ئىبرانىيلارغا يېزىلغان خەت
(قىسقىچە چۈبەندۈرۈش)
بۇ خەتتە مۇئەللىپ ئۆزى ھەققىدە ھېچقانداق مەلۇمات بەرمىگەن. بىراق، خەتتىكى
خاتىرىلەردىن ئۇنىڭ تەۋرات قانۇنىنى ياخشى بىلىدىغان يەھۇدىي، ھەم ئېتىقادچىلار
جامائەتچىلىكى ئىچىدە نوپۇزلۇق ئىكەنلىكىنى بىلىۋالغىلى بولىدۇ.
مۇئەللىپ ئۇببۇ خەتنى ئەيسا مەسىھكە ئېتىقاد قىلغان يەھۇدىيلارنىڭ ئارىسىدىكى
بەزىلەرنىڭ ئەيسا مەسىھكە بولغان ئېتىقادىدىن بوبىشىپ، يەھۇدىي دىنىي ئېتىقادىغا
قايتىش ئالدىدا تۇرۇۋاتقانلىقىنى كۆزدە تۇتۇپ، ئۇلارنى ئەيسا مەسىھكە بولغان ئېتىقادتا
ئاخىرغىچە چىڭ تۇرۇبقا ئىلھاملاندۇرۇش ئۈچۈن يازغان.
مۇئەللىپ خېتىدە ئەيسا مەسىھنىڭ پەرىشتىلەر، بۇرۇنقى پەيغەمبەرلەر ۋە
روھانىيلارنىڭ ھەممىسىدىن ئۈستۈن ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىپ بەرگەن. ئۇ ئەيسا مەسىھنىڭ
خۇدا تەرىپىدىن تەيىنلەنگەن مەڭگۈلۈك باش روھانىي ئىكەنلىكىنى ھەمدە باش روھانىي
سۈپىتى بىلەن ئۆزىنى قۇربان قىلىش ئارقىلىق ئىنسانلارنىڭ گۇناھلىرىنى يۇيۇپ، ئۇلارنى
مەڭگۈگە قۇتقۇزىدىغان بىر قېتىملىق قۇربانلىق بەرگەنلىكىنى تەكىتلىگەن. مۇئەللىپ يەنە
كونا ئەھدە بويىچە قىلىنغان قۇربانلىقلارنىڭ ئەيسا مەسىھنىڭ قۇربانلىقىنىڭ كۆلەڭگىسى
بولغاچقا ئېتىقادچىلارنىڭ گۇناھلار ئۈچۈن داۋاملىق قۇربانلىق قىلىشنىڭ ھېچقانداق
ئەھمىيىتى قالمىغانلىقىنى تەكىتلەپ، ئۇلارنىڭ يېڭى ئەھدىنىڭ ۋاسىتىچىسى بولغان ئەيسا
مەسىھكە ئېتىقاد قىلىش يولىنى تابلاش بىلەن ھەرگىزمۇ قۇتقۇزۇلالمايدىغانلىقىنى
ئاگاھلاندۇرغان. مۇئەللىپ ئاخىرىدا ئۇلارغا خۇدانى خۇرسەن قىلىدىغان ھايات كەچۈرۈش
ھەققىدە يوليورۇق بەرگەن.
تېزىس:
1. ئەيسا مەسىھنىڭ پەرىشتىلەردىن ئۈستۈنلۈكى (1_، 2_بابلار)
2. ئەيسا مەسىھنىڭ مۇسا ۋە يەبۇدىن ئۈستۈنلۈكى
(3_بابتىن 4_با 13_ئايەتكىچە)
3. ئەيسا مەسىھنىڭ باش روھانىيلىقىنىڭ ئۈستۈنلۈكى
(4_باس 14_ئايەتتىن 7_بابقىچە)
4. يېڭى ئەھدىنىڭ ئۈستۈنلۈكى (8_، 9_بابلار)
5. ئەيسا مەسىھنىڭ قۇربانلىقىنىڭ ئۈستۈنلۈكى (10_باس)
6. ئېتىقادنىڭ مۇھىملىقى (11_، 12_بابلار)
7. خۇدانى خۇرسەن قىلىش (13_باس 1 _ 19_ئايەتلەر)
8. تىلەك ۋە ئاخىرقى سۆزلەر (13_باس 20 _ 25_ئايەتلەر)
ئىبرانىيلارغا
يېزىلغان خەت
ئوخۇل پەرىشتىلەردىن ئۈستۈندۇر
1 قەدىمكى زامانلاردا، خۇدا ئەجدادلىرىمىزغا پەيغەمبەرلەر ئارقىلىق
ھەر خىل يوللار بىلەن نۇرغۇن قېتىم سۆزلىگەنىدى. 2 مۇبۇ ئاخىرقى
ۋاقىتلاردا بولسا بىزگە ئۆز ئوغلى ئارقىلىق سۆزلىدى. خۇدا كائىناتنى ئوغلى
ئارقىلىق ياراتتى ۋە ئوغلىنى پۈتكۈل مەۋجۇداتنىڭ مىراسخورى قىلىپ
بېكىتتى. 3 ئۇ ئاتىسى خۇدانىڭ ئۇلۇغلۇقىدىن پارلىغان نۇر، ئاتىسىنىڭ
تەبىئىتىنىڭ ھەقىقىي ئوبرازىدۇر. ئۇ ئۆز سۆزىنىڭ قۇدرىتى بىلەن پۈتكۈل
كائىناتنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى داۋاملابتۇرماقتا. ئۇ ئۆزىنى قۇربان قىلىش
بەدىلىگە ئىنسانلارنىڭ گۇناھلىرىدىن پاكلىنىش يولىنى ئېچىپ بەرگەندىن
كېيىن، ئەربتىكى خۇدانىڭ ئوڭ يېنىدا ئولتۇردى. 4 دېمەك، ئوغۇلغا
بېرىلگەن مەرتىۋە پەرىشتىلەرنىڭكىدىن كۆپ ئۈستۈن بولغىنىدەك، ئوغۇلنىڭ
ئۆزىمۇ ئۇلاردىن كۆپ ئۈستۈندۇر.
5 چۈنكى، مۇقەددەس يازمىلاردا مۇنداق دېيلگەن: «سەن مېنىڭ
1
1_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1130
ئوغلۇمسەن، بۈگۈن مەن سېنىڭ ئاتاڭ ئىكەنلىكىمنى جاكارلىدىم.» بۇ سۆزنى
خۇدا ھەرقانداق بىر پەرىشتىسىگە دېگەن ئەمەس، بۇنداقلا خۇدا يەنە
ھېچقانداق بىر پەرىشتە توغرۇلۇق: «مەن ئۇنىڭغا ئاتا بولىمەن، ئۇمۇ ماڭا
ئوغۇل بولىدۇ.» دېگەنمۇ ئەمەس. 6 ھالبۇكى، خۇدا ئۆزىنىڭ ئەڭ ئالىي
ھوقۇقلۇق بىردىنبىر ئوغلىنى يەر يۈزىگە ئەۋەتكەندە، «پۈتكۈل پەرىشتىلەر
ئۇنىڭغا سەجدە قىلسۇن» دېگەن.
7 خۇدا پەرىشتىلەر ھەققىدە: «خۇدا خىزمەتكارلىرى بولغان ئۆز
پەرىشتىلىرىنى بامال ھەم ئوت يالقۇنى قىلار» دېگەن بولسا، 8 ئوغلىغا:
«سەن خۇداسەن، تەختىڭ مەڭگۈلۈكتۇر.
سەن ئادىللىق بىلەن ھوقۇق يۈرگۈزىسەن.
9 ھەققانىيەتنى سۆيدۈڭ، ناھەقلىقتىن نەپرەتلەندىڭ.
بۇنىڭ ئۈچۈن، خۇدا _ سېنىڭ ئىگەڭنىڭ ساڭا ئاتا قىلغان
بان_بۆھرەت ۋە پەخرىي بادلىقى ھەمراھلىرىڭغا ئاتا
قىلغىنىدىن كۆپ زىيادىدۇر» دېگەن.
10 خۇدا ئوغلىغا يەنە مۇنداق دېگەن:
«ئى رەس، سەن ھەممىدىن بۇرۇن زېمىننىڭ ئاساسىنى
سالدىڭ،*
ئاسمانمۇ سېنىڭ قوللىرىڭنىڭ ئىجادىيىتىدۇر.
*10. بۇ ئايەتتە خۇدا ھەزرىتى ئەيسانى رەس دەپ، ئۇنىڭ ئۆزى بىلەن بىر ۋە ئوخشاش
ئىكەنلىكىنى تەكىتلىگەن. «كولوسىلىقلار» 1_باس، 15 _ 17_ئايەتلەرگە قارالسۇن.
11 ئۇلار يوقىلىدۇ، لېكىن سەن مەڭگۈ يوقالمايسەن.
1131 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 2_باب
ئاسمان_زېمىن كىيىم_كېچەكتەك كونىرايدۇ.
12 ئۇلارنى خۇددى كونا چاپاننى يىغىشتۇرغاندەك پۈرلەپ
يىغىشتۇرىسەن.
كىيىم_كېچەك يەڭگۈبلەنگەندەك،
ئاسمان_زېمىنمۇ يەڭگۈبلىنىدۇ.
لېكىن، سەن ئەسلا ئۆزگەرمەيسەن.
ھاياتلىقىڭ ئاخىرلابمايدۇ.»
13 خۇدا ئۆز ئوغلىغا دېگەن مۇنۇ سۆزنى پەرىشتىلەرنىڭ بىرەرسىگە
دەپ باققان ئەمەس:
«مەن سېنىڭ دۈبمەنلىرىڭنى
ئايىغىڭ ئاستىدا دەسسەتكۈچە،
مېنىڭ ئوڭ يېنىمدا ئولتۇرغىن»
14 بۇنداق ئىكەن، پۈتكۈل پەرىشتىلەر پەقەت خۇدانىڭ
خىزمەتكارلىرىدۇر. ئۇلار قۇتقۇزۇلىدىغانلارغا خىزمەت قىلىش ئۈچۈن خۇدا
تەرىپىدىن ئەۋەتىلگەن روھلاردۇر.
قۇتقۇزۇلۇغقا سەل قارىماسلىق
1 بۇڭا، ھەقىقەتتىن يىراقلىشىپ كەتمەسلىكىمىز ئۈچۈن، ئاڭلىغان
ھەقىقەتتە تېخىمۇ چىڭ تۇرۇبىمىز كېرەك. 2 پەرىشتىلەر ئارقىلىق
مۇسا پەيغەمبەرگە يەتكۈزۈلگەن تەۋرات قانۇنىنىڭ ھەق ئىكەنلىكى
ئىسپاتلانغان ھەم بۇ قانۇنغا خىلاپلىق قىلغانلار ياكى ئىتائەت قىلىشقا سەل
2
2_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1132
قارىغانلارنىڭ ھەممىسى تېگىشلىك جازاسىنى تارتقان. 3 بۇنداق ئىكەن،
بۇنچە ئۇلۇ قۇتقۇزۇلۇبقا كۆز يۇمساق، قانداقمۇ بۇ جازادىن قېچىپ
قۇتۇلالايمىز؟ قۇتقۇزۇلۇش خەۋىرىنى دەسلەپتە رەببىمىز ئۇقتۇرغان، ئۇنى
بىۋاسىتە ئاڭلىغانلار بۇ قۇتقۇزۇلۇبنىڭ ھەقلىقى توغرىسىدا بىزگە گۇۋاھلىق
بەرگەن. 4 خۇدا كۆرسەتكەن ھەر خىل مۆجىزە، كارامەت ۋە قۇدرەتلىك
ئىشلار، بۇنداقلا ئۆز ئىرادىسى بويىچە ئېتىقادچىلارغا مۇقەددەس روھنىڭ
ھەدىيىلىرىنى ئاتا قىلىش ئارقىلىق بۇنىڭغا گۇۋاھلىق بەردى.
ئىنسانلارنى قۇتقۇزۇلۇش يولىغا باغلىغۇچى
5 مەن دەۋاتقان كەلگۈسى دۇنيانى خۇدا پەرىشتىلەرنىڭ بابقۇرۇبىغا
ئۆتكۈزۈپ بەرگىنى يوق. 6 بۇ ھەقتە مۇقەددەس يازمىلارنىڭ بىر يېرىدە
مۇنداق گۇۋاھلىق بېرىلگەن:
«ئى خۇدا، ئادەم نېمىتى، سەن ئۇنىڭغا بۇنچە غەمخورلۇق
قىلغۇدەك؟
ئادەم بالىسى نېمىتى، سەن ئۇنىڭغا بونچە كۆڭۈل بۆلگۈدەك؟
7 گەرچە ئۇنى پەرىشتىلەردىن بىرئاز* تۆۋەن قىلغان بولساڭمۇ،
بان_بەرەپ ۋە ھۆرمەت تاجىنى ئۇنىڭغا كىيدۈرۈپ،
8 بارلىق مەۋجۇداتلارنى ئۇنىڭغا تىز پۈكتۈردۈڭ.»
«بارلىق مەۋجۇداتلارنى ئۇنىڭغا تىز پۈكتۈردۈڭ» دېگىنى، ھېچقانداق
نەرسە ئۇنىڭ بابقۇرۇبىنىڭ سىرتىدا ئەمەس دېگەنلىكتۇر. بىراق، بارلىق
*7. ياكى «بىر مەزگىل».
مەۋجۇداتلارنىڭ ئۇنىڭغا تىز پۈكتۈرۈلگىنىنى تېخى كۆرمىدۇق. 9 لېكىن، ھازىر
1133 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 2_باب
بىز ئۆزىنى قۇربان قىلىش سەۋەبىدىن بان_بەرەپ ۋە ھۆرمەت تاجى
كىيدۈرۈلگەن ئەيسا مەسىھنى كۆردۇق. ئۇ خۇدانىڭ مېھىر_بەپقىتى بىلەن
پۈتكۈل ئىنسانلارنى دەپ، بىر مەزگىل پەرىشتىلەردىن تۆۋەن قىلىنىپ،
ئۆلۈمنىڭ تەمىنى تېتىدى.
10 پۈتكۈل مەۋجۇداتنى ئۆزى ئۈچۈن ۋە ئۆزى ئارقىلىق ياراتقان خۇدا
نۇرغۇن پەرزەنتلەرنى ئۆزىنىڭ بان_بەرىپىدىن بەھرىمەن قىلىش ئۈچۈن،
ئۇلارنى قۇتقۇزۇلۇبقا ئېلىپ بارغۇچى ئەيسا مەسىھنى ئازاس_ئوقۇبەت
ئارقىلىق كامالەتكە يەتكۈزۈبنى مۇۋاپىق كۆردى. 11 ئىنسانلارنى پاك
قىلغۇچى ئەيسا مەسىھ بىلەن پاك قىلىنغان ئىنسانلار ھەممىسى بىر
ئاتىدىندۇر. بۇنىڭ ئۈچۈن، ئەيسا مەسىھ ئۇلارنى «قېرىنداش» دېيىشتىن
نومۇس قىلماي، 12 خۇددى مۇقەددەس يازمىلاردا يېزىلغاندەك، خۇداغا:
«نامىڭنى قېرىندابلىرىمغا جاكارلايمەن،
جامائەتچىلىك ئىچىدە سېنى قوباققا قېتىپ مەدھىيىلەيمەن»
دېگەن.
