ANG BALAAN NGA BIBLIA

ANG LIBRO NI

DANIEL

KAPITULO 1

SA ikatlong tuig sang paghari ni Jehoiaquim nga hari sang Juda, si Nabucodonosor nga hari sang Babilonia nag-abut sa Jerusalem, kag ginkibon ini.

2 Kag gintugyan sang Ginoo sa iya kamut si Jehoiaquim nga hari sang Juda, pati ang bahin sang mga suludlan sang balay sang Dios: ini sila gindala niya sa duta sang Sinar sa balay sang iya dios; kag ginsulud niya ang mga suludlan sa balay nga bahandian sang iya dios.

3 ś Kag ang hari nagpamolong kay Aspenaz nga agalon sang iya mga eunuco, nga magdala sia sing pila sang kaanakan sang Israel, kag sang kaliwat sang hari, kag sang mga prinsipe;

4 Mga kabataan nga walay kasawayan, apang maayo-ayo, kag sampaton sa tanan nga kaalam, kag sampaton sa ihibalo, kag may paghangup sang siyensya, kag may ikasarang sa pagtindug sa palacio sang hari, kag nga maton-an nila sang kaalam kag sang hambal sang mga Caldeanhon.

5 Kag ang hari nagtangdo sa ila sing inadlaw nga bahin sang pagkaon sang hari, kag sang alak nga iya ginainum: sa sini saguron sila sing tatlo ka tuig, agud nga sa katapusan sini magtilindug sila sa atubangan sang hari.

6 Karon sa ila sini yara gikan sa mga anak sang Juda, sanday Daniel, Ananias, Misael, kag Azarias:

7 Ini sila ginhingalanan sang prinsipe sang mga eunuco: kay si Daniel ginhingalanan niya Beltesasar; kag si Ananias, Sadrac; kag si Misael, Mesac; kag si Azarias, Abed-nego.

8 ś Apang gintuyo ni Daniel sa iya tagiposoon nga indi sia magpadagta sang iya kaugalingon sang tinakay nga pagkaon sang hari, ukon sang alak nga iya ginainum: busa nagpangabay sia sa prinsipe sang mga eunuco nga indi sia magpadagta sang iya kaugalingon.

9 Karon ginhimo sang Dios nga si Daniel makakita sing kahamuut kag malolot nga paghigugma sa prinsipe sang mga eunuco.

10 Kag ang prinsipe sang mga eunuco nagsiling kay Daniel, Nahadluk ako sa akon ginoo nga hari, nga nagtangdo sang inyo pagkaon kag sang inyo ilimnon: kay ngaa bala nga makita niya ang inyo mga nawung nga malain pa nga tolokon sang sa mga kabataan nga kasubong ninyo? gani pagaibutang ninyo sa katalagman ang akon olo sa hari.

11 Niyan si Daniel nagsiling kay Melzar, nga gintangdo sang prinsipe sang mga eunuco kanday Daniel, Ananias, Misael, kag Azarias,

12 Tilawi ang imo mga alagad, ginaampo ko sa imo, sing napulo ka adlaw; kag hatagan nila kami sing mga liso nga kulusiparon, kag tubig nga imnon.

13 Niyan ipatan-aw ang amon mga nawung sa atubangan mo, kag ang nawung sang mga kabataan nga nagakaon sang tinakay nga pagkaon sang hari: kag sono sa imo makita, himoa sa imo mga alagad.

14 Gani nagsugut sia sa ila sa sini nga butang, kag gintilawan sila sing napulo ka adlaw.

15 Kag sa tapus ang napulo ka adlaw ang ila mga nawung nagpahayag nga maayoayo pa kag matambok pa sa unud sang sa tanan nga kabataan nga nagkaon sang tinakay nga pagkaon sang hari.

16 Gani ginkuha ni Melzar ang ila tinakay nga pagkaon, kag ang alak nga ila pag-imnon; kag ginhatagan sila sing mga liso nga kulusiparon.

17 ś Nahanungud sini nga apat ka pamatan-on, ang Dios naghatag sa ila sing ihibalo kag pagkasampaton sa tanan nga tinon-an kag kaalam: kag si Daniel may paghangup sa tanan nga palanan-awon kag mga damgo.

18 Karon sa katapusan sang mga adlaw nga ginsiling sang hari nga pasudlon sila, niyan ang prinsipe sang mga eunuco nagdala sa ila sa atubangan ni Nabucodonosor.

19 Kag ang hari naghinun-anon sa ila; kag sa tunga nila tanan wala sing nakita kaangay kay Daniel, kay Ananias, kay Misael, kag kay Azarias: busa nagtindug sila sa atubangan sang hari.

20 Kag sa tanan nga butang sang kaalam kag paghangup, nga ginpamangkot sa ila sang hari, nakita niya sila nga maayo pa sing makapulo sa tanan nga salamangkero kag mga astrologo nga yara sa bug-os niya nga ginharian.

21 Kag si Daniel nagpadayon tubtub gid sa nahauna nga tuig ni haring Ciro.

KAPITULO 2

KAG sa ikaduha nga tuig sang paghari ni Nabucodonosor, si Nabucodonosor nagdamgo sing mga damgo, nga sa sini natublag ang iya espiritu, kag ang iya katologon nagpalagyo gikan sa iya.

2 Niyan ang hari nagsogo sa pagtawag sang mga salamangkero, kag sang mga astrologo, kag sang mga babaylan, kag sang mga Caldeanhon, sa pagpahayag sa hari sang iya mga damgo. Gani nagsulud sila kag nag-atubang sa hari.

3 Kag ang hari nagsiling sa ila, Nagdamgo ako sing damgo, kag ang akon espiritu natublag sa paghibalo sang damgo.

4 Niyan ang mga Caldeanhon nagpamolong sa hari sa hambal nga Siriahanon, O hari, magkabuhi sa gihapon: isugid ang damgo sa imo mga alagad, kag ipahayag namon ang kasaysayan.

5 Ang hari nagsabat kag nagsiling sa mga Caldeanhon, Ang butang nagtaliwan na sa akon: kon indi ninyo mapakilala sa akon ang damgo, pati ang kasaysayan sini, hiwahiwaon kamo, kag ang inyo mga balay himoon nga tinumpok sang ipot.

6 Apang kon ipahayag ninyo ang damgo, kag ang kasaysayan sini, magabaton kamo sa akon sing mga regalo kag mga balus kag daku nga kadungganan: busa ipahayag ninyo sa akon ang damgo, kag ang kasaysayan sini.

7 Liwat nagsabat sila kag nagsiling, Isugid sang hari ang damgo sa iya mga alagad, kag ipahayag namon ang kasaysayan sini.

8 Ang hari nagsabat kag nagsiling, Sa pagkamatuud nakilala ko nga buut kamo magpanginyawat sing tion, bangud nga nakita ninyo nga ang butang nagtaliwan sa akon.

9 Apang kon indi ninyo mapakilala ang damgo sa akon, may isa lamang ka mando nga sa inyo: kay nag-aman kamo sa inyo sing binutig kag dunut nga mga polong nga ihambal sa atubangan ko, tubtub nga magbaylo ang tion: busa isugid sa akon ang damgo, kag makilala ko nga kamo makapahayag sa akon sang kasaysayan sini.

10 ś Ang mga Caldeanhon nagsabat sa hari, kag nagsiling, Wala gid sing tawo sa ibabaw sang duta nga makapahayag sang butang sang hari: busa wala sing hari, ginoo, ukon pangolo, nga nagpamangkot sang amo nga mga butang sa bisan kay sin-o nga salamangkero, ukon astrologo, ukon Caldeanhon.

11 Kag ini tumalagsa nga butang nga ginapangayo sang hari, kag wala sing iban nga makapahayag sini sa atubangan sang hari, luwas ang mga dios, nga ang ila puluy-an indi upud sa unud.

12 Bangud sini nga kabangdanan ang hari nagpangakig kag naalipungut gid, kag nagsogo nga laglagon ang tanan nga maalam nga mga tawo sang Babilonia.

13 Kag ang mando ginbantala nga ang maalam nga mga tawo pamatyon: kag ginpangita nila si Daniel kag ang iya kaupdanan, nga patyon.

14 ś Niyan si Daniel nagsabat nga may laygay kag paghalong kay Arioc, nga kapitan sang mga bantay sang hari, nga naggowa sa pagpatay sang maalam nga mga tawo sang Babilonia:

15 Nagsabat sia kag nagsiling kay Arioc, nga kapitan sang hari, Ngaa bala nga tama gid kadasig sang mando gikan sa hari? Niyan ang butang ginpakilala ni Arioc kay Daniel.

16 Niyan si Daniel nagsulud, kag nagpangabay sa hari nga hatagan niya sia sang tion, kag ipahayag niya sa hari ang kasaysayan.

17 Niyan si Daniel nagpauli sa iya balay, kag ginpakilala ang butang kay Ananias, kay Misael, kag kay Azarias, nga iya mga kaupdanan:

18 Nga sila magpangabay sang mga kalooy sang Dios sang langit nahanungud sini nga tinago; agud nga si Daniel kag ang iya mga kaupdanan indi mawala upud sang iban nga maalam nga mga tawo sang Babilonia.

19 ś Niyan ang tinago ginpahayag kay Daniel sa palanan-awon sang kagab-ihon. Niyan si Daniel nagpakamaayo sang Dios sang langit.

20 Si Daniel nagsabat kag nagsiling, Pagpakamaayohon ang ngalan sang Dios sa gihapon kag sa gihapon: kay iya ang kaalam kag kagamhanan:

21 Kag sia nagabaylo sang mga tion kag sang mga panag-on: sia nagapahalin sang mga hari, kag nagapahamtang sang mga hari: sia nagahatag sing kaalam sa mga maalam, kag ihibalo sa mga may paghangup:

22 Sia nagapahayag sang madalum kag tinago nga mga butang: nahibaloan niya ang yara sa kadudulman, kag ang kapawa nagapuyo upud sa iya.

23 Nagapasalamat ako sa imo, kag nagadayaw sa imo, O ikaw nga Dios sang akon mga kaamayan, nga naghatag sa akon sing kaalam kag gahum, kag karon ginpakilala mo ako sang ginpangayo namon sa imo: kay ginpakilala mo kami karon sang butang sang hari.

24 ś Busa si Daniel nagsulud kay Arioc, nga gintangdoan sang hari sa paglaglag sang maalam nga mga tawo sang Babilonia: nagkadto sia kag nagsiling sing subong sa iya; Dili paglaglaga ang maalam nga mga tawo sang Babilonia: dalha ako sa atubangan sang hari, kag ipahayag ko sa hari ang kasaysayan.

25 Niyan ginpasulud ni Arioc si Daniel sa atubangan sang hari sing dalidali, kag nagsiling sa iya sing subong sini, Nakit-an ko ang tawo gikan sa mga bihag sang Juda, nga magapakilala sa hari sang kasaysayan.

26 Ang hari nagsabat kag nagsiling kay Daniel, nga ang iya ngalan si Beltesasar, Makasarang ka bala sa pagpakilala sa akon sang damgo nga akon nakita, kag sang kasaysayan sini?

27 Si Daniel nagsabat sa atubangan sang hari, kag nagsiling, Ang tinago nga ginapangayo sang hari indi mapahayag sa hari sang maalam nga mga tawo, sang mga astrologo, sang mga salamangkero, sang mga manugpakot;

28 Apang may isa ka Dios sa langit nga nagapahayag sang mga tinago, kag nagapakilala kay haring Nabucodonosor sang mahanabu sa olihi nga mga adlaw. Ang imo damgo, kag ang mga palanan-awon sang imo olo sa ibabaw sang imo higdaan amo ini sila;

29 Nahanungud sa imo, O hari, ang imo mga hunahuna nag-abut sa imo painoino sa imo higdaan, kon ano ang magakahanabu sa olihi: kag sia nga nagapahayag sang mga tinago nagapakilala sa imo sang mahanabu.

