ئىنجىل

مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر
(قىسقىچە چۈبەندۈرۈش)

بۇ كىتابنىڭ مۇئەللىپى لاۋىي دەپمۇ ئاتالغان مەتتا بولۇپ، ئۇ بۇرۇن باجگىر ئىدى.
كېيىن ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئون ئىككى باگىرتىنىڭ بىرى بولغان.
مەتتانىڭ بۇ كىتابنى يېزىشتىكى مەقسىتى، يەھۇدىي كىتابخانلارغا ئۇلار ئۇزۇن
ۋاقىتلاردىن بېرى كۈتۈپ كېلىۋاتقان پادىشاھ، يەنى مۇقەددەس يازمىلاردا تىلغا ئېلىنغان
قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھنىڭ دەل ھەزرىتى ئەيسا ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىپ بېرىشتۇر.
مەتتا مۇقەددەس يازمىلاردا ئالدىن بېرىلگەن بېشارەتلەرنىڭ ھەزرىتى ئەيسانىڭ
كېلىشى بىلەن ئەمەلگە ئابقانلىقىنى ئوچۇق كۆرسىتىش ئۈچۈن، ھەزرىتى ئەيسانىڭ
تۇغۇلۇبى، مۆجىزىلىرى، ھاياتى، ئۆلۈمى ۋە ئۆلۈمدىن تىرىلىشىنى تەۋراتتىكى
قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھكە قارىتىلغان نەقىللەر بىلەن تەسۋىرلىگەن. بۇنىڭ بىلەن بىرگە،
مۇئەللىپ ھەزرىتى ئەيسانىڭ تەمسىللەر بىلەن خۇدانىڭ پادىشاھلىقى ھەققىدە كۆپ تەلىم
بەرگەنلىكىنى ۋە خۇدانىڭ قانۇنىنى توغرا چۈبەندۈرگەنلىكىنى بايان قىلغان. ئۇ يەنە
ھەزرىتى ئەيسانىڭ يەھۇدىي خەلقى ئۈچۈنلا ئەمەس، بەلكى پۈتكۈل ئىنسانلار ئۈچۈن
كەلگەنلىكىنى ئالاھىدە تەكىتلىگەن.

تېزىس:
1. ھەزرىتى ئەيسانىڭ نەسەبنامىسى ۋە دۇنياغا كېلىشى (1_، 2_بابلار)
2. ھەزرىتى ئەيسانىڭ خىزمىتى بابلىنىش ئالدىدا
(3_بابتىن 4_با 11_ئايەتكىچە)
3. ھەزرىتى ئەيسانىڭ جەلىلىيىدىكى خىزمىتى (4_با 12_ئايەتتىن 18_بابقىچە)
4. ھەزرىتى ئەيسانىڭ جەلىلىيىدىن يېرۇسالېمغا سەپىرى (19_، 20_بابلار)
5. ھەزرىتى ئەيسانىڭ بۇ دۇنيادىكى ھاياتىنىڭ ئاخىرقى ھەپتىسى
(21 _ 27_بابلار)
6. ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئۆلۈمدىن تىرىلىشى (28_با )

مەتتا بايان قىلغان
خۇش خەۋەر

ئەيسا مەسىھنىڭ نەسەبنامىسى

1 ئەيسا مەسىھنىڭ ئەجدادلىرى: ئەيسا مەسىھ داۋۇت پادىشاھنىڭ
ئەۋلادى، داۋۇت پادىشاھ بولسا ئىبراھىمنىڭ ئەۋلادى. 2 ئىبراھىم
ئىسھاقنىڭ ئاتىسى، ئىسھاق ياقۇپنىڭ ئاتىسى، ياقۇپ يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ
قېرىندابلىرىنىڭ ئاتىسى، 3 يەھۇدا تاماردىن تۇغۇلغان پارەس ۋە زەراھنىڭ
ئاتىسى، پارەس ھېسروننىڭ ئاتىسى، ھېسرون رامنىڭ ئاتىسى، 4 رام
ئاممىنادابنىڭ ئاتىسى، ئاممىناداس ناھشوننىڭ ئاتىسى، ناھشون سالموننىڭ
ئاتىسى، 5 سالمون راھابتىن تۇغۇلغان بوئازنىڭ ئاتىسى، بوئاز رۇتتىن تۇغۇلغان
ئوبىدنىڭ ئاتىسى، ئوبىد يىشاينىڭ ئاتىسى، 6 يىشاي داۋۇت پادىشاھنىڭ
ئاتىسى، داۋۇت پادىشاھ ئۇرىيانىڭ ئايالىدىن تۇغۇلغان سۇلايماننىڭ ئاتىسى،
7 سۇلايمان رېھابامنىڭ ئاتىسى، رېھابام ئابىيانىڭ ئاتىسى، ئابىيا ئاسانىڭ
ئاتىسى، 8 ئاسا يەھوبافاتنىڭ ئاتىسى، يەھوبافات يورامنىڭ ئاتىسى، يورام
ئۇزىيەنىڭ ئاتىسى، 9 ئۇزىيە يوتامنىڭ ئاتىسى، يوتام ئاھازنىڭ ئاتىسى، ئاھاز
1
1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 294
ھىزىكىيەنىڭ ئاتىسى، 10 ھىزىكىيە ماناسسەنىڭ ئاتىسى، ماناسسە ئاموننىڭ
ئاتىسى، ئامون يوبىيەنىڭ ئاتىسى، 11 يوبىيە ئىسرائىل ئەۋلادلىرى بابىلونغا
سۈرگۈن قىلىنغاندا تۇغۇلغان يەكونيە ۋە ئۇنىڭ قېرىندابلىرىنىڭ ئاتىسى،
12 يەكونيە ئىسرائىللار بابىلونغا سۈرگۈن بولغاندىن كېيىن تۇغۇلغان
بالتىيەلنىڭ ئاتىسى، بالتىيەل زېرۇبابىلنىڭ ئاتىسى، 13 زېرۇبابىل ئابىھۇدنىڭ
ئاتىسى، ئابىھۇد ئەلياقىمنىڭ ئاتىسى، ئەلياقىم ئازورنىڭ ئاتىسى، 14 ئازور
سادوقنىڭ ئاتىسى، سادوق ئاھىمنىڭ ئاتىسى، ئاھىم ئەلىھۇدنىڭ ئاتىسى،
15 ئەلىھۇد ئەلئازارنىڭ ئاتىسى، ئەلئازار ماتاننىڭ ئاتىسى، ماتان ياقۇپنىڭ
ئاتىسى، 16 ياقۇپ مەريەمنىڭ ئېرى يۈسۈپنىڭ ئاتىسى، مەريەم مەسىھ دەپ
ئاتالغان ئەيسانىڭ ئاپىسى. 17 بۇنداق بولغاندا، ئىبراھىم پەيغەمبەردىن داۋۇت
پادىشاھقىچە ئون تۆت ئەۋلاد، داۋۇت پادىشاھتىن ئىسرائىللار بابىلونغا
سۈرگۈن قىلىنغۇچىمۇ ئون تۆت ئەۋلاد ۋە ئۇلار بابىلونغا سۈرگۈن بولغاندىن
مەسىھ دۇنياغا كەلگەنگە قەدەر ئوخشابلا ئون تۆت ئەۋلاد ئۆتكەن.
ئەيسا مەسىھنىڭ دۇنياخا كېلىشى
18 ئەيسا مەسىھنىڭ دۇنياغا كېلىشى مۇنداق بولغان: مەريەم بىلەن
يۈسۈپنىڭ چېيى ئىچكۈزۈلگەنىدى. بىراق، ئۇلار نىكاھلىنىپ بىرلىشىشتىن
ئىلگىرى، مەريەمنىڭ مۇقەددەس روھتىن ھامىلىدار بولغانلىقى مەلۇم بولدى.
19 مەريەمنىڭ لايىقى يۈسۈپ دۇرۇس ئادەم بولغاچقا، مەريەمنى خالايىق
ئالدىدا نومۇسقا قالدۇرماسلىق ئۈچۈن، ئۇنىڭدىن جىمجىتلا ئايرىلىپ
كەتمەكچى بولدى. 20 بىراق، ئۇ بۇ ئىشنى ئويلاپ يۈرگىنىدە،
پەرۋەردىگارنىڭ بىر پەرىشتىسى ئۇنىڭ چۈبىدە كۆرۈنۈپ: «ئەي داۋۇت
پادىشاھنىڭ ئەۋلادى يۈسۈپ، مەريەمنى ئەمرىڭگە ئېلىشتىن قورقما،
چۈنكى تۇغۇلىدىغان بالا مۇقەددەس روھتىن كەلگەن. 21 ئۇ بىر ئوغۇل
295 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 2_باب
تۇغىدۇ. ئۇنىڭغا ئەيسا [مەنىسى «پەرۋەردىگار قۇتقۇزىدۇ»] دەپ ئىسىم
قويغىن، چۈنكى ئۇ ئۆز خەلقىنى گۇناھلىرىدىن قۇتقۇزىدۇ» دېدى.
22 مانا بۇلار پەرۋەردىگارنىڭ پەيغەمبەر ئارقىلىق: 23 «پاك قىز ھامىلىدار
بولۇپ بىر ئوغۇل تۇغىدۇ، ئۇنىڭ ئىسمى ئىممانۇئېل [مەنىسى «خۇدا بىز
بىلەن بىللە»] قويۇلىدۇ» دېگەن سۆزىنىڭ ئەمەلگە ئابۇرۇلۇبىدۇر.
24 يۈسۈپ ئويغىنىپ پەرىشتىنىڭ دېگىنىنى قىلىپ، مەريەمنى ئەمرىگە
ئالدى. 25 لېكىن، مەريەم بوبانغۇچە ئۇنىڭ بىلەن بىر ياستۇققا باش
قويمىدى. بالا تۇغۇلغاندا، يۈسۈپ ئۇنىڭغا ئەيسا دەپ ئىسىم قويدى.
مۇنەججىملەر زىيارىتى
1 ھەزرىتى ئەيسا ھىرود پادىشاھ زامانىسىدا يەھۇدىيە ئۆلكىسىنىڭ
بەيتلەھەم يېزىسىدا دۇنياغا كەلدى. كېيىن، بەرقتىن بەزى
مۇنەججىملەر يېرۇسالېمغا كېلىپ، كىشىلەرگە:
2 _ يەھۇدىيلارنىڭ يېڭىدىن تۇغۇلغان پادىشاھى قەيەردە؟ بىز ئۇنىڭ
تۇغۇلغانلىقىدىن بېشارەت بېرىدىغان يۇلتۇزنىڭ بەرقتىن كۆتۈرۈلگەنلىكىنى
كۆردۇق. بۇڭا، ئۇنىڭغا سەجدە قىلغىلى كەلدۇق، _ دېيىشتى. 3 بۇنى
ئاڭلىغان ھىرود پادىشاھ ئالاقزادىلىككە چۈبتى. جۈملىدىن، پۈتكۈل
يېرۇسالېم خەلقىمۇ بۇنداق بولدى. 4 ھىرود پادىشاھ پۈتكۈل ئالىي روھانىيلار
ۋە تەۋرات ئۇستازلىرىنى چاقىرىپ، ئۇلاردىن:
_ پەيغەمبەرلەر قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھ* قەيەردە تۇغۇلىدۇ
دېگەنىدى؟ _ دەپ سورىدى.
*4. مەسىھ _ پەيغەمبەرلەر ئالدىن ئېيتقان، خۇدا تەرىپىدىن تاللانغان، ھامان بىر كۈنى كېلىپ
مەڭگۈ ھۆكۈمرانلىق قىلىدىغان پادىشاھنى كۆرسىتىدۇ.
5 _ يەھۇدىيە ئۆلكىسىنىڭ بەيتلەھەم يېزىسىدا، چۈنكى بۇ توغرۇلۇق
2
2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 296
مىكا پەيغەمبەر مۇنداق خاتىرىلىگەن:
6 «ئەي يەھۇدىيە زېمىنىدىكى بەيتلەھەم،
يەھۇدىيە رەھبەرلىرىنىڭ نەزىرىدە ئورنۇڭ مۇھىم.
چۈنكى سەندىن چىققۇسى،
خەلقىم ئىسرائىللارنىڭ يېتەكچىسى» _ دېيىشتى ئۇلار.
7 بۇنىڭ بىلەن، ھىرود پادىشاھ مۇنەججىملەرنى مەخپىي چاقىرتىپ،
يۇلتۇزنىڭ قاچان پەيدا بولغانلىقىنى ئۇقۇۋالدى. 8 ئاندىن: «بېرىپ بالىنى
كۆڭۈل قويۇپ ئىزدەڭلار. تاپقان ھامان ماڭا خەۋەر قىلىڭلار، مەنمۇ ئۇنىڭ
ئالدىغا بېرىپ سەجدە قىلىپ كېلەي» دەپ، ئۇلارنى بەيتلەھەمگە يولغا
سالدى.
9 مۇنەججىملەر ھىرود پادىشاھنىڭ سۆزىگە بىنائەن يولغا چىقتى.
بەرقتىن كۆتۈرۈلگەن ھېلىقى يۇلتۇز ئۇلارغا يول بابلاپ ماڭدى، ئۇلار بالا
تۇغۇلغان يەرگە كېلىپ توختىدى. 10 ئۇلار ھېلىقى يۇلتۇزنى كۆرگىنىدىن
ئىنتايىن خۇبال بولۇبتى 11 ھەم ئۆيگە كىرىپ بالىنى ئانىسى مەريەم بىلەن
بىللە كۆرگىنىدە، يەرگە باش قويۇپ بالىغا سەجدە قىلىشتى. ئاندىن،
ساندۇقلىرىنى ئېچىپ، ئالتۇن، مەستەك، مۇرمەككى قاتارلىق سوۋغاتلارنى
ئېلىپ سۇنۇبتى. 12 ئۇلار قايتماقچى بولغاندا خۇدا ئۇلارنىڭ چۈبىدە ھىرود
پادىشاھنىڭ يېنىغا بارماسلىققا بېشارەت بەرگەنلىكتىن، ئۇلار بابقا يول
بىلەن ئۆز يۇرتىغا قايتىشتى.
مىسىرخا قېچىش
13 مۇنەججىملەر كەتكەندىن كېيىن، خۇدانىڭ بىر پەرىشتىسى
297 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 2_باب
يۈسۈپنىڭ چۈبىدە كۆرۈنۈپ:
_ ئورنۇڭدىن تۇر ئانا_بالا ئىككىسىنى ئېلىپ مىسىرغا قا. مەن ساڭا
خەۋەر بەرگۈچە ئۇ يەردە تۇر. چۈنكى، ھىرود پادىشاھ بالىنى ئىزدەپ
تېپىپ ئۆلتۈرمەكچى، _ دېدى.
14 بۇنىڭ بىلەن، يۈسۈپ ئورنىدىن تۇرۇپ، ئانا_بالا ئىككىسىنى ئېلىپ،
بۇ كېچىلا مىسىرغا قاراپ يولغا چىقتى. 15 ئۇلار ھىرود پادىشاھ ئۆلگۈچە بۇ
يەردە تۇردى. بۇنىڭ بىلەن، پەرۋەردىگارنىڭ پەيغەمبەر ئارقىلىق ئالدىن
ئېيتقان: «ئوغلۇمنى مىسىردىن مەن چاقىردىم» دېگەن سۆزى ئەمەلگە
ئابۇرۇلدى.
ئوخۇل بوۋاقلارنىڭ ئۆلتۈرۈلۈغى
16 ھىرود پادىشاھ مۇنەججىملەرگە ئالدانغانلىقىنى سېزىپ، قاتتىق
غەزەپلەندى. ئۇ مۇنەججىملەرنىڭ ئېيتقانلىرىغا ئاساسەن بوۋاقنىڭ يېشىنى
ھېسابلاپ چىقىپ، بەيتلەھەم يېزىسى ۋە يېقىن ئەتراپتىكى ئىككى ياش ۋە
ئۇنىڭدىن تۆۋەن يابتىكى ئوغۇل بالىلارنىڭ ھەممىسىنى ئۆلتۈرۈش
توغرىسىدا بۇيرۇق چۈبۈردى.
17 بۇنىڭ بىلەن، خۇدانىڭ يەرەمىيا پەيغەمبەر ئارقىلىق ئېيتقان مۇنۇ
سۆزلىرى ئەمەلگە ئابۇرۇلدى:
18 «رامادا ئاڭلاندى يىغا_زار ۋە پەرياد،
قان يىغلايدۇ پەرزەنتلىرىگە راھىلە،
تەسەللىگە قايىل ئەمەس پەقەتلا،
چۈنكى قالمىدى پەرزەنتلىرى ھايات.»
3_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 298
مىسىردىن قايتىپ كېلىش
19 ھىرود پادىشاھ ئۆلگەندىن كېيىن، مىسىردا يۈسۈپنىڭ چۈبىدە
خۇدانىڭ بىر پەرىشتىسى كۆرۈنۈپ:
20 _ ئورنۇڭدىن تۇر بالا ۋە ئانىسىنى ئېلىپ ئىسرائىلىيىگە قايت
چۈنكى، بالىنىڭ جېنىنى ئالماقچى بولغانلار ئۆلدى، _ دېدى. 21 بۇنىڭ
بىلەن، يۈسۈپ بالا ۋە ئانىسىنى ئېلىپ ئىسرائىلىيىگە قايتتى.
22 بىراق، يۈسۈپ ھىرود پادىشاھنىڭ ئوغلى ئارخېلاسنىڭ پادىشاھلىق
تەختكە ۋارىسلىق قىلىپ، يەھۇدىيە ئۆلكىسىدە ھۆكۈمرانلىق
يۈرگۈزۈۋاتقانلىقىدىن خەۋەر تېپىپ، قايتىشتىن قورقتى. كېيىن، ئۇ خۇدانىڭ
بېشارىتىگە ئاساسەن 23 جەلىلىيە ئۆلكىسىگە بېرىپ، ناسىرە بەھىرىگە
ئورۇنلابتى. بۇنىڭ بىلەن، پەيغەمبەرلەرنىڭ: «ئۇ ناسىرەلىك دەپ نام
ئالىدۇ» دېگىنى ئەمەلگە ئابۇرۇلدى.
چۆمۈلدۈرگۈچى يەھيانىڭ تەلىم بېرىشى
1 بۇ چاغلاردا، چۆمۈلدۈرگۈچى يەھيا يەھۇدىيە ئۆلكىسىنىڭ چۆللۈك
رايونلىرىغا كېلىپ تەلىم بېرىپ، 2 كىشىلەرگە:
_ يامان يوللىرىڭلاردىن يېنىپ، توۋا قىلىڭلار چۈنكى، ئەربنىڭ
پادىشاھلىقى نامايان بولۇش ئالدىدا تۇرىدۇ _ دېدى. 3 چۆمۈلدۈرگۈچى
يەھيا ئىلگىرى يەبايا پەيغەمبەر تىلغا ئالغان كىشى بولۇپ، ئۇ مۇنداق
دېگەن:
«باياۋاندا بىر كىشى:
'دىلىڭلارنى رەببىمىزنىڭ كېلىشىگە تەييار قىلىڭلار
ئۇنىڭ يوللىرىنى تۈز قىلىڭلار' دەپ توۋلايدۇ.»
3
299 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 3_باب
4 يەھيا پەيغەمبەر تۆگە يۇڭىدىن كىيىم كىيگەن، بېلىگە كۆن تاسما
باغلىغانىدى. يەيدىغىنى چېكەتكە بىلەن ياۋا ھەرە ھەسىلى ئىدى.
5 يېرۇسالېم بەھىرىدىن، جۈملىدىن پۈتۈن يەھۇدىيە ئۆلكىسىدىن ۋە
ئىئوردان دەريا ۋادىلىرىدىن كىشىلەر ئۇنىڭ ئالدىغا كېلىشىپ، 6 گۇناھلىرىنى
ئىقرار قىلىشتى ۋە ئۇنىڭ ئۆزلىرىنى ئىئوردان دەرياسىدا چۆمۈلدۈرۈبىنى*
قوبۇل قىلىشتى.
7 پەرىسىي ۋە سادۇقىي* ئېقىمىدىكىلەردىنمۇ كۆپلىگەن كىشىلەرنىڭ
چۆمۈلدۈرۈبنى قوبۇل قىلغىلى كەلگەنلىكىنى كۆرگەن يەھيا پەيغەمبەر
ئۇلارغا:
_ ئەي ساختىپەز يىلانلار توۋا قىلماي، خۇدادىن كېلىدىغان غەزەپتىن
قېچىپ قۇتۇلۇش ئۈچۈن چۆمۈلدۈرۈبنى قوبۇل قىلايلى دېگىنىڭلار قانداق
گەپ؟ 8 ئەگەر: «گۇناھلىرىمىزغا توۋا قىلدۇق» دېسەڭلار، ئۇنى
ھەرىكىتىڭلار بىلەن ئىسپاتلاڭلار. 9 ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۆزۈڭلارچە: «بىز
ئىبراھىمنىڭ ئەۋلادى بولغانلىقىمىز ئۈچۈن، خۇدا گۇناھلىرىمىزنى چوقۇم
كەچۈرىدۇ» دەپ ئويلاپ يۈرمەڭلار چۈنكى سىلەرگە ئېيتىپ قويايكى،
خۇدا بوۋىمىز ئىبراھىمغا مۇبۇ تابلاردىنمۇ پەرزەنتلەرنى يارىتىپ
بېرەلەيدۇ. 10 پالتا دەرەخنىڭ يىلتىزىغا يېقىنلابقاندەك، خۇدانىڭ غەزىپى
ئەمدى سىلەرگە يېتىپ كېلىش ئالدىدا. ياخشى مېۋە بەرمەيدىغان دەرەخلەر
*6. بۇ يەردە ئېيتىلغان چۆمۈلدۈرۈش كىشىلەرنىڭ ئۆز گۇناھلىرىغا توۋا قىلغانلىقىنى بىلدۈرۈش
مۇراسىمىنى كۆرسىتىدۇ.
*7. پەرىسىي ۋە سادۇقىي _ يەھۇدىي دىنىغا تەۋە بولغان ئىككى خىل مەزھەپتىكى كىشىلەر.
تەبىرلەردىكى «پەرىسىي» ۋە «سادۇقىي» غا قارالسۇن.
كېسىلىپ ئوتقا تابلىنىدۇ. 11 مەن سىلەرنى قىلغان توۋاڭلار ئۈچۈن سۇغىلا
4_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 300
چۆمۈلدۈرىمەن. لېكىن، مەندىن كېيىن تېخىمۇ قۇدرەتلىك بىرى كېلىدۇ. مەن
ھەتتا ئۇنىڭ ئايىغىنى كۆتۈرۈبكىمۇ لايىق ئەمەسمەن. ئۇ سىلەرنى
مۇقەددەس روھقا ھەم ئوتقا چۆمۈلدۈرىدۇ. 12 ئۇ قولىدىكى كۈرەك بىلەن
خاماندىكى ساپ بۇغداينى ئامبارغا، سامىنىنى ئۆچمەس ئوتقا تابلايدىغان
ئادەمگە ئوخشاش، ھەممە ئىنساننى ئايرىيدۇ، _ دېدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ چۆمۈلدۈرۈلۈغى
13 بۇ كۈنلەردە، ھەزرىتى ئەيسا يەھيا پەيغەمبەردىن چۆمۈلدۈرۈبنى
قوبۇل قىلىش ئۈچۈن، جەلىلىيە ئۆلكىسىدىن ئىئوردان دەرياسى بويىغا
كەلدى. 14 بىراق، يەھيا پەيغەمبەر ئۇنى چۆمۈلدۈرۈبكە ئۇنىماي:
_ سېنىڭ مېنىڭ ئالدىمغا كەلگىنىڭ نېمىسى مەن چۆمۈلدۈرۈبنى
ئەسلى سەندىن قوبۇل قىلىشىم كېرەك ئىدىغۇ؟ _ دېدى.
15 لېكىن، ھەزرىتى ئەيسا جاۋابەن:
_ ھازىر مۇبۇنداق بولسۇن. چۈنكى، خۇدانىڭ ئىرادىسىنى ئەمەلگە
ئابۇرۇش ئۈچۈن، بۇنداق قىلىشىمىز توغرىدۇر، _ دېدى.
بۇنىڭ بىلەن، يەھيا پەيغەمبەر ئۇنى چۆمۈلدۈرۈبكە قوبۇلدى.
16 ھەزرىتى ئەيسا چۆمۈلدۈرۈلۈپ سۇدىن چىقىشىغا، ئاسمان يېرىلدى. ئۇ
خۇدانىڭ روھىنىڭ كەپتەر ھالىتىدە ئاسماندىن چۈبۈپ، ئۈستىگە
قونۇۋاتقانلىقىنى كۆردى. 17 ئاندىن، ئەربتىن خۇدانىڭ: «بۇ مېنىڭ سۆيۈملۈك
ئوغلۇم، مەن ئۇنىڭدىن خۇرسەنمەن» دېگەن ئاۋازى ئاڭلاندى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ سىنىلىشى
1 ئۇنىڭدىن كېيىن، مۇقەددەس روھ ھەزرىتى ئەيسانى بەيتاننىڭ
4 سىناقلىرىدىن ئۆتكۈزۈش ئۈچۈن، چۆل_باياۋانغا ئېلىپ باردى.
301 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 4_باب
2 ھەزرىتى ئەيسا قىرىق كېچە_كۈندۈز تاماق يېمەي روزا تۇتۇپ، قورسىقى
تازا ئاچقانىدى. 3 ئۇنى سىنىماقچى بولغان بەيتان ئۇنىڭ ئالدىغا كېلىپ:
_ ئەگەر سەن راستتىنلا خۇدانىڭ ئوغلى* بولساڭ، مۇبۇ تابلارنى
نانغا ئايلاندۇرۇپ يە _ دېدى.
4 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا جاۋابەن:
_ تەۋراتتا: «ئىنسان پەقەت نان بىلەنلا ئەمەس، بەلكى خۇدانىڭ
ئاغزىدىن چىققان ھەربىر سۆز بىلەنمۇ يابايدۇ» دەپ يېزىلغان، _ دېدى.
5 ئاندىن، بەيتان ھەزرىتى ئەيسانى مۇقەددەس بەھەر يېرۇسالېمغا
ئېلىپ باردى ۋە ئۇنى مەركىزىي ئىبادەتخانىنىڭ ئەڭ ئېگىز جايىغا چىقىرىپ:
6 _ خۇدانىڭ ئوغلى بولساڭ، پەسكە سەكرەپ باققىنا چۈنكى زەبۇردا:
«خۇدا پەرىشتىلىرىگە سەن توغرۇلۇق ئەمر قىلغان. پۇتۇڭنىڭ تابلارغا
ئۇرۇلماسلىقى ئۈچۈن، ئۇلار سېنى قوللىرىدا تۇتۇۋالىدۇ» دەپ يېزىلغان
ئەمەسمۇ؟ _ دېدى.
7 _ تەۋراتتا: «رەببىڭلار خۇدانى سىناپ بېقىشقا بولمايدۇ» دەپمۇ
يېزىلغان، _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا.
8 ئاندىن، بەيتان ھەزرىتى ئەيسانى ناھايىتى ئېگىز بىر تاغقا چىقىرىپ،
ئۇنىڭغا دۇنيادىكى بارلىق دلەتلەرنى كۆركەملىكى بىلەن كۆرسىتىپ:
9 _ يەرگە باش قويۇپ ماڭا سەجدە قىلساڭ، ئۇلارنىڭ ھەممىسىنى
ساڭا بېرىۋېتىمەن، _ دېدى.
10 _ يوقال، بەيتان تەۋراتتا: «رەببىڭلار بولغان خۇداغىلا ئىبادەت
قىلىڭلار، پەقەت ئۇنىڭغىلا خىزمەت قىلىڭلار» دېيىلگەن، _ دېدى
*3. خۇدانىڭ ئوغلى _ بۇ نام ھەرگىزمۇ خۇدا بىلەن ھەزرىتى ئەيسا ئوتتۇرىسىدىكى جىسمانىي
جەھەتتىكى ئاتا_بالىلىق مۇناسىۋەتنى ئەمەس، بەلكى روھىي جەھەتتىكى مۇناسىۋەتنى بىلدۈرىدۇ.
ھەزرىتى ئەيسا جاۋابەن.
4_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 302
11 بۇنىڭ بىلەن، بەيتان ھەزرىتى ئەيسانى تابلاپ كېتىپ قالدى.
پەرىشتىلەر كېلىپ ھەزرىتى ئەيسانىڭ خىزمىتىدە بولدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ تەلىم بېرىشنى باغلىشى
12 ھەزرىتى ئەيسا يەھيانىڭ تۇتقۇن قىلىنغانلىقىنى ئاڭلاپ، جەلىلىيە
ئۆلكىسىگە قايتىپ كەلدى. 13 ئۇ يۇرتى ناسىرەدە تۇرماي، زەبۇلۇن ۋە نافتالى
رايونىدىكى جەلىلىيە كۆلىگە يېقىن كەپەرناھۇم بەھىرىگە كېلىپ
ئورۇنلابتى. 14 بۇنىڭ بىلەن، يەبايا پەيغەمبەر ئارقىلىق ئۇقتۇرۇلغان
تۆۋەندىكى سۆزلەر ئەمەلگە ئابۇرۇلدى:
15 «زەبۇلۇن ۋە نافتالى زېمىنلىرى،
ئىئوردان دەرياسىنىڭ نېرىسىدا، دېڭىز تەرەپتە،
يەھۇدىي ئەمەسلەرنىڭ جەلىلىيە زېمىنلىرىدا
16 قاراڭغۇلۇقتا يابىغانلار
پارلاق بىر نۇرنى كۆرمەكتە.
ئۆلۈم كۆلەڭگىسىدە قالغان بۇ ئەلگە
بىر نۇر چۈبىدۇ ئەمدى.»
17 بۇنىڭدىن ئېتىبارەن، ھەزرىتى ئەيسا: «گۇناھلىرىڭلارغا توۋا
قىلىڭلار، چۈنكى ئەربنىڭ پادىشاھلىقى نامايان بولۇش ئالدىدا تۇرىدۇ»
دەپ تەلىم بېرىشكە بابلىدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ غاگىرت چاقىرىشى
18 بىر كۈنى، ھەزرىتى ئەيسا جەلىلىيە كۆلى بويىدا كېتىۋېتىپ، پېترۇس
303 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 4_باب
دەپمۇ ئاتالغان سىمۇن ۋە ئۇنىڭ ئىنىسى ئەندەرنى كۆردى. ئۇلار بېلىقچى
بولۇپ، كۆلگە تور سېلىۋاتاتتى. 19 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا:
_ ماڭا ئەگىشىڭلار مەن سىلەرنى بېلىق تۇتۇبنىڭ ئورنىغا، ماڭا ئادەم
تۇتىدىغان قىلىمەن، _ دېدى. 20 ئۇلار بۇئان بېلىق تورلىرىنى تابلاپ،
ھەزرىتى ئەيسا بىلەن ماڭدى.
21 كۆل بويىدا بىرئاز ماڭغاندىن كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا زەبەدىينىڭ
ئوغۇللىرى ياقۇپ ۋە يۇھاننانى كۆردى. بۇ ئىككى قېرىنداش كېمىدە ئاتىسى
بىلەن تورلىرىنى ئوڭشاۋاتاتتى. ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارنىمۇ باگىرتلىققا
چاقىردى. 22 ئۇلار دەرھال كېمىنى تابلاپ، ئاتىسى بىلەن خوبلىشىپ
ھەزرىتى ئەيسا بىلەن ماڭدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ جەلىلىيىدە تەلىم بېرىشى
23 ھەزرىتى ئەيسا جەلىلىيىنىڭ ھەممە يېرىنى ئايلىنىپ چىقىپ،
ئىبادەتخانىلاردا تەلىم بېرىپ، خۇدانىڭ پادىشاھلىقى توغرۇلۇق خۇش خەۋەر
تارقاتتى، ھەر خىل ئاغرىق_سىلاقلارنى ساقايتتى. 24 ئۇ توغرۇلۇق خەۋەر
پۈتكۈل سۇرىيە ئۆلكىسىگە تارقالدى. ئۇ يەردىكى خالايىق ھەر خىل
ئاغرىق_سىلاقلارغا مۇپتىلا بولغان كېسەللەرنى ئۇنىڭ ئالدىغا ئېلىپ
كېلىشتى. ئۇلارنىڭ بەزىلىرىگە جىن چاپلابقان، بەزىلىرىنىڭ تۇتقاقلىقى بار
ۋە يەنە بەزىلىرى پالە كېسىلىگە گىرىپتار بولغانىدى. ھەزرىتى ئەيسا
ئۇلارنى ساقايتتى. 25 جەلىلىيە، ئون بەھەر رايونى، يېرۇسالېم، يەھۇدىيە ۋە
ئىئوردان دەرياسىنىڭ ئۇ قېتىدىن كەلگەن توپ_توپ ئادەملەر ئۇنىڭغا
ئەگىشىپ ماڭدى.
5_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 304
ھەقىقىي بەخت
1 ھەزرىتى ئەيسا كۆپچىلىكنى كۆرۈپ دڭگە چىقىپ، ئۇ يەردە
ئولتۇردى. باگىرتلىرىمۇ ئۇنىڭ يېنىغا كەلدى. 2 ھەزرىتى ئەيسا
ئۇلارغا تەلىم بېرىشكە بابلىدى:
3 _ ئۆزىنىڭ خۇداغا بولغان موھتاجلىقىنى تونۇپ يەتكەنلەر
نەقەدەر بەختلىك
چۈنكى، ئەربنىڭ پادىشاھلىقى ئۇلارنىڭدۇر.
4 قايغۇرغانلار نەقەدەر بەختلىك
چۈنكى، خۇدا ئۇلارغا تەسەللى بېرىدۇ.
5 مۇلايىم بولغانلار نەقەدەر بەختلىك
چۈنكى، يەر يۈزىگە مىراسخوردۇر ئۇلار.
6 ھەققانىيلىققا ئىنتىلىدىغانلار نەقەدەر بەختلىك
چۈنكى، خۇدا ئۇلارنى تولۇق قانائەتلەندۈرىدۇ.
7 بابقىلارغا رەھىمدىل بولغانلار نەقەدەر بەختلىك
چۈنكى، خۇدا ئۇلارغا رەھىمدىلدۇر.
8 قەلبى پاك بولغانلار نەقەدەر بەختلىك
چۈنكى، ئۇلار خۇدانى كۆرىدۇ.
9 تىنچلىق تەرەپدارلىرى نەقەدەر بەختلىك
چۈنكى، خۇدا ئۇلارنى پەرزەنتىم دەيدۇ.
10 خۇدانىڭ ئەمرىنى تۇتۇپ زىيانكەبلىككە ئۇچرىغانلار
نەقەدەر بەختلىك
چۈنكى، ئەربنىڭ پادىشاھلىقى ئۇلارنىڭدۇر.
5
305 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 5_باب
11 مەن ئۈچۈن بابقىلارنىڭ ھاقارەت، زىيانكەبلىك ۋە تۆھمىتىگە
ئۇچرىساڭلار، نەقەدەر بەختلىكسىلەر 12 باد_خۇرام بولۇڭلار. چۈنكى،
ئەربتە سىلەر ئۈچۈن كۆپ ئىنئام ساقلانماقتا. بۇرۇنقى پەيغەمبەرلەرمۇ
مۇبۇنداق زىيانكەبلىكلەرگە ئۇچرىغان.
غاگىرتلار تۇز بولۇش رولىنى يوقاتماسلىقى كېرەك
13 _ سىلەر يەر_يۈزىنىڭ تۇزىدۇرسىلەر. ھالبۇكى، ئەگەر تۇز ئۆز
تەمىنى يوقاتسا، ئۇنىڭغا قايتىدىن تۇز تەمىنى كىرگۈزگىلى بولمايدۇ. ئۇ
چاغدا، ئۇ ھېچنېمىگە يارىماس تابلاندۇق نەرسىگە ئايلىنىپ، كىشىلەرنىڭ
ئايىغى ئاستىدا قېلىشتىن بابقا ئىشقا يارىمايدۇ.
14 سىلەر دۇنيانىڭ نۇرىدۇرسىلەر. تا ئۈستىگە سېلىنغان بەھەر
يوبۇرۇنالمايدۇ. 15 يېقىلغان چىراغنى ھېچكىم داس ئاستىغا يوبۇرۇپ
قويمايدۇ. ئەكسىچە، چىراغداننىڭ ئۈستىگە قويىدۇ. بۇنىڭ بىلەن، ئۆي
ئىچىدىكى ئادەملەرگە يورۇقلۇق چۈبىدۇ. 16 خۇددى بۇنىڭدەك، سىلەرنىڭ
نۇرۇڭلار ئىنسانلار ئالدىدا بۇنداق چاقنىسۇنكى، ئۇلار سىلەرنىڭ قىلغان
ياخشى ئەمەللىرىڭلارنى كۆرۈپ، ئەربتىكى ئاتاڭلارغا مەدھىيىلەر
ئوقۇسۇن.
تەۋرات ھەققىدە
17 _ مېنى تەۋرات قانۇنىنى ياكى پەيغەمبەرلەرنىڭ يازغانلىرىنى بىكار
قىلغىلى كەلدى، دەپ قالماڭلار. مەن ئۇلارنى بىكار قىلغىلى ئەمەس، بەلكى
ئەمەلگە ئابۇرغىلى كەلدىم. 18 بىلىپ قويۇڭلاركى، ئاسمان_زېمىن مەۋجۇتلا
بولىدىكەن، ئۇلار ئەمەلگە ئابۇرۇلمىغۇچە، تەۋراتنىڭ بىر ھەرپى، ھەتتا
5_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 306
بىرەر چېكىتىمۇ بىكار قىلىنمايدۇ. 19 بۇ سەۋەبتىن، تەۋرات قانۇنىنىڭ
ماددىلىرىدىن ھەتتا ئەڭ كىچىكلىرىگىمۇ خىلاپلىق قىلىپ، بابقىلارغا بۇنداق
قىلىشنى ئۆگەتكۈچىلەر ئەربنىڭ پادىشاھلىقىدىكى ئادەملەرنىڭ ئارىسىدا
ئەڭ ئەرزىمەس ھېسابلىنىدۇ. ئەكسىچە، تەۋرات قانۇنىغا ئەمەل قىلغانلار ۋە
بابقىلارغا بۇنداق قىلىشنى ئۆگەتكۈچىلەر بولسا ئەربنىڭ پادىشاھلىقىدا
ئۇلۇ ھېسابلىنىدۇ. 20 بۇڭا بىلىپ قويۇڭلاركى، سىلەر خۇداغا بويسۇنۇبتا
تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەردىنمۇ ئېشىپ كەتمىسەڭلار، ئەربنىڭ
پادىشاھلىقىغا كىرەلمەيسىلەر.
خەزەپلىنىش ھەققىدە
21 _ ئەجدادلىرىمىزغا «قاتىللىق قىلما، قاتىللىق قىلغان ھەرقانداق ئادەم
سوتقا تارتىلىدۇ» دېيىلگەن تەلىمنى ئاڭلىغانسىلەر. 22 لېكىن بۇنى بىلىپ
قويۇڭلاركى، قېرىندابلىرىغا غەزەپلەنگەنلەرمۇ سوتقا تارتىلىدۇ.
قېرىندابلىرىنى «ئەخمەق» دەپ تىللىغانلار ئالىي كېڭەبمىدە جاۋابكارلىقىغا
تارتىلىدۇ. قېرىندابلىرىنى «تەلۋە» دەپ ھاقارەتلىگەنلەر ئوتلۇق دوزاخقا
چۈبىدۇ. 23 بۇنىڭ ئۈچۈن، سىلەر خۇداغا ھەدىيە ئاتىماقچى بولغىنىڭلاردا،
قېرىندابلىرىڭلارنىڭ سىلەرگە قورساق كۆپۈكى بارلىقى يادىڭلارغا يەتسە،
24 ھەدىيەڭلارنى قويۇپ تۇرۇپ، ئاۋۋال قېرىندىشىڭلار بىلەن يارىشىۋېلىڭلار،
ئاندىن كېلىپ ھەدىيەڭلارنى ئاتاڭلار.
25 ئەگەر ئۈستۈڭلاردىن ئەرز قىلماقچى بولغان بىرى بولسا، سوتقا
چۈبۈبتىن بۇرۇن ئۇنىڭ بىلەن تېزدىن يارىشىۋېلىڭلار. بولمىسا، ئۇ سىلەرنى
سوتچىغا، سوتچى بولسا گۇندىپايغا تاپشۇرۇپ زىندانغا سولىتىۋېتىدۇ. 26 بىلىپ
قويۇڭلاركى، قويۇلغان جەرىمانىنىڭ بىر تىيىنىنىمۇ قويماي تۆلىمىگۈچە،
زىنداندىن چىقالمايسىلەر.
307 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 5_باب
زىناخورلۇق ھەققىدە
27 _ سىلەر «زىنا قىلماڭلار» دېگەن تەلىمنى ئاڭلىغان. 28 لېكىن بۇنى
بىلىپ قويۇڭلاركى، بىرەر ئايالغا بەھۋانىي كۆزى بىلەن قارىغان كىشى
كۆڭلىدە ئۇ ئايال بىلەن زىنا قىلغان بولىدۇ. 29 بۇڭا، ئەگەر ئوڭ كۆزۈڭ سېنى
گۇناھقا ئازدۇرسا، ئۇنى ئويۇپ تابلىۋەت. چۈنكى، پۈتۈن بەدىنىڭنىڭ
دوزاخقا تابلانغىنىدىن، بەدىنىڭدىكى بىر ئەزانىڭ نابۇت بولغىنى كۆپ
ئەۋزەل. 30 ئەگەر ئوڭ قولۇڭ سېنى گۇناھقا ئازدۇرسا، ئۇنى كېسىپ
تابلىۋەت. چۈنكى، پۈتۈن بەدىنىڭنىڭ دوزاخقا كىرگىنىدىن كۆرە،
بەدىنىڭدىكى بىر ئەزادىن ۋاز كەچكىنىڭ كۆپ ئەۋزەل.
تالاق قىلىش ھەققىدە
31 _ سىلەر «كىمدەكىم ئايالىنى تالاق قىلسا، تالاق خېتىنى بەرسۇن»
دېگەن تەلىمنىمۇ ئاڭلىغان. 32 بىراق بۇنى بىلىپ قويۇڭلاركى، بىر ئادەم ئۆز
ئايالىنىڭ جىنسىي ئەخلاقسىزلىق قىلىشىدىن بابقا ئىشىنى سەۋەس قىلىپ
ئۇنى تالاق قىلسا ھەمدە تالاق قىلىنغان ئايال يەنە بىر ئەرگە تەگسە، تالاق
قىلغان ئادەم ئۆز ئايالىنى زىناغا تۇتۇپ بەرگەن بولىدۇ. تالاق قىلىنغان ئايالنى
ئەمرىگە ئالغان كىشىمۇ زىنا قىلغان بولىدۇ.