13 ئۇ يەنە: «مەن ساڭا ئىشىنىمەن» ۋە «قاراڭلار، مانا مەن بۇ يەردە
خۇدا ماڭا ئاتا قىلغان پەرزەنتلەر بىلەن بىللە» دېگەن.
14 پەرزەنتلەرنىڭ تېنى گۆش بىلەن قاننىڭ گەۋدىسى بولغاچقا، ئەيسا
مەسىھمۇ بۇ پەرزەنتلەرنىڭكىگە ئوخشاش گەۋدىدە بولدى. بۇنداق
قىلىشتىن مەقسەت، ئۇ ئۆز ئۆلۈمى ئارقىلىق ئۆلۈم ھوقۇقىنى تۇتقان
*14. گەرچە بەيتان ئىنسانلارنى بىۋاسىتە ھالاك قىلالمىسىمۇ، بىراق ئىنسانلارنى گۇناھ قىلىشقا
ئازدۇرۇش ئارقىلىق ھالاك قىلالايدۇ. چۈنكى، ئازدۇرۇبنىڭ ئاقىۋىتى گۇناھ، گۇناھنىڭ ئاقىۋىتى بولسا
مەڭگۈلۈك ئۆلۈمدۇر.
بەيتاننىڭ كۈچىنى* بىكار قىلىپ، 15 ئۆمۈر بويى ئۆلۈم قورقۇنچىنىڭ قۇلى
3_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1134
بولغانلارنىڭ ھەممىسىنى ئازادلىققا ئېرىشتۈرۈش ئۈچۈن ئىدى. 16 ناھايىتى
روبەنكى، ئەيسا مەسىھ پەرىشتىلەرگە ئەمەس، ئىبراھىمنىڭ ئەۋلادلىرىغا
ياردەم بېرىشكە كەلدى. 17 بۇڭا، ئۇ ھەر جەھەتتىن قېرىندابلىرىغا ئوخشاش
بولۇبى كېرەك ئىدى. بۇنداق بولغاندا، ئۇ خۇدانىڭ خىزمىتىدە رەھىمدىل ۋە
سادىق باش روھانىي بولۇپ، ئىنسانلارنىڭ گۇناھلىرىنى خۇدانىڭ
كەچۈرۈبىگە ئېرىشتۈرىدىغان قۇربانلىقنى بېرەلەيتتى. 18 ئۇ سىناقلارنى ئۆز
بېشىدىن كەچۈرۈپ، ئازاس چەككەچكە، سىناقلارغا دۇ كەلگەنلەرگە
ياردەم بېرەلەيدۇ.
ئەيسا مەسىھ مۇسا پەيغەمبەردىن ئۈستۈن
1 بۇنداق ئىكەن، ئەي ماڭا ئوخشاش ئەربكە چاقىرىلغان، خۇداغا
ئاتالغان قېرىندابلار، ئۆزىمىز ئېتىراپ قىلغان، خۇدانىڭ ئەلچىسى ۋە
باش روھانىيسى بولغان ئەيسا مەسىھ توغرۇلۇق ئويلىنىپ كۆرۈڭلار.
2 خۇددى مۇسا پەيغەمبەر خۇدانىڭ ئائىلىسىدە* خىزمەت قىلغاندا خۇداغا
سادىق بولغاندەك، ئەيسا مەسىھمۇ ئۆزىنى تەيىنلەپ خىزمەتكە قويغان
خۇداغا سادىق بولدى. 3 لېكىن، ئۆي سالغۇچى ئۆزى سالغان ئۆيدىنمۇ ئارتۇق
ماختىنىشقا سازاۋەر بولغىنىدەك، ئەيسا مەسىھمۇ مۇسا پەيغەمبەردىن
ئارتۇق بان_بەرەپكە لايىقتۇر. 4 ئەلۋەتتە، ھەممە ئۆينىڭ بەرپا
قىلغۇچىسى باردۇر، پۈتۈن مەۋجۇداتنىڭ بەرپا قىلغۇچىسى بولسا خۇدادۇر.
5 مۇسا پەيغەمبەر بىر خىزمەتكار بولۇش سالاھىيىتى بىلەن خۇدانىڭ
*2. خۇدانىڭ ئائىلىسى _ سۆزمۇسۆز تەرجىمىسى «خۇدانىڭ ئۆيى» بولۇپ، مۇسا پەيغەمبەر
زامانىدا بۇ سۆز ئارقىلىق ئىسرائىل خەلقى كۆزدە تۇتۇلغانىدى. ھەزرىتى ئەيسا كەلگەندىن كېيىن
بولسا پۈتۈن ئېتىقادچىلار جامائەتچىلىكى كۆزدە تۇتۇلىدۇ.
ئائىلىسىدە سادىقلىق بىلەن خىزمەت قىلغان. ئۇنىڭ خىزمىتى بولسا خۇدانىڭ
3
1135 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 3_باب
كېيىنكى ۋاقىتلاردا ئابكارىلىماقچى بولغان ھەقىقەتلىرىگە زېمىن
ھازىرلابتىن ئىبارەت ئىدى. 6 لېكىن، ئەيسا مەسىھ بولسا ئوغۇل بولۇش
سالاھىيىتى بىلەن خۇدانىڭ ئائىلىسىنى سادىقلىق بىلەن بابقۇردى. ئەگەر
بىز جاسارىتىمىزنى ۋە ئىپتىخارلىنىدىغان ئۈمىدىمىزنى ئاخىرغىچە
داۋاملابتۇرساق، خۇدانىڭ ئابۇ ئائىلىسىگە تەۋە بولغان بولىمىز.
ئېتىقادسىزلىق ھەققىدە ئاگاھلاندۇرۇش
7_8 بۇڭا، مۇقەددەس يازمىلاردا مۇقەددەس روھنىڭ دېگىنىدەك،
«بۈگۈن خۇدانىڭ ئاۋازىنى ئاڭلىغىنىڭلاردا،
ئەجدادلىرىڭلار خۇداغا ئاسىيلىق قىلغان
ۋە چۆلدە ئۇنى سىنىغان كۈنلەردىكىدەك جاھىللىق قىلماڭلار.
9 گەرچە ئەجدادلىرىڭلار قىلغانلىرىمنى ئۇدا قىرىق يىلغىچە
كۆرگەن بولسىمۇ،
يەنىلا مېنىڭ سەۋر_تاقىتىمنى سىنىغانىدى.
10 بۇنىڭ ئۈچۈن، ئۇ زاماننىڭ كىشىلىرىگە غەزەپلەندىم
ۋە دېدىمكى: 'ئۇلارنىڭ قەلبى مەندىن يىراق.
مېنىڭ يولۇمنى چۈبەنمەيدۇ.
11 بۇڭا، غەزەپلەنگىنىمدە قەسەم قىلغىنىمدەك،
ئۇلار ئاراملىقىمدىن ھەرگىزمۇ بەھرىمەن بولالمايدۇ.'»
12 ئەي قېرىندابلار، ھەرقايسىڭلار قەلبىڭلارنىڭ يامان نىيەت ۋە
ئېتىقادسىزلىققا تولۇپ، مەڭگۈ ھايات خۇدادىن يۈز ئۆرۈمەسلىكىگە دىققەت
قىلىڭلار. 13 ھېچقايسىڭلارنىڭ قەلبىنىڭ گۇناھنىڭ ئازدۇرۇبى بىلەن
4_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1136
جاھىللابماسلىقى ئۈچۈن، «بۈگۈن»لا بولىدىكەن، بىر_بىرىڭلارنى
رىغبەتلەندۈرۈڭلار. 14 دەسلەپتىكى ئىشەنچىمىزنى بوبابتۇرماي ئاخىرغىچە
داۋاملابتۇرساقلا، ئەيسا مەسىھ بىلەن بىللە ھەممىدىن ئورتاق بەھرىمەن
بولىمىز.
15 يۇقىرىدا ئېيتىلغىنىدەك،
«بۈگۈن خۇدانىڭ ئاۋازىنى ئاڭلىغىنىڭلاردا،
ئەجدادلىرىڭلار خۇداغا ئاسىيلىق قىلغان كۈنلەردىكىدەك
جاھىللىق قىلماڭلار.»
16 خۇدانىڭ ئاۋازىنى ئاڭلاپ تۇرۇپ، ئۇنىڭغا ئاسىيلىق قىلغانلار كىملەر
ئىدى؟ مۇسا پەيغەمبەر غەلىبىلىك ھالدا مىسىردىن ئېلىپ چىققان ئابۇ
ئىسرائىللارنىڭ ھەممىسى ئەمەسمۇ؟ 17 خۇدا قىرىق يىل كىملەرگە
غەزەپلەندى؟ يەنىلا بۇ گۇناھ ئۆتكۈزۈپ، جەسەتلىرى چۆلدە قالغانلارغا
ئەمەسمۇ؟ 18 خۇدا كىملەرنى ئۆز ئاراملىقىدىن بەھرىمەن قىلماسلىققا قەسەم
قىلدى؟ خۇداغا ئىتائەت قىلمىغانلارنى ئەمەسمۇ؟ 19 بۇلاردىن
كۆرۈۋالالايمىزكى، ئۇلار ئېتىقادسىز بولغانلىقى ئۈچۈن، خۇدانىڭ ئاراملىقىدىن
بەھرىمەن بولالمىدى.
خۇدانىڭ ئاراملىقى ھەققىدىكى ۋەدە
1 بىراق، خۇدانىڭ ئاراملىقىدىن بەھرىمەن بولۇش توغرىسىدىكى
ۋەدىسى بىز ئۈچۈن ئىناۋەتلىكتۇر. بۇڭا، ئارىمىزدىكى بىرەرسىنىڭمۇ
چۈبۈپ قېلىشىدىن ئېھتىيات قىلايلى. 2 خۇدانىڭ ئاراملىقى ھەققىدىكى بۇ
خۇش خەۋەر خۇددى چۆلدىكى ئىسرائىللارغا ئاڭلىتىلغاندەك بىزلەرگىمۇ
4
1137 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 4_باب
ئاڭلىتىلدى. لېكىن، ئۇلارنىڭ ئاڭلىغانلىرى ئېتىقادى بىلەن
يۇغۇرۇلمىغانلىقتىن، ئۇلارغا ھېچقانداق پايدىسى بولمىغانىدى. 3 بىز
ئېتىقادچىلار بۇ ئاراملىقتىن بەھرىمەن بولالايمىز. لېكىن، ئىشەنمىگەنلەرگە
كەلسەك، دەل خۇدانىڭ ئېيتقىنىدەك:
«بۇڭا، غەزەپلەنگىنىمدە قەسەم قىلغىنىمدەك،
ئۇلار ئاراملىقىمدىن ھەرگىز بەھرىمەن بولالمايدۇ.»
خۇدا دۇنيانى ياراتقاندىلا، ھەممە ئىشنى تاماملىغانىدى. 4 چۈنكى،
يارىتىلىشنىڭ يەتتىنچى كۈنى ھەققىدە مۇقەددەس يازمىلارنىڭ بىر ئايىتىدە
مۇنداق دېيىلگەن: «يەتتىنچى كۈنى كەلگەندە، خۇدا يارىتىش ئىشىنى
تاماملاپ ئارام ئالدى.» دېمەك، خۇدانىڭ ئاراملىقى ئاللىبۇرۇن مەۋجۇت
ئىدى. 5 بىراق، يۇقىرىدا ئېيتىلغاندەك خۇدا: «ئۇلار ئاراملىقىمدىن ھەرگىز
بەھرىمەن بولالمايدۇ» دېگەن.
6 بۇنىڭدىن بىلىمىزكى، خۇدانىڭ ئاراملىقى توغرىسىدىكى بۇ خۇش
خەۋەرنى ئاۋۋال ئاڭلىغانلار خۇداغا ئىتائەتسىزلىك قىلغانلىقى ئۈچۈن،
ئاراملىقتىن بەھرىمەن بولالمىدى. لېكىن، بۇ ئاراملىقتىن چوقۇم بەھرىمەن
بولالايدىغانلار بار. 7 بۇنىڭ ئۈچۈن، خۇدا ئەنە بۇ ئاراملىقتىن بەھرىمەن
بولالايدىغانلارنى كۆزدە تۇتۇپ، ئۇزاق ۋاقىتتىن كېيىن مەلۇم بىر كۈننى
«بۈگۈن» دەپ بېكىتىپ، بۇرۇن ئېيتقان تۆۋەندىكى سۆزلەرنى داۋۇت
پادىشاھ ئارقىلىق زەبۇردا يەنە ئېيتقان:
«بۈگۈن خۇدانىڭ ئاۋازىنى ئاڭلىغىنىڭلاردا،
جاھىللىق قىلماڭلار.»
4_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1138
8 ئەگەر خۇدانىڭ ئاراملىقى ئەجدادىمىز يەبۇ* ئىسرائىللارنى خۇدا
بېرىشكە ۋەدە قىلغان قانان زېمىنىغا بابلاپ كىرگەندىكى ئاراملىق بولسىدى،
خۇدا كېيىن يەنە ئاراملىق ھەققىدە توختىلىپ، «بۈگۈن» دېمىگەن بولاتتى.
9 قىسقىسى، خۇدانىڭ يەتتىنچى كۈنىدىكى ئاراملىقى خۇدانىڭ ئۆز بەندىلىرىنى
كۈتۈۋاتىدۇ.
10 خۇدانىڭ ئاراملىقىغا كىرگۈچىلەر خۇددى خۇدا دۇنيانى يارىتىش
ئىشىدىن ئارام ئالغاندەك، ئۆزلىرىنىڭ ئىشلىرىدىن ئارام ئالىدۇ. 11 بۇڭا، خۇداغا
ئەنە بۇ ئىسرائىللاردەك ئىتائەتسىزلىك قىلىپ، يىقىلىپ چۈبمەسلىكىمىز
ئۈچۈن، ھەربىرىمىز بۇ ئاراملىقتىن بەھرىمەن بولۇبقا تىرىشايلى.
12 خۇدانىڭ سۆزى ھاياتىي كۈچكە ئىگە بولغان ئۈنۈملۈك سۆزدۇر. ئۇ
ھەرقانداق قوش بىسلىق قىلىچتىنمۇ ئىتتىك بولۇپ، جان بىلەن روھنى،
يىلىك بىلەن بوغۇملارنى بىر_بىرىدىن ئايرىۋېتەلىگۈدەك ئۆتكۈرلۈك بىلەن
كىشىلەرنىڭ كۆڭلىگە كىرىپ، ئۇلارنىڭ يوبۇرۇن ئارزۇ_ھەۋەس ۋە ئوي_
پىكىرلىرىنى پاش قىلىدۇ. 13 خۇدادىن يوبۇرۇنالايدىغان ھېچقانداق
مەۋجۇدات يوقتۇر. بىز ھېساس بېرىدىغان خۇدا ئالدىدا ھەممە نەرسە
ئوچۇق_ئابكارىدۇر.
باش روھانىيىمىز ئەيسا مەسىھ
14 خۇدانىڭ ئوغلى ئەيسا مەسىھ بىزنىڭ ئەربكە چىقىپ كەتكەن ئۇلۇ
باش روھانىيىمىز بولغاچقا، ئېتىراپ قىلغان ئېتىقادىمىزدا چىڭ تۇرايلى.
*8. يەبۇ مۇسا پەيغەمبەرنىڭ ئىزباسارى بولۇپ، ئۇ ئىسرائىل خەلقىنى خۇدا ۋەدە بەرگەن
زېمىنغا بابلاپ بارغان.
