ANG NAHAUNANG LIBRO SANG MGA HARI,UKON GINAHINGALANAN,ANG IKATLONG LIBRO SANG MGA HARIKAPITULO 1KARON si haring David tigulang na kag sobol sa panuigon; kag ginkunupan nila sia sing mga panapton, apang wala sia mainiti.2 Busa nagsiling sa iya ang iya mga alagad, Pangitaan ang akon ginoong hari sing pamatan-on nga ulay: kag mag-atubang sia sa hari, kag mag-atipan sia sa iya, kag magtolog sia sa imo sabak, agud nga ang akon ginoong hari mainitan. 3 Gani nagpangita sila sing maayoayong dalaga sa bug-os nga ginsakpan sang Israel, kag nakita si Abisag nga Sunamnon, kag gindala sia sa hari. 4 Kag ang dalaga tama gid kaayoayo, kag nag-atipan sia sa hari, kag nag-alagad sa iya: apang ang hari wala magkilala sa iya. 5 ¶ Niyan si Adonias nga anak nga lalaki ni Haguit nagpakataas sang iya kaugalingon, nga nagasiling, Mangin hari ako: kag nag-aman sia nga sa iya sing mga kangga kag mga manugkabayo, kag kalim-an ka lalaki nga magadalagan sa una niya. 6 Kag ang iya amay wala nga mas-a magpaakig sa iya sa bisan anong tion sa pagsiling, Ngaa bala nga naghimo ka sing subong? kag sia man maayoayo gid nga lalaki; kag ang iya iloy nag-anak sa iya madason kay Absalom. 7 Kag nakigsapul sia kay Joab nga anak nga lalaki ni Seruia, kag kay Abiatar nga pari: kag sila nga nagasonod kay Adonias nagbulig sa iya. 8 Apang si Sadoc nga pari, kag si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoiada, kag si Natan nga manalagna, kag si Simei, kag si Rei, kag ang gamhanan nga mga lalaki ni David wala mag-upud kay Adonias. 9 Kag si Adonias nag-ihaw sing mga carnero kag mga baka kag mga matambok nga kahayupan sa luyo sang bato sang Zohelet, nga yara sa luyo sang En-rogel, kag gintawag ang tanan niyang utud, ang lalaki nga mga anak sang hari, kag ang tanan nga lalaki sang Juda, ang mga alagad sang hari: 10 Apang wala niya pagtawga si Natan nga manalagna, kag si Benaya, kag ang gamhanan nga mga lalaki, kag si Salomon nga iya utud. 11 ¶ Busa si Natan nagpamolong kay Bat-seba nga iloy ni Salomon, nga nagasiling, Wala ka bala makabati nga nagahari si Adonias nga anak ni Haguit, kag wala makahibalo sini si David nga aton ginoo? 12 Busa kari ka karon, tuguti ako nga maghatag sa imo sing laygay, ginaampo ko sa imo, agud nga maluwas mo ang imo kaugalingon nga kabuhi, kag ang kabuhi sang imo anak nga si Salomon. 13 Lakat ka kag magkadto kay haring David, kag isiling sa iya, Akon ginoo, O hari, wala ka bala magsumpa sa imo alagad nga babaye, nga nagasiling, Sa pagkamatuud, si Salomon nga imo anak magahari madason sa akon, kag sia magalingkod sa akon trono? ngaa bala niyan nga nagahari si Adonias? 14 Yari karon, samtang nagapamolong ka pa didto sa hari, ako man magasulud sa olihi nimo, kag magapalig-on sang imo mga polong. 15 ¶ Kag si Bat-seba nagkadto sa hari sa sulud sang hulut: kag ang hari tama na gid ka tigulang; kag si Abisag nga Sunamnon nag-alagad sa hari. 16 Kag si Bat-seba nagduko, kag nagyaub sa hari. Kag ang hari nagsiling, Ano bala ang buut mo? 17 Kag sia nagsiling sa iya, Akon ginoo, ikaw nagsumpa sa imo alagad nga babaye sa GINOO nga imo Dios, nga nagasiling, Sa pagkamatuud si Salomon nga imo anak magahari madason sa akon, kag sia magalingkod sa akon trono. 18 Kag karon, yari karon, si Adonias nagahari; kag karon, ginoo kong hari, wala ka makahibalo sini: 19 Kag nag-ihaw sia sing mga baka kag mga matambok nga kahayupan kag mga carnero sa kabuganaan, kag gintawag niya ang tanan nga anak nga lalaki sang hari, kag si Abiatar nga pari, kag si Joab nga kapitan sang kasoldadosan: apang si Salomon nga imo alagad wala niya pagtawga. 20 Kag ikaw, akon ginoo, O hari, ang mga mata sang bug-os nga Israel yara sa imo, agud nga sugiran mo sila sang magalingkod sa trono sang akon ginoong hari madason sa iya. 21 Sa isa ka bagay mahanabu, kon ang akon ginoong hari magtolog upud sa iya mga kaamayan, nga ako kag ang akon anak nga si Salomon kabigon nga mga makasasala. 22 ¶ Kag, yari karon, sang nagpakighambal pa sia sa hari, si Natan nga manalagna nagsulud man. 23 Kag ginsugid nila sa hari, nga nagasiling, Yari si Natan nga manalagna. Kag sang nagsulud sia sa atubang sang hari, nagyaub sia nga nagahapa sa duta sa atubang sang hari. 24 Kag si Natan nagsiling, Akon ginoo, O hari, nagsiling ka bala, Si Adonias magahari madason sa akon, kag sia magalingkod sa akon trono? 25 Kay nagdolhog sia sining adlaw, kag nag-ihaw sing mga baka kag mga matambok nga kahayupan kag mga carnero sa kabuganaan, kag gintawag niya ang tanan nga anak nga lalaki sang hari, kag ang mga kapitan sang kasoldadosan, kag si Abiatar nga pari; kag, yari karon, nagakinaon kag nagainum sila sa atubang niya, kag nagasiling, Magluwas ang Dios kay haring Adonias. 26 Apang ako, ako nga imo alagad, kag si Sadoc nga pari, kag si Benaya nga anak ni Jehoiada, kag si Salomon nga imo alagad, wala niya pagtawga. 27 Ginahimo bala ining butang sang akon ginoong hari, kag wala mo mapahayag sa imo alagad kon sin-o ang dapat maglingkod sa trono sang akon ginoong hari madason sa iya? 28 ¶ Niyan si haring David nagsabat kag nagsiling, Itawag ako kay Bat-seba. Kag sia nagkadto sa atubang sang hari, kag nagtindug sa atubang sang hari. 29 Kag ang hari nagsumpa, kag nagsiling, Sa nagakabuhi ang GINOO, nga nagtubus sang akon kalag sa tanan nga kalisdanan, 30 Sono sa ginsumpa ko sa imo sa GINOONG Dios sang Israel, nga nagasiling, Sa pagkamatuud ang imo anak nga si Salomon magahari madason sa akon, kag sia magalingkod sa akon trono nga tal-us sa akon; sa pagkamatuud amo ini ang himoon ko sining adlaw. 31 Niyan si Bat-seba naghapa sa duta, kag nagyaub sa hari, kag nagsiling, Magkabuhi sa gihapon ang akon ginoong haring David. 32 ¶ Kag si haring David nagsiling, Itawag ako kay Sadoc nga pari, kag kay Natan nga manalagna, kag kay Benaya nga anak ni Jehoiada. Kag nag-abut sila sa atubangan sang hari. 33 Ang hari nagsiling man sa ila, Dalha upud sa inyo ang mga alagad sang inyo ginoo, kag pasakya si Salomon nga akon anak sa akon kaugalingon nga mula, kag padulhoga sia pakadto sa Gihon: 34 Kag didto ipahaplas sia nga hari sa Israel kay Sadoc nga pari kag kay Natan nga manalagna: kag patonoga ninyo ang budyong, kag isiling, Magluwas ang Dios kay haring Salomon. 35 Niyan magtaklad kamo sa olihi niya, agud nga magaabut sia kag magalingkod sa akon trono; kay sia ang mangin hari sa tal-us nakon: kag gintangdo ko sia nga manginmanugdumala sang Israel kag sa ibabaw sang Juda. 36 Kag si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoiada nagsabat sa hari, kag nagsiling, Amen: ang GINOONG Dios sang akon ginoong hari magsiling man sing subong. 37 Subong nga ang GINOO nag-upud sa akon ginoo nga hari, amo man mag-upud sia kay Salomon, kag magpadaku pa sang iya trono sang sa trono sang akon ginoo nga si haring David. 38 Gani si Sadoc nga pari, kag si Natan nga manalagna, kag si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoiada, kag ang mga Keretnon, kag ang mga Peletnon, nagdulhog, kag ginpasakay si Salomon sa mula ni haring David, kag gindala sia sa Gihon. 39 Kag si Sadoc nga pari nagkuha sang isa ka sungay nga lana gikan sa tabernakulo, kag ginhaplas si Salomon. Kag ginpatonog nila ang budyong; kag ang bug-os nga katawohan nagsiling, Magluwas ang Dios kay haring Salomon. 40 Kag ang bug-os nga katawohan nagtaklad sa olihi niya, kag ang katawohan nagpatonog sing mga lantoy, kag nagkasadya sa dakung kalipay, sa bagay nga ang duta naglitik sa kagahud nila. 41 ¶ Kag si Adonias kag ang tanan nga inagda nga upud sa iya nakabati sang naghingapus sila sa pagkaon. Kag sang pagkabati ni Joab sang tonog sang budyong, nagsiling sia, Ngaa bala ini nga kagahud sang siudad may sininggit? 42 Kag sang nagapamolong pa sia, yari karon, si Jonatan nga anak nga lalaki ni Abiatar nga pari nag-abut: kag nagsiling si Adonias sa iya, Sulud ka; kay ikaw tawo nga isganan, kag nagadala sing maayo nga mga balita. 43 Kag si Jonatan nagsabat kag nagsiling kay Adonias, Sa pagkamatuud ang aton ginoo nga si haring David naghimo nga hari kay Salomon. 44 Kag ang hari nagpadala upud sa iya kay Sadoc nga pari, kag kay Natan nga manalagna, kag kay Benaya nga anak ni Jehoiada, kag sang mga Keretnon, kag sang mga Peletnon, kag ginpasakay nila sia sa mula sang hari: 45 Kag si Sadoc nga pari kag si Natan nga manalagna naghaplas sa iya nga hari sa Gihon: kag gikan didto nagtaklad sila nga nagakasadya, sa bagay nga ang siudad nagtonog liwat. Ini amo ang kagahud nga inyo nabatian. 46 Kag si Salomon man nagalingkod sa trono sang ginharian. 47 Kag labut pa ang mga alagad sang hari nag-abut sa pagpakamaayo sang aton ginoo nga si haring David, nga nagasiling, Ang Dios maghimo sang ngalan ni Salomon nga maayo pa sa imo ngalan, kag magpadaku sang iya trono labi pa sa imo trono. Kag ang hari nagdunguk sa iya higdaan. 48 Kag amo ini ang ginsiling man sang hari, Pakamaayohon ang GINOONG Dios sang Israel, nga naghatag sining adlaw sing isa nga maglingkod sa akon trono, nga ang akon mga mata nagatan-aw gid sini. 49 Kag ang tanan nga inagda nga upud kay Adonias hinadlukan, kag nagtindug, kag ang tagsa ka tawo nagkadto sa iya dalanon. 50 ¶ Kag si Adonias nahadluk bangud kay Salomon, kag nagtindug sia, kag naglakat, kag nagkapyut sa mga sungay sang halaran. 51 Kag ginsugid ini kay Salomon, nga nagasiling, Yari karon, si Adonias nagakahadluk kay haring Salomon: kay, yari karon, nagkapyut sia sa mga sungay sang halaran, nga nagasiling, Pasumpaa sa akon si haring Salomon karon nga adlaw nga indi niya pagpatyon sa espada ang iya alagad. 52 Kag si Salomon nagsiling, Kon magpakita sia sang iya kaugalingon nga tawo nga takus, wala sing isa ka bohok niya nga maholog sa duta: apang kon makita ang pagkamalaut sa iya, mapatay sia. 53 Gani si haring Salomon nagpadala, kag ginpapanaug nila sia gikan sa halaran. Kag nag-abut sia kag nagyaub kay haring Salomon: kag si Salomon nagsiling sa iya, Pauli ka sa imo balay. KAPITULO 2KARON nagpalapit na ang mga adlaw ni David nga mapatay sia; kag nagtulin sia kay Salomon nga iya anak nga lalaki, nga nagasiling,2 Nagakadto ako sa dalanon sang bug-os nga duta: busa magpakabakud ka, kag magpakalalaki ka; 3 Kag magbantay sang tinulin sang GINOO nga imo Dios, sa paglakat sa iya mga dalanon, sa pagbantay sang iya mga palatukuran, kag sang iya mga sogo, kag sang iya mga paghukom, kag sang iya mga pagpamatuud, sono sa nasulat sa kasogoan ni Moises, agud nga mag-uswag ka sa tanan nga imo ginahimo, kag sa bisan diin ka nagaliso: 4 Agud nga ang GINOO magpadayon sang iya polong nga ginpamolong niya sa akon, nga nagasiling, Kon ang imo mga anak maghalong sa ila dalanon, sa paglakat sa atubangan nakon sa kamatooran sa bug-os nilang tagiposoon kag sa bug-os nilang kalag, indi ka mawad-an (siling niya) sing lalaki sa trono sang Israel. 5 Labut pa nahibaloan mo man ang ginhimo sa akon ni Joab nga anak nga lalaki ni Seruia, kag kon ano ang ginhimo niya sa duha ka kapitan sang mga kasoldadosan sang Israel, kay Abner nga anak nga lalaki ni Ner, kag kay Amasa nga anak nga lalaki ni Jeter, nga ginpatay niya, kag nagpaagay sang dugo sang inaway sa tion sang paghidait, kag nagbutang sang dugo sang inaway sa iya wagkus nga yara sa iya hawak, kag sa iya mga sapatos nga yara sa iya mga tiil. 6 Busa himoa sono sa imo kaalam, kag dili pagpapanauga sa lulubngan ang iya ubanon nga olo sa paghidait. 7 Apang pakita-i sing kalolo ang mga anak nga lalaki ni Barsillai nga Galaadnon, kag manginbahin sila sang mga nagakaon sa imo latok: kay sila nagkadto sa akon sang nagpalagyo ako gikan kay Absalom nga imo utud. 8 Kag, yari karon, yara sa imo si Simei nga anak nga lalaki ni Gera, ang Benjaminhon sang Bahurim, nga nagpakamalaut sa akon sa mapait nga pagpakamalaut sang adlaw nga ako nagkadto sa Mahanaim: apang sia nagdulhog sa pagsugata sa akon sa Jordan, kag ako nagsumpa sa iya sa GINOO, nga nagasiling, Ako indi magpatay sa imo sa espada. 9 Busa karon dili mo sia pagkabigon nga wala sing sala: kay tawo ka nga maalam, kag nakahibalo ka kon ano ang imo himoon sa iya; apang papanaugon mo sa lulubngan nga may dugo ang iya ubanon nga olo. 10 Gani si David nagtolog upud sa iya mga kaamayan, kag ginlubung sa siudad ni David. 11 Kag ang mga adlaw nga naghari si David sa Israel kap-atan ka tuig: naghari sia sing pito ka tuig sa Hebron, kag naghari sia sing katloan kag tatlo ka tuig sa Jerusalem. 12 ¶ Niyan naglingkod si Salomon sa trono ni David nga iya amay; kag ang iya ginharian ginpalig-on gid. 13 ¶ Kag si Adonias nga anak nga lalaki ni Haguit nagkadto kay Bat-seba nga iloy ni Salomon. Kag sia nagsiling, Nagakari ka bala sa paghidait? Kag nagsiling sia, Sa paghidait. 14 Labut pa nagsiling sia, May isiling ako sa imo. Kag sia nagsiling, Isiling. 15 Kag sia nagsiling, Ikaw nakahibalo nga ang ginharian akon, kag nga ang bug-os nga Israel naghulat nga ako maghari: apang ang ginharian ginsaylo, kag nangin-iya sang akon utud nga lalaki: kay iya ini gikan sa GINOO. 16 Kag karon nagapangayo ako sa imo sang isa ka pangabay, dili ako pagdumilii. Kag sia nagsiling sa iya, Isiling. 17 Kag sia nagsiling, Ako nagaampo sa imo, ipamolong kay Salomon nga hari, (kay sia indi magsiling sa imo nga indi,) nga ipaasawa niya sa akon si Abisag nga Sunamnon. 18 Kag si Bat-seba nagsiling, Maayo; ako magapamolong sa hari tungud sa imo. 19 ¶ Busa si Bat-seba nagsulud sa kay haring Salomon, sa pagpamolong sa iya tungud kay Adonias. Kag ang hari nagtindug sa pagsugata sa iya, kag nagyaub sa iya, kag naglingkod sa iya trono, kag nagpabutang sing lingkoran sa iloy sang hari; kag naglingkod sia sa iya too. 20 Niyan nagsiling sia, Nagapangayo ako sing isa ka diotay nga pangabay sa imo; ginaampo ko sa imo, dili ako pagdumilii. Kag ang hari nagsiling sa iya, Pangayo ka, iloy ko: kay indi ako magdumili sa imo. 21 Kag nagsiling sia, Ipaasawa si Abisag nga Sunamnon sa imo utud nga si Adonias. 22 Kag si haring Salomon nagsabat kag nagsiling sa iya iloy, Kag ngaa bala ginapangayo mo si Abisag nga Sunamnon nga kay Adonias? pangayoa man nga sa iya ang ginharian; kay sia akon utud nga magulang; hoo, nga sa iya, kag nga kay Abiatar nga pari, kag nga kay Joab nga anak ni Seruia. 23 Niyan si haring Salomon nagsumpa sa GINOO, nga nagasiling, Amo ini ang himoon sang Dios sa akon, kag labi pa man kon si Adonias wala magpamolong sini nga polong batok sa iya kabuhi. 24 Busa karon, sa nagakabuhi ang GINOO, nga nagpalig-on sa akon, kag nagbutang sa akon sa trono ni David nga akon amay, kag nga nagbuhat sa akon sing balay, sono sa iya ginsaad, si Adonias patyon sining adlaw. 25 Kag si haring Salomon nagpadala paagi kay Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoiada; kag gindamhagan niya sia, sa bagay nga napatay sia. 26 ¶ Kag kay Abiatar nga pari nagsiling ang hari, Kadto ka sa Anatot, sa imo kaugalingon nga mga latagon; kay ikaw takus sa kamatayon: apang indi ko ikaw pagpatyon sa sining tion, bangud nga nagdala ka sang arka sang Ginoong DIOS sa atubangan ni David nga akon amay, kag bangud nga ginsakit ka sa tanan nga kasakit sang akon amay. 27 Gani ginpahalin ni Salomon si Abiatar sa pagkapari sa GINOO; agud nga matuman niya ang polong sang GINOO, nga ginpamolong niya nahanungud sa panimalay ni Eli sa Silo. 28 ¶ Niyan nag-abut ang mga balita kay Joab: kay si Joab nagsaylo sa pagsonod kay Adonias, bisan nga wala sia magsaylo sa pagsonod kay Absalom. Kag si Joab nagpalagyo pakadto sa tabernakulo sang GINOO, kag nagkapyut sa mga sungay sang halaran. 29 Kag ginsugid ini kay haring Salomon nga si Joab nagpalagyo pakadto sa tabernakulo sang GINOO; kag, yari karon, yara sia sa halaran. Niyan ginpadala ni Salomon si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoiada, nga nagasiling, Lakat, damhagi sia. 30 Kag si Benaya nagkadto sa tabernakulo sang GINOO, kag nagsiling sa iya, Amo ini ang ginasiling sang hari, Maggowa ka. Kag sia nagsiling, Indi; kondi mapatay ako diri. Kag si Benaya nagdala liwat sing polong sa hari, nga nagasiling, Amo ini ang ginsiling ni Joab, kag amo ini ang ginsabat niya sa akon. 31 Kag ang hari nagsiling sa iya, Himoa sono sa iya ginsiling, kag damhagi sia, kag ilubung sia; agud nga makuha mo gikan sa akon kag gikan sa panimalay sang akon amay ang dugo nga inocente nga ginpaagay ni Joab. 32 Kag pabalikon sang GINOO ang iya dugo sa iya kaugalingon nga olo, nga gindamhagan niya ang duha ka lalaki nga matarung pa kag maayo pa sa iya, kag ginpatay sila sa espada, nga wala makahibalo sini ang akon amay nga si David, nga amo, si Abner nga anak ni Ner, kapitan sang kasoldadosan sang Israel, kag si Amasa nga anak ni Jeter, kapitan sang kasoldadosan sang Juda. 33 Busa ang dugo nila magabalik sa olo ni Joab, kag sa olo sang iya kaliwat sa gihapon: apang kay David, kag sa iya kaliwat, kag sa iya panimalay, kag sa iya trono, may paghidait gihapon gikan sa GINOO. 34 Gani si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoiada nagtaklad, kag nagdamhag sa iya, kag ginpatay sia: kag ginlubung sia sa iya kaugalingon nga balay sa kamingawan. 35 ¶ Kag ginbutang sang hari si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoiada sa tal-us niya sa ibabaw sang kasoldadosan: kag si Sadoc nga pari ginbutang sang hari sa tal-us ni Abiatar. 36 ¶ Kag nagpadala ang hari kag ginpatawag si Simei, kag nagsiling sa iya, Patindug ka sing balay sa Jerusalem, kag puyo didto, kag dili maggowa gikan didto bisan diin. 37 Kay sa adlaw nga maggowa ka, kag magtabok sa sapa nga Kidron, mahibaloan mo sa pagkamatuud nga mapatay ka sing totoo: ang imo dugo manginsa imo kaugalingon nga olo. 38 Kag si Simei nagsiling sa hari, Ang pinamolong maayo: sono sa ginsiling sang akon ginoong hari, amo ang himoon sang imo alagad. Kag nagpuyo si Simei sa sulud sang Jerusalem sing madamung adlaw. 39 Kag nahanabu sa tapus ang tatlo ka tuig, nga nagpalagyo ang duha sang mga alagad ni Simei kay Aquis, anak nga lalaki ni Maaca nga hari sang Gat. Kag ginsugiran nila si Simei, nga nagasiling, Yari karon, ang imo mga alagad yadto sa Gat. 40 Kag si Simei nagtindug, kag nagsiya sang iya asno, kag nagkadto kay Aquis sa Gat sa pagpangita sang iya mga alagad: kag nagkadto si Simei, kag gindala ang iya mga alagad gikan sa Gat. 41 Kag ginsugid kay Salomon nga si Simei naghalin sa Jerusalem pakadto sa Gat, kag nagbalik. 42 Kag ang hari nagpadala kag gintawag si Simei, kag nagsiling sa iya, Wala bala ako magpasumpa sa imo sa GINOO, kag nagpaandam sa imo, nga nagasiling, Kilalaha sa pagkamatuud nga sa adlaw nga maggowa ka, kag maglagaw sa gowa bisan diin, mapatay ka sing totoo? kag ikaw nagsiling sa akon, Ang polong nga nabatian ko maayo. 43 Ngaa bala niyan nga wala mo pagbantayi ang sumpa sa GINOO, kag ang sogo nga akon gintulin sa imo? 44 Nagsiling man ang hari kay Simei, Ikaw nakahibalo sang tanan nga pagkamalaut nga nahuptan sa imo tagiposoon, nga ginhimo mo kay David nga akon amay: busa ang GINOO magapabalik sang imo pagkamalaut sa imo kaugalingon nga olo; 45 Kag si haring Salomon pakamaayohon, kag ang trono ni David manginmalig-on sa gihapon sa atubangan sang GINOO. 46 Gani ang hari nagsogo kay Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoiada; ini sia naggowa, kag nagdamhag sa iya, sa bagay nga napatay sia. Kag ang ginharian ginpalig-on sa kamut ni Salomon. KAPITULO 3KAG si Salomon nakigtapik kay Faraon nga hari sang Egipto, kag ginpangasawa niya ang anak ni Faraon, kag gindala sia sa siudad ni David, tubtub nga nakatapus sia sa pagpatindug sang iya kaugalingon nga balay, kag sang balay sang GINOO, kag sang kuta sang Jerusalem palibut.2 Lamang ang katawohan naghalad sa mataas nga mga duug, bangud nga wala sing balay nga pinatindug sa ngalan sang GINOO, tubtub sadtong mga adlaw. 