala ini masulat, Ang akon balay tawgon nga balay nga palangamuyoan sa tanan nga kapungsuran? apang ginhimo ninyo ini nga lungib sang mga makawat. 18 Kag nabatian ini sang mga escriba kag sang puno nga mga pari, kag nagtinguha kon paano nila sia malaglag: kay nahadluk sila sa iya, kay ang bug-os nga katawohan natingala sa iya doktrina. 19 Kag sang kahaponanon na, naggowa sila gikan sa siudad. 20 ¶ Kag sang ila pag-agi sa kaagahon, nakita nila ang kahoy nga higuera nalaya kutub sa mga gamut. 21 Kag si Pedro nakadumdum kag nagsiling sa iya, Agalon, tan-awa, ang kahoy nga higuera nga imo ginpakamalaut nalaya. 22 Kag si Jesus nga nagasabat nagsiling sa ila, Magtoo kamo sa Dios. 23 Kay sa pagkamatuud ako nagasiling sa inyo, Nga ang bisan sin-o nga magsiling sa sining bukid, Halin ka, kag maglukso ka sa dagat; kag indi magduhaduha sa iya tagiposoon, kondi magtoo nga yadtong mga butang nga iya ginasiling mahanabu; maangkon niya ang bisan ano nga iya ginasiling. 24 Busa ako nagasiling sa inyo, Ang bisan ano nga mga butang nga ginapangayo ninyo, kon kamo nagapangamuyo, magtoo kamo nga ginabaton ninyo sila, kag maangkon ninyo sila. 25 Kag kon kamo nagatindug nga nagapangamuyo, patawara ninyo, kon may butang kamo batok sa bisan kay sin-o: agud nga ang inyo Amay nga yara sa langit magapatawad man sa inyo sang inyo mga paglapas. 26 Apang kon indi kamo magpatawad, indi man ang inyo Amay nga yara sa langit magpatawad sang inyo mga paglapas. 27 ¶ Kag nag-abut sila liwat sa Jerusalem: kag sang nagalakat sia sa sulud sang templo, nagpalapit sa iya ang puno nga mga pari, kag ang mga escriba, kag ang mga tigulang, 28 Kag nagsiling sa iya, Sa ano bala nga pagbulut-an nagahimo ka sining mga butang? kag sin-o bala ang naghatag sa imo sining pagbulut-an sa paghimo sining mga butang? 29 Kag si Jesus nagsabat kag nagsiling sa ila, Ako magapamangkot man sa inyo sing isa ka pamangkot, kag sabton ninyo ako, kag magasugid ako sa inyo kon sa anong pagbulut-an ginahimo ko ining mga butang. 30 Ang bautismo ni Juan, gikan bala ini sa langit, ukon sa mga tawo? sabta ninyo ako. 31 Kag nagbinaisay sila, nga nagasiling, Kon magsiling kita, Gikan sa langit; magasiling sia, Niyan ngaa wala kamo magpati sa iya? 32 Apang kon magsiling kita, Gikan sa mga tawo; nahadluk sila sa katawohan: kay ang tanan nga mga tawo nagkabig kay Juan, nga matuud nga manalagna sia. 33 Kag nagsabat sila kag nagsiling kay Jesus, Indi kami makasugid. Kag si Jesus nga nagasabat nagsiling sa ila, Ako indi man magsugid sa inyo kon sa anong pagbulut-an ginahimo ko ining mga butang. KAPITULO 12KAG nagsugud sia sa pagpamolong sa ila sa mga palaanggiran. Ang isa ka tawo naghimo sing ulubasan, kag ginpalibutan ini sing habong, kag ginpakutkutan sing linasan sang ubas, kag ginpatindugan sing balantayan, kag ginpaagsahan ini sa mga mangunguma, kag nagpanlakatan sa malayo nga duta.2 Kag sa panag-on ginpakadto niya ang isa ka alagad sa mga mangunguma, agud mabaton niya sa mga mangunguma ang patubas sang ulubasan. 3 Kag gindakup nila sia, kag ginbunal sia, kag ginpapauli sia nga walay dala. 4 Kag liwat ginpakadto niya sa ila ang isa na man ka alagad; kag sila nagbato sa iya, kag ginpilasan sia sa olo, kag ginpapauli sia nga ginpakahuy-an. 5 Kag liwat ginpakadto niya ang isa na man; kag ginpatay nila sia, kag iban pa nga madamu; nga ginabunal ang iban, kag ginapatay ang iban. 6 Sanglit may isa sia ka anak nga lalaki pa, ang iya hinigugma kaayo, ginpakadto niya sia sa ila sa katapusan man, nga nagasiling, Pagatahoron nila ang akon anak nga lalaki. 7 Apang yadtong mga mangunguma nagsilingay, Ini among manunubli; kari, patyon ta sia, kag ang panublion mangin-aton. 8 Kag gindakup nila sia, kag ginpatay sia, kag ginpahabog sia sa gowa sang ulubasan. 9 Busa ano bala ang himoon sang ginoo sang ulubasan? magakari sia kag magalaglag sang mga mangunguma, kag ihatag ang ulubasan sa iban. 10 Kag wala bala ninyo mabasahi ining kasulatan; Ang bato nga ginsikway sang mga manunukud nangin-olo sang pamag-ang: 11 Ini ang hinimoan sang Ginoo, kag makatilingala ini sa aton mga mata? 12 Kag naghimulat sila sa pagdakup sa iya, apang nahadluk sila sa katawohan: kay nahantupan nila nga ginpamolong niya ang palaanggiran batok sa ila: kag ginbayaan nila sia, kag naglakat. 