15 چۈنكى، بىزنىڭ بۇ باش روھانىيىمىز ئاجىزلىقلىرىمىزغا ھېسدابلىق قىلماي
1139 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 5_باب
قالمايدۇ. ئۇمۇ بىزگە ئوخشاش ھەر خىل سىناقلارغا دۇ كەلگەن، لېكىن
گۇناھ سادىر قىلىپ باقمىغاندۇر. 16 بۇڭا، يۈرىكىمىز توق ھالدا مېھىر_
بەپقەتلىك خۇدانىڭ تەختىگە يېقىنلىشايلى. بۇنىڭ بىلەن، خۇدانىڭ
رەھىم_بەپقىتىگە ئېرىشىپ، ئېھتىياجلىق ۋاقتىمىزدا ياردەمگە ئىگە
بولالايمىز.
1 ھەر قېتىملىق باش روھانىي كىشىلەر ئارىسىدىن تاللىنىپ، ئۆز
خەلقىگە ۋاكالىتەن خۇداغا خىزمەت قىلىشقا تەيىنلىنىپ، ئۇلارنىڭ
خۇداغا ئاتالغان ھەدىيىلىرىنى ۋە گۇناھلىرى ئۈچۈن قىلغان قۇربانلىقلىرىنى
خۇداغا سۇنىدۇ 2 ۋە خۇدانىڭ يولىنى بىلمەي يولدىن چەتنىگەنلەرگە
مۇلايىملىق بىلەن مۇئامىلە قىلالايدۇ، چۈنكى ئۇنىڭمۇ نۇرغۇن ئاجىزلىقلىرى
بار. 3 بۇنىڭ ئۈچۈن، ئۇ خەلقىنىڭ گۇناھلىرى ئۈچۈنلا ئەمەس، ئۆز
گۇناھلىرى ئۈچۈنمۇ قۇربانلىق سۇنۇبى كېرەك. 4 ھېچبىر كىشى باش روھانىي
مەرتىۋىسىگە ئۆزلۈكىدىن ئېرىشەلمەيدۇ، پەقەت ھارۇنغا* ئوخشاش، خۇدا
تەرىپىدىن چاقىرىلغاندىلا بۇ مەرتىۋىگە ئېرىشەلەيدۇ. 5 خۇددى بۇنىڭدەك
ئەيسا مەسىھمۇ باش روھانىي مەرتىۋىسىگە ئۆزلۈكىدىن ئېرىشكەن ئەمەس.
بەلكى خۇدا ئۇنى تەيىنلەپ، ئۇنىڭغا:
«سەن مېنىڭ ئوغلۇمسەن،
بۈگۈن مەن سېنىڭ ئاتاڭ ئىكەنلىكىمنى جاكارلىدىم» دېگەن.
6 مۇقەددەس يازمىلارنىڭ يەنە بىر يېرىدە خۇدا ئۇنىڭغا:
*4. «مىسىردىن چىقىش» 28_باس 1_ئايەتتە خاتىرىلەنگىنىدەك، خۇدا مۇسا پەيغەمبەرگە
ئاكىسى ھارۇننى ئىسرائىللارنىڭ تۇنجى باش روھانىيسى قىلىپ تەيىنلەش ھەققىدە ئەمر بەرگەن.
ھارۇن لاۋىي قەبىلىسىدىن ئىدى.
5
5_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1140
«سەن مالكىسىدىققا* ئوخشاش تەرتىپتە تەيىنلەنگەن
مەڭگۈلۈك روھانىيسەن» دېگەن.
7 ئەيسا مەسىھ يەر يۈزىدىكى ۋاقتىدا، ئۆزىنى ئۆلۈمدىن قۇتقۇزالايدىغان
خۇدانىڭ ئالدىدا قاتتىق يىغلاپ تۇرۇپ، كۆز يابلىرى بىلەن دۇئا_تىلاۋەت
قىلغان. ئۇنىڭ ئىخلاسمەنلىكىدىن دۇئالىرى خۇداغا يەتكەنىدى. 8 گەرچە ئۇ
خۇدانىڭ ئوغلى بولسىمۇ، ئازاس چېكىش جەريانىدا ئىتائەتمەن بولۇبنى
ئۆگەندى. 9 ئۇ مانا مۇبۇنداق پۈتۈنلەي ئىتائەتمەن بولغاچقا، مۇكەممەل باش
روھانىي بولۇش ھۆددىسىدىن چىقىپ، ئۆزىگە ئىتائەت قىلغۇچىلارنىڭ
ھەممىسى ئۈچۈن مەڭگۈلۈك قۇتقۇزۇلۇش مەنبەسى بولدى. 10 ئۇ خۇدا
تەرىپىدىن خۇددى مالكىسىدىققا ئوخشاش تەرتىپتە باش روھانىي قىلىپ
جاكارلاندى.
ئېتىقادتىن يانماسلىققا ئاگاھلاندۇرۇش
11 بۇ ھەقتە ئېيتىشقا تېگىشلىك نۇرغۇن سۆزلىرىم بار، لېكىن چۈبىنەي
دېمەي ئاڭلاپلا قويساڭلار، بۇنى سىلەرگە چۈبەندۈرۈش تەس. 12 گەرچە
سىلەر ئاللىبۇرۇن تەلىم بەرگۈچى بولۇبقا تېگىشلىك بولساڭلارمۇ، بىراق
ئەمەلىيەتتە سىلەر يەنىلا بابقىلارنىڭ خۇدانىڭ سۆزى توغرىسىدىكى
ئاساسىي بىلىملەرنى بابتىن ئۆگىتىشىگە موھتاجسىلەر. دېمەك، سىلەرگە
يېمەكلىك ئەمەس، بەلكى يەنىلا سۈت كېرەك. 13 چۈنكى، پەقەت سۈتكىلا
تايىنىدىغانلار بوۋاقتىن پەرقسىز بولۇپ، ئۇلاردا ھەققانىيەت ھەققىدىكى
*6. 7_باس 1_، 2_ئايەتلەرگە قارالسۇن.
تەلىملەرنى ئىگىلەش تەجرىبىسى كەمدۇر. 14 يېمەكلىك بولسا يېتىلگەنلەر
1141 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 6_باب
ئۈچۈندۇر. چۈنكى، ئۇلارنىڭ ئېڭى يېتىلىش جەريانىدا ياخشى_ياماننى
پەرق ئېتىشكە كۆنگەندۇر.
1_2 بۇنىڭ ئۈچۈن، ئۆلۈمگە ئېلىپ بارىدىغان يامانلىقلاردىن يېنىش،
خۇداغا ئىشىنىش، چۆمۈلدۈرۈلۈبنى قوبۇل قىلىش، بابقىلارغا قول
تەگكۈزۈپ دۇئا قىلىش، تىرىلدۈرۈلۈش ۋە مەڭگۈلۈك ھۆكۈم قاتارلىق
تەلىملەرگە قايتا ئاساس سالىمىز، دەپ ئولتۇرمايلى. ئەيسا مەسىھ
توغرىسىدىكى بۇ خىل بابلانغۇ تەلىملەردە توختاپ قالماي، يېتىلىشكە
قاراپ ماڭايلى. 3 خۇدا خالىسا، بىز بۇنداق قىلىمىز.
4 بەزى ئادەملەرنى توۋا قىلدۇرۇپ، قايتىدىن خۇدا يولىغا بابلاش
مۇمكىن ئەمەس. چۈنكى، ئۇلار بىر چاغلاردا خۇدانىڭ نۇرى بىلەن
يورۇتۇلغان، خۇدانىڭ ئىلتىپاتىدىن بەھرىمەن بولغان، مۇقەددەس روھقا
ئورتاق بولغان، 5 خۇدانىڭ سۆزىنىڭ ياخشىلىقىنى ۋە كېلىدىغان زاماندا خۇدا
ئايان قىلىدىغان قۇدرەتلەرنى ھېس قىلغان بولسىمۇ، 6 ۋەھالەنكى ئۇلار
خۇدادىن ۋاز كەچتى، خۇدانىڭ ئوغلىنى رەت قىلدى. بۇ، خۇدانىڭ ئوغلىنى
كرېستكە قايتا مىخلىغان ھەمدە ئۇنىڭغا دا كەلتۈرگەن بىلەن باراۋەردۇر.
7 پات_پات ياغقان يامغۇردىن تېرىغۇچىلارغا پايدىلىق زىرائەتلەرنى
ئۆستۈرۈپ بەرگەن يەر خۇدادىن بەرىكەت ئالىدۇ. 8 ئەكسىچە، تىكەن ۋە
قامغاق ئۆستۈرگەن يەر پايدىسىزلىقىدىن خۇدانىڭ لەنىتىگە قېلىپ، ئاخىرى
كۆيدۈرۈلىدۇ.
9 سىلەرگە كەلسەم، قەدىرلىك قېرىندابلار، گەرچە يۇقىرىقى ئىشلارنى
تىلغا ئالغان بولساممۇ، ئەھۋالىڭلارنىڭ بۇنىڭدىن ياخشى ئىكەنلىكىگە ۋە
قۇتقۇزۇلۇبقا ئېلىپ بارىدىغان يولدا مېڭىۋاتقانلىقىڭلارغا ھەقىقىي
ئىشىنىمەن. 10 خۇدا ئادالەتسىز ئەمەستۇر. ئۇ ھەرگىز سىلەرنىڭ ئۇنىڭغا
سىڭدۈرگەن ئەجرىڭلار ۋە ئېتىقادچىلارغا قىلىپ كېلىۋاتقان خىزمىتىڭلار
6
6_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1142
ئارقىلىق كۆرسەتكەن مېھىر_مۇھەببىتىڭلارنى ئۇنتۇمايدۇ. 11 پۈتۈن
ئۈمىدىڭلارنىڭ ئەمەلگە ئېشىشى ئۈچۈن، ھەربىرىڭلارنىڭ ئاخىرغىچە
بۇنداق غەيرەت قىلىشىڭلارنى ئارزۇ قىلىمىز. 12 بۇنداق بولغاندا،
قاباڭلاردىن بولماي، بەلكى ئۆز ئېتىقادى ۋە سەۋرچانلىقى بىلەن خۇدانىڭ
ۋەدىسىگە ئېرىشىدىغانلارنى ئۈلگە قىلىدىغانلاردىن بولىسىلەر.
خۇدانىڭ ۋەدىسى جەزمەن ئەمەلگە ئاغىدۇ
13 خۇدادىن ئۈستۈن تۇرىدىغان ھېچكىم بولمىغاچقا، خۇدا ئىبراھىمغا
ۋەدە قىلغاندا، ئۆز نامى بىلەن قەسەم قىلىپ مۇنداق دېدى: 14 «ساڭا چوقۇم
بەخت ئاتا قىلىپ، نۇرغۇن ئەۋلادلارنى بېرىمەن.» 15 بۇنىڭ بىلەن، ئىبراھىم
سەۋر_تاقەت بىلەن كۈتۈپ، خۇدانىڭ ۋەدىسىگە ئېرىشتى.
16 ئىنسانلار ئۆزلىرىدىن ئۈستۈن تۇرىدىغان بىرىنى تىلغا ئېلىپ، قەسەم
قىلىدۇ. قەسەم ئىسپات ھېسابلانغانلىقى ئۈچۈن، ھەر خىل تالاش_
تارتىشلارغا خاتىمە بېرىدۇ. 17 بۇنىڭدەك، خۇدا ئۆز ۋەدىسىگە ئېرىشىدىغان
كىشىلەرگە ئۆز ئىرادىسىنىڭ ئۆزگەرمەيدىغانلىقىنى ئوچۇق بىلدۈرۈش
ئۈچۈن، ۋەدە بەرگەندە قەسەم قىلدى. 18 خۇدانىڭ بىزگە بەرگەن ۋەدىسى
ۋە قەسىمى ھەرگىز ئۆزگەرمەيدۇ. چۈنكى، خۇدا يالغان سۆزلىمەيدۇ.
بۇڭا، خۇدادىن پاناھلىنىۋاتقان بىزلەر ئۇنىڭ ۋەدىسى ۋە قەسىمىدىن كۆپ
ئىلھامغا ئېرىشىپ، كۆز ئالدىمىزدىكى ئۈمىدتە ئىشەنچ بىلەن چىڭ تۇرالايمىز.
19 بۇ ئۈمىد ھاياتىمىزغا نىسبەتەن خۇددى چىڭ ئىلىنغان كېمە لەڭگىرىدەك
مۇستەھكەم بولۇپ، ئۇ بىزنى ئەربتىكى ئىبادەتخانا پەردىسىدىن ئۆتۈپ،
ئەڭ مۇقەددەس جايغا كىرىشكە يېتەكلەيدۇ. 20 ئەيسا مەسىھ بىزگە يول
ئېچىش ئۈچۈن، ئۇ يەرگە بىزدىن ئاۋۋال كىرگەن بولۇپ، بىزلەر ئۈچۈن
مالكىسىدىققا ئوخشاش تەرتىپتىكى مەڭگۈلۈك باش روھانىي بولدى.
1143 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 7_باب
مالكىسىدىق ھەققىدە
1 مالكىسىدىق سالىم بەھىرىنىڭ پادىشاھى ھەم ئۇلۇ خۇدانىڭ
روھانىيسى بولۇپ، ئىبراھىم بىرقانچە پادىشاھنى يېڭىپ جەڭدىن
قايتقان چاغدا، ئۇ ئىبراھىم بىلەن كۆرۈبكەن ۋە ئۇنىڭغا بەخت تىلىگەنىدى.
2 ئىبراھىممۇ ئېرىشكەن ئولجىسىنىڭ ئوندىن بىر ئۈلۈبىنى ئۇنىڭغا ئاتىغانىدى.
مالكىسىدىق دېگەن ئىسىمنىڭ مەنىسى «ھەققانىيەت پادىشاھى»
دېگەنلىكتۇر. ئۇ سالىم بەھىرىنىڭ پادىشاھى بولۇپ، «سالىم پادىشاھى»
دېگەننىڭ مەنىسى «ئامانلىق پادىشاھى» دېگەنلىكتۇر. 3 مۇقەددەس
يازمىلاردا ئۇنىڭ ئاتا_ئانىسى، ئۇرۇق_ئەۋلادى، نەسەبى ھەمدە ئۇنىڭ
ھاياتىنىڭ بابلىنىشى ۋە ئاخىرلىشىشى توغرىسىدا بىرەر خاتىرە يوقتۇر. ئۇ
خۇددى خۇدانىڭ ئوغلىدەك مەڭگۈلۈك روھانىيدۇر.