3 Kag si Salomon naghigugma sa GINOO, nga nagalakat sa mga palatukuran sang iya amay nga si David: lamang naghalad sia kag nagsonog sing incienso sa mataas nga mga duug. 4 Kag nagkadto ang hari sa Gabaon sa paghalad didto; kay yadto amo ang dakung duug nga mataas: isa ka libo ka halad nga sinonog ang ginhalad ni Salomon sa sadtong halaran. 5 ¶ Sa Gabaon ang GINOO nagpakita kay Salomon sa damgo sa kagab-ihon: kag ang Dios nagsiling, Pangayo ka sang akon ihatag sa imo. 6 Kag si Salomon nagsiling, Ikaw nagpakita sing dakung kalooy sa imo alagad nga si David nga akon amay, sono sa paglakat niya sa atubangan mo sa kamatooran, kag sa pagkamatarung, kag sa katadlongan sang tagiposoon upud sa imo; kag ikaw nagtipig nga sa iya sining dakung pagkaayo, nga ginhatagan mo sia sing anak nga lalaki sa paglingkod sa iya trono, subong nga nagakahanabu sa sining adlaw. 7 Kag karon, O GINOO nga akon Dios, ginhimo mo nga hari ang imo alagad sa tal-us ni David nga akon amay: kag ako isa lamang ka diotay nga bata: indi ako makahibalo kon paano ang paggowa ukon ang pagsulud. 8 Kag ang imo alagad yara sa tunga sang imo katawohan nga imo ginpili, isa ka katawohan nga daku, nga indi maisip ukon masuma tungud sa kadamuon. 9 Busa hatagi ang imo alagad sing tagiposoon nga mahangponon sa paghukom sang imo katawohan, agud nga makahibalo ako sang maayo kag malain: kay sin-o bala ang sarang makahukom sining imo katawohan nga tama kadaku? 10 Kag ang polong nagpahamuut sa GINOO, nga si Salomon nagpangayo sining butang. 11 Kag ang Dios nagsiling sa iya, Bangud nga nagpangayo ka sining butang, kag wala magpangayo nga sa imo sing malawig nga kabuhi; ukon nagpangayo nga sa imo sing manggad, ukon nagpangayo sang kabuhi sang imo mga kaaway; kondi nga nagpangayo nga sa imo sing paghangup sa pagkilala sang paghukom; 12 Yari karon, nahimo ko sono sa imo mga polong: yari karon, nahatagan ko ikaw sing tagiposoon nga maalam kag mahangponon; sa bagay nga wala sing kaangay sa imo sa una nimo, kag wala sing bisan sin-o nga magatindug sa olihi nimo kaangay sa imo. 13 Kag ako naghatag man sa imo sang wala mo pagpangayoa, tingub ang manggad kag kadungganan: sa bagay nga sa tunga sang mga hari wala sing bisan sin-o nga kaangay sa imo sa tanan mo nga adlaw. 14 Kag kon maglakat ka sa akon mga dalanon, sa pagbantay sang akon mga palatukuran kag sang akon mga sogo, subong sang paglakat ni David nga imo amay, niyan palawigon ko ang imo mga adlaw. 15 Kag nagmata si Salomon; kag, yari karon, ini damgo. Kag nagkadto sia sa Jerusalem, kag nagtindug sa atubangan sang arka sang katipan sang GINOO, kag nagdolot sing mga halad nga sinonog, kag nagdolot sing mga halad sa paghidait, kag naghimo sing sinalosalo sa tanan niyang alagad. 16 ¶ Niyan nag-abut ang duha ka babaye, nga mga alpot, sa hari, kag nagtindug sa atubang niya. 17 Kag nagsiling ang isa ka babaye, O ginoo ko, ako kag ining babaye nagapuyo sa isa ka balay; kag ako nag-anak upud sa iya sa balay. 18 Kag nahanabu sa ikatlong adlaw sa tapus nga ako nag-anak, nga ining babaye nag-anak man: kag nag-upud kami; wala sing dumoloong upud sa amon sa balay, luwas sa amon nga duha sa balay. 19 Kag sa kagab-ihon ang anak sining babaye napatay; bangud nga napintalan niya sia. 20 Kag nagbangon sia sa tungang gab-i, kag ginkuha ang akon anak nga lalaki sa luyo nakon, sang nagakatolog ang imo alagad, kag ginbutang ini sa iya sabak, kag ginbutang sa akon sabak ang iya anak nga patay. 21 Kag sang pagbangon ko sa kaagahon sa pagpasoso sang akon anak, yari karon, patay na sia: apang sang gintan-aw ko sia sa pagkaaga, yari karon, indi akon anak, nga gin-anak ko. 22 Kag ang isa ka babaye nagsiling, Indi; kondi ang buhi akon anak, kag ang patay imo anak. Kag ini nagsiling, Indi; kondi imo anak ang patay, kag akon anak ang buhi. Amo ini ang pagpamolong nila sa atubangan sang hari. 23 Niyan ang hari nagsiling, Ang isa nagasiling, Akon ini anak ang buhi, kag imo anak ang patay: kag ang isa nagasiling, Indi; kondi imo anak ang patay, kag akon anak ang buhi. 24 Kag ang hari nagsiling, Dalhi ako sing espada. Kag nagdala sila sing espada sa atubangan sang hari. 25 Kag ang hari nagsiling, Pihaka ang bata nga buhi, kag ihatag ang katunga sa isa, kag ang katunga sa isa. 26 Niyan ang babaye nga tag-iya sang bata nga buhi nagpamolong sa hari, kay ang iya tagiposoon naawa sa iya anak nga lalaki, kag sia nagsiling, O ginoo ko, ihatag sa iya ang bata nga buhi, kag dili sia pagpatya. Apang ang isa nagsiling, Indi ini mangin-akon ukon mangin-imo, pihaka sia. 27 Niyan ang hari nagsabat kag nagsiling, Ihatag sa iya ang anak nga buhi, kag indi sia pagpatya: sia amo ang iloy sini. 28 Kag ang bug-os nga Israel nakabati sang paghukom nga nahukom sang hari; kag nahadluk sila sa hari: kay nakita nila nga yara sa iya ang kaalam sang Dios, sa paghukom. KAPITULO 4GANI si haring Salomon hari sa bug-os nga Israel.2 Kag ini sila amo ang iya mga prinsipe; si Azarias nga anak nga lalaki ni Sadoc amo ang pari, 3 Si Elioref kag si Ahias, nga mga anak nga lalaki ni Sisa, mga escriba; si Jehosafat nga anak nga lalaki ni Ahilud, manugsulat sang mga maragtas. 4 Kag si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoiada pangolo sang kasoldadosan: kag si Sadoc kag si Abiatar mga pari: 5 Kag si Asarias nga anak nga lalaki ni Natan pangolo sang mga opisyal: kag si Zabud nga anak nga lalaki ni Natan puno nga opisyal, kag abyan sang hari: 6 Kag si Ahisar tulugyanan sang balay: kag si Adoniram nga anak nga lalaki ni Abda pangolo sang mga buhis. 7 ¶ Kag si Salomon may napulog duha ka opisyal sa bug-os nga Israel, nga nag-aman sing kalan-on sa hari kag sa iya panimalay: ang tagsa ka tawo nag-aman sing sakdag sa isa ka bulan sa isa ka tuig. 8 Kag amo ini ang mga ngalan nila: Ang anak nga lalaki ni Hur, sa bukid nga Efraim: 9 Ang anak nga lalaki ni Dequer, sa Macaz, kag sa Saalbim, kag Bet-semes, kag Elon-bet-hanan: 10 Ang anak nga lalaki ni Hesed, sa Arubot; sa iya naigo ang Soco, kag ang bug-os nga duta sang Hafer: 11 Ang anak nga lalaki ni Abinadab, sa bug-os nga duta sang Dor; asawa niya si Tapat nga anak nga babaye ni Salomon: 12 Si Baana nga anak nga lalaki ni Ahilud; sa iya naigo ang Taanac kag ang Meguiddo, kag ang bug-os nga Bet-sean, nga yara sa tambi sang Zaretan sa ubus sang Jezreel, kutub sa Bet-sean tubtub sa Abil-mehola, tubtub sa duug nga unhan sang Jocneam: 13 Ang anak nga lalaki ni Geber, sa Ramot-galaad; sa iya naigo ang kabanwaanan ni Jair nga anak nga lalaki ni Manases, nga yara sa Galaad; sa iya naigo man ang duta sang Argob, nga yara sa Basan, kan-uman ka siudad nga dalagku nga may mga kuta kag mga pintal nga saway: 14 Si Ahinadab nga anak nga lalaki ni Iddo nagtag-iya sang Mahanaim: 15 Si Ahimaaz yara sa Neftali; sia man nagpangasawa kay Batsemat nga anak nga babaye ni Salomon: 16 Si Baana nga anak nga lalaki ni Husai yara sa Aser kag sa Alot: 17 Si Jehosafat nga anak nga lalaki ni Parua, sa Isacar: 18 Si Simei nga anak nga lalaki ni Ela, sa Benjamin: 19 Si Geber nga anak nga lalaki ni Uri yara sa duta sang Galaad, sa duta ni Sihon nga hari sang mga Amornon, kag ni Og nga hari sang Basan; kag sia lamang ang opisyal nga yara sa duta. 20 ¶ Ang Juda kag Israel madamu, subong sang balas nga yara sa baybayon sang dagat sa kadamuon, nga nagakaon kag nagainum, kag nagapangalipay. 21 Kag si Salomon naggahum sa tanan nga ginharian kutub sa suba tubtub sa duta sang mga Filistinhon, kag tubtub sa dulunan sang Egipto: nagdala sila sing mga regalo, kag nag-alagad kay Salomon sa tanan nga adlaw sang iya kabuhi. 22 ¶ Kag ang kalan-on ni Salomon sa tagsa ka adlaw katloan ka sukub nga harina nga mapino, kag kan-uman ka sukub nga ginaling nga uyas, 23 Napulo ka baka nga matambok, kag duha ka pulo ka baka gikan sa mga halalban, kag isa ka gatus ka carnero, luwas sang mga usa nga lalaki, kag sang gamay nga mga usa nga lalaki, kag malus-aw nga mapulapula nga usa, kag mga pispis nga pinatambok. 24 Kay sia naggahum sa bug-os nga kadutaan sa sini nga kilid sang suba, kutub sa Tifsa tubtub sa Azza, sa ibabaw sang tanan nga mga hari sa sini nga kilid sang suba: kag may paghidait sia sa tanan nga kilid sa palibut niya. 25 Kag ang Juda kag Israel nagpuyo sing malig-on, ang tagsa ka tawo sa idalum sang iya puno sang ubas kag sa idalum sang iya kahoy nga higuera, kutub sa Dan tubtub sa Beer-seba, sa tanan nga adlaw ni Salomon. 26 ¶ Kag si Salomon may kap-atan ka libo ka palasudlan sang mga kabayo nga sa iya mga kangga, kag napulog duha ka libo ka manugkabayo. 27 Kag yadtong mga opisyal nag-aman sing kalan-on kay haring Salomon, kag sa tanan nga nagasalo sa latok ni haring Salomon, ang tagsa ka tawo sa iya bulan: wala nila pagpakulangi sing bisan ano. 28 Nagpadala man sila sing sebada kag dagami nga sa mga kabayo kag sa mga dromedario sa duug diin ang mga opisyal, ang tagsa ka tawo sono sa iya katungdanan. 29 ¶ Kag ginhatagan sang Dios si Salomon sing kaalam kag paghangup nga lakas gid, kag pagkadaku sing tagiposoon, subong sang balas nga yara sa baybayon sang dagat. 30 Kag ang kaalam ni Salomon naglabaw sa kaalam sang tanan nga katawohan sang duta sang sidlangan, kag sa tanan nga kaalam sang Egipto. 31 Kay maalam pa sia sa tanan nga tawo; kay Etan nga Ezranhon, kag kay Heman, kag kay Calcol, kag kay Darda, ang mga anak nga lalaki ni Mahol: kag ang iya kabantugan yara sa tanan nga pungsud sa palibut. 32 Kag nagpamolong sia sing tatlo ka libo ka hulubaton: kag ang iya mga ambahanon isa ka libo kag lima. 33 Kag nagpamolong sia nahanungud sang mga kahoy, kutub sa cedro nga kahoy nga yara sa Libano tubtub sa isopo nga nagatubo sa dingding: nagpamolong man sia nahanungud sang kasapatan, kag sang kapispisan, kag sang nagasaug nga mga butang, kag sang kaisdaan. 34 Kag may nag-abut gikan sa tanan nga katawohan sa pagpamati sang kaalam ni Salomon, gikan sa tanan nga hari sang duta, nga nakabati nahanungud sang iya kaalam. KAPITULO 5KAG si Hiram nga hari sang Tiro nagpadala sang iya mga alagad kay Salomon; kay nakabati sia nga ginhaplas nila sia nga hari sa tal-us sang iya amay: kay si Hiram mahigugmaon gihapon kay David.2 Kag si Salomon nagpadala kay Hiram, nga nagasiling, 3 Ikaw nakahibalo nga ang akon amay nga si David wala makapatindug sing balay sa ngalan sang GINOO nga iya Dios tungud sang mga inaway nga naglibut sa iya sa tagsa ka luyo, tubtub nga ang GINOO nagbutang sa ila sa idalum sang mga dapadapa sang iya mga tiil. 4 Apang karon ang GINOO nga akon Dios naghatag sa akon sing kapahuwayan sa tagsa ka luyo, sa bagay nga walay kasumpung ukon malain nga hitabu. 5 Kag, yari karon, ako nagabuko sa pagpatindug sing balay sa ngalan sang GINOO nga akon Dios, sono sa ginpamolong sang GINOO kay David nga akon amay, nga nagasiling, Ang imo anak, nga ibutang ko sa imo trono sa tal-us nimo, sia magapatindug sing balay nga sa akon ngalan. 6 Busa karon sogo ka nga pagpudlan nila ako sing mga cedro nga kahoy sa Libano; kag ang akon mga alagad magaupud sa imo mga alagad: kag ako magahatag sa imo sing sohol tungud sa imo mga alagad sono sa tanan nga itangdo mo: kay ikaw nakahibalo nga wala sing bisan sin-o sa amon nga makahibalo sa pagpulud sing kahoy subong sa mga Sidonhon. 7 ¶ Kag nahanabu, sang pagkabati ni Hiram sang mga polong ni Salomon, nga nagkalipay sia sing daku, kag nagsiling, Pakamaayohon ang GINOO sining adlaw, nga naghatag kay David sing anak nga maalam sa ibabaw sining katawohan nga daku. 8 Kag si Hiram nagpadala kay Salomon, nga nagasiling, Ginhunahuna ko ang mga butang nga ginpahibalo mo sa akon: kag himoon ko ang tanan nga imo luyag nahanungud sa tablon nga cedro, kag nahanungud sa tablon nga abeto. 9 Ang akon mga alagad magapadulhog sa ila kutub sa Libano tubtub sa dagat: kag balsahon ko sila paagi sa dagat sa mga balsa tubtub sa duug nga itangdo mo sa akon, kag didto pahubaran ko sila, kag batonon mo sila: kag ikaw magahimo sang akon luyag sa paghatag sing kalan-on sa akon panimalay. 10 Gani si Hiram naghatag kay Salomon sing mga kahoy nga cedro kag mga kahoy nga abeto sono sa tanan niya nga luyag. 11 Kag si Salomon naghatag kay Hiram sing duha ka pulo ka libo ka sukub nga trigo nga kalan-on sang iya panimalay, kag duha ka pulo ka sukub nga lana nga lunsay: sa amo naghatag si Salomon kay Hiram tuigtuig. 12 Kag ang GINOO naghatag kay Salomon sing kaalam, sono sa iya ginsaad sa iya: kag may paghidait sa tunga ni Hiram kag ni Salomon; kag naghimo sila nga duha sing pagdampigay. 13 ¶ Kag si haring Salomon nagtipon sing katawohan nga may takay sa pagpangabudlay gikan sa bug-os nga Israel; kag ang katawohan nga may takay katloan ka libo ka lalaki. 14 Kag ginpadala niya sila sa Libano, tagpulo ka libo sa tagsa ka bulan sa bulosbulos: isa ka bulan sila sa Libano, kag duha ka bulan sa balay: kag si Adoniram amo ang pangolo sang mga tawo nga nagapangabudlay sa takay. 15 Kag si Salomon may kapitoan ka libo nga manugdala sang mga lulan, kag kawaloan ka libo nga manugpulud sa kabukiran; 16 Luwas sang puno nga mga opisyal ni Salomon nga mga manugdumala sang buluhaton, tatlo ka libo kag tatlo ka gatus ang naggahum sa mga tawo nga nagpangabudlay sa buluhaton. 17 Kag ang hari nagsogo, kag nagdala sila sing dalagku nga mga bato, mga bato nga malahalon, kag nabasbasan nga mga bato, sa pagpasad sang sadsaran sang balay. 18 Kag ang mga manugbalay ni Salomon kag ang mga manugbalay ni Hiram nagbasbas sini, kag ang mga manughimo sang mga bato nga kwadrado: gani nag-aman sila sang tablon kag sang mga bato sa pagpatindug sang balay. KAPITULO 6KAG nahanabu sa ikap-at ka gatus kag kawaloan nga tuig sa tapus nga nakagowa ang kaanakan sang Israel gikan sa Egipto, sa ikap-at nga tuig sang paghari ni Salomon sa Israel, sa bulan nga Zif, nga amo ang ikaduhang bulan, nagsugud sia sa pagpatindug sang balay sang GINOO.2 Kag ang balay nga ginpatindug ni haring Salomon sa GINOO, ang kalabaon sini kan-uman ka maniko, kag ang kasangkaron sini duha ka pulo ka maniko, kag ang kataason sini katloan ka maniko. 3 Kag ang portico sa atubangan sang templo sang balay, duha ka pulo ka maniko ang kalabaon sini, sono sa kasangkad sang balay; kag napulo ka maniko ang iya kasangkad sa atubangan sang balay. 4 Kag naghimo sia sa balay sing mga bintana nga makitid sing mga kasanag. 5 ¶ Kag nagpatindug sia sa kilid sang dingding sang balay sing mga hulut palibut, sa kilid sang mga dingding sang balay palibut, sang templo kag sang oraculo: kag naghimo sia sing mga hulut sa palibut: 6 Ang hulut nga naidalum gid lima ka maniko ang kasangkaron, kag ang natunga anum ka maniko ang kasangkaron, kag ang ikatlo pito ka maniko ang kasangkaron: kay sa gowa naghimo sia sing mga makitid nga mga tukud sa dingding sang balay palibut, agud nga indi magdulot ang mga soleras sa mga dingding sang balay. 7 Kag ang balay, sang ginapatindug ini, ginhimo gikan sa mga bato nga napamasbasan na sa wala pa ini gindala didto: agud nga wala sing palo ukon wasay ukon bisan ano nga galamiton nga salsalon sa balay nga nabatian sang ginapatindug ini. 8 Ang ganhaan sang hulut nga natunga yara sa natoo nga kilid sang balay: kag nagasaka sila sa mga alintaga nga nagalibut pakadto sa natunga nga hulut, kag gikan sa natunga pakadto sa ikatlo. 9 Gani ginpatindug niya ang balay, kag gintapus ini; kag ginkisamihan niya ang balay sing mga soleras kag mga tapi nga cedro. 10 Kag niyan ginpatindug niya ang mga hulut nga duut sa bug-os nga balay, lima ka maniko ang kataas: kag nagtungtung sila sa balay sa tablon nga cedro. 11 ¶ Kag ang polong sang GINOO nag-abut kay Salomon, nga nagasiling, 12 Nahanungud sini nga balay nga imo ginapatindug, kon maglakat ka sa akon mga palatukuran, kag maghukom sang akon mga paghukom, kag magbantay sang tanan ko nga sogo sa paglakat sa ila; niyan pagatumanon ko sa imo ang akon polong, nga ginpamolong ko kay David nga imo amay: 13 Kag magapuyo ako sa tunga sang kaanakan sang Israel, kag indi magbiya sang akon katawohan nga Israel. 14 Gani ginpatindug ni Salomon ang balay, kag gintapus ini. 15 Kag ginhimo niya ang mga dingding sang balay sa sulud nga mga tapi nga cedro, kutub sa salog sang balay tubtub sa mga dingding sang kisami: kag gintaklapan niya sila sa sulud sing kahoy, kag gintaklapan niya ang salog sang balay sing mga tapi nga abeto. 16 Kag gindagpakan niya ang duha ka pulo ka maniko sa mga kilid sang balay sing mga tapi nga cedro kutub sa salog tubtub sa mga dingding sang kisami: kag gindagpakan niya sila sa nasulud nga sa oraculo, bisan sa duug nga labing balaan. 17 Kag ang balay, nga amo, ang templo sa atubangan sini, kap-atan ka maniko ang kalabaon. 18 Kag ang balay sa nasulud may cedro nga nagutiban sing mga puskol kag bukad nga mga bulak: ang tanan cedro; wala sing makita nga bato. 19 Kag sa balay sa nasulud nag-aman sia sing oraculo, sa pagbutang didto sang arka sang katipan sang GINOO. 20 Kag ang oraculo may duha ka pulo ka maniko sa kalabaon nga sa atubangan, kag duha ka pulo ka maniko sa kasangkaron, kag duha ka pulo ka maniko sa kataason: kag gintaklapan niya ini sing bulawan nga puro; kag sa amo gintaklapan ang halaran nga nahimo sa cedro. 21 Gani gintaklapan ni Salomon sing bulawan nga puro ang balay sa nasulud: kag ginbitayan niya pabalabag sing mga kadena nga bulawan sa atubangan sang oraculo; kag gintaklapan niya ini sing bulawan. 22 Kag gintaklapan niya sing bulawan ang bug-os nga balay, tubtub nga ang bug-os nga balay nahil-ob: ang bug-os nga halaran man nga sa luyo sang oraculo gintaklapan niya sing bulawan. 23 ¶ Kag sa sulud sang oraculo naghimo sia sing duha ka querubin nga kahoy nga olivo, ang tagsa napulo ka maniko ang kataason. 24 Kag ang isa ka pakpak sang querubin lima ka maniko, kag ang isa pa ka pakpak sang querubin lima ka maniko: napulo ka maniko kutub sa ukbung sang isa ka pakpak tubtub sa ukbung sang isa. 25 Kag ang ikaduha nga querubin napulo ka maniko: ang duha ka querubin isa sing takus kag isa ang kadakuon. 26 Ang kataason sang isa ka querubin napulo ka maniko, kag amo ini sa isa pa ka querubin. 27 Kag ginbutang niya ang mga querubin sa sulud sang balay nga nasulud: kag sila naghumlad sang mga pakpak sang mga querubin, sa bagay nga ang pakpak sang isa nagduut sa isa ka dingding, kag ang pakpak sang isa pa ka querubin nagduut sa isa pa ka dingding; kag ang ila mga pakpak nagduutay sa tunga sang balay. 28 Kag gintaklapan niya sing bulawan ang mga querubin. 29 Kag gingutiban niya ang tanan nga dingding sang balay palibut sing ginutib nga mga dagway sang mga querubin kag sang mga kahoy nga palma kag nagabukad nga mga bulak, sa sulud kag sa gowa. 30 Kag gintaklapan niya sing bulawan ang salog sang balay sa sulud kag sa gowa. 31 ¶ Kag naghimo sia sa salamputan sang oraculo sing mga ganhaan nga kahoy nga olivo: ang olohan sang ganhaan kag ang mga bakalan ikalima nga bahin sang dingding. 32 Ang duha ka ganhaan himo sa kahoy nga olivo man; kag naggutib sia sa ila sing mga querubin nga mga ginutib kag mga kahoy nga palma kag bukad nga mga bulak, kag gintaklapan sila sing bulawan, kag ginhil-ob niya sing bulawan ang mga querubin kag ang mga kahoy nga palma. 33 Subong man naghimo sia sa ganhaan sang templo sing mga bakalan nga kahoy nga olivo, sa ikap-at nga bahin sang dingding. 