قەسەم قىلىش ھەققىدە
33 _ سىلەر ئەجدادلىرىڭلارغا «قەسەمدىن قايتما، پەرۋەردىگارىڭغا
قىلغان قەسىمىڭدە تۇر» دېيىلگەن تەلىمنى ئاڭلىغان. 34 لېكىن بۇنى بىلىپ
قويۇڭلاركى، قەتئىي قەسەم قىلماڭلار. ئاسماننى تىلغا ئېلىپ قەسەم
قىلماڭلار، چۈنكى ئەرش ئۇلۇ پادىشاھ خۇدانىڭ تەختىدۇر. 35 ياكى يەرنى
5_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 308
تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلماڭلار، چۈنكى زېمىن خۇدانىڭ پۇت قويىدىغان
يېرىدۇر. يېرۇسالېمنى تىلغا ئېلىپمۇ قەسەم قىلماڭلار، چۈنكى ئۇ يەر ئۇلۇ
خۇدانىڭ بەھىرىدۇر. 36 ھەتتا ئۆز بېشىڭلارنى تىلغا ئېلىپمۇ قەسەم قىلماڭلار،
چۈنكى سىلەرنىڭ چېچىڭلارنىڭ بىر تېلىنىمۇ ئاق ياكى قارا رەڭگە
ئۆزگەرتىشكە قۇربىڭلار يەتمەيدۇ. 37 پەقەت «ھەئە» دېگىنىڭلار «ھەئە»،
«ياق» دېگىنىڭلار «ياق» بولسۇن. بۇنىڭدىن زىيادىسى بەيتاندىن كېلىدۇ.
ئىنتىقام ھەققىدە
38 _ سىلەر «قانغا قان، جانغا جان»* دېگەن تەلىمنى ئاڭلىغان.
39 لېكىن بۇنى بىلىپ قويۇڭلاركى، ئەسكى بىلەن تەڭ بولماڭلار. بىرسى ئوڭ
يۈزۈڭلارغا ئۇرسا، سول يۈزۈڭلارنىمۇ تۇتۇپ بېرىڭلار. 40 بىرسى
ئۈستۈڭلاردىن دەۋا قىلىپ، كۆڭلىكىڭلارنى ئالماقچى بولسا، چاپىنىڭلارنىمۇ
سېلىپ بېرىڭلار. 41 مۇبادا بىرى سىلەرگە يۈك_تاقىسىنى يۈدۈتۈپ بىر
چاقىرىم يول يۈرۈبكە زورلىسا، يەنە بىر چاقىرىم ئارتۇق يول يۈرۈپ
بېرىڭلار. 42 بىرسى سىلەردىن بىرەر نەرسە تىلىسە، تىلىگىنىنى بېرىڭلار.
بىرسى سىلەردىن بىرەر نەرسە ئارىيەت سورىسا، ئۇنى قۇرۇق قول
قايتۇرماڭلار.
دۈغمەنلەرگە مېھىر_مۇھەببەت كۆرسىتىش ھەققىدە
43 _ سىلەر «قوبناڭنى سۆي، دۈبمىنىڭگە نەپرەتلەن» دېگەن
تەلىمنى ئاڭلىغان. 44 لېكىن بۇنى بىلىپ قويۇڭلاركى، سىلەرگە دۈبمەنلىك
قىلغانلارغىمۇ مېھىر_مۇھەببەت كۆرسىتىڭلار، زىيانكەبلىك قىلغانلارغا دۇئا
*38. سۆزمۇسۆز تەرجىمىسى: «كۆزگە كۆز، چىشقا چىش».
قىلىڭلار. 45 بۇنداق قىلغاندا، ئەربتىكى ئاتاڭلار خۇدانىڭ ھەقىقىي
309 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 6_باب
پەرزەنتلىرىدىن بولالايسىلەر. چۈنكى، خۇدا قۇياش نۇرىنى ياخشىلارغىمۇ،
يامانلارغىمۇ چۈبۈرىدۇ. يامغۇرنىمۇ ئادالەتلىكلەرگىمۇ، ئادالەتسىزلەرگىمۇ
ياغدۇرىدۇ. 46 ئەگەر سىلەر ئۆزۈڭلارنى ياخشى كۆرگەنلەرگىلا مېھىر_
مۇھەببەت كۆرسەتسەڭلار، بۇنىڭ قانداقمۇ ئىنئامغا ئېرىشكۈچىلىكى بولسۇن؟
ھەتتا ئىنساپسىز باجگىرلارمۇ بۇنداق قىلىۋاتمامدۇ؟ 47 ئەگەر سىلەر
دوستلىرىڭلار بىلەنلا سالام_سەھەت قىلىشساڭلار، بۇنىڭ بابقىلاردىن نېمە
پەرقى؟ ھەتتا بۇتپەرەسلەرمۇ بۇنداق قىلىدىغۇ 48 بۇڭا، ئەربتىكى ئاتاڭلار
مۇكەممەل بولغىنىدەك، سىلەرمۇ بۇنداق بولۇڭلار.
خەير_ساخاۋەت ھەققىدە
1 _ دىققەت قىلىڭلاركى، بابقىلارغا كۆز_كۆز قىلىش ئۈچۈن ياخشى
ئىش قىلماڭلار. بۇنداق قىلساڭلار، ئەربتىكى ئاتاڭلارنىڭ ئىنئامىغا
ئېرىشەلمەيسىلەر.
2 خەير_ساخاۋەت قىلغىنىڭلاردا، داۋراڭ سالماڭلار. ساختىپەزلەرلا
بابقىلارنىڭ ماختىشىغا ئېرىشىش ئۈچۈن، ئىبادەتخانا ۋە كوچىلاردا بۇنداق
قىلىدۇ. بىلىپ قويۇڭلاركى، ئۇلار بۇنداق قىلىپ بابقىلارنىڭ ھۆرمىتىدىن
بابقا ھېچقانداق ئىنئامغا ئېرىشەلمەيدۇ. 3 بۇنىڭ ئۈچۈن، سەدىقە
بەرگىنىڭلاردا ئوڭ قولۇڭلارنىڭ قىلىۋاتقىنىنى سول قولۇڭلار بىلمىسۇن.
4 سەدىقەڭلارنى يوبۇرۇن بېرىڭلار. بۇنداق بولغاندا، يوبۇرۇن قىلىنغان
ئىشلارنى بىلىپ تۇرغۇچى ئەربتىكى ئاتاڭلار سىلەرگە ئىنئام بېرىدۇ.
دۇئا ھەققىدە
5 _ دۇئا قىلغان ۋاقتىڭلاردا، بابقىلارغا كۆز_كۆز قىلىش ئۈچۈن
ئىبادەتخانا ياكى تۆت كوچا ئاغزىدا تۇرۇۋېلىپ دۇئا قىلىدىغان
6
6_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 310
ساختىپەزلەردەك دۇئا قىلماڭلار. بىلىپ قويۇڭلاركى، ئۇلار بۇنداق قىلىپ
بابقىلارنىڭ ھۆرمىتىدىن بابقا ھېچقانداق ئىنئامغا ئېرىشەلمەيدۇ.
6 دۇئا قىلغان ۋاقتىڭلاردا، ئۆيگە كىرىپ، ئىشىكنى يېپىپ، ئەربتىكى
كۆرۈنمەس ئاتاڭلارغا دۇئا قىلىڭلار. سەزدۈرمەستىن قىلىنغان بارلىق
ئىشلارنى بىلىپ تۇرغۇچى ئەربتىكى ئاتاڭلار جەزمەن سىلەرگە ئىنئام
بېرىدۇ.
7 دۇئا_تىلاۋەت قىلغاندا، بۇتپەرەسلەردەك قۇرۇق گەپلەرنى
تەكرارلاۋەرمەڭلار. ئۇلار گەپنى تەكرارلاۋەرسەك خۇدا تەلىپىمىزنى
ئىجابەت قىلىدۇ، دەپ ئويلىسا كېرەك. 8 سىلەر ئۇلارنى دورىماڭلار. چۈنكى،
ئەربتىكى ئاتاڭلار سىلەرنىڭ ئېھتىياجىڭلارنى سىلەر تەلەپ قىلىشتىن
ئاۋۋاللا بىلىدۇ. 9 بۇنىڭ ئۈچۈن، مۇنداق دۇئا قىلىڭلار:
«ئى ئەربتىكى ئاتىمىز،
سېنىڭ نامىڭ ئۇلۇغلانغاي.
10 پادىشاھلىقىڭ يەر يۈزىدە نامايان بولغاي.
ئىرادەڭ ئەربتىكىدەك يەر يۈزىدىمۇ ئەمەلگە ئابۇرۇلغاي.
11 كۈندىلىك يېمەكلىكىمىزنى بەرگەيسەن.
12 بىزگە گۇناھ قىلغانلارنى كەچۈرگىنىمىزدەك،
سەنمۇ گۇناھلىرىمىزنى كەچۈرگەيسەن.
13 بىزنى ئازدۇرۇلۇبلاردىن ساقلاپ قالغايسەن.
*13. ياكى «بەيتاندىن».
*13. بەزى گرېكچە نۇسخىلاردا بۇ ئايەتنىڭ ئاخىرىغا «چۈنكى، پادىشاھلىق، ھوقۇق ۋە ئۇلۇغلۇق
ساڭا مەنسۇپ، ئامىن» دېگەن ئىبارىلەر قوبۇلغان.
بىزنى يامانلىقتىن* يىراق قىلغايسەن.*»
311 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 6_باب
14 سىلەر بابقىلارنىڭ سەۋەنلىكلىرىنى كەچۈرسەڭلار، ئەربتىكى
ئاتاڭلارمۇ سىلەرنى كەچۈرىدۇ. 15 بىراق، سىلەر بابقىلارنىڭ سەۋەنلىكلىرىنى
كەچۈرمىسەڭلار، ئەربتىكى ئاتاڭلارمۇ سىلەرنى كەچۈرمەيدۇ.
روزا تۇتۇش ھەققىدە
16 _ روزا تۇتقان ۋاقتىڭلاردا، ساختىپەزلەردەك قىياپەتكە
كىرىۋالماڭلار. ئۇلار روزا تۇتقىنىنى كۆز_كۆز قىلىش ئۈچۈن، ئۆزلىرىنى
پەرىشان قىياپەتتە كۆرسىتىدۇ. بۇنى بىلىپ قويۇڭلاركى، ئۇلار بۇنداق
قىلىپ بابقىلارنىڭ ھۆرمىتىدىن بابقا ھېچقانداق ئىنئامغا ئېرىشەلمەيدۇ.
17 سىلەر روزا تۇتقاندا، چېچىڭلارنى مايلاپ، ئۆزۈڭلارنى تۈزەبتۈرۈپ
يۈرۈڭلار. 18 بۇ چاغدا، پەقەت ئەربتىكى كۆرۈنمەس ئاتاڭلاردىن بابقا
ھېچكىم روزا تۇتقانلىقىڭلارنى سېزەلمەيدۇ. بۇنىڭ بىلەن، سىلەرنىڭ
يوبۇرۇن قىلىۋاتقان ئىشىڭلارنىمۇ بىلىپ تۇرىدىغان ئەربتىكى ئاتاڭلار
جەزمەن سىلەرگە ئىنئام بېرىدۇ.
بايلىق ھەققىدە
19 _ يەر يۈزىدە ئۆزۈڭلارغا بايلىق توپلىماڭلار. چۈنكى، بۇ يەردە يا
كۈيە يەپ تۈگىتىدۇ، يا داتلىشىپ تۈگەيدۇ ياكى ئوغرى ئوغرىلاپ كېتىدۇ.
20 ئەكسىچە، ئەربتە ئۆزۈڭلارغا بايلىق توپلاڭلار. ئۇ يەردە كۈيە يېمەيدۇ،
داتلابمايدۇ، ئوغرىمۇ ئالمايدۇ. 21 بايلىقىڭلار قەيەردە بولسا، قەلبىڭلارمۇ بۇ
يەردە بولىدۇ.
22 كۆز تەننىڭ چىرىغىدۇر. ئەگەر كۆزۈڭلار ياخشى بولسا، يەنى
كۆزۈڭلار خۇدادا بولسا، پۈتۈن ۋۇجۇدۇڭلار يورۇقلۇق بىلەن تولىدۇ. 23 ئەگەر
كۆزۈڭلار يامان بولسا پۈتۈن ۋۇجۇدۇڭلارنى قاراڭغۇلۇق باسىدۇ. ئەگەر
6_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 312
ھاياتىڭلاردىكى «يورۇقلۇق» ئەمەلىيەتتە قاراڭغۇلۇق بولسا، ئۇ قاراڭغۇلۇق
نېمىدېگەن قورقۇنچلۇق_ھە
24 ئىككى خوجايىنغا تەڭ خىزمەت قىلالايدىغان ھېچقانداق كىشى يوق.
ئۇ ياكى بۇنى يامان كۆرۈپ، ئۇنى ياخشى كۆرىدۇ؛ ياكى بۇنىڭغا ئېتىبار
بېرىپ، ئۇنىڭغا سەل قارايدۇ. بۇنىڭغا ئوخشاش، سىلەرنىڭ بىرلا ۋاقىتتا ھەم
خۇدانىڭ، ھەم مال_دۇنيانىڭ قۇلى بولۇبۇڭلار مۇمكىن ئەمەس.
25 بۇڭا بىلىپ قويۇڭلاركى، تۇرمۇبۇڭلارغا كېرەكلىك يېمەك_ئىچمەك
ياكى ئۇچاڭلارغا كىيىدىغان كىيىم_كېچەكتىن غەم قىلماڭلار. ھاياتلىق
يېمەكتىن، تەن كىيىم_كېچەكتىن كۆپ ئەزىز ئەمەسمۇ؟ 26 كۆكتىكى
ئۇچارقاناتلارغا قاراڭلار ئۇلار تېرىمايدۇ، يىغمايدۇ، ئامباردا ئوزۇقمۇ
ساقلىمايدۇ. ئەربتىكى ئاتاڭلار ئۇلارنىمۇ ئا قويمىغان يەردە، سىلەرنىڭ
رىزقىڭلارنى چوقۇم بېرىدۇ. چۈنكى، سىلەر ئابۇ قۇبلاردىن كۆپ ئەزىز
ئەمەسمۇ؟ 27 ئاراڭلاردا قايسىڭلار غەم_قايغۇ بىلەن ئۆمرۈڭلارنى كىچىككىنە
ئۇزارتالايسىلەر؟
28 كىيىم_كېچەك ئۈچۈن غەم قىلىشنىڭ نېمە ھاجىتى؟ دالادىكى ياۋا
گۈللەرنىڭ قانداق ئۆسىدىغانلىقىغا قاراپ بېقىڭلار ئۇلار ئىشمۇ قىلمايدۇ،
كىيىممۇ تىكمەيدۇ؛ 29 لېكىن سىلەرگە بۇنى ئېيتايكى، ھەتتا ئۇلۇ پادىشاھ
سۇلايماننىڭ ھەبەمەتلىك تونلىرىمۇ بۇ ياۋا گۈللەرنىڭ گۈزەللىكىگە تەڭ
كېلەلمەيدۇ. 30 ئەي ئىشەنچى ئاجىزلار خۇدادىن نېمىشقا
گۇمانلىنىۋاتىسىلەر؟ دالادىكى بۈگۈنى ئېچىلسا، ئەتىسى قۇرۇپ ئوچاققا
قالىنىدىغان ئابۇ گۈل_گىياھلارنى ئابۇنچە بېزىگەن خۇدا سىلەرنى تېخىمۇ
كىيىندۈرمەسمۇ؟ 31 بۇنداق ئىكەن، «نېمە يەيمىز، نېمە ئىچىمىز، نېمە
كىيىمىز؟» دەپ غەم قىلماڭلار. 32 يەھۇدىي ئەمەسلەر مانا بۇ نەرسىلەر
ئۈچۈن ئىزدىنىدۇ. بىراق، ئەربتىكى ئاتاڭلار سىلەرنىڭ بۇ نەرسىلەرگە
313 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 7_باب
موھتاجلىقىڭلارنى بىلىدۇ. 33 بۇنداق ئىكەن، ھەممىدىن مۇھىمى خۇدانىڭ
پادىشاھلىقى ۋە ھەققانىيلىقى ھەققىدە ئىزدىنىڭلار. ئۇ چاغدا، خۇدا سىلەرگە
مانا بۇلارنىڭ ھەممىسىنى قوبۇپ تەقدىم قىلىدۇ. 34 بۇنىڭ ئۈچۈن، ئەتىدىن
غەم قىلماڭلار. ئەتىنىڭ غېمى ئەتىگە قالسۇن. ھەر كۈننىڭ دەردى بۇ
كۈنگە يېتىدۇ.
باغقىلارنىڭ ئۈستىدىن ھۆكۈم قىلماڭلار
1 _ بابقىلارنىڭ ئۈستىدىن ھۆكۈم قىلىپ يۈرمەڭلار. بولمىسا،
سىلەرمۇ خۇدانىڭ ھۆكۈمىگە ئۇچرايسىلەر. 2 چۈنكى، سىلەر بابقىلار
ئۈستىدىن قانداق ئۆلچەم بىلەن ھۆكۈم قىلساڭلار، خۇدامۇ سىلەرنىڭ
ئۈستۈڭلاردىن بۇنداق ئۆلچەم بىلەن ھۆكۈم چىقىرىدۇ. سىلەر بابقىلارغا
قانداق ئۆلچەم بىلەن ئۆلچەپ بەرسەڭلار، خۇدامۇ سىلەرگە بۇنداق ئۆلچەم
بىلەن ئۆلچەپ بېرىدۇ. 3 نېمە ئۈچۈن بۇرادىرىڭنىڭ ھەرە كېپىكىدەك كىچىك
سەۋەنلىكىنىلا كۆرۈپ، ئۆزۈڭدىكى لىمدەك چوڭ گۇناھنى كۆرمەيسەن؟
4 ئۆزۈڭدە بۇنچە چوڭ گۇناھ تۇرۇقلۇق، بۇرادىرىڭگە: «كۆزۈڭدىكى ھەرە
كېپىكىنى ئېلىۋېتەي» دېگىنىڭ قانداق گەپ؟ 5 ئەي ساختىپەز ئاۋۋال
ئۆزۈڭنىڭ كۆزىدىكى لىمنى ئېلىۋەت. بۇنىڭ بىلەن، ئېنىق كۆرۈپ،
بۇرادىرىڭنىڭ كۆزىدىكى ھەرە كېپىكىنى ئېلىۋېتەلەيسەن.
خۇش خەۋەرنى ئاڭلاغنى خالىمايدىغانلار ھەققىدە
6 _ ئىتقا مۇقەددەس نەرسىنى بەرمەڭلار ياكى توڭگۇزنىڭ ئالدىغا
ئۈنچە_مەرۋايىتلارنى تابلاپ قويماڭلار. چۈنكى، ئىت كەينىگە بۇرۇلۇپ
سىلەرنى تالايدۇ؛ توڭگۇز ئۈنچە_مەرۋايىتلارنى ئايا ئاستىدا دەسسەپ
يانجىيدۇ.
7
7_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 314
تىلىگەنلەر ئېرىشىدۇ
7 _ دۇئا قىلىپ تىلەڭلار، خۇدا تىلىگىنىڭلارنى بېرىدۇ. ئىزدەڭلار،
تاپىسىلەر. ئىشىكنى قېقىڭلار، ئېچىلىدۇ. 8 چۈنكى، تىلىگەنلەر ئېرىشىدۇ،
ئىزدىگەنلەر تاپىدۇ، ئىشىكنى قاققانلارغا ئىشىك ئېچىلىدۇ. 9 ئەگەر ئوغلۇڭلار
نان تەلەپ قىلسا، سىلەر ئۇنىڭغا تاش بېرەتتىڭلارمۇ؟ 10 بېلىق تەلەپ قىلسا،
يىلان بېرەتتىڭلارمۇ؟ 11 گۇناھكار بولغان سىلەر پەرزەنتلىرىڭلارغا ياخشى
نەرسىلەرنى بېرىشنى بىلگەن يەردە، ئەربتىكى ئاتاڭلار تىلىگەنلەرگە
ياخشى نەرسىلەرنى تېخىمۇ ئىلتىپات قىلماسمۇ؟
12 بابقىلارنىڭ ئۆزۈڭلارغا قانداق مۇئامىلە قىلىشىنى كۈتسەڭلار،
سىلەرمۇ ئۇلارغا بۇنداق مۇئامىلە قىلىڭلار. تەۋرات قانۇنى ۋە
پەيغەمبەرلەرنىڭ تەلىماتلىرى مانا بۇ.
خۇدانىڭ پادىشاھلىقىغا كىرىدىغان دەرۋازا
13 _ تار دەرۋازىدىن كىرىڭلار. چۈنكى، كىشىنى ھالاكەتكە ئېلىپ
بارىدىغان دەرۋازا كەڭ، يول ئاسان بولۇپ، بۇ دەرۋازىدىن كىرىدىغانلار كۆپ.
14 بىراق، ھاياتلىققا ئېلىپ بارىدىغان دەرۋازا تار، يول تەس بولۇپ، ئۇنى
ئىزدەپ تاپالايدىغانلارمۇ ئاز.
ئىككى خىل مېۋە دەرى9ى
15 _ ئالدىڭلارغا قوي تېرىسىگە ئورىنىۋېلىپ كەلگەن، ئىچى يىرتقۇ
چىلبۆرىدەك ساختا پەيغەمبەرلەردىن ھوبيار بولۇڭلار. 16 سىلەر ئۇلارنى
«مېۋىلىرى» دىن تونۇۋالالايسىلەر. تىكەندىن ئۈزۈم، قامغاقتىن ئەنجۈر
ئالغىلى بولمايدۇ. 17 ياخشى دەرەخ ياخشى مېۋە بېرىدۇ، يامان دەرەخ يامان
315 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 7_باب
مېۋە بېرىدۇ. 18 ياخشى دەرەخ يامان مېۋە بەرمەيدۇ. يامان دەرەخ ياخشى
مېۋە بەرمەيدۇ. 19 ياخشى مېۋە بەرمەيدىغان ھەربىر دەرەخ كېسىلىپ ئوتقا
تابلىنىدۇ. 20 بۇنىڭدەك، ساختا پەيغەمبەرلەرنى ئۇلارنىڭ «مېۋىلىرى» دىن
تونۇۋالالايسىلەر.
ھەقىقىي غاگىرت
21 _ مېنى «رەببىم، رەببىم» دېگەنلەرنىڭ ھەممىسىلا ئەربنىڭ
پادىشاھلىقىغا كىرەلمەيدۇ. پەقەت ئەربتىكى خۇدائاتامنىڭ ئىرادىسىنى ئادا
قىلغانلارلا كىرەلەيدۇ. 22 قىيامەت كۈنىدە نۇرغۇن كىشىلەر ماڭا: «رەببىم،
رەببىم، بىز سېنىڭ نامىڭ بىلەن خۇدانىڭ ۋەھىيسىنى يەتكۈزدۇق» ۋە
«سېنىڭ نامىڭ بىلەن جىنلارنى قوغلىدۇق، نۇرغۇن مۆجىزىلەرنى
كۆرسەتتۇق» دەيدۇ. 23 ھالبۇكى، ئۇ چاغدا مەن ئۇلارغا: «سىلەرنى
ئەزەلدىن تونۇمايمەن. كۆزۈمدىن يوقىلىڭلار، ئەي يامانلىق قىلغۇچىلار»
دەيمەن.
ئىككى خىل ئىمارەت سالغان كىشىلەر
24 _ دېمەك، بۇ سۆزلىرىمنى ئاڭلاپ ئەمەل قىلغانلار ئىمارەتنى قورام
تاش ئۈستىگە سالغان ئەقىللىق كىشىلەرگە ئوخشايدۇ. 25 بوران سوقۇپ،
يامغۇر ئۇرۇپ، كەلكۈن كەلگەن تەقدىردىمۇ، ئۇ ئىمارەت ئۆرۈلمەيدۇ.
چۈنكى، ئۇنىڭ ئۇلى قورام تابنىڭ ئۈستىگە سېلىنغان. 26 بىراق، سۆزلىرىمنى
ئاڭلاپ تۇرۇپ، ئەمەل قىلمايدىغانلار ئىمارەتنى قۇمنىڭ ئۈستىگە قۇرغان
ئەخمەقلەرگە ئوخشايدۇ. 27 ئۇنداق ئىمارەت بوران، يامغۇر ۋە كەلكۈننىڭ
ھۇجۇمىغا ئۇچرىغاندا ئۆرۈلۈپ كېتىدۇ، ئۆرۈلگەندىمۇ ئىنتايىن پاجىئەلىك
ئۆرۈلىدۇ
8_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 316
28 ھەزرىتى ئەيسا بۇ سۆزلىرىنى ئاياغلابتۇرغاندىن كېيىن، خالايىق
ئۇنىڭ تەلىملىرىگە ھەيران قېلىشتى. 29 چۈنكى، ھەزرىتى ئەيسانىڭ
تەلىملىرى نوپۇزلۇق ئىدى، تەۋرات ئۇستازلىرىنىڭكىگە ئوخشىمايتتى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ماخاۋ كېسىلىنى ساقايتىشى
1 ھەزرىتى ئەيسا تاغدىن چۈبكەندە، توپ_توپ كىشىلەر ئۇنىڭغا
ئەگىشىپ ماڭدى. 2 ماخاۋ كېسىلىگە* گىرىپتار بولغان بىر كىشى
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئالدىغا كېلىپ، تىزلىنىپ:
_ تەقسىر، ئەگەر خالىسىڭىز، مېنى كېسىلىمدىن ساقايتىپ پاك
قىلغايسىز _ دېدى. 3 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا قولىنى تەگكۈزۈپ تۇرۇپ:
_ خالايمەن، پاك بولغىن، _ دېۋىدى، بۇ ئادەمنىڭ بەدىنىدىكى ماخاۋ
كېسىلى بۇئان ساقايدى. 4 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا:
_ ھازىر بۇ ئىشنى ھېچكىمگە تىنما، لېكىن ئۇدۇل مەركىزىي
ئىبادەتخانىغا بېرىپ روھانىيغا ئۆزۈڭنىڭ ساقايغانلىقىڭنى كۆرسەت. ئاندىن،
بۇنى بابقىلارغا ئىسپاتلاش ئۈچۈن، مۇسا پەيغەمبەرنىڭ ئەمرى بويىچە
ماخاۋ كېسىلىدىن ساقايغانلار قىلىشقا تېگىشلىك قۇربانلىقنى قىل، _ دېدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ رىملىق يۈزبېشىنىڭ
چاكىرىنى ساقايتىشى
5 ھەزرىتى ئەيسا كەپەرناھۇم بەھىرىگە بارغاندا، رىملىق بىر يۈزبېشى
ئۇنىڭ ئالدىغا كېلىپ، باپائەت تىلەپ:
*2. ماخاۋ كېسىلى _ بىر خىل قورقۇنچلۇق تېرە كېسىلى بولۇپ، يەھۇدىيلار بۇ خىل كېسەلگە
گىرىپتار بولغانلارنى ناپاك، دەپ قارايتتى.
6 _ تەقسىر، چاكىرىم پالە بولۇپ قالدى، ناھايىتى ئازاس ئىچىدە ئۆيدە
8
317 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 8_باب
ياتىدۇ، _ دېدى.
7 _ مەن بېرىپ ئۇنى ساقايتىپ بېرەي، _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا.
8 يۈزبېشى:
_ تەقسىر، ئۆيۈمگە كېلىشىڭىزگە ئەرزىمەيمەن. پەقەت بىر ئېغىزلا
سۆز قىلىپ قويسىڭىز، چاكىرىم ساقىيىپ كېتىدۇ. 9 مېنىڭمۇ ئۈستۈمدە
بابلىقىم، قول ئاستىمدا لەبكەرلىرىم بار. بىرىگە بار دېسەم بارىدۇ، بىرىگە
كەل دېسەم، كېلىدۇ. چاكىرىمغا بۇ ئىشنى قىل دېسەم، ئۇ بۇ ئىشنى قىلىدۇ،
_ دېدى.
10 بۇ گەپلەرنى ئاڭلاپ، ھەيران بولغان ھەزرىتى ئەيسا بىللە
كەلگەنلەرگە:
_ بىلىپ قويۇڭلاركى، بۇنداق ئىشەنچنى ئىسرائىللار ئىچىدە
ئۇچراتمىغانىدىم. 11 سىلەرگە بۇنى ئېيتايكى، مەبرىق ۋە مەغرىبتىن نۇرغۇن
يەھۇدىي ئەمەسلەر كېلىپ، ئەربنىڭ پادىشاھلىقىدا ئەجدادلىرىمىز ئىبراھىم،
ئىسھاق ۋە ياقۇپلار بىلەن بىر داستىخاندا ئولتۇرىدۇ. 12 لېكىن، ئەربنىڭ
پادىشاھلىقىنىڭ مىراسخورلىرى بولغان نۇرغۇن يەھۇدىيلار تابقىرىغا،
قاراڭغۇلۇققا ھەيدىلىپ، ئۇ يەردە ھەسرەتتە يىغلاپ، چىشلىرىنى
غۇچۇرلىتىدۇ، _ دېدى. 13 ئاندىن، يۈزبېشىغا:
_ ئۆيۈڭگە قايت، ئىشەنگىنىڭدەك بولىدۇ، _ دېدى. ھېلىقى چاكارنىڭ
كېسىلى بۇئان سەللىمازا ساقىيىپ كەتتى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ نۇرخۇن كېسەللەرنى
ساقايتىشى
14 ھەزرىتى ئەيسا پېترۇسنىڭ ئۆيىگە بارغاندا، پېترۇسنىڭ قېينانىسىنىڭ
قىزىتمىسى ئۆرلەپ، ئورۇن تۇتۇپ يېتىپ قالغانىدى. 15 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭ
8_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 318
قولىنى تۇتۇبى بىلەنلا قىزىتمىسى يېنىپ كەتتى. ئۇ ئايال دەرھال ئورنىدىن
تۇرۇپ، ھەزرىتى ئەيسانى كۈتۈبكە بابلىدى.
16 قاراڭغۇ چۈبكەندە، كىشىلەر جىن چاپلابقان نۇرغۇن ئادەملەرنى
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئالدىغا ئېلىپ كېلىشتى. ھەزرىتى ئەيسا بىر ئېغىز سۆز
بىلەنلا ئۇلاردىكى جىنلارنى قوغلىۋەتتى ۋە كېسەللەرنىڭ ھەممىسىنى
ساقايتتى. 17 بۇنىڭ بىلەن، يەبايا پەيغەمبەر ئارقىلىق ئۇقتۇرۇلغان:
«ئاغرىق_سىلاقلىرىمىزنى ئۇ كۆتۈردى، كېسەللىرىمىزنى ئۈستىگە ئالدى»
دېگەن سۆز ئەمەلگە ئابۇرۇلدى.
ھەزرىتى ئەيساخا ئەگىشىشنىڭ بەدەللىرى
18 ھەزرىتى ئەيسا ئەتراپىغا ئولىشىۋالغان كىشىلەرنى كۆرۈپ،
باگىرتلىرىغا كۆلنىڭ ئۇ قېتىغا ئۆتۈپ كېتىشنى بۇيرۇدى. 19 بۇ چاغدا،
تەۋرات ئۇستازلىرىدىن بىرى كېلىپ، ئۇنىڭغا:
_ ئۇستازىم، سىز قەيەرگە بارماڭ، مەن سىزگە ئەگىشىپ ماڭىمەن،
_ دېدى.
20 بىراق، ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا:
_ تۈلكىنىڭ ئۆڭكۈرى، قۇبنىڭ ئۇۋىسى بار. بىراق، ئىنسانئوغلىنىڭ*
بېشىنى قويغۇدەك يېرىمۇ يوق، _ دېدى.
21 يەنە بىر باگىرتى ھەزرىتى ئەيساغا:
_ ئۇستاز، ئاتام ئۆلۈپ ئۇنى يەرلىككە قويغۇچە كۈتۈپ، ئاندىن سىزگە
*20. مۇقەددەس يازمىلاردا «ئىنسانئوغلى» دىن ئىبارەت ئەۋەتىلگۈچىنىڭ خۇدانىڭ كۈ_
قۇدرىتى ۋە بان_بەرىپى بىلەن ئەربتىن چۈبۈپ، پۈتكۈل ئىنسانلارنى مەڭگۈ بابقۇرىدىغانلىقى
ئالدىن ئېيتىلغان. ھەزرىتى ئەيسا بۇ نامنى ئۆزى ھەققىدە ئىشلەتكەن.
ئەگىشەيچۇ _ دېدى.
319 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 8_باب
22 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا:
_ ماڭا ئەگەبكىن ئۆلگەنلەرنى روھى ئۆلۈكلەر ئۆزلىرى يەرلىككە
قويسۇن، _ دېدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ بوراننى تىنچىتىشى
23 ھەزرىتى ئەيسا كېمىگە چۈبتى، باگىرتلىرىمۇ چۈبۈپ بىللە
ماڭدى. 24 كۆل ئۈستىدە ئۇبتۇمتۇت قاتتىق بوران چىقىپ كەتكەچكە،
دولقۇنلار كېمىدىن ھالقىپ كەتتى. بۇ چاغدا، ھەزرىتى ئەيسا ئۇخلاۋاتاتتى.
25 باگىرتلار ئۇنى ئويغىتىپ:
_ ئۇستاز، غەرق بولۇش ئالدىدا تۇرىمىز، بىزنى قۇتۇلدۇرغايسىز _
دېدى.
26 _ نېمانچە قورقىسىلەر، ئىشەنچىڭلار نېمىدېگەن ئاجىز _ دېدى
ھەزرىتى ئەيسا ۋە ئورنىدىن تۇرۇپ، بوران_چاپقۇن ۋە دولقۇنلارغا بۇيرۇق
قىلدى. بۇنىڭ بىلەن، بوران ۋە دولقۇنلار پۈتۈنلەي تىنچىدى.
27 باگىرتلار ئىنتايىن ھەيران بولۇپ، بىر_بىرىگە:
_ بۇ زادى قانداق ئادەمدۇ؟ ھەتتا بوران ۋە دولقۇنلارمۇ ئۇنىڭ گېپىنى
ئاڭلايدىكەن_ھە _ دەپ كېتىشتى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ جىن چاپلاغقان ئىككى
ئادەمنى ساقايتىشى
28 ھەزرىتى ئەيسا كۆلنىڭ ئۇ قېتىدىكى گادارا دېگەن جايغا بارغىنىدا،
ئۇنىڭغا جىن چاپلابقان ئىككى كىشى يولۇقتى. گۆر قىلىنىدىغان
ئۆڭكۈرلەرنى ماكان تۇتقان بۇ ئىككى كىشى بۇنچە ۋەھشىي ئىدىكى،
ھېچكىم بۇ يەردىن ئۆتۈبكە جۈرئەت قىلالمايتتى. 29 ئۇلار ھەزرىتى ئەيسانى
9_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 320
كۆرگەن ھامان:
_ ئى خۇدانىڭ ئوغلى، ئىشىمىزغا ئارىلابما سەن ۋاقىت_سائىتى
كەلمەستىنلا بىزنى قىينىغىلى كەلدىڭمۇ؟ _ دەپ توۋلىدى.
30 بۇ ئەتراپتا چوڭ بىر توپ توڭگۇز پادىسى ئوزۇقلىنىپ يۈرەتتى.
31 جىنلار ھەزرىتى ئەيساغا يالۋۇرۇپ:
_ ئەگەر سەن بىزنى ھەيدەپ چىقارماقچى بولساڭ، توڭگۇز پادىسىغا
كىرگۈزۈۋەتكىن، _ دېدى.
32 ھەزرىتى ئەيسا:
_ چىقىڭلار _ دېۋىدى، جىنلار چىقىپ، توڭگۇزلارنىڭ تېنىگە كىرىپ
كەتتى. پۈتۈن توڭگۇز پادىسى پاتىپاراق بولۇپ، يۈگۈرگەن پېتى تىك ياردىن
چۈبۈپ، كۆلگە غەرق بولدى.
33 توڭگۇز باققۇچىلار بەھەرگە قېچىپ كىرىپ، بۇ ئىشنىڭ باش_
ئاخىرىنى ۋە جىن چاپلابقان كىشىلەرنىڭ كەچۈرمىشلىرىنى خالايىققا
تارقاتتى. 34 بۇنىڭ بىلەن، پۈتۈن بەھەردىكىلەر ھەزرىتى ئەيسا بىلەن
كۆرۈبۈبكىلى چىقتى. ئۇلار ئۇنى كۆرگەندە، ئۇنىڭ بۇ يەردىن چىقىپ
كېتىشىنى تەلەپ قىلدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ پالە كېسىلىنى ساقايتىشى
1 ھەزرىتى ئەيسا كېمىگە چۈبۈپ كۆلدىن ئۆتۈپ، ئۆزى تۇرغان
بەھەر كەپەرناھۇمغا قايتىپ كەلدى. 2 كىشىلەر زەمبىلگە ياتقۇزۇلغان
بىر پالەچنى ئۇنىڭ ئالدىغا ئېلىپ كەلدى. ئۇلارنىڭ ئىشەنچىنى كۆرگەن
ھەزرىتى ئەيسا ھېلىقى پالەچكە:
_ ئوغلۇم، خاتىرجەم بول، گۇناھلىرىڭ كەچۈرۈم قىلىندى، _ دېدى.
3 بىرقانچە تەۋرات ئۇستازلىرى كۆڭلىدە «بۇ ئادەم كۇپۇرلۇق قىلدى»
9
321 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 9_باب
دەپ ئويلىدى.
4 ئۇلارنىڭ كۆڭلىدە نېمە ئويلاۋاتقانلىقىنى بىلگەن ھەزرىتى ئەيسا
ئۇلارغا:
_ نېمە ئۈچۈن يامان ئويدا بولىسىلەر؟ 5 «گۇناھلىرىڭ كەچۈرۈم
قىلىندى» دېيىش ئاسانمۇ ياكى «ئورنۇڭدىن تۇر، ماڭ» دېيىشمۇ؟ ئەلۋەتتە،
ئېيتماق ئاسان، قىلماق تەس. 6 ئەمما، ھازىر ئىنسانئوغلىنىڭ يەر يۈزىدە
گۇناھلارنى كەچۈرۈم قىلىش ھوقۇقىغا ئىگە ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلاپ بېرەي،
_ دېدى. ئاندىن، پالە كېسەلگە:
_ ئورنۇڭدىن تۇر، ئورۇن_كۆرپەڭنى يىغىشتۇرۇپ ئۆيۈڭگە قايت، _
دەپ بۇيرۇدى.
7 ھېلىقى ئادەم ئورنىدىن تۇرۇپ ئۆيىگە قايتتى. 8 بۇنى كۆرگەن
كۆپچىلىك قورقۇبۇپ، ئىنسانغا بۇنداق ھوقۇقنى بەرگەن خۇداغا مەدھىيىلەر
ئوقۇبتى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ مەتتانى غاگىرتلىققا چاقىرىشى
9 ھەزرىتى ئەيسا ئۇ يەردىن چىقىپ ئالدىغا قاراپ كېتىۋاتقاندا، بىر
باجگىرنى كۆردى. ئۇنىڭ ئىسمى مەتتا بولۇپ، باج يىغىدىغان جايدا
ئولتۇراتتى. ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا:
_ ماڭا ئەگەبكىن _ دېدى.
مەتتا ئورنىدىن تۇرۇپ، ئۇنىڭغا ئەگەبتى.
10 ھەزرىتى ئەيسا مەتتانىڭ ئۆيىدە مېھماندارچىلىقتا بولۇۋاتقاندا،
*10. باجگىرلار _ ئىسرائىلىيىنى ئىشغال قىلغان رىملىقلار ئۈچۈن ئۆز خەلقىدىن باج يىغىپ
بېرىدىغان ۋە بۇ سەۋەبتىن نەپرەتكە ئۇچرىغان يەھۇدىيلار.
نۇرغۇن باجگىرلار* ۋە گۇناھكار دەپ قارالغان بىر قىسىم كىشىلەرمۇ كىرىپ،
9_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 322
ھەزرىتى ئەيسا ۋە ئۇنىڭ باگىرتلىرى بىلەن ھەمداستىخان بولدى. 11 بۇنى
كۆرگەن پەرىسىيلەر ھەزرىتى ئەيسانىڭ باگىرتلىرىغا:
_ ئۇستازىڭلارنىڭ باجگىر ۋە گۇناھكارلار بىلەن بىر داستىخاندا
ئولتۇرغىنى قانداق گەپ؟ _ دېيىشتى.
12 بۇ گەپنى ئاڭلىغان ھەزرىتى ئەيسا:
_ ساغلام ئادەم ئەمەس، بەلكى كېسەل ئادەملا تېۋىپقا موھتاجدۇر.
13 مۇقەددەس يازمىلاردا: «مەن قۇربانلىق قىلىشىڭلارنى ئەمەس، رەھىم_
بەپقەت كۆرسىتىشىڭلارنى ئىستەيمەن» دېيىلگەن. سىلەر بېرىپ بۇ
سۆزنىڭ مەنىسىنى ئۆگىنىڭلار. مەن ئۆزلىرىنى دۇرۇس ھېسابلايدىغانلارنى
ئەمەس، بەلكى ئۆزلىرىنىڭ گۇناھلىرىنى تونۇيدىغانلارنى چاقىرغىلى كەلدىم،
_ دېدى.
كونىغا ئېسىلىۋالماسلىق
14 بۇ ۋاقىتلاردا، يەھيا پەيغەمبەرنىڭ باگىرتلىرى كېلىپ، ھەزرىتى
ئەيساغا:
_ بىز ۋە پەرىسىيلەر روزا تۇتىمىز، سىزنىڭ باگىرتلىرىڭىز نېمىشقا
تۇتمايدۇ؟ _ دەپ سورابتى.
15 ھەزرىتى ئەيسا جاۋابەن مۇنداق دېدى:
_ تويى بولۇۋاتقان يىگىت تېخى توي زىياپىتىدە تۇرغان چاغدا،
مېھمانلار ھازا تۇتۇپ ئولتۇرسا قانداق بولغىنى؟ ئەلۋەتتە بولمايدۇ ئەمما
يىگىتنىڭ ئۇلاردىن ئېلىپ كېتىلىدىغان كۈنى كېلىدۇ، ئەنە بۇ چاغدا ئۇلار
قايغۇ_ھەسرەت چەككىنىدىن روزا تۇتىدۇ.
16 ھېچكىم كونا كۆڭلەككە كىرىشىپ كېتىدىغان يېڭى رەختتىن ياماق
سالمايدۇ. ئۇنداق قىلسا، كىيىم يۇيۇلغاندا يېڭى ياماق كىرىشىپ، كىيىمنى
323 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 9_باب
يىرتىپ تابلايدۇ. نەتىجىدە، يىرتىق تېخىمۇ يوغىناپ كېتىدۇ. 17 بۇنىڭدەك،
ھېچكىم يېڭى بارابنى كونا تۇلۇمغا قاچىلىمايدۇ. ئەگەر ئۇنداق قىلسا، يېڭى
بارابنىڭ كۆپۈبى بىلەن تۇلۇم يېرىلىدۇ_دە، بارابمۇ تۆكۈلۈپ كېتىدۇ.
دېمەك، تۇلۇممۇ كاردىن چىقىدۇ. بۇنىڭ ئۈچۈن، يېڭى بارابنى يېڭى
تۇلۇمغا قاچىلاش كېرەك. بۇنداق قىلغاندا، ھەر ئىككىلىسىنى ساقلاپ قالغىلى
بولىدۇ.