4 مالكىسىدىق نېمىدېگەن ئۇلۇ ئادەم_ھە ھەتتا ئەجدادىمىز
ئىبراھىممۇ ئولجىسىنىڭ ئوندىن بىرىنى ئۇنىڭغا ئاتىغان. 5 لاۋىينىڭ
ئەۋلادلىرىدىن روھانىي بولغانلار تەۋرات قانۇنى بويىچە خەلقتىن، يەنى ئۆز
قېرىندابلىرىدىن، ئۇلارنىڭ ئۆزىگە ئوخشاش ئىبراھىمنىڭ نەسلى بولۇبىغا
قارىماي، تاپقىنىنىڭ ئوندىن بىر ئۈلۈبىنى يىغىشى كېرەك ئىدى. 6 لېكىن
مالكىسىدىققا كەلسەك، ئۇ لاۋىي قەبىلىسىدىن بولمىسىمۇ، ئىبراھىم ئېرىشكەن
ئولجىنىڭ ئوندىن بىر ئۈلۈبىنى قوبۇل قىلىپ، ئىبراھىمغا _ خۇدانىڭ
ۋەدىسىگە ئىگە بولغان بىر ئادەمگە بەخت تىلىگەن. 7 بۈبھىسىزكى، بەخت
تىلىگۈچى بەختكە ئېرىشكۈچىدىن ئۈستۈندۇر. 8 ئوندىن بىر ئۈلۈبنى
يىغىدىغان لاۋىي روھانىيلار بەرىبىر ئۆلىدىغانلاردۇر. بىراق، ئىبراھىمدىن
ئوندىن بىر ئۈلۈبنى قوبۇل قىلغان مالكىسىدىق بولسا مۇقەددەس يازمىلاردا
گۇۋاھلىق بېرىلگەندەك يەنىلا ھاياتتۇر. 9 ھەتتا مۇنداق دېيىشكە بولىدۇكى،
ئوندىن بىر ئۈلۈبنى ئالىدىغان روھانىي لاۋىيلارمۇ ئەجدادى ئىبراھىم ئارقىلىق
7
7_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1144
مالكىسىدىققا ئوندىن بىر ئۈلۈبنى بەرگەن. 10 چۈنكى، مالكىسىدىق
ئىبراھىمنى قاربى ئالغاندا لاۋىيلار تېخى تۇغۇلمىغان بولسىمۇ، ئۇلارنى يەنىلا
ئەجدادى ئىبراھىمنىڭ ۋۇجۇدىدا، دەپ قارابقا بولىدۇ. 11 ئىسرائىل خەلقىگە
چۈبۈرۈلگەن تەۋرات قانۇنىدىكى روھانىيلىق تۈزۈمى لاۋىي قەبىلىسىنىڭ
روھانىيلىرى ئارقىلىق يۈرگۈزۈلەتتى. بىراق، ئەگەر خۇدانىڭ ئىنسانلارنى
گۇناھتىن پاك قىلىش مەقسىتى بۇ روھانىيلار ئارقىلىق ئەمەلگە ئابقان بولسا،
ئۇنداقتا بۇ خىل تۈزۈم ئاساسىدا تەيىنلەنگەن ھارۇندەك تەرتىپتىكى ئەمەس،
بەلكى مالكىسىدىقتەك تەرتىپتىكى يەنە بىر روھانىينىڭ كېلىشىنىڭ نېمە
ھاجىتى بار ئىدى؟ 12 روھانىيلىق تەرتىپى ئۆزگەرتىلگەچكە، ئۇنىڭغا
مۇناسىۋەتلىك روھانىيلىق تۈزۈمىمۇ ئۆزگەرتىلىشكە توغرا كېلىدۇ. 13 بۇ
ئېيتىلىۋاتقان سۆزلەر دەل ئەيسا مەسىھكە قارىتىلغان. ئۇ بابقا بىر قەبىلىدىن
بولۇپ، بۇ قەبىلىدىن ھېچكىم قۇربانلىق سۇپىسىدا خىزمەتتە بولۇپ باقمىغان.
14 رەببىمىز ئەيسانىڭ يەھۇدا قەبىلىسىدىن ئىكەنلىكى ئېنىق. مۇسا پەيغەمبەر
روھانىيلار ھەققىدە توختالغاندا، بۇ قەبىلە توغرىسىدا بىر نەرسە
دېمىگەنىدى.
ئەيسا مەسىھ مالكىسىدىقتەك تەرتىپتىكى روھانىيدۇر
15 مالكىسىدىقتەك تەرتىپتىكى بابقا بىر روھانىينىڭ مەيدانغا كېلىشى
روھانىيلىق تۈزۈمىنىڭ ئۆزگەرتىلگەنلىكىنى تېخىمۇ ئېنىقلابتۇردى. 16 ئۇنىڭ
روھانىيلىققا تەيىنلىنىشى بولسا پۈتمەس_تۈگىمەس ھاياتلىق قۇدرىتىگە
ئىگە بولغانلىقىدىن بولۇپ، ھەرگىز روھانىي بولغۇچى لاۋىي قەبىلىسىگە تەۋە
بولۇش كېرەك دېگەن تۈزۈم بويىچە بولمىدى. 17 بۇ ھەقتە مۇقەددەس
يازمىلاردا: «سەن مالكىسىدىققا ئوخشاش تەرتىپتە تەيىنلەنگەن مەڭگۈلۈك
روھانىيسەن» دەپ گۇۋاھلىق بېرىلگەن. 18 ئالدىنقى تۈزۈم ئاجىزلىقى ۋە
1145 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 7_باب
پايدىسىزلىقى تۈپەيلىدىن كۈچىدىن قالدى. 19 چۈنكى، تەۋرات قانۇنى ھېچ
كىشىنى كامالەتكە يەتكۈزەلمىدى. بۇڭا، ئۇنىڭ ئورنىغا بىزنى خۇداغا
يېقىنلابتۇرىدىغان تېخىمۇ ياخشى ئۈمىد بېرىلدى.
20 ئۇنىڭ ئۈستىگە، بۇ ئۈمىد خۇدانىڭ قەسىمى بىلەن كاپالەتكە ئىگە
قىلىندى. ئىلگىرى ئۆتكەن روھانىيلار خۇدانىڭ قەسىمىسىز روھانىي
بولغانىدى. 21 لېكىن، ئەيسا مەسىھ بولسا خۇدانىڭ ئۇنىڭغا:
«پەرۋەردىگارىڭ قەسەم قىلدى،
ئۇ قەسىمىدىن ھەرگىز يانمايدۇ،
سەن مەڭگۈلۈك روھانىيسەن»
دېگەن قەسىمى بىلەن روھانىي بولدى. 22 دېمەك، ئەيسا مەسىھ
تېخىمۇ ياخشى بىر ئەھدىنىڭ كېپىلى قىلىندى.
23 يەنە كېلىپ، ئىلگىرى ئۆتكەن كۆپ روھانىيلار ئۆلۈم تۈپەيلىدىن
ۋەزىپىسىنى داۋاملابتۇرۇبقا ئامالسىز قالغاچقا، بىرىنىڭ ئورنىغا يەنە بىرى
چىققان. 24 لېكىن، ئەيسا مەسىھ مەڭگۈ ھايات بولغاچقا، ئۇنىڭ روھانىيلىقى
مەڭگۈلۈكتۇر. 25 بۇ سەۋەبتىن، ئەيسا مەسىھ ئۆزى ئارقىلىق خۇدانىڭ ئالدىغا
كەلگەنلەرنى ئۈزۈل_كېسىل قۇتقۇزۇبقا قادىردۇر. ئۇ مەڭگۈ ھايات بولۇپ،
ئۇلار ئۈچۈن خۇداغا مۇراجىئەت قىلىدۇ.
26 ئەيسا مەسىھ دەل بىزنىڭ ھاجىتىمىزدىن چىقىدىغان باش
روھانىيدۇر. ئۇ مۇقەددەس، ئەيىبسىز، پاك بولۇپ، گۇناھكارلاردىن
ئايرىۋېتىلىپ، ئەربتىكى ئەڭ يۇقىرى ئورۇنغا ئېلىپ چىقىلدى. 27 ئۇ
ئىلگىرىكى باش روھانىيلاردەك ھەر كۈنى ئالدى بىلەن ئۆز گۇناھلىرى
ئۈچۈن، كېيىن خەلقنىڭ گۇناھلىرى ئۈچۈن قۇربانلىق سۇنۇبقا موھتاج
ئەمەس. چۈنكى، ئۇ ئۆزىنى قۇربان قىلغاندا، ئىنسانلارنىڭ گۇناھلىرى ئۈچۈن
8_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1146
قىلىنىدىغان قۇربانلىقنى بىر يولىلا ئادا قىلدى. 28 تەۋرات قانۇنى ئاجىز بولغان
ئىنساننى باش روھانىي قىلىپ تەيىنلەيتتى، لېكىن تەۋرات قانۇنىدىن كېيىن
خۇدا قەسەم بىلەن قىلغان ئەھدىسى ئارقىلىق، مەڭگۈلۈك كامالەتكە
يەتكۈزۈلگەن ئوغلىنى باش روھانىي قىلىپ تەيىنلىدى.
باش روھانىيىمىز ئەيسا مەسىھ
1 ئېيتقانلىرىمنىڭ ئاساسىي نۇقتىسى بۇكى: ئەربتىكى ئۇلۇ خۇدانىڭ
تەختىنىڭ ئوڭ تەرىپىدە ئولتۇرىدىغان بىر باش روھانىيىمىز بار. 2 ئۇ
ئەڭ مۇقەددەس جايدا، يەنى ئىنسان ئەمەس، بەلكى پەرۋەردىگارىمىز خۇدا
قۇرغان ھەقىقىي ئىبادەت چېدىرىدا خىزمەت قىلماقتا.
3 ھەربىر باش روھانىي خۇداغا ھەدىيە ۋە قۇربانلىقلار سۇنۇش ئۈچۈن
تەيىنلىنىدۇ. بۇنىڭ ئۈچۈن، بىزنىڭ باش روھانىيىمىزمۇ خۇداغا بىرەر نەرسە
سۇنۇبى كېرەك ئىدى. 4 ئەگەر ئۇ يەر يۈزىدە بولسىدى، ھەرگىز روھانىي
بولمايتتى. چۈنكى، بۇ يەردە تەۋرات قانۇنىنىڭ تەلىپى بويىچە خۇداغا
ھەدىيە سۇنىدىغان روھانىيلار ئاللىبۇرۇنلا باردۇر. 5 بۇ روھانىيلار خىزمەت
قىلىدىغان ئىبادەت چېدىرى ۋە ئۇنىڭدا قىلىنىدىغان خىزمەتلەر پەقەتلا
ئەربتىكى چېدىرنىڭ ۋە ئۇنىڭدا قىلىنىدىغان خىزمەتلەرنىڭ كۆچۈرۈلمە
نۇسخىسى ۋە كۆلەڭگىسىدۇر. دەرۋەقە، مۇسا پەيغەمبەر دەل ئىبادەت
چېدىرىنى قۇرماقچى بولۇۋاتقاندا، خۇدا ئۇنىڭغا: «بۇلارنىڭ ھەممىسى مەن
ساڭا تاغدا كۆرسەتكەن نۇسخا بويىچە ئېھتىيات بىلەن ياسالسۇن» دەپ
ئاگاھلاندۇرغان. 6 ئەيسا مەسىھكە بېرىلگەن روھانىيلىق ۋەزىپىسى بولسا
بابقا روھانىيلارنىڭكىدىن كۆپ ئۈستۈندۇر. بۇنىڭدەك، خۇدا بىلەن
ئىنسانلار ئارىسىدا ئۇ ئارقىلىق تۈزۈلگەن كېيىنكى ئەھدە دەسلەپكى
ئەھدىدىن كۆپ ئۈستۈندۇر. چۈنكى، بۇ ئەھدە تېخىمۇ ياخشى ۋەدىلەر
8
1147 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 8_باب
ئۈستىگە قۇرۇلغان.
7 ئەگەر دەسلەپكى ئەھدە نۇقسانسىز بولسا ئىدى، كېيىنكىسىنىڭ
ھېچقانداق ھاجىتى بولمىغان بولاتتى. 8 لېكىن، خۇدا ئۆز خەلقىنى ئەيىبلەپ
مۇنداق دېگەن:
«ئىسرائىلىيە ۋە يەھۇدىيە خەلقلىرى بىلەن
يېڭى بىر ئەھدە تۈزىدىغان كۈنلەر كېلىدۇ.
9 بۇ ئەھدە مەن ئۇلارنىڭ ئەجدادلىرىنى مىسىردىن چىقىرىش
ئۈچۈن
ئۇلارنىڭ قوللىرىنى تۇتۇپ تۈزگەن ئەھدىدەك بولمايدۇ.
چۈنكى، ئۇلار ئەھدەمگە سادىق بولمىدى،
بۇڭا، مەنمۇ ئۇلاردىن نەزىرىمنى يۆتكىدىم.
10 ئۇ كۈنلەردىن كېيىن، ئىسرائىل خەلقى بىلەن تۈزىدىغان
ئەھدەم مۇنداق:
قانۇنلىرىمنى ئۇلارنىڭ ئەقلىگە سالىمەن،
قەلبىگە پۈتىمەن.
مەن ئۇلارنىڭ خۇداسى بولىمەن.
ئۇلارمۇ مېنىڭ خەلقىم بولىدۇ.
11 ھېچكىمنىڭ ئۆز يۇرتدىشىغا، ئۆز قېرىندىشىغا:
'پەرۋەردىگارنى تونۇڭلار' دەپ ئەقىل ئۆگىتىشىنىڭ ھاجىتى
قالمايدۇ.
چۈنكى، گادايدىن خانغىچە
ھەممىسى مېنى تونۇيدۇ.
12 يامانلىقلىرىنى كەچۈرىمەن،
گۇناھلىرىنى كۆڭلۈمدە ساقلىمايمەن.»
9_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1148
13 دېمەك، خۇدا بۇ ئەھدىنى «يېڭى» دېيىش ئارقىلىق بۇرۇنقىسىنىڭ
ۋاقتى ئۆتكەنلىكىنى كۆرسەتتى. ۋاقتى ئۆتكەن، كونىرىغان نەرسە ئۇزۇن
ئۆتمەي يوقىلىدۇ.
كونا ئەھدە دەۋرىدىكى ئىبادەت
1 كونا ئەھدە دەۋرىدە ئىبادەت قائىدىلىرى ۋە ئىنسانلار بەرپا قىلغان
ئىبادەت جايى بار ئىدى. 2 ئىبادەت جايىدا بىر چېدىر تىكىلگەن
بولۇپ، ئۇنىڭ مۇقەددەس جاي دەپ ئاتالغان بۆلۈمىدە چىراغدان، بىرە،
بىرە ئۈستىدە بولسا خۇداغا ھەدىيە قىلىنغان نانلار بولاتتى. 3 ئۇ يەردىكى
پەردىنىڭ كەينىدە ئەڭ مۇقەددەس دەپ ئاتالغان يەنە بىر بۆلۈم بار ئىدى.
4 ئالتۇن ئىسرىقدان ۋە پۈتۈنلەي ئالتۇن بىلەن قاپلانغان ئەھدە ساندۇقى ئۇ
يەردە ئىدى. ساندۇقنىڭ ئىچىدە ئالتۇندىن ياسالغان، ماننا* سېلىنغان
كومزەك، ھارۇننىڭ بىخلىغان ھاسىسى* ۋە پەرزلەر يېزىلغان ئىككى تاش
تاختا بار ئىدى. 5 بان_بەرەپلىك «كېرۇس»لار «مېھىر_بەپقەت تەختى»
دەپ ئاتالغان ساندۇق ئاغزى ئۈستىگە ئورنىتىلغان بولۇپ، قاناتلىرى بىلەن
ئۇنى يېپىپ تۇراتتى. ئەمدى مەن بۇلارنى تېخىمۇ تەپسىلىي چۈبەندۈرۈپ
ئولتۇرمايمەن.