30 Apang nahanungud sa akon, wala ginpahayag ini nga tinago sa akon tungud sa bisan ano nga kaalam nga yari sa akon nga labi pa sa bisan kay sin-o nga nagakabuhi, kondi tungud sa ila nga magapakilala sang kasaysayan sa hari, kag nga makilala mo ang mga hunahuna sang imo tagiposoon.

31 ś Ikaw, O hari, nakakita, kag yari karon, isa ka daku nga imahen. Ini nga daku nga imahen, nga ang iya kasilaw lakas gid, nagtindug sa atubangan mo; kag ang dagway sini makakulugmat.

32 Ang olo sining imahen bulawan nga ulay, ang iya dughan kag ang iya mga butkon pilak, ang iya tiyan kag ang iya mga paa saway,

33 Ang iya mga batiis salsalon, ang iya mga tiil bahin nga salsalon kag bahin nga daga.

34 Nakita mo tubtub nga ang bato gintiphag sa wala sing mga kamut, nga nag-igo sang imahen sa iya mga tiil nga salsalon kag daga, kag nagdugmok sa ila.

35 Niyan ang salsalon, ang daga, ang saway, ang pilak, kag ang bulawan, nadugmok sing tingub, kag nanginkaangay sang labhang sang mga linasan sa tingadlaw; kag ginpalid sila sang hangin, sa bagay nga wala sing duug nga makit-an sa ila: kag ang bato nga nag-igo sang imahen nangindaku nga bukid, kag naghil-ob sang bug-os nga duta.

36 ś Ini amo ang damgo; kag ang kasaysayan sini isugid namon sa hari.

37 Ikaw, O hari, hari sang mga hari: kay ang Dios sang langit naghatag sa imo sang ginharian, sang gahum, kag sang kusug, kag sang himaya.

38 Kag sa bisan diin nagapuyo ang mga anak sang mga tawo, ang kasapatan sang latagon kag ang kapispisan sang langit gintugyan niya sa imo kamut, kag ginpagahum ikaw sa ila tanan. Ikaw amo ining olo nga bulawan.

39 Kag sa olihi nimo magalutaw ang isa pa ka ginharian nga kubus sa imo, kag isa pa nga ikatlo nga ginharian nga saway, nga magagahum sa bug-os nga duta.

40 Kag ang ikap-at nga ginharian manginmabakud subong sang salsalon: sanglit nga ang salsalon nagadugmok kag nagalandas sang tanan nga butang: kag subong sang salsalon nga nagadugmok sini tanan sa ila, magadugmok ini kag magaligis.

41 Kag sanglit nga nakita mo nga ang mga tiil kag ang mga tudlo, bahin nga daga sang maninihon, kag bahin nga salsalon, ang ginharian pagabahinbahinon; apang may kabakud sa sini sang salsalon, sa bagay nga nakita mo ang salsalon nga nasamo sa lunang nga daga.

42 Kag subong nga ang mga tudlo sang mga tiil bahin nga salsalon, kag bahin nga daga, sa amo ang ginharian mangin may bahin nga mabakud, kag mangin may bahin nga boong.

43 Kag sanglit nga nakita mo nga ang salsalon nasamo sa lunang nga daga, sila magasimpon sa kaliwat sang mga tawo: apang indi sila magtapikay, subong nga ang salsalon indi magsimbog sa daga.

44 Kag sa mga adlaw sining mga hari magapatindug ang Dios sang langit sing ginharian, nga indi gid malaglag: kag ang ginharian indi pag-ibilin sa iban nga katawohan, kondi dugmokon sini kag papason ini tanan nga mga ginharian, kag ini magapadayon sa gihapon.

45 Sa bagay nga nakita mo nga ang isa ka bato gintiphag sa bukid sa wala sing mga kamut, kag nga nagdugmok ini sang salsalon, sang saway, sang daga, sang pilak, kag sang bulawan; ang daku nga Dios nagpakilala sa hari sang mahanabu sa olihi: kag ang damgo matuud, kag ang kasaysayan sini malig-on.

46 ś Niyan si haring Nabucodonosor naghapa, kag nagsimba kay Daniel, kag nagsogo nga magdolot sila sing halad kag mga kaamyon sa iya.

47 Ang hari nagsabat kay Daniel, kag nagsiling, Amo ini sa pagkamatuud, nga ang inyo Dios amo ang Dios sang mga dios, kag Ginoo sang mga hari, kag manugpahayag sang mga tinago, sa ginatan-aw nga nakasarang ka magpahayag sini nga tinago.

48 Niyan ginpakadaku nga tawo sang hari si Daniel, kag ginhatagan sia sing madamu nga dalagku nga mga regalo, kag ginhimo sia nga manugdumala sa bug-os nga probinsya sang Babilonia, kag puno sang mga gobernador labaw sa tanan nga maalam nga mga tawo sang Babilonia.

49 Niyan si Daniel nagpangabay sa hari, kag gintangdo niya sa mga buluhaton sang probinsya sang Babilonia si Sadrac, si Mesac, kag si Abed-nego: apang si Daniel naglingkod sa gawang sang hari.

KAPITULO 3

SI NABUCODONOSOR nga hari naghimo sing imahen nga bulawan, nga ang iya kataason kan-uman ka maniko, kag ang iya kasangkaron anum ka maniko: ginpatindug niya ini sa kapatagan sang Dura, sa probinsya sang Babilonia.

2 Niyan ginpatipon sing tingub ni Nabucodonosor nga hari ang mga prinsipe, ang mga gobernador, kag ang mga kapitan, ang mga hukom, ang mga manugtipig sang bahandi, ang mga manuglaygay, ang mga sirip, kag ang tanan nga manugdumala sang mga probinsya, sa pagkari sa pagdedicar sang imahen nga ginpatindug ni Nabucodonosor nga hari.

3 Niyan ang mga prinsipe, ang mga gobernador, ang mga kapitan, ang mga hukom, ang mga manugtipig sang bahandi, ang mga manuglaygay, ang mga sirip, kag ang tanan nga manugdumala sang mga probinsya, nagtilipon sing tingub sa pagdedicar sang imahen nga ginpatindug ni Nabucodonosor nga hari; kag nagtindug sila sa atubangan sang imahen nga napatindug ni Nabucodonosor.

4 Niyan ang manugbantala nagsinggit sing mabaskug, Ginasogo sa inyo, O katawohan, mga pungsud, kag mga hambal,

5 Nga sa tion nga mabatian ninyo ang tonog sang cornetin, sang lantoy, sang arpa, sang sambuko, sang salterio, sang gayta, kag sang tanan nga sari sang lanton, maghapa kamo kag magsimba sang imahen nga bulawan nga ginpatindug ni haring Nabucodonosor:

6 Kag ang bisan sin-o nga wala nagahapa kag nagasimba sa amo nga takna idap-ung sa tunga sang nagadabdab nga horno sang kalayo.

7 Busa sa sadto nga tion, sang pagkabati sang tanan nga katawohan sang tonog sang cornetin, sang lantoy, sang arpa, sang sambuko, sang salterio, kag sang tanan nga sari sang lanton, ang tanan nga katawohan, mga pungsud, kag mga hambal, naghapa kag nagsimba sa imahen nga bulawan nga napatindug ni Nabucodonosor nga hari.

8 ś Busa sa sadto nga tion ang pila ka mga Caldeanhon nagpalapit, kag nagsumbung batok sa mga Judio.

9 Nagpamolong kag nagsiling sila kay haring Nabucodonosor, O hari, magkabuhi sa gihapon.

10 Ikaw, O hari, naghimo sing mando, nga ang tagsa ka tawo nga makabati sang tonog sang cornetin, sang lantoy, sang arpa, sang sambuko, sang salterio, kag sang gayta, kag sang tanan nga sari sang lanton, maghapa kag magsimba sa imahen nga bulawan:

11 Kag ang bisan sin-o nga indi maghapa kag magsimba, nga idap-ung sia sa tunga sang nagadabdab nga horno sang kalayo.

12 May pila ka Judio nga gintangdo mo sa mga buluhaton sang probinsya sang Babilonia, si Sadrac, si Mesac, kag si Abed-nego; ini nga mga lalaki, O hari, wala magsapak sa imo: wala sila nagaalagad sang imo mga dios, ukon nagasimba sang imahen nga bulawan nga imo napatindug.

13 ś Niyan si Nabucodonosor sa iya kaalipungut kag sa kasingkal nagsogo nga dalhon si Sadrac, si Mesac, kag si Abed-nego. Niyan gindala nila ini nga mga lalaki sa atubangan sang hari.

14 Si Nabucodonosor nagpamolong kag nagsiling sa ila, Matuud bala ini, O Sadrac, Mesac, kag Abed-nego, nga wala kamo nagaalagad sa akon mga dios, ukon nagasimba sang imahen nga bulawan nga napatindug ko?

15 Karon kon handa kamo nga sa bisan ano nga tion mabatian ninyo ang tonog sang cornetin, sang lantoy, sang arpa, sang sambuko, sang salterio, kag sang gayta, kag sang tanan nga sari sang lanton, maghapa kamo kag magsimba sa imahen nga nahimo ko; maayo: apang kon indi kamo magsimba, sa amo nga takna idap-ung kamo sa tunga sang nagadabdab nga horno sang kalayo; kag sin-o bala ina nga Dios nga makaluwas sa inyo sa akon mga kamut?

16 Si Sadrac, si Mesac, kag si Abed-nego, nagsabat kag nagsiling sa hari, O Nabucodonosor, wala kami nalangkag sa pagsabat sa imo sa sini nga butang.

17 Kon amo ini, ang amon Dios nga ginaalagad namon makasarang magluwas sa amon sa nagadabdab nga horno sang kalayo, kag sia magaluwas sa amon sa imo kamut, O hari.

18 Apang kon indi, makilala mo, O hari, nga indi kami mag-alagad sa imo mga dios, ukon magsimba sang imahen nga bulawan nga imo napatindug.

19 ś Niyan si Nabucodonosor napuno sing kaalipungut, kag nagbalhin ang dagway sang iya nawung batok kay Sadrac, kay Mesac, kag kay Abed-nego: busa nagpamolong sia, kag nagsogo nga initon nila ang horno sing makapito pa sang kinaugali nga pag-init sini.

20 Kag nagsogo sia sing labing gamhanan gid nga mga tawo nga yara sa iya kasoldadosan nga gapuson si Sadrac, si Mesac, kag si Abed-nego, kag idap-ung sila sa nagadabdab nga horno sang kalayo.

21 Niyan ini nga mga lalaki gingapus sa ila mga bayo, sa ila mga pantalon, kag sa ila mga kalo, kag sa iban nila nga mga panapton, kag gindap-ung sa tunga sang nagadabdab nga horno sang kalayo.

22 Busa bangud nga ang sogo sang hari masako, kag nga ang horno lakas gid kainit, ang dabdab sang kalayo nagpatay sadtong mga tawo nga naghakwat kay Sadrac, kay Mesac, kag kay Abed-nego.

23 Kay ining tatlo ka lalaki, sanday Sadrac, Mesac, kag Abed-nego, nagkalaholog nga gapus sa tunga sang nagadabdab nga horno sang kalayo.

24 Niyan si Nabucodonosor nga hari naorongan, kag nagtindug sing dalidali, kag nagpamolong, kag nagsiling sa iya mga manuglaygay, Wala bala naton pag-idap-ung ang tatlo ka lalaki nga gapus sa tunga sang kalayo? Sila nagsabat kag nagsiling sa hari, Matuud, O hari.