تىرىلدۈرۈلگەن قىز ۋە ساقايتىلغان ئايال
18 ھەزرىتى ئەيسا يەھيا پەيغەمبەرنىڭ باگىرتلىرىغا بۇ سۆزلەرنى
قىلىۋاتقان ۋاقتىدا، مەلۇم بىر ئىبادەتخانىنىڭ بىر مەسئۇلى كېلىپ، ھەزرىتى
ئەيسانىڭ ئايىغىغا يىقىلىپ:
_ مېنىڭ قىزىم ھازىرلا ئۆلۈپ كەتتى، سىز بېرىپ ئۇنىڭغا قولىڭىزنى
تەگكۈزۈپ قويسىڭىز، ئۇ تىرىلىدۇ، _ دېدى.
19 ھەزرىتى ئەيسا ئورنىدىن تۇرۇپ، باگىرتلىرىنى ئېلىپ، ئۇنىڭ بىلەن
بىللە باردى.
20 يولدا خۇن تەۋرەش كېسىلىگە گىرىپتار بولغىنىغا ئون ئىككى يىل
بولغان بىر ئايال ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئارقا تەرىپىدىن كېلىپ، ئۇنىڭ چاپىنىنىڭ
پېشىنى سىلىدى. 21 ئۇ ئىچىدە «ھەزرىتى ئەيسانىڭ چاپىنىنى تۇتساملا،
چوقۇم ساقىيىپ كېتىمەن» دەپ ئويلىغانىدى.
22 ھەزرىتى ئەيسا كەينىگە بۇرۇلۇپ، ئۇنىڭغا قاراپ:
_ قىزىم، خاتىرجەم بول، ئىشەنچىڭ سېنى ساقايتتى _ دېيىشىگىلا،
ھېلىقى ئايال ساقىيىپ كەتتى.
23 ھەزرىتى ئەيسا ھېلىقى ئىبادەتخانا مەسئۇلىنىڭ ئۆيىگە كىرىپ، نەي
چېلىۋاتقان ۋە ھازا تۇتۇپ يىغلاۋاتقان ئادەملەر توپىنى كۆرۈپ، 24 ئۇلارغا:
9_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 324
_ چىقىپ كېتىڭلار، بۇ قىز ئۆلمىدى، ئۇخلاپ قاپتۇ، _ دېدى.
بىراق، خالايىق ئۇنى مەسخىرە قىلدى. 25 كىشىلەر چىقىرىۋېتىلگەندىن
كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا قىز ياتقان ئۆيگە كىرىپ، ئۇنىڭ قولىدىن تارتتى. قىز
ئورنىدىن تۇردى. 26 بۇ خەۋەر پۈتۈن ئەتراپقا تارقالدى.
بىمارلارنىڭ ساقايتىلىشى
27 ھەزرىتى ئەيسا ئۇ يەردىن چىقىپ كېتىۋاتقاندا، ئىككى قارىغۇ ئۇنىڭ
كەينىدىن كېلىپ:
_ ئى پادىشاھ داۋۇتنىڭ ئەۋلادى،* بىزگە رەھىم قىلغايسىز _ دەپ
ۋارقىراپ كەتتى.
28 ھەزرىتى ئەيسا ئۆيگە كىرگەندىن كېيىن، ھېلىقى ئىككى قارىغۇ ئۇنىڭ
ئالدىغا كەلدى. ھەزرىتى ئەيسا ئۇلاردىن:
_ سىلەر مېنىڭ سىلەرنى ساقايتىشقا قادىر ئىكەنلىكىمگە
ئىشىنەمسىلەر؟ _ دەپ سورىدى.
_ ئى رەببىم، ئىشىنىمىز، _ دەپ جاۋاس بەردى ئۇلار.
29 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارنىڭ كۆزلىرىگە قولىنى تەگكۈزۈپ تۇرۇپ:
_ ئىشەنگىنىڭلاردەك بولسۇن _ دېيىشىگىلا، 30 ئۇلارنىڭ كۆزلىرى
ئېچىلدى. ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا:
_ بۇ ئىشنى ھېچكىمگە تىنماڭلار _ دەپ قاتتىق تاپىلىدى. 31 لېكىن،
ئۇلار ئۇ يەردىن چىقىپلا، بۇ ئىشنى ئەتراپقا يېيىۋەتتى.
32 ئۇلار چىقىپ كەتكەندىن كېيىن، جىن چاپلابقان بىر گاچا ھەزرىتى
*27. داۋۇت پادىشاھنىڭ ئەۋلادى _ بۇ نام يەھۇدىيلار ئارىسىدا ئۇلار كۈتۈۋاتقان قۇتقۇزغۇچى  _
مەسىھنى كۆرسىتەتتى.
ئەيسانىڭ ئالدىغا ئېلىپ كېلىندى. 33 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭدىكى جىننى
325 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 0 1_باب
قوغلىشى بىلەنلا، ھېلىقى ئادەم زۇۋانغا كەلدى. خالايىق ھەيران بولۇپ:
_ بۇنداق ئىش ئىسرائىلىيىدە زادى كۆرۈلۈپ باقمىغان، _ دېيىشتى.
34 لېكىن، پەرىسىيلەر:
_ ئۇ جىنلارنى ئۇلارنىڭ بابلىقىغا تايىنىپ ھەيدەيدىكەن، _
دېيىشتى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ كىشىلەرگە بولغان
مېھىر_مۇھەببىتى
35 ھەزرىتى ئەيسا پۈتۈن بەھەر، يېزا_قىشلاقلارنى ئارىلاپ،
ھەرقايسى ئىبادەتخانىلاردا تەلىم بېرىپ، ئەربنىڭ پادىشاھلىقىغا دائىر خۇش
خەۋەرنى تارقاتتى ۋە خەلق ئىچىدىكى ھەر خىل كېسەللىك ۋە ئاغرىق_
سىلاقلارنى ساقايتتى. 36 ئۇ توپ_توپ ئادەملەرنى كۆرۈپ ئۇلارغا ئىچ
ئاغرىتتى، چۈنكى ئۇلار قويچىسىز قوي پادىلىرىدەك پاناھسىز بىچارىلەر
ئىدى. 37 بۇنىڭ بىلەن، ئۇ باگىرتلىرىغا:
_ قۇتقۇزۇلۇبقا ئىنتىلىدىغانلار مول ھوسۇلدەك كۆپ، بىراق ھوسۇلنى
ئېلىش ئۈچۈن ئىشلەيدىغانلار ئاز ئىكەن. 38 ھوسۇلنىڭ ئىگىسى بولغان
خۇدادىن كۆپرەك ئىشچى ئەۋەتىپ، ھوسۇلنى يىغىۋېلىشنى تىلەڭلار، _
دېدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئون ئىككى
غاگىرتىنى ئەۋەتىشى
1 ھەزرىتى ئەيسا ئون ئىككى باگىرتىنى يېنىغا چاقىرىپ، ئۇلارغا
جىنلارنى ھەيدەش ۋە ھەر خىل ئاغرىق_سىلاقلارنى ساقايتىش
ھوقۇقىنى بەردى. 2 بۇ ئون ئىككى باگىرتنىڭ ئىسىملىرى مۇنداق: پېترۇس
10
0 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 326
دەپمۇ ئاتالغان سىمۇن ۋە ئۇنىڭ ئىنىسى ئەندەر، زەبەدىينىڭ ئوغلى ياقۇپ
ۋە ئۇنىڭ قېرىندىشى يۇھاننا، 3 فىلىپ ۋە بارتولوماي، توماس ۋە باجگىر مەتتا،
ھالپاينىڭ ئوغلى ياقۇپ ۋە تاداي، 4 ۋەتەنپەرۋەر دەپ ئاتالغان سىمۇن ۋە
ھەزرىتى ئەيساغا ساتقۇنلۇق قىلغان يەھۇدا ئىشقارىيوت.
5 ھەزرىتى ئەيسا بۇ ئون ئىككى باگىرتىنى خەلقنىڭ ئارىسىغا
ئەۋەتىشتىن ئاۋۋال، ئۇلارغا مۇنداق تاپىلىدى:
_ يەھۇدىي ئەمەسلەرنىڭ زېمىنلىرىغا بارماڭلار. سامارىيىلىكلەرنىڭ
بەھەرلىرىگىمۇ بارماڭلار. 6 ئۇنىڭدىن كۆرە، خۇدانىڭ يوقالغان قوي
پادىلىرى، يەنى ئىسرائىللار ئارىسىغا بېرىڭلار. 7 بارغان يېرىڭلاردا:
«ئەربنىڭ پادىشاھلىقى نامايان بولۇش ئالدىدا تۇرىدۇ» دەپ جاكارلاڭلار.
8 كېسەللەرنى ساقايتىڭلار، ئۆلۈكلەرنى تىرىلدۈرۈڭلار، ماخاۋ كېسەللىرىنى
ساقايتىڭلار، جىنلارنى ھەيدىۋېتىڭلار. بۇ ئىمتىيازلارنى ھەقسىز
ئالغانىكەنسىلەر، ھەقسىز ئىشلىتىڭلار. 9 ھەميانىڭلاردا ئالتۇن، كۈمۈش ۋە
مىس پۇللارنى ئېلىپ يۈرمەڭلار. 10 سەپەرگە چىققاندا نە خۇرجۇن، نە بىرەر
ئارتۇق كۆڭلەك، نە ئايا، نە ھاسا ئېلىۋالماڭلار. چۈنكى، خىزمەتكار كىمگە
خىزمەت قىلسا، بۇنىڭدىن ئىش ھەققى ئېلىشقا ھەقلىق.
11 بىرەر بەھەر ياكى يېزىغا بارغان ۋاقتىڭلاردا، ئالدى بىلەن ئۇ يەردە
سىلەرنى قوبۇل قىلىشنى خالايدىغان كىشىنى ئىزدەپ تېپىپ، ئۇ يەردىن
كەتكۈچە بۇ كىشىنىڭ ئۆيىدە تۇرۇڭلار. 12 بىرەر ئۆيگە كىرگىنىڭلاردا،
ئۇلارغا ئامانلىق تىلەڭلار. 13 ئەگەر ئۇ ئائىلىدىكىلەر سىلەرنى قوبۇل قىلسا،
ئۇلارغا تىلىگەن ئامانلىقىڭلار ئىجابەت بولىدۇ. ئەگەر سىلەرنى قوبۇل
قىلمىسا، تىلىگەن ئامانلىقىڭلار ئۆزۈڭلارغا يانىدۇ. 14 سىلەرنى قوبۇل
قىلمىغان، سۆزۈڭلارنى ئاڭلىمىغان كىشىنىڭ ئۆيىدىن ياكى بۇ بەھەردىن
ئايرىلغىنىڭلاردا، ئۇلارنى ئاگاھلاندۇرۇش ئۈچۈن ئايىغىڭلاردىكى توپىنى
قېقىۋېتىڭلار. 15 بىلىپ قويۇڭلاركى، ئۇ بەھەردىكىلەرنىڭ قىيامەت كۈنى
327 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 0 1_باب
تارتىدىغان جازاسى سودوم ۋە گومورا* بەھىرىدىكى رەزىل كىشىلەرنىڭ
تارتىدىغان جازاسىدىنمۇ ئېغىر بولىدۇ
كەلگۈسىدىكى زىيانكەغلىك
16 _ مانا، مەن سىلەرنى قويلارنى بۆرىلەرنىڭ ئارىسىغا ئەۋەتكەندەك
ئەۋەتىمەن. بۇڭا، يىلاندەك سەزگۈر، كەپتەردەك ساددا بولۇڭلار.
17 كىشىلەردىن پەخەس بولۇڭلار. ئۇلار سىلەرنى تۇتقۇن قىلىپ سوتقا
تاپشۇرۇپ بېرىدۇ، ئىبادەتخانىلىرىدا قامچىلايدۇ. 18 سىلەر ماڭا
ئىشەنگەنلىكىڭلار ئۈچۈن، ۋالىي ۋە پادىشاھلار ئالدىغا ئېلىپ بېرىلىپ سوراققا
تارتىلىسىلەر. بۇنىڭ بىلەن، ئۇلارنىڭ ۋە يەھۇدىي ئەمەسلەرنىڭ ئالدىدا
مېنىڭ گۇۋاھچىلىرىم بولىسىلەر. 19 سوراق قىلىنغان ۋاقتىڭلاردا، قانداق
جاۋاس بېرىش ياكى نېمە دېيىشتىن ئەندىشە قىلماڭلار. چۈنكى، ئۇ چاغدا
قىلىدىغان سۆزلىرىڭلار سىلەرگە نېسىپ قىلىنىدۇ. 20 سىلەر ئۆزۈڭلار
سۆزلىمەيسىلەر، بەلكى ئەربتىكى ئاتاڭلارنىڭ روھى سىلەر ئارقىلىق
سۆزلەيدۇ.
21 قېرىنداش قېرىندىشىغا، ئاتا بالىسىغا خائىنلىق قىلىپ، ئۇلارنى ئۆلۈمگە
تۇتۇپ بېرىدۇ. بالىلارمۇ ئاتا_ئانىسى بىلەن قاربىلىشىپ، ئۇلارنى ئۆلۈمگە
ئىتتىرىدۇ. 22 ماڭا ئىشەنگەنلىكىڭلار ئۈچۈن، ھەممە ئادەم سىلەرگە
ئۆچمەنلىك قىلىدۇ، لېكىن ئاخىرغىچە بەردابلىق بەرگەنلەر جەزمەن
قۇتقۇزۇلىدۇ. 23 ئۇلار سىلەرگە بىر بەھەردە زىيانكەبلىك قىلسا، يەنە بىر
*15. سودوم ۋە گومورا _ ئىبراھىم پەيغەمبەر زامانىدىكى ئىككى بەھەر بولۇپ، بۇ
بەھەرلەرنىڭ ئادەملىرى ئوخشاش جىنستىكى زىناخورلۇققا قاتتىق بېرىلىپ گۇناھقا پاتقانلىقتىن،
خۇدا بۇ بەھەرلەرنى ئادەملىرى بىلەن قوبۇپ يوقاتقان.
بەھەرگە قېچىپ بېرىڭلار. بىلىپ قويۇڭلاركى، سىلەر ئىسرائىلىيىنىڭ پۈتۈن
0 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 328
بەھەرلىرىنى ئارىلاپ بولغۇچە، ئىنسانئوغلى قايتىپ كېلىدۇ.
24 باگىرت ئۇستازىدىن، قۇل خوجايىنىدىن ئۈستۈن تۇرمايدۇ. 25 بۇنىڭ
ئۈچۈن، باگىرت ئۇستازىدەك، قۇل خوجايىنىدەك بولغىنىغا قانائەت قىلسۇن.
ئۇلار ئۆينىڭ بېشى بولغان مېنى «جىنلارنىڭ پادىشاھى بەيتان» دەپ
ئاتىغان يەردە، ئۆينىڭ ئەزالىرى بولغان سىلەرنى تېخىمۇ زور ھاقارەت
قىلمامدۇ؟
26 بىراق، بۇنداقلاردىن قورقماڭلار. چاۋىسى چىتقا يېيىلمايدىغان
ھېچقانداق يوبۇرۇن ئىش، ئابكارىلانمايدىغان ھېچقانداق مەخپىيەتلىك
يوقتۇر. 27 مېنىڭ سىلەرگە مەخپىي ئېيتقانلىرىمنى سىلەر ئوچۇق_ئابكارا
ئېيتىۋېرىڭلار. قۇلىقىڭلارغا پىچىرلاپ ئېيتقانلىرىمنى خەلقىئالەمگە
جاكارلاڭلار. 28 تېنىڭلارنى ئۆلتۈرسىمۇ، جېنىڭلارنى ئالالمايدىغانلاردىن
قورقماڭلار. ئەكسىچە، تېنىڭلارنىمۇ، جېنىڭلارنىمۇ دوزاختا ھالاك
قىلالايدىغان خۇدادىن قورقۇڭلار. 29 ئىككى قۇبقاچنى بىر تەڭگىگە
سېتىۋالغىلى بولسىمۇ، لېكىن ئەربتىكى ئاتاڭلار بىلمەي تۇرۇپ، ئۇلاردىن
بىرسىمۇ يەرگە چۈبمەس. 30 سىلەرگە كەلسەك، ھەتتا سىلەرنىڭ ھەربىر
تال چېچىڭلارنىڭمۇ ھېسابى بار. 31 بۇنداق ئىكەن، قورقماڭلار. چۈنكى،
سىلەر خۇدا ئۈچۈن نۇرغۇنلىغان قۇبقاچتىنمۇ قىممەتلىك_دە
32 كۆپچىلىك ئالدىدا مېنى ئېتىراپ قىلغانلارنى مەنمۇ ئەربتىكى ئاتامنىڭ
ئالدىدا ئېتىراپ قىلىمەن. 33 بىراق، كۆپچىلىك ئالدىدا مېنى رەت قىلغانلارنى
مەنمۇ ئەربتىكى ئاتام ئالدىدا رەت قىلىمەن.
تىنچلىق ۋە جېدەل_ماجىرا
34 _ مېنى دۇنياغا تىنچلىق ئېلىپ كەلدىمىكىن، دەپ ئويلاپ قالماڭلار.
مەن تىنچلىق ئەمەس، بەلكى جېدەل_ماجىرا ئېلىپ كەلدىم. 35 مېنىڭ
329 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 1 1_باب
ۋەجىمدىن ئوغۇل ئاتىسىغا، قىز ئانىسىغا، كېلىن قېينانىسىغا قاربى چىقىدۇ.
36 ئادەمنىڭ دۈبمىنى ئۆز ئائىلىسىدىكى كىشىلەردۇر.
37 ئاتا_ئانىسىنى مەندىنمۇ ئەزىز كۆرىدىغانلار مېنىڭ باگىرتىم بولۇبقا
لايىق ئەمەس. پەرزەنتلىرىنى مەندىنمۇ ئەزىز كۆرىدىغانلارمۇ مېنىڭ
باگىرتىم بولۇبقا لايىق ئەمەس. 38 ئۆزىنىڭ كرېستىنى كۆتۈرۈپ،* ماڭا
ئەگەبمىگەنلەرمۇ باگىرتىم بولۇبقا لايىق ئەمەس. 39 ئۆز ھاياتىنى
ئايايدىغانلار ئەكسىچە ئۇنىڭدىن مەھرۇم بولىدۇ. مەن ئۈچۈن ئۆز ھاياتىنى
ئايىمايدىغانلار ئۇنىڭغا ئېرىشىدۇ.
40 سىلەرنى قوبۇل قىلغانلار مېنى قوبۇل قىلغان بولىدۇ؛ مېنى قوبۇل
قىلغانلار بولسا مېنى ئەۋەتكۈچى خۇدانى قوبۇل قىلغان بولىدۇ. 41 بىر
پەيغەمبەرنى خۇدانىڭ سۆزىنى يەتكۈزگەنلىكى سەۋەبىدىن قوبۇل قىلغانلار
پەيغەمبەر بىلەن ئوخشاش ئىنئامغا ئېرىشىدۇ. دۇرۇس ئادەمنى ئۇنىڭ
دۇرۇس بولغانلىقى سەۋەبىدىن قوبۇل قىلغانلارمۇ بۇ ئادەم بىلەن ئوخشاش
ئىنئامغا ئېرىشىدۇ. 42 بىلىپ قويۇڭلاركى، ھەزرىتى ئەيسانىڭ باگىرتى دەپ،
باگىرتلىرىم ئىچىدىكى ئەڭ ئەرزىمەس بىرىگە ھەتتا بىرەر چىنە سوغۇق سۇ
بەرگەن كىشىمۇ جەزمەن مېنىڭ ئىنئامىمدىن مەھرۇم قالمايدۇ.
يەھيا پەيغەمبەرنىڭ سوئالى
1 ھەزرىتى ئەيسا ئون ئىككى باگىرتىغا تاپىلاپ بولغاندىن كېيىن،
جەلىلىيىدىكى ھەرقايسى بەھەرلەردە تەلىم بېرىش ۋە خۇش
*38. رىملىقلار تەرىپىدىن ئۆلۈم جازاسى بېرىلگەنلەر مىخلىنىدىغان كرېستنى مۈرىسىدە
كۆتۈرۈپ جازا مەيدانىغا باراتتى. «ئۆزىنىڭ كرېستىنى كۆتۈرۈش» دېگەنلىك ئەيسا مەسىھ ئۈچۈن
ئازاس_ئوقۇبەت تارتىشقا تەييار بولۇبنى كۆرسىتىدۇ.
خەۋەرنى جاكارلاش ئۈچۈن، ئۇ يەردىن ئايرىلدى.
11
1 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 330
2 زىنداندىكى يەھيا پەيغەمبەر ئەيسا مەسىھنىڭ قىلغان ئىشلىرىنى
ئاڭلاپ، باگىرتلىرىنى ئەۋەتىپ، ئۇلار ئارقىلىق ھەزرىتى ئەيسادىن: 3 «خۇدا
بىزگە ئەۋەتمەكچى بولغان قۇتقۇزغۇچى سىزمۇ ياكى بابقا بىرسى
كېلەمدۇ؟» دەپ سورىدى.
4 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق دېدى:
_ سىلەر قايتىپ بېرىپ، ياراتقان مۆجىزىلىرىمنى ۋە ئېيتقان
تەلىملىرىمنى يەھياغا يەتكۈزۈپ: 5 «كورلارنىڭ كۆزى ئېچىلدى، توكۇرلار
ماڭالايدىغان بولدى، ماخاۋ كېسىلى بولغانلار ساقايدى، گاسلار
ئاڭلىيالايدىغان بولدى، ھەتتا ئۆلگەنلەرمۇ تىرىلدى ۋە كەمبەغەللەرگە خۇش
خەۋەر يەتكۈزۈلدى» دەپ ئېيتىڭلار. 6 يەھياغا يەنە: «مەندىن
گۇمانلانماي، ماڭا تەۋرەنمەي ئىشەنگەنلەر نېمىدېگەن بەختلىك» دەپ
قويۇڭلار، _ دېدى.
7 يەھيا پەيغەمبەرنىڭ باگىرتلىرى كەتكەندىن كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا
كۆپچىلىككە يەھيا توغرۇلۇق مۇنداق دېدى:
_ سىلەر بۇرۇن يەھيانى ئىزدەپ چۆلگە بارغىنىڭلاردا، زادى قانداق
بىر ئادەمنى كۆرمەكچىدىڭلار؟ مەيدانى بامالدا يەلپۈنۈپ تۇرغان قومۇبتەك
تەۋرىنىپ تۇرىدىغان بىر ياخشىچاقنىمۇ؟ 8 ياكى چىرايلىق كىيىنگەن بىر
ئېسىلزادىنىمۇ؟ ھەرگىز ئۇنداق ئەمەس بۇنداق كىيىملەرنى كىيىدىغانلار
چۆلدىن ئەمەس، خان ئوردىسىدىن تېپىلىدۇ. 9 ئەمەلىيەتتە، سىلەر بىر
پەيغەمبەرنى كۆرگىلى چىقتىڭلار. ئەمدى بىلىپ قويۇڭلاركى، يەھيا
پەيغەمبەردىنمۇ ئۈستۈندۇر. 10 چۈنكى، مۇقەددەس يازمىلاردا:
«مانا، ئالدىڭدا ئەلچىمنى ئەۋەتىمەن.
ئۇ سېنىڭ يولۇڭنى ئالدىنئالا تەييارلايدۇ»
331 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 1 1_باب
دەپ يېزىلغان ۋە بۇ يەردىكى «ئەلچىم» دەل يەھيا پەيغەمبەرنى
كۆرسىتىدۇ. 11 بىلىپ قويۇڭلاركى، ئىنسانلار ئارىسىدا چۆمۈلدۈرگۈچى
يەھيادىنمۇ ئۇلۇ كىشى ئوتتۇرىغا چىققىنى يوق، ئەمما ئەربنىڭ
پادىشاھلىقىدىكى ئەڭ ئەرزىمەس بىرسىمۇ ئۇنىڭدىن ئۇلۇ بولىدۇ.
12 چۆمۈلدۈرگۈچى يەھيا ئوتتۇرىغا چىققان كۈنلەردىن بېرى، ئەربنىڭ
پادىشاھلىقى زوراۋانلىققا ئۇچرىماقتا. زوراۋانلار ئۇنىڭغا ھۇجۇم قىلماقتا.
13 خۇدانىڭ پادىشاھلىقى توغرىسىدا يەھيا پەيغەمبەرنىڭ زامانىغىچە بولغان
بارلىق پەيغەمبەرلەرنىڭ تەلىملىرىدە، بۇنداقلا تەۋراتتا ئالدىن بېشارەت
بېرىلگەن. 14 ئەگەر قوبۇل قىلالىساڭلار، مېنىڭ «قايتىپ كېلىشى مۇقەررەر
بولغان ئىلياس پەيغەمبەر دەل يەھيا پەيغەمبەرنىڭ ئۆزىدۇر.» دېگەن
سۆزۈمگە ئىشىنىڭلار.* 15 بۇ سۆزلەرنى قۇلىقىڭلاردا چىڭ تۇتۇڭلار
16 بۇ زاماننىڭ سىلەردەك كىشىلىرىنى زادى كىملەرگە ئوخشىتاي؟ ئۇلار
خۇددى كوچىدا ئولتۇرۇۋېلىپ، بىر_بىرىگە: 17 «بىز سىلەرگە سۇناي چېلىپ
بەرسەك، ئۇسسۇل ئوينىمىدىڭلار. ماتەم مۇزىكىسىنى چېلىپ بەرسەك،
ھازىمۇ تۇتمىدىڭلار» دەپ رەنجىيدىغان تۇتۇرۇقسىز بالىلارغا ئوخشايدۇ.
18 چۈنكى، يەھيا پەيغەمبەر كېلىپ روزا تۇتاتتى، باراس ئىچمەيتتى.
بۇنىڭ بىلەن، ئۇلار: «ئۇنىڭغا جىن تېگىپتۇ» دېيىشتى. 19 ئىنسانئوغلى بولسا
ھەم يەيدۇ ھەم ئىچىدۇ. بىراق، ئۇلار: «تازا بىر تويماس ھاراقكەش ئىكەن.
ئۇ باجگىر ۋە بابقا گۇناھكارلارنىڭ دوستى» دېيىشىدۇ. بىلىپ قويۇڭلاركى،
ھېكمەت بەرگەن مېۋىسى بىلەن تونۇلىدۇ.
*14. يەھۇدىيلار تەۋراتتىكى «قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھ كېلىشتىن بۇرۇن ئىلياس پەيغەمبەر
مەسىھنىڭ يولىنى تەييارلاش ئۈچۈن قايتىپ كېلىدۇ» دېگەن بېشارەتكە ئاساسەن ئۇنىڭ كېلىشىنى
كۈتۈۋاتقانىدى. ھەزرىتى ئەيسا ئەمەلىيەتتە بۇنىڭ ئىلياس پەيغەمبەردەك كۈ_قۇدرەت بىلەن
كەلگەن يەھيا پەيغەمبەر ئارقىلىق ئەمەلگە ئابقانلىقىنى ئېيتقان.
1 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 332
ھەزرىتى ئەيسانى رەت قىلغانلار
20 ئاندىن، ھەزرىتى ئەيسا ئۆزى نۇرغۇن مۆجىزىلەرنى كۆرسەتكەن
بەھەرلەردىكى توۋا قىلمىغانلارنى ئەيىبلەپ، مۇنداق دېدى:
21 _ ھالىڭلارغا ۋاي، ئەي قورازىنلىقلار ھالىڭلارغا ۋاي، ئەي
بەيتسايدالىقلار سىلەر ئۈچۈن ياراتقان مۆجىزىلىرىمنى تىر ۋە سىدون
دېگەن ياتلار بەھەرلىرىدە ياراتقان بولسام، ئۇ يەرلەردىكى خەلق بۇرۇنلا
مەيۈسلەنگەن ھالدا ماتاغا يۆگىنىپ، كۈلگە مىلىنىپ، گۇناھلىرىغا توۋا قىلغان
بولاتتى. 22 بىلىپ قويۇڭلاركى، قىيامەت كۈنى خۇدانىڭ سىلەرگە بېرىدىغان
جازاسى تىر ۋە سىدوندىكىلەرنىڭكىدىنمۇ ئېغىر بولىدۇ. 23 ئەي
كەپەرناھۇملۇقلار ئاسمانغا چىقماقچىمىدىڭلار؟ ئەكسىچە، دوزاخقا
تابلىنىسىلەر. چۈنكى، ئاراڭلاردا ياراتقان مۆجىزىلىرىمنى سودومدا ياراتقان
بولسام، ئۇ بەھەر بۈگۈنكى كۈنگىچە مەۋجۇت بولغان بولاتتى. 24 بۇنى
بىلىپ قويۇڭلاركى، قىيامەت كۈنى خۇدانىڭ سىلەرگە بېرىدىغان جازاسى
سودومدىكىلەرنىڭكىدىنمۇ ئېغىر بولىدۇ.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ خۇغاللىقى
25 بۇنىڭدىن كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا مۇنداق دېدى:
_ پۈتۈن ئالەمنىڭ ئىگىسى بولغان ئى ئاتا سەن بۇ ھەقىقەتلەرنى
ئۆزىنى ئەقىللىق، بىلىملىك چاغلايدىغان كىشىلەردىن يوبۇرۇپ، كىچىك
بالىلاردەك سەبىي كىشىلەرگە ئابكارىلىغانلىقىڭ ئۈچۈن، ساڭا مەدھىيىلەر
ئوقۇيمەن. 26 بۇنداق ئاتا، سېنىڭ ئۆز خاھىشىڭ ئەنە بۇ ئىدى.
27 ئاتام ھەممىنى ماڭا تەقدىم قىلدى. مېنى ئاتامدىن بابقا ھېچكىم
ھەقىقىي تونۇمايدۇ. ئاتامنىمۇ مەن ۋە مەن ئۆزۈم ئابكارىلابنى خالايدىغان
كىشىلەردىن بابقا ھېچكىم ھەقىقىي تونۇمايدۇ.
333 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 2 1_باب
28 ئەي جاپاكەبلەر ۋە ئېغىر يۈكنى ئۈستىگە ئالغانلار مېنىڭ يېنىمغا
كېلىڭلار، مەن سىلەرگە ئاراملىق بېرەي. 29 مۇلايىم ۋە كەمتەرمەن. بۇڭا،
مېنىڭ بويۇنتۇرۇقۇمغا كىرىپ، مەندىن ئۆگىنىڭلار. بۇنداق قىلغاندا،
كۆڭلۈڭلار ئارام تاپىدۇ. 30 مېنىڭ بويۇنتۇرۇقۇمدا بولۇش ئاسان، تەلىپىم ئېغىر
ئەمەس.
دەم ئېلىش كۈنى ھەققىدىكى مەسىلە
1 بۇ كۈنلەردىكى بىر دەم ئېلىش كۈنى، ھەزرىتى ئەيسا
بۇغدايلىقتىن ئۆتۈپ كېتىۋاتاتتى. قورسىقى ئېچىپ كەتكەن
باگىرتلىرى باباقلارنى ئۈزۈۋېلىپ، يېيىشكە بابلىدى. 2 بۇنى كۆرگەن
پەرىسىيلەر ھەزرىتى ئەيساغا:
_ قاراڭ، باگىرتلىرىڭىز دەم ئېلىش كۈنى چەكلەنگەن ئىشنى*
قىلىۋاتىدۇ، _ دېيىشتى.
3 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا:
_ پادىشاھ داۋۇت ۋە ئۇنىڭ ھەمراھلىرىنىڭ ئا قالغاندا قانداق
قىلغانلىقىنى مۇقەددەس يازمىلاردىن ئوقۇمىغانمۇ؟ 4 ئۇ ئىبادەتخانىدىكى
مۇقەددەس جايغا كىرىپ، خۇداغا ئاتالغان نانلارنى روھانىيدىن سوراپ،
ھەمراھلىرى بىلەن بىللە يېگەن. ھالبۇكى، بۇ نانلارنى روھانىيلاردىن بابقا
ھەرقانداق كىشىنىڭ يېيىشى تەۋرات قانۇنىغا خىلاپ ئىدى. 5 بۇنىڭغا
*2. يەھۇدىيلارنىڭ ئەنئەنىسى بويىچە دەم ئېلىش كۈنى خامان تېپىش قائىدىگە خىلاپ ئىدى.
پەرىسىيلەر باگىرتلارنىڭ دانلارنى يېيىش ئۈچۈن ئاقلىشىنى خامان تەپكەنلىك دەپ قارىغان.
ئەمەلىيەتتە، مەنئى قىلىنغىنى باباقلارنى ئۈزۈۋېلىپ، يېيىش ئەمەس، بەلكى زىرائەتلەرگە ئورغاق
سېلىشتۇر.
ئوخشاش، ئىبادەتخانىدا ئىشلەيدىغان روھانىيلار دەم ئېلىش كۈنلىرى
12
2 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 334
ئىشلىمەسلىك ئەمرىنى بۇزسىمۇ، تەۋراتتا ئۇلار گۇناھكار دەپ يېزىلمىغان.
سىلەر بۇنى ئوقۇپ باقمىغانمۇ؟ 6 بىلىپ قويۇڭلاركى، بۇ يەردە
ئىبادەتخانىدىنمۇ ئۇلۇغى بار. 7 ئەگەر سىلەر خۇدانىڭ: «مەن قۇربانلىق
قىلىشىڭلارنى ئەمەس، رەھىم_بەپقەت كۆرسىتىشىڭلارنى ئىستەيمەن»
دېگەن سۆزىنىڭ مەنىسىنى بىلسەڭلارىدى، بىگۇناھ كىشىلەرنى گۇناھكار،
دەپ قارىمايتتىڭلار. 8 مەن ئىنسانئوغلى دەم ئېلىش كۈنىنىڭ
ئىگىسىدۇرمەن.
قولى قۇرۇپ كەتكەن بىمارنىڭ ساقايتىلىشى
9 ھەزرىتى ئەيسا ئۇ يەردىن ئايرىلىپ، ئۇلارنىڭ ئىبادەتخانىسىغا باردى.
10 ئىبادەتخانىدا بىر قولى قۇرۇپ كەتكەن بىر ئادەم بار ئىدى. بەزى
پەرىسىيلەر ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئۈستىدىن ئەرز قىلىشقا باھانە تېپىش
مەقسىتىدە ئۇنىڭدىن:
_ دەم ئېلىش كۈنى كېسەل ساقايتىش تەۋرات قانۇنىغا ئۇيغۇنمۇ؟ _
دەپ سورىدى.
11 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق جاۋاس بەردى:
_ بىرەرىڭلارنىڭ قويى ئورىغا چۈبۈپ كەتسە، دەم ئېلىش كۈنى
دېمەي، ئۇنى دەرھال تارتىپ چىقىرىۋالمامسىلەر؟ 12 ئادەم قويدىن كۆپ
قىممەتلىكتە دېمەك، دەم ئېلىش كۈنى ياخشىلىق قىلىش تەۋرات قانۇنىغا
ئۇيغۇن. 13 ئاندىن، ھەزرىتى ئەيسا ھېلىقى كېسەلگە:
_ قولۇڭنى ئۇزات، _ دېدى. ئۇ ئادەم قولىنى ئۇزىتىشى بىلەنلا قولى
ئەسلىگە كېلىپ، يەنە بىر قولىغا ئوخشاش ھالەتكە قايتتى. 14 بۇنىڭ بىلەن،
پەرىسىيلەر تابقىرىغا چىقىپ، ھەزرىتى ئەيسانى قانداق جايلىۋېتىش
ھەققىدە مەسلىھەت قىلىشتى.
335 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 2 1_باب
خۇدا تاللىغان خىزمەتكار
15 بۇنى بىلگەن ھەزرىتى ئەيسا ئۇ يەردىن ئايرىلدى. نۇرغۇن كىشىلەر
ئۇنىڭغا ئەگىشىپ ماڭدى. ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى بىمارلارنىڭ
ھەممىسىنى ساقايتتى 16 ۋە ئۇلارغا ئۆزىنىڭ كىم ئىكەنلىكىنى بابقىلارغا
ئابكارىلىماسلىقنى تاپىلىدى. 17 بۇنىڭ بىلەن، يەبايا پەيغەمبەر ئارقىلىق
ئۇقتۇرۇلغان مۇنۇ سۆزلەر ئەمەلگە ئابۇرۇلدى:
18 «مانا مېنىڭ تاللىغان خىزمەتكارىم،
دىلىم سۆيگەن يېقىنىم،
ئۇنىڭدىن خۇرسەنمەن
روھىمنى ئاتا قىلىمەن ئۇنىڭغا؛
ئۇ ئادالەتنى جاكارلايدۇ پۈتكۈل خەلقلەرگە.
19 ئۇ تالاش_تارتىش قىلماس، چۇقانمۇ كۆتۈرمەس.
كوچىلاردىمۇ ھېچكىم ئۇنىڭ ئاۋازىنى ئاڭلىماس.
20 ئېزىلگەن قومۇبنى سۇندۇرماس،
ئۆچەي دەپ قالغان چىراغنىمۇ ئۆچۈرمەس،
تاكى ئادالەت زەپەر قۇچقۇچە،
21 پۈتكۈل خەلقلەر ئۇنىڭ نامىغا ئۈمىد باغلار.»
ھەزرىتى ئەيسا غەيتاندىن كۈچلۈكتۇر
22 بۇ چاغدا، ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئالدىغا جىن چاپلىشىۋالغان كور ۋە
گاچا بىرى ئېلىپ كېلىندى. ھەزرىتى ئەيسا ئۇنى ساقايتىپ،
سۆزلىيەلەيدىغان ۋە كۆرەلەيدىغان قىلدى. 23 خالايىق ھەيران بولۇبۇپ:
2 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 336
_ ئەجەبا، بۇ پادىشاھ داۋۇتنىڭ ئەۋلادىمىدۇ؟ _ دېيىشتى.
24 بۇ سۆزنى ئاڭلىغان پەرىسىيلەر:
_ ئۇ جىنلارنى ئۇلارنىڭ بابلىقى بولغان بەيتانغا تايىنىپ
ھەيدەيدىكەن، _ دېيىشتى.
25 ئۇلارنىڭ نېمە ئويلاۋاتقانلىقىنى بىلگەن ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا
مۇنداق دېدى:
_ ئەگەر بىر دلەتتىكىلەر ئىككى گۇرۇھقا بۆلۈنۈپ سوقۇبسا، ئۇ
دلەت زاۋاللىققا يۈز تۇتىدۇ. ھەرقانداق بەھەر ياكى ئائىلىدىكىلەر ئۆزئارا
جېدەل_ماجىرا قىلىشسا، ئۇلارمۇ ۋەيران بولۇبتىن ساقلىنالمايدۇ. 26 ئەگەر
بەيتان ئۆز بابقۇرۇبىدا بولغان جىنلارنى ھەيدىسە، ئۆز_ئۆزىگە قاربى
چىققان بولىدۇ. ئۇنداقتا، ئۇنىڭ پادىشاھلىقى قانداقمۇ پۇت تىرەپ تۇرالىسۇن؟
27 ئەگەر مەن جىنلارنى ئۇلارنىڭ پادىشاھى بولغان بەيتانغا تايىنىپ
ھەيدىسەم، سىلەرنىڭ ئەگەبكۈچىلىرىڭلار جىنلارنى ھەيدەبتە كىمگە
تاياندى؟ ئېيتقانلىرىڭلارنىڭ خاتا ئىكەنلىكىنى ئۆز ئەگەبكۈچىلىرىڭلار
دەلىللەپ بېرىدۇ. 28 ئەمەلىيەتتە، مەن خۇدانىڭ روھىغا تايىنىپ جىنلارنى
ھەيدىۋەتتىم. بۇ، خۇدانىڭ پادىشاھلىقىنىڭ ئاراڭلاردا نامايان بولغانلىقىنى
ئىسپاتلايدۇ.
29 بىر كىشى كۈچتۈڭگۈر بىرسىنىڭ ئۆيىگە كىرىپ، ئۇنىڭ مېلىنى قانداق
بۇلاپ كېتەلىسۇن؟ پەقەت بۇ كۈچتۈڭگۈر ئادەمنى باغلىيالىغانلارلا ئۇنىڭ
ئۆيىنى بۇلاڭ_تالاڭ قىلالايدۇ.
30 مەن بىلەن بىر يولدا ماڭمىغانلار ماڭا قاربى تۇرغۇچىلاردۇر. ماڭا
يىغىۋېلىشقا ياردەم بەرمىگەنلەر توزۇتۇۋەتكۈچىلەردۇر. 31 بۇنىڭ ئۈچۈن
بىلىپ قويۇڭلاركى، ئىنسانلارنىڭ ئۆتكۈزگەن گۇناھلىرى ۋە قىلغان
كۇپۇرلۇقلىرىنىڭ ھەممىسىنى كەچۈرۈبكە بولىدۇ. لېكىن، مۇقەددەس روھقا
337 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 2 1_باب
قىلىنغان كۇپۇرلۇق كەچۈرۈلمەيدۇ. 32 ئىنسانئوغلىغا قاربى سۆز قىلغانلار
كەچۈرۈمگە ئېرىشەلەيدۇ؛ لېكىن مۇقەددەس روھقا قاربى گەپ قىلغانلار بۇ
دۇنيادىمۇ، ئۇ دۇنيادىمۇ كەچۈرۈمگە ئېرىشەلمەيدۇ.
ئادەمنى ئەمەلىيىتىدىن تونۇش
33 _ سىلەر دەرەخنى مېۋىسىدىن پەرق ئېتىشىڭلار كېرەك. مېۋە
دەرىخى ياخشى بولسا، بېرىدىغان مېۋىسىمۇ ياخشى بولىدۇ. مېۋە دەرىخى
يامان بولسا، بېرىدىغان مېۋىسىمۇ يامان بولىدۇ. چۈنكى، ھەرقانداق دەرەخ
مېۋىسىدىن بىلىنىدۇ.
34 ئەي زەھەرلىك يىلانلار سىلەر يامان تۇرساڭلار، ئاغزىڭلاردىن
قانداقمۇ ياخشى گەپ چىقسۇن؟ چۈنكى، كۆڭۈلدە نېمە بولسا، ئېغىزدىن بۇ
چىقىدۇ. 35 ياخشى ئادەم قەلبىدىكى ياخشىلىقىدىن ياخشىلىق چىقىرىدۇ.
يامان ئادەم قەلبىدىكى يامانلىقىدىن يامانلىق چىقىرىدۇ. 36 بىلىپ قويۇڭلاركى،
سىلەر قىلغان ھەربىر ئېغىز قۇرۇق گېپىڭلار ئۈچۈن قىيامەت كۈنى ھېساس
بېرىسىلەر. 37 ئۆز سۆزلىرىڭلار بىلەن يا ئاقلىنىسىلەر، يا گۇناھكار بولۇپ
چىقىسىلەر.