13 ¶ Kag ginpakadto nila sa iya ang pila sang mga Fariseo kag sang mga Herodianhon, agud madakup nila sia sa iya mga polong. 14 Kag sang nag-abut sila, nagsiling sila sa iya, Agalon, nahibaloan namon nga ikaw maminatud-on, kag wala nagapasulabi sa bisan kay sin-o nga tawo: kay wala ka nagatamud sang pagkahimtang sang mga tawo, kondi sa kamatooran nagatudlo sang dalanon sang Dios: Tugut bala ang paghatag sing buhis kay Cesar, ukon indi? 15 Magahatag bala kami, ukon indi bala kami magahatag? Apang sia, nga nakahibalo sang ila pagkasalimpapaw, nagsiling sa ila, Ngaa bala ginasulay ninyo ako? dalhi ako sing isa ka denario, agud nga akon makita ini. 16 Kag gindala nila ini. Kag nagsiling sia sa ila, Kay sin-o bala ining dagway kag sinulat? Kag nagsiling sila sa iya, Kay Cesar. 17 Kag si Jesus nga nagasabat nagsiling sa ila, Ihatag ninyo kay Cesar ang mga butang nga iya ni Cesar, kag sa Dios ang mga butang nga iya sang Dios. Kag natingala sila sa iya. 18 ¶ Niyan nagpalapit sa iya ang mga Saduceo, nga nagasiling nga walay pagkabanhaw; kag nagpamangkot sila sa iya, nga nagasiling, 19 Agalon, si Moises nagsulat sa aton, Kon ang utud sang isa ka tawo mapatay, kag mabilin ang iya asawa, kag walay mga anak nga mabilin, nga ang iya utud magpangasawa sang asawa niya, kag magbangon sing kaliwat sa iya utud. 20 Karon may pito ka mag-ulutud nga lalaki: kag ang nahauna nagpangasawa, kag sang napatay wala makabilin sing kaliwat. 21 Kag ang ikaduha nagpangasawa sa iya, kag napatay, kag wala man sia makabilin sing kaliwat: kag ang ikatlo subong man. 22 Kag ang pito nakapangasawa sa iya, kag wala makabilin sing kaliwat: sa katapusan sang tanan napatay man ang babaye. 23 Busa sa pagkabanhaw, kon sila mabanhaw, kay sin-o bala mangin-asawa sia sa ila? kay ang pito nakapangasawa sa iya. 24 Kag si Jesus nga nagasabat nagsiling sa ila, Busa wala bala kamo nagasayup, bangud wala kamo makahibalo sang mga kasulatan, ukon sang gahum sang Dios? 25 Kay kon sila mabanhaw gikan sa mga patay, wala sila nagapangasawa, ukon ginapabanhan; kondi kaangay sa mga anghel nga yara sa langit. 26 Kag nahanungud sa mga patay, nga mabanhaw sila: wala bala ninyo mabasahi sa libro ni Moises, kon paano nga nagpamolong ang Dios sa iya sa kahoykahoy, nga nagasiling, Ako amo ang Dios ni Abraham, kag ang Dios ni Isaac, kag ang Dios ni Jacob? 27 Sia indi Dios sang mga patay, kondi ang Dios sang mga buhi: busa nagasayup kamo sing daku. 28 ¶ Kag nagpalapit ang isa sang mga escriba, kag sang nabatian niya nga nagabinaisay sila, kag nahantupan niya nga ginsabat niya sila sing maayo, nagpamangkot sia sa iya, Ano bala ang nahaunang sogo sa tanan? 29 Kag si Jesus nagsabat sa iya, Ang nahauna sa tanan nga mga sogo amo, Pamatii, O Israel; Ang Ginoo nga aton Dios isa ka Ginoo: 30 Kag higugmaon mo ang Ginoo nga imo Dios sa bug-os mong tagiposoon, kag sa bug-os mong kalag, kag sa bug-os mong hunahuna, kag sa bug-os mong kusug: amo ini ang nahauna nga sogo. 31 Kag ang ikaduha kaangay sini, nga amo ini, Higugmaon mo ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon. Wala na sing iban nga sogo nga daku pa sang sa sini. 32 Kag ang escriba nagsiling sa iya, Maayo gid, Agalon, nasiling mo ang kamatooran: kay may isa ka Dios; kag wala na sing iban luwas sa iya: 33 Kag ang paghigugma sa iya sa bug-os nga tagiposoon, kag sa bug-os nga ihibalo, kag sa bug-os nga kalag, kag sa bug-os nga kusug, kag ang paghigugma sa iya isigkatawo subong sang iya kaugalingon, labi pa sa tanan nga halad nga sinonog sing bug-os kag sa mga halad. 34 Kag sang nakita ni Jesus nga nagsabat sia sing maalamon, nagsiling sia sa iya, Indi ka malayo sa ginharian sang Dios. Kag wala na sing tawo sa tapus sadto nga nangahas sa pagpamangkot sa iya sing bisan ano nga palamangkotanon. 35 ¶ Kag si Jesus nagsabat kag nagsiling, samtang nagapanudlo sia sa templo, Paano bala nga nagasiling ang mga escriba nga ang Cristo anak ni David? 36 Kay si David gid nagsiling paagi sa Balaan nga Espiritu, Ang GINOO nagsiling sa akon Ginoo, Lingkod ka sa akon too, tubtub nga mahimo ko ang imo mga kaaway nga palatungan sang imo mga tiil. 37 Gani si David gid nagatawag sa iya nga Ginoo; kag niyan paano bala nga sia anak niya? Kag ang komon nga katawohan nagpamati sa iya sing malipayon. 