25 Sia nagsabat kag nagsiling, Yari karon, nakita ko ang apat ka lalaki nga nahubaran, nga nagalakat sa tunga sang kalayo, kag wala gid sing daut sa ila; kag ang dagway sang ikap-at kaangay sa Anak sang Dios.

26 ś Niyan si Nabucodonosor nagpalapit sa baba sang nagadabdab nga horno sang kalayo, kag nagpamolong, kag nagsiling, Sadrac, Mesac, kag Abed-nego, kamo nga mga alagad sang labing mataas nga Dios, gowa, kag magpalapit. Niyan sanday Sadrac, Mesac, kag Abed-nego naggowa gikan sa tunga sang kalayo.

27 Kag ang mga prinsipe, ang mga gobernador, ang mga kapitan, kag ang mga manuglaygay sang hari, nga nagtilipon sing tingub, nakakita sining mga lalaki, nga ang kalayo walay gahum sa ila mga lawas, kag ang bohok sang ila olo wala masirab, ukon nagbalhin ang ila mga bayo, ukon nag-agi sa ila ang baho sang kalayo.

28 Niyan si Nabucodonosor nagpamolong, kag nagsiling, Pakamaayohon ang Dios nanday Sadrac, Mesac, kag Abed-nego, nga nagpadala sang iya anghel, kag nagluwas sang iya mga alagad nga nagsalig sa iya, kag nagbalhin sang polong sang hari, kag nagtugyan sang ila mga lawas, agud nga sila indi mag-alagad ukon magsimba sa bisan anong dios, luwas sa ila kaugalingon nga Dios.

29 Busa nagahimo ako sing mando, Nga ang tagsa ka katawohan, pungsud, kag hambal, nga magpamolong sing bisan anong butang nga sayup batok sa Dios nanday Sadrac, Mesac, kag Abed-nego hiwahiwaon, kag ang ila mga balay himoon nga tinumpok sang ipot: bangud nga walay iban nga Dios nga sarang makaluwas sono sa sining bagay.

30 Niyan gintib-ong sang hari sanday Sadrac, Mesac, kag Abed-nego, sa probinsya sang Babilonia.

KAPITULO 4

SI NABUCODONOSOR nga hari, sa tanan nga katawohan, mga pungsud, kag mga hambal, nga nagapuyo sa bug-os nga duta; Ang paghidait paukaron sa inyo.

2 Naghunahuna ako nga maayo ang pagpahayag sang mga tandaan kag mga kalatingalahan nga ginhimo sa akon sang mataas nga Dios.

3 Daw ano kadalagku sang iya mga tandaan! kag daw ano kagamhanan sang iya mga kalatingalahan! ang iya ginharian ginharian nga walay katapusan, kag ang iya pagbulut-an kutub sa kaliwatan tubtub sa kaliwatan.

4 ś Ako, si Nabucodonosor, nagpahuway sa akon balay, kag nagabugana sa akon palacio:

5 Nakakita ako sing damgo nga nagpahadluk sa akon, kag ang mga panghunahuna sa akon higdaan kag ang mga palanan-awon sang akon olo nagtublag sa akon.

6 Busa naghimo ako sing mando nga ang tanan nga maalam nga mga tawo sang Babilonia dalhon sa atubangan nakon, agud nga mapakilala nila sa akon ang kasaysayan sang damgo.

7 Niyan nagsulud ang mga salamangkero, ang mga astrologo, ang mga Caldeanhon, kag ang mga manugpakot: kag ginsugid ko ang damgo sa atubangan nila; apang wala sila magpakilala sa akon sang kasaysayan sini.

8 ś Apang sa katapusan nagsulud sa atubangan nakon si Daniel, nga ang iya ngalan amo si Beltesasar, sono sa ngalan sang akon dios, kag sa iya yara ang espiritu sang balaan nga mga dios: kag ginsugid ko ang damgo sa atubangan niya, nga nagasiling,

9 O Beltesasar, agalon sang mga salamangkero, bangud nga nakilala ko nga yara sa imo ang espiritu sang balaan nga mga dios, kag wala sing tinago nga nagatublag sa imo, sugiri ako sang mga palanan-awon sang akon damgo nga nakita ko, kag sang kasaysayan sini.

10 Amo ini ang mga palanan-awon sang akon olo sa akon higdaan; Nakita ko, kag yari karon, isa ka kahoy sa tunga sang duta, kag ang kataason sini daku.

11 Nagtubo ang kahoy, kag mabakud ini, kag ang kataason sini naglambut tubtub sa langit, kag makita ini sa ukbung sang bug-os nga duta:

12 Ang mga dahon sini magayon, kag ang bunga sini madamu, kag sa sini may kalan-on nga sa tanan: ang kasapatan sang latagon may landong sa idalum sini, kag ang kapispisan sang langit nagholon sa mga sanga sini, kag ang tanan nga unud ginsagud gikan sini.

13 Nakita ko sa mga palanan-awon sang akon olo sa akon higdaan, kag, yari karon, isa ka manugbantay kag balaan nga isa nagkunsad gikan sa langit;

14 Nagsinggit sia sing mabaskug, kag nagsiling sing subong sini, Pudla ang kahoy, kag tapsa ang iya mga sanga, uyuga ang iya mga dahon, kag laptaha ang iya bunga: pahalina ang kasapatan sa idalum sini, kag ang kapispisan sa iya mga sanga:

15 Walay sapayan ibilin ang tuud sang iya mga gamut sa duta, nga may pikit nga salsalon kag saway, sa linghud nga mga hilamon sang latagon; kag ipabasa ini sa ton-og sang langit, kag ang iya bahin magmangin-upud sa kasapatan sa mga hilamon sang duta:

16 Ilisan ang iya tagiposoon nga tawohanon, kag paghatagan sia sing tagiposoon sang sapat; kag paligaran sia sang pito ka tion.

17 Ining butang paagi sa mando sang mga manugbantay, kag ang pagtapat paagi sa polong sang mga balaan nga isa: sa katuyoan nga ang mga nagakabuhi makakilala nga ang labing Mataas nagagahum sa ginharian sang mga tawo, kag nagahatag sini sa bisan kay sin-o nga buut niya, kag nagapahamtang sa ibabaw sini sang labing kubus nga mga tawo.

18 Ining damgo, ako, si haring Nabucodonosor, nakakita. Karon ikaw, O Beltesasar, ipahayag ang kasaysayan sini, sanglit nga ang tanan nga maalam nga mga tawo sang akon ginharian indi makasarang sa pagpakilala sa akon sang kasaysayan: apang ikaw makasarang; kay ang espiritu sang balaan nga mga dios yara sa imo.

19 ś Niyan si Daniel, nga ang iya ngalan si Beltesasar, naorongan sa isa ka takna, kag ang iya mga panghunahuna nagpalibog sa iya. Ang hari nagpamolong, kag nagsiling, Beltesasar, ang damgo, ukon ang kasaysayan sini, indi magpalibog sa imo. Si Beltesasar nagsabat kag nagsiling, Akon ginoo, ang damgo manginsa mga nagadulumut sa imo, kag ang kasaysayan sini manginsa imo mga kaaway.

20 Ang kahoy nga imo nakita, nga nagtubo, kag mabakud ini, nga ang iya kataas naglambut tubtub sa langit, kag makita ini sa bug-os nga duta;

21 Nga ang iya mga dahon magayon, kag ang iya bunga madamu, kag sa sini may kalan-on nga sa tanan; nga sa idalum sini nagpuyo ang kasapatan sang latagon, kag sa mga sanga sini nagholon ang kapispisan sang langit:

22 Ikaw ini, O hari, nga nagtubo kag nagbakud: kay ang imo pagkadaku nagtubo, kag nagalambut tubtub sa langit, kag ang imo pagbulut-an tubtub sa ukbung sang duta.

23 Kag sanglit nga nakakita ang hari sing manugbantay kag balaan nga isa nga nagakunsad gikan sa langit, kag nagasiling, Pudla ang kahoy, kag laglaga ini; walay sapayan ibilin ang tuud sang mga gamut sini sa duta, nga may pikit nga salsalon kag saway, sa linghod nga mga hilamon sang latagon; kag ipabasa ini sa ton-og sang langit, kag ang iya bahin mangin-upud sa kasapatan sang latagon, tubtub nga maligaran sia sang pito ka tion;

24 Ini amo ang kasaysayan, O hari, kag mando ini sang labing Mataas, nga nag-abut sa akon ginoong hari:

25 Nga tabogon ka nila gikan sa mga tawo, kag ang imo puluy-an mangin-upud sa kasapatan sang latagon, kag pahalbon ka nila sang hilamon subong sang mga baka, kag bas-on ka nila sang ton-og sang langit, kag maligaran ka sang pito ka tion, tubtub nga makilala mo nga ang labing Mataas nagagahum sa ginharian sang mga tawo, kag nagahatag sini sa bisan kay sin-o nga buut niya.

26 Kag sanglit nga nagsogo sila nga ibilin ang tuud sang mga gamut sang kahoy; ang imo ginharian manginmalig-on sa imo, sa tapus nga makilala mo na nga ang mga langit nagagahum.

27 Busa, O hari, magmahamut-an mo ang akon laygay, kag bugto-a ang imo mga sala paagi sa pagkamatarung, kag ang imo mga kalautan paagi sa pagpahayag sang kalooy sa mga imol; agud ayhan may pagpalawig sang imo kalinongan.

28 ś Tanan ini nag-abut kay haring Nabucodonosor.

29 Sa tapus ang napulog duha ka bulan nagdayandayan sia sa palacio sang ginharian sang Babilonia.

30 Ang hari nagpamolong, kag nagsiling, Indi bala ini ang dakung Babilonia, nga ginpatindug ko nga sa balay sang ginharian paagi sa kusug sang akon gahum, kag nga sa dungug sang akon pagkahalangdon?

31 Samtang yara pa ang polong sa baba sang hari, nag-abut ang tingug gikan sa langit, nga nagasiling, O haring Nabucodonosor, sa imo ginapamolong ini; Ang ginharian nagtaliwan gikan sa imo.

32 Kag tabogon ka nila gikan sa mga tawo, kag ang imo puluy-an mangin-upud sa kasapatan sang latagon: pahalbon ka nila sing hilamon subong sang mga baka, kag maligaran ka sang pito ka tion, tubtub nga makilala mo nga ang labing Mataas nagagahum sa ginharian sang mga tawo, kag nagahatag sini sa bisan kay sin-o nga buut niya.

33 Sa among takna natuman ang butang kay Nabucodonosor: kag gintabog sia gikan sa mga tawo, kag naghalab sing hilamon subong sang mga baka, kag ang iya lawas nabasa sang ton-og sang langit, tubtub nga ang iya bohok nagtubo subong sang mga bulbul sang mga aguila, kag ang iya mga koko kaangay sang mga koko sang mga pispis.

34 Kag sa katapusan sang mga adlaw, ako, si Nabucodonosor, nagtangla sang akon mga mata sa langit, kag ang akon paghangup nag-uli sa akon, kag ginpakamaayo ko ang labing Mataas, kag gindayaw ko kag ginpadunggan sia nga nagakabuhi sing dayon, nga ang iya pagbulut-an walay katapusan nga pagbulut-an, kag ang iya ginharian kutub sa kaliwatan tubtub sa kaliwatan:

35 Kag ang tanan nga pumuluyo sang duta nabilang nga wala: kag sia nagahimo sono sa iya kabubut-on sa kasoldadosan sang langit, kag sa mga pumuluyo sang duta: kag wala gid sing makapugung sang iya kamut, ukon makasiling sa iya, Ano bala ang ginahimo mo?