34 Kag ang duha ka ganhaan himo sa kahoy nga abeto: ang duha ka panid sang isa ka ganhaan mapilopilo, kag ang duha ka panid sang isa pa ka ganhaan mapilopilo. 35 Kag naggutib sia sa ila sing mga querubin kag mga kahoy nga palma kag bukad nga mga bulak: kag gintaklapan niya sila sing bulawan nga ginpasibo niya sa ginutib. 36 ¶ Kag ginhimo niya ang luwang nga nasulud sa tatlo ka kubay nga mga bato nga binasbasan, kag isa ka kubay nga cedro nga soleras. 37 ¶ Sa ikap-at nga tuig napahamtang ang sadsaran sang balay sang GINOO, sa bulan nga Zif: 38 Kag sa ikapulog isa nga tuig, sa bulan nga Bul, nga amo ang bulan nga ikawalo, nahuman ang balay sa tanan niyang bahin, kag sono sa bug-os nga padugi sini. Gani ginpatindug niya ini sa pito ka tuig. KAPITULO 7APANG si Salomon nagpatindug sang iya kaugalingon nga balay sing napulo kag tatlo ka tuig, kag ginhuman niya sing bug-os ang iya balay.2 ¶ Ginpatindug man niya ang balay gikan sa kagulangan sang Libano; isa ka gatus ka maniko ang iya kalabaon, kag kalim-an ka maniko ang iya kasangkaron, kag katloan ka maniko ang iya kataason, sa ibabaw sang apat ka kubay nga mga haligi nga cedro, nga may mga soleras nga cedro sa ibabaw sang mga haligi. 3 Kag nakisamihan ini sing cedro sa ibabaw nga nagatungtung sa kap-atan kag lima ka soleras nga yara sa ibabaw sang mga haligi, napulo kag lima sa isa ka kubay. 4 Kag may tatlo ka bintana sa tatlo ka kubay, kag ang kasanag nagaatubang sa kasanag sa tatlo ka kubay. 5 Kag ang tanan nga mga ganhaan kag mga bakalan kwadrado, upud sang mga bintana: kag ang kasanag nagaatubang sa kasanag sa tatlo ka kubay. 6 ¶ Kag naghimo sia sing portico sang mga haligi; kalim-an ka maniko ang iya kalabaon, kag katloan ka maniko ang iya kasangkaron: kag ang portico sa atubangan nila: kag ang iban nga mga haligi kag ang madamul nga soleras sa atubangan nila. 7 ¶ Niyan naghimo sia sang portico nga sa trono diin sia magahukom, bisan ang portico nga hukmanan: kag ini gintaklapan sing cedro kutub sa ukbung sang isa ka kilid sang salog tubtub sa pihak. 8 ¶ Kag ang iya balay nga puluy-an niya may isa pa ka luwang sa sulud sang portico, nga kaangay nga buhat. Nagpatindug man si Salomon sing balay nga kaangay sini nga portico nga sa anak nga babaye ni Faraon, nga iya ginpangasawa. 9 Ini tanan sa mga bato nga malahalon, sono sa mga takus sang mga bato nga binasbasan, nga ginlagari sang mga lagari, sa gowa kag sa sulud, bisan kutub sa sadsaran tubtub sa angkub, kag subong sini sa gowa tubtub sa daku nga luwang. 10 Kag ang sadsaran mga bato nga malahalon, bisan dalagku nga mga bato, mga bato nga tagnapulo ka maniko, kag mga bato nga tagwalo ka maniko. 11 Kag sa ibabaw mga bato nga malahalon, sono sa mga takus sang mga bato nga nabasbasan, kag mga cedro. 12 Kag ang daku nga luwang palibut may tatlo ka kubay nga bato nga nabasbasan, kag isa ka kubay nga mga soleras nga cedro, nga sa nasulud nga luwang sang balay sang GINOO, kag nga sa portico sang balay. 13 ¶ Kag si haring Salomon nagpadala kag ginpakuha si Hiram gikan sa Tiro. 14 Anak nga lalaki sia sang balo nga babaye sang tribo ni Neftali, kag ang iya amay tawo nga taga-Tiro, nga panday sa saway: kag puno sia sing kaalam, kag paghangup, kag pagkasampaton sa paghimo sang tanan nga buluhaton sa saway. Kag nagkadto sia kay haring Salomon, kag naghimo sang tanan niya nga buluhaton. 15 Kay ginhuman niya ang duha ka haligi nga saway, ang tagsa sa ila may kataason nga napulo kag walo ka maniko: kag ang lubid nga napulo kag duha ka maniko makalikos sa bisan diin sa ila. 16 Kag naghimo sia sing duha ka oloolo nga tinunaw nga saway, nga ibutang sa mga ukbung sang mga haligi: ang kataason sang isa ka oloolo lima ka maniko, kag ang kataason sang isa pa ka oloolo lima ka maniko: 17 Kag may mga pinuna sang linala nga buhat, kag mga bugway nga tinalikala, nga sa mga oloolo sa ukbung sang mga haligi; pito nga sa isa ka oloolo, kag pito nga sa isa pa ka oloolo. 18 Kag ginhimo niya ang mga haligi, kag duha ka kubay sa palibut sa isa ka pinuna nga buhat, sa pagputus sang mga oloolo nga yara sa ukbung, sing mga granada: kag amo ini ang ginhimo niya sa iban nga oloolo. 19 Kag ang mga oloolo nga yara sa ukbung sang mga haligi sa portico mga lirio nga binuhat, apat ka maniko. 20 Kag ang mga oloolo sa ibabaw sang duha ka haligi may mga granada man sa ibabaw, malapit sa natiyan nga yara sa luyo sang pinuna: kag ang mga granada duha ka gatus, nga nagakubay palibut sa ibabaw sang iban nga oloolo. 21 Kag ginpatindug niya ang mga haligi sa portico sang templo: kag ginpatindug niya ang haligi nga natoo, kag ginhingalanan ini Jaquin: kag ginpatindug niya ang haligi nga nawala, kag ginhingalanan ini Boaz. 22 Kag sa ukbung sang mga haligi yara ang binuhat nga lirio: sa amo natapus ang paghimo sang mga haligi. 23 ¶ Kag naghimo sia sang dagat nga tinunaw, napulo ka maniko gikan sa bibig pa bibig: manipolon palibut, kag ang iya kataason lima ka maniko: kag ang lubid nga katloan ka maniko naglikos sa iya palibut. 24 Kag sa ubus sang iya bibig palibut may mga puskol sa palibut, napulo sa isa ka maniko, nga nagasapul sa dagat palibut: ang mga puskol ginbasya sa duha ka kubay, sang pagbasya sini. 25 Nagtungtung ini sa napulog duha ka baka, ang tatlo nagaatubang sa aminhan, kag ang tatlo nagaatubang sa katundan, kag ang tatlo nagaatubang sa bagatnan, kag ang tatlo nagaatubang sa sidlangan: kag ang dagat nagatungtung sa ila, kag ang pang-olihi nila tanan nayon sa sulud. 26 Kag ang kadamul sini isa ka dapal, kag ang iya bibig ginhimo subong sang bibig sang tagayan, nga may mga bukad sang mga lirio: ini nasudlan sing duha ka libo ka bat. 27 ¶ Kag naghimo sia sing napulo ka tulungtungan nga saway; ang kalabaon sang isa ka tulungtungan apat ka maniko, kag ang kasangkaron apat ka maniko, kag tatlo ka maniko ang kataason sini. 28 Kag ang paghimo sang mga tulungtungan amo ini: may mga dagpak sila, kag may mga dagpak sa ulut sang mga singit: 29 Kag sa mga dagpak nga yara sa ulut sang mga singit may mga leon, mga baka, kag mga querubin: kag sa ibabaw sang mga singit may tulungtungan nga natungtung: kag sa ubus sang mga leon kag mga baka may mga gindugang nga manipis nga buhat. 30 Kag ang tagsa ka tulungtungan may apat ka rueda nga saway, kag mga plansa nga saway: kag ang ila apat ka pamusud may mga palatungan: sa idalum sang batiya may mga tinunaw nga palatungan, sa kilid sang tagsa ka gindugang. 31 Kag ang baba sini sa sulud sang oloolo kag pa ibabaw isa ka maniko: apang ang iya baba manipolon nga isa ka maniko kag tunga, sono sa pagbuhat sang tulungtungan: kag sa baba sini man may mga gutib, kag ang ila mga dagpak kwadrado, indi manipolon. 32 Kag ang apat ka rueda sa idalum sang mga dagpak; ang mga eje sang mga rueda naangut sa tulungtungan: kag ang kataason sang rueda isa ka maniko kag tunga. 33 Kag ang pagbuhat sang mga rueda kaangay sang pagbuhat sang rueda sang kangga: ang ila mga eje, kag ang ila mga kubo, kag ang ila mga kama, kag ang ila mga radyos, tinunaw tanan. 34 Kag may apat ka palatungan sa apat ka pamusud sang tagsa ka tulungtungan: kag ang mga palatungan nila unay sa tulungtungan. 35 Kag sa ibabaw sang tulungtungan may likin nga manipolon nga tunga sa maniko ang kataason: kag sa ibabaw sang tulungtungan ang iya mga singit kag ang iya mga dagpak unay sila. 36 Kay sa mga plansa sang mga singit, kag sa mga dagpak nila, naggutib sia sing mga querubin, mga leon, kag mga kahoy nga palma, sono sa kalaparon sang tagsatagsa, kag may mga gindugang palibut. 37 Sono sa sining bagay naghimo sia sing napulo ka tulungtungan: tanan sila may isa ka horma, isa ka takus, kag isa ka kadakuon. 38 ¶ Niyan naghimo sia sing napulo ka batiya nga saway: ang isa ka batiya nagasulud sing kap-atan ka bat: kag ang tagsa ka batiya apat ka maniko: kag ang isa ka batiya natungtung sa tagsa sang napulo ka tulungtungan. 39 Kag ginbutang niya ang lima ka tulungtungan sa too nga kilid sang balay, kag lima sa wala nga kilid sang balay: kag ginpahamtang niya ang dagat sa too nga kilid sang balay sa nasidlangan nayon sa bagatnan. 40 ¶ Kag naghimo si Hiram sang mga batiya, kag sang mga pala, kag mga planggana. Gani gintapus ni Hiram ang paghimo sang tanan nga buluhaton nga ginhimo niya tungud kay haring Salomon nga sa balay sang GINOO: 41 Ang duha ka haligi, kag ang duha ka yahong sang mga oloolo nga yadto sa ukbung sang duha ka haligi; kag ang duha ka pinuna nga binuhat, sa pagputus sang duha ka yahong sang mga oloolo nga yara sa ukbung sang mga haligi; 42 Kag ang apat ka gatus ka granada nga sa duha ka pinuna nga binuhat, duha ka kubay nga mga granada sa tagsa ka pinuna nga binuhat, sa pagputus sang duha ka yahong sang mga oloolo nga yara sa ukbung sang mga haligi; 43 Kag ang napulo ka tulungtungan, kag ang napulo ka batiya sa ibabaw sang mga tulungtungan; 44 Kag ang isa ka dagat, kag ang napulog duha ka baka sa idalum sang dagat; 45 Kag ang mga kolon, kag ang mga pala, kag ang mga planggana: kag ini tanan nga suludlan, mga pinahining nga saway nga ginhimo ni Hiram kay haring Salomon, nga sa balay sang GINOO. 46 Ginhorma sila sang hari sa kapatagan sang Jordan, sa duta nga daga sa ulut sang Sucot kag Zaretan. 47 Kag ang tanan nga gamit wala na pagtimbanga ni Salomon, bangud nga lakas sila kadamu: ang kabug-at sang saway indi mausisaan. 48 Kag ginhimo ni Salomon ang tanan nga gamit sa balay sang GINOO: ang halaran nga bulawan, kag ang latok nga bulawan, nga natungtungan sang tinapay nga pahayag, 49 Kag ang mga kandilero nga puro nga bulawan, lima sa too nga kilid, kag lima sa wala, sa atubangan sang oraculo, nga may mga bulak, kag mga suga, kag mga kimpit nga bulawan, 50 Kag ang mga yahong, kag ang mga inugpalong, kag ang mga planggana, kag ang mga kutsara, kag ang mga incensario nga bulawan nga puro; kag ang mga bisagra nga bulawan, nga sa mga ganhaan sang nasulud nga balay, ang duug nga labing balaan, kag sa mga ganhaan sang balay, nga amo, sang templo. 51 Sa sini ang bug-os nga buluhaton nga ginhimo ni haring Salomon sa balay sang GINOO nahuman. Kag ginpasulud ni Salomon ang mga butang nga gindedicar ni David nga iya amay; ang pilak, kag ang bulawan, kag ang mga suludlan, ginbutang niya sa tunga sang mga bahandi sang balay sang GINOO. KAPITULO 8NIYAN gintipon ni Salomon ang mga tigulang sang Israel, kag ang tanan nga pangolo sang mga tribo, ang mga puno sang mga kaamayan sang kaanakan sang Israel, kay haring Salomon sa Jerusalem, agud nga mapataklad nila ang arka sang katipan sang GINOO gikan sa siudad ni David, nga amo ang Zion.2 Kag nagtipon kay haring Salomon ang tanan nga tawo sang Israel sa pandut sa bulan nga Etanim, nga amo ang ikapitong bulan. 3 Kag nag-abut ang tanan nga tigulang sang Israel, kag gindala sang mga pari ang arka. 4 Kag gindala nila pataklad ang arka sang GINOO, kag ang tabernakulo sang katilingban, kag ang tanan nga suludlan nga balaan nga yara sa tabernakulo, ini sila gindala pataklad sang mga pari kag sang mga Levinhon. 5 Kag si haring Salomon, kag ang bug-os nga katilingban sang Israel, nga nagtipon sa iya, upud sa iya sa atubangan sang arka, nga nagahalad sing mga carnero kag mga baka, nga indi masugid ukon maisip sa kadamuon. 6 Kag ginpasulud sang mga pari ang arka sang katipan sang GINOO sa iya duug, sa oraculo sang balay, sa duug nga labi gid kabalaan, sa idalum sang mga pakpak sang mga querubin. 7 Kay ang mga querubin nagahumlad sang ila duha ka pakpak sa ibabaw sang duug sang arka, kag ginatabunan sang mga querubin ang arka kag ang iya mga yayongan sa ibabaw. 8 Kag ginpagowa nila ang mga yayongan, agud nga ang mga ukbung sang mga yayongan makit-an sa balaan nga duug sa atubangan sang oraculo, kag indi sila makita sa gowa: kag didto sila tubtub sining adlaw. 9 Wala didto sing bisan ano sa arka luwas ang duha ka tapitapi nga bato, nga ginbutang didto ni Moises sa Horeb, sang nagpakigkatipan ang GINOO sa kaanakan sang Israel, sang paggowa nila gikan sa duta sang Egipto. 10 Kag nahanabu, sang paggowa sang mga pari gikan sa duug nga balaan, nga ang panganud nagpuno sang balay sang GINOO, 11 Sa bagay nga ang mga pari indi makatindug sa pag-alagad bangud sang panganud: kay ang himaya sang GINOO nagpuno sang balay sang GINOO. 12 ¶ Niyan nagpamolong si Salomon, Ang GINOO nagsiling nga sia magapuyo sa pitipit nga kadudulman. 13 Sa pagkamatuud nakapatindug na ako sa imo sing balay nga puluy-an, isa ka malig-on nga duug nga imo puluy-an sa gihapon. 14 Kag ang hari nagliso sing bug-os, kag ginpakamaayo ang bug-os nga katilingban sang Israel: (kag ang bug-os nga katilingban sang Israel nagtindug;) 15 Kag nagsiling sia, Pakamaayohon ang GINOONG Dios sang Israel, nga nagpamolong sa iya baba kay David nga akon amay, kag sa iya kamut gintuman ini, nga nagasiling, 16 Kutub sa adlaw nga ginpagowa ko ang akon katawohan nga Israel gikan sa Egipto, wala ako magpili sing siudad gikan sa tanan nga tribo sang Israel sa pagpatindug sing balay, agud nga mangindidto ang akon ngalan; apang ginpili ko si David nga maghari sa akon katawohan nga Israel. 17 Kag ini yara sa tagiposoon ni David nga akon amay ang pagpatindug sing balay nga sa ngalan sang GINOONG Dios sang Israel. 18 Kag ang GINOO nagsiling kay David nga akon amay, Sa bagay nga yara ini sa imo tagiposoon sa pagpatindug sing balay nga sa akon ngalan, naghimo ka sing maayo nga yara ini sa imo tagiposoon. 19 Walay sapayan indi ka magpatindug sang balay; kondi ang imo anak nga lalaki nga magagowa sa imo mga balikawang, sia magapatindug sang balay sa akon ngalan. 20 Kag gintuman sang GINOO ang iya polong nga ginpamolong niya, kag nagtindug ako nga tal-us ni David nga akon amay, kag nagalingkod sa trono sang Israel, sono sa ginsaad sang GINOO, kag nagpatindug sang balay sa ngalan sang GINOONG Dios sang Israel. 21 Kag didto nagbutang ako sing duug nga sa arka, diin ang katipan sang GINOO, nga ginhimo niya upud sa aton mga kaamayan, sang pagpagowa niya sa ila gikan sa duta sang Egipto. 22 ¶ Kag nagtindug si Salomon sa atubangan sang halaran sang GINOO sa atubangan sang bug-os nga katilingban sang Israel, kag nag-untay sang iya mga kamut nayon sa langit: 23 Kag nagsiling sia, GINOONG Dios sang Israel, walay Dios kaangay sa imo, sa langit sa ibabaw, ukon sa duta sa idalum, nga nagabantay sing katipan kag kalooy upud sa imo mga alagad nga nagalakat sa atubangan mo sa bug-os nilang tagiposoon: 24 Nga nagtipig upud sa imo alagad nga si David nga akon amay sinang imo ginsaad sa iya: ginpamolong mo man sang imo baba, kag gintuman ini sang imo kamut subong sining adlaw. 25 Busa karon, GINOONG Dios sang Israel, tipigi upud sa imo alagad nga si David nga akon amay inang ginsaad mo sa iya, nga nagasiling, Walay makulang nga lalaki sa imo sa itololok ko nga maglingkod sa trono sang Israel; agud nga ang imo mga anak maghalong sa ila dalanon, nga sila maglakat sa atubangan nakon subong sang paglakat mo sa atubangan ko. 26 Kag karon, O Dios sang Israel, pamatud-i ang imo polong, ginaampo ko sa imo, nga ginpamolong mo sa imo alagad nga si David nga akon amay. 27 Apang matuud gid bala nga ang Dios magapuyo sa duta? yari karon, ang langit kag ang langit sang mga langit indi makapahaigo sa imo; daw ano pa gid bala kadiotay ining balay nga akon ginpatindug? 28 Walay sapayan lingga ang pangamuyo sang imo alagad, kag ang iya pag-ampo, O GINOO nga akon Dios, sa pagpamati sang pagtuaw kag sang pangamuyo, nga ginapangamuyo sang imo alagad sa atubangan mo sining adlaw: 29 Nga magmuklat ang imo mga mata sa gab-i kag adlaw nayon sa sining balay, nayon sa duug nga imo ginsiling, Ang akon ngalan mangindidto: agud nga magapamati ka sang pangamuyo nga ipangamuyo sang imo alagad nayon sa sining duug. 30 Kag pamati ka sa pag-ampo sang imo alagad, kag sang imo katawohan nga Israel, kon magpangamuyo sila nayon sa sining duug: kag pamati ka sa langit nga imo puluy-an: kag kon mabatian mo, patawara. 31 ¶ Kon ang bisan sin-o nga tawo magpakasala batok sa iya isigkatawo, kag ginpilit sia sa pagsumpa, kag ang panumpa mag-abut sa atubangan sang imo halaran sa sining balay: 32 Niyan pamati ka sa langit, kag maghimo, kag hukmi ang imo mga alagad, nga nagatagudili sang malauton, sa pagpabalik sang iya pagginawi sa iya kaugalingon nga olo; kag nagapakamatarung sang matarung, sa paghatag sa iya sono sa iya pagkamatarung. 33 ¶ Kon ang imo katawohan nga Israel dag-on sa atubangan sang kaaway, bangud nga nakasala sila batok sa imo, kag magbalik sila liwat sa imo, kag magtuad sang imo ngalan, kag magpangamuyo, kag mag-ampo sa imo sa sining balay: 34 Niyan pamati ka sa langit, kag patawara ang sala sang imo katawohan nga Israel, kag iuli sila liwat sa duta nga ginhatag mo sa ila mga kaamayan. 35 ¶ Kon ang langit matakpan, kag wala sing ulan bangud nga sila nakasala batok sa imo; kon magpangamuyo sila nayon sining duug, kag magtuad sang imo ngalan, kag magtalikod sa ila sala, sa ginasakit mo sila: 36 Niyan pamati ka sa langit, kag patawara ang sala sang imo mga alagad, kag sang imo katawohan nga Israel, agud nga tudloan mo sila sang maayo nga dalan nga ila laktan, kag padalhi sing ulan ang imo duta, nga nahatag mo nga panublion sa imo katawohan. 37 ¶ Kon sa duta may tiggulutum, kon may peste, panglaya, agop-op, apan, ukon kon may atatalo; kon likupan sila sang ila mga kaaway sa duta sang ila mga siudad; bisan anong kalalat-an, bisan ano dira nga balatian; 38 Bisan anong pangamuyo kag pag-ampo nga himoon sang bisan sin-ong tawo, ukon sang imo bug-os nga katawohan nga Israel, nga ang tagsa ka tawo makahibalo sang kalalat-an sang iya kaugalingon nga tagiposoon, kag mag-untay sang iya mga kamut nayon sining balay: 39 Niyan pamati ka sa langit nga imo puluy-an, kag patawara, kag himoa, kag ihatag sa tagsa ka tawo sono sa tanan niyang mga dalanon, nga nakilala mo ang ila tagiposoon; (kay ikaw, ikaw gid lamang, ang nakakilala sang mga tagiposoon sang tanan nga anak sang mga tawo;) 40 Agud nga magkahadluk sila sa imo sa tanan nga adlaw nga nagakabuhi sila sa duta nga ginhatag mo sa amon mga kaamayan. 41 Labut pa nahanungud sa dumuloong, nga indi gikan sa imo katawohan nga Israel, apang mag-abut gikan sa malayong duta tungud sa imo ngalan; 42 (Kay mabatian nila ang imo dakung ngalan, kag ang imo makusug nga kamut, kag ang imo inuntay nga butkon;) kon magkari sia kag magpangamuyo nayon sining balay; 43 Pamati ka sa langit nga imo puluy-an, kag himoa sono sa tanan nga pagpanawag sa imo sang dumuloong: agud nga ang tanan nga katawohan sang duta makakilala sang imo ngalan, sa pagkahadluk sa imo, subong sang ginahimo sang imo katawohan nga Israel; kag nga sila makakilala nga ining balay, nga akon ginpatindug, ginatawag sa imo ngalan. 44 ¶ Kon ang imo katawohan maggowa sa inaway batok sa ila kaaway, bisan diin ipadala mo sila, kag magpangamuyo sila sa GINOO nayon sa siudad nga imo napili, kag nayon sa balay nga akon ginpatindug sa imo ngalan: 45 Niyan pamati ka sa langit sang ila pangamuyo kag ila pag-ampo, kag apini ang ila kinamatarung. 