38 ¶ Kag nagsiling sia sa ila sa iya doktrina, Mag-andam sa mga escriba, nga naluyag maglakat sa malaba nga panapton, kag naluyag sang mga pag-abiabi sa mga balaligyaan nga duug, 39 Kag sang pinasulabi nga mga lingkoran sa mga sinagoga, kag sang labing mataas nga hulut sa mga sinalosalo: 40 Nga nagahalunhon sang mga balay sang mga babaying balo, kag sa pagpakunokuno nagahimo sing malawig nga mga pangamuyo: ini sila magabaton sing daku pa nga katagudilian. 41 ¶ Kag naglingkod si Jesus sa tampad sang duug nga bahandian, kag nagtan-aw kon paano magbutang ang katawohan sing kuarta sa duug nga bahandian: kag madamu nga manggaranon ang nagbutang sing madamu. 42 Kag nag-abut ang isa ka imol nga babaying balo, kag nagbutang sia sing duha ka lepta, nga nagabili sing isa ka upis. 43 Kag gintawag niya sa iya ang iya mga disipulo, kag nagsiling sa ila, Sa pagkamatuud ako nagasiling sa inyo, Nga ining imol nga babaying balo nagbutang sing labi pa, sang sa tanan sa ila nga nagbutang sa duug nga bahandian: 44 Kay sila tanan nagbutang gikan sa ila kabuganaan; apang sia sa iya kinawad-on nagbutang sang tanan niya, bisan ang tanan nga iya inugpangabuhi. KAPITULO 13KAG sang paggowa niya sa templo, ang isa sang iya mga disipulo nagsiling sa iya, Agalon, tan-awa kon daw ano nga mga bato kag daw ano nga mga tinukud ang yari diri!2 Kag si Jesus nga nagasabat nagsiling sa iya, Nakita mo bala ining dalagku nga mga tinukud? walay mabilin nga isa ka bato sa ibabaw sang isa, nga indi paglumpagon. 3 Kag sang naglingkod sia sa bukid sang mga Olivo nga nagaatubang sa templo, si Pedro kag si Santiago kag si Juan kag si Andres nagpamangkot sa iya sing pahain, 4 Sugiri kami, san-o bala magakahanabu ining mga butang? kag ano bala ang tanda kon ini tanan nga butang matuman? 5 Kag si Jesus nga nagasabat sa ila nagsugud sa pagsiling, Andam kamo agud walay bisan sin-o nga tawo nga magdaya sa inyo: 6 Kay madamu ang magakari sa akon ngalan, nga nagasiling, Ako ang Cristo; kag magadaya sang madamu. 7 Kag kon kamo makabati sang mga inaway kag mga kinonokono sang mga inaway, dili kamo malisang: kay inang mga butang kinahanglan nga mahanabu; apang indi pa ang katapusan. 8 Kay ang pungsud magatindug batok sa pungsud, kag ang ginharian batok sa ginharian: kag may mga linog sa nagakalainlain nga mga duug, kag may mga kagutum kag mga gamo: ini sila amo ang mga pamuno sang mga kasubu. 9 ¶ Apang andam kamo sa inyo kaugalingon: kay itugyan kamo nila sa mga konseho; kag sa mga sinagoga bunalon kamo: kag pagadal-on kamo sa atubangan sang mga pangolo kag sang mga hari bangud sa akon, sa pagpamatuud batok sa ila. 10 Kag ang ebanghelyo kinahanglan ibantala anay sa tanan nga kapungsuran. 11 Apang kon dalhon kamo nila, kag itugyan kamo, dili kamo maghimud-os nga daan kon ano ang inyo igapamolong, kag indi kamo magpanghunahuna nga daan: apang ang bisan ano nga ihatag sa inyo sa sinang takna, ina igpamolong ninyo: kay indi kamo ang nagapamolong, kondi ang Balaan nga Espiritu. 12 Karon ang utud nga lalaki magatugyan sa kamatayon sang utud nga lalaki, kag ang amay sang anak nga lalaki; kag magatindug ang mga anak batok sa ila mga ginikanan, kag ipapatay sila. 13 Kag dumtan kamo sang tanan nga tawo bangud sa akon ngalan: apang sia nga magpadayon tubtub sa katapusan, ang amo man maluwas. 14 ¶ Apang kon makita ninyo ang kangil-aran nga nagapamingaw, nga ginpamolong ni Daniel nga manalagna, nga nagatindug sa indi sini dapat tindugan, (ang nagabasa maghangup,) niyan sila nga yara sa Judea magpalagyo sa kabukiran: 15 Kag sia nga yara sa atop sang balay dili magpanaug sa balay, ukon magsulud sa sini, sa pagkuha sing bisan ano nga butang sa iya balay: 16 Kag sia nga yara sa latagon dili magbalik sa pagkuha sang iya panapton. 17 Apang kailo sa ila nga nagabusung, kag sa ila nga nagapasoso sa sinang mga adlaw! 18 Kag pangamuyo kamo nga ang inyo pagpalagyo indi mahanabu sa tigtulugnaw. 19 Kay sa sinang mga adlaw manginkangitngitan, subong sang wala pa sing kaangay kutub sa ginsuguran sang pagtuga nga gintuga sang Dios tubtub sining tion, kag indi na gid mahanabu. 20 Kag kon wala mapalip-ot sang Ginoo inang mga adlaw, wala kuntani sing unud nga maluwas: apang bangud sang pinili, nga iya ginpili, ginpalip-ot niya ang mga adlaw. 