6 ھەممە نەرسە مانا بۇنداق ئورۇنلابتۇرۇلغاندىن كېيىن، روھانىيلار
چېدىرنىڭ «مۇقەددەس جاي» دەپ ئاتالغان بۆلۈمىگە دائىم كىرىپ،
ئىبادەت خىزمىتىنى قىلاتتى. 7 بىراق، «ئەڭ مۇقەددەس جاي» دەپ ئاتالغان
*4. ماننا _ «مىسىردىن چىقىش» 16_باس 31_ئايەتكە قارالسۇن.
*4. خۇدا ھارۇننى رەھبەر قىلىپ تاللىغانلىقىنى كۆرسىتىش ئۈچۈن، ئۇنىڭ ھاسىسىنى
بىخلاتقانىدى.
ئىككىنچى بۆلۈمگە پەقەت باش روھانىي يىلدا بىر قېتىملا كىرەتتى. روھانىي
9
1149 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 9_باب
ئۇ يەرگە ئۆز گۇناھلىرى ۋە خەلقنىڭ نادانلىقى تۈپەيلىدىن ئۆتكۈزگەن
گۇناھلىرى ئۈچۈن ئاتالغان قۇربانلىق قېنىنى ئالماي كىرمەيتتى. 8 بۇ ئىبادەت
خىزمەتلىرىنىڭ ئېلىپ بېرىلىشى بىلەن، مۇقەددەس روھ بىزگە بۇنى
كۆرسىتىپ بەردىكى، ئىبادەت چېدىرى، بۇنداقلا ئۇ ۋەكىللىك قىلغان
ئىبادەت خىزمەتلىرى بارلا بولىدىكەن، ئەڭ مۇقەددەس جايغا بارىدىغان يول
ئاۋام خەلققە ھەرگىز ئېچىلمايتتى. 9 مانا بۇلار ھازىرقى زامان ئۈچۈن بىر
تەجرىبە ساۋاقتۇر. بۇنىڭدىن بۇنى كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، خۇداغا سۇنۇلغان
ھەدىيە ۋە قۇربانلىقلار ئىبادەت قىلغۇچىنى پاك ۋىجدانلىق قىلالمايدۇ.
10 ئۇلار پەقەت ھالال ۋە ھارام يېمەك_ئىچمەك ۋە بويىنى سۇغا سېلىش
رەسمىيەتلىرى بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇپ، خۇدا يېڭى تەرتىپنى ئورناتقۇچە
كۈچكە ئىگە بولغان سىرتقى كۆرۈنۈش جەھەتتىكى قائىدە_نىزاملاردۇر.
11 لېكىن، ئەيسا مەسىھ بولسا گۈزەل ئىشلارنى ئەمەلگە ئابۇرغان باش
روھانىي بولۇپ، ئادەم قولى بىلەن ياسالمىغان، بۇ دۇنياغا مەنسۇپ
بولمىغان، ئەربتىكى تېخىمۇ ئۇلۇ ۋە تېخىمۇ مۇكەممەل ئىبادەت چېدىرىغا
كىردى. 12 ئۇ بۇ ئەڭ مۇقەددەس جايغا ئۆچكە ياكى موزايلارنىڭ قۇربانلىق
قېنىنى ئەمەس، بەلكى ئۆزىنىڭ قۇربانلىق قېنىنى تۆكۈش ئارقىلىق بىرلا قېتىم
كىردى. مۇبۇنداق قىلىپ، ئۇ ئىنسانلارنىڭ گۇناھلىرىنى يۇيۇپ، ئىنسانلارنى
مەڭگۈگە ئازاد قىلدى. 13 كونا ئەھدە دەۋرىدە ئۆچكە ۋە بۇقىلارنىڭ قېنى ھەم
ئىنەكنىڭ كۈلى ناپاكلارنىڭ ئۇچىسىغا سېپىلسە، ئۇلار سىرتقى جەھەتتە
تازىلىنىپ پاك بولاتتى. 14 ئۇنداقتا، ئەيسا مەسىھنىڭ قېنىچۇ؟ ئۇ ۋىجدانىمىزنى
ئۆلۈمگە ئېلىپ بارىدىغان قىلمىشلاردىن پاك قىلىپ، بىزنى مەڭگۈ ھايات
خۇداغا ئىبادەت قىلىشقا تېخىمۇ يېتەكلىمەمدۇ؟ ئۇ خۇدانىڭ مەڭگۈلۈك
روھى ئارقىلىق ئۆزىنى كەم_كۈتىسىز قۇربانلىق سۈپىتىدە بىزنىڭ
گۇناھلىرىمىز ئۈچۈن خۇداغا ئاتىدىغۇ
15 بۇنىڭ ئۈچۈن، ئەيسا مەسىھ خۇدا بىلەن ئىنسانلار ئوتتۇرىسىدا
9_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1150
تۈزۈلگەن يېڭى ئەھدىنىڭ ۋاسىتىچىسىدۇر. ئۇ ئارقىلىق خۇدا تەرىپىدىن
چاقىرىلغانلار ۋەدە قىلىنغان مەڭگۈلۈك مىراسقا ئېرىشەلەيدۇ. چۈنكى، ئۇ
ئۇلارنى گۇناھ سادىر قىلىش سەۋەبلىك كونا ئەھدە تەرىپىدىن بېكىتىلگەن
مەڭگۈلۈك ئۆلۈمدىن ئىبارەت جازادىن قۇتقۇزۇش ئۈچۈن ئۆلدى.
16 ئەگەر ۋەسىيەت قالدۇرۇلسا، ۋەسىيەت قالدۇرغۇچى ئۆلمىگۈچە،
ۋەسىيەت كۈچكە ئىگە بولمايدۇ. 17 چۈنكى، ۋەسىيەت پەقەت ئۆلۈمدىن
كېيىن كۈچكە ئىگە بولىدۇ. ۋەسىيەت قالدۇرغۇچى ھاياتلا بولسا،
ۋەسىيىتىنىڭ ھېچقانداق كۈچى بولمايدۇ. 18 بۇنىڭ ئۈچۈن، دەسلەپكى
ئەھدىمۇ قان ئېقىتىلغاندىلا، ئاندىن كۈچكە ئىگە بولغان. 19 مۇسا پەيغەمبەر
تەۋرات قانۇنىنىڭ ھەربىر ئەمرىنى پۈتۈن خەلققە ئۇقتۇرغاندىن كېيىن، موزاي
ۋە ئۆچكىلەرنىڭ سۇغا ئارىلابتۇرۇلغان قېنىنى قىزىل يۇڭ يىپتا باغلانغان
مارجانگۈل بىلەن قانۇن دەستۇرىغا ۋە پۈتۈن خەلققە سەپتى. 20 ئاندىن، ئۇ:
«بۇ قان ئەھدە قېنىدۇر. ئۇ خۇدا ئەمەل قىلىشىڭلارغا ئەمر قىلغان ئەھدىنى
كۈچكە ئىگە قىلىدۇ» دېدى. 21 ئۇ يەنە ئىبادەت چېدىرىغا ۋە چېدىردا
قۇربانلىق قىلىشقا ئىشلىتىلىدىغان پۈتكۈل سايمانلارنىڭ ئۈستىگە قان سەپتى.
22 دەرۋەقە، تەۋرات قانۇنى بويىچە ھەممە نەرسە دېگۈدەك قان بىلەن
پاكلىنىدۇ. قۇربانلىق قېنى تۆكۈلمەي، گۇناھلار كەچۈرۈم قىلىنمايدۇ.
23 بۇ سەۋەبتىن، ئەربتىكىگە تەقلىد قىلىپ ياسالغان بۇ نەرسىلەر
مۇبۇ ئۇسۇل بىلەن پاكلىنىشى كېرەك ئىدى. بىراق، ئەربتىكى نەرسىلەر
بولسا بۇلاردىن كۆپ ياخشى قۇربانلىقلار بىلەن پاكلىنىشى كېرەك. 24 بۇڭا،
ئەيسا مەسىھ خۇدانىڭ ھۇزۇرىدا بولۇپ بىزگە ۋەكىللىك قىلىش ئۈچۈن،
ئەربتىكى ئىبادەت جايىغا تەقلىد قىلىنغان، ئادەم قولى بىلەن ياسالغان
مۇقەددەس جايغا ئەمەس، بەلكى ئەربنىڭ ئۆزىگە كىردى.
25 ئۇ يەھۇدىيلارنىڭ باش روھانىيسىدەك، يىلمۇيىل قۇربانلىق قىلىنغان
1151 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 0 1_باب
ھايۋانلارنىڭ قېنىنى ئېلىپ، ئەڭ مۇقەددەس جايغا قايتا_قايتا كىرگىنى
يوق. 26 ئەگەر بۇنداق قىلىشنىڭ زرۈرىيىتى بولغان بولسا، دۇنيا
يارىتىلغاندىن بېرى ئەيسا مەسىھنىڭ قايتا_قايتا ئازاس چېكىپ قۇربان
بولۇبىغا توغرا كېلەتتى. لېكىن، ئەيسا مەسىھ مانا بۇ ئاخىر زاماندا
ئىنسانلارنى گۇناھتىن ئازاد قىلىش ئۈچۈن، بىر يولىلا ئوتتۇرىغا چىقىپ
ئۆزىنى قۇربان قىلدى. 27 ھەممە ئادەمنىڭ بىر قېتىم ئۆلۈبى ۋە ئۆلگەندىن
كېيىن سوراققا تارتىلىشى بېكىتىلگەن. 28 بۇنىڭدەك، ئەيسا مەسىھمۇ نۇرغۇن
كىشىلەرنىڭ گۇناھلىرىنى ئۆز ئۈستىگە ئېلىش ئۈچۈن، بىرلا قېتىم قۇربان
بولدى. ئۇ قايتا كەلگەندە، ئىنسانلارنىڭ گۇناھلىرىنىڭ بەدىلىگە قۇربان
بولۇش ئۈچۈن ئەمەس، بەلكى ئۆزىنى كۈتكەنلەرنى ئۈزۈل_كېسىل
قۇتقۇزۇش ئۈچۈن كېلىدۇ.
ئەيسا مەسىھنىڭ بىر قېتىملىق قۇربانلىقى
1 تەۋرات قانۇنى ئەيسا مەسىھ كەلگۈسىدە ئېلىپ كېلىدىغان
گۈزەل ئىشلارنىڭ ئۆز ئەينىنى ئەمەس، بەلكى ئۇنىڭ
كۆلەڭگىسىنىلا سۈرەتلەپ بېرىدۇ. بۇ سەۋەبتىن، تەۋرات قانۇنى ئۆزىگە
ئەمەل قىلىپ، يىلمۇيىل ئوخشاش قۇربانلىقلارنى ئاتاش ئارقىلىق خۇداغا
ئىبادەت قىلىدىغان ئادەملەرنى ھەرگىزمۇ گۇناھلىرىدىن پاك قىلالمايدۇ.
2 ئەگەر پاك قىلالىغان بولسا، قۇربانلىق قىلىش ئاخىرلىشاتتى_دە، ئىبادەت
قىلغۇچىلارمۇ گۇناھلىرىدىن بىراقلا پاكلىنىپ، ۋىجدانى يەنە ئۆز گۇناھلىرى
تۈپەيلىدىن ئازابلانمايتتى. 3 ھالبۇكى، ئۇ قۇربانلىقلار ئۇلارغا ئۆز گۇناھلىرىنى
ھەر يىلى ئەسلىتىپ تۇرىدۇ. 4 چۈنكى، بۇقا ۋە ئۆچكىلەرنىڭ قېنى
ئىنسانلارنى گۇناھتىن ھەرگىز پاك قىلالمايدۇ. 5 بۇنىڭ ئۈچۈن، ئەيسا
مەسىھ دۇنياغا كەلگەندە مۇنداق دېگەن:
10
0 1_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1152
«ئىنسانلاردىن قۇربانلىق ۋە ھەدىيىلەرنى تەلەپ قىلمىدىڭ،
لېكىن مەن ئۈچۈن بىر تەن ھازىرلىدىڭ.
6 كۆيدۈرمە قۇربانلىق ۋە گۇناھ ئۈچۈن سۇنۇلغان بابقا
قۇربانلىقلاردىنمۇ خۇرسەن بولمىدىڭ.
7 بۇڭا دېدىمكى، 'ئى خۇدا، سېنىڭ قانۇن دەستۇرۇڭدا مەن
توغرۇلۇق يېزىلغىنىدەك،
سېنىڭ ئىرادەڭنى ئىشقا ئابۇرۇش ئۈچۈن كەلدىم.'»
8 ئەيسا مەسىھ ئالدى بىلەن خۇداغا: «قۇربانلىق ۋە ھەدىيىلەرنى
تەلەپ قىلمىدىڭ. كۆيدۈرمە قۇربانلىق ۋە گۇناھ ئۈچۈن سۇنۇلغان بابقا
قۇربانلىقلاردىنمۇ خۇرسەن بولمىدىڭ» دېگەن. بۇ قۇربانلىقلار تەۋرات
قانۇنىنىڭ تەلىپى بويىچە قىلىنسىمۇ، ئۇ يەنىلا بۇنداق دېگەن. 9 ئاندىن
كېيىن، يەنە: «سېنىڭ ئىرادەڭنى ئىشقا ئابۇرۇش ئۈچۈن كەلدىم» دېگەن.
دېمەك، خۇدا كېيىنكى قۇربانلىقنى كۈچكە ئىگە قىلىش ئۈچۈن، بۇرۇنقى
قۇربانلىق قىلىش قائىدىسىنى ئەمەلدىن قالدۇردى. 10 خۇدانىڭ بۇ ئىرادىسى
بويىچە ئەيسا مەسىھنىڭ ئۆز تېنىنىڭ بىر يولىلا قۇربان قىلىنىشى ئارقىلىق بىز
گۇناھتىن پاكلىنىپ، خۇداغا ئاتالدۇق.
11 روھانىيلار ھەر كۈنى قۇربانلىق سۇپىسى ئالدىدا تۇرۇپ، ئىبادەت
خىزمىتىنى قىلىش ئۈچۈن گۇناھلارنى يۇيالمايدىغان ئوخشاش خىلدىكى
قۇربانلىقلارنى خۇداغا قايتا_قايتا سۇنىدۇ. 12 بىراق، بىزنىڭ روھانىيىمىز بولسا
ئۆزىنى قۇربان قىلىش بىلەن گۇناھلارنى يۇيىدىغان بىرلا قېتىملىق، مەڭگۈ
ئىناۋەتلىك قۇربانلىقنى خۇداغا سۇندى. ئاندىن ئۇ خۇدانىڭ ئوڭ يېنىدا
ئولتۇرۇپ، 13 دۈبمەنلىرىنىڭ ئۆز ئايىغى ئاستىدا تىز پۈكتۈرۈلۈبىنى
كۈتمەكتە. 14 ئۇ مۇبۇ بىر قۇربانلىق بىلەن ئۆزىنى خۇداغا ئاتىغان كىشىلەرنى
1153 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 0 1_باب
خۇدانىڭ ئالدىدا مەڭگۈ مۇكەممەل قىلدى. 15 مۇقەددەس يازمىلاردا
خاتىرىلەنگەندەك، مۇقەددەس روھمۇ بۇ ھەقتە بىزگە گۇۋاھلىق بېرىدۇ. ئۇ
ئاۋۋال مۇنداق دەيدۇ:
16 «ئۇ كۈنلەردىن كېيىن، ئۇلار بىلەن تۈزىدىغان ئەھدەم
مۇنداق:
قانۇنلىرىمنى ئۇلارنىڭ قەلبىگە سالىمەن، ئەقلىگە قۇيىمەن.»