46 Kon makasala sila batok sa imo, (kay walay tawo nga wala nagapakasala,) kag maakig ka sa ila, kag itugyan sila sa kaaway, sa bagay nga bihagon nila sila pakadto sa duta sang kaaway, malayo ukon malapit; 47 Apang kon makapanghunahuna sila sa ila kaugalingon sa duta diin gindala sila nga mga bihag, kag maghinulsul, kag mag-ampo sa imo sa duta sang mga nagdala sa ila nga mga bihag, nga nagasiling, Nakasala kami, kag nakahimo sing binalingag, nagmalauton kami; 48 Kag niyan magbalik sila sa imo sa bug-os nilang tagiposoon, kag sa bug-os nilang kalag, sa duta sang ila mga kaaway, nga nagdala sa ila nga bihag, kag magpangamuyo sa imo nayon sa ila duta, nga imo ginhatag sa ila mga kaamayan, sa siudad nga imo ginpili, kag sa balay nga akon ginpatindug nga sa imo ngalan: 49 Niyan pamati ka sa ila pangamuyo kag sa ila pag-ampo sa langit nga imo puluy-an, kag apini ang ila kinamatarung, 50 Kag patawara ang imo katawohan nga nakasala batok sa imo, kag ang tanan nilang mga paglapas nga ginlapas nila batok sa imo, kag hatagi sila sing kalooy sa atubangan sang nagdala sa ila nga bihag, agud nga malooy sila sa ila: 51 Kay sila imo katawohan, kag imo panublion, nga ginpagowa mo gikan sa Egipto, gikan sa tunga sang horno nga salsalon: 52 Agud nga ang imo mga mata magmuklat sa pag-ampo sang imo alagad, kag sa pag-ampo sang imo katawohan nga Israel, sa pagpamati sa ila sa tanan nga ituaw nila sa imo. 53 Kay ginpain mo sila nga imo panublion gikan sa tunga sang tanan nga katawohan sang duta, subong sang ginpamolong mo paagi sa kamut ni Moises nga imo alagad, sang pagpagowa mo sang amon mga kaamayan gikan sa Egipto, O Ginoong DIOS. 54 Kag sang pagkatapus ni Salomon sa pagpangamuyo sining bug-os nga pangamuyo kag pag-ampo sa GINOO, nagtindug sia gikan sa atubangan sang halaran sang GINOO, gikan sa pagluhud sa iya mga tuhud nga nabayaw ang iya mga kamut nayon sa langit. 55 Kag nagtindug sia, kag nagpakamaayo sang bug-os nga katilingban sang Israel sa matonog nga tingug, nga nagasiling, 56 Pakamaayohon ang GINOO, nga naghatag sing pahuway sa iya katawohan nga Israel, sono sa tanan nga iya ginsaad: walay nausik nga isa ka polong sang tanan niya nga maayong saad, nga ginsaad niya paagi sa kamut ni Moises nga iya alagad. 57 Mag-upud sa aton ang GINOO nga aton Dios, subong nga nag-upud sia sa aton mga kaamayan: indi niya kita pagbayaan ukon pagbulagan kita: 58 Agud nga mabuyuk niya ang aton tagiposoon sa iya, sa paglakat sa tanan niyang dalanon, kag sa pagbantay sang iya mga sogo, kag sang iya mga palatukuran, kag sang iya mga pagsolondan, nga ginsogo niya sa aton mga kaamayan. 59 Kag ining akon mga polong, nga akon gin-ampo sa atubangan sang GINOO, magmalapit sa GINOO nga aton Dios sa adlaw kag gab-i, agud nga maapinan niya ang kinamatarung sang iya alagad, kag ang kinamatarung sang iya katawohan nga Israel sa tanan nga tion, sono sa ginakinahanglan nga butang: 60 Agud nga ang tanan nga katawohan sang duta makakilala nga ang GINOO Dios, kag nga walay na iban. 61 Busa maghimpit ang inyo tagiposoon sa GINOO nga aton Dios, sa paglakat sa iya mga palatukuran, kag sa pagbantay sang iya mga sogo, subong sang sa sining adlaw. 62 ¶ Kag ang hari, kag ang bug-os nga Israel upud sa iya, nagdolot sing halad sa atubangan sang GINOO. 63 Kag nagdolot si Salomon sang halad nga mga halad sa paghidait, nga gindolot niya nga sa GINOO, sing duha ka pulo kag duha ka libo ka baka, kag isa ka gatus kag duha ka pulo ka libo ka carnero. Gani ang hari kag ang tanan nga katawohan sang Israel nagdedicar sang balay sang GINOO. 64 Sa amo nga adlaw ginpakabalaan sang hari ang natunga sang luwang nga yara sa atubangan sang balay sang GINOO: kay didto nagdolot sia sang mga halad nga sinonog, kag sang mga halad nga kalan-on, kag sang sapay sang mga halad sa paghidait: bangud nga ang halaran nga saway nga yara sa atubangan sang GINOO tama kadiotay sa pagbaton sang mga halad nga sinonog, kag sang mga halad nga kalan-on, kag sang sapay sang mga halad sa paghidait. 65 Kag si Salomon naghiwat sing pandut sa sadtong tion, kag ang bug-os nga Israel upud sa iya, isa ka dakung katilingban, kutub sa salamputan sang Hamat tubtub sa suba sang Egipto, sa atubangan sang GINOO nga aton Dios, pito ka adlaw kag pito ka adlaw, napulog apat ka adlaw. 66 Sa ikawalong adlaw ginpapauli niya ang katawohan: kag sila nagpakamaayo sang hari, kag nagpauli sa ila mga layanglayang nga malipayon kag masinadyahon sa tagiposoon tungud sang tanan nga pagkaayo nga ginhimo sang GINOO kay David nga iya alagad, kag sa Israel nga iya katawohan. KAPITULO 9KAG nahanabu, sang natapus ni Salomon ang pagpatindug sang balay sang GINOO, kag sang balay sang hari, kag sang tanan nga handum ni Salomon nga nahamut-an niya sa paghimo,2 Nga ang GINOO nagpahayag kay Salomon sa ikaduha, subong sang pagpahayag niya sa iya sa Gabaon. 3 Kag ang GINOO nagsiling sa iya, Ginpamatian ko ang imo pangamuyo kag ang imo pag-ampo, nga ginhimo mo sa akon atubangan: ginpakabalaan ko ining balay, nga imo ginpatindug, sa pagbutang didto sang akon ngalan sa gihapon; kag ang akon mga mata kag ang akon tagiposoon mangindidto sing dalayon. 4 Kag kon ikaw maglakat sa atubangan nakon, subong sang paglakat ni David nga imo amay, sa kalubus sang tagiposoon, kag sa pagkatarung, sa paghimo sono sa tanan nga akon ginsogo sa imo, kag magbantay sang akon mga palatukuran kag sang akon mga pagsolondan: 5 Niyan palig-onon ko ang trono sang imo ginharian sa ibabaw sang Israel sa gihapon, sono sa ginsaad ko kay David nga imo amay, nga nagasiling, Walay makulang sa imo nga lalaki sa trono sang Israel. 6 Apang kon magtalikod kamo gikan sa pagsonod sa akon, kamo ukon ang inyo mga anak, kag indi magbantay sang akon mga sogo kag sang akon mga palatukuran nga ginbutang ko sa atubangan ninyo, kondi magkadto kag mag-alagad sa iban nga mga dios, kag magsimba sa ila: 7 Niyan utdon ko ang Israel gikan sa duta nga akon nahatag sa ila; kag ining balay, nga akon ginpakabalaan sa akon ngalan, akon isikway gikan sa itololok nakon; kag ang Israel manginhulubaton kag ululigyaton sa tunga sang tanan nga katawohan: 8 Kag sa sining balay, nga mataas, ang tagsatagsa nga maglabay sa iya matingala, kag magapanagutsut; kag magasiling sila, Ngaa bala nga ginhimo sang GINOO ang subong sini sa sining duta, kag sa sining balay? 9 Kag magasabat sila, Bangud nga ginbayaan nila ang GINOO nga ila Dios, nga nagpagowa sang ila mga kaamayan gikan sa duta sang Egipto, kag nagdangup sa iban nga mga dios, kag nagsimba sa ila, kag nag-alagad sa ila: busa gindala sang GINOO ini tanan nga kalaut sa ila. 10 ¶ Kag nahanabu sa tapus ang duha ka pulo ka tuig, sang si Salomon nakapatindug sing duha ka balay, ang balay sang GINOO, kag ang balay sang hari, 11 (Karon si Hiram nga hari sang Tiro naghatag kay Salomon sing mga kahoy nga cedro kag mga kahoy nga abeto, kag bulawan, sono sa tanan niyang luyag,) niyan si haring Salomon naghatag kay Hiram sing duha ka pulo ka siudad sa duta sang Galilea. 12 Kag si Hiram naggowa gikan sa Tiro sa pagtan-aw sang mga siudad nga ginhatag sa iya ni Salomon; kag wala niya mahamut-i sila. 13 Kag nagsiling sia, Ano bala ining mga siudad nga ginhatag mo sa akon, utud ko? Kag ginhingalanan niya sila nga duta sang Cabul tubtub sining adlaw. 14 Kag si Hiram nagpadala sa hari sing isa ka gatus kag duha ka pulo ka talanton nga bulawan. 15 ¶ Kag amo ini ang kabangdanan sang pagtipon sang katawohan nga may takay sa pagpangabudlay nga ginhimo ni haring Salomon; sa pagpatindug sang balay sang GINOO, kag sang iya kaugalingon nga balay, kag sang Milo, kag sang kuta sang Jerusalem, kag sang Hazor, kag sang Meguido, kag sang Gezer. 16 Kay si Faraon nga hari sang Egipto nakataklad, kag nakaagaw sang Gezer, kag ginsonog ini sa kalayo, kag ginpatay ang mga Canaanhon nga nagpuyo sa siudad, kag ginhatag ini nga regalo tungud sa iya anak nga babaye, asawa ni Salomon. 17 Kag ginpatindug ni Salomon ang Gezer, kag ang Bet-horon nga naubus, 18 Kag ang Baalat, kag ang Tadmor sa kamingawan, sa duta, 19 Kag ang tanan nga siudad nga suluptan nga iya ni Salomon, kag ang mga siudad nga sa iya mga kangga, kag ang mga siudad nga sa iya mga manugkabayo, kag inang buut patindugon ni Salomon sa Jerusalem, kag sa Libano, kag sa bug-os nga duta sang iya ginharian. 20 Kag ang tanan nga katawohan nga nabilin sang mga Amornon, sang mga Hithanon, sang mga Pereznon, sang mga Hevhanon, kag sang mga Jebusnon, nga indi gikan sa kaanakan sang Israel, 21 Ang ila mga anak nga nabilin sa duta sa olihi nila, nga wala man malaglag sing bug-os sang kaanakan sang Israel, gikan sa ila si Salomon naghimo sing mga ulipon sa takay tubtub sining adlaw. 22 Apang gikan sa kaanakan sang Israel si Salomon wala maghimo sing mga ulipon: kondi sila mga lalaki sang pag-awayan, kag iya mga alagad, kag iya mga prinsipe, kag iya mga kapitan, kag mga manugdumala sang iya mga kangga, kag iya mga manugkabayo. 23 Ini sila mga puno sang mga opisyal sa ibabaw sang buluhaton ni Salomon, lima ka gatus kag kalim-an, nga naggahum sa katawohan nga nagpangabudlay sa buluhaton. 24 ¶ Apang nagtaklad ang babaying anak ni Faraon gikan sa siudad ni David pakadto sa iya balay nga ginpatindug nga sa iya ni Salomon: niyan ginpatindug ni Salomon ang Milo. 25 ¶ Kag si Salomon nagdolot sing makatlo sa tagsa ka tuig sing mga halad nga sinonog kag mga halad sa paghidait sa halaran nga iya ginpatindug sa GINOO, kag nagsonog sia sing incienso sa ibabaw sang halaran nga yara sa atubangan sang GINOO. Gani ginhuman niya ang balay. 26 ¶ Kag naghimo si haring Salomon sing panong sang mga sakayan sa Ezion-geber, nga yara sa luyo sang Elot sa baybayon sang Mapulang dagat, sa duta sang Edom. 27 Kag ginpadala ni Hiram ang iya mga alagad sa panong sang mga sakayan, mga sakayanon nga may ihibalo sang dagat, upud sang mga alagad ni Salomon. 28 Kag nag-abut sila sa Ofir, kag nagkuha didto sing bulawan, nga apat ka gatus kag duha ka pulo ka talanton, kag gindala ini kay haring Salomon. KAPITULO 10KAG sang nakabati ang hara sang Seba sang kabantugan ni Salomon nahanungud sang ngalan sang GINOO, nag-abut sia sa pagtilaw sa iya sa mabudlay nga mga pamangkot.2 Kag nag-abut sia sa Jerusalem upud ang tama kadaku nga katay, nga may mga camelyo nga nagdala sing mga pahumut, kag tama kadamu nga bulawan, kag mga bato nga bilidhon: kag sang nag-abut sia kay Salomon, ginpabutyag niya sa iya ang tanan nga yara sa iya tagiposoon. 3 Kag si Salomon nagsaysay sa iya sang tanan niya nga pamangkot: wala sing bisan ano nga natago sa hari, nga wala niya masaysay sa iya. 4 Kag sang nakita sang hara sang Seba ang bug-os nga kaalam ni Salomon, kag ang balay nga iya napatindug, 5 Kag ang pagkaon sa iya latok, kag ang paglingkod sang iya mga alagad, kag ang pag-alagad sang iya mga ministro, kag ang ila panapton, kag ang iya mga manugtagay, kag ang iya salakaan nga ginsakaan niya pakadto sa balay sang GINOO; wala na sia sing espiritu. 6 Kag nagsiling sia sa hari, Matuud ang balita nga akon nabatian sa akon kaugalingon nga duta sang imo mga binuhatan kag sang imo kaalam. 7 Apang wala ako magpati sang mga polong, tubtub nga nag-abut ako, kag ang akon mga mata nakakita sini: kag, yari karon, ang katunga wala masugid sa akon: ang imo kaalam kag kauswagan nagalabaw sang kabantugan nga akon nabatian. 8 Malipayon ang imo mga tawo, malipayon ini nga imo mga alagad, nga yara sa dalayon sa imo atubangan, kag nagapamati sang imo kaalam. 9 Pakamaayohon ang GINOO nga imo Dios, nga nahamuut sa imo, sa pagbutang sa imo sa trono sang Israel: bangud nga ang GINOO naghigugma sa gihapon sa Israel, busa ginhimo ka niya nga hari, sa paghukom kag sa paghimo sang katarungan. 10 Kag naghatag sia sa hari sing isa ka gatus kag duha ka pulo ka talanton nga bulawan, kag tama kabugana nga mga pahumut, kag mga bato nga bilidhon: wala na gid sing nag-abut pa nga subong sini kabugana nga pahumut sang sa ginhatag sang hara sang Seba kay haring Salomon. 11 Kag ang panong nga mga sakayan man ni Hiram, nga nagdala sing bulawan gikan sa Ofir, nagdala gikan sa Ofir sing madamu gid nga kahoy nga sandalo, kag mga bato nga bilidhon. 12 Kag sa kahoy nga sandalo naghimo ang hari sing mga haligi nga sa balay sang GINOO, kag sa balay sang hari, mga arpa man kag mga salterio nga sa mga manug-amba: wala na gid sing nag-abut nga kasubong nga kahoy nga sandalo, ukon nakit-an tubtub sini nga adlaw. 13 Kag si haring Salomon naghatag sa hara sang Seba sang tanan nga iya naluyagan, ang bisan ano nga ginpangayo niya, luwas sang ginhatag sa iya ni Salomon gikan sa iya harianon nga kabugana. Gani nagtaliwan sia kag nagpauli sa iya kaugalingon nga duta, sia kag ang iya mga alagad. 14 ¶ Karon ang kabug-aton sang bulawan nga nag-abut kay Salomon sa isa ka tuig anum ka gatus kag kan-uman kag anum ka talanton nga bulawan, 15 Luwas sang gindala sang mga komersyante, kag sang ginpatikang sang mga komersyante sang pahumut, kag gikan sa tanan nga hari sang Arabia, kag sang mga gobernador sang duta. 16 ¶ Kag si haring Salomon nagbuhat sing duha ka gatus ka kalasag nga bulawan nga sinalsal: anum ka gatus ka siclo nga bulawan sa isa ka kalasag. 17 Kag naghimo sia sing tatlo ka gatus ka taming nga bulawan nga sinalsal; tatlo ka libra nga bulawan sa isa ka taming: kag ginbutang sila sang hari sa balay sang kagulangan sang Libano. 18 ¶ Labut pa ang hari naghimo sing isa ka daku nga trono nga tiposo, kag gintaklapan ini sing pinakamaayo nga bulawan. 19 May anum ka alintaga ang trono, kag ang naibabaw sang trono manipolon sa likod: kag may mga halambuyan sa magtimbang nga kilid sang lingkoran, kag duha ka leon nagtindug sa luyo sang mga halambuyan. 20 Kag ang napulog duha ka leon nagtindug didto sa ibabaw sang anum ka alintaga, sa isa ka kilid kag sa isa: wala sing subong nga nahimo sa bisan diin nga ginharian. 21 ¶ Kag ang tanan nga suludlan nga ilimnan ni haring Salomon bulawan, kag ang tanan nga suludlan sang balay sang kagulangan sang Libano puro nga bulawan; wala gid sing sa pilak: sa mga adlaw ni Salomon wala ini ginpakamahala. 22 Kay ang hari may panong nga mga sakayan sang Tarsis sa dagat upud sang panong nga mga sakayan ni Hiram: makaisa sa tagsa ka tatlo ka tuig nag-abut ang panong nga mga sakayan sang Tarsis nga nagadala sing bulawan, kag pilak, tiposo, kag mga amo, kag mga paboreal. 23 Gani si haring Salomon naglabaw sa tanan nga hari sang duta sa manggad kag sa kaalam. 24 ¶ Kag ang bug-os nga duta naghimulat sa pagpakigkita kay Salomon, sa pagpamati sang iya kaalam, nga ginbutang sang Dios sa iya tagiposoon. 25 Kag ang tagsa ka tawo nagdala sang iya regalo, mga suludlan nga pilak, kag mga suludlan nga bulawan, kag mga panapton, kag hinganib, kag mga pahumut, mga kabayo, kag mga mula, sa amo kadamu tuigtuig. 26 ¶ Kag si Salomon nagtipon sing tingub sing mga kangga kag mga manugkabayo: kag sia may isa ka libo kag apat ka gatus ka kangga, kag napulo kag duha ka libo ka manugkabayo, nga iya ginbutang sa mga siudad nga kanggahan, kag upud sa hari sa Jerusalem. 27 Kag sa Jerusalem ginbilang sang hari nga mga bato ang pilak, kag ang mga cedro ginbilang niya nga daw mga kahoy nga sicomoro nga yara sa nalupyakan sa kabugana. 28 ¶ Kag may mga kabayo si Salomon nga gindala gikan sa Egipto, kag lino nga bulunangon: ginbaton sang mga komersyante sang hari ang lino nga bulunangon sa bili. 29 Kag ginpataklad kag ginpagowa gikan sa Egipto ang kangga sa anum ka gatus ka siclo nga pilak, kag ang kabayo sa isa ka gatus kag kalim-an: kag amo ini tungud sa tanan nga hari sang mga Hithanon, kag sa mga hari sang Siria, gindala nila sila sa ila pagpangalima. KAPITULO 11APANG si haring Salomon naghigugma sing madamu nga babaye nga dumuloong, upud sa anak nga babaye ni Faraon, mga babaye sa mga Moabnon, sa mga Amonhon, sa mga Edomnon, sa mga Zidonhon, kag sa mga Hithanon;2 Gikan sa mga pungsud nga ginsiling sang GINOO sa kaanakan sang Israel, Dili kamo magsimpon sa ila, ukon sila magsimpon sa inyo: kay sa pagkamatuud patalangon nila ang inyo tagiposoon sa pagsonod sa ila mga dios: sa ila sini nagtapik si Salomon sa paghigugma. 3 Kag sia may pito ka gatus ka asawa, nga mga prinsesa, kag tatlo ka gatus ka mga oloasawa: kag ang iya mga asawa nagpatalang sang iya tagiposoon. 4 Kay nahanabu, sang si Salomon tigulang na, nga ang iya mga asawa nagpatalang sang iya tagiposoon sa pagsonod sa iban nga mga dios: kag ang iya tagiposoon indi himpit sa GINOO nga iya Dios, subong sang tagiposoon ni David nga iya amay. 5 Kay si Salomon nagsonod kay Astaret nga diosa sang mga Zidonhon, kag kay Milcom nga kangil-aran sang mga Amonhon. 6 Kag ginhimo ni Salomon ang malaut sa itololok sang GINOO, kag wala magsonod sing bug-os sa GINOO, subong kay David nga iya amay. 7 Niyan si Salomon nagpatindug sing duug nga mataas kay Cemos, nga kangil-aran sang Moab, sa bakolod nga yara sa atubang sang Jerusalem, kag kay Molec, nga kangil-aran sang mga anak ni Amon. 8 Kag amo ini ang ginhimo niya sa tanan nga iya asawa nga dumuloong, nga nagsonog sing incienso kag naghalad sa ila mga dios. 9 ¶ Kag naakig ang GINOO kay Salomon, bangud nga nagtalang ang iya tagiposoon gikan sa GINOONG Dios sang Israel, nga nakapahayag sa iya sing makaduha, 10 Kag nakasogo sa iya nahanungud sining butang, nga indi sia magsonod sa iban nga mga dios: apang wala niya pagbantayi inang ginsogo sang GINOO. 11 Busa nagsiling ang GINOO kay Salomon, Sanglit nga nahimo mo ini, kag wala mo pagbantayi ang akon katipan kag ang akon mga palatukuran, nga ginsogo ko sa imo, sa pagkamatuud kusniton ko ang ginharian gikan sa imo, kag ihatag ini sa imo alagad. 12 Wala sing sapayan indi ko paghimoon ini sa imo mga adlaw tungud kay David nga imo amay: apang kusniton ko ini sa kamut sang imo anak. 13 Apang indi ko pagkusniton ang bug-os nga ginharian; kondi ihatag ko ang isa ka tribo sa imo anak nga lalaki tungud kay David nga akon alagad, kag tungud sa Jerusalem nga akon ginpili. 14 ¶ Kag ang GINOO nagsugyot sing kasumpung kay Salomon, si Hadad nga Edomnon: sia gikan sa kaliwat sang hari sa Edom. 15 Kay nahanabu, sang didto si David sa Edom, kag si Joab nga kapitan sang kasoldadosan nagtaklad sa paglubung sang mga pinatay, sa tapus nga napatay niya ang tanan nga lalaki sang Edom; 16 (Kay nagpabilin didto si Joab sing anum ka bulan upud ang bug-os nga Israel, tubtub nga napapas niya ang tagsa ka lalaki sa Edom:) 17 Nga si Hadad nagpalagyo, sia kag ang pila ka Edomnon sang mga alagad sang iya amay upud sa iya, sa pagkadto sa Egipto; si Hadad diotay pa nga bata. 18 Kag nagtindug sila pagowa sa Midian, kag nag-abut sa Paran: kag nagkuha sila upud sa ila sing mga tawo gikan sa Paran, kag nag-abut sila sa Egipto, kay Faraon nga hari sang Egipto; nga naghatag sa iya sing balay, kag nagtangdo sa iya sing mga pagkaon, kag naghatag sa iya sing duta. 19 Kag si Hadad nahamut-an gid sa itololok ni Faraon, sa bagay nga ginpaasawa niya sa iya ang iya bayaw nga babaye, ang utud ni Tapenes nga hara. 20 Kag ang utud nga babaye ni Tapenes nag-anak sa iya sing lalaki nga si Genubat, nga ginlutas ni Tapenes sa balay ni Faraon: kag si Genubat nagpuyo sa balay ni Faraon sa tunga sang mga anak nga lalaki ni Faraon. 21 Kag sang pagkabati ni Hadad sa Egipto nga si David nagtolog upud sa iya mga kaamayan, kag nga si Joab nga kapitan sang kasoldadosan patay na, si Hadad nagsiling kay Faraon, Pataliwana ako, agud nga mapauli ako sa akon kaugalingon nga duta. 22 Niyan si Faraon nagsiling sa iya, Apang ano bala ang nakulang sa imo upud sa akon, nga, yari karon, nagtinguha ka sa pagkadto sa imo kaugalingon nga duta? Kag sia nagsabat, Wala: walay sapayan pataliwana lamang ako. 23 ¶ Kag ang Dios nagsugyot sing isa pa ka kasumpung sa iya, si Rezon nga anak nga lalaki ni Eliada, nga nagpalagyo gikan sa iya ginoo nga si Hadadezer nga hari sang Zoba: 24 Kag nagtipon sia sing mga lalaki sa iya, kag nanginkapitan sa isa ka kabon, sang pagpamatay ni David sa ila sa Zoba: kag nagkadto sila sa Damasco, kag nagpuyo didto, kag naghari sa Damasco. 