كارامەت كۆرسىتىش تەلىپى
38 بۇ چاغدا، بەزى تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەر ھەزرىتى
ئەيسادىن:
_ ئۇستاز، قۇدرىتىڭىزنىڭ خۇدادىن كەلگەنلىكىنى كارامەت بىلەن
كۆرسەتكەيسىز، _ دېدى. 39 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق جاۋاس
قايتۇردى:
_ ئوسال ۋە ۋاپاسىز كىشىلەر كارامەت كۆرسەت، دەپلا تۇرىدۇ. بىراق،
2 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 338
سىلەرگە يۇنۇس پەيغەمبەرنىڭ كارامىتىدىن بابقا كۆرسىتىلىدىغان
ئىككىنچى كارامەت يوق. 40 يۇنۇس پەيغەمبەر يوغان بىر بېلىقنىڭ قورسىقىدا
ئۈ كېچە_كۈندۈز قانداق تۇرغان بولسا، ئىنسانئوغلىمۇ يەرنىڭ باغرىدا ئۈ
كېچە_كۈندۈز بۇنداق تۇرىدۇ.* 41 قىيامەت كۈنى نىنەۋى بەھىرىدىكى
خەلقمۇ قوپۇپ، سىلەرنىڭ ئۈستۈڭلاردىن بىكايەت قىلىدۇ. چۈنكى، ئۇلار
يۇنۇس پەيغەمبەرنىڭ تەلىمىنى ئاڭلاپ، يامان يولدىن قايتقان. بىراق، بۇ
يەردە يۇنۇس پەيغەمبەردىنمۇ ئۇلۇ بىرسى سىلەرنى يامان يولدىن قايتىشقا
چاقىرسا، قۇلاق سالمىدىڭلار. 42 قىيامەت كۈنى ئەرەبىستاندىكى بەبا
پادىشاھلىقىنىڭ ئايال پادىشاھىمۇ ئورنىدىن تۇرۇپ، سىلەرنىڭ ئۈستۈڭلاردىن
بىكايەت قىلىدۇ. چۈنكى، ئۇ پادىشاھ سۇلايماننىڭ ئاقىلانە سۆزلىرىنى
ئاڭلاش ئۈچۈن، ئۇزۇن يوللارنى بېسىپ كەلگەن. مانا، ھازىر بۇ يەردە
پادىشاھ سۇلايماندىنمۇ ئۇلۇغى بار.
جىننىڭ قايتىپ كېلىشى
43 _ جىن بىرەر ئادەمنىڭ تېنىدىن ھەيدىۋېتىلگەندىن كېيىن، قۇرغاق
دالالارنى ئارىلاپ چىقىپ، تۇرىدىغان جاي ئىزدەيدۇ، بىراق تاپالمايدۇ 44 ۋە:
«ئىلگىرىكى ئۆيۈمگە قايتاي» دەيدۇ. بۇنىڭ بىلەن، جىن ئۇ ئادەمنىڭ
تېنىگە قايتىپ كېلىپ، ئۇنىڭ دىلىنىڭ يەنىلا بوش، بۇنداقلا پاكىز تازىلىنىپ
رەتلەنگەن ئۆيدەك بولۇپ قالغانلىقىنى بايقايدۇ_دە، 45 ئۆزىدىنمۇ بەتتەر
يەتتە جىننى بابلاپ كىرىپ بىللە تۇرىدۇ. بۇنىڭ بىلەن، ھېلىقى ئادەمنىڭ
*40. بۇ ئايەتتە ھەزرىتى ئەيسا يۇنۇس پەيغەمبەرنىڭ يوغان بىر بېلىقنىڭ ئىچىدە ئۈ كۈن
تۇرۇپ ساق چىققانلىقىنى تىلغا ئېلىش ئارقىلىق ئۆزىنىڭمۇ ئۆلۈپ، ئۈچىنچى كۈنى تىرىلىدىغانلىقىنى
ئالدىن ئېيتقان.
كېيىنكى ھالى بۇرۇنقىدىنمۇ يامانلىشىپ كېتىدۇ. بۇ زاماننىڭ رەزىل
339 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 3 1_باب
ئادەملىرىنىڭ ھالىمۇ مانا بۇنداق بولىدۇ.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئانىسى ۋە ئىنىلىرى
46 ھەزرىتى ئەيسا خەلققە داۋاملىق سۆزلەۋاتقاندا، ئانىسى بىلەن
ئىنىلىرى كېلىپ، ئۇنىڭ بىلەن سۆزلەبمەكچى بولۇپ تابقىرىدا تۇرۇبتى.
47 بىرەيلەن ھەزرىتى ئەيساغا:
_ ئانىڭىز ۋە ئىنىلىرىڭىز سىز بىلەن سۆزلىشىمىز دەپ سىرتتا تۇرىدۇ،
_ دېدى.
48 _ كىم مېنىڭ ئانام، كىم مېنىڭ ئىنىلىرىم؟ _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا ئۇ
كىشىگە. 49 ئاندىن، ئۇ قولى بىلەن باگىرتلىرىنى كۆرسىتىپ:
_ مانا ئانام، مانا ئىنىلىرىم 50 چۈنكى، كىم ئەربتىكى ئاتامنىڭ
ئىرادىسىگە ئەمەل قىلسا، بۇ مېنىڭ ئاكا_ئىنىم، ئاچا_سىڭلىم ۋە ئانامدۇر،
_ دېدى.
ئۇرۇق چېچىش توخرىسىدىكى تەمسىل
1 بۇ كۈنى، ھەزرىتى ئەيسا ئۆيدىن چىقىپ، كۆل بويىدا
ئولتۇراتتى. 2 ئەتراپىغا نۇرغۇن ئادەم يىغىلغاچقا، ئۇ بىر كېمىگە
چىقىپ ئولتۇردى. خالايىق بولسا كۆل بويىدا تۇرۇباتتى. 3 ھەزرىتى ئەيسا
ئۇلارغا تەمسىل بىلەن نۇرغۇن ھېكمەتلەرنى ئېيتىپ بەردى. ئۇ مۇنداق
دېدى:
_ بىر دېھقان ئۇرۇق چاچقىلى ئېتىزىغا چىقىپتۇ. 4 چاچقان
ئۇرۇقلىرىنىڭ بەزىلىرى چىغىر يول ئۈستىگە چۈبۈپتۇ، قۇبلار كېلىپ
ئۇلارنى يەپ كېتىپتۇ. 5 بەزىلىرى تۇپرىقى كەم تابلىق يەرلەرگە چۈبۈپتۇ.
13
3 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 340
توپىسى نېپىز بولغانلىقتىن، تېزلا ئۈنۈپ چىقىپتۇ، 6 لېكىن چوڭقۇر يىلتىز
تارتمىغاچقا، كۈن چىقىش بىلەنلا سولىشىپ قۇرۇپ كېتىپتۇ. 7 بەزىلىرى
تىكەنلەرنىڭ ئارىسىغا چۈبۈپتۇ، تىكەنلەر ئۆسۈپ مايسىلارنى بېسىۋاپتۇ.
8 بەزىلىرى بولسا مۇنبەت تۇپراققا چۈبۈپتۇ. ئۇلارنىڭ بەزىلىرى يۈز ھەسسە،
بەزىلىرى ئاتمىش ھەسسە، يەنە بەزىلىرى ئوتتۇز ھەسسە ھوسۇل بېرىپتۇ.
9 بۇ سۆزلەرنى قۇلىقىڭلاردا چىڭ تۇتۇڭلار
تەمسىللەرنىڭ مەقسىتى
10 باگىرتلىرى كېلىپ، ھەزرىتى ئەيسادىن:
_ سىز نېمە ئۈچۈن كۆپچىلىككە تەلىم بەرگەندە تەمسىل كەلتۈرىسىز؟
_ دەپ سورىدى.
11 ھەزرىتى ئەيسا مۇنداق جاۋاس بەردى:
_ ئەربنىڭ پادىشاھلىقىنىڭ سىرلىرى ئۇلارغا ئەمەس، سىلەرنىڭ
بىلىشىڭلارغا بېرىلدى. 12 چۈنكى، كىمدە ئەقىل_پاراسەت بولسا، ئۇنىڭغا
تېخىمۇ كۆپ بېرىلىدۇ. ئۇنىڭدىكى ئەقىل_پاراسەت ئېشىپ_تابقۇچە
بولىدۇ. لېكىن، كىمدە ئەقىل_پاراسەت بولمىسا، ئۇنىڭدا بار بولغىنىمۇ ئېلىپ
كېتىلىدۇ. 13 ئۇلارغا تەمسىل بىلەن سۆزلىشىمنىڭ سەۋەبى بۇكى، ئۇلار
قارىسىمۇ كۆرمەيدۇ، ئاڭلىسىمۇ تىڭشىمايدۇ ھەم ھەقىقىي چۈبەنمەيدۇ.
14 بۇنىڭ بىلەن، خۇدانىڭ يەبايا پەيغەمبەر ئارقىلىق ئالدىنئالا ئېيتقان مۇنۇ
سۆزلىرى ئەمەلگە ئابۇرۇلدى:
«سۆزلىرىمنى ئاڭلايسىلەر، ئاڭلايسىلەر، چۈبەنمەيسىلەر.
قىلغانلىرىمغا قارايسىلەر، قارايسىلەر، مەنىسىنى ئۇقمايسىلەر.
15 چۈنكى، بۇ خەلقنىڭ زېھنى زەئىپلەبكەن.
341 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 3 1_باب
ئۇلار قۇلاقلىرىنى ئېتىۋالغان، كۆزلىرىنىمۇ يۇمۇۋالغان.
ئۇنداق بولمىسىدى، كۆزلىرى كۆرەتتى، قۇلاقلىرىمۇ ئاڭلايتتى،
زېھنى ئويغىنىپ، ماڭا قايتاتتى. مەنمۇ ئۇلارنى ساقايتاتتىم.»
16 لېكىن، سىلەر نەقەدەر بەختلىك چۈنكى، كۆزۈڭلار كۆرىدۇ،
قۇلىقىڭلار ئاڭلايدۇ. 17 بىلىپ قويۇڭلاركى، بۇرۇنقى نۇرغۇن پەيغەمبەرلەر ۋە
دۇرۇس ئادەملەر سىلەر كۆرگەن ۋە ئاڭلىغانلارنى كۆرۈبنى ۋە ئاڭلابنى
ئارزۇ قىلغان بولسىمۇ، مۇرادىغا يېتەلمىدى.
ئۇرۇق چېچىش توخرىسىدىكى تەمسىلنىڭ
چۈغەندۈرۈلۈغى
18 _ ئەمدى ئۇرۇق چېچىش توغرىسىدىكى تەمسىلنىڭ مەنىسىنى
ئاڭلاڭلار. 19 ئەگەر بىرى خۇدانىڭ پادىشاھلىقى توغرىسىدىكى سۆزنى ئاڭلاپ
تۇرۇپ چۈبەنمىسە، بەيتان كېلىپ ئۇنىڭ كۆڭلىگە چۈبكەن سۆزنى ئېلىپ
كېتىدۇ. بۇ دەل چىغىر يول ئۈستىگە چېچىلغان ئۇرۇقلاردۇر. 20 تۇپرىقى كەم
تابلىق يەرلەرگە چېچىلغان ئۇرۇقلارغا كەلسەك، ئۇلار خۇدانىڭ سۆزىنى
ئاڭلاپ، خۇباللىق بىلەن دەرھال قوبۇل قىلغانلارغا تەمسىل قىلىنغان.
21 ھالبۇكى، خۇدانىڭ سۆزى ئۇلاردا يىلتىز تارتمىغاچقا، ئۇلار ئۇزۇنغا
بەردابلىق بېرەلمەيدۇ. خۇدانىڭ سۆزىگە ئىشەنگەنلىكىدىن قىيىنچىلىق
ياكى زىيانكەبلىككە ئۇچرىسا، خۇدا يولىدىن دەرھال چەتنەپ كېتىدۇ.
22 تىكەنلەرنىڭ ئارىسىغا چېچىلغىنى بۇنداق ئادەملەرگە تەمسىل قىلىنغانكى،
بۇ ئادەملەر خۇدانىڭ سۆزىنى ئاڭلىسىمۇ، لېكىن كۆڭلىگە بۇ دۇنيانىڭ
ئەندىشىلىرى، بايلىقنىڭ ئېزىقتۇرۇبى كىرىۋېلىپ، خۇدانىڭ سۆزىنى
بوغۇۋېتىدۇ_دە، ئۇلار ھوسۇلسىز قالىدۇ. 23 مۇنبەت تۇپراققا چېچىلغان
3 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 342
ئۇرۇقلار بولسا خۇدانىڭ سۆزىنى ئاڭلاپ چۈبەنگەن ئادەمگە تەمسىل
قىلىنغان. بۇنداق ئادەملەر ئەلۋەتتە ھوسۇل بېرىدۇ، بەزىلىرى يۈز ھەسسە،
بەزىلىرى ئاتمىش ھەسسە، يەنە بەزىلىرى ئوتتۇز ھەسسە ھوسۇل بېرىدۇ.
ياۋا ئوت توخرىسىدىكى تەمسىل
24 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا بابقا بىر تەمسىلنى سۆزلەپ بەردى:
_ ئەربنىڭ پادىشاھلىقى ئېتىزغا ياخشى ئۇرۇق چاچقان ئادەمگە
ئوخشايدۇ. 25 بىر كېچىسى، ھەممە ئادەم ئۇيقۇغا چۆمگەندە، ئۇ ئادەمنىڭ
دۈبمىنى كېلىپ، بۇغداينىڭ ئارىسىغا ياۋا ئوت ئۇرۇقلىرىنى چېچىۋېتىپ
كېتىپتۇ. 26 مايسىلار ئۆسۈپ باباق چىقارغاندا، ياۋا ئوتلارمۇ كۆرۈنۈبكە
بابلاپتۇ. 27 خوجايىننىڭ چاكارلىرى كېلىپ، ئۇنىڭغا: «خوجايىن، سىز
ئېتىزغا ياخشى ئۇرۇق چاچقانىدىڭىزغۇ، بۇ ياۋا ئوتلار نەدىن كېلىپ قالدى؟»
دەپتۇ. 28 «بۇ بىر دۈبمەننىڭ ئىشى» دەپتۇ خوجايىن. چاكارلار: «بېرىپ
ياۋا ئوتلارنى يۇلۇۋەتسەك قانداق؟» دەپ سوراپتۇ. 29 «ياق ياۋا ئوتلارنى
يۇلىمىز دېسەڭلار، بۇغدايلارمۇ يۇلۇنۇپ كېتىشى مۇمكىن. 30 ئۇلارنى
ئۆسۈبىگە قويۇۋېتىڭلار. ئورما ۋاقتىدا، مەن ئورمىچىلارغا: 'ئاۋۋال ياۋا
ئوتلارنى يۇلۇپ، كۆيدۈرۈش ئۈچۈن باغلاپ يىغىۋېلىڭلار، ئاندىن
بۇغدايلارنى يىغىپ ئامبىرىمغا قاچىلاڭلار' دەيمەن» دەپتۇ خوجايىن.
قىچا ئۇرۇقى ۋە خېمىرتۇرۇ توخرىسىدىكى
تەمسىللەر
31 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا يەنە بىر تەمسىلنى سۆزلەپ بەردى:
_ ئەربنىڭ پادىشاھلىقى خۇددى بىر ئادەمنىڭ ئېتىزغا چاچقان قىچا
ئۇرۇقىغا ئوخشايدۇ. 32 قىچا ئۇرۇقى پۈتۈن ئۇرۇقلارنىڭ ئىچىدە ئەڭ كىچىك
343 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 3 1_باب
بولسىمۇ، ئۇ ھەرقانداق زىرائەتتىن ئېگىز ئۆسۈپ كۆچەت* بولىدۇ، ھەتتا
قۇشلارخۇ كېلىپ ئۇنىڭ شاخلىرىدا ئۇۋۇلايدۇ.
ا باشقا بىر تەخسىلنى سۆزلەپ بەردى:
33 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلار
_ ئەرشنىڭ پادىشاھلىقى خۇددى خېمىرتۇرۇچقا ئوخشايدۇ. ئايال
ۇرسا، بۇ خېمىرتۇرۇ پۈتۈن
خېمىرتۇرۇچنى بىر خالتا ئۇنغا قوشۇپ يۇ
خېمىرنى بولدۇرالايدۇ.
34 ھەزرىتى ئەيسا بۇ ئىشلارنىڭ ھەخمىسىنى تەخسىللەر بىلەن
كۆپچىلىككە بايان قىلدى. ئۇ تەخسىل كەلتۈرخەي تۇرۇپ ھېچقانداق تەلىم
بەرخەيتتى. 35 بۇنىڭ بىلەن، بىر پەيغەخبەر ئارقىلىق ئالدىنئالا ئېيتىلغان خۇنۇ
سۆزلەر ئەخەلگە ئاشۇرۇلدى:
زىمنى تەخسىل سۆزلەش بىلەن ئاچىمەن،
«ئا
دۇنيا ئاپىرىدە بولغاندىن بېرى سىر بولۇپ كەلگەن ئىشلارنى
تىلغا ئالىمەن.»
ياۋا ئوت توخرىزىدىكى تەمزىلنىڭ چۈغەندۈرۈلۈغى
36 شۇنىڭدىن كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا كۆپچىلىكتىن ئايرىلىپ ئۆيگە
كىردى. شاگىرتلىرى يېنىغا كېلىپ:
رىسىدىكى تەخسىلنى چۈشەندۈرۈپ
_ ئېتىزدىكى ياۋا ئوتلار تو
قويسىڭىز، _ دېدى.
37 ھەزرىتى ئەيسا خۇنداق دېدى:
*32. بۇ يەردە تىلغا ئېلىنغان قىچا ئوتتۇرا شەرقتە ئۆسىدىغان، ياخشى ئۆسكەندە ھەتتا ئۈ
خېتىردىن ئېشىپ كېتىدىغان ئۆسۈخلۈكنى كۆرسىتىدۇ.
لىدۇر. 38 ئېتىز دۇنيا بولۇپ،
_ ياخشى ئۇرۇقلارنى چاچقان ئىنسانئو
3 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 344
ياخشى ئۇرۇقلار ئەربنىڭ پادىشاھلىقىنىڭ مىراسخورلىرىدۇر. ياۋا ئوتلار
بولسا بەيتانغا تەۋە بولغانلاردۇر. 39 ياۋا ئوت ئۇرۇقلىرىنى چاچقان دۈبمەن
بەيتاندۇر. ئورما ۋاقتى زامان ئاخىرى، ئورمىچىلار بولسا پەرىشتىلەردۇر.
40 ياۋا ئوتلار قانداق يۇلۇنۇپ ئوتقا تابلانغان بولسا، زامان ئاخىرىدىمۇ بۇنداق
بولىدۇ. 41 ئىنسانئوغلى پەرىشتىلىرىنى ئەۋەتىپ، ئىنسانلارنى گۇناھقا
ئازدۇرغان ۋە يامانلىق قىلغانلارنىڭ ھەممىسىنى ئۆز پادىشاھلىقىدىن
باللاپ، 42 ئۇلارنى لاۋۇلداپ تۇرغان ئوتقا تابلايدۇ. ئۇلار ئۇ يەردە
ھەسرەتتە يىغلاپ، چىشلىرىنى غۇچۇرلىتىدۇ. 43 ھەققانىي ئادەملەر ئۇ چاغدا
ئاتىسى خۇدانىڭ پادىشاھلىقىدا قۇيابتەك چاقنايدۇ. بۇ سۆزلەرنى
قۇلىقىڭلاردا چىڭ تۇتۇڭلار
خەزىنە ۋە ئۈنچە_مەرۋايىت توخرىسىدىكى تەمسىللەر
44 _ ئەربنىڭ پادىشاھلىقى خۇددى ئېتىزدا يوبۇرۇلغان بىر خەزىنىگە
ئوخشايدۇ. ئۇنى تېپىۋالغۇچى ھاياجان ئىچىدە خەزىنىنى قايتىدىن
يوبۇرۇپ، بۇ ئېتىزنى سېتىۋېلىش ئۈچۈن بار_يوقىنى سېتىۋېتىدۇ.
45 ئەربنىڭ پادىشاھلىقى يەنە قىممەت باھالىق ئۈنچە_مەرۋايىتلارنى
ئىزدىگەن سودىگەرگە ئوخشايدۇ. 46 سودىگەر ناھايىتى قىممەت باھالىق بىر
مەرۋايىتنى تاپقانىكەن، قايتىپ بېرىپ بار_يوقىنى سېتىپ، ئۇ مەرۋايىتنى
سېتىۋالىدۇ.
تور تاغلاش توخرىسىدىكى تەمسىل
47 _ ئەربنىڭ پادىشاھلىقى يەنە دېڭىزغا تابلىنىپ ھەر خىل
بېلىقلارنى تۇتىدىغان تورغا ئوخشايدۇ. 48 تور توبقاندا، بېلىقچىلار ئۇنى
قىرغاققا تارتىپ چىقىرىدۇ. ئاندىن ئولتۇرۇپ، ياخشى بېلىقلارنى ئىلغىۋېلىپ،
345 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 3 1_باب
سېۋەتلەرگە قاچىلاپ، ناچارلىرىنى تابلىۋېتىدۇ. 49 قىيامەت كۈنىمۇ بۇنداق
بولىدۇ. پەرىشتىلەر كېلىپ يامان كىشىلەرنى ھەققانىي كىشىلەردىن ئايرىيدۇ
50 ۋە ئۇلارنى لاۋۇلداپ تۇرغان ئوتقا تابلايدۇ. ئۇلار ئۇ يەردە ھەسرەتتە
يىغلاپ، چىشلىرىنى غۇچۇرلىتىدۇ.
51 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلاردىن:
_ بۇ سۆزلەرنى چۈبەندىڭلارمۇ؟ _ دەپ سورىدى.
_ چۈبەندۇق، _ دەپ جاۋاس بەردى ئۇلار.
52 ھەزرىتى ئەيسا مۇنداق دېدى:
_ ئەربنىڭ پادىشاھلىقى توغرۇلۇق تەلىم ئالغان تەۋرات ئۇستازى
خۇددى خەزىنىسىدىن كونىنىلا ئەمەس، بەلكى يېڭى نەرسىلەرنىمۇ ئېلىپ
چىققان خوجايىنغا ئوخشايدۇ.
ناسىرەلىكلەرنىڭ ھەزرىتى ئەيسانى رەت قىلىشى
53 ھەزرىتى ئەيسا بۇ تەمسىللەرنى سۆزلەپ بولغاندىن كېيىن، ئۇ
يەردىن ئايرىلىپ، 54 ئۆز يۇرتىغا كەتتى ۋە ئۆز يۇرتىدىكى ئىبادەتخانىدا
خەلققە تەلىم بېرىشكە بابلىدى. ئۇنىڭ تەلىمىنى ئاڭلىغان خەلق ھەيران
بولۇپ:
_ بۇ ئادەمنىڭ بۇنچىۋالا ئەقىل_پاراسىتى ۋە مۆجىزە يارىتىش
قۇدرىتى نەدىن كەلگەندۇ؟ 55 ئۇ پەقەت ئاددىي بىر ياغاچچىنىڭ ئوغلىغۇ؟
ئۇنىڭ ئانىسىنىڭ ئىسمى مەريەم؛ ياقۇپ، يۈسۈپ، سىمۇن ۋە يەھۇدالار
ئۇنىڭ قېرىندابلىرى ئەمەسمۇ؟ 56 سىڭىللىرىنىڭ ھەممىسى ئۆز ئىچىمىزدىغۇ؟
بۇنداق تۇرۇقلۇق، ئۇنىڭدىكى بۇ قابىلىيەتلەر زادى نەدىن كەلگەندۇ؟ _
دېيىشەتتى. 57 بۇنىڭ بىلەن، ئۇلار ئۇنى رەت قىلدى. ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا
مۇنداق دېدى:
4 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 346
_ پەيغەمبەر ئۆز يۇرتى ۋە ئۆز ئۆيىدە ھۆرمەتكە سازاۋەر بولمايدۇ.
58 ئۇلارنىڭ ئېتىقادسىزلىقى تۈپەيلىدىن ھەزرىتى ئەيسا ئۇ يەردە كۆپ
مۆجىزە كۆرسەتمىدى.
چۆمۈلدۈرگۈچى يەھيانىڭ ئۆلتۈرۈلۈغى
1 ئۇ كۈنلەردە، ھەزرىتى ئەيسا توغرىسىدىكى خەۋەرلەرنى
ئاڭلىغان ھىرود خان 2 قول ئاستىدىكىلەرگە:
_ بۇ ئادەم چۆمۈلدۈرگۈچى يەھيا بولسا كېرەك، ئۇ چوقۇم ئۆلۈمدىن
تىرىلىپتۇ. ئۇنىڭ پەۋقۇلئاددە قۇدرەتلەرگە ئىگە بولغانلىقىنىڭ سەۋەبى ئەنە
بۇ، _ دېدى.
3 ھىرودنىڭ بۇنداق دېيىشىنىڭ سەۋەبى، ئۇ ئۆگەي ئاكىسى فىلىپنىڭ
ئايالى ھىرودىيەنى تارتىۋالغاندا، ئۇ ئايالنىڭ تەلىپى بىلەن يەھيانى تۇتقۇن
قىلىپ، زىندانغا تابلىغانىدى. 4 چۈنكى، يەھيا ھىرودقا: «ئاكاڭنىڭ ئايالىنى
تارتىۋېلىشىڭ تەۋرات قانۇنىغا خىلاپتۇر» دەپ كەلگەنىدى. 5 ھىرود بۇ
سەۋەبتىن يەھيانى ئۆلتۈرمەكچى بولغان بولسىمۇ، بىراق خەلقتىن
قورققانىدى، چۈنكى خەلق يەھيانى پەيغەمبەر، دەپ قارايتتى.
6 ھىرودنىڭ تۇغۇلغان كۈنى، ئايالى ھىرودىيەنىڭ بۇرۇنقى ئېرىدىن
بولغان قىزى ئوتتۇرىغا چىقىپ ئۇسسۇل ئويناپ بەردى. بۇ ھىرودقا بۇنداق
ياقتىكى، 7 قىزغا نېمە تىلىسە بۇنى بېرىشكە قەسەم قىلدى. 8 قىز ئانىسىنىڭ
كۈبكۈرتۈبى بىلەن:
_ دەرھال چۆمۈلدۈرگۈچى يەھيانىڭ كاللىسىنى ئېلىپ، بىر تەخسىگە
قويۇپ ئەكېلىڭ، _ دېدى. 9 ھىرود خان بۇنىڭغا ئوڭايسىزلانغان بولسىمۇ،
مېھمانلارنىڭ ئالدىدا قىلغان قەسىمى تۈپەيلىدىن، بۇ تەلەپنى ئورۇندابنى
بۇيرۇدى. 10 ئادەم ئەۋەتىپ، زىنداندا يەھيا پەيغەمبەرنىڭ كاللىسىنى
14
347 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 4 1_باب
ئالدۇردى. 11 بىر تەخسىگە قويۇلغان كاللا قىزنىڭ ئالدىغا ئېلىپ كېلىندى. قىز
بۇنى ئانىسىنىڭ ئالدىغا ئاپاردى. 12 يەھيانىڭ باگىرتلىرى بېرىپ، جەسەتنى
دەپنە قىلدى. ئاندىن، ھەزرىتى ئەيساغا ئەھۋالنى خەۋەر قىلدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ بەش مىڭ كىشىنى تويدۇرۇغى
13 ھەزرىتى ئەيسا بۇ خەۋەرنى ئاڭلاپ، خىلۋەت بىر جايغا ئۆزى يالغۇز
كېتىش ئۈچۈن كېمىگە ئولتۇرۇپ، ئۇ يەردىن ئايرىلدى. بۇنىڭدىن خەۋەر
تاپقان خەلق ئەتراپتىكى يېزىلاردىن كېلىشىپ، ئۇنىڭ كەينىدىن پىيادە
ماڭدى. 14 ھەزرىتى ئەيسا كېمىدىن چۈبكىنىدە، نۇرغۇن ئادەملەرنى كۆردى
ۋە ئۇلارغا ئىچ ئاغرىتىپ، ئۇلارنىڭ كېسەللىرىنى ساقايتتى.
15 كەچقۇرۇن، باگىرتلىرى ھەزرىتى ئەيسانىڭ يېنىغا كېلىپ:
_ بۇ خىلۋەت بىر جاي ئىكەن، ۋاقىتمۇ بىر يەرگە بېرىپ قالدى.
خالايىقنى تارقىتىۋەتكەن بولسىڭىز، ئۇلار كەنتلەرگە بېرىپ ئۆزلىرىگە تاماق
سېتىۋالسۇن، _ دېدى.
16 _ ئۇلارنىڭ تارقاپ كېتىشىنىڭ ھاجىتى يوق، ئۇلارغا ئۆزۈڭلار تاماق
بېرىڭلار، _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا.
17 باگىرتلار:
_ بىزدە بەش نان بىلەن ئىككى دانە بېلىقتىن بابقا ھېچ نەرسە يوق،
_ دېيىشتى.
18 _ ئۇلارنى ماڭا ئېلىپ كېلىڭلار، _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا. 19 ئۇ
خالايىقنى چىملىقنىڭ ئۈستىدە ئولتۇرۇبقا بۇيرۇغاندىن كېيىن، بەش نان
بىلەن ئىككى بېلىقنى قولىغا ئېلىپ، ئاسمانغا قاراپ خۇداغا بۈكۈر ئېيتتى.
ئاندىن، نانلارنى ئوبتۇپ باگىرتلىرىغا بەردى. ئۇلار كۆپچىلىككە تارقاتتى.
20 ھەممەيلەن يەپ تويدى. باگىرتلار ئېشىپ قالغان پارچىلارنى لىق ئون
4 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 348
ئىككى سېۋەتكە يىغىۋالدى. 21 تاماق يېگەنلەرنىڭ سانى ئاياللار ۋە بالىلارنى
ھېسابقا ئالمىغاندا، بەش مىڭچە كىشى ئىدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ سۇ ئۈستىدە مېڭىشى
22 بۇنىڭ كەينىدىنلا، ھەزرىتى ئەيسا باگىرتلىرىنىڭ كېمىگە ئولتۇرۇپ،
كۆلنىڭ قاربى قىرغىقىغا ئۆزىدىن ئاۋۋال ئۆتۈبىنى بۇيرۇدى. بۇ ئارىدا ئۆزى
خالايىقنى تارقىتىۋەتتى. 23 ئۇلارنى تارقىتىۋەتكەندىن كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا
دۇئا_تىلاۋەت قىلىش ئۈچۈن ئۆزى تەنھا تاغقا چىقتى، كەچتىمۇ ئۇ يەردە
يالغۇز قالدى. 24 بۇ چاغدا، كېمە قىرغاقتىن خېلى ئۇزاقتا دولقۇنلار ئىچىدە
چايقىلىپ تەستە ئىلگىرىلەۋاتاتتى، چۈنكى قاربى تەرەپتىن بامال
چىقىۋاتاتتى.
25 تاڭ ئېتىشقا ئاز قالغاندا، ھەزرىتى ئەيسا كۆلنىڭ ئۈستىدە مېڭىپ،
باگىرتلىرى تەرەپكە كەلدى. 26 باگىرتلار ئۇنىڭ كۆلنىڭ ئۈستىدە مېڭىپ
كېلىۋاتقانلىقىنى كۆرۈپ، ۋەھىمىگە چۈبتى.
_ ئۇ بىر ئالۋاستى _ دېيىشىپ، قورقۇپ چۇقان سېلىشىپ كەتتى.
27 لېكىن، ھەزرىتى ئەيسا دەرھال ئۇلارغا:
_ خاتىرجەم بولۇڭلار، بۇ مەن، قورقماڭلار _ دېدى.
28 پېترۇس بۇنىڭغا جاۋابەن:
_ ئى رەببىم، ئەگەر بۇ سىز بولسىڭىز، سۇ ئۈستىدە مېڭىپ يېنىڭىزغا
بېرىشىمغا ئەمر قىلىڭ، _ دېدى.
29 _ كەل، _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا.
پېترۇس كېمىدىن چۈبۈپ، سۇ ئۈستىدە ھەزرىتى ئەيساغا قاراپ
ماڭدى. 30 لېكىن، قاتتىق چىقىۋاتقان بوراننى كۆرۈپ قورقتى ۋە سۇغا
چۆكۈبكە بابلىغاندا:
349 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 5 1_باب
_ رەببىم، مېنى قۇتقۇزۇۋالغايسىز _ دەپ ۋارقىرىدى.
31 ھەزرىتى ئەيسا دەرھال قولىنى ئۇزىتىپ، ئۇنى تۇتۇۋالدى ۋە ئۇنىڭغا:
_ ئەي ئىشەنچى ئاجىز، نېمىشقا گۇمان قىلدىڭ؟ _ دېدى.
32 ئۇلار كېمىگە چىققاندا، بامال توختىدى. 33 باگىرتلىرى ھەزرىتى
ئەيساغا سەجدە قىلىپ:
_ سىز ھەقىقەتەن خۇدانىڭ ئوغلى ئىكەنسىز، _ دېيىشتى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ گىنەساردا بىمارلارنى ساقايتىشى
34 ئۇلار كۆلنىڭ قاربى تەرىپىگە ئۆتۈپ، گىنەسار دېگەن يەردە
قۇرۇقلۇققا چىقتى. 35 ئۇ يەرنىڭ خەلقى ھەزرىتى ئەيسانى تونۇپ، ئەتراپتىكى
جايلارغا خەۋەر ئەۋەتتى. كىشىلەر بىمارلارنىڭ ھەممىسىنى ئۇنىڭ ئالدىغا
ئېلىپ كېلىپ، 36 ھەزرىتى ئەيسادىن بىمارلارنىڭ ھېچبولمىغاندا ئۇنىڭ
تونىنىڭ پېشىگە بولسىمۇ قولىنى تەگكۈزۈۋېلىشىغا رۇخسەت قىلىشىنى
سوراپ يالۋۇراتتى. ئۇنىڭغا قولىنى تەگكۈزگەنلەرنىڭ ھەممىسى ساقايدى.
ئىنساننى نېمە ناپاك قىلىدۇ؟
1 بۇ چاغدا، پايتەخت يېرۇسالېمدىن بەزى پەرىسىيلەر ۋە
تەۋرات ئۇستازلىرى ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئالدىغا كېلىپ:
2 _ باگىرتلىرىڭ نېمىشقا ئەجدادلىرىمىزنىڭ ئەنئەنىلىرىگە خىلاپلىق
قىلىدۇ؟ ئۇلار تاماقتىن ئىلگىرى قوللىرىنى يۇمايدىكەنغۇ، _ دېدى.
3 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق جاۋاس بەردى:
_ سىلەرچۇ سىلەر نېمىشقا ئەنئەنىمىزگە رىئايە قىلىمىز دەپ،
خۇدانىڭ ئەمرلىرىگە خىلاپلىق قىلىسىلەر؟ 4 خۇدا: «ئاتا_ئاناڭنى ھۆرمەت
قىل» ۋە «ئاتىسى ياكى ئانىسىنى ھاقارەتلىگەنلەرگە ئۆلۈم جازاسى
15
5 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 350
بېرىلسۇن» دەپ ئەمر قىلغان. 5 لېكىن، سىلەر: «ئاتا_ئانىسىغا: 'مەندىن
ئالىدىغان پۈتۈن ماددىي ياردىمىڭلارنى خۇداغا ئاتىۋەتتىم' دېگەن كىشىنىڭ
6 ئاتا_ئانىسىغا ۋاپادارلىق قىلىش مەجبۇرىيىتى قالمايدۇ» دەيسىلەر. بۇنىڭ
بىلەن، ئەنئەنەڭلارنى دەپ، خۇدانىڭ ئەمرىنى يوققا چىقىرىسىلەر. 7 ئەي
ساختىپەزلەر خۇدا يەبايا پەيغەمبەر ئارقىلىق ئالدىن ئېيتقان مۇنۇ سۆزلەر
سىلەرگە نېمىدېگەن ماس كېلىدۇ_ھە:
8 «بۇ خەلق مېنى ئاغزىدىلا ھۆرمەتلەيدۇ،
لېكىن قەلبى مەندىن يىراق.
9 ماڭا قىلغان ئىبادىتى بىھۇدىدۇر.
چۈنكى، ئۆگەتكەنلىرى خۇدانىڭ ئەمرلىرى ئەمەس،
بەلكى ئۆزلىرى چىقىرىۋالغان پەتىۋالاردۇر.»
10 ھەزرىتى ئەيسا خالايىقنى يېنىغا چاقىرىپ، ئۇلارغا:
_ قۇلاق سېلىڭلار ھەم بۇنى چۈبىنىڭلاركى، 11 ئىنساننى ناپاك
قىلىدىغىنى ئاغزىدىن كىرىدىغىنى ئەمەس، بەلكى ئاغزىدىن چىقىدىغىنىدۇر،
_ دېدى.
12 كېيىن، باگىرتلىرى ئۇنىڭ ئالدىغا كېلىپ:
_ سىزنىڭ سۆزلىرىڭىز پەرىسىيلەرنىڭ چىشىغا تەگكەنلىكىنى
بىلدىڭىزمۇ، _ دېدى.
13 ھەزرىتى ئەيسا مۇنداق جاۋاس قايتۇردى:
_ ئەربتىكى ئاتام تىكمىگەن ھەرقانداق ئۆسۈملۈك يىلتىزىدىن
قومۇرۇپ تابلىنىدۇ. 14 ئۇلارغا پىسەنت قىلماڭلار؛ ئۇلار قارىغۇلارغا يول
بابلايدىغان قارىغۇلاردۇر. ئەگەر قارىغۇ قارىغۇنى يېتەكلىسە، ھەر ئىككىسى
ئورىغا چۈبۈپ كېتىدۇ.
351 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 5 1_باب
15 پېترۇس:
_ بايا ئېيتقان ناپاكلىق توغرىسىدىكى تەمسىلنى چۈبەندۈرۈپ
بەرگەيسىز، _ دېدى.
16 _ سىلەرمۇ تېخىچە چۈبەنمەيۋاتامسىلەر؟ _ دېدى ھەزرىتى
ئەيسا، 17 _ ئېغىزغا كىرگەن نەرسىلەرنىڭ ئابقازان ئارقىلىق تەرەت بولۇپ
چىقىپ كېتىدىغانلىقىنى چۈبەنمەمسىلەر؟ 18 لېكىن، ئېغىزدىن چىقىدىغىنى
قەلبتىن چىقىدۇ. ئىنساننى ناپاك قىلىدىغىنىمۇ بۇ. 19 چۈنكى، يامان نىيەت،
قاتىللىق، زىناخورلۇق، جىنسىي ئەخلاقسىزلىق، ئوغرىلىق، يالغان گۇۋاھلىق
ۋە تۆھمەتخورلۇق قاتارلىق گۇناھلارنىڭ ھەممىسى قەلبتىن چىقىدۇ.
20 ئىنساننى مانا بۇلار ناپاك قىلىدۇ. يۇيۇلمىغان قوللار بىلەن تائام يېيىش
بولسا ئىنساننى ناپاك قىلمايدۇ.
يەھۇدىي ئەمەس ئايالنىڭ ئېتىقادى
21 ھەزرىتى ئەيسا ئۇ يەردىن ئايرىلىپ، تىر ۋە سىدون بەھەرلىرىنىڭ
ئەتراپىدىكى رايونلارغا باردى. 22 ئۇ يەردە ئولتۇراقلابقان قانانلاردىن بولغان
بىر ئايال ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئالدىغا كېلىپ:
_ ئى تەقسىر پادىشاھ داۋۇتنىڭ ئەۋلادى، ھالىمغا يەتكەيسىز
قىزىمغا جىن چاپلىشىۋالغانىدى، ھالى بەك خاراس، _ دەپ زارلىدى.
23 لېكىن، ھەزرىتى ئەيسا ئۇ ئايالغا بىر ئېغىزمۇ جاۋاس بەرمىدى.
باگىرتلىرى ئۇنىڭ ئالدىغا كېلىپ:
_ بۇ ئايالنى يولغا سالغايسىز كەينىمىزگە ئەگىشىۋېلىپ يول بويى
ۋارقىراپ يۈرىدۇ، _ دەپ تەلەپ قىلدى.
24 ھەزرىتى ئەيسا ھېلىقى ئايالغا قاراپ مۇنداق دېدى:
_ مەن پەقەت خۇدانىڭ يوقالغان قويلىرى _ ئىسرائىللارغا
5 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 352
ئەۋەتىلدىم.
25 ھېلىقى ئايال ئۇنىڭ ئالدىغا كېلىپ:
_ ئى تەقسىر، ماڭا باپائەت قىلغايسىز _ دەپ، ئايىغىغا يىقىلدى.
26 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا:
_ بالىلارنىڭ نېنىنى ئىتلارغا تابلاپ بېرىش توغرا ئەمەس،* _
دېدى.
27 ھېلىقى ئايال بۇنىڭغا جاۋابەن:
_ بۇنداق، تەقسىر، بىراق ئىتلارمۇ خوجايىنىنىڭ داستىخىنىدىن
چۈبكەن نان ئۇۋاقلىرىنى يەيدىغۇ، _ دېدى.
28 بۇنىڭ بىلەن، ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا:
_ ئەي ئايال، ئىشەنچىڭ كامىل ئىكەن تىلىگىنىڭدەك بولسۇن، _
دېدى. ئۇ ئايالنىڭ قىزى بۇئان ساقىيىپ كەتتى.
كېسەللەرنىڭ ساقايتىلىشى
29 ھەزرىتى ئەيسا ئۇ يەردىن ئايرىلىپ، جەلىلىيە كۆلىنىڭ بويىدىن
ئۆتۈپ، تاغقا چىقىپ ئولتۇردى. 30 ئۇنىڭ ئالدىغا نۇرغۇن خالايىق يىغىلدى.
ئۇلار يەنە توكۇر، قارىغۇ، چولاق، گاچا ۋە بابقا ھەر خىل كېسەللەرنىمۇ
ئېلىپ كېلىپ، ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئالدىغا قويۇبتى. ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارنى
ساقايتتى. 31 خەلق گاچىلارنىڭ تىلى چىققانلىقىنى، چولاقلارنىڭ ئەسلىگە
كەلگەنلىكىنى، توكۇرلارنىڭ ماڭغانلىقىنى، قارىغۇلارنىڭ كۆزى ئېچىلغانلىقىنى
كۆرۈپ، ھەيران بولدى ۋە ئىسرائىللار ئېتىقاد قىلىپ كەلگەن خۇداغا
*26. ھەزرىتى ئەيسا بۇ يەردە ئۆزىنىڭ ئەۋەتىلىشىنىڭ ئالدى بىلەن يەھۇدىيلار، ئاندىن يەھۇدىي
ئەمەسلەر ئۈچۈن ئىكەنلىكىنى تەكىتلىگەن.
مەدھىيە ئوقۇدى.
353 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 6 1_باب
تۆت مىڭ ئادەمنىڭ تويدۇرۇلۇغى
32 ھەزرىتى ئەيسا باگىرتلىرىنى يېنىغا چاقىرىپ:
_ بۇ خالايىققا ئىچىم ئاغرىيدۇ. ئۇلار ئۈ كۈندىن بېرى يېنىمدىن
كەتمىدى، يەيدىغان بىر نەرسىسىمۇ قالمىدى. ئۇلارنى ئۆيلىرىگە ئا قورساق
قايتۇرۇبنى خالىمايمەن، يولدا يىقىلىپ قېلىشى مۇمكىن، _ دېدى.
33 باگىرتلار ئۇنىڭغا:
_ بۇنداق خىلۋەت بىر يەردە بۇنچىۋالا خالايىقنى تويدۇرغۇدەك ناننى
نەدىن تاپىمىز؟ _ دېيىشتى.
34 _ قانچە نېنىڭلار بار؟ _ دەپ سورىدى ھەزرىتى ئەيسا.
_ يەتتە نان بىلەن بىرنەچچە تال كىچىك بېلىقىمىز بار، _ دېيىشتى
ئۇلار.
35 بۇنىڭ بىلەن، ھەزرىتى ئەيسا خالايىقنى يەردە ئولتۇرۇبقا بۇيرۇدى.