21 Kag niyan kon ang bisan sin-ong tawo magsiling sa inyo, Tan-awa, yari ang Cristo; ukon, tan-awa, yadto sia; dili kamo magpati sa iya: 22 Kay magalutaw ang dimatuud nga mga Cristo kag dimatuud nga mga manalagna, kag magapakita sing mga tanda kag mga katanhagaan, sa pagsulay, kon ini mahimo, bisan sa mga pinili. 23 Apang andam kamo: yari karon, nasugid ko na sa inyo ang tanan nga butang. 24 ¶ Apang sa sinang mga adlaw, sa tapus sinang kangitngitan, ang adlaw padulmon, kag ang bulan indi maghatag sang iya kasanag, 25 Kag ang mga bitoon sa langit magakaholog, kag ang mga kagamhanan nga yara sa langit uyugon. 26 Kag niyan makita nila ang Anak sang tawo nga nagakari sa mga panganud nga may dakung gahum kag himaya. 27 Kag niyan magapadala sia sang iya mga anghel, kag magatipon sang iya mga pinili gikan sa apat ka mga hangin, kutub sa mga ukbung sang duta tubtub sa ukbung sang langit. 28 Karon toon sa palaanggiran sang kahoy nga higuera; Kon ang iya sanga malinghod pa, kag manghumlad sang mga dahon, mahibaloan ninyo nga malapit ang tingadlaw: 29 Gani subong man kamo, kon makita ninyo nga nagakahanabu ining mga butang, hibaloa nga ini malapit na, sa mga gawang. 30 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, nga ining kaliwatan indi magtaliwan, tubtub nga tanan ining butang matapus. 31 Ang langit kag ang duta magataliwan: apang ang akon mga polong indi magataliwan. 32 ¶ Apang nahanungud sinang adlaw kag sinang takna walay tawo nga nakahibalo, wala, bisan pa ang mga anghel nga yara sa langit, ukon ang Anak, kondi ang Amay. 33 Andam kamo, magbantay kag magpangamuyo: kay wala ninyo mahibaloan kon san-o ang tion. 34 Kay ang Anak sang tawo kaangay sa tawo nga nagapanlakatan sa malayo, nga nagbiya sang iya balay, kag ginhatag sa iya mga alagad ang pagbulut-an, kag sa tagsa ka tawo ang iya buluhaton, kag nagsogo sa manugbantay sang gawang sa pagbantay. 35 Busa bantay kamo: kay wala kamo makahibalo kon san-o magakari ang agalon sang balay, sa kasisidmon, ukon sa tungang gabi, ukon sa tigpamalo sang sulug, ukon sa kaagahon: 36 Basi kon mag-abut sa hinali masapwan niya kamo nga nagakatolog. 37 Kag ang ginasiling ko sa inyo ginasiling ko sa tanan, Magbantay. KAPITULO 14SA tapus ang duha ka adlaw amo ang pandut sang pagligad, kag sang tinapay nga walay tapay: kag ang puno nga mga pari kag ang mga escriba nagtinguha kon paano nga madakup nila sia sa limbong, kag mapatay sia.2 Apang nagsiling sila, Indi sa adlaw sang pandut, basi kon may mahanabu nga kagubut sa katawohan. 3 ¶ Kag sang didto sia sa Betania sa balay ni Simon nga aroon, sang sia nagalingkod sa pagkaon, may nagpalapit nga isa ka babaye nga may suludlan nga alabastro sang ihalaplas nga nardo nga malahalon gid; kag ginboong niya ang suludlan, kag ginbobo ini sa olo ni Jesus. 4 Kag may iban nga nagsingkal sa ila kaugalingon, kag nagsiling, Ngaa bala nahimo ining pag-usik sang ihalaplas? 5 Kay sarang ini kuntani mabaligya sing kapin sa tatlo ka gatus ka denario, kag mahatag sa mga imol. Kag nagkumud sila batok sa babaye. 6 Kag si Jesus nagsiling, Pabayai ninyo sia; ngaa bala ginatublag ninyo sia? nakahimo sia sing buhat nga maayo sa akon. 7 Kay ang mga imol kaupud ninyo sa gihapon, kag bisan san-o nga luyag ninyo makahimo kamo sing maayo sa ila: apang ako indi kaupud ninyo sa gihapon. 8 Naghimo sia sang iya masarangan: nag-una sia sa paghaplas sang akon lawas sa paglubung. 9 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Bisan diin iwali ining ebanghelyo sa bug-os nga kalibutan, hambalon man ining ginhimo sang babaye sa handumanan niya. 10 ¶ Kag si Judas Iscariote, isa sang napulog duha, nagkadto sa puno nga mga pari, sa pagtugyan sa iya sa ila. 11 Kag sang sila nakabati sini, nagkalipay sila, kag nagpanug-an sa iya sing kuarta. Kag nagpangita sia sing kahigayonan nga matugyan sia. 12 ¶ Kag sa nahaunang adlaw sang tinapay nga walay tapay, sang pagpatay nila sang pagligad, ang iya mga disipulo nagsiling sa iya, Diin bala ang buut mo nga magkadto kami kag mag-aman agud nga magkaon ka sang pagligad? 13 Kag nagpadala sia sing duha sing iya mga disipulo, kag nagsiling sa ila, Kadto kamo sa siudad, kag didto may masugata sa inyo nga isa ka tawo nga nagadala sing tibud nga may tubig: sondon ninyo sia. 14 Kag kon diin sia magsulud, magsiling kamo sa agalon sang panimalay, Ang Agalon nagasiling, Diin bala ang hulut nga sa bisita, nga kaonan ko sang pagligad kaupud sang akon mga disipulo? 