36 Sa among tion ang akon paghangup nag-uli sa akon; kag sa himaya sang akon ginharian, ang akon dungug kag kasiga nag-uli sa akon; kag ang akon mga manuglaygay kag ang akon mga ginoo nag-abut sa akon; kag naglig-on ako sa akon ginharian, kag ang labaw nga pagkahalangdon gindugang sa akon.

37 Karon ako, si Nabucodonosor, nagadayaw kag nagatib-ong kag nagapadungug sang Hari sang langit, nga ang tanan niyang binuhatan kamatooran, kag ang iya mga dalanon katarungan: kag ang mga nagalakat sa pagkabugalon sarang niya mapaubus.

KAPITULO 5

SI BELSASAR nga hari naghimo sing dakung sinalosalo sa isa ka libo sang iya mga ginoo, kag nag-inum sing alak sa atubangan sang isa ka libo.

2 Si Belsasar, samtang nagtilaw sia sang alak, nagsogo nga dalhon ang mga suludlan nga bulawan kag pilak nga ginkuha ni Nabucodonosor nga iya amay gikan sa templo nga yara sa Jerusalem; agud nga ang hari, kag ang iya mga prinsipe, ang iya mga asawa, kag ang iya mga oloasawa, mag-inum gikan sa ila sini.

3 Niyan gindala nila ang mga suludlan nga bulawan nga ginkuha gikan sa templo sang balay sang Dios nga yara sa Jerusalem; kag ang hari, kag ang iya mga prinsipe, ang iya mga asawa, kag ang iya mga oloasawa, nag-inum gikan sa ila.

4 Nag-inum sila sing alak, kag nagdayaw sa mga dios nga bulawan, kag pilak, saway, salsalon, kahoy, kag bato.

5 ś Sa among takna naggowa ang mga tudlo sang kamut sang tawo, kag nagsulat sa atubangan sang kandilero sa gingalagalahan nga dingding sang palacio sang hari: kag nakita sang hari ang bahin sang kamut nga nagsulat.

6 Niyan nagbalhin ang nawung sang hari, kag ang iya mga hunahuna nagtublag sa iya, sa bagay nga naghutalhutal ang mga lutalutahan sa iya hawak, kag ang iya mga tuhud nagsininto-ay.

7 Ang hari nagsinggit sing mabaskug sa pagpasulud sang mga astrologo, sang mga Caldeanhon, kag sang mga manugpakot. Kag ang hari nagpamolong, kag nagsiling sa maalam nga mga tawo sang Babilonia, Ang bisan sin-o nga makabasa sining sinulat, kag makapahayag sa akon sang kasaysayan sini, panaptan sing purpura, kag may kolintas nga bulawan sa iya liog, kag mangin-ikatlo nga manugdumala sa ginharian.

8 Niyan nagsulud ang tanan nga maalam nga mga tawo sang hari: apang wala sila makabasa sang sinulat, ukon makapakilala sa hari sang kasaysayan sini.

9 Niyan si haring Belsasar natublag sing daku, kag ang iya nawung nagbalhin, kag naorongan ang iya mga ginoo.

10 ś Karon ang hara, bangud sang mga polong sang hari kag sang iya mga ginoo, nagsulud sa balay nga ginahiwatan sang bankite: kag ang hara nagpamolong kag nagsiling, O hari, magkabuhi sa gihapon: dili magtublag sa imo ang imo mga hunahuna, ukon magbalhin ang imo nawung:

11 Sa imo ginharian may lalaki, nga yara sa iya ang espiritu sang balaan nga mga dios; kag sa mga adlaw sang imo amay nakita sa iya ang kapawa kag paghangup kag kaalam, kaangay sang kaalam sang mga dios; si haring Nabucodonosor, nga imo amay, ang hari, ginasiling ko, ang imo amay, naghimo sa iya nga agalon sang mga salamangkero, mga astrologo, mga Caldeanhon, kag mga manugpakot;

12 Sanglit kay ang labaw nga espiritu, kag ihibalo, kag paghangup, pagsaysay sang mga damgo, kag pagpahayag sang mga mabudlay nga hangpon nga mga dinalan, kag pagdula sang mga pangduhaduha, nakita sa amo man nga Daniel, nga ginhingalanan sang hari Beltesasar: karon ipatawag si Daniel, kag ipahayag niya ang kasaysayan.

13 Niyan si Daniel ginpasulud sa atubangan sang hari. Kag ang hari nagpamolong kag nagsiling kay Daniel, Ikaw bala yanang Daniel, nga gikan sa mga anak sang kabihagan sang Juda, nga gindala sang hari nga akon amay gikan sa duta sang mga Judio?

14 Ako nakabati nahanungud sa imo, nga ang espiritu sang mga dios yara sa imo, kag nga ang kapawa kag ang paghangup kag ang labaw nga kaalam nakita sa imo.

15 Kag karon ang maalam nga mga tawo, ang mga astrologo, gindala sa atubangan ko, agud nga basahon nila ini nga sinulat, kag ipakilala sa akon ang kasaysayan sini: apang wala sila makapahayag sa akon sang kasaysayan sang butang:

16 Kag ako nakabati nahanungud sa imo, nga sarang ka makahatag sing mga kasaysayan, kag makadula sang mga pangduhaduha: karon kon ikaw makabasa sang sinulat, kag makapakilala sa akon sang kasaysayan sini, panaptan ka sing purpura, kag may kolintas nga bulawan sa imo liog, kag mangin-ikatlo nga manugdumala sa ginharian.

17 ś Niyan si Daniel nagsabat kag nagsiling sa hari, Mangin-imo ang imo mga regalo, kag ihatag sa iban ang imo mga balus; wala sing sapayan basahon ko ang sinulat sa hari, kag ipakilala sa iya ang kasaysayan.

18 O ikaw nga hari, ang labing mataas nga Dios naghatag kay Nabucodonosor nga imo amay sang ginharian, kag sang pagkahalangdon, kag sang himaya, kag sang dungug:

19 Kag bangud sang pagkahalangdon nga ginhatag niya sa iya, ang tanan nga katawohan, mga pungsud, kag mga hambal, nagkurug kag nagkahadluk sa atubangan niya: kon sin-o ang buut niya ginpatay niya; kag kon sin-o ang buut niya ginbuhi niya; kag kon sin-o ang buut niya ginbayaw niya; kag kon sin-o ang buut niya ginpapaubus niya.

20 Apang sang nabayaw ang iya tagiposoon, kag nagtig-a ang iya painoino sa bugal, ginpahalin sia sa iya harianon nga trono, kag ginkuha nila sa iya ang iya himaya:

21 Kag gintabog sia gikan sa mga anak sang mga tawo; kag ang iya tagiposoon ginpakaangay sa mga sapat, kag ang iya puluy-an upud sa mga asno nga talonon: ginpahalab nila sia sing hilamon kaangay sa mga baka, kag ang iya lawas nabasa sang ton-og sang langit; tubtub nga makilala niya nga ang labing mataas nga Dios nagadumala sa ginharian sang mga tawo, kag nga sia nagatangdo sa ibabaw sini sang bisan sin-o nga buut niya.

22 Kag ikaw, O Belsasar, nga iya anak, wala magpaubus sang imo tagiposoon, bisan nga nakahibalo ka sini tanan;

23 Kondi nga nagpakataas ka sang imo kaugalingon batok sa Ginoo sang langit; kag ginpadala nila sa atubangan mo ang mga suludlan sang iya balay, kag ikaw, kag ang imo mga ginoo, ang imo mga asawa, kag ang imo mga oloasawa, nag-inum sing alak sa ila; kag gindayaw mo ang mga dios nga pilak, kag bulawan, saway, salsalon, kahoy, kag bato, nga indi makakita, ukon makabati, ukon makakilala: kag ang Dios nga sa iya kamut yara ang imo ginhawa, kag nga iya ang tanan mo nga dalanon, wala mo paghimayaa:

24 Niyan ang bahin sang kamut ginpadala gikan sa iya; kag ini nga sinulat ginsulat.

25 ś Kag ini amo ang sinulat nga ginsulat: MENE, MENE, TEKEL, UPHARSIN.

26 Amo ini ang kasaysayan sang butang: MENE; Ang Dios nag-isip sang imo ginharian, kag gintapus ini.

27 TEKEL; Ikaw natimbang sa mga timbangan, kag nasapwan ka nga mamag-an.

28 PERES; Ang imo ginharian ginabahinbahin, kag ginhatag sa mga Mediahanon kag sa mga Persiahanon.

29 Niyan nagsogo si Belsasar, kag ginpanaptan nila si Daniel sing purpura, kag ginbutangan sing kolintas nga bulawan sa iya liog, kag ginbantala nahanungud sa iya, nga sia mangin-ikatlo nga manugdumala sa ginharian.

30 ś Sa sadto nga gab-i ginpatay si Belsasar nga hari sang mga Caldeanhon.

31 Kag si Dario nga Mediahanon nagkuha sang ginharian, sa panuigon nga mga kan-uman kag duha.

KAPITULO 6

NAHAMUT-AN ni Dario nga magpahamtang sa ibabaw sang ginharian sing isa ka gatus kag duha ka pulo ka prinsipe, nga manginsa bug-os nga ginharian;

2 Kag sa ibabaw nila tatlo ka presidente; nga sa ila si Daniel among nahauna: agud nga ang mga prinsipe maghatag sing mga husay sa ila, kag nga ang hari wala sing kasamaran.

3 Niyan ini nga Daniel ginpasulabi labaw sa mga presidente kag mga prinsipe, bangud nga ang labaw nga espiritu yara sa iya; kag ang hari naghunahuna sa pagpahamtang sa iya sa ibabaw sang bug-os nga ginharian.

4 ś Niyan ang mga presidente kag ang mga prinsipe nagpangita sing kahigayonan batok kay Daniel nahanungud sang ginharian; apang wala sila makakita sing kahigayonan ukon sayup; sanglit nga sia matutum, kag wala sing bisan ano nga katalangan ukon sayup nga nakita sa iya.

5 Niyan ining mga tawo nagsiling, Indi kita makakita sing bisan ano nga kahigayonan batok sini nga Daniel, luwas nga makita naton ini batok sa iya nahanungud sa kasogoan sang iya Dios.

6 Niyan ining mga presidente kag mga prinsipe naghimbon sing tingub sa hari, kag nagsiling sa iya sing subong sini, Haring Dario, magkabuhi sa gihapon.

7 Ang tanan nga presidente sang ginharian, ang mga gobernador, kag ang mga prinsipe, ang mga manuglaygay, kag ang mga kapitan, naghilisugut sa pagtukud sing palatukuran nga harianon, kag paghimo sing malig-on nga mando, nga ang bisan sin-o nga magpangayo sing pangabay sa bisan ano nga Dios ukon tawo sa sulud sang katloan ka adlaw, luwas sa imo, O hari, itagbong sia sa lungib sang mga leon.

8 Karon, O hari, palig-ona ang mando, kag pirmahi ang sinulat, agud nga indi ini maliwan, sono sa kasogoan sang mga Mediahanon kag mga Persiahanon, nga wala nagabaylo.

9 Busa si haring Dario nagpirma sang sinulat kag sang mando.

10 ś Karon sang nahibaloan ni Daniel nga ang sinulat napirmahan, nagsulud sia sa iya balay; kag sa nabuksan ang iya mga bintana sa iya hulut nayon sa Jerusalem, nagluhud sia sa iya mga tuhud sing makatlo sa isa ka adlaw, kag nagpangamuyo, kag nagpasalamat sa atubangan sang iya Dios, subong sang ginhimo niya sang una.