36 ئاندىن، يەتتە نان بىلەن بېلىقلارنى قولىغا ئالدى ۋە خۇداغا بۈكۈر ئېيتىپ،
ئۇلارنى ئوبتۇپ باگىرتلىرىغا بەردى. ئۇلار كۆپچىلىككە تارقاتتى.
37 ھەممەيلەن يەپ تويغاندىن كېيىن، باگىرتلار ئېشىپ قالغان پارچىلارنى
يەتتە سېۋەتكە يىغىۋالدى. 38 تاماق يېگەنلەرنىڭ سانى ئاياللار ۋە بالىلارنى
ھېسابقا ئالمىغاندا تۆت مىڭ كىشى ئىدى. 39 ھەزرىتى ئەيسا خالايىقنى يولغا
سالغاندىن كېيىن، كېمىگە چۈبۈپ، ماگادان يېزىسىنىڭ سىرتىغا باردى.
پەرىسىيلەرنىڭ كارامەت كۆرسىتىشنى تەلەپ قىلىشى
1 پەرىسىيلەر بىلەن سادۇقىي دىنىي ئېقىمىدىكىلەر ھەزرىتى
ئەيسانىڭ يېنىغا كېلىپ، ئۇنىڭ خۇدا تەرىپىدىن ئەۋەتىلگەنلىكىنى
سىناپ بېقىش مەقسىتىدە، ئۇنىڭدىن بىر كارامەت كۆرسىتىشنى تەلەپ
قىلىشتى. 2 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق دېدى:
16
6 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 354
_ كەچقۇرۇن سىلەر: «ئۇپۇقتا قىزىل بەپەق كۆرگىنىڭلاردا، ئەتە ھاۋا
ئوچۇق بولىدۇ» دەيسىلەر. 3 ئەتىگەندە: «بۈگۈن ئاسماننىڭ رەڭگى كۆكۈش
قىزىل ۋە بۇلۇتلۇق، ھاۋا بۇزۇلىدۇ» دەيسىلەر. ئاسمان رەڭگىنى
چۈبەندۈرەلەيسىلەريۇ، بۇ زاماندا يۈز بېرىۋاتقان ئالامەتلەرنى
چۈبەندۈرەلمەيسىلەر 4 ئوسال ۋە ۋاپاسىز كىشىلەر كارامەت كۆرسەت،
دەپلا تۇرىدۇ. بىراق، سىلەرگە يۇنۇس پەيغەمبەرنىڭ كارامىتىدىن بابقا
كۆرسىتىلىدىغان ئىككىنچى كارامەت يوق.*
ئاندىن، ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارنى تابلاپ كەتتى.
ساختا تەلىمدىن ساقلىنىش
5 باگىرتلار كۆلنىڭ ئۇ قېتىغا ئۆتكىنىدە، نان ئېلىۋېلىشنى ئۇنتۇغانىدى.
6 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا:
_ ھوبيار بولۇڭلار، پەرىسىيلەر بىلەن سادۇقىيلارنىڭ ئېچىتقۇسىدىن
ئېھتىيات قىلىڭلار، _ دېدى.
7 باگىرتلار بىر_بىرىگە:
_ نان ئەكەلمىگەنلىكىمىز ئۈچۈن بۇنداق دەۋاتسا كېرەك، _
دېيىشتى.
8 ئۇلارنىڭ نېمە دېيىشىۋاتقانلىقىنى بىلگەن ھەزرىتى ئەيسا مۇنداق
دېدى:
_ ئەي ئىشەنچى ئاجىزلار نېمە ئۈچۈن نان ئەكەلمىگەنلىكىڭلار
توغرىسىدا سۆزلىشىسىلەر؟ 9 تېخىچە چۈبەنمىدىڭلارمۇ؟ بەش نان بىلەن
بەش مىڭ كىشىنى تويدۇرغانلىقىم، يەنە قانچە سېۋەت يېمەكلىك
*4. 12_باس 39_، 40_ئايەتلەرگە قارالسۇن.
يىغىۋالغانلىقىڭلار ئېسىڭلاردا يوقمۇ؟ 10 يەتتە نان بىلەن تۆت مىڭ كىشىنى
355 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 6 1_باب
تويدۇرغانلىقىم، يەنە قانچە سېۋەت يېمەكلىك يىغىۋالغانلىقىڭلارمۇ
ئېسىڭلاردا يوقمۇ؟ 11 سىلەر نېمىشقا مېنىڭ ئېيتقىنىمنىڭ نان توغرۇلۇق
ئەمەسلىكىنى چۈبەنمەيسىلەر؟ مەن يەنە سىلەرگە: «پەرىسىيلەر بىلەن
سادۇقىيلارنىڭ ئېچىتقۇسىدىن ئېھتىيات قىلىڭلار» دەيمەن. 12 باگىرتلار
بۇندىلا ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئۆزلىرىگە ناندىكى ئېچىتقۇدىن ئەمەس، بەلكى
پەرىسىيلەر بىلەن سادۇقىيلارنىڭ ئېچىتقۇسىدىن، يەنى ساختا تەلىمىدىن
ئېھتىيات قىلىشنى ئېيتقانلىقىنى چۈبىنىپ يەتتى.
پېترۇسنىڭ ھەزرىتى ئەيسانى قۇتقۇزخۇچى  _ مەسىھ
دەپ تونۇغى
13 ھەزرىتى ئەيسا فىلىپ قەيسەرىيىسى رايونىغا كەلگىنىدە،
باگىرتلىرىدىن:
_ كىشىلەر ئىنسانئوغلىنى كىم دەپ بىلىدىكەن؟ _ دەپ سورىدى.
14 باگىرتلىرى:
_ بەزىلەر سىزنى چۆمۈلدۈرگۈچى يەھيا، بەزىلەر ئىلياس پەيغەمبەر
ۋە يەنە بەزىلەر يەرەمىيا ياكى بابقا قەدىمكى پەيغەمبەرلەردىن بىرى دەپ
بىلىدىكەن، _ دەپ جاۋاس بەردى.
15 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلاردىن:
_ سىلەرچۇ؟ سىلەر مېنى كىم دەپ بىلىسىلەر؟ _ دەپ سورىدى.
16 پېترۇس دەپمۇ ئاتالغان سىمۇن:
_ سىز مەڭگۈ ھايات خۇدانىڭ ئوغلى قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھ
ئىكەنسىز، _ دەپ جاۋاس بەردى.
17 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا:
_ نېمىدېگەن بەختلىكسەن، يۇنۇس ئوغلى سىمۇن بۇنى ساڭا
6 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 356
ئابكارىلىغۇچى ئىنسان ئەمەس، بەلكى ئەربتىكى ئاتام خۇدادۇر. 18 ساڭا
بۇنى ئېيتايكى، سەن بولساڭ پېترۇس [مەنىسى «تاش»]. مەن
جامائەتچىلىكىمنى بۇ تاش ئۈستىگە قۇرىمەن. ئۇنىڭ ئۈستىدىن ئۆلۈمنىڭ
كۈچىمۇ غالىب كېلەلمەيدۇ. 19 ئەربنىڭ پادىشاھلىقىنىڭ ئاچقۇچلىرىنى ساڭا
بېرىمەن. سېنىڭ يەر يۈزىدە يول قويغانلىرىڭ ئەربتىمۇ يول قويۇلۇپ بولغان
بولىدۇ. سېنىڭ يەر يۈزىدە يول قويمىغانلىرىڭ ئەربتىمۇ يول قويۇلمىغان
بولىدۇ، _ دېدى. 20 بۇ سۆزلەردىن كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا باگىرتلىرىغا
ئۆزىنىڭ قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھ ئىكەنلىكىنى ھېچكىمگە تىنماسلىقنى
تاپىلىدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئۆلۈپ تىرىلىدىغانلىقىنى ئالدىن ئېيتىشى
21 بۇنىڭدىن كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا ئۆزىنىڭ يېرۇسالېمغا كېتىشى،
ئاقساقاللار، ئالىي روھانىيلار ۋە تەۋرات ئۇستازلىرى تەرىپىدىن كۆپ ئازاس_
ئوقۇبەت تارتىشى، ئۆلتۈرۈلۈبى ۋە ئۈچىنچى كۈنى تىرىلدۈرۈلۈبى
كېرەكلىكىنى باگىرتلىرىغا ئۇقتۇرۇبقا بابلىدى.
22 بۇ گەپنى ئاڭلىغان پېترۇس ھەزرىتى ئەيسانى بىر چەتكە تارتىپ،
ئۇنى ئەيىبلەپ:
_ يا رەببىم، نېمىشقا بۇنداق خىيالدا بولىسىز؟ بېشىڭىزغا بۇنداق ئىشلار
ئەسلا كەلمەيدۇ _ دېدى.
23 لېكىن، ھەزرىتى ئەيسا پېترۇسقا قاراپ:
_ يوقال كۆزۈمدىن، بەيتاندەك سۆزلەۋاتىسەن سەن ماڭا
پۇتلىكاباڭ، سېنىڭ ئويلىغانلىرىڭ خۇدانىڭ ئەمەس، ئىنساننىڭ خىيالىدۇر،
_ دېدى.
24 كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا باگىرتلىرىغا مۇنداق دېدى:
357 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 7 1_باب
_ كىمدەكىم ماڭا ئەگىشىشنى خالىسا، ئۆز خاھىشىدىن ۋاز كېچىپ،
ئۆزىنىڭ كرېستىنى كۆتۈرۈپ ماڭا ئەگەبسۇن 25 چۈنكى، ئۆزى ئۈچۈنلا
يابايدىغانلار ئەكسىچە ھاياتىدىن مەھرۇم بولىدۇ. بىراق، ئۆز خاھىشىدىن ۋاز
كېچىپ، مېنىڭ ئۈچۈن يابايدىغانلار ھاياتلىققا ئېرىشىدۇ. 26 بىر ئادەم پۈتۈن
دۇنياغا ئىگە بولۇپ ھاياتىدىن مەھرۇم قالسا، بۇنىڭ نېمە پايدىسى بولسۇن؟
نېمىنى تۆلەپمۇ ھاياتلىققا ئېرىشكىلى بولسۇن؟ 27 ئىنسانئوغلى بولغان مەن
ئاتامنىڭ بان_بەرىپى ئىچىدە پەرىشتىلىرى بىلەن كېلىپ، ھەممە
ئادەمنىڭ ئۆز ئەمەلىيىتىگە تۇبلۇق جاۋاس قايتۇرىمەن. 28 بىلىپ
قويۇڭلاركى، بۇ يەردە تۇرغانلارنىڭ بەزىلىرى ئىنسانئوغلىنىڭ ئۆز
پادىشاھلىقى ئىچىدە كەلگەنلىكىنى كۆرمىگۈچە ئۆلمەيدۇ.*
ھەزرىتى ئەيسانىڭ نۇرخا چۆمۈغى
1 ئالتە كۈندىن كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا پەقەت پېترۇس، ياقۇپ ۋە
ياقۇپنىڭ ئىنىسى يۇھاننانىلا ئېلىپ، ئېگىز بىر تاغقا چىقتى. 2 ئۇ
يەردە ھەزرىتى ئەيسانىڭ قىياپىتى ئۇلارنىڭ كۆز ئالدىدىلا ئۆزگىرىپ، يۈزى
قۇيابتەك پارلىدى، كىيىملىرى نۇردەك ئاپئاق بولۇپ چاقنىدى. 3 توساتتىن،
باگىرتلارغا مۇسا پەيغەمبەر ۋە ئىلياس پەيغەمبەرنىڭ ھەزرىتى ئەيسا
بىلەن سۆزلىشىۋاتقانلىقى كۆرۈندى. 4 پېترۇس ھەزرىتى ئەيساغا:
_ ئى رەببىم، بۇ يەردە بولغىنىمىز نېمىدېگەن ياخشى خالىسىڭىز،
بىرى سىزگە، بىرى مۇسا پەيغەمبەرگە، يەنە بىرى ئىلياس پەيغەمبەرگە
دەپ، بۇ يەرگە ئۈ كەپە ياساي، _ دېدى.
*28. بۇ سۆز بىر ھەپتىدىن كېيىن يۈز بەرگەن، يەنى 17_بابتا تەسۋىرلەنگەن ۋەقەگە ياكى
ھەزرىتى ئەيسا ئۆلتۈرۈلگەندىن كېيىن باگىرتلىرىغا قايتا كۆرۈنگەن ۋەقەگە قارىتىلغان.
5 پېترۇسنىڭ گېپى تۈگىمەيلا، پارلاق بىر بۇلۇت ئۇلارنى قاپلىۋالدى.
17
7 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 358
بۇلۇتتىن خۇدانىڭ: «بۇ مېنىڭ سۆيۈملۈك ئوغلۇم. مەن ئۇنىڭدىن
خۇرسەنمەن. ئۇنىڭ سۆزىگە قۇلاق سېلىڭلار» دېگەن ئاۋازى ئاڭلاندى.
6 باگىرتلار بۇنى ئاڭلاپ، ئىنتايىن قورقۇبقان ھالدا يەرگە دۈم
يېتىۋالدى. 7 بىراق، ھەزرىتى ئەيسا كېلىپ، ئۇلارغا قولىنى تەگكۈزۈپ:
_ قوپۇڭلار، قورقماڭلار، _ دېدى. 8 ئۇلار بېشىنى كۆتۈرۈپ قارىۋىدى،
ھەزرىتى ئەيسادىن بابقا ھېچكىم كۆرۈنمىدى.
9 تاغدىن چۈبۈۋېتىپ، ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا:
_ ئىنسانئوغلى ئۆلۈمدىن تىرىلدۈرۈلمىگۈچە، كۆرگەنلىرىڭلارنى
ھېچكىمگە تىنماڭلار، _ دەپ تاپىلىدى.
10 ئاندىن باگىرتلىرى ئۇنىڭدىن:
_ تەۋرات ئۇستازلىرى نېمە ئۈچۈن: «ئىلياس پەيغەمبەر
قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھ كېلىشتىن ئاۋۋال قايتىپ كېلىشى كېرەك» دېيىشىدۇ؟
_ دەپ سورابتى.
11 ھەزرىتى ئەيسا جاۋابەن:
_ ئەلۋەتتە، ئىلياس پەيغەمبەر چوقۇم قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھتىن
ئاۋۋال كېلىپ، ھەممىنى قېلىپىغا كەلتۈرىدۇ. 12 بىلىپ قويۇڭلاركى، ئىلياس
پەيغەمبەر ئاللىقاچان كەلدى، لېكىن كىشىلەر ئۇنى تونۇمىغانلىقتىن، ئۇنىڭغا
قىلمىغان ئەسكىلىكى قالمىدى. خۇددى بۇنىڭدەك، ئۇلار ئىنسانئوغلىغىمۇ
ئازاس سالىدۇ، _ دېدى. 13 بۇ چاغدا، باگىرتلار ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئىلياس
پەيغەمبەرنى تىلغا ئېلىش ئارقىلىق چۆمۈلدۈرگۈچى يەھيانى
كۆرسىتىۋاتقانلىقىنى چۈبەندى.
جىن چاپلاغقان بالىنىڭ ساقايتىلىشى
14 ئۇلار كۆپچىلىكنىڭ يېنىغا بارغىنىدا، بىر كىشى ھەزرىتى ئەيسانىڭ
359 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 7 1_باب
ئالدىغا كېلىپ، تىزلىنىپ:
15 _ تەقسىر، ئوغلۇمنىڭ ھالىغا يەتكەيسىز بالىنىڭ تۇتقاقلىق كېسىلى
بولغاچقا، ھالى بەك خاراس، دائىم ئوتنىڭ ياكى سۇنىڭ ئىچىگە چۈبۈۋالىدۇ.
16 ئۇنى باگىرتلىرىڭىزغا ئېلىپ كەلگەنىدىم، ساقايتالمىدى، _ دېدى.
17 _ ئەي ئېتىقادسىز ۋە چىرىك ئەۋلاد مەن سىلەرنىڭ ماڭا
ئىشەنمىگەنلىكىڭلارغا يەنە قاچانغىچە بەردابلىق بېرەي؟ _ دېدى
ھەزرىتى ئەيسا، _ بالىنى ئالدىمغا ئېلىپ كېلىڭلار.
18 ھەزرىتى ئەيسا جىنغا بۇيرۇق قىلدى. بۇنىڭ بىلەن، جىن بالىدىن
چىقىپ كەتتى، بالىمۇ بۇئان ساقايدى.
19 كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا يالغۇز قالغاندا، باگىرتلار ئۇنىڭ يېنىغا
كېلىپ:
_ بىز نېمە ئۈچۈن جىننى ھەيدىيەلمىدۇق؟ _ دەپ سورابتى.
20 _ ئېتىقادىڭلار ئاجىز بولغانلىقى ئۈچۈن. بىلىپ قويۇڭلاركى،
سىلەردە قىچا ئۇرۇقىدەك چوڭلۇقتا بولسىمۇ ئېتىقاد بولسىدى، ئاۋۇ تاغقا: «بۇ
يەردىن ئۇ يەرگە كۆ» دېسەڭلار، كۆچكەن بولاتتى. ئېتىقادىڭلار بولسا،
قولۇڭلاردىن ھېچ ئىش قېچىپ قۇتۇلالمايدۇ. {21 بىراق، بۇنداق جىنلارنى دۇئا
قىلىش ۋە روزا تۇتۇش بىلەنلا ھەيدىگىلى بولىدۇ، _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا
ئۇلارغا.}
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئۆلۈپ تىرىلىدىغانلىقىنى ئىككىنچى
قېتىم ئېيتىشى
22_23ئۇلار جەلىلىيە ئۆلكىسىدە جەم بولغاندا، ھەزرىتى ئەيسا
ئۇلارغا:
_ ئىنسانئوغلى بابقىلارنىڭ قولىغا تاپشۇرۇلۇپ ئۆلتۈرۈلىدۇ، لېكىن
8 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 360
ئۈچىنچى كۈنى تىرىلىدۇ، _ دېدى. بۇ سۆز باگىرتلارنى غەم_قايغۇغا
سالدى.
ئىبادەت9انا بېجى تاپشۇرۇش
24 ھەزرىتى ئەيسا باگىرتلىرى بىلەن كەپەرناھۇم بەھىرىگە
كەلگىنىدە، ئىبادەتخانا بېجىنى يىغقۇچىلار پېترۇسنىڭ يېنىغا كېلىپ:
_ ئۇستازىڭلار ئىبادەتخانا بېجىنى تۆلىمەمدۇ؟ _ دەپ سورىدى.
25 _ تۆلەيدۇ، _ دېدى پېترۇس.
پېترۇس ئۆيگە كەلگەندە، ئۇ تېخى بىر نېمە دېمەستىلا ھەزرىتى ئەيسا
ئۇنىڭدىن:
_ سىمۇن، سېنىڭچە دۇنيادىكى پادىشاھلار كىملەردىن باج ئالىدۇ؟
ئۆز پەرزەنتلىرىدىنمۇ ياكى بابقىلاردىنمۇ؟ _ دەپ سورىدى.
26 پېترۇس:
_ بابقىلاردىن، _ دېيىشى بىلەن، ھەزرىتى ئەيسا:
_ ئۇنداقتا، پەرزەنتلەر باجدىن خالىي بولىدۇ. 27 بىراق، باج
يىغقۇچىلارنىڭ چىشىغا تەگمەيلى، كۆلگە بېرىپ قارماقنى تابلا. تۇتقان
بىرىنچى بېلىقنىڭ ئاغزىنى ئاچساڭ، بىر تەڭگە پۇل چىقىدۇ. ئۇنى ئېلىپ
ئىككىمىزنىڭ بېجى ئۈچۈن ئۇلارغا بەر، _ دېدى.
ئەرغنىڭ پادىشاھلىقىدىكى ئەڭ ئۇلۇ كىشى
1 بۇ چاغدا، ھەزرىتى ئەيسانىڭ باگىرتلىرى ئۇنىڭ يېنىغا كېلىپ:
_ ئەربنىڭ پادىشاھلىقىدا كىم ئەڭ ئۇلۇ؟ _ دەپ سورىدى.
2 ھەزرىتى ئەيسا يېنىغا كىچىك بىر بالىنى چاقىرىپ، ئۇنى ئوتتۇرىدا
18
361 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 8 1_باب
تۇرغۇزۇپ، مۇنداق دېدى:
3 _ بىلىپ قويۇڭلاركى، يامان يولۇڭلاردىن يېنىپ، كىچىك بالىلاردەك
سەبىي بولمىساڭلار، ئەربنىڭ پادىشاھلىقىغا ھەرگىز كىرەلمەيسىلەر. 4 كىم
ئۆزىنى كىچىك بالىلاردەك تۆۋەن تۇتسا، ئۇ ئەربنىڭ پادىشاھلىقىدا ئەڭ
ئۇلۇ بولىدۇ. 5 كىم مېنى دەپ، بۇنداق كىچىك بالىلارنى قوبۇل قىلسا، ئۇ
مېنى قوبۇل قىلغان بولىدۇ. 6 لېكىن، كىمدەكىم ماڭا ئېتىقاد قىلغان بۇنداق
كىچىكلەردىن بىرىنى گۇناھقا ئازدۇرسا، بۇ ئادەم ئۈچۈن ئېيتقاندا بوينىغا
يوغان تۈگمەن تېشى ئېسىلغان ھالدا دېڭىزنىڭ ئەڭ چوڭقۇر يېرىگە
چۆكتۈرۈلگىنى ئەۋزەل. 7 ئىنساننى گۇناھقا ئازدۇرىدىغان تۇزاقلار
تۈپەيلىدىن، بۇ دۇنيانىڭ ئادەملىرىنىڭ ھالىغا ۋاي بۇنداق تۇزاقلاردىن قېچىپ
قۇتۇلغىلى بولمايدۇ، لېكىن بۇ تۇزاقلارنى قۇرغۇچىنىڭ ھالىغا ۋاي
8 ئەگەر قولۇڭ ياكى پۇتۇڭ سېنى گۇناھقا ئازدۇرسا، ئۇنى كېسىپ
تابلا. ئىككى قولۇڭ ياكى ئىككى پۇتۇڭ بار ھالدا مەڭگۈ ئۆچمەس دوزاخ
ئوتىغا تابلانغىنىڭدىن كۆرە، چولاق ياكى توكۇر ھالدا مەڭگۈلۈك ھاياتقا
ئېرىشكىنىڭ ئەۋزەل. 9 ئەگەر كۆزۈڭ سېنى گۇناھقا ئازدۇرسا، ئۇنى ئويۇپ
تابلا. ئىككى كۆزۈڭ بار ھالدا مەڭگۈ ئۆچمەس دوزاخ ئوتىغا تابلانغىنىڭدىن
كۆرە، بىرلا كۆزۈڭ بىلەن بولسىمۇ مەڭگۈلۈك ھاياتقا ئېرىشكىنىڭ ئەۋزەل.
ئازخان قوي توخرىسىدىكى تەمسىل
10 _ بۇ سەبىيلەرنىڭ ھەرقانداق بىرىگىمۇ سەل قارابتىن ساقلىنىڭلار.
بۇنى ئېيتايكى، ئۇلارنىڭ ئەربتىكى پەرىشتىلىرى ئەربتىكى ئاتام خۇدانىڭ
جامالىنى ھەر دائىم كۆرۈپ تۇرىدۇ. 11 ئىنسانئوغلى ئازغان ئادەملەرنى
قۇتقۇزغىلى كەلدى.
8 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 362
12 ئويلاپ بېقىڭلارچۇ؟ بىر ئادەمنىڭ يۈز تۇياق قويى بولۇپ، ئۇنىڭدىن
بىرى ئادىشىپ قالسا، ئۇ توقسان توققۇز قوينى تاغقا تابلاپ، ھېلىقى
ئادابقان قويىنى ئىزدىمەمدۇ؟ 13 بىلىپ قويۇڭلاركى، ئەگەر ئۇنى تېپىۋالسا، ئۇ
قوي ئۈچۈن بولغان خۇباللىقى ئادابمىغان توقسان توققۇزى ئۈچۈن بولغان
خۇباللىقىدىن چوڭ بولىدۇ. 14 بۇنىڭغا ئوخشاش، ئەربتىكى ئاتاڭلارمۇ بۇ
سەبىيلەرنىڭ ھېچقايسىسىنىڭ ئېزىپ قېلىشىنى خالىمايدۇ.
خاتالىق ئۆتكۈزگەن قېرىندىشىغا بولغان مۇئامىلە
15 _ ئەگەر قېرىندىشىڭ گۇناھ ئۆتكۈزۈپ قويسا، ئۇنىڭ يېنىغا بېرىپ
سەۋەنلىكىنى كۆرسىتىپ بەر. ھەرقانداق ئىش ئىككىڭلارنىڭ ئارىسىدىلا
قالسۇن. قېرىندىشىڭ سۆزۈڭنى ئاڭلىسا، ئۇنىڭ بىلەن يارىشىۋالغان بولىسەن.
16 لېكىن ئاڭلىمىسا، سېنىڭ ئېيتقانلىرىڭنىڭ گۇۋاھچىسى بولۇش ئۈچۈن يەنە
بىر_ئىككى كىشىنى ئېلىپ، ئۇنىڭ يېنىغا بارغىن. ھەممە ئىشتا ئىككى_ئۈ
ئادەم گۇۋاھچى بولسۇن. 17 ئەگەر قېرىندىشىڭ ئۇلارنىڭ سۆزىگە قۇلاق
سالمىسا، ئەھۋالنى ئېتىقادچىلار جامائەتچىلىكىگە ئۇقتۇرۇپ قوي. ئەگەر
ئۇلارنىڭكىگىمۇ قۇلاق سالمىسا، ئۇنى بۇتپەرەس ياكى ئىنساپسىز باجگىر
قاتارىدا كۆر.
18 بىلىپ قويۇڭلاركى، سىلەرنىڭ يەر يۈزىدە يول قويغانلىرىڭلار
ئەربتىمۇ يول قويۇلۇپ بولغان بولىدۇ. سىلەرنىڭ يەر يۈزىدە يول
قويمىغانلىرىڭلار ئەربتىمۇ يول قويۇلمىغان بولىدۇ. 19 بۇنى يەنە بىلىپ
قويۇڭلاركى، يەر يۈزىدە ئاراڭلاردىن ئىككى كىشى بىر نىيەت، بىر مەقسەتتە
بىر نەرسىنى تىلەپ دۇئا قىلسا، ئەربتىكى ئاتام ئۇلارنىڭ تىلىكىنى ئىجابەت
قىلىدۇ. 20 چۈنكى، ئىككى ياكى ئۈ كىشى مېنىڭ نامىم بىلەن قەيەردە جەم
بولسا، مەنمۇ بۇ يەردە ئۇلارنىڭ ئارىسىدا بولىمەن.
363 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 8 1_باب
غەپقەتسىز چاكار
21 بۇ چاغدا، پېترۇس ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئالدىغا كېلىپ:
_ ئى رەببىم، قېرىندىشىمنىڭ مېنىڭ ئالدىمدا ئۆتكۈزگەن قانچە
قېتىملىق گۇناھىنى كەچۈرۈبۈم كېرەك؟ يەتتە قېتىممۇ؟ _ دېدى.
22 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا:
_ بىلىپ قويغىنكى، يەتتە قېتىم ئەمەس، يەتمىش يەتتە قېتىم.
23 دېمەك، ئەربنىڭ پادىشاھلىقى چاكارلىرى بىلەن ھېساس_كىتاس
قىلماقچى بولغان بىر پادىشاھقا ئوخشايدۇ. 24 پادىشاھ ھېساس_كىتابنى
بابلىغىنىدا، ئۇنىڭغا مىليونلىغان كۈمۈش تەڭگە قەرزدار بولغان بىر چاكار
كەلتۈرۈلۈپتۇ. 25 چاكارنىڭ تۆلەش ئىقتىدارى بولمىغانلىقتىن، پادىشاھ ئۇنىڭغا
ئۆزىنى، خوتۇن بالا_چاقىسى ۋە بار_يوقىنى سېتىپ، قەرزىنى تۆلەبنى
بۇيرۇپتۇ. 26 چاكار يەرگە تىزلىنىپ تۇرۇپ، خوجايىنى پادىشاھقا: «ماڭا
كەڭچىلىك قىلغايلا، پۈتۈن قەرزىمنى چوقۇم تۆلەيمەن» دەپ يالۋۇرۇپتۇ.
27 خوجايىنىنىڭ چاكارغا ئىچى ئاغرىپ، قەرزىنى كەچۈرۈم قىلىپ ئۇنى
قويۇپ بېرىپتۇ.
28 لېكىن، چاكار ئۇ يەردىن چىقىپ، ئۆزىگە بىرنەچچە تەڭگە قەرزدار
بولغان يەنە بىر چاكارنى ئۇچرىتىپتۇ. ئۇنى تۇتۇۋېلىپ، بوينىنى سىقىپ
تۇرۇپ: «قەرزىڭنى تۆلە» دەپتۇ. 29 بۇ چاكارمۇ يەرگە تىزلىنىپ تۇرۇپ:
«ماڭا كەڭچىلىك قىل، قەرزىمنى چوقۇم تۆلەيمەن» دەپ يالۋۇرۇپتۇ.
30 لېكىن، بابتىكى چاكار بۇنى رەت قىپتۇ ۋە ئۇنى زىندانغا تابلىتىپ: «پۈتۈن
قەرزنى تۆلىمىگۈچە، زىنداندا ياتىسەن» دەپتۇ. 31 بۇ ئەھۋالنى ئۇقۇپ ئىچى
ئىنتايىن ئاغرىغان بابقا چاكارلار خوجايىنىنىڭ ئالدىغا بېرىپ، ئەھۋالنى
بابتىن_ئاخىر خەۋەر قىپتۇ.
32 بۇنىڭ بىلەن، خوجايىن چاكارنى چاقىرتىپ: «ئەي يامان چاكار، ماڭا
9 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 364
يالۋۇرغانلىقىڭ ئۈچۈن بۇنچە كۆپ قەرزىڭنى كەچۈردۈم. 33 مەن ساڭا ئىچ
ئاغرىتقىنىمدەك، سەنمۇ چاكار بۇرادىرىڭگە ئىچ ئاغرىتىشىڭ كېرەك ئىدىغۇ؟»
دەپتۇ. 34 بۇنىڭ بىلەن، غەزەپلەنگەن خوجايىن ئۇنى پۈتۈن قەرزىنى
تۆلىگۈچە زىنداندا ياتقۇزۇش ئۈچۈن، ۋەھشىي گۇندىپايلارغا تاپشۇرۇپ
بېرىپتۇ.
35 بۇنىڭغا ئوخشاش، ئەگەر ھەممىڭلار قېرىندابلىرىڭلارنى
دىلىڭلاردىن كەچۈرمىسەڭلار، ئەربتىكى ئاتاممۇ سىلەرنى كەچۈرمەيدۇ.
تالاق قىلىش توخرىسىدا
1 ھەزرىتى ئەيسا بۇ سۆزلەرنى ئېيتىپ بولغاندىن كېيىن، جەلىلىيە
ئۆلكىسىدىن ئايرىلىپ، يەھۇدىيە ئۆلكىسىنى بېسىپ ئۆتۈپ،
ئىئوردان دەرياسىنىڭ ئۇ قېتىدىكى رايونلارغا باردى. 2 زور بىر توپ ئادەم
ئۇنىڭغا ئەگىشىپ كەلگەنىدى. ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى
كېسەللەرنى بۇ يەردىلا ساقايتتى.
3 ھەزرىتى ئەيسانىڭ يېنىغا كەلگەن بەزى پەرىسىيلەر ئۇنىڭغا تۇزاق
قۇرۇش مەقسىتىدە ئۇنىڭدىن:
_ بىر ئادەمنىڭ ھەرقانداق بىر سەۋەس بىلەن ئايالىنى تالاق قىلىشى
تەۋرات قانۇنىغا ئۇيغۇنمۇ؟ _ دەپ سورىدى.
4 ھەزرىتى ئەيسا مۇنداق جاۋاس قايتۇردى:
_ تەۋراتنى ئوقۇمىدىڭلارمۇ؟ ياراتقۇچى بۇرۇنلا ئىنسانلارنىڭ بىر
گەۋدە بولۇبى ئۈچۈن، ئۇلارنى «ئەر ۋە ئايال قىلىپ ياراتتى» ۋە 5 «بىر
ئادەمنىڭ ئاتا_ئانىسىدىن ئايرىلىپ، ئايالى بىلەن بىرلىشىپ بىر تەن بولۇبى
ئەنە بۇ سەۋەبتىندۇر» دېدى. 6 بۇنداق ئىكەن، ئەر_ئايال ئەمدى ئىككى
تەن ئەمەس، بىر تەندۇر. بۇنىڭ ئۈچۈن، خۇدا قوبقاننى ئىنسان
19
365 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 9 1_باب
ئايرىمىسۇن.
7 پەرىسىيلەر ھەزرىتى ئەيسادىن:
_ ئۇنداقتا، مۇسا پەيغەمبەر نېمە ئۈچۈن تەۋرات قانۇنىدا ئەرلەرنىڭ
ئۆز ئاياللىرىغا بىر پارچە تالاق خېتىنى بېرىپلا ئۇلارنى تالاق قىلسا
بولىدىغانلىقىنى ئېيتتى؟ _ دەپ سورابتى.
8 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا:
_ تەرسالىقىڭلاردىن مۇسا پەيغەمبەر ئاياللىرىڭلارنى تالاق قىلسا
رۇخسەت قىلغان. بىراق، ئالەم ئاپىرىدە بولغاندا بۇنداق ئەمەس ئىدى. 9 بىلىپ
قويۇڭلاركى، ئايالىنى جىنسىي ئەخلاقسىزلىقتىن بابقا بىرەر سەۋەس بىلەن
تالاق قىلىپ، بابقا بىرىنى ئەمرىگە ئالغان كىشى زىنا قىلغان بولىدۇ.
10 باگىرتلار ھەزرىتى ئەيساغا:
_ ئەگەر ئەر بىلەن ئايال ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەت بۇنداق بولسا،
ئۇنداقتا ئۆيلەنمەسلىك ياخشى ئىكەن، _ دېدى.
11 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا:
_ بۇ دېگەنلىكنى ھەممىلا ئادەم ئەمەس، پەقەت خۇدا نېسىپ
قىلغانلارلا قوبۇل قىلالايدۇ. 12 ئۆيلەنمەيدىغان كىشىلەر خىلمۇخىلدۇر.
بەزىلەر تۇغما جىنسىي ئىقتىدارى ئاجىزلار، بەزىلەر بابقىلار تەرىپىدىن ئاختا
قىلىنغانلار، يەنە بەزىلەر ئەربنىڭ پادىشاھلىقى ئۈچۈن ئۆيلىنىشتىن ۋاز
كەچكەنلەردۇر. بۇ دېگەنلىكنى قوبۇل قىلالايدىغانلار قوبۇل قىلسۇن _
دېدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ كىچىك بالىلارخا بەخت تىلىشى
13 قولىنى تەگكۈزۈپ بەخت تىلىسۇن دەپ، كىشىلەر كىچىك بالىلىرىنى
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئالدىغا ئېلىپ كەلدى. بىراق، باگىرتلار ئۇلارنى
9 1_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 366
ئەيىبلىدى. 14 ھەزرىتى ئەيسا:
_ بالىلار ئالدىمغا كەلسۇن، ئۇلارنى توسماڭلار. چۈنكى، ئەربنىڭ
پادىشاھلىقىغا كىرىدىغانلار دەل مۇبۇلارغا ئوخشابلاردۇر، _ دېدى.
15 ھەزرىتى ئەيسا قوللىرىنى ئۇلارغا تەگكۈزۈپ بەخت تىلىگەندىن كېيىن، ئۇ
يەردىن ئايرىلدى.
مۈلۈكداردىكى مۈغكۈلات
16 بىر كۈنى، بىر يىگىت ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئالدىغا كېلىپ:
_ ئۇستاز، مەن قانداق ياخشى ئىشلارنى قىلسام، مەڭگۈلۈك ھاياتقا
ئېرىشىمەن؟ _ دەپ سورىدى.
17 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا:
_ ياخشىلىق توغرىسىدا نېمىشقا مەندىن سورايسىز؟ ياخشى
بولغۇچىدىن پەقەت بىرىلا بار. مەڭگۈلۈك ھاياتقا ئېرىشمەكچى بولسىڭىز،
ئۇنىڭ ئەمرلىرىنى ئادا قىلىڭ، _ دېدى.
18 _ قايسى ئەمرلەرنى دەيسىز؟ _ دەپ سورىدى ھېلىقى يىگىت.
ھەزرىتى ئەيسا مۇنداق دېدى:
_ قاتىللىق قىلما، زىنا قىلما، ئوغرىلىق قىلما، يالغان گۇۋاھلىق بەرمە،
19 ئاتا_ئاناڭغا ھۆرمەت قىل ۋە قوبناڭنى ئۆزۈڭنى سۆيگەندەك سۆي.
20 _ بۇلارنىڭ ھەممىسىگە ئەمەل قىلىپ كېلىۋاتىمەن. بۇلاردىن بابقا
يەنە نېمىلەرنى قىلىشىم كېرەك؟ _ دەپ سورىدى يىگىت.
21 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا:
_ ئەگەر كەم_كۈتىسىز بولۇبنى خالىسىڭىز، بېرىپ بارلىق مال_
مۈلكىڭىزنى سېتىپ، پۇلىنى كەمبەغەللەرگە بېرىڭ. بۇنداق قىلسىڭىز،
367 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 9 1_باب
ئەربتە خەزىنىڭىز بولىدۇ. ئاندىن كېلىپ ماڭا ئەگىشىڭ، _ دېدى.
22 بۇ سۆزنى ئاڭلىغان يىگىت قايغۇ ئىچىدە ئۇ يەردىن كېتىپ قالدى.
چۈنكى، ئۇنىڭ مال_دۇنياسى ناھايىتى كۆپ ئىدى. 23 ھەزرىتى ئەيسا
باگىرتلىرىغا:
_ بىلىپ قويۇڭلاركى، بايلارنىڭ ئەربنىڭ پادىشاھلىقىغا كىرىشى
تەس. 24 يەنە بۇنى ئېيتايكى، ئۇلارنىڭ خۇدانىڭ پادىشاھلىقىغا كىرىشى
تۆگىنىڭ يىڭنە تۆبۈكىدىن ئۆتۈبىدىنمۇ تەس _ دېدى.
25 بۇنى ئاڭلىغان باگىرتلار بەكمۇ ھەيران بولۇبۇپ:
_ ئۇنداقتا، كىم قۇتقۇزۇبقا ئېرىشەلەيدۇ؟ _ دەپ سورابتى.
26 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا قاراپ:
_ بۇ، ئىنسانلارنىڭ قولىدىن كەلمەيدۇ، لېكىن خۇدا ھەممىگە
قادىردۇر، _ دېدى.
27 بۇنىڭ بىلەن، پېترۇس ئۇنىڭدىن:
_ مانا بىز ھەممىنى تابلاپ سىزگە ئەگەبتۇق بىز بۇنىڭدىن نېمىگە
ئېرىشىمىز؟ _ دەپ سورىدى.
28 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق دېدى:
_ بىلىپ قويۇڭلاركى، يېڭى دۇنيا يېتىپ كېلىپ، ئىنسانئوغلى بانلىق
تەختىدە ئولتۇرغىنىدا، سىلەر _ ماڭا ئەگەبكەنلەر ئون ئىككى تەختتە
ئولتۇرۇپ، ئىسرائىللارنىڭ ئون ئىككى قەبىلىسىگە ھۆكۈمرانلىق قىلىسىلەر.
29 مېنى دەپ ئۆيلىرى، قېرىندابلىرى، ئاتا_ئانىسى، بالا_چاقىلىرى ياكى
يەر_زېمىنلىرىدىن ۋاز كەچكەنلەرنىڭ ھەممىسى يوقاتقانلىرىدىن يۈز
ھەسسە ئارتۇقراققا ئېرىشىپ، مەڭگۈلۈك ھاياتتىن بەھرىمەن بولىدۇ. 30 لېكىن
بۇ چاغدا، نۇرغۇن ئالدىنقى قاتاردىكىلەر ئاخىرقىلار بولىدۇ، نۇرغۇن
ئاخىرقىلار ئالدىنقى قاتارغا چىقىدۇ.
0 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 368
ئۈزۈمزارلىقتىكى ئىشلەمچىلەر
1 ھەزرىتى ئەيسا سۆزىنى داۋاملابتۇرۇپ، مۇنداق دېدى:
_ چۈنكى، ئەربنىڭ پادىشاھلىقى بىر يەر ئىگىسىگە ئوخشايدۇ.
يەر ئىگىسى ئۈزۈمزارلىقىدا ئىشلەبكە ئادەم ياللاش ئۈچۈن قاق سەھەردە
سىرتقا چىقىپتۇ. 2 ئۇ ئىشلەمچىلەرنىڭ كۈنلۈكىگە بىر كۈمۈش تەڭگىدىن
بېرىشكە كېلىشىپ، ئۇلارنى ئۈزۈمزارلىقىغا ئەۋەتىپتۇ.
3 سائەت توققۇز ئەتراپىدا ئۇ يەنە سىرتقا چىقىپ، بازاردا بىكار يۈرگەن
بابقا كىشىلەرنى كۆرۈپتۇ. 4 ئۇلارغا: «سىلەرمۇ ئۈزۈمزارلىقىمغا بېرىپ
ئىشلەڭلار، ھەققىڭلارنى مۇۋاپىق بېرىمەن» دەپتۇ. 5 ئۇلار ئۈزۈمزارلىققا
بېرىپتۇ. چۈش ۋاقتىدا ۋە چۈبتىن كېيىن سائەت ئۈچلەردە ئۇ قايتا چىقىپ،
يەنە بۇنداق ئىشلەمچىلەردىن بىرنەچچىنى ياللاپتۇ. 6 سائەت بەبلەردە
چىققىنىدا، ئۇ يەردە تۇرغان يەنە بابقىلارنى كۆرۈپ، ئۇلاردىن: «نېمە
ئۈچۈن بۇ يەردە كۈن بويى بىكار يۈرىسىلەر؟» دەپ سوراپتۇ. 7 «بىزنى
ھېچكىم ياللىمىدى» دەپ جاۋاس قايتۇرۇپتۇ ئۇلار. «ئۇنداقتا، سىلەرمۇ
ئۈزۈمزارلىقىمغا بېرىپ ئىشلەڭلار» دەپتۇ يەر ئىگىسى ئۇلارغا.
8 كەچقۇرۇنلۇقى، يەر ئىگىسى غوجىدارغا: «ئىشلەمچىلەرنى چاقىرىپ،
ئەڭ ئاخىرىدا كەلگەنلەردىن بابلاپ ئەڭ ئاۋۋال كەلگەنلەرگىچە
ھەممىسىنىڭ ئىش ھەققىنى بەر» دەپتۇ. 9 چۈبتىن كېيىن سائەت بەبتە
ئىشقا چۈبكەنلەر كېلىپ، غوجىداردىن بىر كۈمۈش تەڭگىدىن ئېلىشىپتۇ.