25 Kag kasumpung sia sa Israel sa tanan nga mga adlaw ni Salomon, luwas sa kalainan nga ginhimo ni Hadad: kag ginkangil-aran niya ang Israel, kag naghari sia sa Siria. 26 ¶ Kag si Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nabat, nga Efratanhon sang Serada, alagad ni Salomon, nga ang iya iloy ginahingalanan Serua, babaying balo, sia man nagbayaw sang iya kamut batok sa hari. 27 Kag amo ini ang kabangdanan nga nagbayaw sia sang iya kamut batok sa hari: si Salomon nagpatindug sang Milo, kag ginkaayo niya ang mga bulho sang siudad ni David nga iya amay. 28 Kag ang tawo nga si Jeroboam gamhanan nga lalaki nga isganan: kag sang nakita ni Salomon nga ang pamatan-on nga lalaki mapisan, ginbutang niya sia nga pangolo sa ibabaw sang bug-os nga tulugyanan sang balay ni Jose. 29 Kag nahanabu sa sadtong tion sang si Jeroboam naggowa sa Jerusalem, nga ang manalagna nga si Ahias nga Silonhon nakakita sa iya sa dalanon; kag sia nagpanaput sing panapton nga bag-o; kag duha lamang sila sa latagon: 30 Kag si Ahias nag-uyat sang bag-ong panapton nga yara sa iya, kag ginkusnit ini sa napulog duha ka gihay: 31 Kag nagsiling sia kay Jeroboam, Kuha ka sing napulo ka gihay: kay amo ini ang ginasiling sang GINOO, ang Dios sang Israel, Yari karon, kusniton ko ang ginharian gikan sa kamut ni Salomon, kag ihatag sa imo ang napulo ka tribo: 32 (Apang may isa sia ka tribo tungud kay David nga akon alagad, kag tungud sa Jerusalem, ang siudad nga akon ginpili gikan sa tanan nga tribo sang Israel:) 33 Bangud nga ginbayaan nila ako, kag nagsimba kay Astaret nga diosa sang mga Zidonhon, kay Cemos nga dios sang mga Moabnon, kag kay Milcom nga dios sang mga anak ni Amon, kag wala sila maglakat sa akon mga dalanon, sa paghimo sinang matarung sa akon mga mata, kag sa pagbantay sang akon mga palatukuran kag sang akon mga pagsolondan, subong sang ginhimo ni David nga iya amay. 34 Wala sing sapayan indi ko pagkuhaon ang bug-os nga ginharian sa iya kamut: kondi himoon ko sia nga prinsipe sa tanan nga adlaw sang iya kabuhi tungud kay David nga akon alagad, nga ginpili ko, bangud nga nagbantay sia sang akon mga sogo kag sang akon mga palatukuran: 35 Apang kuhaon ko ang ginharian sa kamut sang iya anak nga lalaki, kag ihatag ini sa imo, bisan ang napulo ka tribo. 36 Kag sa iya anak nga lalaki ihatag ko ang isa ka tribo, agud nga ang akon alagad nga si David may suga sa gihapon sa atubangan nakon sa Jerusalem, ang siudad nga ginpili ko nga sa akon sa pagbutang sang akon ngalan didto. 37 Kag kuhaon ko ikaw, kag magahari ka sono sa tanan nga ginahandum sang imo kalag, kag manginhari sa ibabaw sang Israel. 38 Kag magakahanabu, kon magpamati ka sa tanan nga ginasogo ko sa imo, kag maglakat sa akon mga dalanon, kag maghimo sinang matarung sa akon itololok, sa pagbantay sang akon mga palatukuran kag sang akon mga sogo, subong sang ginhimo ni David nga akon alagad; nga ako magaupud sa imo, kag magapatindug sa imo sing balay nga malig-on, subong sang ginpatindug ko kay David, kag magahatag ako sang Israel sa imo. 39 Kag tungud sini papiotan ko ang mga kaliwat ni David, apang indi sa gihapon. 40 Busa si Salomon naghimulat sa pagpatay kay Jeroboam. Kag nagtindug si Jeroboam, kag nagpalagyo pakadto sa Egipto, kay Sisac nga hari sang Egipto, kag didto sa Egipto tubtub sa pagkapatay ni Salomon. 41 ¶ Kag ang nabilin nga mga binuhatan ni Salomon, kag ang tanan nga iya ginhimo, kag ang iya kaalam, wala bala sila masulat sa libro sang mga binuhatan ni Salomon? 42 Kag ang tion nga naghari si Salomon sa Jerusalem sa ibabaw sang bug-os nga Israel kap-atan ka tuig. 43 Kag si Salomon nagtolog upud sa iya mga kaamayan, kag ginlubung sa siudad ni David nga iya amay: kag si Rehoboam nga iya anak nga lalaki naghari sa tal-us niya. KAPITULO 12KAG si Rehoboam nagkadto sa Siquem: kay ang bug-os nga Israel nagkadto sa Siquem sa paghimo sa iya nga hari.2 Kag nahanabu, sang pagkabati sini ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nabat, ini sia didto pa sa Egipto, (kay nagpalagyo sia gikan sa atubangan ni haring Salomon, kag si Jeroboam nagpuyo sa Egipto;) 3 Nga nagpadala sila kag gintawag sia. Kag si Jeroboam kag ang bug-os nga katilingban sang Israel nag-abut, kag nagpamolong kay Rehoboam, nga nagasiling, 4 Ang imo amay nagpabug-at sang amon gota: busa karon pamag-ana ang mapiot nga pag-alagdan sang imo amay, kag ang mabug-at niya nga gota nga ginbutang niya sa amon, kag magaalagad kami sa imo. 5 Kag nagsiling sia sa ila, Taliwan kamo anay sa tatlo ka adlaw, ugaling balik kamo sa akon. Kag ang katawohan nagtaliwan. 6 ¶ Kag si haring Rehoboam nagpakigsapul sa mga tigulang nga lalaki, nga nagtindug sa atubangan ni Salomon nga iya amay sang buhi pa sia, kag nagsiling, Ano bala ang laygay ninyo sa akon nga isabat sa sining katawohan? 7 Kag nagpamolong sila sa iya, nga nagasiling, Kon ikaw mangin-alagad sining katawohan sining adlaw, kag mag-alagad sa ila, kag magsabat sa ila, kag magpamolong sing maayong mga polong sa ila, niyan sila mangin-imo alagad sa gihapon. 8 Apang ginbayaan niya ang laygay sang mga tigulang nga lalaki, nga ginhatag nila sa iya, kag nagpakigsapul sa mga pamatan-on nga lalaki nga nagtubo upud sa iya, kag nga nagtindug sa atubangan niya: 9 Kag nagsiling sia sa ila, Ano bala ang laygay ninyo nga isabat naton sa sining katawohan, nga nagpamolong sa akon, nga nagasiling, Pamag-ana ang gota nga ginbutang sang imo amay sa amon? 10 Kag ang mga pamatan-on nga lalaki nga nagtubo upud sa iya nagpamolong sa iya, nga nagasiling, Amo ini ang isiling mo sa sining katawohan nga nagpamolong sa imo, nga nagasiling, Ang imo amay nagpabug-at sang amon gota, apang ikaw magpamag-an sini sa amon; amo ini ang isiling mo sa ila, Ang akon kamalingking madamul pa sa mga balikawang sang akon amay. 11 Kag karon bisan nga ang akon amay naglulan sa inyo sing mabug-at nga gota, ako magadugang sa inyo gota: ang akon amay nagsilot sa inyo sa mga putik, apang ako magasilot sa inyo sa mga iwiiwi. 12 ¶ Gani sa ikatlo nga adlaw si Jeroboam kag ang bug-os nga katawohan nag-abut kay Rehoboam, sono sa gintangdo sang hari, nga nagasiling, Balik kamo sa akon sa ikatlo nga adlaw. 13 Kag ang hari nagsabat sing matigdas sa katawohan, kag nagbiya sang laygay nga ginhatag sa iya sang mga tigulang nga lalaki; 14 Kag nagpamolong sia sa ila sono sa laygay sang mga pamatan-on nga lalaki, nga nagasiling, Ang akon amay nagpabug-at sang inyo gota, kag ako magadugang sa inyo gota: ang akon amay nagsilot man sa inyo sing mga putik, apang ako magasilot sa inyo sa mga iwiiwi. 15 Gani ang hari wala magpamati sa katawohan; kay butang ini nga nagikan sa GINOO, agud nga mabuhat niya ang iya pinamolong, nga ginpamolong sang GINOO paagi kay Ahias nga Silonhon kay Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nabat. 16 ¶ Gani sang nakita sang bug-os nga Israel nga ang hari wala magpamati sa ila, ang katawohan nagsabat sa hari, nga nagasiling, Ano bala ang bahin namon kay David? wala kami sing panublion sa anak ni Jesse: kadto sa inyo mga layanglayang, O Israel: karon tatapa ang imo kaugalingon nga balay, David. Gani ang Israel nagtaliwan pakadto sa ila mga layanglayang. 17 Apang nahanungud sang kaanakan sang Israel nga nagpuyo sa mga siudad sa Juda, si Rehoboam naghari sa ila. 18 Niyan ginpadala ni haring Rehoboam si Adoram, nga pangolo sang mga buhis; kag ginbato sia sang bug-os nga Israel, nga napatay sia. Busa si haring Rehoboam nagdalidali sa pagsaka sa iya kangga, sa pagpalagyo pakadto sa Jerusalem. 19 Gani ang Israel nagribok batok sa balay ni David tubtub sini nga adlaw. 20 Kag nahanabu, sang pagkabati sang bug-os nga Israel nga si Jeroboam nakabalik na, nga nagpadala sila kag gintawag sia pakadto sa katilingban, kag ginhimo sia nga hari sa ibabaw sang bug-os nga Israel: wala gid sing nagsonod sa balay ni David, kondi ang tribo ni Juda lamang. 21 ¶ Kag sang nag-abut si Rehoboam sa Jerusalem, ginpatipon niya ang bug-os nga panimalay sang Juda, upud sang tribo sang Benjamin, isa ka gatus kag kawaloan ka libo ka lalaki nga pinili, nga mga hangaway, sa pagpakig-away sa panimalay sang Israel, sa pagpabalik sang ginharian kay Rehoboam nga anak nga lalaki ni Salomon. 22 Apang ang polong sang Dios nag-abut kay Semaya nga tawo sang Dios, nga nagasiling, 23 Ipamolong kay Rehoboam, nga anak nga lalaki ni Salomon, hari sang Juda, kag sa bug-os nga panimalay sang Juda kag sang Benjamin, kag sa nabilin nga katawohan, nga nagasiling, 24 Amo ini ang ginasiling sang GINOO, Dili kamo magtaklad, ukon magpakig-away sa inyo mga utud nga kaanakan sang Israel: magpauli ang tagsa ka tawo sa iya balay; kay ining butang gikan sa akon. Gani sila nagpamati sa polong sang GINOO, kag nagtaliwan sa pagpauli, sono sa polong sang GINOO. 25 ¶ Niyan ginpatindug ni Jeroboam ang Siquem sa bukid nga Efraim, kag nagpuyo didto; kag naggowa sia didto, kag ginpatindug ang Penuel. 26 Kag si Jeroboam nagsiling sa iya tagiposoon, Karon magabalik ang ginharian sa panimalay ni David: 27 Kon ining katawohan magtaklad sa pagdolot sing mga halad sa balay sang GINOO sa Jerusalem, niyan ang tagiposoon sining katawohan magaliso sa ila ginoo, bisan kay Rehoboam nga hari sang Juda, kag patyon nila ako, kag magabalik kay Rehoboam nga hari sang Juda. 28 Gani ang hari nagpakigsapul, kag naghimo sia sing duha ka tinday nga baka nga bulawan, kag nagsiling sia sa ila, Tama kabudlay sa inyo nga magtaklad sa Jerusalem: tan-awa ang imo mga dios, O Israel, nga nagpataklad sa imo gikan sa duta sang Egipto. 29 Kag ginbutang niya ang isa sa Bet-el, kag ang isa ginbutang niya sa Dan. 30 Kag ining butang nanginsala: kay ang katawohan nagkadto sa pagsimba sa atubangan sang isa, bisan sa Dan. 31 Kag naghimo sia sing balay sa mataas nga mga duug, kag naghimo sing mga pari gikan sa labi gid kakubus sang katawohan, nga indi gikan sa mga anak nga lalaki ni Levi. 32 Kag si Jeroboam nagtangdo sing pandut sa bulan nga ikawalo, sa ikapulog lima nga adlaw sang bulan, kaangay sang pandut nga yadto sa Juda, kag nagdolot sia sa halaran. Subong sini ang ginhimo niya sa Bet-el, nga nagahalad sa mga tinday nga baka nga iya nahimo: kag ginbutang niya sa Bet-el ang mga pari sang mataas nga mga duug nga iya nabuhat. 33 Gani nagdolot sia sa halaran nga iya ginhimo sa Bet-el sa ikapulog lima nga adlaw sang bulan nga ikawalo, bisan sa bulan nga iya ginpahito sa iya kaugalingon nga tagiposoon; kag nagtangdo sia sing pandut sa kaanakan sang Israel: kag nagdolot sia sa halaran, kag nagsonog sang incienso. KAPITULO 13KAG, yari karon, may tawo sang Dios gikan sa Juda paagi sa polong sang GINOO nga nag-abut sa Bet-el: kag si Jeroboam nagatindug sa luyo sang halaran sa pagsonog sing incienso.2 Kag nagsinggit sia batok sa halaran paagi sa polong sang GINOO, kag nagsiling, O halaran, halaran, amo ini ang ginasiling sang GINOO; Yari karon, sa balay ni David matawo ang isa ka bata, si Josias ang ngalan; kag sa ibabaw nimo idolot niya ang mga pari sang mga duug nga mataas nga nagasonog sing incienso sa ibabaw nimo, kag sa ibabaw nimo sonogon ang mga tul-an sang mga tawo. 3 Kag sa amo man nga adlaw naghatag sia sing tanda, nga nagasiling, Ini amo ang tanda nga napamolong sang GINOO; Yari karon, ang halaran mawasak, kag ang mga abo nga yara sa ibabaw niya maula. 4 Kag nahanabu, sang pagkabati ni haring Jeroboam sang ginasiling sang tawo sang Dios, nga ginsinggit niya batok sa halaran sa Bet-el, nga gin-untay niya ang iya kamut gikan sa halaran, nga nagasiling, Dakpa sia. Kag ang iya kamut, nga gin-untay niya batok sa iya, naitus, sa bagay nga indi na niya mapabalik sa iya. 5 Ang halaran man nawasak, kag naula ang mga abo gikan sa halaran, sono sa tanda nga nahatag sang tawo sang Dios paagi sa polong sang GINOO. 6 Kag ang hari nagsabat kag nagsiling sa tawo sang Dios, Pakilooyi karon ang GINOO nga imo Dios, kag pangamuyo ka tungud sa akon, nga iuli sa akon ang akon kamut. Kag ang tawo sang Dios nagpakilooy sa GINOO, kag ang kamut sang hari nahaulian, kag nanginsubong sang una. 7 Kag ang hari nagsiling sa tawo sang Dios, Pauli ka upud sa akon, kag magpaumpaw sang imo kaugalingon, kag hatagan ko ikaw sing balus. 8 Kag ang tawo sang Dios nagsiling sa hari, Kon ihatag mo sa akon ang katunga sang imo balay, indi ako mag-upud sa imo, kag indi ako magkaon sing tinapay ukon mag-inum sing tubig sa sining duug: 9 Kay amo ini ang gintulin sa akon paagi sa polong sang GINOO, nga nagasiling, Dili ka magkaon, ukon mag-inum sing tubig, ukon magbalik sa dalan nga imo gin-agihan. 10 Gani naglakat sia sa iban nga dalan, kag wala magbalik sa dalan nga iya gin-agihan pakadto sa Bet-el. 11 ¶ Karon may nagpuyo sa Bet-el nga tigulang nga manalagna; kag nag-abut ang iya mga anak nga lalaki kag nagsugid sa iya sang tanan nga binuhatan nga nahimo sang tawo sang Dios sadtong adlaw sa Bet-el: ang mga polong nga ginpamolong niya sa hari, ginsugid man nila sila sa ila amay. 12 Kag ang ila amay nagsiling sa ila, Diin bala nga dalan sia nag-agi? Kay ang iya mga anak nga lalaki nakakita sang dalan nga gin-agihan sang tawo sang Dios, nga nag-abut gikan sa Juda. 13 Kag sia nagsiling sa iya mga anak nga lalaki, Isiya ninyo ako sang asno. Gani ginsiyahan nila nga sa iya ang asno: kag nagsakay sia sa iya, 14 Kag nagsonod sia sa tawo sang Dios, kag nakita sia nga nagalingkod sa idalum sang terebinto: kag nagsiling sia sa iya, Ikaw bala ang tawo sang Dios nga nag-abut gikan sa Juda? Kag nagsiling sia, Amo ako. 15 Niyan nagsiling sia sa iya, Pauli ka upud sa akon, kag magkaon sing tinapay. 16 Kag nagsiling sia, Indi ako makabalik upud sa imo, ukon makasulud upud sa imo: kag indi ako makakaon sing tinapay ukon makainum sing tubig upud sa imo sa sini nga duug: 17 Kay ginsilingan ako paagi sa polong sang GINOO, Dili ka magkaon sing tinapay ukon mag-inum sing tubig didto, ukon magbalik sa dalan nga imo gin-agihan. 18 Nagsiling sia sa iya, Ako man manalagna subong sa imo; kag ang anghel nagpamolong sa akon paagi sa polong sang GINOO, nga nagasiling, Pabalika sia upud sa imo sa imo balay, agud nga magkaon sia sing tinapay kag mag-inum sing tubig. Apang ginbutigan niya sia. 19 Gani nagbalik sia upud sa iya, kag nagkaon sia sang tinapay sa iya balay, kag nag-inum sing tubig. 20 ¶ Kag nahanabu, sang nagalingkod sila sa latok, nga nag-abut ang polong sang GINOO sa manalagna nga nagpabalik sa iya: 21 Kag nagsinggit sia sa tawo sang Dios nga nag-abut gikan sa Juda, nga nagasiling, Amo ini ang ginasiling sang GINOO, Bangud nga naglalis ka sa baba sang GINOO, kag wala magtuman sang sogo nga ginsogo sa imo sang GINOO nga imo Dios, 22 Kondi nagbalik, kag nagkaon sing tinapay kag nag-inum sing tubig sa duug, nga ginsiling sang GINOO sa imo, Dili ka magkaon sing tinapay, kag mag-inum sing tubig; indi makasulud ang imo bangkay sa lulubngan sang imo mga kaamayan. 23 ¶ Kag nahanabu, sang nakatapus sia pagkaon sing tinapay, kag nakatapus sia pag-inum, nga ginsiyahan niya nga sa iya ang asno, tungud sa manalagna nga iya ginpabalik. 24 Kag sang nagtaliwan sia, ginsugata sia sang leon sa dalanon, kag ginpatay sia: kag ang iya bangkay nahal-id sa dalanon, kag ang asno nagatindug sa luyo sini, ang leon man nagatindug sa luyo sang bangkay. 25 Kag, yari karon, ang mga tawo naglabay, kag nakita ang bangkay nga napilak sa dalanon, kag ang leon nga nagatindug sa luyo sang bangkay: kag nag-abut sila kag nagsugid sini sa siudad diin nagpuyo ang manalagna nga tigulang. 26 Kag sang pagkabati sini sang manalagna nga nagpabalik sa iya sa dalan, nagsiling sia, Ini tawo sang Dios, nga nagmalalison sa polong sang GINOO: busa gintugyan sia sang GINOO sa leon, nga nagkusnit sa iya, kag nagpatay sa iya, sono sa polong sang GINOO, nga iya ginpamolong sa iya. 27 Kag nagpamolong sia sa iya mga anak nga lalaki, nga nagasiling, Isiya ninyo ako sang asno. Kag ginsiyahan nila sia. 28 Kag nagkadto sia kag nakita ang iya bangkay sa dalanon, kag ang asno kag ang leon nagatindug sa luyo sang bangkay: ang leon wala magkaon sang bangkay, ukon magkusnit sang asno. 29 Kag ginhakwat sang manalagna ang bangkay sang tawo sang Dios, kag ginpakulo ini sa asno, kag gindala ini pauli: kag nag-abut ang tigulang nga manalagna sa siudad, sa paghaya kag sa paglubung sa iya. 30 Kag ginbutang niya ang iya bangkay sa iya kaugalingon nga lulubngan; kag naghaya sila sa iya, nga nagasiling, Ahay, utud ko! 31 Kag nahanabu, sang nalubung na niya sia, nga nagpamolong sia sa iya mga anak nga lalaki, nga nagasiling, Kon mapatay ako, niyan ilubung ako sa lulubngan nga ginlubngan sang tawo sang Dios; pahulida ninyo ang akon mga tul-an sa luyo sang iya mga tul-an: 32 Kay ang pinamolong nga iya ginsinggit paagi sa polong sang GINOO batok sa halaran sa Bet-el, kag batok sa tanan nga balay sang mataas nga mga duug nga yara sa mga siudad sa Samaria, mahanabu sa pagkamatuud. 33 ¶ Sa tapus sining butang wala mag-isul si Jeroboam sa iya malaut nga dalanon, kondi naghimo liwat sing mga pari sang mga duug nga mataas gikan sa labi gid kakubus sang katawohan: ang bisan sin-o nga buut, ginpakasagrado niya sia, kag nangin-isa ka pari sia sang mataas nga mga duug. 34 Kag ining butang nanginsala sa panimalay ni Jeroboam, sa pag-utud sini, kag sa paglaglag sini gikan sa kadaygan sang duta. KAPITULO 14SA sadtong tion si Abias nga anak nga lalaki ni Jeroboam nagmasakit.2 Kag si Jeroboam nagsiling sa iya asawa, Tindug ka, ginaampo ko sa imo, panaput ka sa dipagpakilala, agud nga indi ka makilala nga asawa ni Jeroboam; kag kadto ka sa Silo: yari karon, yadto didto si Ahias nga manalagna, nga nagsugid sa akon nga ako manginhari sa ibabaw sini nga katawohan. 3 Kag dala ka sa imo sing napulo ka tinapay, kag mga mahagpok nga torta, kag isa ka tibud nga dugus, kag kadto ka sa iya: sia magasugid sa imo kon ano ang maabutan sang bata. 4 Kag ang asawa ni Jeroboam naghimo sang subong, kag nagtindug, kag nagkadto sa Silo, kag nag-abut sa balay ni Ahias. Apang indi na makakita si Ahias; kay ang iya mga mata nag-unay bangud sa iya katigulangon. 5 Kag ang GINOO nagsiling kay Ahias, Yari karon, ang asawa ni Jeroboam nagakari sa pagpamangkot sa imo nahanungud sang iya anak; kay nagamasakit sia: subong sini kag subong sini ang imo isiling sa iya: kay kon sia magsulud, magapakaiban sia nga babaye. 6 Kag sang pagkabati ni Ahias sang lapaklapak sang iya mga tiil, sang nagsulud sia sa ganhaan, nga nagsiling sia, Sulud, ikaw nga asawa ni Jeroboam; ngaa bala nagapakaiban ka? kay ako ginpadala sa imo nga may balita nga mabug-at. 7 Lakat, sugiri si Jeroboam, Amo ini ang ginasiling sang GINOONG Dios sang Israel, Sanglit nga ginbayaw ko ikaw sa tunga sang katawohan, kag ginhimo ikaw nga prinsipe sa ibabaw sang akon katawohan nga Israel, 8 Kag ginkusnit ang ginharian gikan sa panimalay ni David, kag ginhatag ini sa imo: kag bisan pa ikaw wala manginsubong kay David nga akon alagad, nga nagbantay sang akon mga sogo, kag nagsonod sa akon sa bug-os niya nga tagiposoon, sa paghimo sinang matarung lamang sa akon mga mata; 9 Kondi naghimo ka sing malaut labaw pa sa tanan nga una sa imo: kay naglakat ka kag naghimo sa imo sing iban nga mga dios, kag mga imahen nga tinunaw, sa pagpaakig sa akon, kag ginsikway mo ako sa imo pa likod: 10 Busa, yari karon, magapadala ako sing malaut sa panimalay ni Jeroboam, kag utdon kay Jeroboam ang nagaihi sa kuta, kag sia nga ginbokot kag nabilin sa Israel, kag kuhaon ang nabilin sang panimalay ni Jeroboam, subong sang pagkuha sang tawo sang ipot, tubtub nga ini tanan maurut. 