11 Niyan ini nga mga tawo nagtilipon, kag nasapwan si Daniel nga nagapangamuyo kag nagaampo sa atubangan sang iya Dios.

12 Niyan nagpalapit sila, kag nagpamolong sa atubangan sang hari nahanungud sang mando sang hari; Wala ka bala magpirma sing mando, nga ang tagsa ka tawo nga magpangayo sa bisan kay sin-o nga Dios ukon sa tawo sa sulud sang katloan ka adlaw, luwas sa imo, O hari, itagbong sa lungib sang mga leon? Ang hari nagsabat kag nagsiling, Ang butang matuud, sono sa kasogoan sang mga Mediahanon kag sang mga Persiahanon, nga wala nagabaylo.

13 Niyan nagsabat sila kag nagsiling sa atubangan sang hari, Yanang Daniel, nga gikan sa mga kaanakan sang kabihagan sang Juda, wala nagasapak sa imo, O hari, ukon sang mando nga ginpirmahan mo, kondi nga nagahimo sia sang iya pangayo sing makatlo sa isa ka adlaw.

14 Niyan ang hari, sang pagkabati niya sini nga mga polong, nagbatyag sia sing dakung kalas-ay sa iya kaugalingon, kag nagtuhoy sang iya tagiposoon kay Daniel sa pagluwas sa iya: kag nagpanikasug sia sa pagluwas sa iya tubtub sa pagtunud sang adlaw.

15 Niyan ini nga mga tawo nagtilipon sa hari, kag nagsiling sa hari, Kilalaha, O hari, nga ang kasogoan sang mga Mediahanon kag sang mga Persiahanon amo, Nga wala sing mando ukon palatukuran nga ginatukud sang hari nga maliwan.

16 Niyan ang hari nagsogo, kag gindala nila si Daniel, kag gintagbong sia sa lungib sang mga leon. Karon ang hari nagpamolong kag nagsiling kay Daniel, Ang imo Dios nga ginaalagad mo sing dalayon, sia magaluwas sa imo.

17 Kag gindala ang isa ka bato, kag ginbutang sa baba sang lungib; kag ginpat-inan ini sang hari sang iya kaugalingon nga singsing nga inugpat-in, kag sang singsing nga inugpat-in sang iya mga ginoo; agud nga ang tinutuyo indi maliwan nahanungud kay Daniel.

18 ś Niyan ang hari nagkadto sa iya palacio, kag nagpaligad sang kagab-ihon nga nagapuasa: wala man sing mga tolonggon sang lanton nga gindala sa atubangan niya: kag ang iya katologon nagpalagyo gikan sa iya.

19 Niyan ang hari nagbangon sing aga pa gid, kag nagkadto sing dalidali sa lungib sang mga leon.

20 Kag sang nag-abut sia sa lungib, nagsinggit sia sa makahalanusbu nga tingug kay Daniel: kag ang hari nagpamolong kag nagsiling kay Daniel, O Daniel, alagad sang Dios nga buhi, ang imo Dios, nga ginaalagad mo sing dalayon, nakasarang bala sa pagluwas sa imo sa mga leon?

21 Niyan si Daniel nagsiling sa hari, O hari, magkabuhi sa gihapon.

22 Ang akon Dios nagpadala sang iya anghel, kag nagpakium sang mga baba sang mga leon, sa bagay nga wala sila magdaut sa akon: sanglit nga sa atubangan niya ang pagkainocente nakita sa akon; kag sa atubangan mo man, O hari, wala ako makahimo sing daut.

23 Niyan nagkalipay ang hari sing lakas tungud sa iya, kag nagsogo nga batakon nila si Daniel pagowa sa lungib. Gani si Daniel ginbatak pagowa sa lungib, kag wala sing bisan ano nga bagay sang daut nga nakita sa iya, bangud nga nagtoo sia sa iya Dios.

24 ś Kag nagsogo ang hari, kag gindala nila yadto nga mga tawo nga nagsumbung kay Daniel, kag gintagbong sila sa lungib sang mga leon, sila, ang ila mga anak, kag ang ila mga asawa; kag gindamhagan sila sang mga leon, kag ginpanglutaluta ang tanan nila nga mga tul-an sa wala pa sila makalambut sa idalum sang lungib.

25 ś Niyan si haring Dario nagsulat sa tanan nga katawohan, mga pungsud, kag mga hambal, nga nagapuyo sa bug-os nga duta; Ang paghidait pagpaukaron sa inyo.

26 Nagahimo ako sing mando, Nga sa tagsa ka ginsakpan sang akon ginharian ang mga tawo magkurug kag magkahadluk sa atubangan sang Dios ni Daniel: kay sia amo ang Dios nga buhi, kag malig-on sa gihapon, kag ang iya ginharian inang indi malaglag, kag ang iya pagdumalahan mangintubtub gid sa katapusan.

27 Sia nagaluwas kag nagasagup, kag nagahikot sia sing mga talandaan kag mga katingalahan sa langit kag sa duta, sia nga nagluwas kay Daniel sa gahum sang mga leon.

28 Gani ini nga si Daniel nag-uswag sa paghari ni Dario, kag sa paghari ni Ciro nga Persiahanon.

KAPITULO 7

SA nahauna nga tuig ni Belsasar nga hari sang Babilonia, si Daniel may damgo kag mga palanan-awon sa iya olo sa iya higdaan: niyan ginsulat niya ang damgo, kag ginsugid ang kabilogan sang mga butang.

2 Si Daniel nagpamolong kag nagsiling, Nakita ko sa akon palanan-awon sa kagab-ihon, kag, yari karon, ang apat ka hangin sang langit naghuyup sing mabaskug sa dakung dagat.

3 Kag ang apat ka dalagku nga sapat nagtakas gikan sa dagat, nga tuhay ang isa sa isa.

4 Ang nahauna kaangay sa leon, kag may mga pakpak sang aguila: nagtan-aw ako tubtub nga ang mga pakpak sini ginpanggabut, kag ginbayaw ini gikan sa duta, kag ginpatindug sa mga tiil subong sang tawo, kag ginhatag sa sini ang tagiposoon sang tawo.

5 Kag yari karon isa pa ka sapat, ang ikaduha, kaangay sa oso, kag ginbayaw sini ang kaugalingon sini sa isa ka luyo, kag ini may tatlo ka gusuk sa iya baba sa ulut sang mga ngipon sini: kag ginsiling nila sa iya ang subong sini, Tindug, halunhon ka sing madamu nga unud.

6 Sa tapus sini nagtan-aw ako, kag yari karon ang isa pa, kaangay sa leopardo, nga may apat ka pakpak sang pispis sa iya likod; ang sapat may apat man ka olo; kag ginhatagan sia sing pagdumalahan.

7 Sa tapus sini nakita ko sa kagab-ihon nga mga palanan-awon, kag yari karon ang ikap-at nga sapat, nga makalilisang kag makakulugmat, kag makusug sing lakas; kag ini may dalagku nga mga ngipon nga salsalon: ini naghalunhon kag nagdugmok, kag gintapak sang mga tiil sini ang mga nabilin: kag tuhay ini sa tanan nga mga sapat nga nauna sa sini; kag may napulo ini ka sungay.

8 Ginmulalongan ko ang mga sungay, kag, yari karon, may nag-uslut nga isa pa ka diotay nga sungay sa tunga nila, nga sa atubangan sini gingabut ang tatlo sang nahauna nga mga sungay: kag, yari karon, sa sini nga sungay may mga mata kaangay sa mga mata sang tawo, kag baba nga nagapamolong sing mga butang nga dalagku.

9 ś Nagtan-aw ako tubtub nga ang mga trono ginpanglumpag, kag ang Dumaan sang mga adlaw naglingkod, nga ang iya panapton maputi subong sang nieve, kag ang bohok sang iya olo kaangay sa lunsay nga bulbul sang carnero: ang iya trono kaangay sang nagadabadaba nga kalayo, kag ang iya mga aliling subong sa nagadabdab nga kalayo.

10 Ang ilig nga nagadabadaba nag-ilig kag naggowa gikan sa atubangan niya: isa ka libo ka linibo nag-alagad sa iya, kag napulo ka libo ka napulo ka libo nagtilindug sa atubangan niya: ang paghukom ginpahamtang, kag ang mga libro ginbuksan.

11 Nagtan-aw ako sa sinang tion bangud sang tingug sang dalagku nga mga polong nga ginpamolong sang sungay: nagtan-aw ako tubtub gid nga ginpatay ang sapat, kag ang iya lawas ginlaglag, kag gintugyan sa nagadabdab nga kalayo.

12 Nahanungud sa iban nga mga sapat, ginkuha ang ila pagdumalahan: apang ang ila kabuhi ginpalawig sa isa ka dag-on kag tion.

13 Nakita ko sa kagab-ihon nga mga palanan-awon, kag, yari karon, ang isa nga kaangay sang Anak sang tawo nag-abut upud sa mga panganud sang langit, kag nag-abut sa Dumaan sang mga adlaw, kag gindala nila sia malapit sa atubangan niya.

14 Kag ginhatagan sia sing pagdumalahan, kag himaya, kag ginharian, agud nga ang tanan nga katawohan, mga pungsud, kag mga hambal, mag-alagad sa iya: ang iya pagdumalahan dayon nga pagdumalahan, nga indi magtaliwan, kag ang iya ginharian inang indi malaglag.

15 ś Ako, si Daniel, nahanusbu sa akon espiritu sa tunga sang akon lawas, kag ang mga palanan-awon sang akon olo nagtublag sa akon.

16 Nagpalapit ako sa isa sang mga nagatambong, kag nagpamangkot sa iya sang kamatooran nahanungud sini tanan. Gani ginsugiran niya ako, kag ginpakilala ako sang kasaysayan sang mga butang.

17 Ining mga dalagkung sapat, nga apat sila, amo ang apat ka hari, nga magalutaw sa duta.

18 Apang ang mga santo sang labing Mataas magaangkon sang ginharian, kag magatag-iya sang ginharian sa gihapon, bisan sa gihapon kag sa gihapon.

19 Niyan naghandum ako sa paghibalo sang kamatooran nahanungud sang ikap-at nga sapat, nga tuhay sa iban nga tanan, nga makalilisang sing lakas, nga ang iya mga ngipon salsalon, kag ang iya mga koko saway; nga naghalunhon, nagdugmok, kag nagtapak sang iya mga tiil sang mga nabilin;

20 Kag nahanungud sang napulo ka sungay nga yara sa iya olo, kag sang isa pa nga nag-ulhut, kag nga sa atubangan niya ang tatlo napungal; nahanungud gid sadtong sungay nga may mga mata, kag baba nga nagpamolong sing tama kadalagku nga mga butang, nga ang iya nawung maisug pa sang sa iya mga kaupdanan.

21 Nagtan-aw ako, kag ang amo nga sungay nagpakig-away sa mga santo, kag naglandas sa ila;

22 Tubtub nga nag-abut ang Dumaan sang mga adlaw, kag ang paghukom ginhatag sa mga santo sang labing Mataas; kag nag-abut ang tion nga ang mga santo nagtag-iya sang ginharian.

23 Amo ini ang ginsiling niya, Ang ikap-at nga sapat mangin-ikap-at nga ginharian sa duta, nga mangintuhay sa tanan nga ginharian, kag magahalunhon sang bug-os nga duta, kag magatapak sini, kag magadugmok sini.

24 Kag ang napulo ka sungay gikan sa sining ginharian amo ang napulo ka hari nga magalutaw: kag ang isa pa magalutaw sa olihi nila; kag mangintuhay sia sa mga nahauna, kag dag-on niya ang tatlo ka hari.