10 ئەڭ ئاۋۋال ئىشقا چۈبكەنلەر تېخىمۇ كۆپ ئىش ھەققى ئالىمىزغۇ، دەپ
ئويلىشىپتۇ. بىراق، ئۇلارغا نۆۋەت كەلگەندە، غوجىدار ئۇلارغىمۇ بىر كۈمۈش
تەڭگىدىن بېرىپتۇ. 11 ئۇلار ئىش ھەققىنى ئالغاندىن كېيىن، يەر ئىگىسىدىن
رەنجىپ: 12 «كېيىن كەلگەنلەر پەقەت بىر سائەتلا ئىشلىدى، بىراق سىز
ئۇلارغا كۈن بويى قاتتىق ئىسسىقتا ئازاس چەككەن بىزگە ئوخشاش ھەق
20
369 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 0 2_باب
بەردىڭىز» دېيىشىپتۇ. 13 يەر ئىگىسى ئۇلارنىڭ بىرىگە مۇنداق جاۋاس
قايتۇرۇپتۇ: «بۇرادەر، ساڭا ناھەقلىق قىلغىنىم يوق سەن بىلەن بىر كۈمۈش
تەڭگىگە كېلىشمىگەنمىدۇق؟ 14 ھەققىڭنى ئېلىپ قايتىپ كەتكىن، كېيىن
كەلگەنلەرگىمۇ ساڭا ئوخشاش بەرسەم نېمە بوپتۇ؟ 15 ئۆز پۇلۇمنى ئۆزۈم
بىلگەنچە ئىشلىتىش ھوقۇقۇم يوقمۇ؟ سېخىيلىقىمنى كۆرەلمەيۋاتامسەن_
يا؟»
16 دېمەك، ئاخىرقى بولغانلار كەلگۈسىدە ئالدىنقىلار بولىدۇ، ئالدىنقى
بولغانلار كەلگۈسىدە ئاخىرقىلار بولىدۇ.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئۆلۈپ تىرىلىدىغانلىقىنى يەنە
ئالدىن ئېيتىشى
17 ھەزرىتى ئەيسا يېرۇسالېمغا كېتىۋېتىپ، يولدا ئون ئىككى باگىرتىنى
بىر چەتكە تارتىپ، ئۇلارغا مۇنداق دېدى:
18 _ مانا بىز ھازىر يېرۇسالېمغا كېتىۋاتىمىز. ئىنسانئوغلى ئالىي
روھانىيلار ۋە تەۋرات ئۇستازلىرىغا تاپشۇرۇلىدۇ. ئۇلار ئۇنى ئۆلۈم جازاسىغا
مەھكۇم قىلىپ، 19 رىملىقلارغا تاپشۇرۇپ بېرىدۇ. رىملىقلار ئۇنى مەسخىرە
قىلىپ، قامچىلاپ، كرېستكە مىخلايدۇ. لېكىن، ئۇ ئۈچىنچى كۈنى قايتا
تىرىلىدۇ.
بىر ئانىنىڭ تەلىپى
20 بۇ چاغدا، زەبەدىينىڭ ئايالى ئون ئىككى باگىرت ئىچىدىكى ئىككى
ئوغلىنى ئېلىپ، ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئالدىغا كەلدى ۋە ئۇنىڭغا تەزىم قىلىپ
تۇرۇپ، بىر تەلىپى بارلىقىنى ئېيتتى.
21 _ نېمە تەلىپىڭىز بار؟ _ دەپ سورىدى ھەزرىتى ئەيسا.
0 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 370
ئايال ئۇنىڭغا:
_ قوبۇل قىلغايسىز، سىزنىڭ پادىشاھلىقىڭىزدا بۇ ئىككى ئوغلۇمدىن
بىرى ئوڭ يېنىڭىزدا، بىرى سول يېنىڭىزدا ئولتۇرسۇن، _ دېدى.
22 _ سىلەر نېمە تەلەپ قىلغانلىقىڭلارنى بىلمەيۋاتىسىلەر، _ دېدى
ھەزرىتى ئەيسا، _ مەن ئىچىدىغان ئازاس قەدىھىنى ئىچەلەمسىلەر؟*
_ ئىچەلەيمىز، _ دېيىشتى ئۇلار.
23 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا:
_ سىلەر ھەقىقەتەنمۇ مېنىڭ ئازاس قەدىھىمگە ئورتاق بولىسىلەر.
بىراق، ئوڭ ياكى سول يېنىمدا ئولتۇرۇبۇڭلارغا رۇخسەت قىلىش مېنىڭ
ئىختىيارىمدا ئەمەس. ئاتام ئۇ ئورۇنلارنى كىملەرگە تەييارلىغان بولسا، بۇلار
ئولتۇرىدۇ.
24 بۇنىڭدىن خەۋەر تاپقان بابقا ئون باگىرت بۇ ئىككى قېرىندىشىدىن
خاپا بولدى. 25 لېكىن، ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارنى يېنىغا چاقىرىپ، مۇنداق
دېدى:
_ سىلەرگە مەلۇم، بۇ دۇنيادىكى ھۆكۈمرانلار قول ئاستىدىكى خەلق
ئۈستىدىن رەھىمسىزلىك بىلەن ھاكىمىيەت يۈرگۈزىدۇ. ئەمىرلىرى ئۇلارنى
قاتتىق قوللۇق بىلەن ئىدارە قىلىدۇ.
26 بىراق، سىلەرنىڭ ئاراڭلاردا بۇنداق ئىش بولمىسۇن. سىلەردىن كىم
مەرتىۋىلىك بولۇبنى خالىسا، ئۇ قالغانلارغا خىزمەت قىلسۇن. 27 كىم
ئالدىنقىسى بولۇبنى خالىسا، ئۇ قالغانلارنىڭ قۇلى بولسۇن. 28 ئىنسانئوغلىمۇ
بابقىلارنى ئۆزىگە خىزمەت قىلدۇرغىلى ئەمەس، بابقىلارغا خىزمەت
*22. بۇ ئايەتتە ھەزرىتى ئەيسانىڭ تارتىدىغان ئازاس_ئوقۇبىتى ۋە كرېستتىكى ئۆلۈمى كۆزدە
تۇتۇلغان.
قىلغىلى ۋە جېنىنى پىدا قىلىش بەدىلىگە نۇرغۇن ئادەملەرنى گۇناھتىن ئازاد
371 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 1 2_باب
قىلغىلى كەلدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئىككى قارىغۇنى ساقايتىشى
29 ئۇلار ئېرىخا بەھىرىدىن ئايرىلغاندا، توپ_توپ كىشىلەر ھەزرىتى
ئەيساغا ئەگىشىپ ماڭدى. 30 يول بويىدا ئولتۇرغان ئىككى قارىغۇ ھەزرىتى
ئەيسانىڭ ئۇ يەردىن ئۆتۈپ كېتىۋاتقىنىنى ئاڭلاپ:
_ ئى تەقسىر، پادىشاھ داۋۇتنىڭ ئەۋلادى، رەھىم قىلغايسىز، _ دەپ
توۋلىدى.
31 كۆپچىلىك ئۇلارنى ئەيىبلەپ، ئۈنىنى چىقارماسلىقىنى ئېيتتى. لېكىن،
ئۇلار:
_ يا رەببىم، ئى پادىشاھ داۋۇتنىڭ ئەۋلادى، بىزگە رەھىم قىلغايسىز
_ دەپ تېخىمۇ ئۈنلۈك توۋلىدى.
32 ھەزرىتى ئەيسا قەدىمىنى توختىتىپ، ئۇلارنى چاقىرىپ:
_ مەندىن نېمە تەلەپ قىلىسىلەر؟ _ دەپ سورىدى.
33 _ يا رەببىم، كۆزلىرىمىزنى ئاچقايسىز _ دېيىشتى ئۇلار.
34 ئۇلارغا ئىچ ئاغرىتقان ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارنىڭ كۆزلىرىگە قولىنى
تەگكۈزگەنىدى، كۆزلىرى بۇئان ئېچىلىپ كەتتى. ئۇلار ھەزرىتى ئەيساغا
ئەگىشىپ ماڭدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ تەنتەنە بىلەن يېرۇسالېمغا كىرىشى
1 ھەزرىتى ئەيسا باگىرتلىرى بىلەن يېرۇسالېمغا يېقىنلىشىپ،
زەيتۇن تېغىنىڭ ئېتىكىدىكى بەيتپاجى يېزىسىغا كەلگىنىدە،
2 ھەزرىتى ئەيسا ئىككى باگىرتىنى مۇنداق دەپ ئالدىن ئەۋەتتى:
_ سىلەر ئالدىمىزدىكى يېزىغا بېرىڭلار. ئۇ يەردە باغلاقلىق بىر ئېشەك
21
1 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 372
ۋە ئۇنىڭ يېنىدىكى بىر تەخەينى كۆرىسىلەر. ئۇلارنى يېشىپ ئالدىمغا
يېتىلەپ كېلىڭلار. 3 بىرسى سىلەرگە بىر نېمە دېسە، «رەببىمىزنىڭ بۇلارغا
ھاجىتى چۈبتى» دەڭلار. ئۇمۇ دەرھال تەلىپىڭلارغا قوبۇلىدۇ.
4 بۇ ۋەقە پەيغەمبەر ئارقىلىق ئېيتىلغان مۇنۇ سۆزلەرنى ئەمەلگە
ئابۇردى:
5 «يېرۇسالېم خەلقىگە ئېيتىڭلار:
'مانا، پادىشاھىڭلار كېلىۋاتىدۇ،
ئۇ كىچىك پېئىللىق بىلەن بىر ئېشەككە،
تەخەيگە مىنىپ،
سىلەرنىڭ يېنىڭلارغا كېلىۋاتىدۇ.'»
6 ھېلىقى ئىككى باگىرت بېرىپ ھەزرىتى ئەيسانىڭ دېگىنىدەك قىلدى.
7 ئېشەك بىلەن تەخەينى يېتىلەپ كېلىپ، ئۈستىلىرىگە چاپانلىرىنى سالدى
ۋە ھەزرىتى ئەيسانى ئۈستىگە مىندۈردى. 8 نۇرغۇن كىشىلەر چاپانلىرىنى
يولغا پايانداز قىلىپ سالدى. بەزىلىرى دەرەخ باخلىرىنى كېسىپ يولغا
يايدى. 9 ئالدىدا ماڭغان ۋە كەينىدىن ئەگەبكەن خالايىق:
«پادىشاھ داۋۇتنىڭ ئەۋلادى ئۈچۈن خۇداغا بۈكۈر
پەرۋەردىگارىمىزنىڭ نامىدا كەلگۈچىگە مۇبارەك بولسۇن
ئەربىئەلادىكى خۇداغا بۈكۈرلەر ئوقۇلسۇن» دەپ
ۋارقىرىشاتتى.
10 ھەزرىتى ئەيسا يېرۇسالېمغا كىرگەندە، پۈتۈن بەھەر لەرزىگە
كەلدى. كىشىلەر:
373 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 1 2_باب
_ بۇ كىمدۇ؟ _ دېيىشەتتى.
11 خالايىق:
_ بۇ جەلىلىيە ئۆلكىسىنىڭ ناسىرە بەھىرىدىن بولغان ئەيسا
پەيغەمبەر، _ دەپ جاۋاس بېرىشەتتى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ مەركىزىي ئىبادەت9انىنى تەرتىپكە سېلىشى
12 ھەزرىتى ئەيسا مەركىزىي ئىبادەتخانا* ھويلىلىرىغا كىرىپ، ئۇ يەردە
ئېلىم_سېتىم قىلىۋاتقانلارنىڭ ھەممىسىنى ھەيدەپ چىقاردى. پۇل
تېگىشىدىغانلارنىڭ بىرەلىرىنى ۋە كەپتەر ساتقۇچىلارنىڭ ئورۇندۇقلىرىنى
ئۆرۈۋېتىپ، 13 ئۇلارغا:
_ مۇقەددەس يازمىلاردا خۇدانىڭ: «مېنىڭ ئۆيۈم دۇئا_تىلاۋەتخانا
دەپ ئاتالسۇن» دېگەن سۆزى يېزىلغان. لېكىن، سىلەر ئۇنى بۇلاڭچىلارنىڭ
ئۇۋىسىغا ئايلاندۇرۇۋاتىسىلەر _ دېدى.
14 ھەزرىتى ئەيسا ئىبادەتخانا ھويلىلىرىدا ئالدىغا ئېلىپ كېلىنگەن قارىغۇ
ۋە توكۇرلارنى ساقايتتى. 15 لېكىن، ئالىي روھانىيلار بىلەن تەۋرات
ئۇستازلىرى ئۇنىڭ ياراتقان مۆجىزىلىرىنى ۋە ئىبادەتخانىدا: «پادىشاھ
داۋۇتنىڭ ئەۋلادى ئۈچۈن خۇداغا بۈكۈر» دەپ توۋلىغان بالىلارنى كۆرۈپ
غەزەپلەندى.
16 ئۇلار ھەزرىتى ئەيسادىن:
_ بۇ بالىلارنىڭ نېمە دەۋاتقانلىقىنى ئاڭلاۋاتامسەن؟ _ دەپ سورىدى.
*12. مەركىزىي ئىبادەتخانا _ ئەينى چاغدا، يەھۇدىيلارنىڭ نۇرغۇن ئىبادەتخانىلىرى بولۇپ، بۇ
يەھۇدىيلارنىڭ ئەڭ كۆپ يىغىلىپ ئىبادەت قىلىدىغان جايى ئىدى. خۇدانىڭ ئەمرى بويىچە، پەقەت
يېرۇسالېمدىكى مەركىزىي ئىبادەتخانىدىلا قۇربانلىق قىلىش توغرا بولاتتى.
_ ئاڭلاۋاتىمەن، _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا، _ سىلەر مۇقەددەس
1 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 374
يازمىلاردىكى: «كىچىك بالىلار ۋە بوۋاقلارنىڭ تىللىرىدىن ئۆزۈڭگە
مەدھىيىلەر كەلتۈردۈڭ» دېگەن سۆزلەرنى زادى ئوقۇمىغانمۇ؟
17 ئاندىن، ھەزرىتى ئەيسا ئۇلاردىن ئايرىلىپ، بەھەردىن چىقىپ
بەيتانىيا يېزىسىغا بېرىپ، كېچىنى بۇ يەردە ئۆتكۈزدى.
ئېتىقادنىڭ كۈچى
18 ئەتىسى ئەتىگەندە ھەزرىتى ئەيسا بەھەرگە قايتىپ كېتىۋاتقاندا،
قورسىقى ئېچىپ كەتكەنىدى. 19 ئۇ يول بويىدىكى بىر تۈپ ئەنجۈر دەرىخىنى
كۆرۈپ، ئۇنىڭ يېنىغا باردى. دەرەختە يوپۇرماقتىن بابقا ھېچ نەرسە
تاپالماي، دەرەخكە قاراپ:
_ بۇنىڭدىن كېيىن مەڭگۈ مېۋە بەرمىگەيسەن _ دېۋىدى، ئەنجۈر
دەرىخى بۇئان قۇرۇپ كەتتى.
20 بۇنى كۆرگەن باگىرتلار ھەيران بولۇپ:
_ ئەنجۈر دەرىخى قانداقچە بىردىنلا قۇرۇپ كەتتى _ دەپ
سورىدى.
21 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق جاۋاس قايتۇردى:
_ بىلىپ قويۇڭلاركى، ئەگەر قىلچە گۇمانلانماي خۇداغا
ئىشەنسەڭلار، مەن ئەنجۈر دەرىخىگە قىلغاننى سىلەرمۇ قىلالايسىلەر. ھەتتا
بۇ تاغقا: «قوزغال، دېڭىزغا تابلان» دېسەڭلارمۇ، دېگىنىڭلار ئىجابەت
بولىدۇ. 22 ئىشەنچىڭلار بولسا، دۇئا بىلەن تىلىگەن ھەرقانداق نەرسىگە
ئېرىشىسىلەر.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ھوقۇقىنىڭ سۈرۈغتۈرۈلۈغى
23 ھەزرىتى ئەيسا مەركىزىي ئىبادەتخانا ھويلىلىرىغا كىرىپ، كىشىلەرگە
375 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 1 2_باب
تەلىم بېرىۋاتقاندا، ئالىي روھانىيلار ۋە خەلق ئاقساقاللىرى ئۇنىڭ ئالدىغا
كېلىپ:
_ سىز قىلىۋاتقان ئىشلارنى قايسى ھوقۇققا تايىنىپ قىلىۋاتىسىز؟
سىزگە بۇ ھوقۇقنى كىم بەرگەن؟ _ دەپ سورابتى.
24 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق دېدى:
_ مەن ئاۋۋال سىلەردىن بىر سوئال سوراي. ئەگەر سىلەر جاۋاس
بەرسەڭلار، مەنمۇ بۇ ئىشلارنى قايسى ھوقۇققا تايىنىپ قىلىۋاتقانلىقىمنى
ئېيتىپ بېرىمەن. 25 يەھيا پەيغەمبەرگە چۆمۈلدۈرۈش ھوقۇقىنى كىم
بەرگەن؟ خۇدامۇ ياكى ئىنسانلارمۇ؟
ئۇلار ئۆزئارا مۇنازىرە قىلىشقا بابلاپ:
_ ئەگەر «خۇدا بەرگەن» دېسەك، ئۇ: «ئۇنداقتا، سىلەر نېمە ئۈچۈن
يەھياغا ئىشەنمىدىڭلار؟» دەيدۇ. 26 ئەگەر: «ئىنسانلار بەرگەن» دېسەك،
خەلقنىڭ غەزىپىدىن قورقمىساق بولمايدۇ، چۈنكى ئۇلار يەھيانى پەيغەمبەر،
دەپ قارايدۇ، _ دېيىشتى.
27 بۇنىڭ بىلەن، ئۇلار ھەزرىتى ئەيساغا:
_ بىلمەيمىز، _ دەپ جاۋاس بېرىشتى.
_ ئۇنداقتا، مەنمۇ بۇ ئىشلارنى قايسى ھوقۇققا تايىنىپ قىلىۋاتقانلىقىمنى
ئېيتمايمەن، _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا.
ئىككى ئوخۇل توخرىسىدىكى تەمسىل
28 ھەزرىتى ئەيسا سۆزىنى داۋاملابتۇرۇپ:
_ سىلەر بۇ ئىشقا قانداق قارايسىلەر؟ بىر ئادەمنىڭ ئىككى ئوغلى بار
ئىكەن. ئۇ چوڭ ئوغلىغا: «ئوغلۇم، بۈگۈن ئۈزۈمزارلىققا بېرىپ ئىشلىگىن»
دەپتۇ. 29 «بارمايمەن» دەپتۇ ئوغلى، لېكىن كېيىن پۇبايمان قىلىپ يەنىلا
1 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 376
بېرىپتۇ. 30 ئۇ ئادەم ئىككىنچى ئوغلىغىمۇ بۇنداق دەپتۇ. ئۇ: «خوپ دادا،
باراي» دەپتۇيۇ، لېكىن بارماپتۇ. 31 بۇ ئىككىيلەننىڭ قايسىسى ئاتىسىنىڭ
بۇيرۇقىنى ئورۇندىغان بولىدۇ؟
_ چوڭ ئوغلى، _ دەپ جاۋاس بەردى ئۇلار.
ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق دېدى:
_ بىلىپ قويۇڭلاركى، ئىنساپسىز باجگىرلار بىلەن پاھىشىلەر خۇدانىڭ
پادىشاھلىقىغا سىلەردىن بۇرۇن كىرىدۇ. 32 چۈنكى، گەرچە يەھيا پەيغەمبەر
سىلەرگە ھەققانىيەت يولىنى كۆرسەتكىلى كەلگەن بولسىمۇ، سىلەر ئۇنىڭغا
ئىشەنمىدىڭلار؛ لېكىن باجگىرلار بىلەن پاھىشىلەر ئۇنىڭغا ئىشەندى. سىلەر
بۇنى كۆرۈپ تۇرۇپ، گۇناھىڭلارغا توۋا قىلىپ ئۇنىڭغا ئىشەنمىدىڭلار.
يامان ئىجارىكەغلەر ھەققىدىكى تەمسىل
33 _ يەنە بىر تەمسىل ئاڭلاڭلار: بىر يەر ئىگىسى بىر ئۈزۈمزارلىق بەرپا
قىلىپ، ئەتراپىنى چىتلاپتۇ. مۇسەللەس ئىشلەش ئۈچۈن ئۈزۈمزارلىققا بىر
كۆلچەك قازدۇرۇپتۇ ۋە بىر كۆزەتخانا ياسىتىپتۇ. كېيىن، ئۈزۈمزارلىقنى
ئىجارىگە بېرىپ، ئۆزى يىراق بىر يەرگە كېتىپتۇ. 34 ئۈزۈم ئۈزۈش ۋاقتى
كەلگەندە ئۆزىگە تېگىشلىك ھوسۇلنى ئەكېلىش ئۈچۈن، قۇللىرىنى
ئىجارىكەبلەرنىڭ يېنىغا ئەۋەتىپتۇ. 35 لېكىن، ئىجارىكەبلەر قۇللارنى
تۇتۇۋېلىپ، بىرىنى دۇمبالاپتۇ، بىرىنى ئۆلتۈرۈۋېتىپتۇ، يەنە بىرىنى چالما_
كېسەك قىپتۇ. 36 يەر ئىگىسى بۇ قېتىم ئالدىنقىدىنمۇ كۆپ قۇللىرىنى
ئەۋەتىپتۇ، بىراق ئىجارىكەبلەر ئۇلارغىمۇ بۇنداق مۇئامىلە قىپتۇ. 37 ئاخىردا،
يەر ئىگىسى «ئوغلۇمنىغۇ ھۆرمەت قىلار» دەپ، ئۇنى ئەۋەتىپتۇ. 38 لېكىن،
ئىجارىكەبلەر يەر ئىگىسىنىڭ ئوغلىنى كۆرۈپ، ئۆزئارا: «بۇ بولسا
مىراسخور؛ كېلىڭلار، ئۇنى ئۆلتۈرۈۋېتىپ ئۈزۈمزارلىقىنى ئىگىلىۋالايلى»
377 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 1 2_باب
دېيىشىپتۇ. 39 بۇنداق قىلىپ، ئۇنى تۇتۇپ ئۈزۈمزارلىقنىڭ سىرتىغا سۆرەپ
ئاچىقىپ ئۆلتۈرۈۋېتىپتۇ.
40 بۇنداق ئەھۋالدا ئۈزۈمزارلىقنىڭ خوجايىنى كەلسە، ئىجارىكەبلەرنى
قانداق قىلىدۇ؟
41 ئۇلار ھەزرىتى ئەيساغا:
_ بۇ ۋەھشىي ئادەملەرنى قورقۇنچلۇق بەكىلدە يوقىتىدۇ.
ئۈزۈمزارلىقنى بولسا ئىجارىسىنى ئۆز ۋاقتىدا تاپشۇرىدىغان كىشىلەرگە
ئىجارىگە بېرىدۇ، _ دەپ جاۋاس بېرىشتى.
42 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلاردىن سورىدى:
_ زەبۇردىكى مۇنۇ سۆزلەرنى زادى ئوقۇمىغانمىدىڭلار؟
«تامچىلار تابلىۋەتكەن تاش
قۇرۇلۇبنىڭ ئۇل تېشى بولۇپ قالدى.
بۇ، پەرۋەردىگار تەرىپىدىندۇر،
بىز ئۈچۈن ئاجايىپ بىر ئىشتۇر.»
43 بىلىپ قويۇڭلاركى، سىلەر بۇ سەۋەبتىن خۇدانىڭ پادىشاھلىقىدىن
مەھرۇم قىلىنىسىلەر، خۇدانىڭ ئىرادىسى بويىچە يابايدىغان كىشىلەر ئۇنىڭغا
ئىگە بولىدۇ. 44 بۇ «تاش» قا يىقىلغان كىشى پارە_پارە بولۇپ كېتىدۇ.
«تاش» كىمنىڭ ئۈستىگە چۈبسە، بۇنى كۇكۇم_تالقان قىلىۋېتىدۇ.
45 ئالىي روھانىيلار ۋە پەرىسىيلەر ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئېيتقان
تەمسىللىرىنى ئاڭلاپ، ئۇلارنى ئۆزلىرىگە قارىتىپ ئېيتقانلىقىنى چۈبەندى.
46 ئۇنى تۇتۇبنى ئويلىسىمۇ، خەلقتىن قورقۇبتى، چۈنكى خەلق ئۇنى
پەيغەمبەر، دەپ قارايتتى.
2 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 378
توي زىياپىتى توخرىسىدىكى تەمسىل
1 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا يەنە تەمسىل بىلەن مۇنداق دېدى:
2 _ ئەربنىڭ پادىشاھلىقى خۇددى بىر پادىشاھنىڭ ئوغلى
ئۈچۈن تەييارلىغان توي زىياپىتىگە ئوخشايدۇ. 3 توي كۈنى، پادىشاھ
زىياپەتكە تەكلىپ قىلىنغان مېھمانلارنى چاقىرىش ئۈچۈن چاكارلىرىنى
ئەۋەتىپتۇ، لېكىن مېھمانلار كېلىشنى خالىماپتۇ. 4 بۇنىڭ بىلەن، پادىشاھ يەنە
بابقا چاكارلىرىنى ئەۋەتىپ، ئۇلارغا: «مېھمانلارغا: 'قاراڭلار، زىياپەت
تەييار بولدى. ئۆكۈز ۋە سېمىز ماللار سويۇلدى، ھەممە نەرسە تەييار،
زىياپەتكە مەرھەمەت' دەڭلار» دەپ تاپىلاپتۇ. 5 بىراق، مېھمانلار ئۇلارنىڭ
سۆزلىرىنى ئېتىبارغا ئالماي، بىرى ئېتىزىغا كەتسە، يەنە بىرى تىجارىتىگە
كېتىپتۇ. 6 قالغانلىرى ھېلىقى چاكارلارنى تۇتۇۋېلىپ، قاتتىق ئۇرۇپ
ئۆلتۈرۈۋېتىپتۇ. 7 غەزەپكە كەلگەن پادىشاھ لەبكەرلىرىنى چىقىرىپ، ئۇ
قاتىللارنى يوقىتىپ، ئۇلارنىڭ بەھىرىگە ئوت قويۇۋېتىپتۇ. 8 ئاندىن،
چاكارلىرىغا: «توي زىياپىتى تەييار، لېكىن چاقىرىلغانلار لايىق بولۇپ
چىقمىدى. 9 ئەمدى سىلەر يول ئاچاللىرىغا بېرىپ، ئۇچراتقانلىكى ئادەملەرنىڭ
ھەممىسىنى تويغا تەكلىپ قىلىڭلار» دەپتۇ. 10 بۇنىڭ بىلەن، چاكارلار يول
ئاچاللىرىغا چىقىپ، ياخشى بولامدۇ، يامان بولامدۇ، ئۇچراتقانلىكى
ئادەملەرنىڭ ھەممىسىنى يىغىپتۇ. توي بولغان ئورۇن مېھمانلار بىلەن
تولۇپتۇ.
11 پادىشاھ مېھمانلار بىلەن كۆرۈبكىلى كەلگەندە، ئۇ يەردە توي
كىيىمى كىيمىگەن بىر كىشىنى كۆرۈپتۇ. 12 پادىشاھ ئۇنىڭدىن: «بۇرادەر، توي
كىيىمى كىيمەي، بۇ يەرگە قانداق كىردىڭ؟» دەپ سوراپتۇ، بىراق ئۇ كىشى
ھېچقانداق جاۋاس بېرەلمەپتۇ. 13 پادىشاھ چاكارلىرىغا: «ئۇنىڭ پۇت_
قوللىرىنى باغلاپ، تابقىرىغا، قاراڭغۇلۇققا ئاچىقىپ تابلاڭلار ئۇ يەرگە
22
379 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 2 2_باب
تابلانغانلار ھەسرەتتە يىغلاپ، چىشلىرىنى غۇچۇرلىتىدۇ» دەپتۇ.
14 ئاخىردا، ھەزرىتى ئەيسا:
_ تەكلىپ قىلىنغانلار كۆپ، لېكىن تاللانغانلار ئاز، _ دېدى.
باج تاپشۇرۇش مەسىلىسى
15 بۇنىڭ بىلەن، پەرىسىيلەر ئۇ يەردىن كېتىپ، قانداق قىلىپ ھەزرىتى
ئەيسانى ئۆز سۆزلىرى بىلەن تۇزاققا چۈبۈرۈش ھەققىدە مەسلىھەتلەبتى.
16 ئۇلار ئۆز باگىرتلىرىنى رىمدىن تەيىنلەنگەن ھىرود پادىشاھنىڭ
تەرەپدارلىرى بىلەن بىللە ھەزرىتى ئەيسانىڭ يېنىغا ئەۋەتىپ:
_ ئۇستاز، سىزنىڭ سەمىمىي ئادەم ئىكەنلىكىڭىزنى، كىشىلەرگە
خۇدانىڭ يولىنى سادىقلىق بىلەن ئۆگىتىپ كەلگەنلىكىڭىزنى ۋە ھېچكىمگە
يۈز_خاتىر قىلمايدىغانلىقىڭىزنى بىلىمىز، چۈنكى كىشىلەرنىڭ سىرتقى
قىياپىتى بىلەن ھېسابلابمايسىز. 17 قېنى، ئېيتىپ بەرگەيسىز، رىم
ئىمپېراتورى قەيسەرگە باج تاپشۇرۇبىمىز تەۋرات قانۇنىمىزغا خىلاپمۇ
قانداق؟* _ دېيىشتى.
18 ئۇلارنىڭ يامان نىيىتىنى بىلگەن ھەزرىتى ئەيسا:
_ ئەي ساختىپەزلەر، نېمىشقا مېنى سۆزۈم ئارقىلىق ئىلىندۇرماقچى
بولۇۋاتىسىلەر؟ 19 باجغا تاپشۇرىدىغان پۇلۇڭلارنى ماڭا كۆرسىتىڭلارچۇ، _
دېدى. ئۇلار بىر دانە كۈمۈش تەڭگە ئەكەلدى. 20 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلاردىن:
*17. ئەينى ۋاقىتتا، يەھۇدىيلار رىملىقلارنىڭ زۇلمى ئاستىدا ياباۋاتقان بولۇپ، ئەگەر ھەزرىتى
ئەيسا: «رىم ئىمپېراتورىغا باج تاپشۇرۇش توغرا» دېسە، بۇ گەپ ئازادلىقنى ئىستىگەن كىشىلەرگە
ياقمايتتى. ناۋادا كىشىلەرنى باج تاپشۇرماسلىققا چاقىرسا، رىم ئىمپېرىيىسىگە قاربى چىققان
بولاتتى. ئۇلار مۇبۇنداق سوئاللارنى سوراش ئارقىلىق ھەزرىتى ئەيسانى گېپىدىن تۇتۇۋېلىپ،
رىملىقلارنىڭ قولىغا تاپشۇرۇپ، ئۇنىڭغا زىيانكەبلىك قىلماقچى بولۇبقان.
_ بۇنىڭ ئۈستىدىكى سۈرەت ۋە ئىسىم كىمنىڭ؟ _ دەپ سورىدى.
2 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 380
21 _ رىم ئىمپېراتورى قەيسەرنىڭ، _ دەپ جاۋاس بەردى ئۇلار.
_ ئۇنداق بولسا، قەيسەرنىڭ ھەققىنى قەيسەرگە، خۇدانىڭ ھەققىنى
خۇداغا تاپشۇرۇڭلار، _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا.
22 ئۇلار بۇ سۆزنى ئاڭلاپ، ھەيران بولۇبتى_دە، ھەزرىتى ئەيسانىڭ
يېنىدىن كېتىپ قالدى.
تىرىلىشكە مۇناسىۋەتلىك مەسىلە
23 بۇ كۈنى، ئۆلگەنلەر تىرىلمەيدۇ، دەپ قارايدىغان سادۇقىي دىنىي
ئېقىمىدىكىلەر ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئالدىغا كېلىپ:
24 _ ئۇستاز، مۇسا پەيغەمبەر تەۋراتتا: «بىر كىشى پەرزەنت كۆرمەي
ئۆلۈپ كەتسە، ئۇنىڭ ئاكا ياكى ئىنىسى تۇل قالغان يەڭگىسىنى ئەمرىگە
ئېلىپ، قېرىندىشى ئۈچۈن نەسىل قالدۇرۇبى لازىم» دەپ تەلىم بەرگەن.
25 بۇرۇن بۇ يەردە يەتتە ئاكا_ئۇكا بار ئىدى. چوڭى ئۆيلەنگەندىن كېيىن
ئالەمدىن ئۆتتى. پەرزەنت كۆرمىگەنلىكتىن، كەينىدىكى ئىنىسى يەڭگىسىنى
ئەمرىگە ئالدى. 26 بىراق، ئۇمۇ پەرزەنت كۆرمەي ئالەمدىن ئۆتۈپ، ئايالى
كەينىدىكى ئىنىسىغا ياتلىق بولدى. بۇ ئىش تاكى يەتتىنچى ئىنىسىغىچە
داۋاملابتى. 27 ئاخىردا، ئۇ ئايالمۇ ئالەمدىن ئۆتتى. 28 ئەمدى سورايدىغىنىمىز
بۇكى: قىيامەت كۈنى بۇ ئايال يەتتە ئاكا_ئۇكىدىن قايسىسىنىڭ ئايالى
بولۇپ تىرىلىدۇ؟ چۈنكى، ئۇنى ھەممىسى ئەمرىگە ئالغان_دە
29 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق جاۋاس بەردى:
_ سىلەر مۇقەددەس يازمىلارنى ۋە خۇدانىڭ قۇدرىتىنى
بىلمىگەنلىكىڭلار ئۈچۈن خاتالىشىسىلەر. 30 ئۆلۈمدىن تىرىلگەندىن كېيىن،
ئىنسانلار ئەربتىكى پەرىشتىلەرگە ئوخشاش، خوتۇن ئالمايدۇ، ئەرگە
تەگمەيدۇ. 31 ئۆلۈمدىن تىرىلىش مەسىلىسى ھەققىدە خۇدانىڭ سىلەرگە
381 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 2 2_باب
دېگەن سۆزىنى ئوقۇمىدىڭلارمۇ؟ ئەجدادلىرىمىز ئىبراھىم، ئىسھاق ۋە
ياقۇپلار ئاللىبۇرۇن ئالەمدىن ئۆتكەن بولسىمۇ، خۇدا ئۇلارنى تىرىك
ھېسابلاپ، 32 «مەن ئىبراھىم، ئىسھاق ۋە ياقۇپلار ئېتىقاد قىلىپ كەلگەن
خۇدا بولىمەن» دەيدۇ. دېمەك، خۇدا ئۆلۈكلەرنىڭ ئەمەس، تىرىكلەرنىڭ
خۇداسىدۇر.
33 بۇلارنى ئاڭلىغان خەلق ئۇنىڭ تەلىمىدىن داڭ قېتىپ قېلىشتى.
ئەڭ مۇھىم ئەمر
34 پەرىسىيلەر ھەزرىتى ئەيسانىڭ سادۇقىيلارنىڭ ئاغزىنى
تۇۋاقلىغانلىقىنى ئاڭلاپ، بىر يەرگە جەم بولۇبتى. 35 ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى
بىر تەۋرات ئۇستازى ھەزرىتى ئەيسانى سىناش مەقسىتىدە ئۇنىڭدىن:
36 _ ئۇستاز، تەۋرات قانۇنىدىكى ئەڭ مۇھىم ئەمر قايسى؟ _ دەپ
سورىدى.
37 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا مۇنداق دېدى:
_ «پەرۋەردىگارىڭ بولغان خۇدانى پۈتۈن قەلبىڭ، پۈتۈن جېنىڭ،
پۈتۈن زېھنىڭ بىلەن سۆيگىن.» 38 ئالدىنقى ۋە ئەڭ مۇھىم ئەمر مانا بۇ.
39 ئۇنىڭغا ئوخشاش مۇھىم يەنە بىر ئەمر بولسا «قوبناڭنى ئۆزۈڭنى
سۆيگەندەك سۆي.» 40 پۈتۈن تەۋرات قانۇنى ۋە پەيغەمبەرلەرنىڭ
تەلىماتلىرى بۇ ئىككى ئەمرنى ئاساس قىلغان.
قۇتقۇزخۇچى  _ مەسىھنىڭ سالاھىيىتى
41 پەرىسىيلەر توپلىشىپ تۇرغاندا، ھەزرىتى ئەيسا ئۇلاردىن:
42 _ قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھ توغرىسىدا نېمە ئويلاۋاتىسىلەر؟ ئۇ
كىمنىڭ ئەۋلادى؟ _ دەپ سورىدى.
3 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 382
_ داۋۇت پادىشاھنىڭ ئەۋلادى، _ دېيىشتى ئۇلار.
43 ھەزرىتى ئەيسا مۇنداق دېدى:
_ ئۇنداقتا، نېمە ئۈچۈن داۋۇت پادىشاھ مۇقەددەس روھنىڭ ئىلھامى
بىلەن قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھنى «خوجايىنىم» دەپ ئاتايدۇ؟ داۋۇت
زەبۇردا مۇنداق دېگەنغۇ:
44 «پەرۋەردىگار خوجايىنىمغا ئېيتتىكى:
'مەن سېنىڭ دۈبمەنلىرىڭنى
ئايىغىڭ ئاستىدا دەسسەتكۈچە،
مېنىڭ ئوڭ يېنىمدا ئولتۇرغىن'»
45 قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھ پادىشاھ داۋۇتنىڭ ئەۋلادى بولسىمۇ، لېكىن
پادىشاھ داۋۇت مەسىھنى «خوجايىنىم» دېگەن يەردە مەسىھ ئۇنىڭدىن
ئۇلۇ بولمامدۇ؟
46 ھەزرىتى ئەيساغا ھېچكىم گەپ قايتۇرالمىدى. بۇ كۈندىن
ئېتىبارەن، ھېچكىم ئۇنىڭدىن سوئال سورابقا پېتىنالمىدى.
ساختىپەزلەرنىڭ ئەيىبلىنىشى
1 بۇنىڭدىن كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا خالايىققا ۋە باگىرتلىرىغا
مۇنداق دېدى:
2 _ تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەرگە مۇسا پەيغەمبەر ئارقىلىق
چۈبۈرۈلگەن تەۋرات قانۇنىغا تەبىر بېرىش ھوقۇقى بېرىلگەن. 3 بۇڭا،
ئۇلارنىڭ سۆزلىرىنى ئاڭلاپ، دېگەنلىرىنى قىلىڭلار، لېكىن قىلغانلىرىنى
قىلماڭلار. چۈنكى، ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ دېگىنىگە ئۆزلىرى ئەمەل قىلمايدۇ.
23
383 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 3 2_باب
4 ئۇلار قاتتىق دىنىي قائىدىلىرى ئارقىلىق ئېغىر يۈكلەرنى بابقىلارنىڭ
زىممىسىگە ئارتىپ قويىدۇ. لېكىن، ئۆزلىرى بۇ يۈكلەرنى كۆتۈرۈبكە
بارماقلىرىنى مىدىرلىتىشنىمۇ خالىمايدۇ. 5 ئۇلار ھەممە ئىشلارنى بابقىلارغا
كۆز_كۆز قىلىش ئۈچۈنلا قىلىدۇ. ئۆزلىرىنى تەقۋادار كۆرسىتىش ئۈچۈن،
ئايەت قۇتىسنىڭ* چوڭىنى چىگىۋېلىپ، تونلىرىنىڭ چۇچىلىرىنى* ئۇزۇن
ساڭگىلىتىپ قويىدۇ. 6 زىياپەتلەردە تۆردە، ئىبادەتخانىلاردا ئالاھىدە ئورۇندا
ئولتۇرۇبقا ئامراق كېلىدۇ. 7 بازارلاردا كىشىلەرنىڭ ئۆزلىرىنى ھۆرمەتلەپ
سالام بېرىشى ۋە «ئۇستاز» دەپ ئاتىشىدىن ھۇزۇرلىنىدۇ.
8 بىراق، سىلەر «ئۇستاز» دەپ ئاتىلىشقا كۆنمەڭلار. چۈنكى، سىلەرنىڭ
يالغۇز بىرلا ئۇستازىڭلار بار. ئۇنىڭ ئۈستىگە، ھەممىڭلار بىر_بىرىڭلارغا
قېرىنداش. 9 يەر يۈزىدە ھېچقانداق كىشىنى ھۆرمەتلەپ «ئاتام» دېمەڭلار،
چۈنكى پەقەت بىرلا ئاتاڭلار بار. ئۇ بولسىمۇ ئەربتىكى ئاتاڭلاردۇر. 10 سىلەر
«خوجايىن» دەپ ئاتىلىشقىمۇ كۆنمەڭلار، چۈنكى پەقەت بىرلا
خوجايىنىڭلار بار. ئۇ بولسىمۇ قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھتۇر. 11 ئاراڭلاردا ئەڭ
مەرتىۋىلىك بولغان كىشى قالغانلارغا خىزمەت قىلسۇن. 12 ئۆزىنى ئۈستۈن
تۇتقىنى تۆۋەن قىلىنىدۇ، تۆۋەن تۇتقىنى ئۈستۈن قىلىنىدۇ.
13 ھالىڭلارغا ۋاي، ئەي ساختىپەز تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەر
سىلەر ئەربنىڭ پادىشاھلىقىنىڭ ئىشىكىنى ئىنسانلار ئۈچۈن تاقىدىڭلار يا
ئۆزۈڭلار كىرىشنى ئويلىمىدىڭلار، يا كىرىشنى ئىستىگەنلەرنىڭ كىرىشىگە
*5. تەقۋادارلىقنى بىلدۈرۈش ئۈچۈن پېشانە ياكى ئۈستى بىلەككە چىگىۋېلىنىدىغان، ئىچىگە
تەۋراتتىن ئېلىنغان ئايەتلەر يېزىلغان پۈتۈك سېلىنغان كىچىك قۇتا.
*5. يول ماڭغاندا پۇلاڭشىپ، خۇدانىڭ ئەمرلىرىگە ئەمەل قىلىشنى ئەسلىتىپ تۇرۇش ئۈچۈن،
ئۇلار تونلىرىغا چۇچا تىكىپ قوياتتى.
يول قويمىدىڭلار.
3 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 384
{14 ھالىڭلارغا ۋاي، ئەي ساختىپەز تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە
پەرىسىيلەر سىلەر تۇل ئاياللاردىن نەپ ئېلىپ، ئۇلارنىڭ مال_مۈلكىنى
يەيسىلەر. ئاندىن، بابقىلار كۆرسۇن دەپ، ئۇزۇندىن_ئۇزۇن دۇئا
قىلىسىلەر. بۇڭا، تېخىمۇ ئېغىر جازاغا تارتىلىسىلەر.}
15 ھالىڭلارغا ۋاي، ئەي ساختىپەز تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەر
سىلەر بىرەر ئادەمنى دىنىي ئېقىمىڭلارغا كىرگۈزۈش ئۈچۈن، يەر_جاھاننى
ئايلىنىپ چىقىسىلەر. بىراق، ئۇ كىشى ئېقىمىڭلارغا كىرگەندىن كېيىن، سىلەر
ئۇنى دوزاخقا كىرىشكە ئۆزۈڭلارغا قارىغاندا ھەسسىلەپ لايىق قىلىپ
يېتىشتۈرۈپ چىقىسىلەر.