15 Kag sia magapakita sa inyo sing dakung hulut nga naibabaw nga nasangkapan kag nahanda: didto maghanda kamo nga sa aton. 16 Kag nagkadto ang iya mga disipulo, kag nag-abut sa siudad, kag nakita subong sang nasiling niya sa ila: kag gin-aman nila ang pagligad. 17 Kag sa kagab-ihon nag-abut sia upud ang napulog duha. 18 Kag sang naglingkod sila kag nagkaon, si Jesus nagsiling, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Isa sa inyo nga nagakaon upud sa akon magatugyan sa akon. 19 Kag nagsugud sila sa pagkasubu, kag sa pagsiling sa iya sing tag-isaisa, Ako ayhan? kag ang isa nagsiling, Ako ayhan? 20 Kag nagsabat sia kag nagsiling sa ila, Isa sia sang napulog duha, kag nagatusmug kaupud nakon sa pinggan. 21 Ang Anak sang tawo magataliwan sing matuud, subong sang nasulat nahanungud sa iya: apang kailo sa sinang tawo nga paagi sa iya ginatugyan ang Anak sang tawo! maayo pa sa sinang tawo nga wala sia matawo. 22 ¶ Kag sang nagakaon sila, nagkuha si Jesus sing tinapay, kag ginpakamaayo, kag gintipiktipik ini, kag ginhatag sa ila, kag nagsiling, Kuha, kaon: ini amo ang akon lawas. 23 Kag ginkuha niya ang tagayan, kag sang nakapasalamat sia, ginhatag niya ini sa ila: kag sila tanan nag-inum sa sini. 24 Kag nagsiling sia sa ila, Ini amo ang akon dugo sang bag-ong testamento, nga gin-ula tungud sa madamu. 25 Sa pagkamatuud nagasiling ako sa inyo, Indi na ako magainum sang bunga sang ubas, tubtub sa sinang adlaw nga magainum ako sini sing bag-o sa ginharian sang Dios. 26 ¶ Kag sang nakaamba sila sing himno, naggowa sila pakadto sa bukid sang mga Olivo. 27 Kag si Jesus nagsiling sa ila, Tanan kamo masandad bangud sa akon sining gab-i: kay nasulat na, Samaron ko ang manugpahalab, kag magaaplaag ang mga carnero. 28 Apang sa tapus ako mabanhaw, magauna ako sa inyo sa Galilea. 29 Apang si Pedro nagsiling sa iya, Bisan pa ang tanan masandad, apang ako indi. 30 Kag si Jesus nagsiling sa iya, Sa pagkamatuud nagasiling ako sa imo, Nga sa sining adlaw, bisan sa sining gab-i, sa wala pa makapamalo ang sulug sing makaduha, ipanghiwala mo ako sing makatlo. 31 Apang nagpamolong sia nga may pagpanikasug gid, Kon ako mapatay upud sa imo, indi ko ikaw pag-ipanghiwala sa bisan ano nga paagi. Amo man ang ginsiling nila tanan. 32 Kag nag-abut sila sa duug nga ginhingalanan Getsemani: kag nagsiling sia sa iya mga disipulo, Lingkod kamo diri, samtang magapangamuyo ako. 33 Kag gin-upud niya si Pedro kag si Santiago kag si Juan, kag nagsugud sia sa pagkakugmat, kag sa pagkalisang sing tama; 34 Kag nagsiling sa ila, Ang akon kalag masinulub-on sing tama tubtub sa kamatayon: pabilin kamo diri, kag magpulaw. 35 Kag nagkadto sia sa uluunhan, kag naghapa sa duta, kag nagpangamuyo nga, kon mahimo, ang takna mapaligad sa iya. 36 Kag nagsiling sia, Abba, Amay, ang tanan nga butang mahimo sa imo; ipahilayo sa akon ining tagayan: apang indi sono sa buut ko, kondi sa buut mo. 37 Kag nag-abut sia, kag nakita sila nga nagakatolog, kag nagsiling kay Pedro, Simon, nagakatolog ka bala? indi ka bala makapulaw sing isa ka takna? 38 Magpulaw kamo kag magpangamuyo, agud nga indi kamo magsulud sa pagsulay. Sa pagkamatuud ang espiritu handa, apang ang unud maluya. 39 Kag naglakat sia liwat, kag nagpangamuyo, kag nagpamolong sang amo man nga mga polong. 40 Kag sang sia nagbalik, nakita niya sila nga nagakatolog liwat, (kay mabug-at ang ila mga mata,) kag indi sila makahibalo kon ano ang isabat sa iya. 41 Kag nagbalik sia sa ikatlong tion, kag nagsiling sa ila, Magpadayon na kamo nga magtolog, kag magpahuway: tuman na, nag-abut na ang takna; yari karon, ang Anak sang tawo ginatugyan sa mga kamut sang mga makasasala. 42 Bangon kamo, malakat kita; yari karon, sia nga nagatugyan sa akon yari na. 43 ¶ Kag sa gilayon, sang nagahambal pa sia, nag-abut si Judas, isa sang napulog duha, kag upud niya ang dakung kadam-an nga may mga espada kag mga lalampus, gikan sa puno nga mga pari kag mga escriba kag mga tigulang. 