25 Kag magapamolong sia sing dalagkung mga polong batok sa labing Mataas, kag magapakag-as sang mga santo sang labing Mataas, kag magahunahuna sia sa pagbaylo sang mga tion kag sang mga kasogoan: kag itugyan sila sa iya kamut tubtub sa isa ka tion kag mga tion kag sa katunga sa tion.

26 Apang ang paghukom pat-uron, kag kuhaon nila ang iya pagdumalahan, sa pagpapas kag sa paglaglag sini tubtub sa katapusan.

27 Kag ang ginharian kag ang pagdumalahan, kag ang pagkadaku sang ginharian sa idalum sang bug-os nga langit, ihatag sa katawohan nga mga santo sang labing Mataas, nga ang ginharian niya dayon nga ginharian, kag ang tanan nga ginsakpan magaalagad kag magatuman sa iya.

28 Tubtub diri amo ang katapusan sang butang. Nahanungud sa akon, nga si Daniel, ang akon mga hunahuna nagtublag sa akon sing daku, kag ang akon nawung nagbalhin: apang ginhuptan ko ang butang sa akon tagiposoon.

KAPITULO 8

SA ikatlong tuig sang paghari ni haring Belsasar nagpahayag sa akon ang isa ka palanan-awon, sa akon nga si Daniel, sa tapus yadtong pinahayag sa akon sing una.

2 Kag nakita ko sa palanan-awon; kag nahanabu, sang pagkakita ko, nga ako didto sa Susan sa palacio, nga yara sa probinsya sang Elam; kag nakita ko sa palanan-awon, kag didto ako sa ubay sang suba nga Ulai.

3 Niyan ginbayaw ko ang akon mga mata, kag nakakita, kag, yari karon, may nagtindug sa atubangan sang suba nga isa ka carnero nga lalaki nga may duha ka sungay: kag ang duha ka sungay mataas; apang ang isa mataas pa sa isa, kag ang mataas pa nag-uslut sing olihi.

4 Nakita ko ang carnero nga lalaki nga nagapanungay pakatundan, kag paaminhan, kag pabagatnan; sa bagay nga walay mga sapat nga makatindug sa atubangan niya, kag walay bisan ano nga makaluwas sa iya kamut; kondi naghimo sia sono sa iya kabubut-on, kag nagdaku sia.

5 Kag sa nagapatugsiling ako, yari karon, ang kanding nga lalaki nag-abut gikan sa katundan sa kadaygan sang bug-os nga duta, kag wala nagtumban sa duta: kag ang kanding may pasahi nga sungay sa ulut sang iya mga mata.

6 Kag nagkadto sia sa carnero nga lalaki nga may duha ka sungay, nga nakita ko nga nagatindug sa atubangan sang suba, kag nagdalagan pakadto sa iya sa kaalipungut sang iya gahum.

7 Kag nakita ko sia nga nagapalapit sa carnero nga lalaki, kag napuno sia sang mapait nga kaakig batok sa iya, kag ginsungay ang carnero nga lalaki, kag pinungal ang iya duha ka sungay: kag ang carnero nga lalaki wala na sing gahum sa pag-atubang sa iya, kondi ginpukan niya sia sa duta, kag gintapak sia: kag wala gid sing makaluwas sang carnero nga lalaki sa iya kamut.

8 Busa ang kanding nga lalaki nagdaku sing lakas: kag sang nagkusug sia, ang dakung sungay napungal; kag sa baylo sini nag-uslut ang apat ka sungay nga pasahi nayon sa apat ka hangin sang langit.

9 Kag gikan sa isa sa ila nag-uslut ang sungay nga diotay, nga nagdaku sing lakas gid, nayon sa bagatnan, kag nayon sa sidlangan, kag nayon sa matahum nga duta.

10 Kag nagdaku ini, bisan tubtub sa kasoldadosan sang langit; kag ginholog sini sa duta ang pila sang kasoldadosan kag sang kabitoonan, kag gintapak sila.

11 Hoo, nagpakadaku sia sang iya kaugalingon, bisan tubtub sa prinsipe sang kasoldadosan, kag paagi sa iya ginkuha ang adlawadlaw nga halad, kag ang duug sang iya santuario ginholog.

12 Kag ang isa ka kasoldadosan gintugyan sa iya batok sang adlawadlaw nga halad bangud sa paglalis, kag ginhaboy sini sa duta ang kamatooran; kag nagpanghikot ini, kag nag-uswag.

13 ś Niyan nabatian ko ang isa ka santo nga nagapamolong, kag ang isa pa ka santo nagsiling sa sadtong santo nga nagpamolong, Tubtub pa bala san-o ang palanan-awon nahanungud sa adlawadlaw nga halad, kag sa paglalis nga nagapamingaw, sa paghatag sang santuario kag sang kasoldadosan nga tapakon?

14 Kag sia nagsiling sa akon, Tubtub sa duha ka libo kag tatlo ka gatus ka adlaw; niyan ang santuario matinloan.

15 ś Kag nahanabu, sang ako, nga si Daniel, nakakita sang palanan-awon, kag nagpangita sang kasaysayan, niyan, yari karon, may nagtindug sa atubangan ko nga subong sang dagway sang tawo.

16 Kag nabatian ko ang tingug sang tawo sa tunga sang mga pangpang sang Ulai, nga nagtawag, kag nagsiling, Gabriel, pahangpa ining tawo sang palanan-awon.

17 Gani nagpalapit sia sa gintindugan ko: kag sang nag-abut sia, nahadluk ako, kag naghapa ako: apang sia nagsiling sa akon, Hangpa, O anak sang tawo: kay ang palanan-awon naigo sa tion sang katapusan.

18 Karon sa nagapamolong sia sa akon, natologan ako sing hamook nga nagahapa sa duta: apang gintandug niya ako, kag ginpatindug ako.

19 Kag nagsiling sia, Yari karon, pakilalahon ko ikaw sang mahanabu sa katapusan nga tion sang kaakig: kay ang katapusan mahanabu sa pinat-ud nga tion.

20 Ang carnero nga lalaki nga nakita mo nga may duha ka sungay amo ang mga hari sang Media kag Persia.

21 Kag ang kanding nga mabaris amo ang hari sang Grecia: kag ang sungay nga daku nga yara sa ulut sang iya mga mata amo ang nahaunang hari.

22 Karon sang napungal ini, nag-uslut ang apat sa baylo sini, ang apat ka ginharian magatindug gikan sa pungsud, apang indi sa gahum niya.

23 Kag sa olihing tion sang ila ginharian, kon ang mga malalison mapuno, magatindug ang hari nga mabangis sing nawung, kag makahangup sang madulum nga mga dinalan.

24 Kag mangin-isganan ang iya gahum, apang indi sa iya kaugalingon nga gahum: kag magapanglaglag sia sing makatilingala, kag magauswag, kag magapanghikot, kag magapanglaglag sang gamhanan kag sang katawohan nga balaan.

25 Kag paagi sa iya pagkasampaton man pauswagon niya ang pahito sa iya kamut; kag magapakadaku sia sang iya kaugalingon sa iya tagiposoon, kag paagi sa paghidait laglagon niya ang madamu: sia man magatindug batok sa Prinsipe sang mga prinsipe; apang balion sia sa wala sing kamut.

26 Kag ang palanan-awon sang kagab-ihon kag kaagahon nga ginsugid matuud: busa takpan mo ang palanan-awon; kay naigo ini sa madamung adlaw nga palaabuton.

27 Kag ako, nga si Daniel, napunaw kag nagbalatian sing pila ka adlaw; ugaling nagtindug ako, kag naghimo sang hilikuton sang hari; kag natingala ako sa palanan-awon, apang walay bisan sin-o nga nakahangup sini.

KAPITULO 9

SA nahaunang tuig ni Dario nga anak nga lalaki ni Asuero, sa kaliwat sang mga Mediahanon, nga ginhimo nga hari sa ibabaw sang ginharian sang mga Caldeanhon;

2 Sa nahaunang tuig sang iya paghari, ako, nga si Daniel, nakahangup paagi sa mga libro sang kadamuon sang mga tuig, nahanungud sa polong sang GINOO nga nag-abut kay Jeremias nga manalagna, nga tumanon niya ang kapitoan ka tuig sa mga pagpamingaw sang Jerusalem.

3 ś Kag gintuhoy ko ang akon nawung sa Ginoong Dios, sa pagpangita paagi sa pangamuyo kag mga pag-ampo, nga may puasa, kag panapton nga sako, kag mga abo:

4 Kag nagpangamuyo ako sa GINOO nga akon Dios, kag nagtuad, kag nagsiling, O Ginoo, ang Dios nga daku kag kahaladlukan, nga nagahuput sing katipan kag kalooy sa mga nagahigugma sa iya, kag sa mga nagabantay sang iya mga sogo;

5 Nakasala kami, kag naghimo sang kalautan, kag naghimo sang malauton, kag nagbato, nga nagalipas sa imo mga tulumanon kag sa imo mga paghukom:

6 Kag wala kami magpamati sa imo mga alagad nga mga manalagna, nga nagpamolong sa imo ngalan sa amon mga hari, sa amon mga prinsipe, kag sa amon mga kaamayan, kag sa tanan nga katawohan sang duta.

7 O Ginoo, ang pagkamatarung naigo sa imo, apang sa amon ang pagtaligmato sang mga nawung, subong sang sa sini nga adlaw; sa mga tawo sang Juda, kag sa mga pumuluyo sang Jerusalem, kag sa bug-os nga Israel, nga mga malapit, kag mga malayo, sa tanan nga mga duta diin ginsobol mo sila, bangud sang ila paglapas nga ginlapas nila batok sa imo.

8 O Ginoo, sa amon naigo ang pagtaligmato sang nawung, sa amon mga hari, sa amon mga prinsipe, kag sa amon mga kaamayan, bangud nga nakasala kami batok sa imo.

9 Sa Ginoo nga amon Dios naigo ang mga kalooy kag mga pagpatawad, bisan pa nagbato kami sa iya;

10 Kag wala kami magtuman sang tingug sang GINOO nga amon Dios, sa paglakat sa iya mga kasogoan, nga ginbutang niya sa atubangan namon paagi sa iya mga alagad nga mga manalagna.

11 Hoo, ang bug-os nga Israel naglalis sang imo kasogoan, nga nagalipas, sa bagay nga wala sila nagtuman sang imo tingug; busa gin-ula sa amon ang pagpakamalaut, kag ang sumpa nga nasulat sa kasogoan ni Moises nga alagad sang Dios, kay nakasala kami batok sa iya.

12 Kag ginpalig-on niya ang iya mga polong, nga ginpamolong niya batok sa amon, kag batok sa amon mga hukom nga naghukom sa amon, sa pagdala sa amon sang dakung malaut: kay sa idalum sang bug-os nga langit wala pa mahimo ang subong sang ginhimo sa Jerusalem.

13 Subong sang nasulat sa kasogoan ni Moises, ini tanan nga malaut nag-abut sa amon: apang wala kami nagpangamuyo sa atubangan sang GINOO nga amon Dios, nga magtalikod kami sa amon mga kalautan, kag maghangup sang imo kamatooran.

14 Busa ang GINOO nagpulaw sa ibabaw sang malaut, kag gindala ini sa amon: kay ang GINOO nga amon Dios matarung sa tanan niyang binuhatan nga ginahimo niya: kay wala kami magtuman sang iya tingug.

15 Kag karon, O Ginoo nga amon Dios, nga nagpagowa sang imo katawohan gikan sa duta sang Egipto sa gamhanan nga kamut, kag nakaagum ka sing kabantugan, subong sang sa sining adlaw; nakasala kami, nakahimo kami sing malauton.