16 ھالىڭلارغا ۋاي، ئەي قارىغۇ يولبابچىلار سىلەر: «ئىبادەتخانىنى
تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلغانلار قەسىمىگە ئەمەل قىلمىسىمۇ بولىدۇ، بىراق
ئىبادەتخانىدىكى ئالتۇننى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلغانلار قەسىمىدە تۇرۇبى
كېرەك» دەيسىلەر. 17 ئەي كۆزى كور ئەخمەقلەر ئالتۇن ئۇلۇغمۇ ياكى
ئالتۇننى مۇقەددەس قىلغان ئىبادەتخانىمۇ؟ 18 سىلەر يەنە: «قۇربانلىق
سۇپىسىنى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلغانلار قەسىمىگە ئەمەل قىلمىسىمۇ بولىدۇ،
بىراق قۇربانلىق سۇپىسىدىكى قۇربانلىقلارنى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلغانلار
قەسىمىدە تۇرۇبى كېرەك» دەيسىلەر. 19 ئەي كورلار قۇربانلىق ئۇلۇغمۇ
ياكى قۇربانلىقنى مۇقەددەس قىلغان قۇربانلىق سۇپىسىمۇ؟ 20 بۇنىڭ ئۈچۈن،
قۇربانلىق سۇپىسىنى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلغۇچى ھەم قۇربانلىق سۇپىسىنى
ھەم ئۇنىڭدىكى قۇربانلىقنى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلغان بولىدۇ.
21 ئىبادەتخانىنى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلغۇچىمۇ ھەم ئىبادەتخانىنى، ھەم
ئىبادەتخانىدا بولغۇچى خۇدانى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلغان بولىدۇ. 22 ئەربنى
تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلغۇچى خۇدانىڭ تەختى ۋە تەختتە ئولتۇرغان خۇدانى
تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلغان بولىدۇ.
23 ھالىڭلارغا ۋاي، ئەي ساختىپەز تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەر
385 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 3 2_باب
سىلەر ھەتتا يالپۇز، ئارپىبەدىيان ۋە زىرىلەرنىڭ ئوندىن بىر ئۈلۈبىنى خۇداغا
ئاتايسىلەريۇ، بىراق تەۋرات قانۇنىنىڭ تېخىمۇ مۇھىم تەرەپلىرى بولغان
ھەققانىيلىق، رەھىمدىللىك ۋە سادىقلىققا سەل قارايسىلەر. ئالدى بىلەن بۇ
ئىشلارنى ئورۇندىشىڭلار كېرەك. بابقا ئىشلارغا كەلسەك، ئۇلارغىمۇ سەل
قارابقا بولمايدۇ. 24 ئەي قارىغۇ يولبابچىلار سىلەر چىنەڭلەرگە چۈبكەن
كىچىككىنە پابىنىمۇ سۈزۈپ ئېلىۋېتىسىلەر، لېكىن بىرەر تۆگىنى پۈتۈن
پېتى يۇتۇۋېتىسلەر
25 ھالىڭلارغا ۋاي، ئەي ساختىپەز تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەر
سىلەر تېشىلا پاكىز يۇيۇلغان چىنە_قاچىلارغا ئوخشايسىلەر. قوللىرىڭلارنى
ياخشى يۇيىسىلەر، بىراق ئىچىڭلار ئاچكۆزلۈك ۋە بەخسىيەتچىلىك بىلەن
تولغان. 26 ئەي قارىغۇ پەرىسىيلەر ئاۋۋال چىنە_قاچىنىڭ ئىچىنى پاكلاڭلار،
بۇنداقتا تېشىمۇ پاك بولىدۇ.
27 ھالىڭلارغا ۋاي، ئەي ساختىپەز تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەر
سىلەر ئاقارتىپ قويۇلغان، سىرتقى كۆرۈنۈبى چىرايلىق، لېكىن ئىچى ئۆلۈك
ئۇستىخان ۋە ھەر خىل چىرىغان نەرسىلەرگە تولغان قەبرىلەرگە
ئوخشايسىلەر. 28 تېشىڭلاردىن كىشىلەرگە دۇرۇس ئادەملەردەك
كۆرۈنىسىلەر، لېكىن ئىچىڭلار ساختىپەزلىك ۋە يامانلىق بىلەن تولغان.
29 ھالىڭلارغا ۋاي، ئەي ساختىپەز تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەر
پەيغەمبەرلەرنىڭ قەبرىلىرىنى ياسىدىڭلار، ئادىللارنىڭ ئابىدىلىرىنى
بېزىدىڭلار. 30 «ئەجدادلىرىمىزنىڭ زامانىدا يابىغان بولساقىدۇق، ئۇلارنىڭ
پەيغەمبەرلەرنىڭ جېنىغا زامىن بولغان قىلمىشلىرىغا بېرىك بولمايتتۇق»
دەيسىلەر. 31 دېمەك، «ئەجدادلىرىمىز» دېگەن سۆزۈڭلار بىلەن
پەيغەمبەرلەرنى ئۆلتۈرگەنلەرنىڭ نەۋرىلىرى ئىكەنلىكىڭلارغا ئۆزۈڭلار
گۇۋاھلىق بەردىڭلار. 32 بۇنداق ئىكەن، ئەجدادلىرىڭلار بابلاپ بەرگەن
ئىشنى ئادا قىلىڭلار
4 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 386
33 ئەي زەھەرلىك يىلانلار يىلاننىڭ ئەۋلادلىرى دوزاخ ئازابىدىن
قانداقمۇ قۇتۇلالارسىلەر؟ 34 مانا بۇنىڭ ئۈچۈن، سىلەرگە پەيغەمبەرلەر،
ئاقىللار ۋە دىنىي ئۆلىمالارنى ئەۋەتىپ تۇرىمەن. سىلەر ئۇلارنىڭ بەزىلىرىنى
ئۆلتۈرىسىلەر، كرېستكە مىخلايسىلەر، بەزىلىرىنى ئىبادەتخانىلىرىڭلاردا
دەررىگە باسىسىلەر، بەھەردىن بەھەرگە قوغلايسىلەر. 35 بۇنداق قىلىپ،
بىگۇناھ ھابىلنىڭ ئۆلتۈرۈلۈبىدىن تارتىپ تاكى بەرەكيانىڭ ئوغلى روھانىي
زەكەرىيانىڭ مەركىزىي ئىبادەتخانىدىكى مۇقەددەس جاي بىلەن قۇربانلىق
سۇپىسىنىڭ ئارىلىقىدا ئۆلتۈرۈلۈبىگىچە بولغان ھەممە بىگۇناھلارنىڭ يەر
يۈزىدە ئېقىتىلغان قان قەرزلىرىگە جاۋاس بېرىسىلەر. 36 بىلىپ قويۇڭلاركى،
بۇ قىلمىشلارنىڭ جازاسىنىڭ ھەممىسى مۇبۇ زاماننىڭ ئادەملىرىنىڭ بوينىغا
چۈبىدۇ.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ يېرۇسالېم ئۈچۈن نالە قىلىشى
37 _ ئەي يېرۇسالېملىقلار پەيغەمبەرلەر ۋە خۇدا ئەۋەتكەن
ئەلچىلەرنى چالما_كېسەك قىلىپ ئۆلتۈرگەن يېرۇسالېملىقلار گويا مېكىيان
ئۆز چۈجىلىرىنى قانات ئاستىغا ئالغاندەك، مەنمۇ سىلەرنى قانچە قېتىم ئۆز
قوينۇمغا ئالماقچى بولدۇم، لېكىن سىلەر ئۇنىمىدىڭلار. 38 مانا، ئەمدى خۇدا
ئىبادەتخاناڭلاردىن ئايرىلىپ، سىلەرنى تابلاپ كېتىدۇ. 39 بۇنى بىلىپ
قويۇڭلاركى، سىلەر: «رەببىمىز ئەۋەتكەن قۇتقۇزغۇچىغا مۇبارەك بولسۇن»
دەپ ماڭا ئىشەنمىگۈچە، مېنى قايتىدىن كۆرەلمەيسىلەر.
مەركىزىي ئىبادەت9انىنىڭ ۋەيران قىلىنىشىدىن بېشارەت
1 ھەزرىتى ئەيسا مەركىزىي ئىبادەتخانىدىن چىقىپ، قايتىش
24 ئالدىدا تۇرغىنىدا، باگىرتلىرى ئۇنىڭ دىققىتىنى ئىبادەتخانا
387 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 4 2_باب
بىنالىرىغا تارتماقچى بولۇپ، ئۇنىڭ يېنىغا كېلىشتى. 2 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا:
_ مانا بۇلارنى كۆرۈۋاتامسىلەر؟ بىلىپ قويۇڭلاركى، بۇ يەردىكى
ھەممە نەرسە گۇمران قىلىنىدۇ، ھەتتا بىر تال ئۇل تېشىمۇ جايىدا
قالدۇرۇلمايدۇ، _ دېدى.
كەلگۈسى توخرىسىدىكى بېشارەتلەر
3 ھەزرىتى ئەيسا زەيتۇن تېغىدا ئولتۇرغاندا، باگىرتلىرى ئاستىغىنا
ئۇنىڭ يېنىغا كېلىپ:
_ بىزگە ئېيتىڭچۇ، بۇ دېگەنلىرىڭىز قاچان يۈز بېرىدۇ؟ سىزنىڭ ۋە
زامان ئاخىرىنىڭ كېلىشىنى بىلدۈرىدىغان قانداق بېشارەتلەر بولىدۇ؟ _ دەپ
سورابتى. 4 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق جاۋاس قايتۇردى:
_ بابقىلارنىڭ ئازدۇرۇبىدىن ھوبيار بولۇڭلار. 5 چۈنكى، نۇرغۇن
كىشىلەر مېنىڭ نامىمنى سېتىپ: «قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھ مەن بولىمەن»
دەۋېلىپ، كۆپ ئادەملەرنى ئازدۇرىدۇ. 6 سىلەر ئۇرۇش خەۋەرلىرى ۋە
ئۇرۇش بەپىلىرىنى ئاڭلايسىلەر، بۇلاردىن ئالاقزادە بولۇپ كەتمەڭلار،
چۈنكى بۇ ئىشلارنىڭ يۈز بېرىشى مۇقەررەر. لېكىن، بۇ زامان ئاخىرى يېتىپ
كەلدى، دېگەنلىك ئەمەس. 7 بىر مىللەت يەنە بىر مىللەت بىلەن ئۇرۇش
قىلىدۇ. بىر دلەت يەنە بىر دلەتكە ھۇجۇم قىلىدۇ. نۇرغۇن جايلاردا
ئاچارچىلىق ۋە يەر تەۋرەبلەر يۈز بېرىدۇ. 8 مانا بۇ ئىشلارنىڭ يۈز بېرىشى
خۇددى ھامىلىدار ئايالنىڭ تولغىقىنىڭ بابلانغىنىغا ئوخشايدۇ.
9 ئۇ چاغدا، كىشىلەر سىلەرنى تۇتۇپ، ئازاس_ئوقۇبەتكە سېلىپ
ئۆلتۈرىدۇ، ماڭا ئىشەنگەنلىكىڭلار ئۈچۈن پۈتكۈل مىللەتلەر سىلەردىن
نەپرەتلىنىدۇ. 10 ئۇ چاغدا، نۇرغۇن كىشىلەر ئېتىقادىدىن تانىدۇ، بىر_بىرىنى
تۇتۇپ بېرىدۇ ۋە بىر_بىرىگە ئۆچمەنلىك قىلىدۇ. 11 نۇرغۇن ساختا
4 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 388
پەيغەمبەرلەر مەيدانغا كېلىپ، نۇرغۇن كىشىلەرنى ئازدۇرىدۇ.
12 رەزىللىكلەرنىڭ كۆپىيىشى تۈپەيلىدىن، نۇرغۇن كىشىلەردىكى مېھىر_
مۇھەببەت سوۋۇيدۇ. 13 لېكىن، ئاخىرغىچە بەردابلىق بەرگەنلەر جەزمەن
قۇتقۇزۇلىدۇ. 14 خۇدانىڭ پادىشاھلىقى ھەققىدىكى بۇ خۇش خەۋەرنىڭ بارلىق
مىللەتلەرگە ئاڭلىتىلىشى ئۈچۈن، ئۇ پۈتۈن دۇنياغا تارقىتىلىدۇ، ئاندىن زامان
ئاخىرى كېلىدۇ.
يېرۇسالېمدىكى چوڭ بالايىئاپەت
15 _ دانىيال پەيغەمبەر ئېيتقان «يىرگىنچلىك ۋەيران قىلغۇچى» نىڭ
مۇقەددەس جايدا تۇرغىنىنى كۆرگىنىڭلاردا، (كىتابخانلار بۇ سۆزنىڭ
مەنىسىنى چۈبەنسۇن) 16 يەھۇدىيە ئۆلكىسىدىكى ئاھالىلەر تاغلارغا
قاچسۇن. 17 ئۆگزىدىكىلەر ئۆيىدىكى نەرسە_كېرەكلىرىنى ئالماي قاچسۇن.
18 ئېتىزلاردا ئىشلەۋاتقانلارمۇ چاپىنىنى ئېلىۋېلىش ئۈچۈن ئۆيىگە قايتماي
قېچىپ كەتسۇن. 19 ئۇ كۈنلەردە قېچىشى ئەپسىز بولغان ھامىلىدار ئاياللار ۋە
بالا ئېمىتىدىغان ئانىلارنىڭ ھالىغا ۋاي 20 قېچىشىڭلارنىڭ قىش ياكى دەم
ئېلىش كۈنىگە توغرا كېلىپ قالماسلىقى ئۈچۈن دۇئا قىلىڭلار.* 21 چۈنكى، ئۇ
كۈنلەردىكى بالايىئاپەتلەر دۇنيا ئاپىرىدە بولغاندىن بۇيان كۆرۈلۈپ باقمىغان،
كەلگۈسىدىمۇ كۆرۈلمەيدۇ. 22 ئۇ كۈنلەر ئازايتىلمىسىدى، ھېچكىم
قۇتۇلالمايتتى. لېكىن، خۇدانىڭ ئۆزى تاللىغانلىرى ئۈچۈن، ئۇ كۈنلەر
ئازايتىلىدۇ.
23 ئەگەر ئۇ چاغدا بىرى سىلەرگە: «قاراڭلار، قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھ
*20. دىنىي قائىدىلەر بويىچە، يەھۇدىيلارنىڭ دەم ئېلىش كۈنىدە بەھەر دەرۋازىسى ۋە دۇكانلار
تاقىلىدىغان بولغاچقا، يېمەكلىك سېتىۋېلىش ۋە بابقا يەرلەرگە قېچىش قۇلايسىز ئىدى.
بۇ يەردە» ياكى «مەسىھ ئەنە ئۇ يەردە» دېسە، ئىشەنمەڭلار. 24 چۈنكى،
389 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 4 2_باب
ساختا مەسىھلەر، ساختا پەيغەمبەرلەر مەيدانغا كېلىدۇ. ئەگەر مۇمكىن
بولسىدى، ئۇلار ھەتتا خۇدا تاللىغانلارنىمۇ چوڭ مۆجىزىلەر ۋە كارامەتلەر
بىلەن ئازدۇرغان بولاتتى. 25 ئېسىڭلاردا بولسۇنكى، مەن بۇلارنى ئېيتىش
بىلەن سىلەرنى ئالدىنئالا ئاگاھلاندۇرۇپ قويدۇم.
26 بۇنىڭ ئۈچۈن، بىرى سىلەرگە: «قاراڭلار، مەسىھ چۆل_باياۋاندا»
دېسە، ئۇ يەرگە بېرىپ يۈرمەڭلار. «قاراڭلار، ئۆينىڭ ئىچىدە» دېسە،
ئىشەنمەڭلار. 27 چۈنكى، ئىنسانئوغلىنىڭ كېلىشى بەرقتىن غەربكە يالت_
يۇلت قىلىپ چاققان چاقماقتەك بولىدۇ. 28 قۇزغۇنلارنىڭ توپلىنىشى
جەسەتنىڭ بۇ يەردە ئىكەنلىكىنى كۆرسەتكەندەك، بۇ ئالامەتلەر مەن تىلغا
ئالغان ئىشلارنىڭ يۈز بېرىشىنىڭ مۇقەررەر ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىدۇ.
ئىنسانئوخلىنىڭ قايتىپ كېلىشى
29 _ ئۇ بالايىئاپەتلىك كۈنلەر ئۆتۈپ كەتكەن ھامان،
«قۇياش قارىيىپ،
ئاي يورۇقلۇق بەرمەس،
يۇلتۇزلار ئاسماندىن تۆكۈلۈپ،
ئاسمان جىسىملىرى لەرزىگە كېلەر.»
30 ئۇ چاغدا، ئاسماندا ئىنسانئوغلىنىڭ كەلگەنلىكىنىڭ ئالامەتلىرى
كۆرۈنىدۇ، يەر يۈزىدىكى پۈتكۈل خەلقلەر يىغا_زار قىلىشىدۇ. ئۇلار
ئىنسانئوغلىنىڭ كۈ_قۇدرەت ۋە ئۇلۇ بان_بەرەپ بىلەن كۆكتىكى
بۇلۇتلار ئۈستىدە كېلىۋاتقانلىقىنى كۆرىدۇ. 31 ئۇ پەرىشتىلىرىنى جاراڭلىق بىر
كاناي ساداسى بىلەن ئەۋەتىپ، ئۇلار ئارقىلىق ئۆزى تاللىغان كىشىلەرنى
4 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 390
ئاسماننىڭ بىر چېتىدىن يەنە بىر چېتىگىچە، دۇنيانىڭ تۆت بۇلۇڭىدىن يىغىپ
بىر يەرگە جەم قىلىدۇ.
ئەنجۈر دەرى9ىدىن ساۋاق ئېلىش
32 _ ئەنجۈر دەرىخىدىن ساۋاق ئېلىڭلار. ئۇنىڭ باخلىرى كۆكىرىپ
يېڭى يوپۇرماق چىقارغاندا، يازنىڭ كېلىشىگە ئاز قالغانلىقىنى بىلىسىلەر.
33 خۇددى بۇنىڭدەك، مەن بايا دېگەن ئالامەتلەرنى كۆرگىنىڭلاردا،
خۇدانىڭ پادىشاھلىقىنىڭ* ئىشىك ئالدىدا، يەنى نامايان بولۇش ئالدىدا
تۇرۇۋاتقانلىقىنى بىلىڭلار. 34 بۇنى بىلىپ قويۇڭلاركى، مانا بۇ ئالامەتلەرنىڭ
ھەممىسى ئەمەلگە ئابۇرۇلماي تۇرۇپ، بۇ ئەۋلاد* كىشىلەر ئالەمدىن
ئۆتمەيدۇ. 35 ئاسمان_زېمىن يوقىلىدۇ، بىراق مېنىڭ سۆزلىرىم يوقالماي،
مەڭگۈ ئىناۋەتلىك بولىدۇ.
ھوغيار بولۇڭلار
36 _ بۇ ئىشلارنىڭ يۈز بېرىدىغان ۋاقىت_سائىتىگە كەلسەك، بۇنى
ئاتامدىن بابقا ھېچكىم بىلمەيدۇ. نە ئەربتىكى پەرىشتىلىرى، نە ئوغلى
*33. ئەسلى تېكىستتە «ئۇنىڭ» دەپ ئېلىنغان بولۇپ، ئىنسانئوغلىنى ياكى خۇدانىڭ
پادىشاھلىقىنى («لۇقا» 21_باس 31_ئايەت) كۆرسىتىدۇ.
*34. ئەگەر تىلغا ئېلىنغان ئالامەت يېرۇسالېمنىڭ ۋەيران بولۇبىغا (24_باس 2_ئايەت)
قارىتىلغان بولسا، ئۇنداقتا «ئەۋلاد» سۆزى تەبىئىيكى بۇ دەۋردە ياباپ ئۆتكەن ئادەملەرنى
كۆرسىتىدۇ. ئەگەر ئەيسا مەسىھنىڭ دۇنياغا قايتىپ كېلىشىگە (24_باس 30_ئايەت) قارىتىلغان
بولسا، «ئەۋلاد» سۆزى بەلكىم پۈتۈن يەھۇدىيە خەلقىنى ياكى بۇ ئايەتلەردە ئېيتىلغان ۋەقەلەرنىڭ
بابلىنىش ۋاقتىدا ياباۋاتقان ئەۋلادنى كۆرسىتىدۇ. بۇ ھەرگىز ھەزرىتى ئەيسادا «دۇنياغا دەرھال
قايتىپ كېلىمەن» دېگەن خاتا چۈبەنچىنىڭ بارلىقىنى بىلدۈرمەيدۇ.
بىلمەيدۇ. 37 نۇھ پەيغەمبەرنىڭ زامانىدا قانداق بولغان بولسا، ئىنسانئوغلى
391 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 4 2_باب
قايتىپ كەلگەندىمۇ بۇنداق بولىدۇ. 38 نۇھ توپان كېلىشتىن ئىلگىرى كېمىگە
ئولتۇرغان كۈنگىچە، بۇ زاماننىڭ كىشىلىرى بەخىرامان يەپ_ئىچىپ،
ئۆيلۈك_ئوچاقلىق بولۇپ كەلگەنىدى. 39 تۇيۇقسىز كەلگەن توپان كېمىگە
چۈبمىگەنلەرنىڭ ھەممىسىنى غەرق قىلغۇچە، كىشىلەر بۇ ئىشنىڭ ئۆز
بېشىغا كېلىشىدىن خەۋەرسىز بولغانغا ئوخشاش، ئىنسانئوغلىنىڭ قايتىپ
كېلىشىمۇ بۇنداق بولىدۇ. 40 ئۇ كۈنى، ئېتىزدا ئىشلەۋاتقان ئىككى كىشىدىن
بىرى قالدۇرۇلۇپ، يەنە بىرى ئەربكە ئېلىپ كېتىلىدۇ. 41 تۈگمەن تېشى
بىلەن ئۇن تارتىۋاتقان ئىككى ئايالنىڭ بىرى قالدۇرۇلۇپ، يەنە بىرى ئەربكە
ئېلىپ كېتىلىدۇ. 42 بۇنىڭ ئۈچۈن، ھوبيار بولۇڭلار، چۈنكى رەببىڭلار
قايتىپ كېلىدىغان كۈننى بىلمەيسىلەر. 43 لېكىن بۇنى بىلىڭلاركى، ئەگەر
ئۆي ئىگىسى ئوغرىنىڭ كېچىسى قاچان كېلىدىغانلىقىنى بىلسە، قاراپ تۇرۇپ،
ئوغرىنىڭ ئۆيگە بۇزۇپ كىرىشىگە ھەرگىز يول قويمايدۇ، ئەلۋەتتە.
44 بۇنىڭغا ئوخشاش، سىلەرمۇ ھەر دائىم تەييار تۇرۇڭلار. چۈنكى،
ئىنسانئوغلى سىلەر ئويلىمىغان چاغدا قايتىپ كېلىدۇ
ئىشەنچلىك ۋە ئىشەنچسىز چاكارلار
45 _ كىم ئىشەنچلىك ۋە زېرەك چاكار بولسا، خوجايىن ئۇنى بابقا
چاكارلىرى ئۈستىدىن كۆزىتىپ، خوجايىننىڭ ئوزۇق_تۈلۈكىنى ئۇلارغا
ۋاقتى_ۋاقتىدا تەقسىم قىلىپ بېرىشكە قويىدۇ. 46 خوجايىن سەپىرىدىن
قايتىپ كېلىپ، چاكىرىنىڭ بۇنچىلىك ساداقەت بىلەن خىزمەت قىلىۋاتقىنىنى
كۆرسە، بۇ چاكارنىڭ بەختى. 47 بىلىپ قويۇڭلاركى، خوجايىن ئۇنى پۈتۈن
تەئەللۇقاتىنى بابقۇرۇبقا قويىدۇ. 48 لېكىن، ئەگەر چاكار كۆڭلىگە يامان
غەرەز پۈكۈپ: «خوجايىنىم كېچىكىپ قايتىپ كېلىدىغۇ» دەپ، 49 بابقا
چاكارلارغا نوچىلىق قىلسا ۋە ئۈلپەتلىرى بىلەن بىللە يەپ_ئىچىپ مەست
5 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 392
بولۇپ يۈرسە، 50 خوجايىن كۈتۈلمىگەن بىر كۈنى، ئويلىمىغان بىر ۋاقىتتا
قايتىپ كېلىپ، 51 ئۇنى ئۇرۇپ چالا ئۆلۈك قىلىپ، ساختىپەزلەر بىلەن
ئوخشاش تەقدىرگە دۇچار قىلىدۇ. نەتىجىدە، چاكار ھەسرەتتە يىغلاپ،
چىشلىرىنى غۇچۇرلىتىدۇ.
ئون قىز قولداش توخرىسىدىكى تەمسىل
1 _ ئۇ ۋاقىتتا، ئەربنىڭ پادىشاھلىقى خۇددى قوللىرىغا چىرا
ئېلىپ تويى بولغان يىگىتنىڭ ئالدىغا چىققان ئون قىز قولدابقا
ئوخشايدۇ. 2 بۇ قىزلارنىڭ بەبى ئەقىلسىز، بەبى بولسا ئەقىللىق ئىكەن.
3 ئەقىلسىز قىزلار چىراغلىرىنى ئالغان بولسىمۇ، يېنىغا يا ئېلىۋالماپتۇ.
4 ئەقىللىق قىزلار بولسا چىراغلىرى بىلەن بىللە، قاچىلاردا ياغمۇ ئاپتۇ.
5 يىگىت ۋاقچە كەلگەچكە، ئۇلارنىڭ ھەممىسىنى ئۇيقۇ بېسىپ ئۇخلاپ
قاپتۇ.
6 يېرىم كېچىدە: «يىگىت كەلدى، ئالدىغا چىقىڭلار» دېگەن ئاۋاز
ئاڭلىنىپتۇ. 7 بۇنىڭ بىلەن، قىزلارنىڭ ھەممىسى ئورنىدىن تۇرۇپ چىراغلىرىنى
پەرلەپتۇ. 8 ئەقىلسىز قىزلار ئەقىللىقلەرگە: «چىراغلىرىمىز ئۆچۈپ قالاي
دېدى، يېغىڭلاردىن بېرىڭلارچۇ» دەپتۇ. 9 ئەقىللىق قىزلار: «ياق بىزگىمۇ
ھەم سىلەرگىمۇ يەتمەسلىكى مۇمكىن. ئەڭ ياخشىسى، دۇكانغا بېرىپ يا
سېتىۋېلىڭلار» دەپتۇ. 10 لېكىن، ئۇلار يا سېتىۋالغىلى كېتىۋاتقاندا، يىگىت
كېلىپ قاپتۇ، تەييارلىقى بار قىزلار ئۇنىڭ بىلەن بىرلىكتە توي زىياپىتىگە
كىرىپتۇ. ئىشىك تاقىلىپتۇ.
11 كېيىن، ھېلىقى قىزلار قايتىپ كېلىپ: «تەقسىر، تەقسىر ئىشىكنى
ئېچىۋېتىڭ» دەپتۇ. 12 بىراق، يىگىت: «بىلىپ قويۇڭلاركى، مەن سىلەرنى
تونۇمايمەن» دەپ جاۋاس بېرىپتۇ.
25
393 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 5 2_باب
13 ھەزرىتى ئەيسا يەنە مۇنداق دېدى:
_ بۇنىڭ ئۈچۈن، سەگەك بولۇڭلار، چۈنكى ئىنسانئوغلى قايتىپ
كېلىدىغان ۋاقىت_سائەتنى بىلمەيسىلەر.
ئۈ چاكار توخرىسىدىكى تەمسىل
14 _ ئەربنىڭ پادىشاھلىقى سەپەرگە چىقماقچى بولغان ئادەمگە
ئوخشايدۇ. ئۇ چاكارلىرىنى چاقىرىپ بايلىقىنى ئۇلارغا تاپشۇرۇپتۇ. 15 ئۇ ئادەم
ھەر بىر چاكارنىڭ ئوقەت قىلىش قابىلىيىتىگە قاراپ، بىرىگە بەش مىڭ،
بىرىگە ئىككى مىڭ، بىرىگە مىڭ كۈمۈش تەڭگە بېرىپ، يولغا چىقىپتۇ.
16 بەش مىڭ تەڭگە ئالغان چاكار دەرھال بېرىپ ئوقەت قىلىپ، يەنە بەش
مىڭ تەڭگە پايدا ئاپتۇ. 17 ئىككى مىڭ تەڭگە ئالغىنىمۇ يەنە ئىككى مىڭ
تەڭگە پايدا ئاپتۇ. 18 مىڭ تەڭگە ئالغىنى بولسا بېرىپ يەرنى كولاپ،
خوجايىنى ئۇنىڭغا تاپشۇرغان پۇلنى كۆمۈپ ساقلاپ قويۇپتۇ.
19 ئۇزۇن ۋاقىت ئۆتكەندىن كېيىن، بۇ چاكارلارنىڭ خوجايىنى قايتىپ
كېلىپ، ئۇلار بىلەن ھېسابلىشىشقا بابلاپتۇ. 20 بەش مىڭ تەڭگە ئالغان چاكار
يەنە بەش مىڭ تەڭگە قوبۇپ ئېلىپ كېلىپ: «خوجايىن، سىز ماڭا بەش
مىڭ تەڭگە تاپشۇرغانىدىڭىز. قاراڭ، يەنە بەش مىڭ تەڭگە پايدا ئالدىم»
دەپتۇ. 21 خوجايىن ئۇنىڭغا: «ناھايىتى ياخشى سەن ياخشى ۋە ئىشەنچلىك
چاكار ئىكەنسەن مەن ساڭا ھاۋالە قىلغان كىچىك ئىشتا ئىشەنچلىك بولۇپ
چىققانلىقىڭ ئۈچۈن، سېنى چوڭ ئىشلارغا قويىمەن. كەل، خوجايىنىڭنىڭ
خۇباللىقىغا جور بول» دەپتۇ. 22 ئىككى مىڭ تەڭگە ئالغان چاكارمۇ كېلىپ:
«خوجايىن، سىز ماڭا ئىككى مىڭ تەڭگە تاپشۇرغانىدىڭىز. قاراڭ، يەنە
ئىككى مىڭ تەڭگە پايدا ئالدىم» دەپتۇ. 23 خوجايىن ئۇنىڭغا: «ناھايىتى
ياخشى سەن ياخشى ۋە ئىشەنچلىك چاكار ئىكەنسەن مەن ساڭا ھاۋالە
5 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 394
قىلغان كىچىك ئىشتا ئىشەنچلىك بولۇپ چىققانلىقىڭ ئۈچۈن، مەن سېنى
چوڭ ئىشلارغا قويىمەن. كەل، خوجايىنىڭنىڭ خۇباللىقىغا جور بول»
دەپتۇ.
24 ئاندىن، مىڭ تەڭگە ئالغان چاكار كېلىپ: «خوجايىن، سىزنىڭ قاتتىق
ئادەم ئىكەنلىكىڭىزنى بىلەتتىم، چۈنكى ئۆزىڭىز تېرىمىسىڭىزمۇ، ئۇنىڭ
ھوسۇلىنى كۈتىسىز؛ ئۇرۇق سالمىسىڭىزمۇ، خامان ئالىسىز. 25 بۇڭا،
قورقۇپ، سىز بەرگەن تەڭگىنى يەرگە كۆمۈپ ساقلاپ قويغانىدىم. مانا
پۇلىڭىز» دەپتۇ. 26 خوجايىن ئۇنىڭغا: «ئەي، يامان ۋە ھۇرۇن چاكار سەن
مېنى تېرىمىغان يەردىن ئورۇۋالىدىغان، ئۇرۇق سالمىغان يەردىن خامان
ئالىدىغان ئادەم، دەپ تۇرۇپ، 27 نېمىشقا پۇلۇمنى جازانىخورلارغا ئامانەت
قويمىدىڭ. بۇنداق قىلساڭ، مەن قايتىپ كەلگەندە پۇلۇمنى ئۆسۈمى بىلەن
ئالمامتىم؟ 28 خوپ، ئۇنىڭ قولىدىكى مىڭ تەڭگىنى ئېلىپ، ئون مىڭ تەڭگە بار
چاكارغا بېرىڭلار 29 چۈنكى، بېرىلگەننى تولۇق ئىشلەتكەنلەرگە تېخىمۇ كۆپ
بېرىلىدۇ_دە، بۇنىڭ بىلەن ئۇلاردىكى تېخىمۇ كۆپىيىدۇ. لېكىن، بېرىلگەننى
ئىشلەتمىگەنلەرگە كەلسەك، ئۇلارنىڭ بارىمۇ ئېلىپ كېتىلىدۇ. 30 بۇ يارامسىز
چاكارنى سىرتقا، قاراڭغۇلۇققا قوغلىۋېتىڭلار، ئۇ يەردە ھەسرەتتە يىغلاپ،
چىشلىرىنى غۇچۇرلاتسۇن» دەپتۇ.
ئاخىرەتتىكى سوراق
31 _ ئىنسانئوغلى ئۆز بان_بەرىپى ئىچىدە پۈتۈن پەرىشتىلىرى
بىلەن بىللە كەلگىنىدە، پادىشاھ بولۇپ بەرەپ تەختىدە ئولتۇرىدۇ.
32_33 پۈتكۈل خەلقلەر ئۇنىڭ ئالدىدا توپلىنىدۇ. ئۇ ئۇلارنى قويلارنى ئوڭ
يېنىغا، ئۆچكىلەرنى سول يېنىغا ئايرىغان قويچىدەك ئايرىيدۇ. 34 ئۇ ئوڭ
يېنىدىكى كىشىلەرگە: «ئەي ئاتام تەرىپىدىن بەختلىك قىلىنغانلار، كېلىڭلار
395 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 5 2_باب
دۇنيا ئاپىرىدە بولغاندىن بېرى سىلەر ئۈچۈن تەييارلانغان مىراس _ خۇدانىڭ
پادىشاھلىقىغا ئىگە بولۇڭلار 35 چۈنكى، ئا قالغىنىمدا سىلەر ماڭا يېمەكلىك
بەردىڭلار، ئۇسسۇز قالغىنىمدا ئۇسسۇلۇق بەردىڭلار، مۇساپىر بولۇپ
يۈرگىنىمدە ئۆز قوينۇڭلارغا ئالدىڭلار، 36 يالىڭا قالغىنىمدا كىيىندۈردۈڭلار،
كېسەل بولۇپ قالغىنىمدا كېلىپ ھالىمدىن خەۋەر ئالدىڭلار، زىنداندا
ياتقىنىمدا يوقلاپ تۇردۇڭلار» دەيدۇ.
37 ئۇ چاغدا، ھەققانىي ئادەملەر ئۇنىڭغا: «ئى رەببىم، بىز سىزنى قاچان
ئا كۆرۈپ تويدۇردۇق ياكى ئۇسسۇز كۆرۈپ سۇ بەردۇق؟ 38 سىزنى قاچان
مۇساپىر كۆرۈپ قوينىمىزغا ئالدۇق ياكى يالىڭا كۆرۈپ كىيىندۈردۇق؟
39 سىزنى قاچان كېسەل ياكى زىنداندا كۆرۈپ يوقلاپ تۇردۇق؟» دەپ
سورايدۇ. 40 بىراق، پادىشاھ ئۇلارغا: «بىلىپ قويۇڭلاركى، ئەڭ ئەرزىمەس
قېرىندابلىرىمدىن بولغان بۇلارنىڭ بىرەرسىگە قىلغىنىڭلار دەل ماڭا
قىلغىنىڭلار بولۇپ ھېسابلىنىدۇ» دەپ جاۋاس بېرىدۇ.
41 ئاندىن سول يېنىدىكىلەرگە: «ئەي لەنىتىلەر، كۆزۈمدىن يوقىلىڭلار
بەيتان بىلەن ئۇنىڭ غالچىلىرىغا ھازىرلانغان مەڭگۈ ئۆچمەس دوزاخ ئوتىغا
كىرىڭلار 42 چۈنكى، ئا قالغىنىمدا ماڭا يېمەكلىك بەرمىدىڭلار،
ئۇسسىغىنىمدا ئۇسسۇلۇق بەرمىدىڭلار، 43 مۇساپىر بولۇپ يۈرگىنىمدە ئۆز
قوينۇڭلارغا ئالمىدىڭلار، يالىڭا قالغىنىمدا كىيىندۈرمىدىڭلار، كېسەل
بولغىنىمدا ۋە زىنداندا ياتقىنىمدا يوقلىمىدىڭلار» دەيدۇ.
44 ئۇ چاغدا، ئۇلار: «ئى رەببىم، سىزنى قاچان ئا، ئۇسسۇز، مۇساپىر،
يالىڭا، كېسەل ياكى زىنداندا كۆرۈپ تۇرۇپ خىزمىتىڭىزدە بولمىدۇق؟»
دەيدۇ. 45 بىراق، پادىشاھ ئۇلارغا: «بىلىپ قويۇڭلاركى، ئەڭ ئەرزىمەس
قېرىندابلىرىمدىن بولغان بۇلارنىڭ بىرەرسىگە قىلمىغاننى ماڭىمۇ قىلمىغان
بولدۇڭلار» دەپ جاۋاس قايتۇرىدۇ. 46 بۇنىڭ بىلەن، ئۇلار مەڭگۈلۈك جازاغا
ئۇچرايدۇ. ھەققانىي ئادەملەر بولسا مەڭگۈلۈك ھاياتقا ئېرىشىدۇ.
6 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 396
ھەزرىتى ئەيسانى ئۆلتۈرۈش سۇيىقەستى
1 ھەزرىتى ئەيسا بۇ سۆزلەرنى قىلىپ بولغاندىن كېيىن،
باگىرتلىرىغا:
_ سىلەرگە مەلۇمكى، 2 ئىككى كۈندىن كېيىن بولىدىغان ئۆتۈپ كېتىش
ھېيتىدا ئىنسانئوغلى كرېستكە مىخلىنىش ئۈچۈن تۇتۇپ بېرىلىدۇ، _ دېدى.
3 ئالىي روھانىيلار ۋە خەلق ئاقساقاللىرى قاياپا ئىسىملىك باش
روھانىينىڭ سارىيىدا جەم بولۇبتى. 4 ئۇلار ھەزرىتى ئەيسانى ھىيلە بىلەن
تۇتۇپ ئۇجۇقتۇرۇش ئۈچۈن مەسلىھەت قىلىشتى. 5 بىراق، ئۇلار:
_ بۇ ئىشنى ھېيت_ئايەم كۈنلىرى قىلمايلى. بولمىسا، خەلق ئارىسىدا
قالايمىقانچىلىق چىقىشى مۇمكىن، _ دېيىشتى.
گۇناھكار ئايالنىڭ ھەزرىتى ئەيسانى ئەتىرلىشى
6 ھەزرىتى ئەيسا بەيتانىيا يېزىسىدا ئىلگىرى ماخاۋ كېسىلىگە گىرىپتار
بولغان سىمۇننىڭ ئۆيىدە بولغاندا، 7 ئۇنىڭ يېنىغا بىر ئايال كىردى. ئۇ ئايال
ئاق قابتېشىدىن ياسالغان بىر قۇتىدا ناھايىتى قىممەتلىك ئەتىر ئېلىپ
كەلگەنىدى. ھەزرىتى ئەيسا داستىخاندا ئولتۇرغاندا، ئۇ ئايال ئەتىرنى ئۇنىڭ
بېشىغا قۇيدى. 8 باگىرتلار بۇنى كۆرۈپ خاپا بولۇبۇپ:
_ نېمىشقا بۇنداق ئىسراپچىلىق قىلىسىز؟ 9 بۇ ئەتىر جىق پۇلغا يارايتتى.
ئۇ سېتىلىپ پۇلى كەمبەغەللەرگە بېرىلسە بولاتتى، _ دېيىشتى.
10 باگىرتلارنىڭ نارازى بولغانلىقىنى بىلگەن ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا:
_ بۇ ئايالنى خىجىل قىلىپ نېمە قىلىسىلەر؟ ئۇ مەن ئۈچۈن ياخشى
ئىش قىلدى. 11 كەمبەغەللەر دائىم سىلەرنىڭ ئاراڭلاردا، لېكىن مەن
ئاراڭلاردا دائىم بولمايمەن. 12 بۇ ئايال بۇ ئەتىرنى مېنى دەپنە قىلىنىشقا تەييار
قىلىش ئۈچۈن بەدىنىمگە قۇيدى. 13 بىلىپ قويۇڭلاركى، بۇ خۇش خەۋەر
26
397 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 6 2_باب
دۇنيانىڭ قەيېرىدە يەتكۈزۈلسە، بۇ ئايال ئەسلىنىپ، ئۇنىڭ قىلغان ئىشى تىلغا
ئېلىنىدۇ، _ دېدى.
يەھۇدانىڭ ھەزرىتى ئەيساخا ساتقۇنلۇق قىلىشى
14 بۇ ۋاقىتتا، ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئون ئىككى باگىرتىدىن يەھۇدا
ئىشقارىيوت ئىسىملىك بىرى ئالىي روھانىيلارنىڭ ئالدىغا بېرىپ:
15 _ ئەيسانى تۇتۇپ بەرسەم، ماڭا نېمە بېرىسىلەر؟ _ دېدى. ئۇلار
ئۇنىڭغا ئوتتۇز كۈمۈش تەڭگە بەردى. 16 يەھۇدا بۇنىڭدىن ئېتىبارەن
ھەزرىتى ئەيسانى تۇتۇپ بېرىش ئۈچۈن پۇرسەت ئىزدەبكە بابلىدى.
ئۆتۈپ كېتىش ھېيتىنىڭ كەچلىك تامىقى
17 پېتىر نان ھېيتىنىڭ* بىرىنچى كۈنى، باگىرتلار ھەزرىتى ئەيسانىڭ
يېنىغا كېلىشىپ:
_ ئۆتۈپ كېتىش ھېيتىنىڭ تامىقىنى قەيەردە تەييارلىشىمىزنى
خالايسىز؟ _ دەپ سورىدى.
18 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا:
_ يېرۇسالېمغا كىرىپ پالانچىنىڭ ئۆيىگە بېرىپ ئۇنىڭغا: «ئۇستازىمىز:
'ۋاقىت_سائىتىم يېقىنلاپ قالدى، ئۆتۈپ كېتىش ھېيتىنى باگىرتلىرىم
بىلەن بىرلىكتە سىلەرنىڭ ئۆيدە ئۆتكۈزەي' دەيدۇ» دەپ ئېيتىڭلار، _
دېدى.
19 باگىرتلار ھەزرىتى ئەيسانىڭ بۇيرۇقىغا بىنائەن ئۆتۈپ كېتىش
*17. پېتىر نان ھېيتى يەتتە كۈن بولۇپ، بىرىنچى كۈنى ئۆتۈپ كېتىش ھېيتى دەپ ئاتىلىدۇ. بۇ
كۈنى، يەھۇدىيلار ئۆيلىرىدە قوي سويۇپ، پېتىر نان بىلەن يەيدۇ.
ھېيتىنىڭ تامىقىنى بۇ يەردە تەييارلابقا كىرىشتى. 20 كەچقۇرۇن، ھەزرىتى
6 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 398
ئەيسا ئون ئىككى باگىرتى بىلەن داستىخاندا ئولتۇردى. 21 ئۇ تاماق يەۋېتىپ:
_ بىلىپ قويۇڭلاركى، ئاراڭلاردا بىرەيلەن ماڭا ساتقۇنلۇق قىلىدۇ، _
دېدى.
22 بۇ سۆز ئۇلارنى ئىنتايىن قايغۇغا سالدى. ئۇلار بىر_بىرلەپ:
_ يا رەببىم، مەن ئەمەستىمەن؟ _ دەپ سورابقا بابلىدى.