44 Kag sia nga nagtugyan sa iya naghatag sa ila sing isa ka tanda, nga nagasiling, Kon sin-o ang akon halukan, amo ina sia; dakpa sia, kag dalha sia sing malig-on. 45 Kag sa pag-abut gid niya, sa gilayon nagpalapit sia sa iya, kag nagsiling, Agalon, agalon; kag naghaluk sa iya. 46 ¶ Kag ginkaptan nila sia, kag gindakup sia. 47 Kag isa sa ila nga nagtindug sa luyo naggabut sang isa ka espada, kag ginlabo ang isa ka alagad sang mataas nga pari, kag gingilangan sia sang dulunggan. 48 Kag si Jesus nagsabat kag nagsiling sa ila, Nagakari bala kamo, subong nga batok sa makawat, nga may mga espada kag mga lalampus sa pagdakup sa akon? 49 Adlawadlaw yara ako kaupud ninyo sa templo nga nagapanudlo, kag wala ninyo ako pagdakpa: apang ang mga kasulatan kinahanglan matuman. 50 Kag sila tanan nagbiya sa iya, kag nagpalagyo. 51 Kag may isa ka pamatan-on nga lalaki nga nagsonod sa iya, nga may panapton nga lino nga nakunup sa iya hubo nga lawas; kag gindakup sia sang mga pamatan-on nga lalaki: 52 Kag ginbayaan niya ang panapton nga lino, kag nagpalagyo nga hublas sa ila. 53 ¶ Kag gindala nila si Jesus sa mataas nga pari: kag upud sa iya nagtipon ang tanan nga puno nga mga pari kag ang mga tigulang kag ang mga escriba. 54 Kag si Pedro nagsonod sa iya sa malayo, bisan sa sulud sang palacio sang mataas nga pari: kag naglingkod sia upud sang mga alagad, kag nagpaganggang sang iya kaugalingon sa kalayo. 55 Kag ang puno nga mga pari kag ang bug-os nga konseho nagpangita sing saksi batok kay Jesus sa pagpatay sa iya; kag wala sing may makita. 56 Kay madamu ang nagsaksi sing dimatuud batok sa iya, apang ang ila panaksi wala magsinanto. 57 Kag may pila nga nagtindug, kag nagsaksi sing dimatuud batok sa iya, nga nagasiling, 58 Nabatian namon sia nga nagasiling, Akon gub-on ining templo nga hinimo sang mga kamut, kag sa tatlo ka adlaw patindugon ko ang isa na man nga indi hinimo sang mga kamut. 59 Apang ang ila panaksi wala man magsinanto. 60 Kag ang mataas nga pari nagtindug sa tunga, kag nagpamangkot kay Jesus, nga nagasiling, Wala ka bala sing isabat? ano bala ang ginasaksi nila sini batok sa imo? 61 Apang naghipus sia, kag wala nagsabat sing bisan ano. Liwat ang mataas nga pari nagpamangkot sa iya, kag nagsiling sa iya, Ikaw bala ang Cristo, ang Anak sang Bulahan? 62 Kag si Jesus nagsiling, Amo ako: kag makita ninyo ang Anak sang tawo nga nagalingkod sa too sang gahum, kag nagakari sa mga panganud sang langit. 63 Niyan ang mataas nga pari nagkusnit sang iya panapton, kag nagsiling, Ano pa bala ang kinahanglan naton sang mga saksi? 64 Nabatian ninyo ang pasipala: ano sa hunahuna ninyo? Kag tanan sila nagtagudili sa iya nga takus sa kamatayon. 65 Kag ang iban nagsugud sa pagdupla sa iya, kag sa pagtabon sang iya nawung, kag sa pagsumbag sa iya, kag sa pagsiling sa iya, Itagna: kag ang mga alagad nagtampa sa iya. 66 ¶ Kag sang si Pedro didto sa idalum sa palacio, nagpalapit ang isa sang babaying sologoon sang mataas nga pari: 67 Kag sang nakita niya si Pedro nga nagapaganggang sang iya kaugalingon, gintolok niya sia, kag nagsiling, Kag ikaw man kaupud ni Jesus sang Nazaret. 68 Apang sia nagpanghiwala, nga nagasiling, Wala ako makahibalo, kag wala ako makahangup kon ano ang imo ginasiling. Kag naggowa sia sa portico; kag nagpamalo ang sulug. 69 Kag nakita sia sang isa ka babaying sologoon liwat, kag nagsugud sa pagsiling sa ila nga nagatindug sa luyo, Ini isa sa ila. 70 Kag sia liwat nagpanghiwala sini. Kag sa wala madugay, sila nga nagatindug sa luyo nagsiling liwat kay Pedro, Matuud gid nga ikaw isa sa ila: kay ikaw isa ka Galileanhon, kag ang imo panghambal kaangay sa taga-didto. 71 Apang nagsugud sia sa pagpamuyayaw kag sa pagsumpa, nga nagasiling, Wala ako makakilala sining tawo nga inyo ginahambal. 72 Kag ang sulug nagpamalo sa ikaduhang tion. Kag nadumduman ni Pedro ang polong nga ginsiling ni Jesus sa iya, Sa wala pa makapamalo ang sulug sing makaduha, ikaw magapanghiwala sa akon sing makatlo. Kag sang nagpanghunahuna sia sa sini, naghibi sia. KAPITULO 15KAG sa gilayon sa kaagahon ang puno nga mga pari nagsinapul kaupud sang mga tigulang kag sang mga escriba kag sang bug-os nga konseho, kag gingapus si Jesus, kag gindala sia, kag gintugyan sia kay Pilato.2 Kag si Pilato nagpamangkot sa iya, Ikaw bala ang Hari sang mga Judio? Kag sia nga nagasabat nagsiling sa iya, Ginasiling mo. 3 Kag ang puno nga mga pari nagsumbung sa iya sa madamung butang: apang wala sia magsabat sing bisan ano. 4 Kag si Pilato liwat nagpamangkot sa iya, nga nagasiling, Wala ka bala sing isabat? tan-awa kon daw ano kadamung butang ang ginasaksi nila batok sa imo. 5 Apang si Jesus wala gihapon magsabat sing bisan ano; sa bagay nga natingala si Pilato. 