17 ئاندىن، يەنە مۇنداق دەيدۇ:
«ئۇلارنىڭ گۇناھى ۋە يامانلىقلىرىنى
كۆڭلۈمدە قايتا ساقلىمايمەن.»
18 بۇڭا، گۇناھلار كەچۈرۈم قىلىنغانىكەن، يەنە گۇناھلار ئۈچۈن
قۇربانلىق قىلىشنىڭ ھاجىتى قالمايدۇ.
خۇداخا يېقىنلىشايلى
19 بۇنىڭ ئۈچۈن، ئەي قېرىندابلار، ئەيسا مەسىھنىڭ قۇربانلىق قېنى
ئارقىلىق ئەربتىكى ئەڭ مۇقەددەس جايغا يۈرىكىمىز توق ھالدا كىرەلەيمىز.
20 چۈنكى، ئەيسا مەسىھ ئۆز تېنىنىڭ قۇربان بولۇبى ئارقىلىق ئەربتىكى
ئىبادەتخانا پەردىسىدىن ئۆتۈپ، بىزدىن ئاۋۋال ئۇ يەرگە كىرگەن بولۇپ، ئۇ
ھاياتلىققا يېتەكلەيدىغان يېڭى بىر يولنى بىزگە ئېچىپ بەردى. 21 خۇدانىڭ
ئائىلىسىگە، يەنى ئېتىقاچىلار جامائەتچىلىكىگە مەسئۇل بىر باش روھانىيىمىز
بولغان ئىكەن، 22 مۇستەھكەم ئىشەنچ ۋە سەمىمىي قەلب بىلەن خۇداغا
0 1_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1154
يېقىنلىشايلى. چۈنكى، دىللىرىمىز ئەيسا مەسىھنىڭ قېنىنىڭ سېپىلىشى بىلەن
ۋىجدان ئازابىدىن خالاس بولغان ۋە بەدىنىمىز پاكىز سۇ بىلەن يۇيۇلغاندەك
پاكلانغان. 23 بابقىلار ئالدىدا ئېتىراپ قىلغان ئۈمىدىمىزدە ئىككىلەنمەي چىڭ
تۇرايلى. چۈنكى، ۋەدە بەرگۈچى خۇدا ئىشەنچلىكتۇر. 24 مېھىر_مۇھەببەت
كۆرسىتىش ۋە ياخشى ئىش قىلىش ئۈچۈن بىر_بىرىمىزنى قانداق
رىغبەتلەندۈرۈبنى ئويلايلى. 25 بەزىلەردەك، ئېتىقادچىلار جامائەتچىلىكىدە
جەم بولۇش ۋە خۇداغا ئىبادەت قىلىشتىن باش تارتمايلى. ئەكسىچە، دائىم
جەم بولۇپ، بىر_بىرىمىزنى ئىلھاملاندۇرايلى. بولۇپمۇ ئەيسا مەسىھنىڭ قايتا
كېلىدىغان كۈنىنىڭ ئاز قالغانلىقىنى بىلگەنىكەنمىز، تېخىمۇ بۇنداق قىلايلى.
26 ھەقىقەتنى تونۇپ تۇرۇپ، يەنىلا قەستەن گۇناھ* ئۆتكۈزۈۋەرسەك،
ئۇ چاغدا گۇناھلار ئۈچۈن سۇنۇلىدىغان بابقا بىر قۇربانلىق يوقتۇر. 27 بىزگە
قالىدىغىنى پەقەت سوراق ۋە خۇدا بىلەن قاربىلىشىدىغانلارنى ئۆرتەپ
تۈگىتىدىغان يالقۇنلۇق ئوتنى قورقۇنچ ئىچىدە كۈتۈبتۇر. 28 تەۋرات قانۇنىغا
خىلاپلىق قىلغان كىشى ئىككى ياكى ئۈ گۇۋاھچىنىڭ ئىسپاتى بولسىلا،
كەڭچىلىك قىلىنماي ئۆلتۈرۈلەتتى. 29 ئۇنداقتا، بىر كىشى خۇدانىڭ ئوغلىنى
دەپسەندە قىلسا، خۇدانىڭ ئەھدىسىنى كۈچكە ئىگە قىلغان ۋە ئۆزىنى
پاكلىغان قانغا سەل قارىسا، ئۆزىگە بەپقەت قىلغان مۇقەددەس روھنى
ھاقارەت قىلسا، تېخىمۇ ئېغىر جازاغا لايىق بولمامدۇ؟ 30 چۈنكى، تەۋراتتا
«ئىنتىقام مېنىڭ، جازاسىنى ئۆزۈم بېرىمەن» ۋە «پەرۋەردىگار ئۆز خەلقىنى
سوراققا تارتىدۇ» دېگۈچىنىڭ خۇدا ئىكەنلىكىنى بىلىمىز. 31 مەڭگۈ ھايات
خۇدا تەرىپىدىن جازاغا تارتىلىش نېمىدېگەن قورقۇنچلۇق_ھە
32 خۇدا قەلبىڭلارنى يورۇتقان ئابۇ كۈنلەرنى ئېسىڭلاردا تۇتۇڭلار. بۇ
*26. بۇ يەردىكى گۇناھ ئەيسا مەسىھتىن تېنىشقا قارىتىلغان.
ۋاقىتلاردا، ئازاس_ئوقۇبەتلىك كۈرەبلەرگە بەردابلىق بېرىپ، ئېتىقادىڭلاردا
1155 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1 1_باب
چىڭ تۇردۇڭلار. 33 بەزىدە خەلقىئالەم ئالدىدا ھاقارەت ۋە خارلىنىشلارغا
ئۇچرىدىڭلار. بەزىدە ئۆزۈڭلارغا ئوخشاش مۇئامىلىگە ئۇچرىغانلار تەرەپتە
تۇردۇڭلار. 34 مەھبۇس ئېتىقادچىلارنىڭ دەردىگە ئورتاق بولدۇڭلار. مال_
مۈلكۈڭلار بۇلانغاندىمۇ، كەلگۈسىدە تېخىمۇ گۈزەل، باقىي بايلىققا ئىگە
بولىدىغانلىقىڭلارنى بىلگەچكە، خۇباللىق بىلەن قوبۇل قىلدىڭلار. 35 بۇنىڭ
ئۈچۈن، جاسارىتىڭلارنى يوقاتماڭلار. بۇ جاسارەتنىڭ ئىنئامى ئىنتايىن
زوردۇر. 36 خۇدانىڭ ئىرادىسى بويىچە ئىش قىلىپ، ئۇنىڭ ۋەدە قىلغانلىرىغا
مۇيەسسەر بولۇش ئۈچۈن، سەۋر قىلىشىڭلارغا توغرا كېلىدۇ. 37 چۈنكى،
مۇقەددەس يازمىلاردا خۇدا مۇنداق دېگەن:
«كەلگۈچى پات يېقىندا كېلىدۇ، كېچىكمەيدۇ.
38 مەن 'ھەققانىي' دېگەن ئادەم، ئېتىقادى بىلەن يابايدۇ.
ئەگەر ئۇ ئېتىقادىدىن يانسا، ئۇنىڭدىن خۇرسەن بولمايمەن.»
39 بىراق، بىز ئېتىقادىدىن يېنىپ ھالاك بولىدىغانلاردىن ئەمەس، بەلكى
ئېتىقاد قىلىپ قۇتقۇزۇلۇبقا ئېرىشىدىغانلاردىندۇرمىز.
ئېتىقاد
1 ئېتىقاد خۇدانىڭ ۋەدىسىگە باغلانغان ئۈمىدنىڭ ئەمەلگە
ئابىدىغانلىقىغا بولغان ئىشەنچ، كۆرۈنمەيدىغان مەۋجۇتلۇققا
بولغان قايىللىقتۇر. 2 ئەجدادلىرىمىز مانا مۇبۇنداق ئېتىقاد بىلەن خۇدانىڭ
ماختىشىغا سازاۋەر بولغان.
3 بىز ئېتىقاد ئارقىلىق كائىناتنىڭ خۇدانىڭ ئەمرى بىلەن يارىتىلغانلىقىنى،
بىز كۆرەلەيدىغان مەۋجۇداتلارنىڭ كۆرگىلى بولىدىغاندىن بەرپا
11
1 1_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1156
بولمىغانلىقىنى چۈبىنەلەيمىز.
4 ھابىلنىڭ قابىلنىڭكىدىنمۇ ياخشى بىر قۇربانلىقنى خۇداغا ئاتىشى
ئېتىقادى ۋەجىدىن بولدى. ھابىلنىڭ ئېتىقادى ۋەجىدىن، خۇدا ئۇنى
ھەققانىي ئادەم دەپ جاكارلىدى ۋە ئۇنىڭ ئاتىغانلىرىنى قوبۇل قىلدى. ھابىل
گەرچە ئۆلگەن بولسىمۇ، ئېتىقادى بىلەن يەنىلا بىزگە سۆزلەۋاتقاندەك
تۇرماقتا.
5 ئېتىقادى ۋەجىدىن، ھانۇخ ئۆلمەي تۇرۇپلا ئەربكە كۆتۈرۈلدى.
ھېچكىم ئۇنى تاپالمىدى، چۈنكى خۇدا ئۇنى ئۆز يېنىغا ئېلىپ كەتكەنىدى.
ئەربكە كۆتۈرۈلۈبتىن ئىلگىرى، ئۇنىڭ خۇدانى خۇرسەن قىلغان ئادەم
ئىكەنلىكى جاكارلانغانىدى. 6 دېمەك، ئېتىقاد بولماي تۇرۇپ، خۇدانى
خۇرسەن قىلىش مۇمكىن ئەمەس. چۈنكى، خۇدانىڭ ئالدىغا كېلىدىغان
كىشى ئۇنىڭ بار ئىكەنلىكىگە ۋە ئۇنى ئىزدىگەنلەرگە ئىزدەش ئەجرىنى
قايتۇرىدىغانلىقىغا ئىشىنىشى كېرەك.
7 ئېتىقادى ۋەجىدىن، نۇھ پەيغەمبەر تېخى كۆرۈلۈپ باقىمغان ۋەقەلەر
ھەققىدە خۇدا تەرىپىدىن ئاگاھلاندۇرۇلغاندا، خۇدانىڭ سۆزىگە ئىتائەت
قىلىپ، پۈتۈن ئائىلىسىدىكىلەرنى قۇتقۇزۇش ئۈچۈن بىر كېمە ياسىدى.
ھەمدە ئېتىقادى ئارقىلىق دۇنيادىكى ئادەملەرنىڭ قىلمىشلىرىنىڭ جازالىنىشقا
لايىق ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىپ بەردى. ئېتىقادى ۋەجىدىن، ئۇ خۇدا
تەرىپىدىن ھەققانىي ئادەم دەپ جاكارلاندى.
8 ئېتىقادى ۋەجىدىن، ئىبراھىم خۇدا ئۇنىڭغا بەرمەكچى بولغان زېمىنغا
چاقىرىلغاندا، ئۇ خۇداغا ئىتائەت قىلىپ، قەيەرگە بارىدىغانلىقىنى بىلمەي
تۇرۇپ يولغا چىقتى. 9 ئۇ ۋەدە قىلىنغان جايغا بېرىپ، بۇ ياقا يۇرتتا
چېدىرلاردا تۇرۇپ، ئېتىقادى بىلەن يابىدى. خۇدانىڭ ئىبراھىمغا قىلغان
ۋەدىسىنىڭ مىراسخورلىرى بولغان ئىسھاق ۋە ياقۇپلارمۇ بۇنداق چېدىرلاردا
تۇردى. 10 ئىبراھىمنىڭ بۇنداق قىلىشىدىكى سەۋەس، ئۇ خۇدا تەرىپىدىن
1157 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1 1_باب
لايىھىلىنىپ سېلىنغان، ئۇلى مۇستەھكەم مەڭگۈلۈك بەھەرنى كۈتكەنىدى.
11 گەرچە ئىبراھىم يابىنىپ قالغان، ئايالى سارە بولسا تۇغۇت يېشىدىن
ئۆتكەن بولسىمۇ، ئىبراھىمنىڭ ئېتىقادى ۋەجىدىن، خۇدا ئۇنىڭغا پەرزەنت
كۆرۈش بەرىپىنى ئاتا قىلدى. ئۇ ئۆزىگە ۋەدە قىلغان خۇدانىڭ ئىشەنچلىك
ئىكەنلىكىنى بىلەتتى. 12 بۇنىڭ بىلەن بىر ئادەمدىن، بولۇپمۇ يېشى بىر يەرگە
بېرىپ قالغان ئادەمدىن ئاسماندىكى يۇلتۇزلاردەك كۆپ ۋە دېڭىز
ساھىلىدىكى قۇمدەك سانسىز ئەۋلادلار بارلىققا كەلدى.
13 ئېتىقادى بار بۇ كىشىلەر خۇدا ۋەدە قىلغانلارغا مۇيەسسەر بولماي
تۇرۇپلا ئالەمدىن ئۆتتى. بىراق، ئۇلار ھايات ۋاقتىدا ئېتىقادى بىلەن يىراقنى
كۆرۈپ، بۇ ۋەدىلەرنىڭ كەلگۈسىدە ئەمەلگە ئېشىشىنى خۇرسەنلىك بىلەن
كۈتكەن ۋە ئۆزلىرىنىڭ يەر يۈزىدە ياقا يۇرتلۇق ۋە مۇساپىر ئىكەنلىكىنى
ئېتىراپ قىلىشقانىدى. 14 ئۇلارنىڭ بۇنداق ئېتىراپ قىلىشى ئۆزلىرى تەۋە
بولغان ماكانغا تەبنا بولۇۋاتقانلىقىنى ئىپادىلىگەنلىكتۇر. 15 ئۇلار ئۆز يۇرتىنى
سېغىنغان بولسا، قايتىپ كېتىش پۇرسىتى بولغان بولاتتى. 16 لېكىن، ئۇلار
تېخىمۇ ياخشىسىغا، يەنى ئەربتىكى ماكانىغا تەلپۈندى. بۇنىڭ ئۈچۈن،
خۇدا ئۇلارنىڭ خۇداسى دەپ ئاتىلىشتىن نومۇس قىلمايدۇ. خۇدانىڭ ئەربتە
ئۇلار ئۈچۈن بىر بەھەر ھازىرلىغانلىقىنىڭ ئۆزى بۇنىڭ ئىسپاتىدۇر.
17_18 ئىبراھىم خۇدا تەرىپىدىن سىنالغىنىدا، ئېتىقادى ۋەجىدىن ئوغلى
ئىسھاقنى قۇربانلىق سۈپىتىدە خۇداغا ئاتىدى. گەرچە خۇدا ئۇنىڭغا، «مەن
ساڭا ۋەدە قىلغان ئەۋلادلىرىڭ ئىسھاقتىن كېلىپ چىقىدۇ» دېگەن بولسىمۇ،
ئۇ يەنىلا بىردىنبىر ئوغلىنى قۇربان قىلىشقا تەييار ئىدى. 19 ئىبراھىم ئىسھاق
ئۆلگەن تەقدىردىمۇ، خۇدانىڭ ئۇنى تىرىلدۈرەلەيدىغانلىقىغا ئىشەندى.