23 _ ماڭا ساتقۇنلۇق قىلغۇچى قولىدىكى ناننى تەخسىگە مەن بىلەن
بىللە تۆگۈرگەن كىشىدۇر. 24 ئىنسانئوغلى مۇقەددەس يازمىلاردا
يېزىلغىنىدەك ئالەمدىن ئۆتىدۇ. لېكىن، ئۇنىڭغا ساتقۇنلۇق قىلىدىغان كىشىنىڭ
ھالىغا ۋاي ئۇ ئادەم تۇغۇلمىغان بولسىچۇ كابكى _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا.
25 ئۇنىڭغا ساتقۇنلۇق قىلماقچى بولغان يەھۇدا:
_ ئۇستاز، مەن ئەمەستىمەن؟ _ دەپ سورىدى. ھەزرىتى ئەيسا
ئۇنىڭغا:
_ دەل سەن، _ دېدى.
26 ئۇلار تاماق يېيىشىۋاتقاندا، ھەزرىتى ئەيسا بىر ناننى قولىغا ئېلىپ
خۇداغا بۈكۈر ئېيتقاندىن كېيىن، ئۇنى ئوبتۇپ تۇرۇپ، باگىرتلىرىغا
ئۈلەبتۈرۈپ بەردى ۋە:
_ ئېلىڭلار، يەڭلار، بۇ مېنىڭ تېنىم، _ دېدى.
27 ئاندىن، قولىغا بىر جام ئېلىپ خۇداغا بۈكۈر ئېيتقاندىن كېيىن، ئۇنى
باگىرتلىرىغا سۇنۇپ:
_ ھەممەيلەن بۇنىڭدىن ئىچىڭلار. 28 بۇ مېنىڭ نۇرغۇن ئادەملەرنىڭ
گۇناھلىرىنىڭ كەچۈرۈم قىلىنىشى ئۈچۈن تۆكۈلۈپ، خۇدانىڭ ئەھدىسىنى
تۈزىدىغان قېنىمدۇر. 29 بۇنى بىلىپ قويۇڭلاركى، خۇدائاتامنىڭ پادىشاھلىقىدا
سىلەر بىلەن بىرلىكتە يېڭىچە بارابتىن ئىچمىگۈچە، بۇنداق بارابنى
ھەرگىز ئىچمەيمەن، _ دېدى.
30 ئۇلار مەدھىيە ناخشىسىنى ئېيتقاندىن كېيىن تالاغا چىقىپ، زەيتۇن
399 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 6 2_باب
تېغىغا قاراپ كېتىشتى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ پېترۇسنىڭ تانىدىغانلىقىنى ئېيتىشى
31 بۇ چاغدا، ھەزرىتى ئەيسا باگىرتلىرىغا:
_ بۈگۈن كېچە ھەممىڭلار مېنىڭ بېشىمغا كېلىدىغان ئىشلار
سەۋەبلىك مېنى تابلاپ كېتىشىلەر، چۈنكى مۇقەددەس يازمىلاردا خۇدا:
«قويچىنى ئۇرۇپ ئۆلتۈرىمەن،
پادىدىكى قويلىرى پاتىپاراق بولۇپ كېتىدۇ» دېگەن.
32 لېكىن، مەن تىرىلگەندىن كېيىن، جەلىلىيىگە سىلەردىن بۇرۇن
بارىمەن، _ دېدى.
33 پېترۇس ئۇنىڭغا:
_ ھەممەيلەن سىزنى تابلاپ كەتسىمۇ، مەن ھەرگىز تابلاپ
كەتمەيمەن، _ دېدى.
34 _ بىلىپ قويغىنكى، بۈگۈن كېچە خوراز چىللابتىن بۇرۇن، سەن
مەندىن ئۈ قېتىم تانىسەن، _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا.
35 بىراق، پېترۇس:
_ سىز بىلەن بىللە ئۆلۈبكە توغرا كەلسىمۇ، سىزدىن تانمايمەن، _
دېدى. قالغان باگىرتلارمۇ بۇنداق دېيىشتى.
گېتسىمانە باخچىسىدىكى دۇئا_تىلاۋەت
36 كېيىن، ھەزرىتى ئەيسا باگىرتلىرى بىلەن بىللە گېتسىمانە دېگەن
بىر يەرگە كەلدى. ئۇ باگىرتلىرىغا: «مەن ئۇ ياققا بېرىپ دۇئا_تىلاۋەت
6 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 400
قىلىپ كەلگۈچە، مۇبۇ جايدا ئولتۇرۇپ تۇرۇڭلار» دەپ، 37 پېترۇسنى،
بۇنداقلا زەبەدىينىڭ ئىككى ئوغلى ياقۇپ ۋە يۇھاننانى بىرگە ئېلىپ ماڭدى.
بۇ ۋاقىتتا، ھەزرىتى ئەيسانى غەم بېسىپ، كۆڭلى قاتتىق بىئارام بولۇبقا
بابلىدى. 38 ئۇ ئۇلارغا:
_ جېنىم چىقىپ كېتىدىغاندەك غەم_قايغۇغا پاتتى. سىلەر بۇ يەردە
قېلىپ، مەن بىلەن بىرلىكتە ھوبيار تۇرۇڭلار، _ دېدى 39 ۋە سەل نېرىراق
بېرىپ، يەرگە باش قويۇپ دۇئا قىلىپ:
_ ئى ئاتا، مۇمكىن بولسا بۇ ئازاس قەدىھىنى مەندىن
يىراقلابتۇرغايسەن. لېكىن، بۇ ئىش مېنىڭ ئەمەس، بەلكى سېنىڭ ئىرادەڭ
بويىچە بولسۇن، _ دېدى.
40 ئۇ باگىرتلىرىنىڭ يېنىغا قايتىپ كەلگىنىدە، ئۇلارنىڭ مۈگدەپ
قالغانلىقىنى كۆرۈپ، پېترۇسقا:
_ مەن بىلەن بىللە بىرەر سائەتمۇ ھوبيار تۇرالمىدىڭلارمۇ؟
41 ئېزىقتۇرۇلۇبتىن ساقلىنىش ئۈچۈن، سەگەك تۇرۇپ دۇئا قىلىڭلار. كۆڭۈل
خالايدۇ، لېكىن تەن ئاجىزدۇر، _ دېدى.
42 ھەزرىتى ئەيسا ئىككىنچى قېتىم بېرىپ، يەنە دۇئا قىلىپ:
_ ئى ئاتا، ئەگەر مەن بۇ ئازاس قەدىھىنى ئىچمىگۈچە بۇ قەدەھ
مەندىن يىراقلابتۇرۇلمىسا، ئۇنداقتا سېنىڭ ئىرادەڭ بويىچە بولسۇن، _
دېدى. 43 ئۇ باگىرتلىرىنىڭ يېنىغا قايتىپ كەلگىنىدە، ئۇلارنىڭ يەنە مۈگدەپ
قالغانلىقىنى كۆردى. چۈنكى، ئۇلار كۆزلىرىنى ئاچالماي قالغانىدى.
44 بۇنىڭ بىلەن، ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارنى تابلاپ ئۈچىنچى قېتىم
بېرىپ، يەنە بۇ سۆزلەر بىلەن دۇئا قىلدى.
45 كېيىن، باگىرتلارنىڭ يېنىغا كېلىپ:
_ سىلەر تېخىچە دەم ئېلىپ ئۇخلاۋاتامسىلەر؟ ئىنسانئوغلىنىڭ
گۇناھكارلارنىڭ قولىغا تاپشۇرۇلىدىغان ۋاقىت_سائىتى يېتىپ كەلدى.
401 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 6 2_باب
46 قوپۇڭلار، كېتەيلى، مانا ماڭا ساتقۇنلۇق قىلىدىغان كىشى كەپتۇ _ دېدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ تۇتقۇن قىلىنىشى
47 ھەزرىتى ئەيسانىڭ سۆزى ئاياغلابماستىنلا، ئون ئىككى باگىرتىنىڭ
بىرى بولغان يەھۇدا كەلدى. ئۇنىڭ يېنىدا ئالىي روھانىيلار ۋە خەلق
ئاقساقاللىرى تەرىپىدىن ئەۋەتىلگەن، قىلىچ_توقماقلار بىلەن قوراللانغان زور
بىر توپ ئادەم بار ئىدى. 48 ھەزرىتى ئەيساغا ساتقۇنلۇق قىلغان يەھۇدا
ئۇلارغا ئاللىبۇرۇن: «مەن كىمنى سۆيسەم، ھەزرىتى ئەيسا بۇ. سىلەر ئۇنى
تۇتۇڭلار» دېگەن ۋە سۆيۈش ئارقىلىق بەلگە بەرمەكچى بولغانىدى. 49 ئۇ
ئۇدۇل ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئالدىغا بېرىپ:
_ سالام ئۇستاز، _ دەپ ئۇنى سۆيدى.
50 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا:
_ بۇرادەر، قىلىدىغىنىڭنى قىل، _ دېدى. بۇنىڭ بىلەن، ھېلىقى
ئادەملەر يوپۇرۇلۇپ كېلىپ، ھەزرىتى ئەيساغا قول سېلىپ، ئۇنى تۇتقۇن
قىلدى. 51 ھەزرىتى ئەيسانىڭ يېنىدىكىلەردىن بىرەيلەن دەرھال قىلىچىنى
سۇغۇرۇپ، باش روھانىينىڭ چاكىرىغا ئۇردى. قىلىچ چاكارنىڭ قۇلىقىغا
تېگىپ، ئۇنى بىلىپ چۈبۈرۈۋەتتى. 52 ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا:
_ قىلىچىڭنى قىنىغا سال، قىلىچ كۆتۈرگەنلەر قىلىچ ئاستىدا ھالاك
بولىدۇ. 53 ياكى مېنى خۇدائاتامدىن ياردەم ئالالمايدۇ، دەپ ئويلاپ
قالدىڭمۇ؟ خالىسام، ئۇ ماڭا بۇئان ئون ئىككى تۈمەندىن ئارتۇق پەرىشتە
ئەۋەتىدۇ. 54 بىراق، ئەگەر مەن ئۇنداق قىلسام، مۇقەددەس يازمىلاردىكى
چوقۇم مۇبۇنداق بولۇبى كېرەكلىكى توغرىسىدىكى سۆزلەر قانداق ئەمەلگە
ئابسۇن؟ _ دېدى.
55 ئاندىن، ھەزرىتى ئەيسا ئۇ ئادەملەرگە قاراپ مۇنداق دېدى:
6 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 402
_ سىلەر قىلىچ_توقماقلارنى كۆتۈرۈپ مېنى تۇتقىلى كەپسىلەر، مېنى
قاراقچى كۆرۈۋاتامسىلەر؟ ھەر كۈنى مەركىزىي ئىبادەتخانا ھويلىلىرىدا
ئولتۇرۇپ تەلىم بېرەتتىم. ئۇ چاغدا تۇتمىدىڭلار. 56 ئەمما، بۇ ئىشلارنىڭ يۈز
بېرىشى پەيغەمبەرلەرنىڭ مۇقەددەس يازمىلاردا ئالدىن ئېيتقانلىرىنىڭ
ئەمەلگە ئابۇرۇلۇبى بولدى.
بۇ چاغدا، باگىرتلىرىنىڭ ھەممىسى ئۇنى تابلاپ قېچىپ كېتىشتى.
ئالىي كېڭەغمىدە سوتلىنىش
57 ھەزرىتى ئەيسانى تۇتقۇن قىلغانلار ئۇنى باش روھانىي قاياپانىڭ
ئالدىغا ئېلىپ بېرىشتى. تەۋرات ئۇستازلىرى بىلەن خەلق ئاقساقاللىرىمۇ ئۇ
يەردە جەم بولۇبقانىدى. 58 پېترۇس ھەزرىتى ئەيساغا تاكى باش روھانىينىڭ
ھويلىسىغىچە يىراقتىن ئەگىشىپ باردى ۋە ئىشنىڭ نەتىجىسىنى كۆرۈش
ئۈچۈن ئىچكىرىگە كىرىپ، قاراۋۇللارنىڭ يېنىدا ئولتۇردى. 59 ئالىي روھانىيلار
ۋە پۈتۈن ئالىي كېڭەبمە ئەزالىرى ھەزرىتى ئەيسانى ئۆلۈم جازاسىغا
مەھكۇم قىلىش ئۈچۈن، يالغان ئىسپات ئىزدەيتتى. 60 بىرمۇنچە يالغان
گۇۋاھچىلار ئوتتۇرىغا چىققان بولسىمۇ، ئىسپات كۆرسىتىپ بېرەلمىدى.
ئاخىردا، ئىككى گۇۋاھچى ئوتتۇرىغا چىقىپ:
61 _ بۇ ئادەم: «مەن خۇدانىڭ ئىبادەتخانىسىنى بۇزۇپ تابلاپ، ئۈ
كۈن ئىچىدە قايتا ياساپ چىقالايمەن» دېگەن، _ دېدى.
62 باش روھانىي ئورنىدىن تۇرۇپ، ھەزرىتى ئەيساغا:
_ قېنى، جاۋاس بەرمەمسەن؟ بۇلارنىڭ سېنىڭ ئۈستۈڭدىن بەرگەن
گۇۋاھلىقلىرىغا نېمە دەيسەن؟ _ دېدى. 63 لېكىن، ھەزرىتى ئەيسا لام_جىم
دېمىدى.
باش روھانىي ئۇنىڭغا:
403 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 6 2_باب
_ مەڭگۈ ھايات خۇدا ئالدىدا قەسەم قىلىشىڭنى بۇيرۇيمەن. ئېيتقىن،
خۇدانىڭ ئوغلى قۇتقۇزغۇچى  _ مەسىھ سەنمۇ؟ _ دېدى.
64 ھەزرىتى ئەيسا مۇنداق جاۋاس قايتۇردى:
_ سىزنىڭ دېگىنىڭىزدەك. لېكىن بۇنى بىلىپ قويۇڭكى، بۇنىڭدىن
كېيىن سىلەر ئىنسانئوغلىنىڭ قادىر خۇدانىڭ ئوڭ يېنىدا ئولتۇرىدىغانلىقىنى ۋە
كۆكتىكى بۇلۇتلار ئۈستىدە كېلىدىغانلىقىنى كۆرىسىلەر.
65 بۇ سۆزنى ئاڭلىغان باش روھانىي تونلىرىنى يىرتىپ* تابلاپ:
_ ئۇ خۇداغا كۇپۇرلۇق قىلدى. ئەمدى بابقا ھېچقانداق گۇۋاھچىنىڭ
ھاجىتى قالمىدى. سىلەر ئۇنىڭ كۇپۇرلۇقلىرىنى ئاڭلىدىڭلار. 66 ئەمدى بۇنىڭغا
نېمە دەيسىلەر؟ _ دېدى.
_ ئۆلۈم جازاسىغا تېگىشلىك _ دەپ جاۋاس قايتۇرۇبتى ئۇلار.
67 بۇنىڭ بىلەن، ئۇلار ھەزرىتى ئەيسانىڭ يۈزىگە تۈكۈرۈپ، ئۇنىڭغا
مۇبت ئاتتى. بەزىلىرى ئۇنى كاچاتلاپ:
68 _ ئەي مەسىھ، پەيغەمبەر بولساڭ، ئېيتىپ باققىنا، سېنى كىم
ئۇردى؟ _ دېيىشتى.
پېترۇسنىڭ ھەزرىتى ئەيسادىن تېنىشى
69 پېترۇس تابقىرىدىكى ھويلىدا ئولتۇراتتى. بىر دېدەك ئۇنىڭ يېنىغا
كېلىپ:
_ سەن جەلىلىيىلىك ئەيسا بىلەن بىر ئىدىڭغۇ، _ دېدى.
*65. باش روھانىي ھەزرىتى ئەيسانى «كۇپۇرلۇق قىلدى» دەپ قاراپ، ئۆزىنىڭ بۇنىڭغا بولغان
چۆچۈبى ۋە غەزىپىنى ئىپادىلەش ئۈچۈن، كىيىملىرىنى يىرتقان. ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئۆزىنىڭ مەسىھ
ئىكەنلىكىنى ئېتىراپ قىلىشى ئۇنىڭ خۇداغا خاس ھوقۇق ۋە بۆھرەت مەندىدۇر، دېگەنلىكىدۇر.
70 _ سېنىڭ نېمە دەۋاتقانلىقىڭنى چۈبەنمىدىم _ دەپ ئىنكار قىلدى
7 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 404
پېترۇس ھەممەيلەننىڭ ئالدىدا.
71 ئاندىن، پېترۇس دەرۋازىنىڭ ئالدىغا چىقتى. ئۇنى كۆرگەن يەنە بىر
دېدەك ئۇ يەردە تۇرغانلارغا:
_ بۇ ئادەم ناسىرەلىك ئەيسانىڭ بېرىكى ئىدى، _ دېدى.
72 پېترۇس قەسەم قىلىپ:
_ مەن ئۇ ئادەمنى تونۇمايمەن، _ دەپ يەنە ئىنكار قىلدى.
73 ئۇ يەردە تۇرغانلار بىرئازدىن كېيىن پېترۇسنىڭ يېنىغا كېلىپ:
_ بۈبھىسىزكى، سەن ئەيسانىڭ بېرىكلىرىنىڭ بىرى. تەلەپپۇزۇڭدىن
مانا مەن دەپ چىقىپ تۇرىدۇ، _ دېيىشتى.
74 پېترۇس قەسەم قىلىپ:
_ ئۇ ئادەمنى تونۇمايمەن. بولمىسا، مېنى خۇدا ئۇرسۇن _ دېدى.
دەل بۇ چاغدا، خوراز چىللىدى. 75 پېترۇس ھەزرىتى ئەيسانىڭ:
«خوراز چىللابتىن بۇرۇن، سەن مەندىن ئۈ قېتىم تانىسەن» دېگەن
سۆزىنى ئېسىگە ئېلىپ، تابقىرىغا چىقىپ قاتتىق يىغلاپ كەتتى.
يەھۇدانىڭ ئۆلۈغى
1 تاڭ ئېتىشى بىلەنلا، پۈتۈن ئالىي روھانىيلار بىلەن خەلق
ئاقساقاللىرى مەسلىھەتلىشىپ، ھەزرىتى ئەيسانى ئۆلۈمگە
مەھكۇم قىلدۇرۇش ئۈچۈن باغلاپ، 2 ۋالىي پىلاتۇسقا تاپشۇرۇپ بەردى.
3 ھەزرىتى ئەيساغا ساتقۇنلۇق قىلغان يەھۇدا ھەزرىتى ئەيسانىڭ
ئۆلۈمگە مەھكۇم قىلىنغانلىقىنى كۆرۈپ، ئۆز قىلمىشىغا پۇبايمان قىلدى ۋە
ئالىي روھانىيلار بىلەن ئاقساقاللارغا ئوتتۇز كۈمۈش تەڭگىنى قايتۇرۇپ
بېرىپ:
4 _ مەن بىگۇناھ بىر جانغا زامىن بولۇپ گۇناھ ئۆتكۈزدۈم، _ دېدى.
27
405 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 7 2_باب
_ بۇ سېنىڭ ئىشىڭ، بىزنىڭ نېمە كارىمىز؟ _ دېيىشتى ئۇلار.
5 يەھۇدا پۇللارنى ئىبادەتخانىنىڭ ئىچىگە چېچىۋەتتى ۋە ئۇ يەردىن
چىقىپ، ئېسىلىپ ئۆلۈۋالدى.
6 پۇللارنى يىغىۋالغان ئالىي روھانىيلار:
_ قان تۆكۈش ئۈچۈن تۆلەنگەن بۇ تەڭگىلەرنى ئىبادەتخانىنىڭ
خەزىنىسىگە قويۇش ھارام، _ دېيىشتى. 7 ئۇلار ئۆزئارا مەسلىھەتلىشىپ، بۇ
پۇللار بىلەن ياقا يۇرتلۇقلارغا مازارلىق قىلىش ئۈچۈن، خۇمدانچىنىڭ بىر
پارچە يېرىنى سېتىۋالدى. 8 بۇنىڭ ئۈچۈن، بۇ يەر ھازىرغىچە «قانلىق يەر»
دەپ ئاتىلىپ كەلمەكتە.
9 بۇ ۋەقە ئارقىلىق يەرەمىيا پەيغەمبەر تەرىپىدىن بۇرۇن ئېيتىلغان مۇنۇ
سۆزلەر ئەمەلگە ئابۇرۇلدى:
«ئۇلار ئىسرائىل خەلقىنىڭ ئۇنىڭ ئۈچۈن بەلگىلىگەن
باھاسىنى،
يەنى ئوتتۇز كۈمۈش تەڭگىنى ئېلىشتى
10 ۋە پەرۋەردىگار ماڭا ئەمر قىلغاندەك،
خۇمدانچىنىڭ يېرىنى سېتىۋېلىشقا خەجلەبتى.»
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ۋالىي پىلاتۇسنىڭ ئالدىدا سوتلىنىشى
11 ھەزرىتى ئەيسا ۋالىينىڭ ئالدىغا كەلتۈرۈلدى. ۋالىي ئۇنىڭدىن:
_ سەن يەھۇدىيلارنىڭ پادىشاھىمۇ؟ _ دەپ سورىدى.
_ ئېيتقىنىڭىزدەك، _ دېدى ھەزرىتى ئەيسا.
12 ئالىي روھانىيلار ۋە ئاقساقاللار ئۇنىڭ ئۈستىدىن ئەرز_بىكايەت
قىلغاندا، ئۇ بىر ئېغىزمۇ جاۋاس بەرمىدى. 13 بۇنىڭ بىلەن، پىلاتۇس ئۇنىڭغا:
7 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 406
_ سېنىڭ ئۈستۈڭدىن قىلىنغان بۇنچە كۆپ بىكايەتلەرنى
ئاڭلىمايۋاتامسەن؟ _ دېدى. 14 بىراق، ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارنىڭ بىرىگىمۇ
جاۋاس بەرمىدى. ۋالىي بۇنىڭغا ئىنتايىن ھەيران قالدى.
15 ھەر قېتىملىق ئۆتۈپ كېتىش ھېيتىدا، ۋالىي ئادىتى بويىچە خالايىق
تەلەپ قىلغان بىر مەھبۇسنى قويۇپ بېرەتتى. 16 ئەينى ۋاقىتتا، بارابباس
ئىسىملىك نامى چىققان بىر مەھبۇس زىنداندا ئىدى. 17 خەلق بىر يەرگە جەم
بولغاندا، پىلاتۇس ئۇلاردىن:
_ سىلەر ئۈچۈن كىمنى قويۇپ بېرىشىمنى تەلەپ قىلىسىلەر؟
بارابباسنىمۇ ياكى مەسىھ دەپ ئاتالغان ئەيسانىمۇ؟ _ دەپ سورىدى.
18 پىلاتۇس ئالىي روھانىيلار ۋە ئاقساقاللارنىڭ ھەزرىتى ئەيساغا
ھەسەتخورلۇق قىلىپ ئۇنى ئۆزىگە تاپشۇرۇپ بەرگەنلىكىنى بىلەتتى.
19 پىلاتۇس سوراق مۇنبىرىدە ئولتۇرغاندا، ئايالى ئۇنىڭغا:
_ ئۇ بىگۇناھ ئادەمگە تەگمەڭ. ئۇ تۈنۈگۈن كېچە چۈبۈمگە كىرىپ،
كۆپ ئازابلاندىم، _ دەپ خەۋەر ئەۋەتتى.
20 ئالىي روھانىيلار ۋە ئاقساقاللار بولسا خەلقنى كۈبكۈرتۈپ، ۋالىي
پىلاتۇستىن بارابباسنى قويۇپ بېرىشنى ۋە ھەزرىتى ئەيسانى ئۆلۈمگە
مەھكۇم قىلىشنى تەلەپ قىلدۇردى.
21 ۋالىي ئۇلاردىن يەنە:
_ سىلەر ئۈچۈن بۇ ئىككىسىنىڭ قايسىسىنى قويۇپ بېرىشىمنى تەلەپ
قىلىسىلەر؟ _ دەپ سورىدى.
_ بارابباسنى، _ دېيىشتى ئۇلار.
22 _ ئۇنداق بولسا، مەسىھ دەپ ئاتالغان ئەيسانى قانداق بىر تەرەپ
قىلاي؟ _ دېدى پىلاتۇس.
ھەممەيلەن بىر ئېغىزدىن:
_ ئۇنى كرېستكە مىخلىتىڭ _ دېيىشتى.
407 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 7 2_باب
23 پىلاتۇس:
_ نېمىشقا؟ ئۇ زادى نېمە جىنايەت ئۆتكۈزۈپتۇ؟ _ دەپ سورىدى.
بىراق، ئۇلار تېخىمۇ قاتتىق ۋارقىرىشىپ:
_ ئۇنى كرېستكە مىخلىتىڭ _ دەپ تۇرۇۋېلىشتى. 24 پىلاتۇس يەنە
سۆزلەبنىڭ ئەھمىيەتسىز ئىكەنلىكىنى، بولمىسا قالايمىقانچىلىق
چىقىدىغانلىقىنى كۆرۈپ، سۇ ئېلىپ، كۆپچىلىكنىڭ ئالدىدا قولىنى يۇغا:
_ بۇ ئادەمنىڭ قېنىغا مەن جاۋابكار ئەمەس، بۇ ئىشقا ئۆزۈڭلار
مەسئۇل بولۇڭلار _ دېدى.
25 پۈتۈن خەلق بىر ئېغىزدىن:
_ ئۇنىڭ قېنىنىڭ جاۋابكارلىقى بىزنىڭ ۋە بالىلىرىمىزنىڭ ئۈستىدە
بولسۇن _ دېيىشتى.
26 بۇنىڭ بىلەن، پىلاتۇس بارابباسنى ئۇلارغا چىقىرىپ بەردى. ھەزرىتى
ئەيسانى بولسا قامچىلاتقاندىن كېيىن، كرېستكە مىخلاش ئۈچۈن
لەبكەرلىرىگە تاپشۇردى.
لەغكەرلەرنىڭ ھەزرىتى ئەيسانى مازاق قىلىشى
27 كېيىن، لەبكەرلەر ھەزرىتى ئەيسانى ۋالىي ئوردىسىدىكى بىر
سەيناغا ئېلىپ كىرىپ، پۈتۈن لەبكەرلەر توپىنى بۇ يەرگە يىغدى. 28 ئۇلار
ھەزرىتى ئەيسانى يالىڭاچلاپ، ئۇچىسىغا باھانە سۆسۈن رەڭلىك تون
كىيدۈرۈبتى. 29 تىكەن باخلىرىنى ئۆرۈپ بىر تاج ياساپ، بېشىغا كىيدۈردى
ۋە ئوڭ قولىغا بىر قومۇبنى* تۇتقۇزدى. ئاندىن، ئۇنىڭ ئالدىغا تىزلىنىپ:
«يابىسۇن يەھۇدىيلارنىڭ پادىشاھى» دەپ مازاق قىلىشتى. 30 ئۇنىڭغا
*29. پادىشاھلىق ئەڭگۈبتىرى بولغان باھانە ھاسا سۈپىتىدە.
تۈكۈرۈبتى، قومۇبنى ئېلىپ ئۇنىڭ بېشىغا ئۇرۇبتى. 31 ئۇنى مانا بۇنداق
7 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 408
مازاق قىلغاندىن كېيىن، توننى سالدۇرۇپ، ئۇچىسىغا ئۆز كىيىملىرىنى
كىيدۈردى ۋە كرېستكە مىخلاش ئۈچۈن ئېلىپ مېڭىشتى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ كرېستكە مى9لىنىشى
32 ئۇلار تابقىرىغا چىققىنىدا، كىرىنى بەھىرىلىك سىمۇن ئىسىملىك بىر
كىشىنى ئۇچرىتىپ، ھەزرىتى ئەيسا يۈدۈپ ماڭغان كرېستنى ئۇنىڭغا
مەجبۇرىي كۆتۈرگۈزدى. 33 ئۇلار گولگوتا، يەنى «باش سۆڭەك» دېگەن
يەرگە كەلگەندە، 34 ھەزرىتى ئەيساغا ئىچىش ئۈچۈن دورا ئارىلابتۇرۇلغان
باراس* بەردى، لېكىن ھەزرىتى ئەيسا ئۇنى تېتىپ كۆرۈپ، ئىچكىلى
ئۇنىمىدى.
35 لەبكەرلەر ھەزرىتى ئەيسانى كرېستكە مىخلىغاندىن كېيىن، چەك
تابلىشىپ كىيىملىرىنى بۆلۈبۈۋالدى. 36 ئاندىن كېيىن، ئۇ يەردە ئولتۇرۇپ
نۆۋەتچىلىك قىلدى. 37 ئۇلار ھەزرىتى ئەيسانىڭ بېشىنىڭ يۇقىرى تەرىپىگە
«بۇ، يەھۇدىيلارنىڭ پادىشاھى ئەيسا» دەپ يېزىلغان بىر گۇناھ تاختىسىنى
ئاستى.
38 ھەزرىتى ئەيسادىن بابقا ئىككى قاراقچىمۇ كرېستكە مىخلانغان
بولۇپ، بىرى ئۇنىڭ ئوڭ يېنىدىكى، يەنە بىرى سول يېنىدىكى كرېستتە
ئىدى. 39 ئۇ يەردىن ئۆتكەنلەر بابلىرىنى چايقىشىپ، ھەزرىتى ئەيسانى
ھاقارەتلەپ:
40 _ قېنى، سەن ئىبادەتخانىنى بۇزۇپ تابلاپ، ئۈ كۈندە قايتىدىن
ياساپ چىقىدىغان ئادەم ئىدىڭغۇ؟ ئەمدى ئۆزۈڭنى قۇتقۇزغىنا خۇدانىڭ
*34. ئېيتىشلارغا قارىغاندا كرېستكە مىخلىنىدىغانلارغا ئاغرىقنى پەسەيتىش مەقسىتىدە دورا
ئارىلابتۇرۇلغان باراس بېرىلىدىكەن.
ئوغلى بولساڭ، كرېستتىن چۈبۈپ باققىن _ دېيىشتى.
409 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 7 2_باب
41 ئالىي روھانىيلار، تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە ئاقساقاللارمۇ ئۇنى بۇنداق
مەسخىرە قىلىپ:
42 _ بابقىلارنى قۇتقۇزۇپتىكەن، ئۆزىنى قۇتقۇزالمىدى، ئىسرائىللارنىڭ
پادىشاھىمىش تېخى ئەمدى كرېستتىن چۈبۈپ باقسۇنچۇ، ئاندىن ئۇنىڭغا
ئېتىقاد قىلايلى. 43 ئۇ خۇداغا ئىشىنەتتى، خۇدا ئۇنى ئەزىزلىسە، قۇتقۇزۇپ
باقمىسۇنمۇ چۈنكى، ئۇ: «مەن خۇدانىڭ ئوغلى» دېگەنىدى، _ دېيىشتى.
44 ھەزرىتى ئەيسا بىلەن بىللە كرېستكە مىخلانغان قاراقچىلارمۇ ئۇنى بۇنداق
ھاقارەتلەبتى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ ئۆلۈمى
45 چۈش ۋاقتى سائەت ئون ئىككىدىن سائەت ئۈچكىچە پۈتۈن زېمىننى
قاراڭغۇلۇق باستى. 46 سائەت ئۈچلەردە ھەزرىتى ئەيسا يۇقىرى ئاۋاز بىلەن:
«ئېلى، ئېلى، لەما بەۋاقتانى؟» يەنى «خۇدايىم، خۇدايىم، مېنى نېمىشقا
تابلىۋەتتىڭ؟» دەپ ۋارقىرىدى.
47 ئۇ يەردە تۇرغانلارنىڭ بەزىلىرى بۇنى خاتا ئاڭلاپ:
_ بۇ ئادەم ئىلياس پەيغەمبەرگە مۇراجىئەت قىلىۋاتىدۇ _ دېيىشتى.
48 ئۇلارنىڭ ئىچىدىن بىرەيلەن دەرھال يۈگۈرۈپ بېرىپ، بىر پارچە
بۇلۇتنى ئەكەلدى. ئاندىن، ئۇنى ئەرزان ئۈزۈم بارابىغا چىلاپ، قومۇبنىڭ
ئۇچىغا باغلاپ ھەزرىتى ئەيساغا ئىچكۈزمەكچى بولدى.
49 بابقىلار:
_ توختاپ تۇرۇڭلار، قاراپ باقايلى، ئىلياس پەيغەمبەر كېلىپ ئۇنى
قۇتقۇزۇپ قالارمىكىن؟ _ دېيىشتى.
50 ھەزرىتى ئەيسا قاتتىق ئاۋاز بىلەن يەنە بىر ۋارقىرىدى_دە، جان
بەردى.
7 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 410
51 بۇ ۋاقىتتا، مەركىزىي ئىبادەتخانىدىكى پەردە يۇقىرىدىن تۆۋەنگە
ئىككى پارچە بۆلۈپ يىرتىلدى.* زېمىن سىلكىنىپ، تابلار يېرىلىپ،
52 قەبرىلەر ئېچىلدى. ھەزرىتى ئەيسا تىرىلگەندىن كېيىن، بۇرۇن ئالەمدىن
ئۆتكەن بىرمۇنچە تەقۋادار ئادەملەر تىرىلدى. 53 ئۇلار قەبرىلىرىدىن چىقتى ۋە
مۇقەددەس بەھەر يېرۇسالېمغا كىرىپ، ئۇ يەردە نۇرغۇن كىشىلەرگە
كۆرۈندى.
54 ھەزرىتى ئەيسانى كۆزەت قىلىۋاتقان يۈزبېشى ۋە لەبكەرلەر
زېمىننىڭ سىلكىنىشى ۋە بابقا ھادىسىلەرنى كۆرۈپ، ئىنتايىن قورقۇبقان
ھالدا:
_ ئۇ ھەقىقەتەن خۇدانىڭ ئوغلى ئىكەن _ دېيىشتى.
55 ئۇ يەردە يەنە ۋەقەنى يىراقتىن كۆرۈپ تۇرغان بىرمۇنچە ئاياللارمۇ
بار ئىدى. ئۇلار ھەزرىتى ئەيساغا خىزمەت قىلىش ئۈچۈن، جەلىلىيە
ئۆلكىسىدىن ئۇنىڭغا ئەگىشىپ كەلگەنىدى. 56 ئۇلارنىڭ ئارىسىدا مەجدەللىك
مەريەم، ياقۇپ بىلەن يۈسۈپنىڭ ئانىسى مەريەم، زەبەدىينىڭ ئوغۇللىرىنىڭ
ئانىسىمۇ بار ئىدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ دەپنە قىلىنىشى
57 كۈن پېتىشقا يېقىن، ئاراماتىيالىق يۈسۈپ ئىسىملىك بىر باي كەلدى.
ئۇمۇ ھەزرىتى ئەيسانىڭ باگىرتلىرىدىن ئىدى. 58 ئۇ ۋالىي پىلاتۇسنىڭ ئالدىغا
بېرىپ، ھەزرىتى ئەيسانىڭ جەسىتىنى تەلەپ قىلدى. پىلاتۇس جەسەتنى
*51. بۇ پەردە ئىبادەتخانىدىكى ئەڭ مۇقەددەس جاينى مۇقەددەس جايدىن ئايرىپ تۇرىدىغان
پەردە بولۇپ، ئۇنىڭ يىرتىلىشى ئىنسانلارنىڭ خۇدانىڭ ئالدىغا بارىدىغان يولىنىڭ ھەزرىتى ئەيسا
تەرىپىدىن ئېچىلغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.
ئۇنىڭغا بېرىشكە ئەمر قىلدى. 59 يۈسۈپ جەسەتنى ئېلىپ، پاكىز كەندىر
411 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 8 2_باب
رەخت بىلەن ئوراپ كېپەنلىدى 60 ۋە ئۇنى ئۆزى ئۈچۈن قىيادا ئويدۇرغان
يېڭى قەبرىگە قويدى. ئاندىن، قەبرىنىڭ ئاغزىغا يوغان بىر قورام تابنى
دومىلىتىپ قويۇپ كېتىپ قالدى. 61 مەجدەللىك مەريەم بىلەن يەنە بىر
مەريەم بولسا ئۇ يەردە، قەبرىنىڭ ئۇدۇلىدا ئولتۇرۇبتى.
قەبرىنى قوخداش
62 دەم ئېلىش كۈنىنىڭ ھارپىسى ئۆتكەنىدى. ئۇنىڭ ئەتىسى، ئالىي
روھانىيلار بىلەن پەرىسىيلەر ۋالىي پىلاتۇسنىڭ ئالدىدا جەم بولۇبۇپ:
63 _ جانابلىرى، ئەيسانىڭ ھايات ۋاقتىدا: «مەن ئۆلۈپ ئۈچىنچى كۈنى
تىرىلىمەن» دېگىنى ئېسىمىزدە. 64 بۇنىڭ ئۈچۈن، قەبرىنى ئۈچىنچى
كۈنىگىچە قوغداش ئۈچۈن ئەمر بەرگەيسىز. ئۇنداق قىلمىغاندا، باگىرتلىرى
كېلىپ جەسەتنى ئوغرىلاپ كېتىپ، خەلققە: «ئۇ ئۆلۈمدىن تىرىلدى»
دېيىشى مۇمكىن. ئۇ ئىغۋاگەرچىلىك ئالدىنقىسىدىنمۇ بەتتەر بولىدۇ، _
دېيىشتى.
65 پىلاتۇس ئۇلارغا:
_ قوغدىغۇچى لەبكەر ئېلىپ بېرىپ، قەبرىنى قۇربىڭلارنىڭ يېتىشىچە
قوغداڭلار، _ دېدى. 66 ئۇلار لەبكەرلەر بىلەن بىللە بېرىپ، تابنى
پېچەتلەپ، قەبرىنى مۇھاپىزەت ئاستىغا ئالدى.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ تىرىلىشى
1 دەم ئېلىش كۈنى ئۆتۈپ يەكشەنبە كۈنى تاڭ سۈزۈلگەندە،
مەجدەللىك مەريەم بىلەن يەنە بىر مەريەم قەبرىنى يوقلاپ
باردى. 2 تۇيۇقسىز قاتتىق يەر تەۋرەپ كەتتى، چۈنكى رەبنىڭ
پەرىشتىلىرىدىن بىرى ئاسماندىن چۈبۈپ، قەبرىگە بېرىپ تابنى بىر يانغا
28
8 2_باب مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 412
دومىلىتىپ، ئۈستىدە ئولتۇرغانىدى. 3 پەرىشتىنىڭ قىياپىتى چاقماقتەك،
كىيىملىرى قاردەك ئاپئاق ئىدى. 4 قوغدىغۇچىلار ئۇنىڭدىن قورقۇپ
تىترىشىپ، ئۆلۈكتەك قېتىپلا قالدى.
5 پەرىشتە ئاياللارغا مۇنداق دېدى:
_ قورقماڭلار سىلەرنىڭ كرېستكە مىخلانغان ھەزرىتى ئەيسانى
ئىزدەيدىغانلىقىڭلارنى بىلىمەن. 6 ئۇ بۇ يەردە ئەمەس؛ ئۇ ئۆزى ئېيتقاندەك
تىرىلدى. كېلىڭلار، ئۇ ياتقان جاينى كۆرۈڭلار. 7 دەرھال بېرىپ ئۇنىڭ
باگىرتلىرىغا: «ھەزرىتى ئەيسا ئۆلۈمدىن تىرىلىپتۇ. جەلىلىيىگە سىلەردىن
ئاۋۋال بارىدىكەن، ئۇنى بۇ يەردە كۆرىدىكەنسىلەر» دەڭلار. مانا مەن
سىلەرگە ئېيتىپ بەردىم.
8 ئاياللار بىر تەرەپتىن قورقسا، يەنە بىر تەرەپتىن زور خۇباللىق
ئىچىدە قەبرىدىن دەرھال ئايرىلىپ، يۈگۈرگەن پېتى ھەزرىتى ئەيسانىڭ
باگىرتلىرىغا خەۋەر بېرىشكە كېتىشتى. 9 توساتتىن ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارنىڭ
ئالدىغا چىقىپ:
_ سالام سىلەرگە _ دېدى. ئۇلارمۇ ئالدىغا بېرىپ، ھەزرىتى
ئەيسانىڭ پۇتىغا ئېسىلىپ، ئۇنىڭغا سەجدە قىلدى. 10 بۇ چاغدا، ھەزرىتى
ئەيسا ئۇلارغا:
_ قورقماڭلار بېرىپ قېرىندابلىرىمغا خەۋەر قىلىڭلار. جەلىلىيىگە
بارسۇن، مېنى بۇ يەردە كۆرىدۇ، _ دېدى.
قوخدىغۇچىلارنىڭ خەۋىرى
11 ئاياللار تېخى يولدا كېتىۋاتقاندا، قەبرە قوغدىغۇچىلارنىڭ بەزىلىرى
بەھەرگە كىرىپ، بولغان ۋەقەلەرنىڭ ھەممىسىنى ئالىي روھانىيلارغا
خەۋەر قىلدى. 12 ئالىي روھانىيلار ئاقساقاللار بىلەن بىر يەرگە يىغىلىپ
413 مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 8 2_باب
مەسلىھەتلەبكەندىن كېيىن، لەبكەرلەرگە زور مىقداردا پۇل بېرىپ:
13 _ سىلەر: «ئەيسانىڭ باگىرتلىرى كېچىسى كېلىپ، بىز ئۇخلاۋاتقاندا
ئۇنىڭ جەسىتىنى ئوغرىلاپ ئەكېتىپتۇ» دەڭلار. 14 ئەگەر بۇ خەۋەر ۋالىينىڭ
قۇلىقىغا يېتىپ قالسا، بىز ئارىغا چۈبۈپ، سىلەرگە گەپ كەلتۈرمەيمىز، _
دېدى. 15 بۇنداق قىلىپ، لەبكەرلەر پۇلنى ئالدى ۋە ئۇلارنىڭ دېگىنى
بويىچە قىلدى. بۇ ئىغۋا بۈگۈنگىچە يەھۇدىيلار ئارىسىدا تارقىلىپ كەلمەكتە.
ھەزرىتى ئەيسانىڭ غاگىرتلىرىغا كۆرۈنۈغى
16 ئون بىر باگىرت ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا ئېيتقان جەلىلىيىدىكى تاغقا
چىقىشتى. 17 ئۇلار ھەزرىتى ئەيسانى كۆرگىنىدە ئۇنىڭغا سەجدە قىلىشتى،
لېكىن بەزىلىرى گۇمان ئىچىدە ئىدى. 18 ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارنىڭ يېنىغا
كېلىپ، مۇنداق دېدى:
_ ئەربتە ۋە يەر يۈزىدە پۈتۈن ھوقۇق ماڭا بېرىلدى. 19 بۇنىڭ
ئۈچۈن، بېرىپ پۈتكۈل مىللەتلەرنى مېنىڭ باگىرتلىرىم قىلىپ
يېتىشتۈرۈڭلار. ئۇلارنى خۇدائاتا، ئۇنىڭ ئوغلى ۋە مۇقەددەس روھنىڭ نامى
بىلەن چۆمۈلدۈرۈپ، 20 ئۇلارغا مەن سىلەرگە بۇيرۇغان بارلىق ئەمرلەرگە
ئەمەل قىلىشنى ئۆگىتىڭلار. مەن ھەقىقەتەنمۇ زامان ئاخىرىغىچە ھەر دائىم
سىلەر بىلەن بىللە بولىمەن.