11 Ang mapatay gikan kay Jeroboam sa siudad kaonon sang mga ido; kag ang mapatay sa latagon kaonon sang mga pispis sang kahanginan: kay ang GINOO nagpamolong sini. 12 Busa tindug ka, pauli ka sa imo balay: kag sa pagsulud sang imo mga tiil sa siudad, mapatay ang bata. 13 Kag ang bug-os nga Israel magahaya sa iya, kag magalubung sa iya: kay sia lamang gikan kay Jeroboam ang magasulud sa lulubngan, kay sa iya nakit-an ang isa ka maayong butang ayon sa GINOONG Dios sang Israel sa panimalay ni Jeroboam. 14 Labut pa ang GINOO magapatindug sa iya sing hari sa ibabaw sang Israel, nga magautud sang panimalay ni Jeroboam sinang adlaw: apang ano bala? bisan karon. 15 Kay ang GINOO magalaglag sang Israel, subong sang tabun-ak nga ginauyug sa tubig, kag gabuton niya ang Israel gikan sining maayong duta, nga iya ginhatag sa ila mga kaamayan, kag laptahon sila sa tabok sang suba, bangud nga naghimo sila sang ila mga puong-puong sang kakahoyan, nga nagapaakig sa GINOO. 16 Kag itugyan niya ang Israel bangud sang mga sala ni Jeroboam, nga nagpakasala, kag nagpapakasala sang Israel. 17 ¶ Kag ang asawa ni Jeroboam nagtindug, kag nagtaliwan, kag nag-abut sa Tirsa: kag sang pagsulud niya sa atangan sang balay, ang bata napatay; 18 Kag sila naglubung sa iya; kag ang bug-os nga Israel naghaya sa iya, sono sa polong sang GINOO, nga iya ginpamolong paagi sa kamut sang iya alagad nga si Ahias nga manalagna. 19 Kag ang nabilin nga mga binuhatan ni Jeroboam, kon paano ang pagpakig-away niya, kag kon paano ang iya paghari, yari karon, nasulat sila sa libro sang mga maragtas sang mga hari sang Israel. 20 Kag ang mga adlaw nga naghari si Jeroboam duha ka pulo kag duha ka tuig: kag nagtolog sia upud sa iya mga kaamayan, kag naghari nga tal-us niya si Nadab nga iya anak nga lalaki. 21 ¶ Kag si Rehoboam nga anak nga lalaki ni Salomon naghari sa Juda. Si Rehoboam kap-atan kag isa ka tuig sang nagsugud sia sa paghari, kag naghari sia sing napulog pito ka tuig sa Jerusalem, ang siudad nga ginpili sang GINOO gikan sa tanan nga tribo sang Israel, sa pagbutang didto sang iya ngalan. Kag ang ngalan sang iya iloy si Naama nga Amonhon. 22 Kag ang Juda naghimo sang malaut sa itololok sang GINOO, kag ginpapangimon nila sia sa ila mga sala nga ginhimo nila, labaw sa tanan nga ginhimo sang ila mga kaamayan. 23 Kay sila man nagpatindug nga sa ila sing mataas nga mga duug, kag mga imahen, kag mga puong-puong sang kakahoyan, sa tagsa ka bakolod nga mataas, kag sa idalum sang tagsa ka kahoy nga malagtum. 24 Kag may didto man nga mga sodomanhon sa duta: kag naghimo sila sono sa tanan nga kangil-aran sang mga pungsud nga ginsobol sang GINOO gikan sa atubangan sang kaanakan sang Israel. 25 ¶ Kag nahanabu sa ikalima nga tuig ni haring Rehoboam, nga si Sisac nga hari sang Egipto nagtaklad batok sa Jerusalem: 26 Kag ginkuha niya ang mga bahandi sang balay sang GINOO, kag ang mga bahandi sang balay sang hari; ginkuha gid niya ang tanan: kag ginkuha niya ang tanan nga taming nga bulawan nga ginpahimo ni Salomon. 27 Kag sa baylo nila naghimo si haring Rehoboam sing mga taming nga saway, kag gintugyan sila sa mga kamut sang mga pangolo sang mga bantay, nga nagbantay sang ganhaan sang balay sang hari. 28 Kag sa masunsun nga ang hari nagsulud sa balay sang GINOO, ang mga bantay nagdala sa ila, kag gin-uli sila sa hulut sang bantay. 29 ¶ Karon ang nabilin nga mga binuhatan ni Rehoboam, kag ang tanan nga iya ginhimo, wala bala sila masulat sa libro sang mga maragtas sang mga hari sang Juda? 30 Kag may inaway sa tunga ni Rehoboam kag ni Jeroboam sa tanan nilang mga adlaw. 31 Kag si Rehoboam nagtolog upud sa iya mga kaamayan, kag ginlubung upud sa iya mga kaamayan sa siudad ni David. Kag ang ngalan sang iya iloy si Naama nga Amonhon. Kag naghari nga tal-us niya si Abiam nga iya anak nga lalaki. KAPITULO 15KARON sa tuig nga ikanapulog walo ni haring Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nabat naghari si Abiam sa ibabaw sang Juda.2 Naghari sia sa Jerusalem sing tatlo ka tuig. Kag ang ngalan sang iya iloy si Maaca nga anak ni Abisalom. 3 Kag naglakat sia sa tanan nga sala sang iya amay, nga nahimo niya sing una sa iya: kag ang iya tagiposoon indi himpit sa GINOO nga iya Dios, subong sang tagiposoon ni David nga iya amay. 4 Wala sing sapayan tungud kay David ginhatagan sia sang GINOO nga iya Dios sing suga sa Jerusalem, sa pagpahamtang sang iya anak nga lalaki madason sa iya, kag sa pagpalig-on sang Jerusalem: 5 Bangud nga si David naghimo sinang matarung sa mga mata sang GINOO, kag wala maglipas sa bisan ano nga butang nga ginsogo niya sa iya sa tanan nga adlaw sang iya kabuhi, luwas lamang sa nahanungud kay Urias nga Hithanon. 6 Kag may inaway sa tunga ni Rehoboam kag ni Jeroboam sa tanan nga adlaw sang iya kabuhi. 7 Karon ang nabilin nga mga binuhatan ni Abiam, kag ang tanan nga iya ginhimo, wala bala masulat sila sa libro sang mga maragtas sang mga hari sang Juda? Kag may inaway sa tunga ni Abiam kag ni Jeroboam. 8 Kag si Abiam nagtolog upud sa iya mga kaamayan; kag ginlubung nila sia sa siudad ni David: kag naghari nga tal-us niya si Asa nga iya anak nga lalaki. 9 ¶ Kag sa ikaduha ka pulo nga tuig ni Jeroboam nga hari sang Israel naghari si Asa sa ibabaw sang Juda. 10 Kag naghari sia sing kap-atan kag isa ka tuig sa Jerusalem. Kag ang ngalan sang iya iloy si Maaca, nga babaye nga anak ni Abisalom. 11 Kag si Asa naghimo sinang matarung sa mga mata sang GINOO, subong sang ginhimo ni David nga iya amay. 12 Kag ginsobol niya ang mga sodomanhon sa duta, kag ginkuha ang tanan nga diosdios nga nahimo sang iya mga kaamayan. 13 Kag si Maaca man nga iya iloy ginkuha niya sa pagkahara, bangud nga nakahimo sia sing diosdios sa puong-puong sang kakahoyan; kag ginpulud ni Asa ang diosdios niya, kag ginsonog ini sa sapa nga Kidron. 14 Apang ang mga duug nga mataas wala makuha: walay sapayan ang tagiposoon ni Asa himpit sa GINOO sa tanan niyang adlaw. 15 Kag gindala niya sa balay sang GINOO ang mga butang nga gindedicar sang iya amay, kag ang mga butang nga iya gid gindedicar, pilak, kag bulawan, kag mga suludlan. 16 ¶ Kag may inaway sa tunga ni Asa kag ni Baasa nga hari sang Israel sa tanan nga adlaw nila. 17 Kag si Baasa nga hari sang Israel nagtaklad batok sa Juda, kag nagpatindug sang Rama, agud nga indi niya matugutan ang bisan sin-o sa paggowa ukon sa pagsulud kay Asa nga hari sang Juda. 18 Niyan ginkuha ni Asa ang tanan nga pilak kag bulawan nga nabilin sa mga bahandi sang balay sang GINOO, kag ang mga bahandi sang balay sang hari, kag gintugyan sila sa mga kamut sang iya mga alagad: kag ginpadala sila ni haring Asa kay Ben-hadad, nga anak nga lalaki ni Tabrimon, ang anak nga lalaki ni Hesion, hari sang Siria, nga nagpuyo sa Damasco, nga nagasiling, 19 May katipan sa tunga nakon kag nimo, kag sa tunga sang akon amay kag sang imo amay: yari karon, ako nagapadala sa imo sing regalo nga pilak kag bulawan; lakat ka kag bugtoa ang imo katipan kay Baasa nga hari sang Israel, agud nga magpalayo sia sa akon. 20 Gani si Ben-hadad nagpamati kay haring Asa, kag ginpadala niya ang mga kapitan sang mga kasoldadosan nga may iya sia batok sa mga siudad sang Israel, kag ginlaglag ang Ijon, kag ang Dan, kag ang Abel-bet-maaca, kag ang bug-os nga Cinerat, pati ang bug-os nga duta sang Neftali. 21 Kag nahanabu, sang pagkabati sini ni Baasa, nga nag-untat sia sa pagpatindug sang Rama, kag nagpuyo sa Tirsa. 22 Niyan si haring Asa nagpabantala sa bug-os nga Juda; walay nalasik: kag gindala nila ang mga bato sang Rama, kag ang iya mga tablon, nga ginpatindug ni Baasa; kag sa sini si haring Asa nagpatindug sang Geba sang Benjamin kag sang Mizpa. 23 Ang nabilin nga mga binuhatan ni Asa, kag ang tanan niyang kagamhanan, kag ang tanan nga iya ginhimo, kag ang mga siudad nga iya ginpatindug, wala bala sila masulat sa libro sang mga maragtas sang mga hari sang Juda? Walay sapayan sa tion sang iya katigulangon nagbalatian sia sa iya mga tiil. 24 Kag si Asa nagtolog upud sa iya mga kaamayan, kag ginlubung upud sa iya mga kaamayan sa siudad ni David nga iya amay: kag naghari nga tal-us niya si Jehosafat nga iya anak nga lalaki. 25 ¶ Kag si Nadab nga anak nga lalaki ni Jeroboam nagsugud sa paghari sa ibabaw sang Israel sa ikaduhang tuig ni Asa nga hari sang Juda, kag naghari sia sing duha ka tuig sa ibabaw sang Israel. 26 Kag ginhimo niya ang malaut sa itololok sang GINOO, kag naglakat sa dalanon sang iya amay, kag sa iya sala nga sa sini ginpapakasala niya ang Israel. 27 ¶ Kag si Baasa nga anak nga lalaki ni Ahias, sa panimalay ni Isacar, nagpuhon batok sa iya; kag ginpatay sia ni Baasa sa Gibeton, nga iya sang mga Filistinhon; kay si Nadab kag ang bug-os nga Israel naglikup sang Gibeton. 28 Sa ikatlong tuig ni Asa nga hari sang Juda ginpatay sia ni Baasa, kag naghari nga tal-us niya. 29 Kag nahanabu, sang naghari sia, nga ginpapas niya ang bug-os nga panimalay ni Jeroboam; walay ginbilin sia kay Jeroboam sang bisan anong nagaginhawa, tubtub nga nalaglag niya sia, sono sa nasiling sang GINOO, nga iya ginpamolong paagi sa iya alagad nga si Ahias nga Silonhon: 30 Bangud sang mga sala ni Jeroboam nga ginpakasala niya, kag bangud sa ila ginpapakasala niya ang Israel, paagi sa pagpaakig niya nga ginpaakig niya ang GINOONG Dios sang Israel. 31 ¶ Karon ang nabilin nga mga binuhatan ni Nadab, kag ang tanan nga iya ginhimo, wala bala sila masulat sa libro sang mga maragtas sang mga hari sang Israel? 32 Kag may inaway sa tunga ni Asa kag ni Baasa nga hari sang Israel sa tanan nga adlaw nila. 33 Sa ikatlong tuig ni Asa nga hari sang Juda, nagsugud sa paghari si Baasa nga anak nga lalaki ni Ahias sa ibabaw sang bug-os nga Israel sa Tirsa sing duha ka pulo kag apat ka tuig. 34 Kag ginhimo niya ang malaut sa itololok sang GINOO, kag naglakat sa dalanon ni Jeroboam, kag sa iya sala nga sa sini ginpapakasala niya ang Israel. KAPITULO 16NIYAN ang polong sang GINOO nag-abut kay Jehu nga anak nga lalaki ni Hanani batok kay Baasa, nga nagasiling,2 Sa bagay nga ginbayaw ko ikaw gikan sa yab-ok, kag ginhimo ikaw nga prinsipe sa akon katawohan nga Israel; kag ikaw naglakat sa dalanon ni Jeroboam, kag ginpapakasala mo ang akon katawohan nga Israel, sa pagpaakig sa akon tungud sang ila mga sala; 3 Yari karon, silhigon ko ang mga kaliwatan ni Baasa, kag ang mga kaliwatan sang iya panimalay; kag himoon ko ang imo panimalay kaangay sang panimalay ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nabat. 4 Ang mapatay kay Baasa sa siudad kaonon sang mga ido; kag ang mapatay sa iya sa mga latagon kaonon sang kapispisan sang kahanginan. 5 Karon ang nabilin nga mga binuhatan ni Baasa, kag ang iya ginhimo, kag ang iya kagamhanan, wala bala sila masulat sa libro sang mga maragtas sang mga hari sang Israel? 6 Gani si Baasa nagtolog upud sa iya mga kaamayan, kag ginlubung sa Tirsa: kag naghari nga tal-us niya si Ela nga iya anak nga lalaki. 7 Kag labut pa ang polong sang GINOO nag-abut paagi sa kamut ni Jehu nga manalagna nga anak nga lalaki ni Hanani batok kay Baasa, kag batok sa iya panimalay, bangud sang tanan nga kalautan nga iya ginhimo sa itololok sang GINOO, sa pagpaakig sa iya sa mga binuhatan sang iya mga kamut, nga nanginkaangay sang panimalay ni Jeroboam; kag bangud nga ginpatay niya sia. 8 ¶ Sa ikaduha ka pulo kag anum nga tuig ni Asa nga hari sang Juda nagsugud sa paghari si Ela nga anak nga lalaki ni Baasa sa Israel sa Tirsa sing duha ka tuig. 9 Kag ang iya alagad nga si Zimri, kapitan sang katunga sang iya mga kangga, nagpuhon batok sa iya sang didto sia sa Tirsa, nga nagainum sa iya kahulugbon sa balay ni Arsa, nga tulugyanan sang iya panimalay sa Tirsa. 10 Kag si Zimri nagsulud kag naglabo sa iya, kag nagpatay sa iya, sa ikaduha ka pulo kag pito nga tuig ni Asa nga hari sang Juda, kag naghari nga tal-us niya. 11 ¶ Kag nahanabu, sang nagsugud sia sa paghari, sa gilayon nga nakalingkod sia sa iya trono, nga ginpapas niya ang bug-os nga panimalay ni Baasa: wala niya sia pagbilini sing bisan sin-o nga nagaihi sa kuta, ukon sang iya mga himata, ukon sang iya mga abyan. 12 Sa sini ginlaglag ni Zimri ang bug-os nga panimalay ni Baasa, sono sa polong sang GINOO, nga iya ginpamolong batok kay Baasa paagi kay Jehu nga manalagna, 13 Tungud sang tanan nga sala ni Baasa, kag sang mga sala ni Ela nga iya anak nga lalaki, nga ginpakasala nila, kag sa ila ginpapakasala nila ang Israel, sa pagpaakig sa GINOONG Dios sang Israel sa ila mga kadayawan. 14 Karon ang nabilin nga mga binuhatan ni Ela, kag ang tanan nga iya ginhimo, wala bala sila masulat sa libro sang mga maragtas sang mga hari sang Israel? 15 ¶ Sa ikaduha ka pulo kag pito nga tuig ni Asa nga hari sang Juda naghari si Zimri sing pito ka adlaw sa Tirsa. Kag ang katawohan nagpahamtang sing kampo batok sa Gibeton, nga iya sang mga Filistinhon. 16 Kag ang katawohan nga yara sa kampo nakabati nga ginasiling, Si Zimri nagpuhon, kag nagpatay man sang hari: busa ang bug-os nga Israel naghimo kay Omri, ang kapitan sang kasoldadosan, nga hari sa ibabaw sang Israel sadtong adlaw sa kampo. 17 Kag si Omri nagtaklad gikan sa Gibeton, kag upud sa iya ang bug-os nga Israel, kag ginkibon nila ang Tirsa. 18 Kag nahanabu, sang nakita ni Zimri nga naagaw na ang siudad, nga nagsulud sia sa palacio sang balay sang hari, kag gintutdan sa kalayo ang balay sang hari sa ibabaw niya, kag napatay, 19 Bangud sang iya mga sala nga ginpakasala niya sa paghimo sang malaut sa itololok sang GINOO, sa paglakat sa dalanon ni Jeroboam, kag sa iya sala nga ginhimo niya, sa pagpapakasala sang Israel. 20 Karon ang nabilin nga mga binuhatan ni Zimri, kag ang pagluib nga iya ginpadugi, wala bala sila masulat sa libro sang mga maragtas sang mga hari sang Israel? 21 ¶ Niyan ang katawohan sang Israel nagbahin sa duha: ang katunga sang katawohan nagsonod kay Tibni nga anak nga lalaki ni Ginat, sa paghimo sa iya nga hari; kag ang katunga nagsonod kay Omri. 22 Apang ang katawohan nga nagsonod kay Omri naglandas batok sa katawohan nga nagsonod kay Tibni nga anak nga lalaki ni Ginat: gani si Tibni napatay, kag si Omri naghari. 23 ¶ Sa ikakatloan kag isa nga tuig ni Asa nga hari sang Juda, nagsugud sa paghari si Omri sa ibabaw sang Israel sing napulog duha ka tuig: sa Tirsa naghari sia sing anum ka tuig. 24 Kag ginbakal niya kay Semer ang bakolod nga Samaria sing duha ka talanton nga pilak, kag nagpatindug sia sa ibabaw sang bakolod, kag ginhingalanan ang siudad nga iya ginpatindug, Samaria, sono sa ngalan ni Semer, ang tag-iya sang bakolod. 25 ¶ Apang si Omri naghimo sang malaut sa mga mata sang GINOO, kag naghimo sing malaut pa labaw sa tanan nga una sa iya. 26 Kay naglakat sia sa bug-os nga dalanon ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nabat, kag sa iya sala nga sa sini ginpapakasala niya ang Israel, sa pagpaakig sa GINOONG Dios sang Israel sa ila mga kadayawan. 27 Karon ang nabilin nga mga binuhatan ni Omri nga iya ginhimo, kag ang iya kagamhanan nga iya ginpakita, wala bala sila masulat sa libro sang mga maragtas sang mga hari sang Israel? 28 Gani si Omri nagtolog upud sa iya mga kaamayan, kag ginlubung sa Samaria: kag naghari nga tal-us niya si Acab nga iya anak nga lalaki. 29 ¶ Kag sa ikakatloan kag walo nga tuig ni Asa nga hari sang Juda nagsugud si Acab nga anak nga lalaki ni Omri sa paghari sa ibabaw sang Israel: kag naghari si Acab nga anak ni Omri sa ibabaw sang Israel sa Samaria sing duha ka pulo kag duha ka tuig. 30 Kag si Acab nga anak nga lalaki ni Omri naghimo sang malaut sa itololok sang GINOO labaw sa tanan nga una sa iya. 31 Kag nahanabu, subong nga daw diotay pa nga butang sa iya ang paglakat sa mga sala ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nabat, nga ginpangasawa niya si Jezabel nga babaying anak ni Etbaal nga hari sang mga Zidonhon, kag nagkadto kag nag-alagad kay Baal, kag nagsimba sa iya. 32 Kag nagpatindug sia sing halaran kay Baal sa balay ni Baal, nga iya napatindug sa Samaria. 33 Kag si Acab naghimo sang puong-puong sang kakahoyan; kag si Acab naghimo pa gid sing labi sa pagpaakig sa GINOONG Dios sang Israel, sang sa tanan nga hari sang Israel nga una sa iya. 34 ¶ Sa iya mga adlaw si Hiel nga Bet-elnon nagpatindug sang Jerico: ginpasad niya ang sadsaran sini sa kay Abiram nga iya panganay, kag ginpahamtang ang iya mga gawang sa iya anak nga lalaki nga kamanghuran nga si Segub, sono sa polong sang GINOO, nga ginpamolong niya paagi kay Josue nga anak nga lalaki ni Nun. KAPITULO 17KAG si Elias nga Tisbinhon, nga isa sang mga pumuluyo sang Galaad, nagsiling kay Acab, Sa nagakabuhi ang GINOONG Dios sang Israel, nga sa atubangan niya nagatindug ako, walay ton-og ukon ulan sining mga tuig, kondi sono sa akon polong.2 Kag nag-abut sa iya ang polong sang GINOO, nga nagasiling, 3 Halin ka diri, kag kadto ka nayon sa sidlangan, kag panago ka imo sa ubay sang sapa nga Carit, nga yara sa atubangan sang Jordan. 4 Kag magainum ka sa sapa; kag ginsogo ko ang mga uwak sa pagpakaon sa imo didto. 5 Gani nagkadto sia kag naghimo sono sa polong sang GINOO: kay nagkadto sia kag nagpuyo sa luyo sang sapa nga Carit, nga yara sa atubangan sang Jordan. 6 Kag ang mga uwak nagdala sa iya sing tinapay kag unud sa aga, kag tinapay kag unud sa gab-i; kag nag-inum sia sa sapa. 7 Kag nahanabu sa wala madugay, nga ang sapa nagmala, bangud nga walay ulan sa duta. 8 ¶ Kag ang polong sang GINOO nag-abut sa iya, nga nagasiling, 9 Tindug ka, kadto sa Zarepat, nga nasakup sang Zidon, kag puyo ka didto: yari karon, nagsogo ako sa isa ka babaye nga balo didto sa pagsagud sa imo. 10 Gani nagtindug sia kag nagkadto sa Zarepat. Kag sang pag-abut niya sa gawang sang siudad, yari karon, didto may balong babaye nga nagapamolot sing mga gatong: kag gintawag niya sia, kag nagsiling, Kuhai ako, ginaampo ko sa imo, sing diotay nga tubig sa suludlan, agud nga mag-inum ako. 11 Kag sa nagalakat ang babaye sa pagkuha sini, nagtawag sia sa iya, kag nagsiling, Dalhi ako, ginaampo ko sa imo, sing isa ka hungit nga tinapay sa imo kamut. 12 Kag nagsiling sia, Sa nagakabuhi ang GINOO nga imo Dios, walay torta ako, kondi isa ka hakup nga harina sa tadyaw, kag diotay nga lana sa tibud: kag, yari karon, nagapamolot ako sing duha ka gatong, agud nga magsulud ako kag maghimos sini nga sa akon kag sa akon anak nga lalaki, agud nga makakaon kami sini, kag mapatay. 13 Kag si Elias nagsiling sa iya, Dili ka mahadluk; lakat ka kag himoa sono sa imo nasiling: apang himoi ako anay sa iya sing isa ka diotay nga torta, kag dalha ini sa akon, kag ugaling himo ka nga sa imo kag sa imo anak nga lalaki. 14 Kay amo ini ang ginasiling sang GINOONG Dios sang Israel, Ang tadyaw sang harina dili maubusan, kag ang tibud sang lana dili mawad-an, tubtub sa adlaw nga ang GINOO magapaulan sa duta. 15 Kag naglakat sia kag naghimo sono sa ginasiling ni Elias: kag ang babaye, kag sia, kag ang panimalay sang babaye nagkaon sing madamu nga adlaw. 16 Kag ang tadyaw sang harina wala maubusi, kag ang tibud sang lana wala mawad-i, sono sa polong sang GINOO nga ginpamolong niya paagi kay Elias. 17 ¶ Kag nahanabu sa tapus sining mga butang, nga nagmasakit ang anak nga lalaki sang babaye, ang tagbalay sang panimalay; kag ang balatian niya matama nga wala na sia sing ginhawa. 