مۇنداقچە ئېيتقاندا، ئىبراھىمغا نىسبەتەن خۇدا ئىسھاقنى ئۆلۈمدىن
تىرىلدۈرۈپ، قايتۇرۇپ بەردى.
20 ئېتىقادى ۋەجىدىن، ئىسھاق ئوغۇللىرى ياقۇپ بىلەن ئەساۋنىڭ
1 1_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1158
كەلگۈسى ئۈچۈن خەيرلىك دۇئا قىلدى.
21 ئېتىقادى ۋەجىدىن، ياقۇپ ئالەمدىن ئۆتۈش ئالدىدا يۈسۈپنىڭ ئىككى
ئوغلى ئۈچۈن خەيرلىك دۇئا قىلىپ، ھاسىسىغا تايىنىپ تۇرۇپ خۇداغا
سەجدە قىلدى. 22 ئېتىقادى ۋەجىدىن، يۈسۈپ سەكراتقا چۈبۈپ قالغاندا،
ئىسرائىللارنىڭ مىسىردىن چىقىپ كېتىدىغانلىقىنى ئالدىن ئېيتتى ھەمدە
كېتىشىدە ئۆزىنىڭ ئۇستىخانلىرىنىمۇ ئېلىپ كېتىشنى تاپىلىدى.
23 ئېتىقادى ۋەجىدىن، مۇسا پەيغەمبەر تۇغۇلغاندا، ئۇنىڭ ئاتا_ئانىسى
ئۇنى ئۈ ئاي يوبۇردى. چۈنكى، ئۇلار مۇسانىڭ ئادەتتىكى بالا ئەمەس
ئىكەنلىكىنى كۆردى، پادىشاھنىڭ پەرمانىدىنمۇ قورقمىدى. 24 ئېتىقادى
ۋەجىدىن، مۇسا پەيغەمبەر چوڭ بولغاندىن كېيىن، مىسىر پادىشاھىنىڭ
قىزىنىڭ ئوغلى بولۇش سالاھىيىتىنى رەت قىلدى. 25 ئۇ گۇناھلىق ئىشلارنى
قىلىشتىن كېلىدىغان ۋاقىتلىق خۇباللىقتىن بەھرىمەن بولۇبنىڭ ئورنىغا،
خۇدانىڭ خەلقى بىلەن بىللە ئازاس چېكىشنى تاللىدى. 26 ئۇ خۇدا ئەۋەتىشكە
ۋەدە قىلغان قۇتقۇزغۇچى _ مەسىھ ئۈچۈن خارلىنىشنى، مىسىرنىڭ
خەزىنىسىدىكى بايلىققا ئىگە بولۇبتىنمۇ ئەۋزەل بىلدى. چۈنكى، ئۇ
ئەربتىكى ئىنئامنى كۈتۈۋاتاتتى. 27 ئېتىقادى ۋەجىدىن، ئۇ مىسىردىن
ئايرىلدى. چۈنكى، ئۇ كۆزگە كۆرۈنمەيدىغان خۇدانى كۆرۈپ تۇرغاندەك
ئۇنىڭغا ئىشىنىپ، پادىشاھنىڭ غەزىپىدىنمۇ قورقماي، ئۆز يولىغا مېڭىۋەردى.
28 ئېتىقادى ۋەجىدىن، ئۇ خۇدانىڭ ئەمرى بويىچە ئىسرائىللارغا «ئۆتۈپ
كېتىش» كېچىسىنىڭ تامىقىنى* تەييارلاش ۋە بوغۇزلانغان قۇربانلىقلارنىڭ
قېنىنى ئىشىك كېشەكلىرىگە سۈركەبنى بۇيرۇدى. ئۇنىڭ بۇنداق قىلىشى
جان ئالغۇچى پەرىشتىنىڭ ئىسرائىللارنىڭ تۇنجى تۇغۇلغانلىرىغا تەگمەسلىكى
*28. «مىسىردىن چىقىش» 12_بابقا قارالسۇن.
ئۈچۈن ئىدى.
1159 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1 1_باب
29 ئېتىقادى ۋەجىدىن، ئىسرائىللار قىزىل دېڭىزدىن قۇرۇقلۇقتا
ماڭغاندەك مېڭىپ ئۆتتى. بىراق، ئۇلارنى قوغلاپ كەلگەن مىسىرلىقلار ئۇببۇ
دېڭىزدىن ئۆتمەكچى بولغاندا، سۇ ئۇلارنى غەرق قىلدى.
30 ئېتىقادى ۋەجىدىن، ئىسرائىللار يەتتە كۈن ئېرىخا* بەھەر سېپىلىنى
ئايلانغاندىن كېيىن، سېپىل ئۆرۈلدى.
31 ئېتىقادى ۋەجىدىن، پاھىشە ئايال راھاس ئىسرائىل چارلىغۇچىلىرىنى
دوستلارچە كۈتۈۋالغاچقا، خۇداغا ئىتائەت قىلمىغان ئۆز بەھىرىدىكىلەر
بىلەن بىرلىكتە ئۆلتۈرۈلمىدى.
32 يەنە نېمە دەي؟ گىدون، باراق، بىمشون، يىغتاخ، داۋۇت، سامۇئىل
ۋە بابقا پەيغەمبەرلەر توغرىسىدا ئېيتىپ كەلسەم ۋاقىت يەتمەيدۇ. 33 ئۇلار
ئېتىقادى بىلەن ئەتراپىدىكى دلەتلەرنى بويسۇندۇردى، ئادىللىق بىلەن
دلەت بابقۇردى، خۇدا ۋەدە قىلغانلارغا ئېرىشتى، بىرلار ئۈستىدىن غالىب
كەلدى،* 34 دەھشەتلىك ئوتنى ئۆچۈردى، قىلىچتىن قېچىپ قۇتۇلدى،
ئاجىزلىقتىن كۈچەيدى، جەڭلەردە باتۇرلۇق كۆرسەتتى، دۈبمەن
قوبۇنلىرىنى مەغلۇپ قىلدى. 35 ئېتىقادى ۋەجىدىن، بەزى ئاياللار ئۆلۈپ
كەتكەن ئۇرۇق_تۇغقانلىرىنى ئۆلۈمدىن قايتۇرۇۋالدى.
بەزى كىشىلەر بولسا كەلگۈسىدە ئۆلۈمدىن تىرىلىپ تېخىمۇ ياخشى بىر
ھاياتلىققا ئېرىشىش ئۈچۈن، ئىسكەنجىلەرگە بەردابلىق بېرىپ ئۆلۈبكە
رازى بولدىكى، ئېتىقادىدىن ۋاز كېچىپ زىنداندىن ئازاد بولۇبنى خالىمىدى.
*30. ئېرىخا _ ئىسرائىللار مىسىردىكى قۇللۇقتىن قۇتۇلۇپ، خۇدا بېرىشكە ۋەدە قىلغان قانان
زېمىنىدا جەڭ قىلماي تۇرۇپ ئىگىلىگەن تۇنجى بەھەر.
*33. بىر قېتىم دانىيال پەيغەمبەر بىر ئۇۋىسىغا تابلانغان، بىراق ئۇ خۇداغا بولغان ئېتىقادى
ۋەجىدىن قۇتۇلۇپ قالغان.
36 يەنە بەزىلەر مەسخىرىلەرگە ئۇچراپ قامچىلاندى، بەزىلەر ھەتتا
2 1_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1160
كىشەنلىنىپ زىندانغا تابلاندى، 37 چالما_كېسەك قىلىپ ئۆلتۈرۈلدى، ھەرە
بىلەن ھەرىلىنىپ پارچىلاندى، قىلىچلىنىپ ئۆلتۈرۈلدى، قوي_ئۆچكە
تېرىلىرىنى يېپىنچا قىلغان ھالدا سەرسان بولۇپ يۈردى، نامراتلىقتا يابىدى،
زىيانكەبلىكلەرگە ئۇچرىدى، خورلاندى. 38 چۆللەردە ۋە تاغلاردا
سەرگەردان بولۇپ، ئۆڭكۈرلەردە ۋە گەمىلەردە يوبۇرۇنۇپ يۈردى. ئۇلار
بۇ دۇنياغا زايە كەتكەنىدى.
39 ئۇلارنىڭ ھەممىسى ئېتىقادى بىلەن خۇدانى خۇرسەن قىلغان
بولسىمۇ، ئۇلارنىڭ ئىچىدە بىرەرسىمۇ ھايات ۋاقتىدا خۇدا ۋەدە قىلغانلارنىڭ
ھەممىسىگە تولۇق ئېرىشكىنى يوق. 40 چۈنكى، خۇدانىڭ تېخىمۇ ياخشى بىر
پىلانى بويىچە بىزمۇ خۇدا تەرىپىدىن كامالەتكە يەتكۈزۈلىدىغانلارنىڭ ئىچىدە
بولغاچقا، ئۇلار بىز بىلەن بىللە خۇدانىڭ كامالەتكە يەتكۈزۈش ۋەدىسىگە
ئېرىشىدۇ.
خۇدا ئۆز پەرزەنتلىرىنى تەربىيىلەيدۇ
1 بىزگە ئېتىقاد بىلەن يابابنىڭ نېمە ئىكەنلىكىنى كۆرسەتكەن
ئابۇ كىشىلەر خۇددى گۇۋاھچىلاردەك ئەتراپىمىزدا بولغانىكەن،
بىزگە توسقۇنلۇق قىلىدىغان ھەر خىل ئىشلاردىن ۋە بىزنى چىرمىۋالغان
گۇناھلاردىن قول ئۈزۈپ، ئالدىمىزدىكى مۇساپىنى چىداملىق بىلەن بېسىپ
ئۆتەيلى. 2 كۆزىمىز ئېتىقادىمىزنىڭ ئاساسچىسى ۋە
مۇكەممەللەبتۈرگۈچىسى بولغان ئەيسا مەسىھتە بولسۇن. ئۇ ئۆزىنى
كۈتكەن خۇباللىق ئۈچۈن، كرېستتىكى ئازابقا بەردابلىق بەردى ھەم بۇنداق
ھاقارەتلىك ئۆلتۈرۈلۈبكە پىسەنت قىلمىدى. بۇنىڭدىن بۇيان، ئۇ خۇدانىڭ
تەختىنىڭ ئوڭ تەرىپىدە ئولتۇرماقتا.
3 روھىڭلار چۈبۈپ، جاسارىتىڭلارنى يوقاتماسلىقىڭلار ئۈچۈن، ئەيسا
12
1161 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 2 1_باب
مەسىھنىڭ گۇناھكارلارنىڭ بۇنچە خورلابلىرىغا قانداق بەردابلىق
بەرگەنلىكىنى ئويلاپ كۆرۈڭلار. 4 گۇناھقا قاربى كۈرىشىڭلاردا تېخى قان
ئاققۇزۇش دەرىجىسىگە بېرىپ يەتمىدىڭلار. 5 خۇدانىڭ سىلەرنى ئۆز
پەرزەنتلىرىم دەپ ئىلھاملاندۇرىدىغان مۇقەددەس يازمىلاردىكى مۇنۇ
سۆزلىرىنى ئۇنتۇدۇڭلارمۇ؟
«پەرزەنتىم، پەرۋەردىگارنىڭ تەربىيىسىگە سەل قارىما،
ئەيىبلىشىدىن روھسىزلانما،
6 چۈنكى، پەرۋەردىگار سۆيگەنلىرىگە تەربىيە بېرىدۇ،
پەرزەنتىم دەپ قوبۇل قىلغانلارنى چىۋىقلايدۇ.»
7 ئازاس چەككىنىڭلارنى خۇدانىڭ تەربىيىسى دەپ بىلىپ، ئۇنىڭغا
بەردابلىق بېرىڭلار. چۈنكى، سىلەرنىڭ تەربىيە ئېلىشىڭلارنىڭ ئۆزى
خۇدانىڭ سىلەرنى پەرزەنتىم دەپ مۇئامىلە قىلىدىغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ.
قايسى پەرزەنت ئاتىسى تەرىپىدىن تەربىيىلەنمىسۇن؟ 8 بۇنىڭ ئۈچۈن،
خۇدانىڭ پەرزەنتلىرىنىڭ ھەممىسى خۇدا تەرىپىدىن تەربىيىلىنىدۇ. ئەگەر
خۇدانىڭ پەرزەنتلىرى ئالىدىغان تەربىيىدىن مەھرۇم بولساڭلار، ھەقىقىي
پەرزەنتكە ئەمەس، بەلكى ئاتا تەربىيىسى كۆرمىگەن ھارامدىن بولغان
پەرزەنتكە ئوخشاپ قالىسىلەر. 9 يەر_يۈزىدىكى ئاتىمىزنىڭ تەربىيىسىنى
قوبۇل قىلىپ، ئۇلارنى ھۆرمەتلەپ كەلدۇق. بۇنداق ئىكەن، ئەربتىكى
ئاتىمىزغا تېخىمۇ ئىتائەت قىلىپ، يابىشىمىز كېرەك ئەمەسمۇ؟
10 يەر_يۈزىدىكى ئاتىمىز بىزنى پەقەت ئۆزى مۇۋاپىق كۆرگەن يول
بويىچە ۋاقىتلىق تەربىيىلەيدۇ. لېكىن، خۇدانىڭ تەربىيىسى ھەمىشە بىزنىڭ
پايدىمىز ئۈچۈندۇر. ئۇ بىزنى ئۆز پاكلىقىدىن بەھرىمەن قىلىش ئۈچۈن
تەربىيىلەيدۇ. 11 قاتتىق تەربىيە بىلەن تۈزىتىلگەن ئادەم تۈزىتىش بېرىلگەن
2 1_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1162
ۋاقىتنىڭ ئۆزىدە خۇبال بولمايدۇ، كۆڭلى بۇزۇلىدۇ. بىراق، كېيىن ئۇ بۇنداق
تۈزىتىش بىلەن تاۋلىنىپ، ئامانلىق ۋە ھەققانىيلىق يولىدا ماڭىدۇ.
12 بۇنىڭ ئۈچۈن، تالغان قولۇڭلارغا مەدەت بېرىپ، پۈكۈلگەن
تىزىڭلارنى رۇسلاڭلار. 13 سىلەرگە ئەگەبكەن «ئاقساق»لارنىڭ يىقىلىپ
چۈبمەسلىكى ئۈچۈن ماڭغان يولۇڭلار تۈز بولسۇن. بۇنىڭ بىلەن سىلەر
ئۇلارنىڭ بىپا تېپىشىغا ياردەم بېرەلەيسىلەر.
ئېھتىيات بىلەن ياغاڭلار
14 كىشىلەر بىلەن ئىناق ئۆتۈبكە ۋە پاك يابابقا تىرىشىڭلار. چۈنكى،
پاك يابىمىغان كىشى رەبكە يېقىنلىشالمايدۇ. 15 دىققەت قىلىڭلاركى،
ھېچكىم خۇدانىڭ مېھىر_بەپقىتىدىن مەھرۇم قالمىسۇن. سىلەرگە زىيان
يەتكۈزىدىغان ۋە كۆپچىلىكنى زەھەرلەيدىغان، ئاداۋەتنىڭ گىياھى ئاراڭلاردا
يىلتىز تارتمىسۇن. 16 ھېچكىم جىنسىي ئەخلاقسىزلىق قىلمىسۇن ياكى تۇنجى
ئوغۇللۇق مىراس ھوقۇقىنى بىر ۋاخ تاماققا ساتقان ئەساۋغا ئوخشاش، خۇداغا
بىھۆرمەتلىك قىلمىسۇن. 17 سىلەرگە مەلۇمكى، ئەساۋ كېيىن ئاتىسىنىڭ
خەيرلىك دۇئاسىنى ئېلىشنى ئويلىسىمۇ، رەت قىلىندى. ئۇ پۇبايمان قىلىپ،
دۇئا ئېلىش ئۈچۈن ھەتتا كۆز يابلىرىنى ئېقىتىپ يالۋۇرغان بولسىمۇ،
كېچىككەنىدى.