6 Karon sa sinang pandut nagabuhi sia sing isa ka binilanggo sa ila, kon sin-o ang ila pangayoon. 7 Kag may isa nga gintawag si Barabbas, nga gingapus kaupud nila nga naghimo sing isa ka ribok upud sa iya, nga naghimo sing pagpatay sa pagribok. 8 Kag ang kadam-an nga nagasinggit sing matonog nagsugud sa pagpangayo sa iya nga himoon sa ila ang sono sa iya kinabatasan. 9 Apang si Pilato nagsabat sa ila, nga nagasiling, Luyag bala ninyo nga buhian ko sa inyo ang Hari sang mga Judio? 10 Kay nahibaloan niya nga bangud sa kahisa ang puno nga mga pari nagtugyan sa iya. 11 Apang ang puno nga mga pari nagsugyot sang katawohan, nga sa baylo pagbuhian niya si Barabbas sa ila. 12 Kag si Pilato nagsabat kag nagsiling liwat sa ila, Busa ano bala ang buut ninyo nga himoon ko sa iya nga inyo ginatawag nga Hari sang mga Judio? 13 Kag nagsinggit sila liwat, Ilansang sia sa krus. 14 Niyan si Pilato nagsiling sa ila, Ngaa, ano bala nga kalautan ang nahimo niya? Kag nagsinggit sila sing tama pa gid, Ilansang sia sa krus. 15 ¶ Kag gani si Pilato, nga nagahandum sa pagpahamuut sa katawohan, nagbuhi kay Barabbas sa ila, kag gintugyan si Jesus, sang napabunal niya sia, nga ilansang sa krus. 16 Kag ang mga soldado nagdala sa iya sa salapulan, nga ginatawag nga Pretorio; kag gintawag nila sing tingub ang bug-os nga guban. 17 Kag ginpapanaptan sia nila sing purpura, kag nagsalapid sila sing purungpurung nga tunukon, kag ginsuklub ini sa iya olo, 18 Kag nagsugud sila sa pag-abiabi sa iya, Mabuhi, Hari sang mga Judio! 19 Kag ginbunal nila sia sa olo sang tabun-ak, kag ginduplaan sia, kag sa nagaluhud sila nagsimba sila sa iya. 20 Kag sang nauligyat nila sia, gin-ubahan nila sia sang purpura, kag ginsul-uban sia sang iya kaugalingon nga mga panapton, kag gindul-ong sia sa gowa nga ilansang sa krus. 21 Kag ginpilit nila ang isa nga si Simon nga taga-Cireneo, nga nagligad, nga naghalin sa kaumhan, ang amay ni Alejandro kag ni Rufo, sa pagpas-an sang krus niya. 22 Kag gindala nila sia sa duug nga Golgota, nga, kon sayoron, Ang duug sang bagol. 23 Kag ginhatagan nila sia sing mainum nga alak nga nasimbogan sing mirra: apang wala sia magbaton sini. 24 Kag sang nalansang nila sia sa krus, ginbahinbahin nila ang iya mga panapton, nga ginapapalaran ini, kon ano sini ang makuha sang tagsa ka tawo. 25 Kag ikatlong takna yadto, kag ginlansang nila sia sa krus. 26 Kag ang sinulat nga sumbung sa iya nasulat sa ibabaw, ANG HARI SANG MGA JUDIO. 27 Kag dungan sa iya ginlansang nila ang duha ka makawat; ang isa sa iya too, kag ang isa sa iya wala. 28 Kag ang kasulatan natuman, nga nagasiling, Kag naisipan sia kaupud sang mga malalison. 29 Kag sila nga nagligad nagbuyayaw sa iya, nga nagalungolungo sang ila mga olo, kag nagasiling, Ha, ikaw nga buut magguba sang templo, kag magpatindug sini sa tatlo ka adlaw, 30 Luwasa ang imo kaugalingon, kag panaug sa krus. 31 Sa among bagay ang puno nga mga pari man nga nagauligyat nagsinilingay sa tunga nila kaupud sang mga escriba, Ang iban ginluwas niya; ang iya kaugalingon indi niya maluwas. 32 Papanauga karon sa krus ang Cristo, ang Hari sang Israel, agud nga makita naton kag magtoo. Kag sila nga nalansang sa krus dungan sa iya nagpasipala sa iya. 33 Kag sang nag-abut ang ikan-um nga takna, may kadudulman sa bug-os nga duta tubtub sa ikasiam nga takna. 34 Kag sa ikasiam nga takna si Jesus nagsinggit sa matonog nga tingug, nga nagasiling, Eloi, Eloi, lama sabachthani? nga, kon sayoron, Dios ko, Dios ko, ngaa bala ginpatumbayaan mo ako? 35 Kag ang iban sa ila nga nagtindug sa luyo, sang pagkabati nila sini, nagsiling, Yari karon, nagatawag sia kay Elias. 36 Kag nagdalagan ang isa kag ginpasalupsupan ang isa ka esponha sing langgaw, kag gintakud ini sa tabun-ak, kag ginhatag sa iya nga imnon, nga nagasiling, Pabayai; tan-awon ta kon makari si Elias sa pagpapanaug sa iya. 37 Kag si Jesus nagsinggit sa matonog nga tingug, kag nabugtoan sia sang ginhawa. 