18 Kag sia nagsiling kay Elias, Ano bala ang akon sa imo, O ikaw nga tawo sang Dios? nagkari ka bala sa akon sa pagpadumdum sang akon sala, kag sa pagpatay sang akon anak? 19 Kag nagsiling sia sa iya, Ihatag sa akon ang imo anak. Kag ginkuha niya sia sa iya sabak, kag gindala sia sa hulut sa ibabaw, diin sia nagdayon, kag ginpahigda sia sa iya kaugalingon nga higdaan. 20 Kag nagtuaw sia sa GINOO, kag nagsiling, O GINOO nga akon Dios, nagdala ka bala man sing malaut sa balo nga ginadayonan ko, sa pagpatay sing iya anak? 21 Kag ginhap-an niya ang bata sing makatlo, kag nagtuaw sa GINOO, kag nagsiling, O GINOO nga akon Dios, ginaampo ko sa imo, pabalika sa iya ang kalag sining bata. 22 Kag ginpamatian sang GINOO ang tingug ni Elias; kag ang kalag sang bata nag-uli sa iya, kag naumpawan sia. 23 Kag ginkuha ni Elias ang bata, kag ginpanaug sia gikan sa hulut pasulud sa balay, kag ginhatag sia sa iya iloy: kag si Elias nagsiling, Tan-awa, ang imo anak nagakabuhi. 24 ¶ Kag ang babaye nagsiling kay Elias, Karon sa sini nakilala ko nga ikaw tawo sang Dios, kag nga ang polong sang GINOO sa imo baba kamatooran. KAPITULO 18KAG nahanabu sa tapus ang madamung adlaw, nga nag-abut ang polong sang GINOO kay Elias sa ikatlong tuig, nga nagasiling, Lakat, pakita ka kay Acab; kag ako magapaulan sa duta.2 Kag si Elias naglakat sa pagpakita kay Acab. Kag may tiggulutum nga matama sa Samaria. 3 Kag gintawag ni Acab si Abdias, nga tulugyanan sang iya panimalay. (Karon si Abdias nahadluk sing daku sa GINOO: 4 Kay sang pagpapas ni Jezabel sang mga manalagna sang GINOO, ginkuha ni Abdias ang isa ka gatus ka manalagna, kag gintago sila sa tagkinalim-an sa lungib, kag ginpakaon sila sing tinapay kag tubig.) 5 Kag si Acab nagsiling kay Abdias, Latasa ang duta, tubtub sa tanan nga tuburan sang tubig, kag sa tanan nga kasapaan: ayhan makakita kita sing hilamon kag maluwas nga buhi ang mga kabayo kag mga mula, agud nga indi ta madula ang tanan nga kasapatan. 6 Gani ginbahinbahin nila sa ila ang duta sa paglatas sini: si Acab nagkadto sia iya sa isa ka dalan, kag si Abdias nagkadto sia iya sa lain nga dalan. 7 ¶ Kag sang si Abdias yara sa dalanon, yari karon, si Elias nagsugata sa iya: kag nakilala niya sia, kag naghapa sia, kag nagsiling, Ikaw bala inang ginoo kong Elias? 8 Kag sia nagsabat sa iya, Amo ako: lakat, sugiri ang imo ginoo, Yari karon, yari si Elias. 9 Kag nagsiling sia, Ano bala ang ginpakasala ko, nga itugyan mo ang imo alagad sa kamut ni Acab, sa pagpatay sa akon? 10 Sa nagakabuhi ang GINOO nga imo Dios, wala gid sing pungsud ukon ginharian nga wala mapakadtoi sang akon ginoo sa pagpangita sa imo: kag sang nagsiling sila, Wala sia diri; ginpasumpa niya ang ginharian kag ang pungsud, nga wala ka nila makita. 11 Kag karon ikaw nagasiling, Lakat, sugiri ang imo ginoo, Yari karon, yari si Elias. 12 Kag magakahanabu, sa gilayon nga makataliwan ako sa imo, nga ang Espiritu sang GINOO magadala sa imo diin wala ko mahibaloi; kag gani, kon mag-abut ako kag magsugid kay Acab, kag indi ka niya makita, patyon niya ako: apang ako nga imo alagad nahadluk sa GINOO kutub sa akon pagkapamatan-on. 13 Wala bala masugid sa akon ginoo ang ginhimo ko sang ginpatay ni Jezabel ang mga manalagna sang GINOO, kon paano nga gintago ko ang isa ka gatus ka tawo sang mga manalagna sang GINOO sa tagkalim-an sa lungib, kag ginpakaon sila sing tinapay kag tubig? 14 Kag karon nagasiling ka, Lakat, sugiri ang imo ginoo, Yari karon, yari si Elias: kag patyon niya ako. 15 Kag si Elias nagsiling, Sa nagakabuhi ang GINOO sang mga kasoldadosan, nga sa atubangan niya nagatindug ako, magapakita ako sing totoo sa iya karon nga adlaw. 16 Gani si Abdias naglakat sa pagsugata kay Acab, kag nagsugid sa iya: kag si Acab nagkadto sa pagsugata kay Elias. 17 ¶ Kag nahanabu, sang nakita ni Acab si Elias, nga nagsiling sa iya si Acab, Ikaw bala inang nagapagamo sang Israel? 18 Kag sia nagsabat, Wala ako magpagamo sang Israel; kondi ikaw, kag ang panimalay sang imo amay, nga nagbiya kamo sang mga sogo sang GINOO, kag nagsonod ka sa mga Baalim. 19 Busa karon padala ka, kag tipona sa akon ang bug-os nga Israel sa bukid nga Carmelo, kag ang apat ka gatus kag kalim-an ka manalagna ni Baal, kag apat ka gatus ka manalagna sang puong-puong sang kakahoyan, nga nagakaon sa latok ni Jezabel. 20 Gani si Acab nagpadala sa tanan nga kaanakan sang Israel, kag gintipon sing tingub ang mga manalagna sa bukid nga Carmelo. 21 Kag nagpalapit si Elias sa bug-os nga katawohan, kag nagsiling, Tubtub pa bala san-o magpiniang kamo sa tunga sang duha ka panghunahuna? kon ang GINOO among Dios, sonda sia: apang kon si Baal, niyan sonda sia. Kag ang katawohan wala magsabat bisan isa ka polong. 22 Niyan si Elias nagsiling sa katawohan, Ako, ako gid lamang, ang nabilin nga manalagna sang GINOO; apang ang mga manalagna ni Baal apat ka gatus kag kalim-an ka tawo. 23 Busa pahataga sila sa amon sing duha ka tinday nga baka nga lalaki; kag magpili sila nga sa ila sing isa ka tinday nga baka nga lalaki, kag hiwahiwaon ini, kag itungtung ini sa gatong, kag indi pagbutangan sing kalayo sa idalum: kag ako magaaman sang isa ka tinday nga baka nga lalaki, kag itungtung ini sa gatong, kag indi pagbutangan sing kalayo sa idalum: 24 Kag panawag kamo sa ngalan sang inyo mga dios, kag ako magapanawag sa ngalan sang GINOO: kag ang Dios nga nagasabat paagi sa kalayo, manginsia ang Dios. Kag ang bug-os nga katawohan nagsabat kag nagsiling, Maayo nga pinamolong. 25 Kag si Elias nagsiling sa mga manalagna ni Baal, Pili kamo nga sa inyo sing isa ka tinday nga baka nga lalaki, kag amana ini sing una; kay madamu kamo; kag panawag kamo sa ngalan sang inyo mga dios, apang dili ninyo pagbutangan sing kalayo sa idalum. 26 Kag ginkuha nila ang tinday nga baka nga lalaki nga ginhatag sa ila, kag gin-aman nila ini, kag nagpanawag sa ngalan ni Baal kutub sa aga tubtub gid sa odto, nga nagasiling, O Baal, pamatii kami. Apang wala sing tingug, ukon bisan sin-o nga nagsabat. Kag naglumpatlumpat sila sa ibabaw sang halaran nga nahimo. 27 Kag nahanabu sa odto, nga si Elias nag-uligyat sa ila, kag nagsiling, Singgit kamo sing mabaskug: kay isa ka dios sia; nagahambal sia, ukon sia may awat, ukon sa panlakatan sia, ukon ayhan nagakatolog sia, kag dapat pukawon. 28 Kag nagtuaw sila sing mabaskug, kag nagpilas sila sang ila kaugalingon sono sa ila kinabatasan sa mga sundang kag mga lansetas, tubtub nga nag-agay ang dugo sa ila. 29 Kag nahanabu, sang nagligad ang odto, kag nagpanagna sila tubtub sa tion nga inugdolot sang halad sa kahaponanon, apang wala sing tingug, ukon bisan sin-o nga nagsabat, ukon bisan sin-o nga nagsapak. 30 Kag si Elias nagsiling sa bug-os nga katawohan, Palapit kamo sa akon. Kag ang bug-os nga katawohan nagpalapit sa iya. Kag ginkaayo niya ang halaran sang GINOO nga nawagwag. 31 Kag nagkuha si Elias sing napulo kag duha ka bato, sono sa kadamuon sang mga tribo sang mga anak nga lalaki ni Jacob, nga sa iya nag-abut ang polong sang GINOO, nga nagasiling, Si Israel mangin-imo ngalan: 32 Kag sa mga bato nagpatindug sia sing halaran sa ngalan sang GINOO: kag naghimo sia sa palibut sang halaran sing kalog, subong kadaku sa masudlan sang duha ka sukub nga binhi. 33 Kag ginbangdaybangday niya ang gatong, kag ginhiwahiwa ang tinday nga baka nga lalaki, kag gintungtung ini sa gatong, kag nagsiling, Pun-a ninyo ang apat ka tadyaw sing tubig, kag iula ini sa halad nga sinonog, kag sa gatong. 34 Kag nagsiling sia, Himoa ini sa ikaduha. Kag ginhimo nila ini sa ikaduha. Kag nagsiling sia, Himoa ini sa ikatlo. Kag ginhimo nila ini sa ikatlo. 35 Kag ang tubig nag-ilig sa palibut sang halaran; kag ginpuno man niya sing tubig ang kalog. 36 Kag nahanabu sa tion nga inugdolot sang halad sa kahaponanon, nga nagpalapit ang manalagna nga si Elias, kag nagsiling, GINOONG Dios ni Abraham, ni Isaac, kag ni Israel, ipakilala sini nga adlaw nga ikaw amo ang Dios sa Israel, kag nga ako imo alagad, kag nga tungud sang imo polong ginhimo ko ini tanan nga butang. 37 Pamatii ako, O GINOO, pamatii ako, agud nga ini nga katawohan magkilala nga ikaw amo ang GINOONG Dios, kag nga ikaw nagpabalik liwat sang tagiposoon nila. 38 Niyan ang kalayo sang GINOO naholog, kag nag-upus sang halad nga sinonog, kag sang gatong, kag sang mga bato, kag sang yab-ok, kag nagdilap sang tubig nga yadto sa kalog. 39 Kag sang nakita ini sang bug-os nga katawohan, naghapa sila: kag nagsiling sila, Ang GINOO, sia amo ang Dios; ang GINOO, sia amo ang Dios. 40 Kag si Elias nagsiling sa ila, Dakpa ang mga manalagna ni Baal; dili pagpapalagyoha ang isa sa ila. Kag gindakup nila sila: kag ginpadulhog sila ni Elias sa sapa nga Kison, kag ginpatay sila didto. 41 ¶ Kag si Elias nagsiling kay Acab, Taklad ka, magkaon kag mag-inum; kay may huganas sang bugana nga ulan. 42 Gani si Acab nagtaklad sa pagkaon kag sa pag-inum. Kag si Elias nagtaklad sa putokputokan sang Carmelo; kag nagdunguk sia iya sa duta, kag ginbutang ang iya nawung sa ulut sang iya mga tuhud, 43 Kag nagsiling sia sa iya alagad, Taklad na karon, tolok nayon sa dagat. Kag sia nagtaklad, kag nagtolok, kag nagsiling, Wala sing ano. Kag nagsiling sia, Lakat liwat sing makapito. 44 Kag nahanabu sa ikapitong tion, nga nagsiling sia, Yari karon, may nagapaibabaw nga diotay nga gal-um gikan sa dagat, subong sang kamut sang tawo. Kag nagsiling sia, Taklad ka, isiling kay Acab, I-aman ang imo kangga, kag dulhog ka, agud indi ka pag-upangan sang ulan. 45 Kag nahanabu sa wala madugay nga tion, nga ang langit nagdulum sa mga gal-um kag hangin, kag may daku nga ulan. Kag si Acab nagsakay, kag nagkadto sa Jezreel. 46 Kag ang kamut sang GINOO yara kay Elias; kag nagwagkus sia sang iya mga hawak, kag nagdalagan nga nakauna kay Acab sa salamputan sang Jezreel. KAPITULO 19KAG si Acab nagsugid kay Jezabel sang tanan nga nahimo ni Elias, kag kon paano nga ginpamatay niya sa espada ang tanan nga manalagna.2 Niyan nagpadala si Jezabel kay Elias sing manugbalita, nga nagasiling, Maghimo sa akon sing subong sini ang mga dios, kag labi pa man, kon indi ko mahimo ang imo kabuhi subong sang kabuhi sang isa sa ila buwas sa mga amo sining tion. 3 Kag sang nakita niya ini, nagtindug sia, kag naglakat tungud sang iya kabuhi, kag nag-abut sa Beer-seba, nga sakup sang Juda, kag ginbilin didto ang iya alagad. 4 ¶ Apang sia iya nagkadto sa kamingawan sing isa ka adlaw nga lalakton, kag nag-abut kag naglingkod sa idalum sang isa ka kahoy nga enebro: kag nagpangabay sia nga sa iya kaugalingon nga mapatay sia; kag nagsiling, Tuman na; karon, O GINOO, kuhaa ang akon kabuhi; kay indi ako maayo pa sa akon mga kaamayan. 5 Kag samtang naghigda sia kag nagtolog sa idalum sang isa ka kahoy nga enebro, yari karon, isa ka anghel nagtandug sa iya, kag nagsiling sa iya, Bangon ka kag magkaon. 6 Kag nagtolok sia, kag, yari karon, may nabibingka nga torta sa ibabaw sang mga baga, kag isa ka tibud nga tubig sa iya olohan. Kag nagkaon sia kag nag-inum, kag naghigda liwat. 7 Kag ang anghel sang GINOO nagbalik sa ikaduha, kag nagtandug sa iya, kag nagsiling, Bangon ka kag magkaon; bangud nga ang lalakton tama pa kalawig sa imo. 8 Kag nagbangon sia, kag nagkaon kag nag-inum, kag naglakat sa kusug sadtong pagkaon sing kap-atan ka adlaw kag kap-atan ka gab-i tubtub sa Horeb nga bukid sang Dios. 9 ¶ Kag didto nag-abut sia sa lungib, kag nagdayon didto; kag, yari karon, ang polong sang GINOO nag-abut sa iya, kag nagsiling sia sa iya, Ano bala ang ginahimo mo diri, Elias? 10 Kag nagsiling sia, Naimon gid ako nga sa GINOONG Dios sang mga kasoldadosan: kay ang kaanakan sang Israel nagbiya sang imo katipan, nagwasak sang imo mga halaran, kag nagpatay sa espada sang imo mga manalagna; kag ako, ako gid lamang, ang nabilin; kag ginatinguhaan nila ang akon kabuhi, sa pagkuha sini. 11 Kag nagsiling sia, Gowa ka, kag magtindug sa bukid sa atubangan sang GINOO. Kag, yari karon, ang GINOO nag-agi, kag ang daku kag mabaskug nga hangin nagpalitik sang mga bukid, kag nagpugday sang mga dakung bato sa atubangan sang GINOO; apang ang GINOO wala sa hangin: kag madason sa hangin ang linog; apang ang GINOO wala sa linog: 12 Kag madason sa linog ang kalayo; apang ang GINOO wala sa kalayo: kag madason sa kalayo isa ka gamay nga tingug nga mahinay. 13 Kag sang nabatian ini ni Elias, gintabonan niya ang iya nawung sang iya kunup, kag naggowa, kag nagtindug sa salamputan sang lungib. Kag, yari karon, may nag-abut nga tingug sa iya, kag nagsiling, Ano bala ang ginahimo mo diri, Elias? 14 Kag nagsiling sia, Naimon gid ako nga sa GINOONG Dios sang mga kasoldadosan: bangud ang kaanakan sang Israel nagbiya sang imo katipan, nagwasak sang imo mga halaran, kag nagpatay sa espada sang imo mga manalagna; kag ako, ako gid lamang, ang nabilin; kag ginatinguhaan nila ang akon kabuhi, sa pagkuha sini. 15 Kag ang GINOO nagsiling sa iya, Lakat, balik sa imo dalanon pakadto sa kamingawan sang Damasco: kag kon mag-abut ka, haplason mo si Hazael nga manginhari sa Siria: 16 Kag si Jehu nga anak nga lalaki ni Nimsi haplason mo nga hari sa ibabaw sang Israel: kag si Eliseo nga anak nga lalaki ni Safat sang Abel-mehola haplason mo nga manalagna nga tal-us nimo. 17 Kag mahanabu, nga ang makapalagyo sa espada ni Hazael patyon ni Jehu: kag ang makapalagyo sa espada ni Jehu patyon ni Eliseo. 18 Apang may nabilin ako nga sa akon nga pito ka libo sa Israel, ang tanan nga tuhud nga wala magluhud kay Baal, kag ang tagsa ka baba nga wala maghaluk sa iya. 19 ¶ Gani nagtaliwan sia didto, kag nakita si Eliseo nga anak nga lalaki ni Safat, nga nagaarado nga may napulo kag duha ka pares nga baka sa una niya, kag sia upud sa ikapulog duha: kag si Elias naglabay sa iya, kag gintaklap sa iya ang iya kunup. 20 Kag ginbayaan niya ang mga baka, kag naglagas kay Elias, kag nagsiling, Ginaampo ko sa imo, pahaluka ako anay sa akon amay kag sa akon iloy, kag ugaling magasonod ako sa imo. Kag sia nagsiling sa iya, Balik ka: kay ano bala ang nahimo ko sa imo? 21 Kag nagbalik sia gikan sa pagsonod sa iya, kag nagkuha sang isa ka pares nga baka, kag gin-ihaw sila, kag ginloto ang unud nila sang mga gamit sang mga baka, kag ginhatag sa mga tawo, kag nagkaon sila. Niyan nagtindug sia, kag nagsonod kay Elias, kag nag-alagad sa iya. KAPITULO 20KAG si Ben-hadad nga hari sang Siria nagtipon sing tingub sang bug-os niyang kasoldadosan: kag may nag-upud sa iya nga katloan kag duha ka hari, kag mga kabayo, kag mga kangga: kag nagtaklad sia kag nagkibon sang Samaria, kag nag-away sini.2 Kag nagpadala sia sing mga manugbalita sa sulud sang siudad kay Acab nga hari sang Israel, kag nagsiling sa iya, Amo ini ang ginasiling ni Ben-hadad, 3 Ang imo pilak kag ang imo bulawan akon; ang imo mga asawa man kag ang imo mga anak, nga mga labi gid kamaayoayo, akon sila. 4 Kag ang hari sang Israel nagsabat kag nagsiling, Akon ginoo, O hari, sono sa imo ginasiling, imo ako, kag ang tanan nga akon. 5 Kag nagbalik ang mga manugbalita, kag nagsiling, Amo ini ang ginapamolong ni Ben-hadad, nga nagasiling, Bisan pa nagpadala ako sa imo, nga nagasiling, Ihatag mo sa akon ang imo pilak, kag ang imo bulawan, kag ang imo mga asawa, kag ang imo mga anak; 6 Apang ipadala ko ang akon mga alagad sa imo buwas sa mga amo sining tion, kag usisaon nila ang imo balay, kag ang mga balay sang imo mga alagad; kag ang bisan ano nga kalahamut-an sa imo mga mata, kuhaon ini sang ila mga kamut, kag dalhon ini. 7 Niyan ang hari sang Israel nagtawag sang tanan nga tigulang sang duta, kag nagsiling, Tandai, ginaampo ko sa inyo, kag tan-awa kon paano nga ining tawo nagapangita sing kalainan: kay nagpadala sia sa akon tungud sa mga asawa ko, kag tungud sa mga anak ko, kag tungud sa pilak ko, kag tungud sa bulawan ko; kag wala ko sia pagdumilii. 8 Kag ang tanan nga tigulang kag ang bug-os nga katawohan nagsiling sa iya, Dili ka magpamati sa iya, ukon magsugut. 9 Busa nagsiling sia sa mga manugbalita ni Ben-hadad, Sugiri ang akon ginoong hari, Ang tanan nga ginpasogo mo sa imo alagad sa nahauna himoon ko: apang ining butang indi ko mahimo. Kag ang mga manugbalita nagtaliwan, kag nagdala sing polong sa iya liwat. 10 Kag si Ben-hadad nagpadala sa iya, kag nagsiling, Amo ini ang himoon sa akon sang mga dios, kag labi pa man, kon ang yab-ok sang Samaria makatapud sa mga tinapnay sang tanan nga tawo nga nagasonod sa akon. 11 Kag ang hari sang Israel nagsabat kag nagsiling, Sugiri sia, Ang nagasuklub sang iya hinganib indi magpabugal subong sang sa nagahukas sini. 12 Kag nahanabu, sang nabatian ni Ben-hadad ining balita, sang nagainum sia, sia kag ang mga hari sa mga layanglayang, nga nagsiling sia sa iya mga alagad, Pahamtang kamo sing paagisud. Kag nagpahamtang sila sing paagisud batok sa siudad. 13 ¶ Kag, yari karon, ang isa ka manalagna nagpalapit kay Acab nga hari sang Israel, nga nagasiling, Amo ini ang ginasiling sang GINOO, Nakita mo bala ining bug-os nga daku nga kadam-an? yari karon, igatugyan ko ini sa imo kamut sining adlaw; kag makilala mo nga ako amo ang GINOO. 14 Kag si Acab nagsiling, Paagi bala kay sin-o? Kag sia nagsiling, Amo ini ang ginasiling sang GINOO, Paagi sa mga pamatan-on nga lalaki sang mga prinsipe sang mga probinsya. Niyan nagsiling sia, Sin-o bala ang magasugud sang inaway? Kag nagsabat sia, Ikaw. 15 Niyan gin-isip niya ang mga pamatan-on nga lalaki sang mga prinsipe sang mga probinsya, kag sila duha ka gatus kag katloan kag duha: kag madason sa ila gin-isip niya ang bug-os nga katawohan, bisan ang bug-os nga kaanakan sang Israel, nga pito ka libo. 16 Kag naggowa sila sa odto. Apang si Ben-hadad nagahinobog sia sa mga layanglayang, sia kag ang mga hari, ang katloan kag duha ka hari nga nagbulig sa iya. 17 Kag ang mga pamatan-on nga lalaki sang mga prinsipe sang mga probinsya naggowa sing una; kag nagpadala si Ben-hadad, kag nagsugid sila sa iya, nga nagasiling, May mga lalaki nga naggowa gikan sa Samaria. 18 Kag nagsiling sia, Bisan nga nagagowa sila nga sa paghidait, dakpa sila nga buhi; ukon nagagowa sila nga sa inaway, dakpa sila nga buhi. 19 Gani ining mga pamatan-on nga lalaki sang mga prinsipe sang mga probinsya naggowa gikan sa siudad, kag ang kasoldadosan nga nagsonod sa ila. 20 Kag ang tagsatagsa nagpatay sang iya tawo: kag nagpalagyo ang mga Sirianhon; kag ginlagas sila sang Israel: kag si Ben-hadad nga hari sang Siria nagpalagyo sa kabayo upud sa mga manugkabayo. 21 Kag naggowa ang hari sang Israel, kag ginlaglag ang mga kabayo kag ang mga kangga, kag ginpatay ang mga Sirianhon sa dakung kamatay. 22 ¶ Kag ang manalagna nagpalapit sa hari sang Israel, kag nagsiling sa iya, Lakat, magpamakud ka, kag tandai, kag tan-awa ang imo ginahimo: kay sa pagsapul sang tuig ang hari sang Siria magataklad batok sa imo. 23 Kag ang mga alagad sang hari sang Siria nagsiling sa iya, Ang ila mga dios mga dios sang kabakoloran; busa makusug pa sila sa aton; apang mag-away kita sa ila sa kapatagan, kag sa pagkamatuud magamakusug pa kita sa ila. 24 Kag himoa ining butang, Kuhaa ang mga hari, ang tagsa ka tawo sa iya duug, kag butangan sing mga kapitan sa tal-us nila: 25 Kag mag-isip ka sing kasoldadosan, kaangay sang kasoldadosan nga imo nadula, kabayo tungud sa kabayo, kag kangga tungud sa kangga: kag awayon naton sila sa kapatagan, kag sa pagkamatuud magamakusug pa kita sa ila. Kag sia nagpamati sa tingug nila, kag naghimo sing subong. 26 Kag nahanabu sang pagsapul sang tuig, nga si Ben-hadad nag-isip sang mga Sirianhon, kag nagtaklad sa Afec, sa pag-away batok sa Israel. 