18 سىلەر ئىسرائىللار تەۋرات قانۇنىنى قوبۇل قىلغان، قول بىلەن تۇتقىلى
بولىدىغان، يالقۇنلاپ ئوت يېنىپ تۇرۇۋاتقان ھەمدە قارا بۇلۇت، قاراڭغۇلۇق،
قارا بوران قاپلىغان سىناي تېغىغا كەلمىدىڭلار. 19 ئۇ جايدا چاقىرىق كانىيىنىڭ
ساداسى بىلەن سۆزلىگەن ئاۋازنى ئاڭلىغانلار: «بۇنداق سۆزلەر ئەمدى بىزگە
ئېيتىلمىسىكەن» دەپ خۇداغا يالۋۇرغانىدى. 20 چۈنكى، «ئەگەر بۇ تاغقا
ھەتتا بىرەر ھايۋان يېقىن كەلسىمۇ، چالما_كېسەك قىلىپ ئۆلتۈرۈلسۇن»
1163 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 2 1_باب
دېگەن ئەمر ئۇلارغا ناھايىتى ئېغىر كەلگەنىدى. 21 ئۇ كۆرۈنۈش بۇنداق
قورقۇنچلۇق ئىدىكى، ھەتتا مۇسا پەيغەمبەرمۇ: «بەك قورقۇپ تىترەپ
كەتتىم» دېگەنىدى.
22 سىلەر سىئون تېغىغا، يەنى مەڭگۈ ھايات خۇداغا تەئەللۇق _
ئەربتىكى يېرۇسالېمغا كەلدىڭلار. ئۇ ھېيت_مەرىكە خۇباللىقىغا چۆمگەن
ئون مىڭلىغان پەرىشتىلەر يىغىلغان، 23 ئىسىملىرى ئەربتە يېزىلغان تۇنجى
تۇغۇلغانلار* جەم بولىدىغان، پۈتۈن ئىنسانلارنىڭ سوراقچىسى خۇدا بار
بولغان، كامالەتكە يەتكۈزۈلگەن ھەققانىي كىشىلەرنىڭ روھلىرى مەۋجۇت
بولغان، 24 يېڭى ئەھدىنىڭ ۋاسىتىچىسى ئەيسا مەسىھ ھەم ئۇنىڭ سېپىلگەن
قېنى بولغان جايدۇر. بۇ سېپىلگەن قان ھابىلنىڭ قېنىدەك ئىنتىقام دەپ
ھۆركىرەپ يىغلابنىڭ ئورنىغا، گۇناھلارنى كەچۈردۈم، دەپ كاپالەت
بېرىدۇ.
25 سىلەرگە بۇلارنى ئېيتقان خۇدادىن يۈز ئۆرۈمەسلىككە دىققەت
قىلىڭلار. چۈنكى، بۇ ئالەمدە ئۆزلىرىنى ئاگاھلاندۇرغۇچى مۇسا
پەيغەمبەرنى رەت قىلغان ئىسرائىللار بۇنداق قىلىشنىڭ جازاسىدىن
قۇتۇلالمىغان يەردە، ئەربتىكى بىزنى ئاگاھلاندۇرغۇچىنى رەت قىلساق، ئۇ
جازادىن بىز قانداقمۇ قۇتۇلالايمىز؟ 26 خۇدا سىناي تېغىدىن سۆزلىگەندە،
ئۇنىڭ ئاۋازى زېمىننى زىلزىلىگە كەلتۈرگەنىدى. لېكىن، ئەمدى ئۇ: «يەنە
بىر قېتىم زېمىننىلا ئەمەس، ئاسماننىمۇ زىلزىلىگە كەلتۈرىمەن» دەپ ۋەدە
قىلدى. 27 «يەنە بىر قېتىم» دېگەن بۇ سۆز زىلزىلىگە كەلتۈرۈلىدىغانلارنىڭ،
يەنى يارىتىلغان نەرسىلەرنىڭ زىلزىلە بىلەن يوقىتىلىپ، زىلزىلىگە
*23. تۇنجى تۇغۇلغانلار _ بۇ يەردە ھەزرىتى ئەيساغا ئېتىقاد قىلىپ، خۇدانىڭ پەرزەنتى دەپ
ھېسابلانغانلارنى كۆرسىتىدۇ.
كەلتۈرۈلمەيدىغانلارنىڭ مەڭگۈ ساقلىنىشىدىن ئىبارەت مەنىنى بىلدۈرىدۇ.
3 1_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1164
28 بۇنىڭ ئۈچۈن، زىلزىلىگە كەلتۈرۈلمەيدىغان بىر پادىشاھلىققا
مۇيەسسەر بولغىنىمىزدىن مىننەتدار بولۇپ، خۇدانى خۇرسەن قىلىدىغان
ھۆرمەت ۋە ئەيمىنىش بىلەن خۇداغا ئىبادەت قىلايلى. 29 چۈنكى،
خۇدايىمىز ھەممىنى ھالاك قىلالايدىغان ئوتقا ئوخشايدۇ.
خۇدانى خۇش قىلىش
1 بىر_بىرىڭلارغا ھەمىشە قېرىندابلارچە مېھىر_مۇھەببەت
كۆرسىتىڭلار. 2 ناتونۇش كىشىلەرگە مېھماندوست بولۇبنى
ئۇنتۇماڭلار. چۈنكى، بەزىلەر مېھماندوستلۇق بىلەن بىلمەستىن
پەرىشتىلەرنى مېھمان قىلغان. 3 زىندانغا تابلانغان ئېتىقادچىلارنى ئۇلار
بىلەن بىللە زىنداندا تۇرغاندەك ياد ئېتىپ، ياردەم قىلىڭلار. خورلانغانلارنى
خۇددى ئۆزۈڭلارمۇ خورلانغاندەك ھېس قىلىپ، ياد ئېتىپ تۇرۇڭلار.
4 ھەممە ئادەم نىكاھقا ھۆرمەت قىلسۇن. ئەر_خوتۇن بىر_بىرىگە
سادىق بولسۇن. چۈنكى، خۇدا نىكاھسىز جىنسىي مۇناسىۋەتتە بولغانلار ۋە
جورىسىغا سادىق بولمىغانلاردىن ھېساس ئالىدۇ. 5 ئۆزۈڭلارنى مال_دۇنياغا
ئۇرماڭلار. بارىغا قانائەت قىلىڭلار. تەۋراتتا خۇدا مۇنداق دېگەن:
«سەندىن ئەسلا ئايرىلمايمەن،
سېنى ئەسلا تابلىمايمەن.»
6 بۇڭا، زەبۇردا يېزىلغاندەك يۈرەكلىك ئېيتالايمىزكى:
«قورقمايمەن، رەببىم ياردەمچىمدۇر.
كىشىلەر مېنى نېمە قىلالىسۇن؟»
13
1165 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 3 1_باب
7 خۇدانىڭ سۆزىنى سىلەرگە يەتكۈزگەن يېتەكچىلەرنى ئېسىڭلاردا
تۇتۇڭلار. ئۇلارنىڭ ھاياتىنىڭ نەقەدەر ياخشى مېۋىلەرنى بەرگەنلىكىنى
ئەسلەپ، ئۇلارنىڭ ئېتىقادىدىن ئۈلگە ئېلىڭلار.
8 ئەيسا مەسىھ تۈنۈگۈن، بۈگۈن ۋە مەڭگۈ ئۆزگەرمەيدۇ. 9 بۇنىڭ
ئۈچۈن، ھەر خىل غەيرىي تەلىملەرنىڭ ئازدۇرۇبىغا بېرىلىپ، تۇيۇق يولغا
كىرىپ قالماڭلار. ئۆزۈڭلارنى يېمەكلىكلەر توغرىسىدىكى قائىدىلەرگە رىئايە
قىلىش بىلەن ئەمەس، خۇدانىڭ مېھىر_بەپقىتى بىلەن مۇستەھكەملەڭلار.
چۈنكى، بۇنداق قائىدىلەرگە رىئايە قىلىشنىڭ ھېچقانداق قىممىتى يوقتۇر.
10 بىزلەرنىڭ بۇنداق بىر قۇربانلىق سۇپىمىز* باركى، بىز ئۇنىڭدىكى
گۇناھلارنىڭ بەدىلى ئۈچۈن ئاتالغان قۇربانلىقتىن بەھرىمەن بولالايمىز.
ئەينى چاغدا ئىبادەت چېدىرىدا خىزمەتتە بولغان روھانىيلار بولسا
گۇناھلارنىڭ بەدىلى ئۈچۈن ئاتالغان قۇربانلىقلاردىن بەھرىمەن بولالمايتتى.
11 بۇ گۇناھلارنى كەچۈرۈم قىلىشنىڭ كاپالىتى سۈپىتىدە ئۆلتۈرۈلگەن
ھايۋانلارنىڭ قېنى باش روھانىي تەرىپىدىن ئەڭ مۇقەددەس جايغا ئېلىپ
كىرىلەتتى، تېنى بولسا قارارگاھنىڭ سىرتىدا كۆيدۈرۈلەتتى. 12 بۇڭا، ئەيسا
مەسىھمۇ ئۆز قېنى بىلەن خەلقنى پاك قىلىپ، خۇداغا ئاتاش ئۈچۈن، بەھەر
دەرۋازىسىنىڭ سىرتىدا ئازاس چېكىپ ئۆلدى. 13 بۇنداق ئىكەن، بىزمۇ
*10. بۇ، ھەزرىتى ئەيسا ئىنسانلارنىڭ گۇناھى ئۈچۈن مىخلىنىپ ئۆلتۈرۈلگەن كرېستنى
كۆرسىتىدۇ. قۇربانلىقتىن بەھرىمەن بولۇش بولسا ئەيسا مەسىھ ئاتا قىلغان يېڭى ھاياتتىن بەھرىمەن
بولۇش دېمەكتۇر.
*13. قارارگاھنىڭ سىرتىغا چىقىش يەھۇدىي دىنىي ئەقىدىلىرىدىن ۋاز كېچىشكە قارىتىلغان
بولۇپ، بۇ بەكمۇ ھاقارەتلىك ئىش ئىدى. خۇددى ئەيسا مەسىھ يېرۇسالېم بەھەر دەرۋازىسىنىڭ
سىرتىدا مىخلانغاندا ھاقارەتكە قارىمىغانغا ئوخشاش، كىتابخانلارمۇ يەھۇدىي دىنىي ئەقىدىلىرىدىن
ۋاز كېچىشى تۈپەيلىدىن ئۇچرايدىغان ھاقارەتكە قارىماي، ئەيسا مەسىھكە يۈزلىنىشى كېرەك.
قارارگاھنىڭ سىرتىغا چىقىپ،* ئۇنىڭ يېنىغا بېرىپ، ئۇ ھاقارەتلەرگە
3 1_باب ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 1166
ئۇچرىغىنىدا بەردابلىق بەرگىنىدەك، بىزمۇ ھاقارەتلەرگە بەردابلىق
بېرەيلى. 14 يەر_يۈزىدە مەڭگۈ مەۋجۇت بولىدىغان بەھىرىمىز يوق. بىز
كەلگۈسىدىكى بەھەرگە ئىنتىلمەكتىمىز. 15 بۇ ۋەجىدىن، ھەمىشە ئەيسا
مەسىھ ئارقىلىق خۇداغا مەدھىيىلىرىمىزنى قۇربانلىق سۈپىتىدە ئاتايلى، يەنى
ئۆز ئاغزىمىز بىلەن ئۇنىڭ نامىنى ئېتىراپ قىلايلى. 16 ياخشىلىق قىلىشنى ۋە
بابقىلارنى ئۆزىمىزدە بار بولغاندىن تەڭ بەھرىمەن قىلىشنى ئۇنتۇمايلى.
چۈنكى، خۇدا بۇنداق قۇربانلىقلاردىن خۇرسەن بولىدۇ.
17 يېتەكچىلىرىڭلارغا بويسۇنۇڭلار. ئۇلارنىڭ سۆزىنى ئاڭلاڭلار.
چۈنكى، ئۇلار ئۆز خىزمىتىدىن خۇداغا ھېساس بەرگەچكە، ھەمىشە
سىلەرگە ئاگاھ بولۇپ تۇرىدۇ. ئۇلارنىڭ خىزمىتىنىڭ غەم_ئەندىشە بىلەن
ئەمەس، خۇبال_خۇراملىق بىلەن ئېلىپ بېرىلىشى ئۈچۈن، ئۇلارنىڭ گېپىگە
كىرىڭلار.
18 بىز ئۈچۈن دۇئا قىلىپ تۇرۇڭلار. ۋىجدانىمىزنىڭ پاك ئىكەنلىكىگە
ئىشىنىمىز، ھەر جەھەتتە توغرا يولدا مېڭىشنى ئۈمىد قىلىمىز. 19 يېنىڭلارغا
پات ئارىدا قايتىپ بېرىشىم ئۈچۈن، دۇئا قىلىشىڭلارنى ئالاھىدە ئۆتۈنىمەن.
دۇئا
20 ئامانلىق بەرگۈچى، يەنى مەڭگۈلۈك ئەھدىنىڭ قېنى ئارقىلىق قوي
پادىسىنىڭ كاتتا قويچىسى بولغان رەببىمىز ئەيسانى ئۆلۈمدىن تىرىلدۈرگەن
خۇدا، 21 سىلەرنى سىلەر ئېھتىياج بولغان بارلىق ياخشى نەرسىلەر بىلەن
تەمىنلەپ، ئۆز ئىرادىسىنىڭ ئىجراچىلىرى قىلغاي ئەبەدىلئەبەد بان_
بەرەپكە لايىق بولغان ئەيسا مەسىھ ئارقىلىق سىلەرنى ئۆزىنى خۇرسەن
قىلىدىغان ئىشلارنى قىلىشقا يېتەكلىگەي، ئامىن
1167 ئىبرانىيلارخا يېزىلغان خەت 3 1_باب
ئاخىرقى سۆز
22 قېرىندابلىرىم، سىلەردىن ئۆتۈنىمەنكى، بۇ قىسقىغىنا خەتتىكى
نەسىھەتلىرىمنى رازىمەنلىك بىلەن قوبۇل قىلغايسىلەر. 23 قېرىندىشىمىز
تىموتىينىڭ زىنداندىن قويۇپ بېرىلگەنلىكىدىن خەۋەردار بولغايسىلەر. يېقىندا
يېنىمغا كېلىپ قالسا، ئۇنىڭ بىلەن بىللە سىلەرنى يوقلاپ بارىمەن.
24 بارلىق يېتەكچىلىرىڭلار ۋە بابقا ئېتىقادچىلارغا سالام ئېيتقايسىلەر.
ئىتالىيىدىن كەلگەن قېرىندابلار سىلەرگە سالام يوللىدى. 25 خۇدانىڭ
مېھىر_بەپقىتى ھەممىڭلارغا يار بولغاي
|