16 ś O Ginoo, sono sa bug-os mong pagkamatarung, ginapakilooy ko sa imo, palikawa ang imo kaakig kag ang imo kaalipungut sa imo siudad nga Jerusalem, ang imo balaan nga bukid: kay bangud sang amon mga sala, kag sang mga kalautan sang amon mga kaamayan, ang Jerusalem kag ang imo katawohan nanginkahuluy-an sa tanan nga yara sa palibut namon.

17 Busa karon, O Dios namon, pamatii ang pangamuyo sang imo alagad, kag ang iya mga pag-ampo, kag pasigaha ang imo nawung sa imo santuario nga mamingaw, tungud sa Ginoo.

18 O Dios ko, ilingig ang imo idulungug, kag magpamati; muklata ang imo mga mata, kag tan-awa ang amon mga kamingaw, kag ang siudad nga ginatawag sa imo ngalan: kay wala kami nagadala sang amon mga pag-ampo sa atubangan mo bangud sang amon mga pagkamatarung, kondi bangud sang imo dalagku nga mga kalooy.

19 O Ginoo, pamatii; O Ginoo, patawara; O Ginoo, pamatii kag himoa; dili magpalantang, tungud sa imo kaugalingon, O Dios ko: bangud nga ang imo siudad kag ang imo katawohan ginatawag sa imo ngalan.

20 ś Kag samtang nagapamolong ako, kag nagapangamuyo, kag nagatuad sang akon sala kag sang sala sang akon katawohan nga Israel, kag nagadala sang akon pag-ampo sa atubangan sang GINOO nga akon Dios tungud sa balaan nga bukid sang akon Dios;

21 Hoo, samtang nagapamolong ako sa pangamuyo, ang lalaki nga si Gabriel, nga nakita ko sa palanan-awon sa pamuno, nga ginpalupad sing madasig, nagtandug sa akon sa tion sang halad sa kahaponon.

22 Kag ginsugiran niya ako, kag nagpakighambal sa akon, kag nagsiling, O Daniel, nagakari ako karon sa paghatag sa imo sing kinaadman kag paghangup.

23 Sa pamuno sang imo mga pag-ampo ang sogo naggowa, kag nagakari ako sa pagsugid sa imo; kay ikaw hinigugma sing daku: busa hangpa ang butang, kag patugsilingi ang palanan-awon.

24 Gintapat ang kapitoan ka semana sa imo katawohan kag sa imo balaan nga siudad, sa pagtapus sang paglalis, kag sa pagbutang katapusan sa mga sala, kag sa pagpasag-uli tungud sang kalautan, kag sa pagpasulud sang pagkamatarung nga dayon, kag sa pagtapus sang palanan-awon kag sang tagna, kag sa paghaplas sang labing Balaan.

25 Busa kilalaha kag hangpa, nga kutub sa paggowa sang sogo sa pagpahauli kag sa pagpatindug sang Jerusalem tubtub sa Mesiah nga Prinsipe manginpito ka semana, kag kan-uman kag duha ka semana: patindugon ang dalan liwat, kag ang kuta, bisan pa sa magamo nga mga tion.

26 Kag sa tapus ang kan-uman kag duha ka semana utdon ang Mesiah, apang indi tungud sa iya kaugalingon: kag ang katawohan sang prinsipe nga magaabut magalaglag sang siudad kag sang santuario; kag may baha ang manginkatapusan sini, kag tubtub sa katapusan sang inaway natapat ang mga kamingaw.

27 Kag magapalig-on sia sang katipan upud sa madamu sa isa ka semana: kag sa tunga sang semana pauntaton niya ang halad kag ang dolot, kag bangud sang paglapta sang mga kalangil-aran magapamingaw sia sini, bisan tubtub sa katumanan, kag inang gintapat iula sa mamingaw.

KAPITULO 10

SA ikatlong tuig ni Ciro nga hari sang Persia ginpahayag ang isa ka butang kay Daniel, nga ginhingalanan si Beltesasar; kag ang butang matuud, apang ang tion nga natangdo malawig: kag nahangpan niya ang butang, kag may paghangup sang palanan-awon.

2 Sa sadtong mga adlaw ako, nga si Daniel, nagalalaw sa bug-os nga tatlo ka semana.

3 Wala ako magkaon sing manamit nga kalan-on, kag walay unud ukon alak nga nagsulud sa akon baba, kag wala gid ako magpanghaplas, tubtub nga natuman ang tatlo ka semana nga bug-os.

4 Kag sa ikaduha ka pulo kag apat nga adlaw sang nahaunang bulan, samtang didto ako sa ubay sang dakung suba, nga amo ang Hidekel;

5 Niyan ginbayaw ko ang akon mga mata, kag nagtolok, kag yari karon isa ka lalaki nga napanaptan sing lino, nga nawagkusan ang iya mga balikawang sing ulay nga bulawan sang Ufaz:

6 Ang iya lawas man kaangay sang berilo, kag ang iya nawung subong sang dagway sang kilat, kag ang iya mga mata subong sang mga sulo sang kalayo, kag ang iya mga butkon kag ang iya mga tiil kaangay sa duag sang saway nga pinahining, kag ang tingug sang iya mga polong kaangay sang tingug sang kadam-an.

7 Kag ako, si Daniel, nga isa lamang nakakita sang palanan-awon: kay ang mga tawo nga nag-upud sa akon wala makakita sang palanan-awon; kondi nga ang dakung pagkurug nag-abut sa ila, sa bagay nga nagpalagyo sila sa pagpanago.

8 Busa nabilin ako nga isa lamang, kag nakakita sining daku nga palanan-awon, kag walay kusug nga nabilin sa akon: kay ang akon kaayoayo nabaylo sa akon sa kaduluntan, kag wala ako sing kusug nga nahawiran.

9 Apang nabatian ko ang tingug sang iya mga polong: kag sang nabatian ko ang tingug sang iya mga polong, niyan natologan ako sing hamook nga nagahapa, kag ang akon nawung nayon sa duta.

10 ś Kag, yari karon, isa ka kamut nagtandug sa akon, nga nagpakamang sa akon sa akon mga tuhod kag sa mga palad sang akon mga kamut.

11 Kag nagsiling sia sa akon, O Daniel, lalaki nga hinigugma sing daku, hangpa ang mga polong nga ginapamolong ko sa imo, kag tindug ka sing tadlong: kay sa imo ginapadala ako karon. Kag samtang nagapamolong sia sa akon sining polong, nagtindug ako nga nagakurug.

12 Niyan nagsiling sia sa akon, Dili magkahadluk, Daniel: kay kutub sa nahauna nga adlaw nga gintuhoy mo ang imo tagiposoon sa paghangup, kag sa pagdisiplina sang imo kaugalingon sa atubangan sang imo Dios, ginpamatian ang imo mga polong, kag nagakari ako bangud sang imo mga polong.

13 Apang ang prinsipe sang ginharian sang Persia nagbatok sa akon sing duha ka pulo kag isa ka adlaw: apang, yari karon, si Miguel, isa sang mga prinsipe nga puno, nag-abut sa pagbulig sa akon; kag ako nagpabilin didto upud sa mga hari sang Persia.

14 Karon nagaabut ako sa pagpahangup sa imo sang mahanabu sa imo katawohan sa olihi nga mga adlaw: kay ang palanan-awon naigo sa madamu pa nga adlaw.

15 Kag sang nakapamolong sia sa akon sono sa sini nga mga polong, ginpaatubang ko ang akon nawung nayon sa duta, kag nag-apa ako.

16 Kag, yari karon, ang isa nga kaangay sa mga anak sang mga tawo nagtandug sang akon mga bibig: niyan ginnganga ko ang akon baba, kag nagpamolong, kag nagsiling sa iya nga nagtindug sa atubangan ko, O ginoo ko, bangud sang palanan-awon ang akon mga kasubo nagbalik sa akon, kag wala ako sing kusug nga nahawiran.

17 Kay paano bala ang pagpakighambal sang alagad sining akon ginoo sa sining akon ginoo? kay nahanungud sa akon, sa gilayon wala na sing kusug nga nabilin sa akon, kag wala nabilin nga ginhawa sa akon.

18 Niyan may nag-abut liwat nga isa kag nagtandug sa akon kaangay sang dagway sang tawo, kag ginpabakud niya ako,

19 Kag nagsiling, O lalaki nga hinigugma sing daku, dili magkahadluk: ang paghidait manginsa imo, magpakabakud, hoo, magpakabakud. Kag sang nagpamolong sia sa akon, nagbakud ako, kag nagsiling, Magpamolong ang akon ginoo; kay ginpabakud mo ako.

20 Niyan nagsiling sia, Nakahibalo ka bala ngaa nagakari ako sa imo? kag karon magabalik ako sa pag-away batok sa prinsipe sang Persia: kag kon maggowa ako, yari karon, magaabut ang prinsipe sang Grecia.

21 Apang ipahayag ko sa imo ang napagkit sa sinulat sang kamatooran: kag wala gid sing nagadampig sa akon sa sining mga butang, kondi si Miguel nga inyo prinsipe.

KAPITULO 11

LABUT PA ako, sa nahauna nga tuig ni Dario nga Mediahanon, ako gid nagtindug sa pagpalig-on kag sa pagpabakud sa iya.

2 Kag karon ipahayag ko sa imo ang kamatooran. Yari karon, may magatindug pa nga tatlo ka hari sa Persia; kag ang ikap-at magamanggaranon pa gid sa ila tanan: kag sa iya kusug paagi sa iya manggad painiton niya ang tanan batok sa ginharian sang Grecia.

3 Kag magatindug ang isa ka hari nga gamhanan, nga magagahum nga may dakung pagdumalahan, kag magahimo sono sa iya kabubut-on.

4 Kag kon magtindug sia, mabungkag ang iya ginharian, kag bahinbahinon nayon sa apat ka hangin sang langit; kag indi sa iya mga kaliwatan, ukon sono sa iya pagdumalahan nga naggahum sia: kay ang iya ginharian gabuton, kag mahanungud sa iban luwas sini sa ila.

5 ś Kag magabakud ang hari sang bagatnan, kag ang isa sang iya mga prinsipe; kag magabakud sia labaw sa iya, kag may pagdumalahan; ang iya pagdumalahan mangindaku nga pagdumalahan.

6 Kag sa katapusan sang mga tuig magatingub sila; kay ang babaying anak sang hari sang bagatnan magaabut sa hari sang aminhan sa pagpakigkasugtanay: apang ang babaying anak sang hari indi makahawid sang kusug sang butkon; kag indi ang hari sang aminhan makatindug, ukon ang iya butkon: kondi itugyan ang babaying anak sang hari, kag ang mga nagdala sa iya, kag sia nga nagpanganak sa iya, kag ang nagpabakud sa iya sa sining mga tion.

7 Apang gikan sa singil sang mga gamut sang babaying anak sang hari magatindug ang isa sa iya pagkahimtang, nga magakadto upud sa kasoldadosan, kag magasulud sa pamakud sang hari sang aminhan, kag magasumpung sa ila, kag magalandas:

8 Kag dalhon man niya nga mga bihag sa Egipto ang ila mga dios, upud ang ila mga prinsipe, kag pati ang ila bilidhon nga mga suludlan nga pilak kag bulawan; kag magapadayon sia sang madamu pa nga mga tuig sang sa hari sang aminhan.

9 Gani ang hari sang bagatnan magakadto sa iya ginharian, kag magabalik sa iya kaugalingon nga duta.

10 Apang ang iya mga anak nga lalaki sugyoton, kag magatipon sing kadam-an sang dakung mga kusug: kag ang isa magakari sing totoo, kag magalambas, kag magaagi: niyan magabalik sia, kag sugyoton, tubtub sa iya pamakud.