27 Kag ang kaanakan sang Israel gin-isip, kag yara sila tanan, kag naglakat batok sa ila: kag nagpahamtang ang kaanakan sang Israel sa atubang nila kaangay sang duha ka magamay nga panong nga mga tinday sang kanding; apang ang mga Sirianhon naghil-ob sang duta. 28 ¶ Kag nagpalapit ang isa ka tawo sang Dios, kag nagpamolong sa hari sang Israel, kag nagsiling, Amo ini ang ginasiling sang GINOO, Bangud nga ang mga Sirianhon nagsiling, Ang GINOO Dios sang kabakoloran, apang indi sia Dios sang mga nalupyakan, busa itugyan ko ining bug-os nga dakung kadam-an sa imo kamut, kag makilala ninyo nga ako amo ang GINOO. 29 Kag sa pito ka adlaw nagpahamtang sila sa atubang sang isa kag isa. Kag sa ikapito nga adlaw nagsugud ang inaway: kag ginpatay sang kaanakan sang Israel sa mga Sirianhon sa isa ka adlaw ang isa ka gatus ka libo ka hangaway nga nagalakat. 30 Apang ang nabilin nagpalagyo sa Afec pasulud sa siudad; kag ang kuta napukan sa duha ka pulo kag pito ka libo ka lalaki nga nabilin. Kag si Ben-hadad nagpalagyo, kag nagsulud sa siudad, sa hulut nga nasulud. 31 ¶ Kag ang iya mga alagad nagsiling sa iya, Yari karon, nakabati kami nga ang mga hari sang balay sang Israel maloloy-on nga mga hari: magtampion kita, ginaampo ko sa imo, sing mga panapton nga sako sa aton mga hawak, kag mga lubid sa aton mga olo, kag magkadto sa hari sang Israel: ayhan luwason niya ang imo kabuhi. 32 Gani nagtampion sila sa ila mga hawak sing mga panapton nga sako, kag nagpamulus sang mga lubid sa ila mga olo, kag nagkadto sa hari sang Israel, kag nagsiling, Ang imo alagad nga si Ben-hadad nagasiling, Ginaampo ko sa imo, pakabuhi-a ako. Kag sia nagsiling, Buhi pa bala sia? sia utud ko. 33 Karon ang mga tawo nagsat-um sing maid-id kon bala may inugsiling sia, kag nakahangup sila sing maabtik: kag nagsiling sila, Ang imo utud nga si Ben-hadad. Niyan nagsiling sia, Lakat kamo, dalha sia. Niyan si Ben-hadad naggowa pakadto sa iya; kag ginpasaka niya sia sa kangga. 34 Kag si Ben-hadad nagsiling sa iya, Ang mga siudad, nga ginkuha sang akon amay sa imo amay iuli ko; kag maghimo ka nga sa imo sing mga dalan sa Damasco, subong sang ginhimo sang akon amay sa Samaria. Niyan si Acab nagsiling, Sa sini nga katipan ako magapalakat sa imo. Gani nagpakigkatipan sia upud sa iya kag ginpalakat sia. 35 ¶ Kag ang isa ka tawo sang mga anak nga lalaki sang mga manalagna nagsiling sa iya isigkatawo sa polong sang GINOO, Pilasa ako, ginaampo ko sa imo. Kag ang tawo nagdumili sa pagpilas sa iya. 36 Niyan nagsiling sia sa iya, Bangud nga wala ka magtuman sang tingug sang GINOO, yari karon, sa gilayon nga nakataliwan ka gikan sa akon, patyon ka sang isa ka leon. Kag sa gilayon nga nakataliwan sia gikan sa iya, nakita sia sang isa ka leon, kag ginpatay sia. 37 Niyan nakakita sia sing isa pa ka tawo, kag nagsiling, Pilasa ako, ginaampo ko sa imo. Kag ginpilas sia sang tawo, sa bagay nga sa paghanot niya napilasan niya sia. 38 Gani ang manalagna nagtaliwan, kag naghulat sa hari sa dalanon, kag wala sia magpakilala tungud sang mga abo sa iya nawung. 39 Kag sang pagligad sang hari, nagsinggit sia sa hari: kag nagsiling sia, Ang imo alagad naggowa sa pagkadto sa tunga sang inaway; kag, yari karon, isa ka tawo nagliso, kag nagdala sa akon sing tawo, kag nagsiling, Bantayi ining tawo: kon sa bisan anong bagay madula sia, niyan ang imo kabuhi ibaylo sa iya kabuhi, kon indi magbayad ka sing isa ka talanton nga pilak. 40 Kag sang masaku ang imo alagad diri kag didto, nawala sia. Kag ang hari sang Israel nagsiling sa iya, Amo ini ang ihukom sa imo; ikaw gid nagtapat sini. 41 Kag nagdalidali sia, kag ginkuha ang mga abo sa iya nawung; kag nakilala sia sang hari sang Israel nga sia isa sang mga manalagna. 42 Kag nagsiling sia sa iya, Amo ini ang ginasiling sang GINOO, Bangud nga ginbuhian mo sa imo kamut ang tawo nga gintangdo ko nga sa bug-os nga kalaglagan, busa ang imo kabuhi ibaylo sa iya kabuhi, kag ang imo katawohan tungud sang iya katawohan. 43 Kag ang hari sang Israel nagpauli sa iya balay nga masubu kag naakig, kag nag-abut sa Samaria. KAPITULO 21KAG nahanabu sa tapus sining mga butang, nga si Nabot nga Jezreelnon may ulubasan, nga yara sa Jezreel, sa luyo sang palacio ni Acab nga hari sang Samaria.2 Kag si Acab nagpamolong kay Nabot, nga nagasiling, Ihatag sa akon ang imo ulubasan, agud nga mahimo ko ini nga talamnan sang mga ulutanon, bangud nga malapit ini sa akon balay: kag baylohan ko ikaw sing maayo pa sining ulubasan; ukon, kon maayo sa imo, bayaran ko ikaw sang bili sini sa kuarta. 3 Kag si Nabot nagsiling kay Acab, Ang GINOO nagadumili sa akon sini, nga ihatag ko sa imo ang panublion sang akon mga kaamayan. 4 Kag nag-abut si Acab sa iya balay nga masubu kag naakig bangud sang polong nga napamolong sa iya ni Nabot nga Jezreelnon: kay nakasiling sia, Indi ko pag-ihatag sa imo ang panublion sang akon mga kaamayan. Kag naghigda sia sa iya higdaan, kag nagtalingi sia, kag indi magkaon. 5 ¶ Apang nag-abut sa iya si Jezabel nga iya asawa, kag nagsiling sa iya, Ngaa bala nga tama kasubu sang imo espiritu nga wala ka magkaon? 6 Kag nagsiling sia sa iya, Bangud nga nagpamolong ako kay Nabot nga Jezreelnon, kag nagsiling sa iya, Ihatag sa akon ang imo ulubasan tungud sa kuarta; kon indi, kon nahamut-an mo, baylohan ko ikaw sing ulubasan tungud sini: kag nagsabat sia, Indi ko pag-ihatag sa imo ang akon ulubasan. 7 Kag si Jezabel nga iya asawa nagsiling sa iya, Nagagahum ka bala karon sang ginharian sang Israel? tindug ka, kag magkaon, kag magkalipay ang imo tagiposoon: ako magahatag sa imo sang ulubasan ni Nabot nga Jezreelnon. 8 Gani nagsulat sia sing mga sulat sa ngalan ni Acab, kag ginpat-inan sila sang iya pat-in, kag ginpadala ang mga sulat sa mga tigulang kag sa mga dungganon nga yara sa iya siudad, nga nagapuyo upud kay Nabot. 9 Kag nagsulat sia sa mga sulat, nga nagasiling, Bantala kamo sing puasa, kag ipahamtang ninyo si Nabot sa kataasan sa tunga sang katawohan: 10 Kag pahamtang kamo sing duha ka tawo, nga mga anak nga lalaki ni Belial, sa atubangan niya, sa pagsaksi batok sa iya, nga nagasiling, Ginpasipalahan mo ang Dios kag ang hari. Kag ugaling dalhon sia sa gowa, kag batohon ninyo sia, nga mapatay sia. 11 Kag ang mga tawo sang iya siudad, ang mga tigulang kag ang mga dungganon nga mga pumuluyo sang iya siudad, naghimo sono sa ginpadala sa ila ni Jezabel, kag sono sa nasulat sa mga sulat nga ginpadala niya sa ila. 12 Nagbantala sila sing puasa, kag ginpahamtang nila si Nabot sa kataasan sa tunga sang katawohan. 13 Kag may nagsulud nga duha ka lalaki, nga mga anak ni Belial, kag naglingkod sa atubangan niya: kag ang mga lalaki ni Belial nagsaksi batok sa iya, batok kay Nabot gid, sa atubangan sang katawohan, nga nagasiling, Si Nabot nagpasipala sang Dios kag sang hari. Niyan gindala nila sia sa gowa sang siudad, kag ginbato sia sang mga bato, nga napatay sia. 14 Niyan nagpadala sila kay Jezabel, nga nagasiling, Si Nabot ginbato, kag napatay. 15 ¶ Kag nahanabu, sang nabatian ni Jezabel nga ginbato si Nabot, kag napatay, nga si Jezabel nagsiling kay Acab, Tindug ka, panag-iyahi ang ulubasan ni Nabot nga Jezreelnon, nga gindumilian niya sa paghatag sa imo sa kuarta: kay si Nabot indi buhi, kondi patay. 16 Kag nahanabu, sang nabatian ni Acab nga si Nabot patay na, nga nagtindug si Acab sa pagdulhog sa ulubasan ni Nabot nga Jezreelnon, sa pagtag-iya sini. 17 ¶ Kag ang polong sang GINOO nag-abut kay Elias nga Tisbinhon, nga nagasiling, 18 Tindug ka, dulhog sa pagsugata kay Acab nga hari sang Israel, nga yara sa Samaria: yari karon, yara sia sa ulubasan ni Nabot, diin sia nagdulhog sa pagtag-iya sini. 19 Kag magpamolong ka sa iya, nga nagasiling, Amo ini ang ginasiling sang GINOO, Nakapatay ka bala, kag nakapanag-iya man? Kag magpamolong ka sa iya, nga nagasiling, Amo ini ang ginasiling sang GINOO, Sa duug diin nagdilap ang mga ido sang dugo ni Nabot ang mga ido magadilap sang imo dugo, sang imo gid. 20 Kag si Acab nagsiling kay Elias, Nakita mo bala ako, O kaaway ko? Kag nagsabat sia, Nakita ko ikaw: bangud nga nagbaligya ka sang imo kaugalingon sa paghimo sang malaut sa itololok sang GINOO. 21 Yari karon, ako magadala sing malaut sa imo, kag magasilhig sang imo mga kaliwatan, kag utdon ko gikan kay Acab ang nagaihi sa kuta, kag sia nga ginbokot kag nabilin sa Israel, 22 Kag himoon ko ang imo panimalay kaangay sang panimalay ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nabat, kag kaangay sang panimalay ni Baasa nga anak nga lalaki ni Ahias, tungud sang pagpaakig nga napaakig mo ako, kag nagpapakasala sang Israel. 23 Kag ang GINOO nagpamolong nahanungud kay Jezabel man, nga nagasiling, Ang mga ido magakaon kay Jezabel sa luyo sang kuta sang Jezreel. 24 Ang mapatay kay Acab sa siudad kaonon sang mga ido; kag ang mapatay sa latagon kaonon sang mga kapispisan sang kahanginan. 25 ¶ Apang wala gid sing kaangay kay Acab nga nagbaligya sang iya kaugalingon sa paghimo sang malaut sa itololok sang GINOO, nga ginsugyot ni Jezabel nga iya asawa. 26 Kag naghimo sia sing tama gid kangil-ad sa pagsonod sang mga diosdios, sono sa tanan nga butang nga ginhimo sang mga Amornon, nga gintabog sang GINOO gikan sa atubangan sang kaanakan sang Israel. 27 Kag nahanabu, sang nabatian ni Acab yadtong mga polong, nga ginkusnit niya ang iya mga panapton, kag nagsuklub sing mga panapton nga sako sa iya lawas, kag nagpuasa, kag naghigda sa panapton nga sako, kag naglakat sing mahinay. 28 Kag ang polong sang GINOO nag-abut kay Elias nga Tisbinhon, nga nagasiling, 29 Nakita mo bala kon paano nga si Acab nagpaubus sa atubangan nakon? bangud nga nagpaubus sia sa atubangan nakon, indi ko pagdalhon ang malaut sa iya mga adlaw: kondi sa mga adlaw sang iya anak nga lalaki dalhon ko ang malaut sa iya panimalay. KAPITULO 22KAG nagpadayon sila nga walay inaway sing tatlo ka tuig sa tunga sang Siria kag Israel.2 Kag nahanabu sa ikatlong tuig, nga si Jehosafat nga hari sang Juda nagdulhog sa hari sang Israel. 3 Kag ang hari sang Israel nagsiling sa iya mga alagad, Nakahibalo bala kamo nga aton ang Ramot sa Galaad, kag nagapahimunong kita, kag wala nagabawi sini sa kamut sang hari sang Siria? 4 Kag nagsiling sia kay Jehosafat, Magaupud ka bala sa akon sa inaway sa Ramot-galaad? Kag si Jehosafat nagsiling sa hari sang Israel, Ako subong sa imo, ang katawohan ko subong sang katawohan mo, ang akon mga kabayo subong sang imo mga kabayo. 5 Kag si Jehosafat nagsiling sa hari sang Israel, Ginaampo ko sa imo, magpamangkot ka sa polong sang GINOO karon nga adlaw. 6 Niyan ang hari sang Israel nagtipon sing tingub sang mga manalagna, mga apat ka gatus ka tawo, kag nagsiling sa ila, Magalakat bala ako batok sa Ramot-galaad sa pag-away, ukon magapaumud ako? Kag nagsiling sila, Taklad; kay ang GINOO magatugyan sini sa kamut sang hari. 7 Kag si Jehosafat nagsiling, Wala bala diri sing iban nga manalagna sang GINOO, agud nga magpamangkot kita sa iya? 8 Kag ang hari sang Israel nagsiling kay Jehosafat, May isa pa ka tawo nga paagi sa iya makapamangkot kita sa GINOO, si Micaya nga anak nga lalaki ni Imla: apang nagadumut ako sa iya; kay wala sia pagtagna sing maayo nahanungud sa akon, kondi malaut. Kag si Jehosafat nagsiling, Indi magsiling ang hari sing subong. 9 Niyan ang hari sang Israel nagtawag sing isa ka opisyal, kag nagsiling, Dalha diri sing madali si Micaya nga anak nga lalaki ni Imla. 10 Kag ang hari sang Israel kag si Jehosafat nga hari sang Juda naglingkod ang tagsa sa iya trono, nga nasukluban sang ila mga kunup, sa wayang sa salamputan sang gawang sang Samaria; kag ang tanan nga manalagna nagpanagna sa atubangan nila. 11 Kag si Sedequias nga anak nga lalaki ni Canaana naghimo nga sa iya sing mga sungay nga salsalon: kag sia nagsiling, Amo ini ang ginasiling sang GINOO, Sa sini idusdus mo ang mga Sirianhon, tubtub nga mapapas mo sila. 12 Kag ang tanan nga manalagna nagpanagna sing amo, nga nagasiling, Taklad sa Ramot-galaad, kag mag-uswag: kay ang GINOO magatugyan sini sa kamut sang hari. 13 Kag ang manugbalita nga nagkadto sa pagtawag kay Micaya nagpamolong sa iya, nga nagasiling, Yari karon, ang mga polong sang mga manalagna nagapahayag sing maayo sa hari sa isa ka baba: ginaampo ko sa imo, nga ang imo polong magmangin-kaangay sang polong sang isa sa ila, kag magpamolong sinang maayo. 14 Kag si Micaya nagsiling, Sa nagakabuhi ang GINOO, ang ginasiling sa akon sang GINOO, ina ipamolong ko. 15 ¶ Gani nag-abut sia sa hari. Kag ang hari nagsiling sa iya, Micaya, magakadto kami bala sa pag-away batok sa Ramot-galaad, ukon mapaumud kami? Kag nagsabat sia sa iya, Taklad ka, kag mag-uswag: kay ang GINOO magatugyan sini sa kamut sang hari. 16 Kag ang hari nagsiling sa iya, Makapila pa bala pasumpaon ko ikaw nga dili ka magpamolong sa akon sing bisan ano kondi inang kamatooran sa ngalan sang GINOO? 17 Kag nagsiling sia, Nakita ko ang bug-os nga Israel nga nag-aplaag sa kabakoloran, subong sang mga carnero nga walay manugpahalab: kag ang GINOO nagsiling, Ini sila walay agalon: magpauli ang tagsa ka tawo sa iya balay sa paghidait. 18 Kag ang hari sang Israel nagsiling kay Jehosafat, Wala bala ako magsugid sa imo nga nahanungud sa akon indi sia magtagna sing maayo, kondi malaut? 19 Kag sia nagsiling, Busa pamatian mo ang polong sang GINOO: nakita ko ang GINOO nga nagalingkod sa iya trono, kag ang bug-os nga kasoldadosan sang langit nga nagatindug sa iya too kag sa iya wala. 20 Kag ang GINOO nagsiling, Sin-o bala ang magapahaylo kay Acab, agud nga magtaklad sia kag magdamhag sa Ramot-galaad? Kag ang isa nagsiling sa sining bagay, kag ang isa nagsiling sa sina nga bagay. 21 Kag may naggowa nga isa ka espiritu, kag nagtindug sa atubangan sang GINOO, kag nagsiling, Ako magapahaylo sa iya. 22 Kag ang GINOO nagsiling sa iya, Sa ano bala? Kag sia nagsiling, Ako magakadto, kag mangin-espiritu ako nga butigon sa baba sang tanan niyang manalagna. Kag sia nagsiling, Ikaw magapahaylo sa iya, kag magalandas man: kadto ka, kag himoa ang subong. 23 Busa karon, tan-awa, ang GINOO nagbutang sing espiritu nga butigon sa baba sang tanan sining imo mga manalagna, kag ang GINOO nagpamolong sing malaut nahanungud sa imo. 24 Apang nagpalapit si Sedequias nga anak nga lalaki ni Canaana, kag gintampa si Micaya sa pisngi, kag nagsiling, Diin bala nag-agi gikan sa akon ang Espiritu sang GINOO sa pagpamolong sa imo? 25 Kag si Micaya nagsiling, Yari karon, makita mo sa sinang adlaw, kon magsulud ka sa hulut nga nasulud sa pagpanago mo. 26 Kag ang hari sang Israel nagsiling, Kuhaa si Micaya, kag dalha sia pabalik kay Amon nga gobernador sang siudad, kag kay Joas nga anak nga lalaki sang hari; 27 Kag isiling, Amo ini ang ginasiling sang hari, Isulud ining tawo sa bilanggoan, kag saguron sia sing tinapay sang kapipit-an kag sang tubig sang kapipit-an, tubtub nga ako mag-abut sa paghidait. 28 Kag nagsiling si Micaya, Kon makapauli ka nga mas-a sa paghidait, ang GINOO wala magpamolong paagi sa akon. Kag nagsiling sia, Magpamati, O katawohan, ang tagsatagsa sa inyo. 29 Gani ang hari sang Israel kag si Jehosafat nga hari sang Juda nagtaklad sa Ramot-galaad. 30 Kag ang hari sang Israel nagsiling kay Jehosafat, Magasuklub ako sing panapton nga dipagpakilala, kag magsulud sa inaway; apang suklub ka sang imo mga kunup. Kag ang hari sang Israel nagsuklub sang panapton nga indi makilala, kag nagkadto sa inaway. 31 Apang ang hari sang Siria nagsogo sang iya katloan kag duha ka kapitan nga may pagdumala sang iya mga kangga, nga nagasiling, Dili kamo mag-away sa magamay ukon sa dalagku, luwas lamang sa hari sang Israel. 32 Kag nahanabu, sang nakita sang mga kapitan sang mga kangga si Jehosafat, nga nagsiling sila, Sa pagkamatuud ini hari sang Israel. Kag nagliso sila sa pag-away sa iya: kag si Jehosafat nagsinggit. 33 Kag nahanabu, sang nasat-uman sang mga kapitan sang mga kangga nga indi ini hari sang Israel, nga nagbalik sila gikan sa paglagas sa iya. 34 Kag ang isa ka tawo nagpana sing palagpat, kag naigo ang hari sang Israel sa ulut sang mga tinaboan sang hinganib: busa nagsiling sia sa iya manugkangga, Paliso-a ang imo kamut, kag pagowaa ako gikan sa kasoldadosan; kay napilasan ako. 35 Kag ang inaway nagsandukot sadtong adlaw: kag ang hari ginpatindug sa iya kangga batok sa mga Sirianhon, kag napatay sa kahaponon: kag ang dugo nag-ilig gikan sa pilas sa sulud sang kangga. 36 Kag sa paghinunud sang adlaw may pagbantala sa bug-os nga kasoldadosan, nga nagasiling, Ang tagsa ka tawo magpauli sa iya siudad, kag ang tagsa ka tawo sa iya duta. 37 ¶ Gani napatay ang hari, kag gindala sa Samaria; kag ginlubung nila ang hari sa Samaria. 38 Kag ginhugasan sang isa ang kangga sa ponong sang Samaria; kag gindilapan sang mga ido ang iya dugo; kag ginhugasan nila ang iya hinganib; sono sa polong sang GINOO nga ginpamolong niya. 39 Karon ang nabilin sang mga binuhatan ni Acab, kag ang tanan nga ginhimo niya, kag ang balay nga tiposo nga ginpatindug niya, kag ang tanan nga mga siudad nga ginpatindug niya, wala bala sila masulat sa libro sang mga maragtas sang mga hari sang Israel? 40 Gani nagtolog si Acab upud sa iya mga kaamayan; kag naghari nga tal-us niya si Ocozias nga iya anak nga lalaki. 41 ¶ Kag si Jehosafat nga anak nga lalaki ni Asa nagsugud sa paghari sa ibabaw sang Juda sa ikap-at nga tuig ni Acab nga hari sang Israel. 42 Si Jehosafat katloan kag lima ka tuig sang nagsugud sia sa paghari; kag naghari sia sing duha ka pulo kag lima ka tuig sa Jerusalem. Kag ang ngalan sang iya iloy si Azuba nga anak nga babaye ni Silhi. 43 Kag naglakat sia sa bug-os nga dalanon ni Asa nga iya amay; wala sia maglipas sa sini, nga nagahimo sinang matarung sa mga mata sang GINOO: apang wala makuha ang mataas nga mga duug; kay ang katawohan naghalad pa kag nagsonog sing incienso sa mataas nga mga duug. 44 Kag si Jehosafat nagpakighidait sa hari sang Israel. 45 Karon ang nabilin sang mga binuhatan ni Jehosafat, kag ang iya kagamhanan nga ginpakita niya, kag paano ang pagpakig-away niya, wala bala sila masulat sa libro sang mga maragtas sang mga hari sang Juda? 46 Kag ang nabilin sang mga sodomanhon, nga nabilin sa mga adlaw ni Asa nga iya amay, ginsobol niya gikan sa duta. 47 Walay hari sa Edom sa sadtong tion: ang tinugyanan amo ang hari. 48 Si Jehosafat naghimo sing mga sakayan sang Tarsis sa pagkadto sa Ofir tungud sang bulawan: apang wala sila maglakat; kay naguba ang mga sakayan sa Ezion-geber. 49 Niyan si Ocozias nga anak nga lalaki ni Acab nagsiling kay Jehosafat, Palakta ang akon mga alagad upud sa imo mga alagad sa mga sakayan. Apang si Jehosafat indi buut. 50 ¶ Kag si Jehosafat nagtolog upud sa iya mga kaamayan, kag ginlubung upud sa iya mga kaamayan sa siudad ni David nga iya amay: kag si Jehoram nga iya anak naghari sa tal-us niya. 51 ¶ Si Ocozias nga anak nga lalaki ni Acab nagsugud sa paghari sa ibabaw sang Israel sa Samaria sa ikapulog pito nga tuig ni Jehosafat nga hari sang Juda, kag naghari sia sing duha ka tuig sa ibabaw sang Israel. 52 Kag naghimo sia sang malaut sa itololok sang GINOO, kag naglakat sa dalanon sang iya amay, kag sa dalanon sang iya iloy, kag sa dalanon ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nabat, nga nagpapakasala sa Israel: 53 Kay nag-alagad sia kay Baal, kag nagsimba sa iya, kag ginpaakig niya ang GINOONG Dios sang Israel, sono sa tanan nga nahimo sang iya amay. |