38 Kag ang kumbung sang templo napihak kutub sa ibabaw tubtub sa idalum. 39 ¶ Kag sang ang centurion, nga nagtindug sa atubangan niya, nakakita nga sia nagsinggit sing amo sina, kag nabugtoan sang ginhawa, nagsiling sia, Matuud gid nga ining tawo amo ang Anak sang Dios. 40 May didto man nga mga babaye nga nagatalan-aw sa malayo: sa tunga nila si Maria Magdalena, kag si Maria nga iloy ni Santiago nga bataon pa kag ni Joses, kag si Salome; 41 (Nga, sang didto sia sa Galilea, nagsonod man sa iya, kag nag-alagad sa iya;) kag madamu pa nga iban nga babaye nga nagkadto kaupud niya sa Jerusalem. 42 ¶ Kag sang kasisidmon na, bangud pag-aman sadto, nga amo, ang adlaw nga una sa sabbath, 43 Si Jose sang Arimatea, isa ka dungganon nga manuglaygay, nga naghulat man sang ginharian sang Dios, nagkari, kag nangahas sa pag-atubang kay Pilato, kag ginpangayo ang lawas ni Jesus. 44 Kag si Pilato nayanghag kon napatay na sia: kag sang napatawag niya sa iya ang centurion, nagpamangkot sia sa iya kon dugay na sia nga napatay. 45 Kag sang nahibaloan niya ini sa centurion, ginhatag niya ang lawas kay Jose. 46 Kag nagbakal sia sing mapino nga lino, kag gintaltal sia, kag ginsamburan sia sang lino, kag ginbutang sia sa isa ka lulubngan nga ginguhab sa dakung bato, kag ginpaligiran sang isa ka bato ang gawang sang lulubngan. 47 Kag si Maria Magdalena kag si Maria nga iloy ni Joses nakakita kon diin sia ginbutang. KAPITULO 16KAG sang nagligad ang sabbath, si Maria Magdalena, kag si Maria nga iloy ni Santiago, kag si Salome, nagbakal sing maamyon nga mga pahumut, agud makakadto sila kag mahaplasan sia.2 Kag sa aga pa gid sa nahauna nga adlaw sang semana, nagkadto sila sa lulubngan sang nakasubang na ang adlaw. 3 Kag nagsinilingay sila, Sin-o bala ang papaligiron ta sang bato gikan sa gawang sang lulubngan? 4 Kag sang ila pagtolok, nakita nila nga napaligid na ang bato: kay tama gid kadaku yadto. 5 Kag sang pagsulud nila sa lulubngan, nakakita sila sang isa ka pamatan-on nga lalaki nga nagalingkod sa too nayon, nga napanaptan sing malaba nga panapton nga maputi; kag nahadluk sila. 6 Kag nagsiling sia sa ila, Dili kamo magkahadluk: Ginapangita ninyo si Jesus sang Nazaret, nga ginlansang sa krus: nabanhaw sia; wala sia diri: tan-awa ang duug nga ginbutangan nila sa iya. 7 Apang lakat kamo, sugiri ang iya mga disipulo kag si Pedro nga nagauna sia sa inyo sa Galilea: didto makita ninyo sia, subong sang ginsiling niya sa inyo. 8 Kag naggowa sila sing dalidali, kag nagpalagyo gikan sa lulubngan; kay nagkurug sila kag naorongan: kag wala sila magsiling sing bisan ano sa bisan kay sin-o nga tawo; kay hinadlukan sila. 9 ¶ Karon sang nabanhaw si Jesus sing aga pa sa nahauna nga adlaw sang semana, nagpahayag sia sing una kay Maria Magdalena, nga ginsobolan niya sing pito ka yawa. 10 Kag naglakat si Maria Magdalena kag nagsugid sa mga nakaupud kay Jesus, sang nagakalisud sila kag nagahibi. 11 Kag sila, sang pagkabati nila nga buhi sia, kag nakita ni Maria Magdalena, wala magtoo. 12 ¶ Sa tapus sina nagpahayag sia sa lain nga bayhon sa duha sa ila, sang nagalakat sila, kag nagkadto sa kaumhan. 13 Kag naglakat sila kag nagsugid sini sa iban: kag wala man sila magtoo sa ila. 14 ¶ Sang olihi nagpahayag sia sa napulog isa sang naglingkod sila sa pagkaon, kag ginsabdong niya sila sang ila pagkadimatinoohon kag katig-a sing tagiposoon, bangud nga wala sila magtoo sa ila nga nakakita sa iya sa tapus nga sia nabanhaw. 15 Kag nagsiling sia sa ila, Lakat kamo sa bug-os nga kalibutan, kag iwali ang ebanghelyo sa tagsa ka tinuga. 16 Sia nga nagatoo kag nabautisohan maluwas; apang sia nga wala nagatoo tagudilian. 17 Kag ining mga tanda magasonod sa ila nga nagatoo; Sa akon ngalan magasobol sila sang mga yawa; magapamolong sila sing bag-o nga mga hambal; 18 Magapulut sila sing mga man-ug; kag kon makainum sila sing bisan ano nga makamamatay nga butang, indi ini makahalit sa ila; magapandong sila sang ila mga kamut sa mga masakiton, kag magaayo sila. 19 ¶ Busa niyan sa tapus nga ang Ginoo nakapamolong sa ila, ginbayaw sia sa langit, kag naglingkod sa too sang Dios. 20 Kag naglakat sila, kag nagwali sa bisan diin, nga nagapanghikot ang Ginoo kaupud nila, kag nagapamatuud sang polong upud sa mga tanda nga nagasonod. Amen. |