11 Kag ang hari sang bagatnan mapuno sang mapait nga kaakig, kag magagowa kag magapakig-away sa iya, sa hari sang aminhan: kag magapagowa sia sing dakung kadam-an; apang ang kadam-an itugyan sa iya kamut.

12 Kag kon maagaw niya ang kadam-an, ang iya tagiposoon magapakataas; kag pukanon niya ang madamung napulo ka mga linibo: apang indi sia pagpabakuron paagi sini.

13 Kay ang hari sang aminhan magabalik, kag magapagowa sing kadam-an nga madamu pa sang sa nahauna, kag sa tapus sang pinat-ud nga mga tuig magakari sia sing totoo nga may dakung kasoldadosan kag may madamung manggad.

14 Kag sa sinang mga tion may madamu nga magatindug batok sa hari sang bagatnan: ang mga buyong man sang imo katawohan magapakataas sang ila kaugalingon sa pagtuman sang palanan-awon; apang mapukan sila.

15 Gani magaabut ang hari sang aminhan, kag magahimo sang balwarte, kag magaagaw sang labing mabakud nga mga siudad: kag ang mga kusug sang bagatnan indi makabato, ukon ang iya pinili nga katawohan, kag wala man sing kusug sa pagbato.

16 Apang sia nga nagaabut batok sa iya magahimo sono sa iya kabubut-on, kag walay bisan sin-o nga makabato sa iya: kag magatindug sia sa duta nga mahimayaon, nga papason paagi sa iya kamut.

17 Ipadulong man niya ang iya nawung sa pagsulud upud sa kusug sang bug-os niyang ginharian, kag upud sa iya ang mga matadlong; amo ini ang himoon niya: kag ihatag niya sa iya ang babaying anak sang mga babaye, nga nagadunut sa babaying anak: apang ang babaying anak indi magatindug sa iya kilid, ukon magaugyon sa iya.

18 Sa tapus sini magabalikid sia sa mga kapuloan, kag magakuha sing madamu: apang ang isa ka prinsipe tungud sa iya kaugalingon nga ikaayo magapauntat sang pagpakahuya nga nahatag niya; sa wala ang iya kaugalingon nga kahuluy-an ipabalik niya ini sa iya.

19 Niyan magabalikid sia nayon sa pamakud sang iya kaugalingon nga duta: apang masandad sia kag mapukan, kag indi makita.

20 Niyan magatindug sa iya pagkahimtang ang isa ka manugpasaka sang mga buhis sa himaya sang ginharian: apang sa sulud sang pila ka adlaw laglagon sia, indi sa kaakig, ukon sa inaway.

21 Kag sa iya pagkahimtang magatindug ang talamayon nga tawo, nga sa iya indi sila maghatag sing kadungganan sang ginharian: apang magaabut sia sing mahidaiton, kag magaagum sang ginharian paagi sa mga pagdayawdayaw.

22 Kag sa mga kusug sang baha lambason sila sa atubangan niya, kag mabungkag; hoo, ang prinsipe man sang katipan.

23 Kag sa tapus nga mahimo ang pagdampig upud sa iya magapanglimbong sia: kay magataklad sia, kag magabakud nga may diotay nga katawohan.

24 Sia magasulud sing mahidaiton sa mabuganaon gid nga mga duug sang probinsya; kag magahimo sia sinang wala paghimoa sang iya mga kaamayan, ukon sang mga kaamayan sang iya mga kaamayan; ipanagtag niya sa ila ang inatihan, kag ang inagaw, kag mga manggad: hoo, kag hikoton niya ang iya mga pahito batok sa mga pamakud, bisan sa isa ka tion.

25 Kag pukawon niya ang iya gahum kag ang iya kaisug batok sa hari sang bagatnan nga may daku nga kasoldadosan; kag ang hari sang bagatnan sugyoton nga magpakig-away nga may daku gid kag gamhanan nga kasoldadosan; apang indi sia makatindug: kay magahikot sila sing mga pahito batok sa iya.

26 Hoo, ang mga nagakaon sang tinakay sang iya kalan-on magalaglag sa iya, kag ang iya kasoldadosan magalambas: kag madamu ang magakapukan nga pinatay.

27 Kag ang mga tagiposoon sining duha ka hari mangin amo ang paghimo sing daut, kag magapamolong sila sing mga kabutigan sa isa ka latok; apang ini indi mag-uswag: kay ang katapusan manginsa tion pa nga ginpat-ud.

28 Niyan magabalik sia sa iya duta nga may daku nga mga manggad; kag ang iya tagiposoon manginbatok sa katipan nga balaan; kag himoon niya ang bantug nga mga buhat, kag magabalik sia sa iya kaugalingon nga duta.

29 Sa tion nga pinat-ud magabalik sia, kag magakadto nayon sa bagatnan; apang indi mangin-amo ini subong sang sa una, ukon subong sang sa naolihi.

30 ś Kay magaabut batok sa iya ang mga sakayan sang Kitim: busa magakalisud sia, kag magabalik, kag maalipungut batok sa katipan nga balaan: amo ini ang himoon niya; magabalik gid sia, kag magapakigsapul sa mga nagabiya sang balaan nga katipan.

31 Kag ang mga kusug magatindug sa iya bahin, kag dagtaan nila ang santuario sang kusug, kag kuhaon ang adlawadlaw nga halad, kag ibutang nila ang kangil-aran nga nagapamingaw.

32 Kag ang mga nagahimo sing malauton batok sa katipan dunuton niya paagi sa mga pagdayawdayaw: apang ang katawohan nga nakakilala sa ila Dios manginmabakud, kag magahimo sing mga bantug nga mga buhat.

33 Kag ang mga nagahangup sa tunga sang katawohan magatudlo sang madamu: apang mapukan sila sa espada, kag sa dabdab, sa pagbihag, kag sa pang-ati, sing madamu nga adlaw.

34 Karon kon mapukan sila, buligan sila sing diotay nga bulig: apang madamu ang magasimpon sa ila sa mga pagdayawdayaw.

35 Kag ang iban sa ila nga may paghangup mapukan, sa pagtilaw sa ila, kag sa pagputli, kag sa pagpaputi sa ila, tubtub sa tion sang katapusan: bangud nga ini sa tion pa nga pinat-ud.

36 Kag magahimo ang hari sono sa iya kabubut-on; kag magapakataas sia sang iya kaugalingon, kag magapakadaku sang iya kaugalingon labaw sa tagsa ka dios, kag magapamolong sing makatilingala nga mga butang batok sa Dios sang mga dios, kag magauswag sia tubtub nga matuman ang kaalipungut: kay inang natapat himoon.

37 Kag indi sia magsapak sang Dios sang iya mga kaamayan, ukon sang handum sang mga babaye, kag indi sia magsapak sa bisan ano nga dios: kay magapakadaku sia sang iya kaugalingon labaw sa tanan.

38 Apang sa iya pagkahimtang padunggan niya ang Dios sang mga kusug: kag ang isa ka dios nga wala makilala sang iya mga kaamayan padunggan niya sing bulawan kag pilak, kag sing mga bato nga bilidhon, kag mga butang nga matahum.

39 Sa sini magahikot sia sa labing mapag-on nga mga pamakud upud sa dumuloong nga dios, nga kilalahon niya kag dugangan sing himaya: kag padumalahon niya sila sa ibabaw sing madamu, kag bahinbahinon ang duta nga sa daug.

40 Kag sa tion sang katapusan ang hari sang bagatnan magadusdus batok sa iya: kag ang hari sang aminhan magaabut batok sa iya kaangay sang buhawi, nga may mga kangga, kag may mga manugkabayo, kag may madamu nga sakayan; kag magasulud sia sa kadutaan, kag magalambas kag magaagi.

41 Magasulud man sia sa duta nga mahimayaon, kag madamu nga kadutaan ang laglagon: apang ini sila magapalalagyo sa iya kamut, ang Edom, kag ang Moab, kag ang puno sang mga anak sang Amon.

42 Untayon niya ang iya kamut man sa kadutaan: kag indi makapalagyo ang duta sang Egipto.

43 Apang magagahum sia sa mga bahandi nga bulawan kag pilak, kag sa tanan nga bilidhon nga mga butang sang Egipto: kag ang mga Libyahanon kag ang mga Etiopiahanon manginsa iya mga tikang.

44 Apang ang mga balita gikan sa sidlangan kag gikan sa aminhan magatublag sa iya: busa magagowa sia sa daku nga kaalipungut sa paglaglag, kag sa paghapay sing bug-os sang madamu.

45 Kag patindugon niya ang mga tabernakulo sang iya palacio sa ulut sang mga dagat sa mahimayaon nga bukid nga balaan; apang magaabut sia sa iya katapusan, kag wala gid sing matabang sa iya.

KAPITULO 12

KAG sa sina nga tion magatindug si Miguel, ang daku nga prinsipe nga nagatindug tungud sa kaanakan sang imo katawohan: kag may tion sang kagamu, subong sang wala pa mahanabu kutub sang may pungsud tubtub sa amo nga tion: kag sa sina nga tion luwason ang imo katawohan, ang tagsatagsa nga makita nga nasulat sa libro.

2 Kag madamu sang mga nagakatolog sa yab-ok sang duta magamata, ang iban sa kabuhi nga walay katapusan, kag ang iban sa kahuluy-an kag sa pagkatalamayon nga walay katapusan.

3 Kag sila nga mga maalam magasidlak subong sang kasiga sang kahawaan; kag sila nga nagaliso sang madamu sa pagkamatarung subong sang kabitoonan sa gihapon kag sa gihapon.

4 Apang ikaw, O Daniel, takpi ang mga polong, kag selyohi ang libro, tubtub gid sa tion sang katapusan: madamu ang magadalagan pakadto-pakari, kag magadugang ang ihibalo.

5 ś Niyan ako nga si Daniel nagtolok, kag, yari karon, may iban nga duha nga nagtindug, ang isa sa sini nga pihak sang pangpang sang suba, kag ang isa sa sina nga pihak sang pangpang sang suba.

6 Kag ang isa nagsiling sa lalaki nga napanaptan sang lino, nga yara sa ibabaw sang mga tubig sang suba, Ano bala kalawig tubtub sa katapusan sini nga mga katingalahan?

7 Kag nabatian ko ang lalaki nga napanaptan sang lino, nga yara sa ibabaw sang mga tubig sang suba, sang ginbayaw niya ang iya kamut nga too kag ang iya kamut nga wala sa langit, kag nagsumpa tungud sa iya nga nagakabuhi sing walay katapusan nga ini manginsa isa ka tion, mga tion, kag katunga; kag kon matuman na niya ang pagpapuas sang gahum sang katawohan nga balaan, ini tanan nga mga butang matapus.

8 Kag ako nakabati, apang wala ako makahangup: niyan nagsiling ako, O Ginoo ko, ano bala ang maabutan sini nga mga butang?

9 Kag nagsiling sia, Lakat ka sa imo dalanon, Daniel: kay ang mga polong natakpan kag naselyohan tubtub sa tion sang katapusan.

10 Madamu ang pagapaputlion, kag pagapapution, kag tilawan; apang ang mga malaut magahimo sing malauton: kag wala sing bisan isa sang mga malaut nga makahangup; apang ang mga maalam makahangup.

11 Kag kutub sa tion nga kuhaon ang adlawadlaw nga halad, kag patindugon ang kangil-aran nga nagapamingaw, mangin isa ka libo kag duha ka gatus kag kasiaman ka adlaw.

12 Bulahan ang nagahulat, kag nagaabut sa isa ka libo kag tatlo ka gatus kag katloan kag lima ka adlaw.

13 Apang lakat ka sa imo dalanon tubtub sa katapusan: kay magapahuway ka, kag magatindug sa imo kapalaran sa katapusan sang mga adlaw.

AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE